ABOUT THE SPEAKER
Matt Russo - Astrophysicist, musician
Matt Russo is an astrophysicist and musician who translates the rhythm and harmony of the cosmos into music and sound.

Why you should listen

Matt Russo co-founded the art-science project SYSTEM Sounds and works to make astronomy more accessible to the visually impaired. His work has been featured in the New York Times, and he will lead an orchestra in an upcoming BBC documentary on the TRAPPIST-1 planetary system. He is currently a professor at Seneca College in Toronto, Canada, where he teaches a course on the deep connections between music and astronomy.

More profile about the speaker
Matt Russo | Speaker | TED.com
TEDxUofT

Matt Russo: What does the universe sound like? A musical tour

مَت روسو: صدای جهان چگونه است؟ یک سفر موسیقیایی

Filmed:
1,688,064 views

آیا فضای بیرونی همان جوری که معمولا مجسم می‌شود واقعا ساکت و خالی از زندگی می‌باشد؟ شاید نه. ستاره شناس و موسیقی‌دان مَت روسو ما را به یک سفر به سرتاسر کیهان می‌برد، و ریتم‌ها و توازن‌های افلاک نجومی را فاش می‌کند. او می‌گوید دنیا سرشار از موسیقی است و ما فقط احتیاج داریم تا یاد بگیریم چگونه بشنویم.
- Astrophysicist, musician
Matt Russo is an astrophysicist and musician who translates the rhythm and harmony of the cosmos into music and sound. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I'd like you all
to closeبستن your eyesچشم ها, please ...
0
760
2200
ازشما می‎‌خواهم که لطفا چشمانتان را ببندید
00:17
and imagineتصور کن yourselfخودت sittingنشسته
in the middleوسط of a largeبزرگ, openباز کن fieldرشته
1
5440
4216
و تصور کنید که در میان فضایی
باز و وسیع نشسته‌اید
00:21
with the sunآفتاب settingتنظیمات on your right.
2
9680
1667
وخورشید از سمت راست‌ غروب می‌کند.
00:24
And as the sunآفتاب setsمجموعه ها,
3
12080
1216
همانطورکه خورشید
غروب می‌کند
00:25
imagineتصور کن that tonightامشب
you don't just see the starsستاره ها appearبه نظر می رسد,
4
13320
2936
تصور کنید که امشب، نه تنها آشکار شدن
ستاره‌ها را می‌بینید،
00:28
but you're ableتوانایی to hearشنیدن the starsستاره ها appearبه نظر می رسد
5
16280
2016
بلکه صدای پدیدار شدن آنها را نیز می‌شنوید.
00:30
with the brightestروشن ترین starsستاره ها
beingبودن the loudestبا صدای بلند notesیادداشت
6
18320
2896
درخشان‌ترین ستاره بلندترین نت می‌باشد،
00:33
and the hotterگرمتر, bluerخاموشی starsستاره ها
producingتولید the higher-pitchedبیشتر-سخت تن notesیادداشت.
7
21240
3520
و ستاره‌های داغتر و آبی‌تر
نت‌های بالاتری را تولید می‌کنند.
00:37
(Musicموسیقی)
8
25840
6480
(صدای موسیقی)
00:59
And sinceاز آنجا که eachهر یک constellationصورت فلکی
is madeساخته شده up of differentناهمسان typesانواع of starsستاره ها,
9
47840
3256
و از آنجایی که هر صورت فلکی از ستاره‌های
متفاوتی تشکیل شده است،
01:03
they'llآنها خواهند شد eachهر یک produceتولید کردن
theirخودشان ownخودت uniqueمنحصر بفرد melodyملودی,
10
51120
2696
هر یک از آنها ملودی مخصوص به
خود را تولید می‌کند.
01:05
suchچنین as Ariesبرج حمل, the ramرم.
11
53840
3080
مانند، حَمَل: قوچ.
01:11
(Musicموسیقی)
12
59000
1976
(صدای موسیقی)
01:13
Or Orionاوریون, the hunterشکارچی.
13
61000
2136
و یا قوس: کماندار.
01:15
(Musicموسیقی)
14
63160
2760
(صدای موسیقی)
01:19
Or even Taurusبرج ثور, the bullگاو نر.
15
67160
1736
یا حتی ثور: گاو نر
01:20
(Musicموسیقی)
16
68920
2200
(صدای موسیقی)
01:26
We liveزنده in a musicalموزیکال universeجهان,
17
74120
2376
ما در جهانی موسیقیایی زندگی می‌کنیم،
01:28
and we can use that to experienceتجربه
it from a newجدید perspectiveچشم انداز,
18
76520
3536
و می‌توانیم از آن برای تجربه کردن
با دیدگاهی نو استفاده کنیم؛
01:32
and to shareاشتراک گذاری that perspectiveچشم انداز
with a widerگسترده تر rangeدامنه of people.
19
80080
4056
و آن دیدگاه را با طیف وسیعتری
از مردم به اشتراک بگذاریم.
01:36
Let me showنشان بده you what I mean.
20
84160
1336
بگذارید منظورم را بگویم.
01:37
(Musicموسیقی endsبه پایان می رسد)
21
85520
1296
(پایان موسیقی)
01:38
Now, when I tell people
I'm an astrophysicistاستروفی فیزیکدان,
22
86840
2176
وقتی می‌گویم که متخصص فیزیک نجومی هستم،
01:41
they're usuallyمعمولا prettyبسیار impressedتحت تاثیر قرار.
23
89040
1616
معمولا خیلی تحت تاثیرقرارمی‌گیرند.
01:42
And then I say I'm alsoهمچنین a musicianنوازنده --
they're like, "Yeah, we know."
24
90680
3216
و بعد می‌گویم، موسیقیدان هم هستم،
و آنها می‌گویند «بله، می‌دانیم.»
01:45
(Laughterخنده)
25
93920
1016
(خنده حضار)
01:46
So everyoneهر کس seemsبه نظر می رسد to know
26
94960
1296
پس انگار همه می‌دانند
01:48
that there's this deepعمیق connectionارتباط
betweenبین musicموسیقی and astronomyستاره شناسی.
27
96280
2936
که ارتباط عمیقی بین موسیقی و ستاره شناسی
وجود دارد.
01:51
And it's actuallyدر واقع a very oldقدیمی ideaاندیشه;
28
99240
1656
و این تصوردر واقع بسیار قدیمی است:
01:52
it goesمی رود back over 2,000 yearsسالها
to Pythagorasفیثاغورث.
