TED2016
Carrie Nugent: Adventures of an asteroid hunter
Carrie Nugent: Przygody łowczyni asteroid
Filmed:
Readability: 4.8
1,381,828 views
Stypendystka TED Carrie Nugent, jest łowczynią asteroid - należy do grupy naukowców pracujących nad odkrywaniem i katalogowaniem naszych najstarszych i najliczniejszych kosmicznych sąsiadów. Dlaczego należy obserwować asteroidy? W swojej krótkiej, rzeczowej prelekcji Nugent tłumaczy, jak ich niesamowite upadki ukształtowały naszą planetę oraz jak odkrycie ich we właściwym czasie może uratować życie na Ziemi.
Carrie Nugent - Asteroid hunter
Carrie Nugent is part of a team that uses NASA's NEOWISE telescope to search the skies for and catalog asteroids. Full bio
Carrie Nugent is part of a team that uses NASA's NEOWISE telescope to search the skies for and catalog asteroids. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I am holding something remarkably old.
0
1480
2560
Trzymam coś wyjątkowo starego.
00:16
It is older than any human artifact,
1
4440
2976
Starszego niż jakikolwiek twór człowieka,
00:19
older than life on Earth,
2
7440
2296
starszego niż życie na Ziemi,
00:21
older than the continents
and the oceans between them.
and the oceans between them.
3
9760
3080
starszego niż kontynenty i oceany.
Ukształtowało się to
ponad cztery miliardy lat temu,
ponad cztery miliardy lat temu,
00:25
This was formed
over four billion years ago
over four billion years ago
4
13520
3096
00:28
in the earliest days of the solar system
5
16640
2136
na początku istnienia Układu Słonecznego,
gdy planety wciąż się tworzyły.
00:30
while the planets were still forming.
6
18800
1800
00:33
This rusty lump of nickel and iron
may not appear special,
may not appear special,
7
21160
3336
Ta zardzewiała bryłka niklu i żelaza
może nie wydawać się wyjątkowa,
może nie wydawać się wyjątkowa,
00:36
but when it is cut open ...
8
24520
1440
jednak gdy się ją przetnie...
00:40
you can see that it is different
from earthly metals.
from earthly metals.
9
28320
2680
widać, że różni się od ziemskich metali.
00:43
This pattern reveals metallic crystals
that can only form out in space
that can only form out in space
10
31440
3896
Ten wzór ujawnia kryształy metaliczne
zdolne utworzyć się jedynie w kosmosie,
zdolne utworzyć się jedynie w kosmosie,
00:47
where molten metal
can cool extremely slowly,
can cool extremely slowly,
11
35360
2576
gdzie stopiony metal
ochładza się wyjątkowo wolno,
ochładza się wyjątkowo wolno,
00:49
a few degrees every million years.
12
37960
2320
o kilka stopni co milion lat.
00:52
This was once part
of a much larger object,
of a much larger object,
13
40760
2496
Ta skała była kiedyś
częścią większego obiektu,
częścią większego obiektu,
00:55
one of millions left over
after the planets formed.
after the planets formed.
14
43280
2576
jednego z milionów
pozostałych po stworzeniu planet.
pozostałych po stworzeniu planet.
00:57
We call these objects asteroids.
15
45880
2000
Nazywamy te obiekty asteroidami.
01:01
Asteroids are our oldest
and most numerous cosmic neighbors.
and most numerous cosmic neighbors.
16
49160
3776
Asteroidy to nasze najstarsze
i najliczniejsze kosmiczne sąsiedztwo.
i najliczniejsze kosmiczne sąsiedztwo.
01:04
This graphic shows near-Earth asteroids
orbiting around the Sun,
orbiting around the Sun,
17
52960
3056
Ta animacja pokazuje
asteroidy bliskie Ziemi,
asteroidy bliskie Ziemi,
orbitujące wokół Słońca - żółte,
01:08
shown in yellow,
18
56040
1256
i te zbliżające się do orbity ziemskiej,
01:09
and swinging close to the Earth's orbit,
19
57320
1936
zaznaczone na niebiesko.
