ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.

Why you should listen

A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.

In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.;  In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.

In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.

More profile about the speaker
Edith Widder | Speaker | TED.com
TED2013

Edith Widder: How we found the giant squid

Edith Widder: Jak znaleźliśmy kałamarnicę olbrzymią.

Filmed:
4,720,375 views

Ludzkość poszukiwała kałamarnicy olbrzymiej (Architeuthis) od czasu, gdy zaczęliśmy robić podwodne zdjęcia. Ale nieuchwytny drapieżnik morskich głębin nigdy nie został uchwycony na filmie. Oceanografka i wynalazczyni Edith Widder dzieli się kluczową wiedzą i wynikami badań zespołu, które pomogły po raz pierwszy sfilmować kałamarnicę olbrzymią.
- Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
The KrakenKraken, a beastbestia so terrifyingprzerażający
0
975
3036
O Krakenie, tej przerażającej bestii
00:19
it was said to devourpożreć menmężczyźni and shipsstatki and whaleswieloryby,
1
4011
3097
mówi się, że pożera ludzi,
statki i wieloryby
00:23
and so enormousogromny it could be mistakenbłędny for an islandwyspa.
2
7108
3927
i może być pomylony z wyspą.
00:26
In assessingoceny the meritsZalety of suchtaki talesopowieści,
3
11035
2256
Oceniając wiarygodność tych opowieści
00:29
it's probablyprawdopodobnie wisemądry to keep in mindumysł that oldstary sailor'sSailor's saw
4
13291
2885
należy pamiętać o różnicy
dostrzeganej przez dawnych żeglarzy
00:32
that the only differenceróżnica betweenpomiędzy a fairytalebajki and a seamorze storyfabuła
5
16176
3623
między bajką a opowieścią morską.
00:35
is a fairytalebajki beginszaczyna się, "OnceRaz uponna a time,"
6
19799
2637
Bajka zaczyna się:
"Dawno, dawno temu",
00:38
and a seamorze storyfabuła beginszaczyna się, "This ain'tnie jest no shitgówno." (LaughterŚmiech)
7
22436
5233
a morskie opowieści:
"To nie bujda". (Śmiech)
00:43
EveryKażdy fishryba that getsdostaje away
8
27669
1778
Każda ryba, której udało się uciec,
00:45
growsrośnie with everykażdy tellingwymowny of the taleopowieść.
9
29447
2148
powiększa się wraz
z kolejną opowieścią.
00:47
NeverthelessNiemniej jednak, there are giantsgigantów in the oceanocean,
10
31595
2487
Jednak olbrzymy w oceanie istnieją.
00:49
and we now have videowideo proofdowód,
11
34082
2029
Oto wideo potwierdzające tę tezę.
00:52
as those of you that saw the DiscoveryOdkrycie ChannelKanał documentaryfilm dokumentalny are no doubtwątpić awareświadomy.
12
36111
4622
Oglądający filmy Discovery Channel
nie będą zdziwieni.
00:56
I was one of the threetrzy scientistsnaukowcy on this expeditionwyprawa
13
40733
2637
Byłam jednym z naukowców ekspedycji
00:59
that tookwziął placemiejsce last summerlato off JapanJaponia.
14
43370
2196
odbywającej się ostatniego lata
na wodach Japonii.
01:01
I'm the shortkrótki one.
15
45566
2496
Jestem tą małą osóbką.
01:03
The other two are DrDr. TsunemiTsunemi KuboderaKubodera and DrDr. SteveSteve O'SheaO'Shea.
16
48062
4058
Dwaj pozostali to Dr Tsunemi Kubodera
i Dr Steve O'Shea.
01:08
I owezawdzięczać my participationudział in this now-historicteraz historyczne eventzdarzenie
17
52120
3530
Zawdzięczam swój udział
w tym historycznym wydarzeniu
01:11
to TEDTED.
18
55650
1806
organizacji TED.
01:13
