ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.

Why you should listen

Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably IrrationalThe Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.

Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.

More profile about the speaker
Dan Ariely | Speaker | TED.com
TED2015

Dan Ariely: How equal do we want the world to be? You'd be surprised

Dan Ariely: Dünyanın ne kadar eşit olmasını istiyoruz? Şaşırırsınız!

Filmed:
1,928,125 views

Eşitsizliğin büyüdüğü toplumla ilgili haberler hepimizi tedirgin ediyor. Ama neden? Dan Ariely, varlığın toplumda dağılımına ilişkin neyin adil olduğunu düşündüğümüz hakkında yeni ve şaşırtıcı bir araştırmayı açıklıyor. Sonra bunları gerçek bulgularla mukayese ediyor.
- Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
It would be niceGüzel to be
objectiveamaç in life,
0
926
2645
Hayatta tarafsız olmak
00:15
in manyçok waysyolları.
1
3571
2022
pek çok açıdan iyi olurdu.
00:17
The problemsorun is that we have
these color-tintedrenk renkli glassesgözlük
2
5593
3378
Ama sorun, her türlü duruma
bakmak için kullandığımız
00:20
as we look at all kindsçeşit of situationsdurumlar.
3
8971
4679
renklendirilmiş gözlüklerimiz.
00:25
For exampleörnek, think about
something as simplebasit as beerbira.
4
13650
3716
Mesela, bira gibi basit
bir şey düşünün.
00:29
If I gaveverdi you a fewaz beersbira to tastedamak zevki
5
17366
2182
Eğer sizden tatmanızı ve
yoğunlukları, acılıkları
00:31
and I askeddiye sordu you to rateoran them
on intensityyoğunluk and bitternessacılık,
6
19548
3808
için derecelendirme yapmanızı istesem
00:35
differentfarklı beersbira would occupyişgal etmek
differentfarklı spaceuzay.
7
23356
3697
farklı biralar farklı yerlerde yer alırdı.
00:39
But what if we trieddenenmiş
to be objectiveamaç about it?
8
27053
2757
Peki ya bu konuda tarafsız
olmaya çalışırsak?
00:41
In the casedurum of beerbira,
it would be very simplebasit.
9
29810
2160
Konu bira olunca bu çok kolay olurdu.
00:43
What if we did a blindkör tastedamak zevki?
10
31970
2152
Kapalı gözle tadım yapsak ne olur?
00:46
Well, if we did the sameaynı thing,
you tastedtadı the sameaynı beerbira,
11
34122
2724
Eğer aynı şeyi yaparsak,
aynı biralarla şimdi de
00:48
now in the blindkör tastedamak zevki,
things would look slightlyhafifçe differentfarklı.
12
36846
3971
kapalı gözle tadım yaparsanız
durum biraz farklı gözükürdü.
00:52
MostÇoğu of the beersbira will go into one placeyer.
13
40817
2222
Biraların çoğu tek bir yere toplanırdı.
00:55
You will basicallytemel olarak not
be ableyapabilmek to distinguishayırmak them,
14
43039
2445
Aslında ayrımını yapamazdınız.
00:57
and the exceptionistisna, of coursekurs,
will be GuinnessGuinness.
15
45484
3089
Tek istisna tabii ki Guinness olurdu.
01:00
(LaughterKahkaha)
16
48573
2228
(Kahkaha)
01:02
SimilarlyBenzer şekilde, we can think about physiologyfizyoloji.
17
50801
2786
Fizyolojiyi de benzer şekilde
düşünebiliriz.
01:05
What happensolur when people expectbeklemek
something from theironların physiologyfizyoloji?
18
53587
3042
İnsanlar fizyolojilerinden bir şey
beklediğinde ne olur?
01:08
For exampleörnek, we soldsatıldı people
painAğrı medicationsilaçlar.
19
56629
2508
Mesela, insanlara ağrı kesici ilaç sattık.
01:11
Some people, we told them
the medicationsilaçlar were expensivepahalı.
20
59137
2739
Bazı insanlara ilacın pahalı
olduğunu söyledik.
01:13
Some people, we told them it was cheapucuz.