01:11
shown in blue.
20
59280
1216
Rozmiar Ziemi, Słońca i asteroid
został znacznie zwiększony,
został znacznie zwiększony,
01:12
The sizes of the Earth, Sun and asteroids
have been greatly exaggerated
have been greatly exaggerated
21
60520
3336
by były lepiej widoczne.
01:15
so you can see them clearly.
22
63880
1376
01:17
Teams of scientists across the globe
are searching for these objects,
are searching for these objects,
23
65280
3376
Zespoły naukowców z całego świata
szukają tych obiektów,
01:20
discovering new ones every day,
24
68680
1936
odkrywając nowe każdego dnia,
01:22
steadily mapping near-Earth space.
25
70640
2120
mapując przestrzeń kosmiczną bliską Ziemi.
01:25
Much of this work is funded by NASA.
26
73440
1800
Większość z badań funduje NASA.
01:27
I think of the search for these asteroids
as a giant public works project,
as a giant public works project,
27
75760
3776
Dla mnie poszukiwania asteroid
to ogromny publiczny projekt,
jednak zamiast budować drogę,
01:31
but instead of building a highway,
we're charting outer space,
we're charting outer space,
28
79560
3256
mapujemy przestrzeń kosmiczną,
01:34
building an archive
that will last for generations.
that will last for generations.
29
82840
2976
tworząc archiwum,
które przetrwa pokolenia.
które przetrwa pokolenia.
01:37
These are the 1,556 near-Earth asteroids
discovered just last year.
discovered just last year.
30
85840
5920
Oto 1556 bliskich Ziemi asteroid,
odkrytych tylko w zeszłym roku.
01:45
And these are all of the known
near-Earth asteroids,
near-Earth asteroids,
31
93800
3536
A to są wszystkie znane
bliskie Ziemi asteroidy,
bliskie Ziemi asteroidy,
01:49
which at last count was 13,733.
32
97360
4016
których liczba ostatnio wynosiła 13 733.
01:53
Each one has been imaged, cataloged
33
101400
2136
Każdą sfotografowano, skatalogowano
01:55
and had its path
around the Sun determined.
around the Sun determined.
34
103560
2376
oraz ustalono jej ścieżkę wokół Słońca.
01:57
Although it varies
from asteroid to asteroid,
from asteroid to asteroid,
35
105960
2096
Mimo różnic między asteroidami,
02:00
the paths of most asteroids
can be predicted for dozens of years.
can be predicted for dozens of years.
36
108080
3256
ścieżki większości z nich można
przewidzieć na wiele lat do przodu.
przewidzieć na wiele lat do przodu.
02:03
And the paths of some asteroids can be
predicted with incredible precision.
predicted with incredible precision.
37
111360
3776
Ścieżki niektórych asteroid
można przewidzieć z niesłychaną precyzją.
można przewidzieć z niesłychaną precyzją.
02:07
For example, scientists
at the Jet Propulsion Laboratory
at the Jet Propulsion Laboratory
38
115160
2656
Dla przykładu, naukowcy
z Laboratorium Napędu Odrzutowego
z Laboratorium Napędu Odrzutowego
02:09
predicted where the asteroid Toutatis
was going to be four years in advance
was going to be four years in advance
39
117840
4016
przewidzieli pozycję asteroidy Toutatis
z czteroletnim wyprzedzeniem,
02:13
to within 30 kilometers.
40
121880
2096
z dokładnością do 30 kilometrów.
02:16
In those four years,
41
124000
1296
W ciągu tych czterech lat
02:17
Toutatis traveled 8.5 billion kilometers.
42
125320
3816
Toutatis przeleciał
8,5 miliarda kilometrów.
8,5 miliarda kilometrów.
02:21
That's a fractional precision
43
129160
1575
Oznacza to dokładność obliczeń
02:22
of 0.000000004.
44
130759
8801
na poziomie 0,000000004.