In 2010, there was a TEDTED eventzdarzenie callednazywa MissionMisja BlueNiebieski
19
57456
3075
W 2010 odbył się TED- event
o nazwie Błękitna Misja
01:16
heldtrzymany aboardna pokładzie the LindbladLindblad ExplorerExplorer in the GalapagosGalapagos
20
60531
2734
na pokładzie Lindblad Explorer'a
na wyspach Galapagos
01:19
as partczęść of the fulfillmentRealizacja of SylviaSylvia Earle'sEarle TEDTED wishżyczenie.
21
63265
3842
spełniając życzenie TED Sylwii Earle.
01:23
I spokeprzemówił about a newNowy way of exploringodkrywanie the oceanocean,
22
67107
2789
Mówiłam o nowym sposobie badania oceanu,
01:25
one that focusesskupia się on attractingprzyciągnięcie animalszwierzęta insteadzamiast of scaringstraszenia them away.
23
69896
4777
gdy wabimy, a nie straszymy zwierzęta.
01:30
MikeMike deGruydeGruy was alsorównież invitedzaproszony,
24
74673
2296
Zaproszono również Mike deGruy'ego,
01:32
and he spokeprzemówił with great passionpasja about his love of the oceanocean,
25
76969
3555
który z pasją opowiadał
o swojej miłości do oceanu.
01:36
and he alsorównież talkedrozmawialiśmy to me about applyingstosowanie my approachpodejście
26
80524
2413
Rozmawialiśmy o zastosowaniu mojego podejścia,
01:38
to something he's been involvedzaangażowany with for a very long time,
27
82937
2656
do projektu, którym od dawna się zajmował
01:41
whichktóry is the huntpolowanie for the giantogromny squidkałamarnica.
28
85593
3434
do polowania na gigantyczną kałamarnicę.
01:44
It was MikeMike that got me invitedzaproszony to the squidkałamarnica summitszczyt,
29
89027
3880
Tamtego lata, podczas Tygodnia Rekinów,
01:48
a gatheringzebranie of squidkałamarnica expertseksperci at the DiscoveryOdkrycie ChannelKanał
30
92907
4125
Mike zaprosił mnie na szczyt
ekspertów z Discovery Channel
01:52
that summerlato duringpodczas SharkRekin WeekTydzień. (LaughterŚmiech)
31
97032
4789
poświęcony kałamarnicom.
(Śmiech)
01:57
I gavedał a talk on unobtrusivedyskretny viewingoglądanie
32
101821
2416
Mówiłam na temat dyskretnej obserwacji
02:00
and opticaloptyczne luringkusząc of deepgłęboki seamorze squidkałamarnica
33
104237
2543
i wabienia bioluminescencyjnego
kałamarnicy olbrzymiej,
02:02
in whichktóry I emphasizedpodkreślił the importanceznaczenie
34
106780
1777
podkreślając znaczenie
02:04
of usingza pomocą quietcichy, unobtrusivedyskretny platformsplatformy for explorationbadanie.
35
108557
5250
cichej, dyskretnej platformy badawczej.
02:09
This cameoprawa ołowiana witrażu out of hundredssetki of divesnurkowań I have madezrobiony,
36
113807
2725
Obserwacje były wynikiem
setek nurkowań jakie odbyłam
02:12
fartingpierdzenia around in the darkciemny
37
116532
2326
błądząc bez celu w ciemnościach.
02:14
usingza pomocą these platformsplatformy,
38
118858
2778
Wykorzystując te platformy
02:17
and my impressionwrażenie that I saw more animalszwierzęta
39
121636
3583
i pracując na batyskafach
o głębokim zanurzeniu
02:21
workingpracujący from the submersibleZatapialne
40
125219
1881
zobaczyłam więcej zwierząt,
02:23
than I did with eitherzarówno of the remote-operatedzdalnie sterowane vehiclespojazdy.
41
127100
2920
niż wcześniej przy użyciu zdalnie kierowanych
pojazdów podwodnych - ROV.
02:25
But that could just be because the submersibleZatapialne has a widerszerszy fieldpole of viewwidok.
42
130020
3370
Może powodem było
jego większe pole widzenia.
02:29