21
61876
1881
Bazı insanlara da ucuz
olduğunu söyledik.
01:15
And the expensivepahalı
painAğrı medicationilaç workedişlenmiş better.
22
63757
2972
Pahalı olan ağrı kesici ilaç
daha etkili oldu.
01:18
It relievedrahatladım more painAğrı from people,
23
66729
2554
İnsanların ağrılarını daha fazla azalttı.
01:21
because expectationsbeklentileri
do changedeğişiklik our physiologyfizyoloji.
24
69283
3504
Çünkü beklentiler
fizyolojimizi değiştirir.
01:24
And of coursekurs, we all know that in sportsSpor Dalları,
25
72787
2062
Ve tabii hepimiz konu spor
olunca biliriz ki,
01:26
if you are a fanyelpaze of a particularbelirli teamtakım,
26
74849
1818
eğer belli bir takımın taraftarıysanız,
01:28
you can't help but see the gameoyun
27
76667
2369
oyunun gidişatını takımınız açısından
izlemeye engel olamazsınız.
01:31
developgeliştirmek from the perspectiveperspektif of your teamtakım.
28
79036
3505
01:34
So all of those are casesvakalar in whichhangi
our preconceivedönyargılı notionskavramlar
29
82541
4176
Bu durumların hepsinde
01:38
and our expectationsbeklentileri colorrenk our worldDünya.
30
86717
3440
önyargılı kanaatlerimiz ve beklentilerimiz
dünyamızı renklendiriyor.
01:42
But what happenedolmuş
in more importantönemli questionssorular?
31
90157
3402
Peki daha önemli sorularda
ne oluyordu?
01:45
What happenedolmuş with questionssorular
that had to do with socialsosyal justiceadalet?
32
93559
3552
Sosyal adaletle ilgili sorularda
ne oluyordu?
01:49
So we wanted to think about
what is the blindkör tastingtatma versionversiyon
33
97111
3405
Dolayısıyla kapalı göz testini
01:52
for thinkingdüşünme about inequalityeşitsizlik?
34
100516
3065
eşitsizlik ile ilgili düşüncelerimize
uyarlamak istedik.
01:55
So we startedbaşladı looking at inequalityeşitsizlik,
35
103581
2299
Önce eşitsizliği ele aldık,
01:57
and we did some large-scalebüyük ölçekli surveysanketler
36
105880
1950
ABD ve diğer ülkeleri kapsayan
01:59
around the U.S. and other countriesülkeler.
37
107830
2554
geniş ölçekli bazı anketler yaptık.
02:02
So we askeddiye sordu two questionssorular:
38
110384
1951
İki soru sorduk:
02:04
Do people know what kindtür of
levelseviye of inequalityeşitsizlik we have?
39
112335
3366
"İnsanlar hangi seviyede eşitsizliğimiz
olduğunu biliyor muydu?"
02:07
And then, what levelseviye of inequalityeşitsizlik
do we want to have?
40
115701
4111
ve "Ne seviyede bir eşitsizlik
istiyoruz?"
02:11
So let's think about the first questionsoru.
41
119812
2414
İlk soruyu düşünelim.
02:14
ImagineHayal I tookaldı all the people in the U.S.
42
122226
2113
ABD'deki tüm insanları ele aldığımı,
02:16
and I sortedsıralanmış them from
the poorestyoksul on the right
43
124339
2925
sağa en fakirler sola da en zenginler
gelecek şekilde yerleştirdiğimi
02:19
to the richestEn zengin on the left,
44
127264
2392
ve sonra da bunları
beş sıraya ayırdığımı hayal edin.
02:21
and then I dividedbölünmüş them into fivebeş bucketskovalar:
45
129656
2662
02:24
the poorestyoksul 20 percentyüzde,
the nextSonraki 20 percentyüzde,
46
132318
2298
En fakir %20, sonraki %20,
02:26
the nextSonraki, the nextSonraki,
and the richestEn zengin 20 percentyüzde.
47
134616
2856
sonraki, sonraki ve en zengin %20.
02:29
And then I askeddiye sordu you to tell me
how much wealthservet do you think
48
137472
2996
Sonra size bu sıralardan her birinde
ne kadar varlık yoğunluğu
02:32
is concentratedkonsantre in eachher of those bucketskovalar.
49
140468
2949
