TED2014
Ziauddin Yousafzai: My daughter, Malala
زەیودین یوسفزای: کچەکەم ، مەلالە
Filmed:
Readability: 3.2
2,536,881 views
مامۆستایەکی پاکستانی زەیودین یوسفزای، ئەو ڕاستیە سادەیە بە بیر جیهان دەهێنەتەوە کە زۆر کەس نایانەوێت گوێیان لێبێت : ئافرەتان و پیاوان دەبێت هەلی یەکسانیان بۆ برەخسێنرێ لە بوارەکانی خوێندن ،خۆبەڕێوەبەری ، وە ناسنامەی سەربەخۆ. ئەم پیاوە چیرۆکی ژیانی خۆی وکچەکەی (مەلالە) کە لەلایەن تالیبانەوە لە ٢٠١٢ تەقەی لێدەکرێت بەهۆی پێداگیری کردنی بۆ چوون بۆ خوێندنگە دەگێڕێتەوە.
" بۆچی کچەکەم زۆر بەهێزە؟ "
". یوسفزەی دەڵێت "چونکە من باڵەکانی کچەکەم نەشکاند
Ziauddin Yousafzai - Education activist
Despite an attack on his daughter Malala in 2012, Ziauddin Yousafzai continues his fight to educate children in the developing world. Full bio
Despite an attack on his daughter Malala in 2012, Ziauddin Yousafzai continues his fight to educate children in the developing world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
In many patriarchal societies and tribal societies,
0
1228
4034
،لە کۆمەڵگە پیاوسالار و عەشایەریەکاندا
00:17
fathers are usually known by their sons,
1
5262
5225
عادەتەن باوکەکان بە کوڕەکانیانەوە دەناسرێن
00:22
but I'm one of the few fathers
2
10487
3216
بەڵام من یەکێکم لەو باوکانەی
00:25
who is known by his daughter,
3
13703
2044
،کە بە هۆی کچەکەمەوە ناسرام
00:27
and I am proud of it.
4
15747
1626
.وە زۆر شانازیش ئەکەم بەمەوە
00:29
(Applause)
5
17373
4169
(چەپڵە لێدان)
00:35
Malala started her campaign for education
6
23810
2848
مەلالە کەمپینەکەی بۆ داواکردنی خوێندن و
00:38
and stood for her rights in 2007,
7
26658
2887
،مافەکانی لە ٢٠٠٧ەوە دەست پێکرد
00:41
and when her efforts were honored in 2011,
8
29545
4558
کاتێک لە ٢٠١١ ڕێز لە هەوڵەکانی گیراو
00:46
and she was given the national youth peace prize,
9
34103
3440
خەڵاتی ئاشتی نێودەوڵەتی گەنجانی پێبەخشرا
00:49
and she became a very famous,
10
37543
1869
،زۆر بەناوبانگ بوو
00:51
very popular young girl of her country.
11
39412
4044
.بوو بە کچە گەنجە بەناوبانگەکەی وڵات
00:55
Before that, she was my daughter,
12
43456
3328
پێش ئەم شتانە ئەو بە ناوی منەوە بانگ ئەکرا
00:58
but now I am her father.
13
46784
3005
.بەڵام ئێستا من بە ناوی ئەوەوە ناسراوم
01:02
Ladies and gentlemen,
14
50741
1755
،بەڕێزان
01:04
if we glance to human history,
15
52496
3147
،ئەگەر چاوێک بە مێژووی مرۆڤایەتیدا بخشێنین
01:07
the story of women
16
55643
2828
چیرۆکی ئافرەتان
01:10
is the story of injustice,
17
58471
3376
،باس لە نادادپەروەری
01:13
inequality,
18
61847
2060
،نایەکسانی
01:15
violence and exploitation.
19
63907
5311
.توندوتیژی و چەوساندنەوە دەکات
01:21
You see,
20
69218
1835
،وەک ئەوەی دەبینن
01:23
in patriarchal societies,
21
71053
4151
،لە کۆمەڵگە پیاوسالارەکاندا
01:27
right from the very beginning,
22
75204
2442
، هەر لە سەرەتاوە
01:29
when a girl is born,
23
77646
3006
،کە کچێک لە دایک دەبێت
01:32
her birth is not celebrated.
24
80652
4280
.خۆشحاڵی دەرنابڕن بە لەدایکبوونی
01:36
She is not welcomed,
25
84932
2164
،پێشوازی لێناکرێت
01:39
neither by father nor by mother.