02:31
(Laughter)
45
139960
1880
(Śmiech)
02:34
Now, the reason I have
this beautiful asteroid fragment
this beautiful asteroid fragment
46
142480
2656
Mogę trzymać ten fragment asteroidy,
ponieważ, jak na sąsiadów przystało,
02:37
is because, like all neighbors,
47
145160
1536
02:38
asteroids sometimes drop by unexpectedly.
48
146720
2200
asteroidy czasami wpadają bez zapowiedzi.
02:41
(Laughter)
49
149400
1720
(Śmiech)
02:44
Three years ago today,
50
152520
1616
Tego dnia, trzy lata temu,
02:46
a small asteroid exploded
over the city of Chelyabinsk, Russia.
over the city of Chelyabinsk, Russia.
51
154160
3656
niewielka asteroida wybuchła
nad miastem Czelabińsk w Rosji.
nad miastem Czelabińsk w Rosji.
02:49
That object was about 19 meters across,
52
157840
2296
Obiekt ten miał 19 metrów średnicy,
02:52
or about as big as a convenience store.
53
160160
1920
inaczej mówiąc, był wielkości sklepu.
02:54
Objects of this size hit the Earth
every 50 years or so.
every 50 years or so.
54
162840
3080
Obiekty takiej wielkości uderzają w Ziemię
mniej więcej raz na 50 lat.
02:59
66 million years ago,
55
167720
1856
66 milionów lat temu,
03:01
a much larger object hit the Earth,
56
169600
1936
dużo większy obiekt uderzył w Ziemię,
03:03
causing a massive extinction.
57
171560
1776
powodując masowe wymieranie.
03:05
75 percent of plant
and animal species were lost,
and animal species were lost,
58
173360
3216
75 procent gatunków roślin
i zwierząt zostało zniszczone,
i zwierząt zostało zniszczone,
03:08
including, sadly, the dinosaurs.
59
176600
2200
wliczając, niestety, dinozaury.
03:11
That object was
about 10 kilometers across,
about 10 kilometers across,
60
179320
2696
Ten obiekt miał około
10 kilometrów średnicy,
10 kilometrów średnicy,
a 10 kilometrów,
03:14
and 10 kilometers is roughly
the cruising altitude of a 747 jet.
the cruising altitude of a 747 jet.
61
182040
4176
to mniej więcej pułap lotu
samolotu pasażerskiego 747.
samolotu pasażerskiego 747.
03:18
So the next time you're in an airplane,
62
186240
1896
Następnym razem w samolocie
zajmijcie miejsce przy oknie,
03:20
snag a window seat, look out
and imagine a rock so enormous
and imagine a rock so enormous
63
188160
3816
wyjrzyjcie i wyobraźcie sobie głaz
tak ogromny,
03:24
that resting on the ground,
64
192000
2096
że leżąc na ziemi,
03:26
it just grazes your wingtip.
65
194120
1880
niemal muska skrzydła samolotu.
03:28
It's so wide that it takes your plane
one full minute to fly past it.
one full minute to fly past it.
66
196880
4277
Jest tak szeroki,
że na ominięcie go
potrzeba całej minuty lotu.
potrzeba całej minuty lotu.
03:33
That's the size of the asteroid
that hit the Earth.
that hit the Earth.
67
201278
2400
Taki był rozmiar asteroidy,
która uderzyła Ziemię.
która uderzyła Ziemię.
Dopiero od kilkudziesięciu lat
03:36
It has only been within my lifetime
68
204518
1776
03:38
that asteroids have been considered
a credible threat to our planet.
a credible threat to our planet.
69
206318
3216
asteroidy uważa się
za poważne zagrożenie dla naszej planety.
03:41
And since then, there's been
a focused effort underway
a focused effort underway
70
209558
2576
Od tamtej pory skoncentrowano się
na ich odkrywaniu i katalogowaniu.
03:44
to discover and catalog these objects.
71
212158
1840
Na szczęście mogę brać w tym udział.
03:47
I am lucky enough
to be part of this effort.
to be part of this effort.
72
215238
2096
Jestem członkiem grupy naukowców
03:49
I'm part of a team of scientists
that use NASA's NEOWISE telescope.
that use NASA's NEOWISE telescope.