olduğunu düşündüğünüzü sordum.
02:35
So to make it simplerdaha basit,
imaginehayal etmek I asksormak you to tell me,
50
143417
2461
Daha basit olması için şöyle
sorduğumu hayal edin:
02:37
how much wealthservet do you think
is concentratedkonsantre
51
145878
2260
"Alt iki sırada bulunan % 40'da
ne kadar varlık olduğunu
düşünüyorsunuz?"
02:40
in the bottomalt two bucketskovalar,
52
148138
2260
En alt %40'da.
02:42
the bottomalt 40 percentyüzde?
53
150398
2261
Bir saniye düşünün ve
bir sayı belirleyin.
02:44
Take a secondikinci. Think about it
and have a numbernumara.
54
152659
2692
02:47
UsuallyGenellikle we don't think.
55
155351
1904
Genellikle düşünmüyoruz.
02:49
Think for a secondikinci,
have a realgerçek numbernumara in your mindus.
56
157255
2485
Bir saniye için düşünün,
aklınızda gerçek bir sayı belirsin.
02:51
You have it?
57
159740
1625
Belirlediniz mi?
02:53
Okay, here'sburada what lots
of AmericansAmerikalılar tell us.
58
161365
3065
Tamam. İşte birçok Amerikalının
bize söyledikleri.
02:56
They think that the bottomalt 20 percentyüzde
59
164430
1927
Dipteki % 20'nin, varlığın % 2,9'una
02:58
has about 2.9 percentyüzde of the wealthservet,
60
166357
2322
sahip olduğunu düşünüyorlar.
03:00
the nextSonraki groupgrup has 6.4,
61
168679
2183
Sonraki grubun % 6,4'ü var.
03:02
so togetherbirlikte it's slightlyhafifçe more than ninedokuz.
62
170862
2507
Yani ikisinin toplamı 9'un biraz üstünde.
03:05
The nextSonraki groupgrup, they say, has 12 percentyüzde,
63
173369
3413
Sonraki grup için %12 diyorlar,
03:08
20 percentyüzde,
64
176782
1649
%20
03:10
and the richestEn zengin 20 percentyüzde, people think
has 58 percentyüzde of the wealthservet.
65
178431
4644
ve en zengin %20'nin varlığın %58'ine
sahip olduğunu düşünüyorlar.
03:15
You can see how this relatesile ilgilidir
to what you thought.
66
183075
3135
Bunun düşüncelerinizle ne kadar
örtüştüğünü görüyorsunuz.
03:18
Now, what's realitygerçeklik?
67
186210
1741
Peki gerçek nedir?
03:19
RealityGerçeklik is slightlyhafifçe differentfarklı.
68
187951
1811
Gerçek biraz farklı.
03:21
The bottomalt 20 percentyüzde
has 0.1 percentyüzde of the wealthservet.
69
189762
3813
En alt %20, varlığın %0,1'ine sahip.
03:25
The nextSonraki 20 percentyüzde
has 0.2 percentyüzde of the wealthservet.
70
193575
3251
Sonraki %20, varlığın %0,2'sine sahip.
03:28
TogetherBirlikte, it's 0.3.
71
196826
2113
Toplamda %0,3 yapıyor.
03:30
The nextSonraki groupgrup has 3.9,
72
198939
3529
Sonraki grubun %3,9'u var,
03:34
11.3,
73
202468
2183
11,3
03:36
and the richestEn zengin groupgrup
has 84-85 percentyüzde of the wealthservet.
74
204651
5741
ve en zengin grup varlığın
%84-85'ine sahip.
03:42
So what we actuallyaslında have
and what we think we have
75
210392
2966
Gerçekte sahip olduğumuzla
sahip olduğumuzu düşündüğümüz
03:45
are very differentfarklı.
76
213358
1973
çok farklı.
03:47
What about what we want?
77
215331
2090
Ne istediğimize gelelim.
03:49
How do we even figureşekil this out?
78
217421
1997
Bunu nasıl belirleyeceğiz ki?
03:51
So to look at this,
79
219418
1411
Bunu anlamak için,
03:52
to look at what we really want,
80
220829
1578
gerçekte ne istediğimizi,
03:54
we thought about
the philosopherfilozof JohnJohn RawlsRawls'ın.
81
222407
3065
filozof John Rawls'a yöneldik.
03:57
If you rememberhatırlamak JohnJohn RawlsRawls'ın,
82
225472
1835
Eğer hatırlarsanız John Rawls'ın
03:59
he had this notionkavram
of what's a just societytoplum.
83
227307