But I alsorównież feltczułem like I saw more animalszwierzęta
43
133390
1689
Jednak czułam, że widzę więcej zwierząt
02:30
workingpracujący with the TiburonTiburon than the VentanaVentana,
44
135079
1851
pracując na Tiburonie niż na Ventanie,
02:32
two vehiclespojazdy with the samepodobnie fieldpole of viewwidok
45
136930
2185
dwóch pojazdach o takim samym
polu widzenia,
02:35
but differentróżne propulsionnapędu systemssystemy.
46
139115
2038
ale o innych systemach napędu.
02:37
So my suspicionpodejrzenie was that it mightmoc have something to do with the amountilość of noisehałas they make.
47
141153
4031
Podejrzewałam, że jest to związane
z ilością hałasu jaki wytwarzają.
02:41
So I setzestaw up a hydrophonehydrofonów on the bottomDolny of the oceanocean,
48
145184
2256
Umieściłam hydrofon na dnie oceanu,
02:43
and I had eachkażdy of these flylatać by at the samepodobnie speedprędkość and distancedystans
49
147440
3160
każdy z nich pokonał ten sam dystans
z tą samą prędkością,
02:46
and recordednagrany the sounddźwięk they madezrobiony.
50
150600
2432
a ja rejestrowałam odgłosy jakie wytwarzały.
02:48
The JohnsonJohnson Sea-LinkMorze Link -- (whirringszum noisehałas) --
51
153032
1637
Statek JSL ...
(odgłos terkotu)
02:50
whichktóry you can probablyprawdopodobnie just barelyledwo hearsłyszeć here,
52
154669
2595
Który prawdopodobnie ledwo tu słychać,
02:53
usesużywa electricelektryczny thrusterssilniki odrzutowe -- very, very quietcichy.
53
157264
3600
używa bardzo cichego elektrycznego steru.
02:56
The TiburonTiburon alsorównież usesużywa electricelektryczny powerednapędzany thrusterssilniki odrzutowe.
54
160864
3355
Tiburon także używa steru zasilanego elektrycznie,
03:00
It's alsorównież prettyładny quietcichy, but a bitkawałek noisiergłośniejsze. (LouderGłośniej whirringszum noisehałas)
55
164219
5079
ale jest głośniejszy.
(głośniejszy terkot)
03:05
But mostwiększość deep-divingnurkowanie głębinowe ROVsROVs these daysdni use hydraulicshydraulika
56
169298
3203
Większość głębinowych ROV-ów
używa napędu hydraulicznego.
03:08
and they sounddźwięk like the VentanaVentana. (LoudGłośny beepingsygnał dźwiękowy noisehałas)
57
172501
3438
Wydają one dźwięk podobny do Ventany.
(głośny trąbiący hałas)
03:11
I think that's got to be scaringstraszenia a lot of animalszwierzęta away.
58
175939
3426
Sądzę, że to odstrasza większość zwierząt.
03:15
So for the deepgłęboki seamorze squidkałamarnica huntpolowanie,
59
179365
2493
Polując na kałamarnicę olbrzymią
03:17
I proposedproponowane usingza pomocą an opticaloptyczne lurewabik
60
181858
2157
zaproponowałam użycie
wabika bioluminscencyjnego
03:19
attachedprzywiązany to a cameraaparat fotograficzny platformPlatforma
61
184015
2160
przymocowanego do platformy,
03:22
with no thrusterssilniki odrzutowe, no motorssilniki,
62
186175
4768
bez sterów czy silników,
03:26
just a battery-poweredzasilany z baterii cameraaparat fotograficzny,
63
190943
2609
z kamerą zasilaną baterią
03:29
and the only illuminationOświetlenie comingprzyjście from redczerwony lightlekki
64
193552
3020
i oświetleniem pochodzącym wyłącznie
z czerwonego światła
03:32
that's invisibleniewidzialny to mostwiększość deep-seagłębinowych animalszwierzęta
65
196572
2492
niewidocznego dla większości
zwierząt głębinowych
03:34
that are adaptedprzystosowany to see primarilyprzede wszystkim blueniebieski.