26
87096
2776
.لەلایەن دایک و باوکیەوە
01:41
The neighborhood comes
27
89872
1685
دراوسێکان دێن و
01:43
and commiserates with the mother,
28
91557
2501
، دڵنەوایی دایکەکە دەکەن
01:46
and nobody congratulates the father.
29
94058
5094
.وە کەس پیرۆزبایی لە باوکەکە ناکات
01:51
And a mother is very uncomfortable
30
99152
4315
دایکەکە زۆر غەمباردەبێت
01:55
for having a girl child.
31
103467
4367
.چونکە کچی بووە
01:59
When she gives birth to the first girl child,
32
107834
3260
،کاتێک دایکێک یەکەم مناڵی کچ دەبێت
02:03
first daughter, she is sad.
33
111094
4089
.بەهۆی ئەمەوە غەمبار دەبێت
02:07
When she gives birth to the second daughter,
34
115183
3747
،کاتێک دووەم مناڵیشی هەر کچ دەبێت
02:10
she is shocked,
35
118930
1847
دایکەکە شۆک دەبێت
02:12
and in the expectation of a son,
36
120777
3384
،کە ئەم جارە چاوەڕێ دەکات کوڕی ببێت
02:16
when she gives birth to a third daughter,
37
124161
3206
،بەڵام دیسان کچی دەبێت
02:19
she feels guilty like a criminal.
38
127367
5539
.ئیتر هەست بە تاوان دەکات وەکو تاوانبارێک
02:24
Not only the mother suffers,
39
132906
2634
،تەنها دایکەکە ئەم ئازارە ناچێژێت
02:27
but the daughter, the newly born daughter,
40
135540
2737
،بەڵکو کچە لەدایک بووەکەش دەیچێژێت
02:30
when she grows old,
41
138277
2135
،کە گەورە دەبێت
02:32
she suffers too.
42
140412
2135
.ئەویش هەمان ئازار دەچێژێت
02:34
At the age of five,
43
142547
2053
،کە دەگاتە تەمەنی ٥ ساڵی
02:36
while she should be going to school,
44
144600
3329
،پێویستە بچێتە قوتابخانە
02:39
she stays at home
45
147929
1743
بەڵام لە ماڵەوە دەیهێڵنەوە
02:41
and her brothers are admitted in a school.
46
149672
4622
.کەچی براکانی داغڵ دەکرێن لە خوێندنگە
02:46
Until the age of 12, somehow,
47
154294
2593
تا تەمەنی ١٢ ساڵی
02:48
she has a good life.
48
156887
2641
. ژیانی کەمێک خۆشە
02:51
She can have fun.
49
159528
1671
.خۆشی دەبینێت لە ژیان
02:53
She can play with her friends in the streets,
50
161199
3189
دەتوانێت یاری بکات لەکۆڵان لەگەڵ هاوڕێکانی
02:56
and she can move around in the streets
51
164388
2039
وە ئەتوانێت بە کۆلانەکاندا بگەڕێت
02:58
like a butterfly.
52
166427
2775
.وەک پەپولە
03:01
But when she enters her teens,
53
169202
3815
،بەڵام کە دەکەوێتە تەمەنی هەرزەکاریەوە
03:05
when she becomes 13 years old,
54
173017
2340
،کە دەبێت بە ١٣ ساڵ
03:07
she is forbidden to go out of her home
55
175357
3619
چوونەد ەرەوە لەماڵ قەدەغە دەکرێت لێی
03:10
without a male escort.
56
178976
3492
.ئیلا دەبێت پیاوێکی وەک پاسەوان لەگەڵ بێت
03:14
She is confined under the four walls of her home.
57
182468
5375
.لە نێوان چواردیواری ماڵەوە حەپس دەکرێت
03:19
She is no more a free individual.
58
187843
5194
.ئیتر ناتوانێت ئازاد بێت
03:25
She becomes the so-called honor
59
193037
3020
وەکو ناموسی
03:28
of her father and of her brothers
60
196057
2481
باوک و براکانی و
03:30
and of her family,
61
198538
3450
، خێزانەکەی سەیر دەکرێت
03:33
and if she transgresses
62
201988
2688
وە ئەگەر سەرپێچی بکات
03:36
the code of that so-called honor,
63
204676
3211
دژی ئەو یاسایانەی خێزانەکەی
03:39
she could even be killed.