3250
adil bir toplum için şöyle bir
görüşü vardı:
04:02
He said a just societytoplum
84
230557
1482
"Adil bir toplum,
toplumla ilgili her şeyi bildiğinizde,
04:04
is a societytoplum that if
you knewbiliyordum everything about it,
85
232039
2715
herhangi bir yerinde
olmak istediğiniz toplumdur." demişti.
04:06
you would be willingistekli
to entergirmek it in a randomrasgele placeyer.
86
234754
2433
Bu çok güzel bir tanımlama.
04:09
And it's a beautifulgüzel definitiontanım,
87
237187
1524
04:10
because if you're wealthyzengin,
you mightbelki want the wealthyzengin
88
238711
2478
Çünkü eğer varlıklıysan, varlıklılar için
daha fazla para isteyebilirsin,
04:13
to have more moneypara, the poorfakir to have lessaz.
89
241189
2037
fakirler için daha az.
04:15
If you're poorfakir, you mightbelki
want more equalityeşitlik.
90
243226
2109
Eğer fakirsen daha fazla eşitlik
isteyebilirsin.
04:17
But if you're going
to go into that societytoplum
91
245335
2004
Ama herhangi bir olası
yerden gireceğin
04:19
in everyher possiblemümkün situationdurum,
and you don't know,
92
247339
3320
ve nerede olacağını bilmediğin
bir toplum için
04:22
you have to considerdüşünmek all the aspectsyönleri.
93
250659
2206
tüm bakış açılarını
değerlendirmen gerekir.
04:24
It's a little bitbit like blindkör tastingtatma
in whichhangi you don't know
94
252865
2926
Biraz kapalı göz testine benziyor.
04:27
what the outcomesonuç will be
when you make a decisionkarar,
95
255791
2670
Sonucun ne olacağını bilmeden
kararını vermek gibi.
04:30
and RawlsRawls'ın calleddenilen this
the "veilpeçe of ignorancecehalet."
96
258461
3715
Rawls buna "cehalet örtüsü" diyor.
04:34
So, we tookaldı anotherbir diğeri groupgrup,
a largegeniş groupgrup of AmericansAmerikalılar,
97
262176
3607
Başka bir grup, daha geniş bir
Amerikalı grubu aldık ve
04:37
and we askeddiye sordu them the questionsoru
in the veilpeçe of ignorancecehalet.
98
265783
2755
soruyu cehalet örtüsü ile sorduk.
04:40
What are the characteristicskarakteristikleri of a countryülke
that would make you want to joinkatılmak it,
99
268538
4110
"Sonucunda rastgele bir yere
düşebileceğinizi bilerek,
04:44
knowingbilme that you could endson
randomlyrasgele at any placeyer?
100
272648
3158
dâhil olmak isteyeceğiniz ülkenin
nitelikleri nelerdir?" diye sorduk.
04:47
And here is what we got.
101
275806
1479
İşte sonuçlarımız.
04:49
What did people want to give
to the first groupgrup,
102
277285
2259
İnsanlar ilk grup olan tabandaki %20'ye
04:51
the bottomalt 20 percentyüzde?
103
279544
2183
ne vermek istiyor?
04:53
They wanted to give them
about 10 percentyüzde of the wealthservet.
104
281727
2694
Varlığın yaklaşık %10'unu
vermek istediler.
04:56
The nextSonraki groupgrup, 14 percentyüzde of the wealthservet,
105
284421
2600
Sonraki gruba varlığın %14'ünü,
04:59
21, 22 and 32.
106
287021
5363
21, 22 ve 32.
05:04
Now, nobodykimse in our sampleNumune
wanted fulltam equalityeşitlik.
107
292384
3506
Örneklemimizdeki hiç kimse
tam bir eşitlik istemedi.
05:07
NobodyKimse thought that socialismSosyalizm
is a fantasticfantastik ideaFikir in our sampleNumune.
108
295890
4433
Örneklemimizde hiç kimse sosyalizmin
harika bir fikir olduğunu düşünmedi.
Peki bu ne demek?
05:12
But what does it mean?
109
300323
1288
05:13
It meansanlamına geliyor that we have this knowledgebilgi gapboşluk
110
301611
2038
Sahip olduğumuz ile sahip
olduğumuzu düşündüğümüz
05:15
betweenarasında what we have
and what we think we have,