66
199064
2692
wrażliwych głównie na światło niebieskie.
03:37
That's visiblewidoczny to our eyeoko,
67
201756
1262
Nasze oko je wychwyci,
03:38
but it's the equivalentrównowartość of infraredpodczerwony in the deepgłęboki seamorze.
68
203018
3341
ale w głębinie oceanu, to ekwiwalent podczerwieni.
03:42
So this cameraaparat fotograficzny platformPlatforma, whichktóry we callednazywa the MedusaMedusa,
69
206359
2841
Ta platforma zwana Meduzą,
03:45
could just be thrownrzucony off the back of the shipstatek,
70
209200
2129
może zostać zrzucona z tyłu statku
03:47
attachedprzywiązany to a floatfloat at the surfacepowierzchnia with over 2,000 feetstopy of linelinia,
71
211329
5586
i przymocowana do platformy
na linie o długości ponad 2 tys. stóp,
03:52
it would just floatfloat around passivelypasywnie carriedrealizowane by the currentsprądy,
72
216915
4079
Może unosić się swobodnie
noszona przez prądy,
03:56
and the only lightlekki visiblewidoczny to the animalszwierzęta in the deepgłęboki
73
220994
4397
a jedynym światłem widocznym
dla zwierząt w głębi
04:01
would be the blueniebieski lightlekki of the opticaloptyczne lurewabik,
74
225391
3987
będzie niebieskie światło wabika.
04:05
whichktóry we callednazywa the electronicelektroniczny jellyfishmeduzy, or e-jellye-jelly,
75
229378
3780
Nazwaliśmy ją elektryczna meduzą
lub e-meduzą,
04:09
because it was designedzaprojektowany to imitatenaśladować
76
233158
2860
bo zaprojektowano ją, żeby naśladowała
04:11
the bioluminescentGerhardt displaypokaz
77
236018
2256
bioluminescencyjne światło
04:14
of the commonpospolity deepgłęboki seamorze jellyfishmeduzy AtollaAtolla.
78
238274
3345
typowe dla głębinowej meduzy Atolla.
04:17
Now, this pinwheelWiatraczek of lightlekki that the AtollaAtolla producesprodukuje
79
241619
3561
Ten wytwarzany przez Atolla świetlny"wiatraczek",
04:21
is knownznany as a bioluminescentGerhardt burglarWłamywacz alarmalarm
80
245180
2983
to forma bioluminescencyjnego
alarmu antywłamaniowego,
04:24
and is a formformularz of defenseobrona.
81
248163
2278
to forma obrony.
04:26
The reasonpowód that the electronicelektroniczny jellyfishmeduzy workedpracował as a lurewabik
82
250441
3181
Powodem wykorzystania
elektrycznej meduzy jako wabika
04:29
is not because giantogromny squidkałamarnica eatjeść jellyfishmeduzy,
83
253622
2903
nie jest to, że kałamarnice je jedzą,
04:32
but it's because this jellyfishmeduzy only resortsOśrodki wypoczynkowe to producingprodukujący this lightlekki
84
256525
4429
ale fakt, że świecą w taki sposób
04:36
when it's beingistota chewedżuć on by a predatordrapieżnik
85
260954
2377
wtedy, gdy są gryzione przez drapieżnika,
04:39
and its only hopenadzieja for escapeucieczka
86
263331
2679
a jedyną nadzieją na ucieczkę
04:41
maymoże be to attractpociągać the attentionUwaga of a largerwiększy predatordrapieżnik
87
266010
2975
staje się zwrócenie uwagi
większego drapieżnika,
04:44
that will attackatak its attackernapastnik
88
268985
2062
który zaatakuje napastnika,
04:46
and therebya tym samym affordpozwolić sobie it an opportunityokazja for escapeucieczka.
89
271047
2543
tym samym umożliwiając ucieczkę.
04:49
It's a screamkrzyk for help, a last-ditchostatniej szansy attemptpróba for escapeucieczka,
90
273590
3892
To wołanie o pomoc
i rozpaczliwa próba ucieczki,
04:53
and a commonpospolity formformularz of defenseobrona in the deepgłęboki seamorze.