29
100920
3016
این موضوع به ۲,۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد،
به فیثاغورث.
01:55
You mightممکن rememberیاد آوردن Pythagorasفیثاغورث
from suchچنین theoremsنظریه ها
30
103960
2256
شاید فیثاغورث را با چنین
مسائلی به یاد بیاورید؛
01:58
as the Pythagoreanفیثاغورث theoremقضیه --
31
106240
1856
به عنوان قضیه فیثاغورث--
02:00
(Laughterخنده)
32
108120
1016
(خنده حضار)
02:01
And he said:
33
109160
1560
و او گفته است که:
02:03
"There is geometryهندسه
in the hummingزمزمه کردن of the stringsرشته های,
34
111640
2536
«هندسه‌ای در صدا‌ی تار‌ها موجود است،
02:06
there is musicموسیقی in the spacingفاصله
of the spheresکره ها."
35
114200
2496
موسیقی، در فاصله بین افلاک وجود دارد.»
02:08
And so he literallyعینا thought
36
116720
1336
و او واقعا فکر می‌کرد
02:10
that the motionsحرکات of the planetsسیارات
alongدر امتداد the celestialآسمانی sphereکره
37
118080
2736
که حرکات سیاره‌ها در امتداد کُره‌ی فلکی
02:12
createdایجاد شده harmoniousهماهنگ musicموسیقی.
38
120840
1240
موسیقی‌ موزونی را می‌سازد.
02:15
And if you askedپرسید: him,
"Why don't we hearشنیدن anything?"
39
123000
2416
و اگر از او بپرسید:
«چرا ما چیزی نمی‌شنویم؟»
02:17
he'dاو می خواهد say you can't hearشنیدن it
40
125440
1296
حتما می‌گوید شما نمی‌شنوید
02:18
because you don't know
what it's like to not hearشنیدن it;
41
126760
2496
چون درک نمی‌کنید که نشنیدن آن چگونه است؛
02:21
you don't know what trueدرست است silenceسکوت is.
42
129280
1735
شما نمی‌دانید سکوت واقعی چیست.
02:23
It's like how you have to wait
for your powerقدرت to go out
43
131039
2617
مثل اینکه باید صبر کنید تا
برقتان قطع شود،
02:25
to hearشنیدن how annoyingمزاحم
your refrigeratorیخچال was.
44
133680
2040
تا بدانید صدای یخچالتان چقدر
آزاردهنده بوده
02:28
Maybe you buyخرید that,
45
136360
1216
شاید شما این را باور کنید،
02:29
but not everybodyهمه elseچیز دیگری was buyingخریداری کردن it,
includingشامل suchچنین namesنام ها as Aristotleارسطو.
46
137600
3720
ولی همه آن را باور نکردند،
از جمله افرادی مثل ارسطو.
02:34
(Laughterخنده)
47
142240
2776
(خنده حضار)
02:37
Exactدقیق wordsکلمات.
48
145040
1216
کلمات دقیق خودش است
02:38
(Laughterخنده)
49
146280
1016
(خنده حضار)
02:39
So I'll paraphraseتفسیر his exactدقیق wordsکلمات.
50
147320
1696
من دقیقا سخنان اورا توضیح می‌دهم.
02:41
He said it's a niceخوب ideaاندیشه,
51
149040
1376
او گفت که ایده‌ی خوبی‌ است،
02:42
but if something as largeبزرگ and vastعظیم
as the heavensآسمان ها themselvesخودشان
52
150440
3336
ولی اگر چیزی به بزرگی و وسعت بهشت‌ها
02:45
were movingدر حال حرکت and makingساخت soundsبرای تلفن های موبایل,
53
153800
1576
درحال حرکت بود وصدا تولید می‌کرد،
02:47
it wouldn'tنمی خواهم just be audibleقابل شنیدن است,
54
155400
1376
فقط قابل شنیدن نبود،
02:48
it would be earth-shatteringlyزمین-shatteringly loudبا صدای بلند.
55
156800
2416
بلکه به طرز حیرت آوری صدای بلندی داشت.
02:51
We existوجود دارد, thereforeاز این رو
there is no musicموسیقی of the spheresکره ها.
56
159240
3520
ما وجود داریم،
بنابراین موسیقی افلاک وجود ندارد.
02:55
He alsoهمچنین thought that the brain'sمغز
only purposeهدف was to coolسرد down the bloodخون,
57
163760
3456
او همچنین عقیده داشت که تنها عملکرد
مغزخنک سازی خون است؛
02:59
so there's that ...
58
167240
1256
برای همین وجود دارد ...
03:00
(Laughterخنده)
59
168520
1216
(خنده حضار)
03:01
But I'd like to showنشان بده you that in some way
they were actuallyدر واقع bothهر دو right.
60
169760
3416
ولی می‌خواهم نشان شما بدهم که درواقع
هر دو در بعضی موارد، درست می‌گفتند.
03:05
And we're going to startشروع کن by understandingدرك كردن
what makesباعث می شود musicموسیقی musicalموزیکال.
61
173200
4080
و ما با فهمیدن اینکه چه چیزی موسیقی را
دارای آهنگ می‌کند، شروع می‌کنیم.
03:10
It mayممکن است soundصدا like a sillyاحمقانه questionسوال,
62
178040
2096
ممکن است به نظرسوال مسخره‌ای بیاید،
03:12
but have you ever wonderedشگفت زده why it is
63
180160
1736
ولی تا به حال فکر کرده‌اید که چرا
03:13
that certainمسلم - قطعی notesیادداشت, when playedبازی کرد togetherبا یکدیگر,
soundصدا relativelyبه طور نسبی pleasingخوش or consonantهمخوان,
64
181920
4256
بعضی از نت‌ها، وقتی باهم نواخته می‌شوند،
صدای نسبتاً خوشایند و هماهنگی دارند
03:18
suchچنین as these two --
65
186200
1216
مانند این دو --
03:19
(Musicموسیقی)
66
187440
2576
(صدای موسیقی)
03:22
while othersدیگران are
a lot more tenseسفت or dissonantناامید کننده,
67
190040
2656
درحالیکه بقیه بسیار پرتنش و ناموزون‌اند
03:24
suchچنین as these two.
68
192720
1256
مانند این دو.