73
217358
3656
używających teleskopu NASA NEOWISE.
03:53
Now, NEOWISE was not
designed to find asteroids.
designed to find asteroids.
74
221038
2696
NEOWISE nie stworzono
do szukania asteroid.
03:55
It was designed to orbit the earth
and look far beyond our solar system
and look far beyond our solar system
75
223758
4216
Powstał, żeby krążyć wokół Ziemi
i zaglądać poza nasz Układ Słoneczny,
żeby znajdować najzimniejsze gwiazdy
03:59
to seek out the coldest stars
and the most luminous galaxies.
and the most luminous galaxies.
76
227998
3416
i najjaśniejsze galaktyki.
04:03
And it did that very well
for its designed lifetime of seven months.
for its designed lifetime of seven months.
77
231438
3440
Robił to świetnie
w czasie zaplanowanych siedmiu miesięcy.
04:07
But today, six years later,
it's still going.
it's still going.
78
235518
3256
Dziś, po sześciu latach, wciąż działa.
Ma inne przeznaczenie:
04:10
We've repurposed it
to discover and study asteroids.
to discover and study asteroids.
79
238798
2736
odkrywa i bada asteroidy.
04:13
And although it's
a wonderful little space robot,
a wonderful little space robot,
80
241558
2336
Mimo, że jest wspaniałym
małym kosmicznym robotem,
małym kosmicznym robotem,
04:15
these days it's kind of like a used car.
81
243918
2080
dziś jest trochę jak używany samochód.
04:18
The cryogen that used to refrigerate
its sensors is long gone,
its sensors is long gone,
82
246518
3256
Mieszkanka kriogeniczna
do chłodzenia czujników
do chłodzenia czujników
dawno się skończyła,
04:21
so we joke that
its air-conditioning is broken.
its air-conditioning is broken.
83
249798
2200
więc żartujemy,
że klimatyzacja się zepsuła.
że klimatyzacja się zepsuła.
04:24
It's got 920 million miles
on the odometer,
on the odometer,
84
252478
4416
Ma prawie półtora miliarda km na liczniku,
04:28
but it still runs great
85
256918
1256
ale wciąż świetnie działa
04:30
and reliably takes a photograph
of the sky every 11 seconds.
of the sky every 11 seconds.
86
258198
3576
i robi zdjęcia nieba co 11 sekund.
04:33
It's taken 23 photos
since I began speaking to you.
since I began speaking to you.
87
261798
2840
Zrobił 23 zdjęcia
odkąd zaczęłam do was mówić.
odkąd zaczęłam do was mówić.
Jednym z powodów
04:38
One of the reasons NEOWISE is so valuable
88
266118
2176
przydatności NEOWISE jest to,
04:40
is that it sees the sky
in the thermal infrared.
in the thermal infrared.
89
268318
2616
że widzi niebo w termalnej podczerwieni.
To znaczy,
04:42
That means that instead of seeing
the sunlight that asteroids reflect,
the sunlight that asteroids reflect,
90
270958
3336
że zamiast światła słonecznego
odbitego od asteroid,
odbitego od asteroid,
NEOWISE widzi emitowane przez nie ciepło.
04:46
NEOWISE sees the heat that they emit.
91
274318
1816
Jest to ważna zdolność,
04:48
This is a vital capability
since some asteroids are as dark as coal
since some asteroids are as dark as coal
92
276158
3736
bo niektóre asteroidy są czarne jak węgiel
04:51
and can be difficult or impossible
to spot with other telescopes.
to spot with other telescopes.
93
279918
3456
i mogą być trudne lub niemożliwe
do wykrycia przez inne teleskopy.
Ale wszystkie asteroidy, jasne i ciemne,
04:55
But all asteroids, light or dark,
shine brightly for NEOWISE.
shine brightly for NEOWISE.
94
283398
3080
świecą jasno dla NEOWISE.
05:00
Astronomers are using
every technique at their disposal
every technique at their disposal
95
288958
2776
Astronomowie używają
wszystkich dostępnych technik,
wszystkich dostępnych technik,
05:03
to discover and study asteroids.