91
277482
3408
i powszechna forma obrony
w morskich głębinach.
04:56
The approachpodejście workedpracował.
92
280890
2113
Ta metoda zadziałała.
04:58
WhereasMając na uwadze all previouspoprzedni expeditionswyprawy had failednie udało się to garnerGarner
93
283003
3511
Wszystkie poprzednie wyprawy
nie zdołały zarejestrować
05:02
a singlepojedynczy videowideo glimpsedojrzeć of the giantogromny,
94
286514
2448
choćby jednego krótkiego
nagrania olbrzyma.
05:04
we managedzarządzane sixsześć, and the first triggeredwywołany wilddziki excitementpodniecenie.
95
288962
4665
Zrobiliśmy to 6 razy i już pierwszy
wywołał dziki entuzjazm.
05:09
EdithEdith WidderWidder (on videowideo): Oh my God. Oh my God! Are you kiddingżartuję me?Other scientistsnaukowcy: Oh hoHo hoHo! That's just hangingwiszące there.
96
293627
13218
Edith Widder (na filmie): "O mój Boże. Żartujesz sobie?"
Inni naukowcy: Ho,ho! Unosi się nad nim.
05:22
EWEW: It was like it was teasingdokuczanie us, doing a kinduprzejmy of fanwentylator dancetaniec --
97
306845
3136
Wydawało się, że kałamarnica droczy się z nami
wykonując zabawny taniec...
05:25
now you see me, now you don't --
98
309981
2045
Tak jakby mówiła : "Widzicie mnie, a teraz nie..."
05:27
and we had fourcztery suchtaki teasingdokuczanie appearancesWyglądy,
99
312026
3003
Uchwyciliśmy takie zachowanie 4-krotnie,
05:30
and then on the fifthpiąty, it cameoprawa ołowiana witrażu in and totallycałkowicie wowedzachwycił us.
100
315029
5409
a za piątym razem całkowicie zwaliło nas z nóg.
05:36
(MusicMuzyka) NarratorProgram Narrator: (SpeakingMówiąc in JapaneseJapoński)
101
320438
4273
(Muzyka) Narrator: (Mówiący po japońsku)
05:40
ScientistsNaukowcy: OohOoh. BangBang! Oh my God! WhoaUuu!
102
324711
9842
Naukowcy: Ooch. Jest! O Boże! Wow!
05:52
(ApplauseAplauz)
103
336999
2254
(Brawa)
05:55
EWEW: The fullpełny montyMonty.
104
339253
4854
W całej okazałości.
06:00
What really wowedzachwycił me about that
105
344107
1345
Co mnie najbardziej oszołomiło,
06:01
was the way it cameoprawa ołowiana witrażu in up over the e-jellye-jelly
106
345452
2174
to sposób w jaki pojawiła się nad e-meduzą,
06:03
and then attackedzaatakowany the enormousogromny thing nextNastępny to it,
107
347626
2320
a potem zaatakowała ogromny obiekt obok,
06:05
whichktóry I think it mistookpomyliłem się for the predatordrapieżnik on the e-jellye-jelly.
108
349946
3306
który jak sądzę pomyliła z drapieżnikiem
w postaci e-meduzy.
06:09
But even more incredibleniesamowite was the footagenagranie shotstrzał
109
353252
2419
Jeszcze bardziej niewiarygodne
było zdjęcie zrobione
06:11
from the TritonTriton submersibleZatapialne.
110
355671
2645
z pokładu statku Triton.
06:14
What was not mentionedwzmiankowany in the DiscoveryOdkrycie documentaryfilm dokumentalny
111
358316
2784
W dokumencie stacji Discovery nie wspomniano,
06:17
was that the baitprzynęta squidkałamarnica that DrDr. KuboderaKubodera used,
112
361100
3446
że przynęta na kałamarnicę
użyta przez Dr Kubaderę,
06:20
a one-meterjeden metr long diamondbackDiamondback squidkałamarnica
113
364546
3602
to metrowa diamentowa kałamarnica,
06:24
had a lightlekki attachedprzywiązany to it, a squidkałamarnica jigJig
114
368148
2712
z umocowanym światłem
imitującym taniec
06:26
of the typerodzaj that longlinesznurów fishermenrybaków use,
115
370860
2584