03:26
(Musicموسیقی)
69
194000
2336
(صدای موسیقی)
03:28
Right?
70
196360
1216
اینطور نیست؟
03:29
Why is that? Why are there notesیادداشت at all?
71
197600
1936
چرا اینگونه است
اصلا چرا نت‌ها وجود دارند
03:31
Why can you be in or out of tuneاهنگ?
72
199560
1600
چرا می‌توانید کوک یا ناکوک
باشید؟
03:33
Well, the answerپاسخ to that questionسوال
73
201880
1616
خب،ا ین سوال را
03:35
was actuallyدر واقع solvedحل شد by Pythagorasفیثاغورث himselfخودت.
74
203520
3520
در واقع خود فیثاغورث جواب داده است.
03:40
Take a look at the stringرشته on the farدور left.
75
208360
2400
به آخرین سیم سمت چپ نگاهی بیاندازید .
03:43
If you bowتعظیم that stringرشته,
76
211960
1696
اگر با آرشه روی آن سیم بکشید
03:45
it will produceتولید کردن a noteتوجه داشته باشید as it oscillatesنوسان
very fastسریع back and forthچهارم.
77
213680
3656
درحالی که سریعا به سمت جلو و عقب در حال
نوسان کردن است، یک نت تولید می‌کند.
03:49
(Musicalموزیکال noteتوجه داشته باشید)
78
217360
3376
(نت موسیقی)
03:52
But now if you cutبرش the stringرشته in halfنیم,
you'llشما خواهید بود get two stringsرشته های,
79
220760
2936
ولی اکنون اگر آن سیم را نصف کنید،
دو سیم خواهید داشت؛
03:55
eachهر یک oscillatingنوسان twiceدو برابر as fastسریع.
80
223720
2096
که هرکدام دوبرابر سریع‌تر نوسان می‌کند.
03:57
And that will produceتولید کردن a relatedمربوط noteتوجه داشته باشید.
81
225840
2936
و باعث به وجود آمدن یک نت مرتبط می‌شود.
04:00
Or threeسه timesبار as fastسریع,
82
228800
1320
یا سه برابر سریع تر،
04:03
or fourچهار timesبار --
83
231040
1216
یا چهار برابر--
04:04
(Musicalموزیکال notesیادداشت)
84
232280
4840
(نت موسیقی)
04:11
And so the secretراز to musicalموزیکال harmonyهماهنگی
really is simpleساده ratiosنسبت ها:
85
239280
3936
بنابراین نسبتهای ساده، راز
هماهنگی موسیقی می‌باشند:
04:15
the simplerساده تر the ratioنسبت,
86
243240
2136
هرچه نسبت ساده‌تر باشد،
04:17
the more pleasingخوش or consonantهمخوان
those two notesیادداشت will soundصدا togetherبا یکدیگر.
87
245400
3176
صدای نت‌ها خوشایندتر
و هماهنگ‌تر خواهد بود.
04:20
And the more complexپیچیده the ratioنسبت,
the more dissonantناامید کننده they will soundصدا.
88
248600
3176
و هرچه نسبت پیچیده‌تر باشد،
صدا ناموزون‌تر خواهد شد.
04:23
And it's this interplayتعامل
betweenبین tensionتنش and releaseرهایی,
89
251800
2616
و این تعامل بین تنش و رهایی،
04:26
or consonanceمخلوط and dissonanceناسازگاری,
90
254440
1736
یا هم آهنگی و ناموزونی،
04:28
that makesباعث می شود what we call musicموسیقی.
91
256200
1960
چیزی است که آن را موسیقی می‌نامیم.
04:31
(Musicموسیقی)
92
259800
3280
(صدای موسیقی)
04:46
(Musicموسیقی endsبه پایان می رسد)
93
274520
1216
(پایان موسیقی)
04:47
(Applauseتشویق و تمجید)
94
275760
1056
(تشویق حضار)
04:48
Thank you.
95
276840
1216
متشکرم.
04:50
(Applauseتشویق و تمجید)
96
278080
2976
(تشویق حضار)
04:53
But there's more.
97
281080
1200
ولی باز هم هست.
04:55
(Laughterخنده)
98
283040
1960
(خنده حضار)
04:57
So the two featuresامکانات of musicموسیقی
we like to think of as pitchگام صدا and rhythmsریتم ها,
99
285680
4056
دو ویژگی موسیقی که ما آن‌ها را به
عنوان گام و ریتم می‌شناسیم،
05:01
they're actuallyدر واقع two versionsنسخه ها
of the sameیکسان thing,
100
289760
2496
در واقع دو نسخه از یک چیز مشترک هستند،
05:04
and I can showنشان بده you.
101
292280
1216
می‌توانم به شما نشان دهم.
05:05
(Slowآرام rhythmریتم)
102
293520
1216
(ریتم آهسته)
05:06
That's a rhythmریتم right?
103
294760
1200
این یک ریتم است، درست است
05:09
Watch what happensاتفاق می افتد when we speedسرعت it up.
104
297478
1858
ببینید اگرسرعتش را زیاد کنیم چه می‌شود.
05:11
(Rhythmریتم getsمی شود graduallyبه تدریج fasterسریعتر)
105
299360
3216
(ریتم به تدریج سریع‌تر می‌شود)
05:14
(Highبالا pitchگام صدا)
106
302600
3416
(گام بالا)
05:18
(Loweringکاهش pitchگام صدا)
107
306040
3456
(پایین آوردن گام)
05:21
(Slowآرام Rhythmریتم)
108
309520
2600
(ریتم آهسته)
05:25
So onceیک بار a rhythmریتم startsشروع می شود happeningاتفاق می افتد
more than about 20 timesبار perدر هر secondدومین,
109
313320
3296
بنابراین وقتی که یک ریتم
بیش از ۲۰ بار در ثانیه اتفاق می‌افتد،
05:28
your brainمغز flipsflips.
110
316640
1216
مغز از خود بی‌خود می‌شود.
05:29
It stopsمتوقف می شود hearingشنیدن it as a rhythmریتم
and startsشروع می شود hearingشنیدن it as a pitchگام صدا.
111
317880
3080
و دیگر آن را به‌صورت یک ریتم نمی‌شنود
بلکه بصورد یک گام می‌شنود.
05:34
So what does this have to do
with astronomyستاره شناسی?