111
303649
2658
arasında bilgi boşluğu var demek.
05:18
but we have at leasten az as bigbüyük a gapboşluk
betweenarasında what we think is right
112
306307
3715
Ama en az bir o kadar boşluk da
neyin doğru olduğunu düşündüğümüz
ve neye sahip olduğumuzu
düşündüğümüz arasında var.
05:22
to what we think we have.
113
310022
2798
05:24
Now, we can asksormak these questionssorular,
by the way, not just about wealthservet.
114
312820
3192
Şimdi şu soruları sorabiliriz,
sadece varlıkla ilgili de değil.
05:28
We can asksormak it about other things as well.
115
316012
2415
Başka konuları da pekâlâ sorabiliriz.
05:30
So for exampleörnek, we askeddiye sordu people
from differentfarklı partsparçalar of the worldDünya
116
318427
4203
Örneğin, dünyanın farklı yerlerinden
insanlara da bu soruları sorduk,
05:34
about this questionsoru,
117
322630
1718
liberal ve muhafazakâr insanlara
05:36
people who are liberalsliberaller and conservativesMuhafazakarlar,
118
324348
2343
05:38
and they gaveverdi us basicallytemel olarak
the sameaynı answerCevap.
119
326691
2044
ve aslen aynı cevapları verdiler.
05:40
We askeddiye sordu richzengin and poorfakir,
they gaveverdi us the sameaynı answerCevap,
120
328735
2482
Zengine ve fakire sorduk,
aynı cevabı verdiler,
05:43
menerkekler and womenkadınlar,
121
331217
1301
kadın da, erkek de,
05:44
NPRNPR listenersdinleyici and ForbesForbes readersokuyucular.
122
332518
2693
NPR dinleyicisi de, Forbes okuru da.
05:47
We askeddiye sordu people in Englandİngiltere,
AustraliaAvustralya, the U.S. --
123
335211
3229
İngiltere'de, Avusturalya'da,
ABD'de insanlara sorduk--
cevaplar çok benzer.
05:50
very similarbenzer answerscevaplar.
124
338440
1717
05:52
We even askeddiye sordu differentfarklı
departmentsbölümler of a universityÜniversite.
125
340157
2771
Bir üniversitenin farklı bölümlerine
bile sorduk.
05:54
We wentgitti to HarvardHarvard and we checkedkontrol
almostneredeyse everyher departmentbölüm,
126
342928
2758
Harvard'a gittik ve neredeyse her
bölümü kontrol ettik.
05:57
and in factgerçek, from HarvardHarvard Businessİş SchoolOkul,
127
345686
2012
Harvard İşletme Okulu'nda,
yani varlıklının daha çoğuna sahip olması
05:59
where a fewaz people wanted the wealthyzengin
to have more and the [poorfakir] to have lessaz,
128
347698
3712
ve zenginin daha azına sahip olması
gerektiğine inanan çok az insanın olduğu
06:03
the similaritybenzerlik was astonishingşaşırtıcı.
129
351410
2540
yerde de benzerlik hayret vericiydi.
06:05
I know some of you wentgitti
to HarvardHarvard Businessİş SchoolOkul.
130
353950
2824
Bazılarınızın Harvard İşletme Okulu'na
gittiğini biliyorum.
06:08
We alsoAyrıca askeddiye sordu this questionsoru
about something elsebaşka.
131
356774
3346
Başka bir konuda bir soru
daha sorduk.
06:12
We askeddiye sordu, what about the ratiooranı
of CEOCEO payödeme to unskilledvasıfsız workersişçiler?
132
360120
4969
Genel müdürlerin maaşının,
vasıfsız işçilere oranını sorduk.
06:17
So you can see what
people think is the ratiooranı,
133
365089
3157
İnsanların düşündüğü oranı
görebilirsiniz.
06:20
and then we can asksormak the questionsoru,
what do they think should be the ratiooranı?
134
368246
3901
Sonra da oranın ne olması gerektiğini
düşündüklerini sorabiliriz.
06:24
And then we can asksormak, what is realitygerçeklik?
135
372147
2627
Ondan sonra gerçeğin
ne olduğunu sorabiliriz.
06:26
What is realitygerçeklik? And you could say,
well, it's not that badkötü, right?