podobnym do tych używanych
przez poławiaczy głębinowych.
06:29
and I think it was this lightlekki
116
373444
2038
Sądzę że to właśnie to światło
06:31
that broughtprzyniósł the giantogromny in.
117
375482
2549
zwabiło olbrzyma.
06:33
Now, what you're seeingwidzenie
118
378031
1465
To co tu widzicie,
06:35
is the intensifiedzintensyfikowane camera'skamera viewwidok underpod redczerwony lightlekki,
119
379496
5098
to wyostrzony obraz z kamery
kręcony w podczerwieni.
06:40
and that's all DrDr. KuboderaKubodera could see when the giantogromny comespochodzi in here.
120
384594
4122
To wszystko co Dr Kubodera mógł zobaczyć,
gdy olbrzym się pojawił.
06:44
And then he got so excitedpodekscytowany,
121
388716
2455
A potem, w chwili podniecenia,
06:47
he turnedobrócony on his flashlightLatarka because he wanted to see better,
122
391171
3495
włączył latarkę, żeby coś więcej zobaczyć,
06:50
and the giantogromny didn't runbiegać away,
123
394666
2184
i kiedy olbrzym nie uciekł,
06:52
so he riskedryzykowali turningobrócenie on the whitebiały lightsświatła on the submersibleZatapialne,
124
396850
3241
zaryzykował włączając białe światło ze statku,
06:55
bringingprzynoszący a creaturekreatura of legendlegenda
125
400091
2536
przenosząc legendarne stworzenie
06:58
from the mistymglisty historyhistoria into high-resolutionwysoka rozdzielczość videowideo.
126
402627
4971
z mglistej historii na ekran video
wysokiej rozdzielczości.
07:03
It was absolutelyabsolutnie breathtakingzapierający dech w piersiach,
127
407598
3268
Całkowicie zaparło nam dech w piersiach.
07:06
and had this animalzwierzę had its feedingkarmienie tentaclesmacki intactnienaruszony
128
410866
2929
Gdyby to zwierzę rozciągnęło całkowicie
07:09
and fullycałkowicie extendedrozszerzony,
129
413795
1465
swoje macki
07:11
it would have been as tallwysoki as a two-storydwa historii housedom.
130
415260
3252
sięgałoby wysokości
dwupiętrowego domu.
07:14
How could something that bigduży
131
418512
2659
Jak to możliwe, że coś tak wielkiego
07:17
liverelacja na żywo in our oceanocean and yetjeszcze remainpozostawać unfilmedRamsdale untilaż do now?
132
421171
4600
i żyjącego w naszym oceanie
nie zostało dotąd sfilmowane?
07:21
We'veMamy only exploredzbadać about fivepięć percentprocent of our oceanocean.
133
425771
3624
Do tej pory spenetrowaliśmy
jedynie około 5% naszych oceanów.
07:25
There are great discoveriesodkrycia yetjeszcze to be madezrobiony down there,
134
429395
3136
Wielkie odkrycia są jeszcze przed nami.
07:28
fantasticfantastyczny creaturesstworzenia representingreprezentowanie millionsmiliony of yearslat of evolutionewolucja
135
432531
4622
Fantastyczne stworzenia
obrazujące miliony lat ewolucji,
07:33
and possiblymożliwie bioactivebioaktywne compoundszwiązki
136
437153
2097
a może również
bioaktywne związki chemiczne,
07:35
that could benefitzasiłek us in wayssposoby that we can't even yetjeszcze imaginewyobrażać sobie.
137
439250
3815
które mogą być dla nas
niewyobrażalnie korzystne.
07:38
YetJeszcze we have spentwydany only a tinymalutki fractionfrakcja
138
443065
3048
Jak dotąd na badania oceanu
wydaliśmy zaledwie mały ułamek funduszy
07:42
of the moneypieniądze on oceanocean explorationbadanie
139
446113
3369
Jak dotąd na badania oceanu
wydaliśmy zaledwie mały ułamek funduszy
07:45
that we'vemamy spentwydany on spaceprzestrzeń explorationbadanie.
140