112
322760
2096
خب این موضوع چه ارتباطی
با ستاره شناسی دارد؟
05:36
Well, that's when we get
to the TRAPPIST-TRAPPIST-1 systemسیستم.
113
324880
3040
منظومه‌ی ترپیست-۱ نقطه‌ی ارتباط
آن‌ها با یکدیگر است.
05:40
This is an exoplanetaryبرون های سیاره ای systemسیستم
discoveredکشف شده last Februaryفوریه of 2017,
114
328760
5496
سیستمی خارج از سیاره منظومه شمسی
که در ماه فوریه ی سال ۲۰۱۷ کشف شد
05:46
and it got everyoneهر کس excitedبرانگیخته
115
334280
1336
و همه را هیجان زده کرد
05:47
because it is sevenهفت Earth-sizedاندازه زمین planetsسیارات
all orbitingدر حال چرخش a very nearنزدیک redقرمز dwarfآدم کوتوله starستاره.
116
335640
4776
این هفت سیاره هم اندازه زمین به دور
یک سیاره کوچک قرمز خیلی نزدیک می‌چرخد
05:52
And we think that threeسه of the planetsسیارات
117
340440
1856
وما فکرمی‌کنیم که سه تا از این سیاره‌ها
05:54
have the right temperatureدرجه حرارت
for liquidمایع waterاب.
118
342320
2096
دمای مناسبی برای آب مایع دارند.
05:56
It's alsoهمچنین so closeبستن
that in the nextبعد fewتعداد کمی yearsسالها,
119
344440
2176
همچنین این احتمال وجود دارد
که چند سال بعد
05:58
we should be ableتوانایی to detectتشخیص
elementsعناصر in theirخودشان atmospheresاتمسفر
120
346640
2696
بتوانیم عناصر موجود
در جو آن‌ها، را کشف کنیم
06:01
suchچنین as oxygenاکسیژن and methaneمتان --
potentialپتانسیل signsعلائم of life.
121
349360
2560
مثل اکسیژن و متان--علائم بالقوه‌ی حیات.
06:05
But one thing about
the TRAPPISTTRAPPIST systemسیستم is that it is tinyکوچک.
122
353920
3296
اما یک نکته اینکه، منظومه‌ی تِرَپیست
منظومه‌ای کوچک است.
06:09
So here we have the orbitsمدارها
of the innerدرونی rockyسنگی planetsسیارات
123
357240
2816
دراینجا مدا‎رهای
سیارات سنگی داخلی داریم
06:12
in our solarخورشیدی systemسیستم:
124
360080
1256
در منظومه‌ی شمسی‌مان:
06:13
Mercuryجیوه, Venusسیاره زهره, Earthزمین and Marsمریخ,
125
361360
1496
عطارد، زهره، زمین، مریخ،
06:14
and all sevenهفت Earth-sizedاندازه زمین
planetsسیارات of TRAPPIST-TRAPPIST-1
126
362880
2576
و هفت سیاره‌ی منظومه‌ی ترپیست-۱
که اندازه‌ی زمین هستند
06:17
are tuckedبسته شدن well insideداخل
the orbitمدار of Mercuryجیوه.
127
365480
2360
به‌خوبی در مدار
سیاره‌ی عطارد جا گرفته‌اند.
06:21
I have to expandبسط دادن this by 25 timesبار
128
369040
2896
من باید این تصویر را ۲۵ بار بزرگتر کنم
06:23
for you to see the orbitsمدارها
of the TRAPPIST-TRAPPIST-1 planetsسیارات.
129
371960
2720
تا شما بتوانید مدارهای
سیارات منظومه‌ی ترپیست-۱ را ببینید
06:28
It's actuallyدر واقع much more similarمشابه in sizeاندازه
to our planetسیاره Jupiterسیاره مشتری and its moonsقمرها,
130
376360
4536
در واقع اندازه‌اش بسیار شبیه
به سیاره‌ی مشتری و قمرهایش می باشد؛
06:32
even thoughگرچه it's sevenهفت
Earth-sizeاندازه زمین planetsسیارات orbitingدر حال چرخش a starستاره.
131
380920
3976
با اینکه این هفت سیاره هم اندازه زمین
به دور یک ستاره در حال گردش است.
06:36
Anotherیکی دیگر reasonدلیل this got everyoneهر کس excitedبرانگیخته
was artistهنرمند renderingsترمیم like this.
132
384920
4400
دلیل دیگری که باعث هیجان همه شد،
ارائه‌‌های هنرمندانه‌ای مثل این بود.
06:42
You got some liquidمایع waterاب,
some iceیخ, maybe some landزمین,
133
390800
3056
شما مقداری آب، یخ
و شاید تکه‌ای زمین دارید،
06:45
maybe you can go for a diveشیرجه رفتن
in this amazingحیرت آور orangeنارنجی sunsetغروب خورشید.
134
393880
2760
در این غروب نارنجی خیره کننده
شاید بتوانید شیرجه بروید.
06:49
It got everyoneهر کس excitedبرانگیخته,
135
397920
1336
همه را هیجان‌زده کرد،
06:51
and then a fewتعداد کمی monthsماه ها laterبعد,
some other papersاوراق cameآمد out
136
399280
3456
و چند ماه بعد، گزارش دیگری ارائه شد،
06:54
that said, actuallyدر واقع,
it probablyشاید looksبه نظر می رسد more like this.
137
402760
2720
مبنی بر اینکه،احتمالا شکل آن بیشتر
شبیه به این تصویر است.
06:58
(Laughterخنده)
138
406080
3200
(خنده حضار)
07:02
So there were signsعلائم
139
410400
1896
بنابراین علائمی بود که نشان می‌داد
07:04
that some of the surfacesسطوح
mightممکن actuallyدر واقع be moltenذوب شده lavaگدازه
140
412320
3696
برخی از سطوح ممکن است
به شکل گداخته‌های آتشفشانی باشند،
07:08
and that there were very damagingآسیب رساندن
X-raysاشعه ایکس comingآینده from the centralمرکزی starستاره --
141
416040
3496
و اینکه اشعه‌های ایکس بسیار خطرناکی
از مرکز ستاره ساطع می‌شود--
07:11
X-raysاشعه ایکس that will sterilizeاستریل کردن the surfaceسطح
of life and even stripنوار off atmospheresاتمسفر.
142
419560
4280
اشعه‌ای که سطح را از حیات خالی کرده
و حتی باعث تخلیه‌ی جومی‌شود.