64
207887
4364
.بە ناوی شەرەفەوە دەکوژرێت
03:44
And it is also interesting that this so-called
65
212251
4001
ئەوەی جێی سەرنجە ئەوەیە
کە ئەم پێشێلکردنەی مافەکان
کە ئەم پێشێلکردنەی مافەکان
03:48
code of honor,
66
216252
1363
بەناوی شەرەفەوە
03:49
it does not only affect the life of a girl,
67
217615
3690
،تەنها کاریگەری نابێت لەسەر ژیانی کچ
03:53
it also affects the life
68
221305
2126
بەڵکو کاریگەریشی دەبێت لەسەر ژیانی
03:55
of the male members of the family.
69
223431
4799
.کوڕ و پیاوەکانی خێزانەکە
04:00
I know a family of seven sisters and one brother,
70
228230
6593
، خێزانێک دەناسم حەوت خوشک و یەک بران
04:06
and that one brother,
71
234823
1822
،ئەم تاقە برایەیان
04:08
he has migrated to the Gulf countries,
72
236645
3504
،کۆچی کردووە بۆ وڵاتانی کەنداو
04:12
to earn a living for his seven sisters
73
240149
2695
بۆ نان پەیاکردن بۆ حەوت خوشک
04:14
and parents,
74
242844
2348
، و خێزانەکەی
04:17
because he thinks that it will be humiliating
75
245192
5854
لەبەر ئەوەی بە عەیبەی دەزانێت
ئەگەر خوشکەکانی فێری کارێک بن و
04:23
if his seven sisters learn a skill
76
251046
2722
04:25
and they go out of the home
77
253768
2380
بچنە دەرێ لە ماڵ
04:28
and earn some livelihood.
78
256148
4151
.بۆ ئەوەی شتێک پەیاکەن و پێی بژین
04:32
So this brother,
79
260299
1590
،ئەم کوڕە
04:33
he sacrifices the joys of his life
80
261889
3353
خۆشیەکانی ژیانی خۆی
04:37
and the happiness of his sisters
81
265242
3392
و خۆشبەختی خوشکەکانی
04:40
at the altar of so-called honor.
82
268634
4584
.کردووەتە قوربانی شتێک بەناوی ناموسەوە
04:45
And there is one more norm
83
273218
1534
وە بنەمایەکی تری
04:46
of the patriarchal societies
84
274752
2358
کۆمەڵگە پیاوسالارەکان
04:49
that is called obedience.
85
277110
4450
.ملکەچییە
04:53
A good girl is supposed to be
86
281560
3786
بۆ ئەوەی پێت بڵێن کچێکی باشە
04:57
very quiet, very humble
87
285346
5248
دەبێت بێدەنگ بیت ، فەقیر بیت
05:02
and very submissive.
88
290594
3971
.وە دەبێت زۆر گوێڕایەڵ بیت
05:06
It is the criteria.
89
294565
1339
.ئەوە بنچینەکەیانە
05:07
The role model good girl should be very quiet.
90
295904
3832
کچە نمونەییەکان دەبێت زۆر بێدەنگ بن
05:11
She is supposed to be silent
91
299736
2289
دەبێت دەنگیان لێوە نەیەت
05:14
and she is supposed to accept the decisions
92
302025
3171
وە دەبێت قبوڵی هەموو بڕیارێکی
05:17
of her father and mother
93
305196
2220
دایک و باوکیان
05:19
and the decisions of elders,
94
307416
3225
،و گەورەکانیان بکەن
05:22
even if she does not like them.
95
310641
2406
.تەنانەت ئەگەر حەزی پێشیان نەبێت
05:25
If she is married to a man she doesn't like
96
313047
3329
ئەگەرشوو بکات بە پیاوێک کە خۆشی ناوێت
05:28
or if she is married to an old man,
97
316376
2742
یاخود ئەگەر شوو بکات بە پیاوێکی پیر
05:31
she has to accept,
98
319118
1560
،ئەبێت قبوڵی بکات
05:32
because she does not want to be dubbed
99
320678
2518
لەبەر ئەوەی نایەوێت پێی بووترێت
05:35
as disobedient.
100
323196
2623
.کچێکی بێگوێیە
05:37
If she is married very early,
101
325819
1632
ئەگەربە مناڵی بەشووی بەن
05:39
she has to accept.