449482
2407
jaki wydajemy na eksploracje kosmosu.
07:47
We need a NASA-likeNASA-jak organizationorganizacja for oceanocean explorationbadanie,
141
451889
3645
Potrzebujemy podobnej do NASA organizacji
do badań oceanu.
07:51
because we need to be exploringodkrywanie and protectingochrona
142
455534
2835
Potrzebujemy badać i chronić
07:54
our life supportwsparcie systemssystemy here on EarthZiemia.
143
458369
2592
systemy podtrzymujące życie tutaj na Ziemi.
07:56
We need — thank you. (ApplauseAplauz)
144
460961
6232
Potrzebujemy... Dziękuję.
(Brawa)
08:03
ExplorationPoszukiwania is the enginesilnik that drivesdyski innovationinnowacja.
145
467193
2854
Eksploracja jest motorem napędowym innowacji.
08:05
InnovationInnowacji drivesdyski economicgospodarczy growthwzrost.
146
470047
2971
Innowacja napędzaja rozwój gospodarczy.
08:08
So let's all go exploringodkrywanie,
147
473018
1523
Eksplorujmy zatem,
08:10
but let's do it in a way that doesn't scareprzestraszyć the animalszwierzęta away,
148
474541
3101
ale róbmy to tak, aby nie straszyć zwierząt,
08:13
or, as MikeMike deGruydeGruy oncepewnego razu said,
149
477642
2333
lub jak to kiedyś powiedział Mike deGruy:
08:15
"If you want to get away from it all
150
479975
1786
"Jeśli chcesz oderwać się od wszystkiego
08:17
and see something you've never seenwidziany,
151
481761
1614
i zobaczyć coś, czego nigdy nie widziałeś
08:19
or have an excellentDoskonałe chanceszansa of seeingwidzenie something that no one'sswoje ever seenwidziany,
152
483375
3585
lub mieć cudowną okazję zobaczyć coś,
czego nikt jeszcze nie widział
08:22
get in a subSub."
153
486960
1530
wejdź na pokład łodzi podwodnej".
08:24
He should have been with us for this adventureprzygoda.
154
488490
2206
Powinien być z nami dla tej przygody.
08:26
We misstęsknić him.
155
490696
1807
Tęsknimy za nim.
08:28
(ApplauseAplauz)
156
492503
5216
(Brawa)
Translated by Jerzy Perydzenski
Reviewed by Lena Gorska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Edith Widder - Marine biologist
Edith Widder combines her expertise in research and technological innovation with a commitment to stopping and reversing the degradation of our marine environment.

Why you should listen

A specialist in bioluminescence, Edith Widder helps design and invent new submersible instruments and equipment to study bioluminescence and enable unobtrusive observation of deep-sea environments. Her innovative tools for exploration have produced footage of rare and wonderful bioluminescent displays and never-before-seen denizens of the deep, including, most recently, the first video ever recorded of the giant squid, Architeuthis, in its natural habitat.

In 2005 she founded the Ocean Research & Conservation Association (ORCA), which is dedicated to protecting aquatic ecosystems and the species they sustain through the development of innovative technologies and science-based conservation action.;  In an effort to protect and revitalize the ocean she loves she has been focusing on developing tools for finding and tracking pollution -- a major threat to all of our water ecosystems and ultimately to human health. She was awarded a MacArthur "genius" grant in 2006.

In 2012, Widder was among the team that filmed the giant squid (Architeuthis) for the first time in its home ocean.

More profile about the speaker
Edith Widder | Speaker | TED.com