07:16
Luckilyخوشبختانه, just a fewتعداد کمی monthsماه ها agoپیش in 2018,
143
424720
2936
خوشبختانه، چند ماه پیش در سال ۲۰۱۸،
07:19
some newجدید papersاوراق cameآمد out
with more refinedتصفیه شده measurementsاندازه گیری ها,
144
427680
3936
مقاله‌هایی با اندازه‌ گیری‌های
دقیق‌تر منتشر شدند،
07:23
and they foundپیدا شد actuallyدر واقع
it does look something like that.
145
431640
2816
و آن‎ها کشف کردند که درواقع
چیزی شبیه به این تصویر می‌باشد.
07:26
(Laughterخنده)
146
434480
2016
(خنده حضار)
07:28
So we now know that severalچند of them
have hugeبزرگ suppliesتدارکات of waterاب --
147
436520
3496
هم اکنون ما می‌دانیم که تعدادی از آن‌ها
دارای منابع عظیم آب می‌باشند--
07:32
globalجهانی است oceansاقیانوس ها --
148
440040
1216
اقیانوس‌های جهانی--
07:33
and severalچند of them
have thickغلیظ atmospheresاتمسفر,
149
441280
2736
و تعدادی از آن‌ها جو بسیار ضخیمی دارند،
07:36
so it's the right placeمحل to look
for potentialپتانسیل life.
150
444040
3160
پس، آنجا جای مناسبی برای
جستجو حیات بالقوه می‌باشد.
07:40
But there's something even more
excitingهیجان انگیز about this systemسیستم,
151
448000
2776
اما نکته ای هیجان انگیزتر
درمورد این منظومه وجود دارد،
07:42
especiallyبه خصوص for me.
152
450800
1200
مخصوصا برای من.
07:44
And that's that TRAPPIST-TRAPPIST-1
is a resonantرزونانس chainزنجیر.
153
452720
3376
و آن نکته این است، که منظومه‌ی تِرپیست_۱
یک زنجیره‌ی رو به افزایش است.
07:48
And so that meansبه معنای for everyهرکدام two orbitsمدارها
of the outerبیرونی planetسیاره,
154
456120
2800
یعنی به ازای هر دو گردش
در مدار متعلق به سیاره‌ی بیرونی،
07:51
the nextبعد one in orbitsمدارها threeسه timesبار,
155
459800
2456
بعدی سه مرتبه در مدار می‌چرخد،
07:54
and the nextبعد one in fourچهار,
156
462280
1776
بعدی چهار مرتبه،
07:56
and then sixشش, nineنه, 15 and 24.
157
464080
5256
و بعد از آن شش، نه، ۱۵ و ۲۴.
08:01
So you see a lot of very simpleساده ratiosنسبت ها
amongدر میان the orbitsمدارها of these planetsسیارات.
158
469360
4520
پس می‌توانید نسبت‌های بسیار ساده‌ای را
در میان مدارهای این سیارات، مشاهده کنید.
08:06
Clearlyبه وضوح, if you speedسرعت up theirخودشان motionحرکت,
you can get rhythmsریتم ها, right?
159
474840
3136
بدیهی است که اگرحرکت‌شان راسریع ترکنید
یک ریتم به دست می‌آورید،نه؟
08:10
One beatضرب و شتم, say, for everyهرکدام time
a planetسیاره goesمی رود around.
160
478000
2696
یک ضرب به ازای یک دور چرخش یک سیاره.
08:12
But now we know if you speedسرعت
that motionحرکت up even more,
161
480720
2736
اما، الآن ما می‌دانیم که اگر
سرعت را حتی بالاتر ببرید،
08:15
you'llشما خواهید بود actuallyدر واقع produceتولید کردن musicalموزیکال pitchesرزین ها,
162
483480
2336
در واقع یک گام موسیقی تولید خواهید کرد؛
08:17
and in this caseمورد aloneتنها,
163
485840
1520
و فقط در این مورد،
08:20
those pitchesرزین ها will work togetherبا یکدیگر,
164
488200
1576
آن گام‌ها با هم همکاری خواهند کرد
08:21
makingساخت harmoniousهماهنگ,
even human-likeمانند انسان harmonyهماهنگی.
165
489800
2760
تا هماهنگی‌ای حتی شبیه به
هارمونی انسانی ایجاد کنند.
08:25
So let's hearشنیدن TRAPPIST-TRAPPIST-1.
166
493880
2040
بیایید به صدای
منظومه‌ی ترپیست-۱ گوش بدهیم
08:28
The first thing you'llشما خواهید بود hearشنیدن will be
a noteتوجه داشته باشید for everyهرکدام orbitمدار of eachهر یک planetسیاره,
167
496880
3496
اولین صدایی که خواهید شنید،
نتِ مدارِ متعلق به هر سیاره می‌باشد؛
08:32
and just keep in mindذهن,
168
500400
1736
و به خاطر داشته باشید،
08:34
this musicموسیقی is comingآینده
from the systemسیستم itselfخودش.
169
502160
2096
که این موسیقی از خود منظومه
سرچشمه می‌گیرد.
08:36
I'm not creatingپدید آوردن the pitchesرزین ها or rhythmsریتم ها,
170
504280
2056
من این گام‌ها یا ریتم‌ها
را خلق نمی‌کنم،
08:38
I'm just bringingبه ارمغان آوردن them
into the humanانسان hearingشنیدن rangeدامنه.
171
506360
3016
فقط آن ها را در محدوده‍‌ی
شنوایی انسان قرار می‌دهم.
08:41
And after all sevenهفت planetsسیارات have enteredوارد شد,
172
509400
1976
و بعد از اینکه هفت سیاره وارد شدند،
08:43
you're going to see --
173
511400
1456
مشاهده خواهید کرد--
08:44
well, you're going to hearشنیدن a drumدرام
for everyهرکدام time two planetsسیارات alignتراز کردن.
174
512880
3255
هربار دو سیاره در یک ردیف
قرار می‌گیرند، شما یک صدای طبل می‌شنوید.
08:48
That's when they kindنوع of
get closeبستن to eachهر یک other
175
516159
2257
زمانی است که آنها بنوعی
به یکدیگرنزدیک می‌شوند
08:50
and give eachهر یک other a gravitationalگرانشی tugتیراندازی.
176
518440
1920
و یک کشش گرانشی به یکدیگر وارد می‌کنند.