96
291758
2296
aby odkrywać i badać asteroidy.
05:06
In 2010, a historic milestone was reached.
97
294078
2856
W roku 2010 osiągnięto
historyczny przełom.
historyczny przełom.
05:08
The community, together, discovered
over 90 percent of asteroids
over 90 percent of asteroids
98
296958
4056
Wspólnymi siłami odkryto
ponad 90 procent asteroid
ponad 90 procent asteroid
05:13
bigger than one kilometer across --
99
301038
1856
większych niż jeden kilometr średnicy,
05:14
objects capable
of massive destruction to Earth.
of massive destruction to Earth.
100
302918
2976
obiektów zdolnych spowodować
ogromne szkody na Ziemi.
ogromne szkody na Ziemi.
05:17
But the job's not done yet.
101
305918
1576
Ale to nie koniec pracy.
05:19
An object 140 meters or bigger
could decimate a medium-sized country.
could decimate a medium-sized country.
102
307518
4936
Obiekt mający 140 metrów lub więcej,
mógłby zniszczyć kraj średniej wielkości.
05:24
So far, we've only found
25 percent of those.
25 percent of those.
103
312478
3200
Takich obiektów znaleźliśmy
na razie tylko 25 procent.
na razie tylko 25 procent.
05:28
We must keep searching the sky
for near-Earth asteroids.
for near-Earth asteroids.
104
316238
3416
Musimy obserwować niebo
w poszukiwaniu asteroid.
05:31
We are the only species
able to understand calculus
able to understand calculus
105
319678
2736
Jesteśmy jedynym gatunkiem
zdolnym zrozumieć różniczki
05:34
or build telescopes.
106
322438
1656
czy budować teleskopy.
05:36
We know how to find these objects.
107
324118
1976
Wiemy, jak znaleźć te obiekty.
05:38
This is our responsibility.
108
326118
2136
Jest to nasz obowiązek.
05:40
If we found a hazardous asteroid
with significant early warning,
with significant early warning,
109
328278
3776
Znajdując niebezpieczną asteroidę
odpowiednio wcześnie,
odpowiednio wcześnie,
05:44
we could nudge it out of the way.
110
332078
1696
można zmienić jej kierunek.
W odróżnieniu od trzęsień ziemi,
huraganów, czy erupcji wulkanicznych,
huraganów, czy erupcji wulkanicznych,
05:45
Unlike earthquakes, hurricanes
or volcanic eruptions,
or volcanic eruptions,
111
333798
3056
05:48
an asteroid impact
can be precisely predicted
can be precisely predicted
112
336878
2896
uderzenie asteroidy można
dokładnie przewidzieć
dokładnie przewidzieć
05:51
and prevented.
113
339798
1456
i mu zapobiec.
05:53
What we need to do now
is map near-Earth space.
is map near-Earth space.
114
341278
3136
Musimy teraz zmapować
przestrzeń bliską Ziemi.
przestrzeń bliską Ziemi.
05:56
We must keep searching the sky.
115
344438
1856
Musimy nieustannie przeszukiwać niebo.
05:58
Thank you.
116
346318
1216
Dziękuję.
05:59
(Applause)
117
347558
5571
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Carrie Nugent - Asteroid hunterCarrie Nugent is part of a team that uses NASA's NEOWISE telescope to search the skies for and catalog asteroids.
Why you should listen
Dr. Carrie Nugent is an asteroid hunter who works with a small team to discover and study asteroids at Caltech/IPAC. She earned her PhD in Geophysics and Space Physics from UCLA in 2013 and is a 2016 TED Fellow. Specializing in thermophysical modeling, Nugent uses observations from the space-based infrared telescope NEOWISE to better understand asteroid surfaces. Asteroid 8801 Nugent was named in her honor.
In her free time, Nugent hosts and produces Spacepod. On this weekly podcast, she invites astronomers, planetary scientists and engineers to sit, share a drink and tell the world about their corner of the cosmos.
Nugent is the author of the TED Book, Asteroid Hunters.
Carrie Nugent | Speaker | TED.com