102
327451
1474
.دەبێت قبوڵی بکات
05:40
Otherwise, she will be called disobedient.
103
328925
4022
.ئەگینا پێی دەوترێت بێگوێ
05:44
And what happens at the end?
104
332947
2803
باشە دوای ئەمە چی ڕووئەدات؟
05:47
In the words of a poetess,
105
335750
1755
، هەروەک ئەوەی دەوترێت
05:49
she is wedded, bedded,
106
337505
2787
کچە دەدەن بە شوو، دەگوازرێتەوە
05:52
and then she gives birth
to more sons and daughters.
to more sons and daughters.
107
340292
5171
ئیتر ئەم ئافرەتە مناڵی دەبێت ودەبێتە دایک
05:57
And it is the irony of the situation
108
345463
2769
نەگبەتیەکەش لەوەدایە
06:00
that this mother,
109
348232
2332
،کە ئەم دایکە
06:02
she teaches the same lesson of obedience
110
350564
3052
بەهەمان شێوەی خۆی کە پەروەردەکراوە
06:05
to her daughter
111
353616
1060
کچەکەی فێر دەکات
06:06
and the same lesson of honor to her sons.
112
354676
4433
وە هەمان ئەو شتانە فێری کوڕەکانی دەکات
کە بەناوی شەرەفەوە مافی ئافرەت پێشێل بکەن
کە بەناوی شەرەفەوە مافی ئافرەت پێشێل بکەن
06:11
And this vicious cycle goes on, goes on.
113
359109
5113
وە ئەم توندڕەویەشیان
نەوە بە نەوە بۆدەمێنێتەوە
نەوە بە نەوە بۆدەمێنێتەوە
06:17
Ladies and gentlemen,
114
365997
2527
،بەڕێزان
06:20
this plight of millions of women
115
368524
3222
دەتوانین ئەم حا‌ڵە خراپەی
06:23
could be changed
116
371746
2832
چەندین ملیۆن ئافرەت بگۆرین
06:26
if we think differently,
117
374578
2375
،ئەگەر جیاواز بیربکەینەوە
06:28
if women and men think differently,
118
376953
3981
،ئەگەر پیاوان و ژنان جیاواز بیر بکەنەوە
06:32
if men and women in the
tribal and patriarchal societies
tribal and patriarchal societies
119
380934
4218
ئەگەرئەو پیاو و ئافرەتانەی کە خەڵکی
کۆمەڵگە عەشایەری و پیاوسالاریەکانن
کۆمەڵگە عەشایەری و پیاوسالاریەکانن
06:37
in the developing countries,
120
385152
1983
،لە وڵاتە پێشکەوتووەکاندا
06:39
if they can break a few norms
121
387135
2911
هەندێک نەریتی
06:42
of family and society,
122
390046
4604
، خێزانی و کۆمەڵایەتی بشکێنن
06:46
if they can abolish the discriminatory laws
123
394650
5480
وە ئەگەر یاسا نا دادپەروەرییەکانی
06:52
of the systems in their states,
124
400130
2528
،سیستەمی وڵاتەکەیان لابەرن
06:54
which go against the basic human rights
125
402658
2291
کە دژی مافە بنەڕەتیەکانی
06:56
of the women.
126
404949
3794
.ئافرەتانە
07:00
Dear brothers and sisters, when Malala was born,
127
408743
5244
خوشک و برایانی خۆشەویست
کاتێک مەلالە لە دایک بوو
کاتێک مەلالە لە دایک بوو
07:05
and for the first time,
128
413987
2153
،بۆ یەکەم جار
07:08
believe me,
129
416140
1274
،باوەڕبکەن
07:09
I don't like newborn children, to be honest,
130
417414
4977
لە ڕاستیدا زۆر مناڵی تازە لەدایک بووم
خۆش ناوێت
خۆش ناوێت
07:14
but when I went and I looked into her eyes,
131
422391
3782
بەڵام کە چووم و سەیری چاوەکانی کچەکەمم کرد
07:18
believe me,
132
426173
2120
،باوەڕبکەن
07:20
I got extremely honored.
133
428293
3981
. هەستم بە شەرەفێکی گەورە کرد
07:24
And long before she was born,
134
432274
2170
،وە پێش ئەوەی لە دایک ببێت
07:26
I thought about her name,
135
434444
3036
،بیرم کردەوە چ ناوێکی لێ بنێم
07:29
and I was fascinated with a heroic
136
437480
3285
وە سەرسام بووم بە پاڵەوانێکی ئەفسانەیی
07:32
legendary freedom fighter in Afghanistan.