136
374774
3278
Gerçek nedir? O kadar da kötü değilmiş
diyorsunuz, değil mi?
06:30
The redkırmızı and the yellowSarı
are not that differentfarklı.
137
378052
2153
Kırmızı ve sarı o kadar da
farklı değil.
06:32
But the factgerçek is, it's because
I didn't drawçekmek them on the sameaynı scaleölçek.
138
380205
3920
Ama aslında öyleler, bunun nedeni
onları aynı ölçekte çizmemem.
06:38
It's hardzor to see, there's yellowSarı
and bluemavi in there.
139
386105
3910
Görmek zor,
içinde sarı ve mavi var.
06:42
So what about other outcomesçıktıları of wealthservet?
140
390015
2345
Peki varlığın diğer getirilerinde
durum ne?
06:44
WealthServet is not just about wealthservet.
141
392360
1695
Varlık sadece varlıkla ilgili değil.
06:46
We askeddiye sordu, what about things like healthsağlık?
142
394055
2624
Sağlık gibi şeyler hakkında da
soru sorduk.
06:48
What about availabilitykullanılabilirlik
of prescriptionreçete medicationilaç?
143
396679
4133
Reçetelendirilmiş ilaca erişim nasıl?
06:52
What about life expectancybeklenti?
144
400812
2020
Hayat beklentisi nedir?
06:54
What about life expectancybeklenti of infantsbebekler?
145
402832
2415
Peki çocuklarda hayat beklentisi ne?
06:57
How do we want this to be distributeddağıtılmış?
146
405247
2345
Bunun nasıl dağıtılmasını istiyoruz?
06:59
What about educationEğitim for younggenç people?
147
407592
2809
Genç insanların eğitimi ne durumda?
07:02
And for olderdaha eski people?
148
410401
1870
Peki yaşlı insanlar için?
07:04
And acrosskarşısında all of those things,
what we learnedbilgili was that people
149
412271
2983
Tüm bunlardan sonra, insanların
07:07
don't like inequalityeşitsizlik of wealthservet,
150
415254
3158
varlık konusunda eşitsizliği
sevmediğini öğrendik.
07:10
but there's other things where inequalityeşitsizlik,
whichhangi is an outcomesonuç of wealthservet,
151
418412
3506
Varlığın sonucunda gelişen eşitsizliğin
neden olduğu,
07:13
is even more aversiveitici to them:
152
421918
2043
örneğin sağlıkta ve eğitimde eşitsizlik
07:15
for exampleörnek, inequalityeşitsizlik
in healthsağlık or educationEğitim.
153
423961
3971
onlara daha dayanılmaz geliyordu.
07:19
We alsoAyrıca learnedbilgili that people
are particularlyözellikle openaçık
154
427932
2461
İnsanların, iş özellikle
kendilerini temsil yeteneği
07:22
to changesdeğişiklikler in equalityeşitlik
when it comesgeliyor to people
155
430393
2554
az olanlara geldiğinde,
eşitlik değişimine
07:24
who have lessaz agencyAjans --
156
432947
2044
daha açık olduklarını da öğrendik.
07:26
basicallytemel olarak, younggenç kidsçocuklar and babiesbebekler,
157
434991
2345
Aslen çocuklara ve bebeklere.
07:29
because we don't think of them
as responsiblesorumluluk sahibi for theironların situationdurum.
158
437336
4667
Çünkü onların bulundukları durumdan
sorumlu olduklarını düşünmüyoruz.
07:34
So what are some lessonsdersler from this?
159
442003
2345
Bundan çıkarılacak bazı dersler neler?
07:36
We have two gapsboşluklar:
160
444348
1160
İki boşluğumuz var:
07:37
We have a knowledgebilgi gapboşluk
and we have a desirabilitycazibe gapboşluk
161
445508
2580
Bilgi boşluğumuz ve
cazibe boşluğumuz var.
07:40
And the knowledgebilgi gapboşluk
is something that we think about,
162
448088
2622
Bilgi boşluğu konusunda düşünüyoruz.
07:42
how do we educateEğitmek people?
163
450710
1370
İnsanları nasıl eğitiyoruz?
07:44
How do we get people to think
differentlyfarklı olarak about inequalityeşitsizlik
164