08:57
(Toneتن)
177
525600
6240
(نوا)
09:05
(Two tonesتن)
178
533640
6320
(دو نوا)
09:14
(Threeسه tonesتن)
179
542360
6480
(سه نوا)
09:22
(Fourچهار tonesتن)
180
550080
5360
(چهار نوا)
09:29
(Fiveپنج tonesتن)
181
557800
6000
(پنج نوا)
09:37
(Sixشش tonesتن)
182
565520
3800
(شش نوا)
09:45
(Sevenهفت tonesتن)
183
573480
5160
(هفت نوا)
09:53
(Drumدرام beatsضرب و شتم)
184
581720
4200
(ضربه‌های درام)
10:31
(Musicموسیقی endsبه پایان می رسد)
185
619306
1150
(پایان موسیقی)
10:32
And that's the soundصدا of the starستاره itselfخودش --
its lightسبک convertedتبدیل شده است into soundصدا.
186
620480
3600
و این صدای خود ستاره است--
نورَش به صدا تبدیل شده.
10:37
So you mayممکن است wonderتعجب
how this is even possibleامکان پذیر است.
187
625240
2600
شاید فکر کنید که اصلا این اتفاق
چگونه امکان پذیر است.
10:40
And it's good to think
of the analogyتقلید of an orchestraارکستر.
188
628640
3040
و خوب است که به شباهت یک ارکستر بیندیشید.
10:44
When everyoneهر کس getsمی شود togetherبا یکدیگر
to startشروع کن playingبازی کردن in an orchestraارکستر,
189
632480
2896
وقتی که همه باید در یک ارکستر
شروع به نواختن کنند،
10:47
they can't just diveشیرجه رفتن into it, right?
190
635400
1736
نمی‌توانند بدون آمادگی کار کنند، نه؟
10:49
They have to all get in tuneاهنگ;
191
637160
1416
همه باید کوک برابرداشته باشند
10:50
they have to make sure
192
638600
1256
باید اطمینان پیدا کنند
10:51
theirخودشان instrumentsابزار resonateرونوشت
with theirخودشان neighbors'همسایه ها' instrumentsابزار,
193
639880
2896
که طنین سازشان با صدای
سازهای بغل دستی هایشان برابر باشد،
10:54
and something very similarمشابه happenedاتفاق افتاد
to TRAPPIST-TRAPPIST-1 earlyزود in its existenceوجود داشتن.
194
642800
3456
وچیزی بسیارشبیه به این برای منظومه‎ی
تِرپیست_۱ درآغاز وجودش اتفاق افتاد.
10:58
When the planetsسیارات were first formingشکل گیری,
195
646280
1816
وقتی سیارات برای اولین
شکل می‌گرفتند
11:00
they were orbitingدر حال چرخش withinدر داخل a discدیسک of gasگاز,
196
648120
3456
درون یک صفحه‌ی
گازی می‌چرخیدند
11:03
and while insideداخل that discدیسک,
197
651600
2296
و با قرار گرفتن در آن صفحه‌ی گازی،
11:05
they can actuallyدر واقع slideاسلاید around
198
653920
1496
آنها می‌توانند به اطراف بلغزنند
11:07
and adjustتنظیم کنید theirخودشان orbitsمدارها to theirخودشان neighborsهمسایه ها
199
655440
2336
ومدارهایشان رابا مدارهای
همسایه‌هایشان تطبیق دهند
11:09
untilتا زمان they're perfectlyکاملا in tuneاهنگ.
200
657800
2096
تا کوک و صدا هایشان با هم برابر شود.
11:11
And it's a good thing they did
because this systemسیستم is so compactفشرده --
201
659920
3176
و آنها کار درستی انجام می‌دهند زیرا
این یک منظومه‌ی بسیار فشرده است
11:15
a lot of massجرم in a tightتنگ spaceفضا --
202
663120
1936
حجم خیلی زیادی در یک فضای تنگ--
11:17
if everyهرکدام aspectجنبه of theirخودشان orbitsمدارها
wasn'tنبود very finelyریز tunedکوک شده,
203
665080
3216
اگرهر قسمتی ازمدارهایشان
به درستی کوک نباشد،
11:20
they would very quicklyبه سرعت
disruptاختلال eachهر یک other'sدیگران orbitsمدارها,
204
668320
2456
سریعا باعث ایجاد اختلال
در مدارهای یکدیگر شده
11:22
destroyingاز بین بردن the wholeکل systemسیستم.
205
670800
1400
و کل منظومه را نابود می‌کند.
11:24
So it's really musicموسیقی
that is keepingنگه داشتن this systemسیستم aliveزنده است --
206
672960
3056
بنابراین، آنچه این منظومه را
واقعا زنده نگه می‌دارد موسیقی است
11:28
and any of its potentialپتانسیل inhabitantsساکنان.
207
676040
1880
و همینطور ساکنان احتمالی آن را.
11:32
But what does our solarخورشیدی systemسیستم soundصدا like?
208
680920
2040
اما صدای منظومه ی شمسی ما چگونه است؟
11:36
I hateنفرت to be the one to showنشان بده you this,
but it's not prettyبسیار.
209
684960
2776
دوست ندارم که این را به شما نشان دهم
چون واقعا زیبا نیست.
11:39
(Laughterخنده)
210
687760
1896
(خنده حضار)
11:41
So for one thing,
211
689680
1296
یک نکته اینکه،
11:43
our solarخورشیدی systemسیستم
is on a much, much largerبزرگتر scaleمقیاس,
212
691000
3176
منظومه ی شمسی ما در یک مقیاس
بسیار بسیار بزرگتر قرار دارد،
11:46
and so to hearشنیدن all eightهشت planetsسیارات,
213
694200
1696
برای شنیدن صدای هرهشت سیاره،
11:47
we have to startشروع کن with Neptuneنپتون
nearنزدیک the bottomپایین of our hearingشنیدن rangeدامنه,
214
695920
3176
باید ازسیاره نپتون که صدایش نزدیک
به دامنه‌ی شنوایی ماست شروع کنیم
11:51
and then Mercury'sعطارد going
to be all the way up
215
699120
2136
و سپس سیاره عطارد در قسمت بالا
درنزدیکی بالای
11:53
nearنزدیک the very topبالا of our hearingشنیدن rangeدامنه.
216
701280
1896
دامنه‌ی شنوایی ما قرار می‌گیرد.