137
440765
3865
.شەڕکەری ئازادی لە ئەفغانستان
07:36
Her name was Malalai of Maiwand,
138
444630
5009
،کە ناوی (مەلالەی مێوەند) بوو
07:41
and I named my daughter after her.
139
449639
4285
.بۆیە کچەکەم لەوەوە ناونا مەلالە
07:45
A few days after Malala was born,
140
453924
2992
چەند ڕۆژێک دوای لەدایکبوونی
07:48
my daughter was born,
141
456916
1739
،کچەکەم مەلالە
07:50
my cousin came --
142
458655
1658
کوڕی پورم هات
07:52
and it was a coincidence --
143
460313
1968
هات بۆ ماڵمان
07:54
he came to my home
144
462281
2715
و بەڕێکەوت
07:56
and he brought a family tree,
145
464996
2705
درەختی خێزانەکەمان(شجرة العائلة)ی هێنابوو
07:59
a family tree of the Yousafzai family,
146
467701
3668
،درەختی خێزانی یوسفزەی
08:03
and when I looked at the family tree,
147
471369
2556
،کە سەیری درەختی خێزانەکەمانم کرد
08:05
it traced back to 300 years of our ancestors.
148
473925
6053
هەتا ٣٠٠ ساڵ لەمەوبەر لە
باوانمانی تێدا نوسرابوو
باوانمانی تێدا نوسرابوو
08:11
But when I looked, all were men,
149
479978
4397
بەڵام کە سەیرم کرد تەنها
ناوی پیاوەکان نوسرابوون
ناوی پیاوەکان نوسرابوون
08:16
and I picked my pen,
150
484375
2422
قەڵەمەکەم هەڵگرت
08:18
drew a line from my name,
151
486797
2004
،و لە ناوەکەی خۆمەوە خەتێکم کێشا
08:20
and wrote, "Malala."
152
488801
3699
"و نووسیم ''مەلالە
08:25
And when she grow old,
153
493585
2770
،وە کە گەورە بوو
08:28
when she was four and a half years old,
154
496355
3583
،کە بوو بە چوار ساڵ و نیو
08:31
I admitted her in my school.
155
499938
3536
. داغڵم کرد لە مەکتەبەی خۆم
08:35
You will be asking, then, why should I mention about
156
503474
2906
لەوانەیە پێتان سەیر بێت
08:38
the admission of a girl in a school?
157
506380
2502
کە باسی داغڵکردنی
کچەکەم دەکەم لە قوتابخانە؟
کچەکەم دەکەم لە قوتابخانە؟
08:40
Yes, I must mention it.
158
508882
2055
.بەڵێ، پێویستە باسی بکەم
08:42
It may be taken for granted in Canada,
159
510937
3085
،ئەمە شتێکی ئاساییە لە کەنەدا
08:46
in America, in many developed countries,
160
514022
3827
،لە ئەمەریکا ،و وڵاتە پێشکەوتووەکانی تر
08:49
but in poor countries,
161
517849
2458
،بەڵام لە وڵاتە فەقیرەکاندا
08:52
in patriarchal societies, in tribal societies,
162
520307
3568
،وە لە کۆمەڵگە پیاوسالار و عەشایەرەکاندا
08:55
it's a big event for the life of girl.
163
523875
3614
.ئەمە گۆڕانکاریەکی گەورەیە لە ژیانی کچێکدا
08:59
Enrollment in a school means
164
527489
3639
داغڵکردنی کچێک لە قوتابخانە
09:03
recognition of her identity and her name.
165
531128
5749
. مانای ناساندنی ناو و ناسنامەی کچەکەیە
09:08
Admission in a school means
166
536877
1678
داغڵکردنی کچێک لە قوتابخانە
09:10
that she has entered the world of dreams
167
538555
3682
ئەوە دەگەیەنێت کە ئەم کچە چووەتە
دنیای خەون
دنیای خەون
09:14
and aspirations
168
542237
1663
و خۆزگەکانیەوە
09:15
where she can explore her potentials
169
543900
3512
کە دەتوانێت ئیتر تواناکانی خۆی بدۆزێتەوە
09:19
for her future life.