452080
2716
İnsanların, eşitsizlik ve eşitsizliğin
sonuçları olan
07:46
and the consequencessonuçları of inequalityeşitsizlik
in termsşartlar of healthsağlık, educationEğitim,
165
454796
3762
sağlık, eğitim, kıskançlık, suç oranları
ve bunun gibi konularda
07:50
jealousykıskançlık, crimesuç rateoran, and so on?
166
458558
2391
nasıl farklı düşünmelerini sağlıyoruz?
07:52
Then we have the desirabilitycazibe gapboşluk.
167
460949
1881
Bir de cazibe boşluğumuz var.
07:54
How do we get people to think differentlyfarklı olarak
about what we really want?
168
462830
3823
İnsanlara, gerçekte ne istediğimiz
konusunda nasıl farklı düşündürürüz?
07:58
You see, the RawlsRawls'ın definitiontanım,
the RawlsRawls'ın way of looking at the worldDünya,
169
466653
3375
Rawls'ın tanımını duydunuz.
Rawls'ın dünyaya bakış şekli,
08:02
the blindkör tastingtatma approachyaklaşım,
170
470028
1742
kapalı göz yaklaşımıyla.
08:03
takes our selfishbencil motivationmotivasyon
out of the pictureresim.
171
471770
2925
Bencil motivasyonumuzu resmin
dışına itiyor.
08:06
How do we implementuygulamak that
to a higherdaha yüksek degreederece
172
474695
2577
Bunu daha yüksek bir seviyede
daha geniş bir ölçekte
08:09
on a more extensivegeniş scaleölçek?
173
477272
2624
nasıl yürürlüğe koyacağız?
08:11
And finallyen sonunda, we alsoAyrıca have an actionaksiyon gapboşluk.
174
479896
2856
Son olarak bir de eylem boşluğumuz var.
08:14
How do we take these things
and actuallyaslında do something about it?
175
482752
2949
Tüm bunları alıp bunlarla
ilgili gerçekten ne yapabiliriz?
08:17
I think partBölüm of the answerCevap
is to think about people
176
485701
2902
Sanıyorum cevabın bir bölümü insanların
08:20
like younggenç kidsçocuklar and babiesbebekler
that don't have much agencyAjans,
177
488603
3112
tıpkı çocuklar ve bebekler gibi
fazla temsilleri olmadığını
düşünmekten geçiyor.
08:23
because people seemgörünmek to be
more willingistekli to do this.
178
491715
3808
Çünkü insanlar buna daha
istekli gözüküyor.
08:27
To summarizeözetlemek, I would say,
nextSonraki time you go to drinkiçki beerbira or wineşarap,
179
495523
5270
Özetlemek gerekirse, gelecek sefer
bira veya şarap içmeye gittiğinizde
08:32
first of all, think about, what is it
in your experiencedeneyim that is realgerçek,
180
500793
4087
ilk olarak deneyiminizde neyin gerçek,
neyin beklentilerden kaynaklanan
08:36
and what is it in your experiencedeneyim
that is a placeboplasebo effectEfekt
181
504880
3274
plasebo etkisi olduğunu düşünün.
08:40
cominggelecek from expectationsbeklentileri?
182
508154
1604
08:41
And then think about what it alsoAyrıca meansanlamına geliyor
for other decisionskararlar in your life,
183
509758
3529
Sonra hayatınızdaki diğer kararlar
için ne ifade ettiğini
08:45
and hopefullyinşallah alsoAyrıca for policypolitika questionssorular
184
513287
2075
ve umut ederim ki hepimizi etkileyen
08:47
that affectetkilemek all of us.
185
515362
1305
politik soruları da düşünün.
08:48
Thanksteşekkürler a lot.
186
516667
1727
Çok teşekkürler.
08:50
(ApplauseAlkış)
187
518394
2337
(Alkış)
Translated by Gülçin Koçyiğit
Reviewed by Eren Gokce

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.

Why you should listen

Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably IrrationalThe Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.

Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.

More profile about the speaker
Dan Ariely | Speaker | TED.com