11:55
But alsoهمچنین, sinceاز آنجا که our planetsسیارات
are not very compactفشرده --
217
703200
2576
اما همچنین سیارات ما خیلی فشرده نیستند--
11:57
they're very spreadانتشار دادن out --
218
705800
2336
در واقع بسیار گسترده می‌باشند--
12:00
they didn't have to adjustتنظیم کنید
theirخودشان orbitsمدارها to eachهر یک other,
219
708160
2576
آنها مجبورنبودند تا مدارهایشان را
با یکدیگر تطبیق دهند
12:02
so they're kindنوع of just all playingبازی کردن
theirخودشان ownخودت randomتصادفی noteتوجه داشته باشید at randomتصادفی timesبار.
220
710760
3616
بنابرین هرکدام از آنها نت‌های اتفاقی خود
را در زمان‌های تصادفی، می‌نوازند.
12:06
So, I'm sorry, but here it is.
221
714400
2720
متاسفم، ولی واقعیت همین است.
12:09
(Toneتن)
222
717920
1216
(نوا)
12:11
That's Neptuneنپتون.
223
719160
1416
این نپتون است.
12:12
(Two tonesتن)
224
720600
1016
(دو نوا)
12:13
Uranusاورانوس.
225
721640
1200
اورانوس.
12:15
(Threeسه tonesتن)
226
723560
1696
(سه نوا)
12:17
Saturnزحل.
227
725280
1216
زحل.
12:18
(Fourچهار tonesتن)
228
726520
1456
(چهار نوا)
12:20
Jupiterسیاره مشتری.
229
728000
1496
مشتری.
12:21
And then tuckedبسته شدن in, that's Marsمریخ.
230
729520
2376
و چیزی که بعدش شروع می‌شود، مریخ می‌باشد.
12:23
(Fiveپنج tonesتن)
231
731920
1016
(پنج نوا)
12:24
(Sixشش tonesتن)
232
732960
1016
(شش نوا)
12:26
Earthزمین.
233
734000
1200
زمین.
12:27
(Sevenهفت tonesتن)
234
735586
1150
(هفت نوا)
12:28
Venusسیاره زهره.
235
736760
1200
زهره
12:30
(Eightهشت tonesتن)
236
738626
1150
(هشت نوا)
12:31
And that's Mercuryجیوه --
237
739800
1216
و این هم عطارد است.
12:33
OK, OK, I'll stop.
238
741040
1216
باشد باشد، تمامش می‌کنم.
12:34
(Laughterخنده)
239
742280
1856
(خنده حضار)
12:36
So this was actuallyدر واقع Kepler'sکپلر dreamرویا.
240
744160
3496
در حقیقت این موضوع رویای کپلر بود.
12:39
Johannesیوهانس Keplerکپلر is the personفرد
241
747680
1416
یوحنا کپلر کسی است
12:41
that figuredشکل گرفته out
the lawsقوانین of planetaryسیاره ای motionحرکت.
242
749120
2176
که قوانین حرکت نجومی را کشف کرد.
12:43
He was completelyبه صورت کامل fascinatedمجذوب by this ideaاندیشه
243
751320
2056
او کاملا تحت تأثیر این نظریه
قرار گرفته بود
12:45
that there's a connectionارتباط
betweenبین musicموسیقی, astronomyستاره شناسی and geometryهندسه.
244
753400
3816
مبنی بر اینکه رابطه‌ای بین موسیقی،
نجوم وهندسه وجود دارد.
12:49
And so he actuallyدر واقع spentصرف شده an entireکل bookکتاب
245
757240
2536
و درواقع او یک کتاب کامل را صرف کرد
12:51
just searchingجستجوکردن for any kindنوع of musicalموزیکال
harmonyهماهنگی amongstدر میان the solarخورشیدی system'sسیستم های planetsسیارات
246
759800
5016
تا راجع به انواع توازن‌های موزیکال
بین سیارات منظومه‌ی شمسی، تحقیق کند؛
12:56
and it was really, really hardسخت.
247
764840
1480
و این کار خیلی زیاد دشوار بود.
12:59
It would have been much easierآسان تر
had he livedزندگی می کرد on TRAPPIST-TRAPPIST-1,
248
767360
2760
اگر اودرمنظومه تِرپیست زندگی می‌کرد
این کارخیلی آسانترمی‌شد
13:02
or for that matterموضوع ...
249
770920
1816
یا برای آن موضوع ...
13:04
K2-138.
250
772760
1560

کی-۲-۱۳.
13:07
This is a newجدید systemسیستم
discoveredکشف شده in Januaryژانویه of 2018
251
775080
3736
کی-۲-۱۳۸ منظومه‌ای جدید است
که در ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۱۸،
13:10
with fiveپنج planetsسیارات,
252
778840
1256
با پنج سیاره‌اش کشف شد
13:12
and just like TRAPPISTTRAPPIST,
253
780120
1256
دقیقا مثل منظومه‌ی ترپیست
13:13
earlyزود on in theirخودشان existenceوجود داشتن,
they were all finelyریز tunedکوک شده.
254
781400
3256
در اوایل ایجادشان همگی به خوبی
هم صدا و کوک بودند.
13:16
They were actuallyدر واقع tunedکوک شده
255
784680
1216
آنها در واقع بر اساس
13:17
into a tuningتنظیم structureساختار
proposedپیشنهاد شده by Pythagorasفیثاغورث himselfخودت,
256
785920
3016
ساختار پیشنهادی فیثاغورت
تنظیم شده بودند،
13:20
over 2,000 yearsسالها before.
257
788960
1320
بیشتر از ۲,۰۰۰ سال پیش.
13:23
But the system'sسیستم های actuallyدر واقع
namedتحت عنوان after Keplerکپلر,
258
791840
2136
اما اسم این منظومه را از نام کپلر گرفتند؛
13:26
discoveredکشف شده by the Keplerکپلر spaceفضا telescopeتلسکوپ.
259
794000
2456
زیرا با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر،
کشف شده بود.
13:28
And so, in the last fewتعداد کمی billionبیلیون yearsسالها,
260
796480
2256
و در چند میلیارد سال اخیر،
13:30
they'veآنها دارند actuallyدر واقع lostکم شده theirخودشان tuningتنظیم,
261
798760
1696
درواقع هم نوایی خود را از دست دادند
13:32
quiteکاملا a bitبیت more than TRAPPISTTRAPPIST has,
262
800480
1696
کمی بیشتر از ترپیست،
13:34
and so what we're going to do
is go back in time
263
802200
2856
می‌خواهیم کمی در زمان به عقب برویم؛
13:37
and imagineتصور کن what
they would'veمی خواهم soundedصدای like
264
805080
2416
و تصور کنیم که چه صدایی تولید می‌کردند،
13:39
just as they were formingشکل گیری.
265
807520
1440
وقتی در حال شکل گیری بودند.
14:02
(Musicموسیقی)
266
830040
4920
(صدای موسیقی)
15:20
(Musicموسیقی endsبه پایان می رسد)
267
908000
1160
(پایان صدای موسیقی)
15:22
(Applauseتشویق و تمجید)
268
910880
3440
(تشویق)
15:30
Thank you.
269
918280
1200
متشکرم
15:32
Now, you mayممکن است be wonderingتعجب کردم:
How farدور does this go?
270
920200
2256
شاید شما فکر کنید
تا چه فاصله ای پیش می‌رود؟
15:34
How much musicموسیقی actuallyدر واقع is out there?
271
922480
1960
چقدرموسیقی در فضا وجود دارد؟
15:37
And that's what I was wonderingتعجب کردم last fallسقوط
272
925320
1976
این چیزی است که در پاییز
سال گذشته به آن فکر کردم
15:39
when I was workingکار کردن
at U of T'sT است planetariumسیاره زمین,
273
927320
2136
وقتی در افلاک نمای
دانشگاه تورنتو کارمی‌کردم،
15:41
and I was contactedتماس گرفت by an artistهنرمند
namedتحت عنوان Robynرابین Rennieرنی and her daughterفرزند دختر Erinارین.
274
929480
4856
و با هنرمندی به اسم رابین رِنی
و دخترش اِرین در ارتباط بودم.
15:46
Robynرابین lovesدوست دارد the night skyآسمان,
275
934360
2096
رابین عاشق آسمان شب اَست،
15:48
but she hasn'tنه been ableتوانایی
to fullyبه طور کامل see it for 13 yearsسالها
276
936480
2656
اما برای ۱۳ سال قادر نبود
که به‌طور کامل مشاهده‌اش کند،
15:51
because of visionچشم انداز lossاز دست دادن.
277
939160
1200
برای ازدست دادن بینایی‌اش
15:53
And so they wonderedشگفت زده
if there was anything I could do.
278
941320
2576
آن‌ها می‌خواستند بدانند که آیا
کاری از دست من برمی‌آید.
15:55
So I collectedجمع آوری شده all the soundsبرای تلفن های موبایل
I could think of from the universeجهان
279
943920
3576
بنابراین من تمامی صداهایی که فکر
می‌کردم متعلق به جهان است، جمع آوری کردم
15:59
and packagedبسته بندی شده them into
what becameتبدیل شد "Our Musicalموزیکال Universeجهان."
280
947520
5136
و آنها را در بسته‌ای که"جهان موسیقیایی ما"
نامیده می‌شود قرار دادم.
16:04
This is a sound-basedمبتنی بر صدا planetariumسیاره زمین showنشان بده
281
952680
2256
این بسته یک افلاک نما
بر پایه صدا می‌باشد؛
16:06
exploringکاوش the rhythmریتم
and harmonyهماهنگی of the cosmosکیهان.
282
954960
3176
که ریتم و هماهنگی کیهان را کشف می‌کند.
16:10
And Robynرابین was so movedنقل مکان کرد
by this presentationارائه
283
958160
2256
و رابین آنقدر تحت تأثیر
این نمایش قرار گرفت
16:12
that when she wentرفتی home,
284
960440
1256
که وقتی به خانه برگشت،
16:13
she paintedنقاشی شده this gorgeousزرق و برق دار
representationنمایندگی of her experienceتجربه.
285
961720
3200
این تصویر فوق العاده را از چیزی
که تجربه کرده بود، کشید.
16:18
And then I defacedمخدوش it
by puttingقرار دادن Jupiterسیاره مشتری on it for the posterپوستر.
286
966080
2936
بعد من با گذاشتن سیاره مشتری
برای درست کردن پوسترخرابش کردم.
16:21
(Laughterخنده)
287
969040
1320
(خنده حضار)
16:23
So ...
288
971840
1200
خب،
16:27
in this showنشان بده, I take people
of all visionچشم انداز levelsسطوح
289
975040
3376
در این برنامه من از افرادی با
دید های متفاوت استفاده کردم
16:30
and bringآوردن them on an audioسمعی tourتور
of the universeجهان,
290
978440
2696
و آن ها را در معرض یک سفر صوتی
از صدای جهان، قرار دادم؛
16:33
from the night skyآسمان all the way out
to the edgeلبه - تیزی of the observableقابل مشاهده است universeجهان.
291
981160
4080
از آسمان شب تا لبه‌ی جهان قابل مشاهده.
16:38
But even this is just the startشروع کن
of a musicalموزیکال odysseyاودیسه
292
986240
2496
اما حتی این اتفاق فقط آغازی است
برای سفری موسیقیایی،
16:40
to experienceتجربه the universeجهان
with newجدید eyesچشم ها and with newجدید earsگوش ها,
293
988760
3896
به قصد تجربه کردن دنیا
با چشم‌ها و گوش‌هایی جدید.
16:44
and I hopeامید you'llشما خواهید بود joinپیوستن me.
294
992680
1576
امیدوارم، شما هم به من ملحق شوید.
16:46
Thank you.
295
994280
1216
متشکرم
16:47
(Applauseتشویق و تمجید)
296
995520
2320
(تشویق حضار)
Translated by Elnaz Amiri
Reviewed by H. Yeganeh Yeganeh

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Matt Russo - Astrophysicist, musician
Matt Russo is an astrophysicist and musician who translates the rhythm and harmony of the cosmos into music and sound.

Why you should listen

Matt Russo co-founded the art-science project SYSTEM Sounds and works to make astronomy more accessible to the visually impaired. His work has been featured in the New York Times, and he will lead an orchestra in an upcoming BBC documentary on the TRAPPIST-1 planetary system. He is currently a professor at Seneca College in Toronto, Canada, where he teaches a course on the deep connections between music and astronomy.

More profile about the speaker
Matt Russo | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM
مَت روسو: صدای جهان چگونه است؟ یک سفر موسیقیایی | TED Talk | TED.com