170
547412
3246
.بۆ دواڕۆژی خۆی
09:22
I have five sisters,
171
550658
2079
، من پێنج خوشکم هەیە
09:24
and none of them could go to school,
172
552737
3314
،کەسیان نەیانتوانیوە بچنە خوێندنگە
09:28
and you will be astonished,
173
556051
1574
لەوانەیە سەرتان بسوڕمێت
09:29
two weeks before,
174
557625
4094
،ئەگەر بڵێم، دوو هەفتە پێش ئێستا
09:33
when I was filling out the Canadian visa form,
175
561735
4283
،کاتێک فۆرمی ڤیزای کەنەدام پڕدەکردەوە
09:38
and I was filling out the family part of the form,
176
566018
4665
،لە بەشی خێزانیی فۆڕمەکەدا
09:42
I could not recall
177
570683
2084
نەمتوانی ناوی کۆتایی
09:44
the surnames of some of my sisters.
178
572767
4005
. هەندێک لە خوشکەکانم بیرکەوێتەوە
09:48
And the reason was
179
576772
1849
هۆکارەکەشی ئەوەیە
09:50
that I have never, never seen the names
180
578621
3292
هیچ کاتێک ناوەکانیانم
09:53
of my sisters written on any document.
181
581913
5826
.لەسەر هیچ مامەڵەو دۆکیومێنتێک نەبینیوە
09:59
That was the reason that
182
587739
2940
هەر لەبەر ئەمەش بوو
10:02
I valued my daughter.
183
590679
3533
.بەهام بۆ کچەکەم دانا
10:06
What my father could not give to my sisters
184
594212
4313
ئەوەی باوکم نەیتوانی بیبەخشێت بە خوشکەکانم
10:10
and to his daughters,
185
598525
1755
،و بە کچەکانی خۆی
10:12
I thought I must change it.
186
600280
4241
. وتم دەبێت من بیبەخشم بە کچەکەم
10:16
I used to appreciate the intelligence
187
604521
3007
لێهاتووی و زیرەکی
10:19
and the brilliance of my daughter.
188
607528
3672
.کچەکەمم بەرز دەنرخاند
10:23
I encouraged her to sit with me
189
611200
2594
هانم دەدا کە لەگەڵم دانیشێت
10:25
when my friends used to come.
190
613794
1659
.کاتێک هاوڕێکانم سەردانم دەکەن
10:27
I encouraged her to go with
me to different meetings.
me to different meetings.
191
615453
4784
هانم دەدا کە بێت لەگەڵما بۆ
شوێن و کۆبنەوە جیاوازەکان
شوێن و کۆبنەوە جیاوازەکان
10:32
And all these good values,
192
620237
1661
،لەگەڵ ئەم هەموو هاندانەیا
10:33
I tried to inculcate in her personality.
193
621898
3210
.کەسایەتی کچەکەمم دروست دەکرد
10:37
And this was not only she, only Malala.
194
625108
3663
.ئەم هاندانەشم تەنها بۆ مەلالە نەبوو
10:40
I imparted all these good values
195
628771
2736
بەڵکوهەوڵی هەموو خوێندکارە
10:43
to my school, girl students
and boy students as well.
and boy students as well.
196
631507
4543
.کوڕ و كچەکانم بەرز دەنرخاند
10:48
I used education for emancipation.
197
636050
4379
من خوێندنم بۆ ڕزگار بوون
لە کۆیلایەتی بەکارهێنا
لە کۆیلایەتی بەکارهێنا
10:52
I taught my girls,
198
640429
1865
ئەوەم فێری
10:54
I taught my girl students,
199
642294
1955
خوێندکارە کچەکانم کردووە
10:56
to unlearn the lesson of obedience.
200
644249
5069
.کە ملکەچ نەبن
11:01
I taught my boy students
201
649318
2965
ئەوەشم بە خوێندکارە کوڕەکانم وتووە
11:04
to unlearn the lesson of so-called pseudo-honor.
202
652283
5481
.کە فێری وانە ئەخلاقیە ساختەکان نەبن
11:13
Dear brothers and sisters,
203
661696
3985
،خوشک و برایانی بەرێز
11:17
we were striving for more rights for women,
204
665681
4583
،زۆرمان خەبات کرد بۆ مافەکانی ئافرەتان
11:22
and we were struggling to have more,
205
670264
3622
،وە جەنگاین بۆ مافی زیاتر
11:25
more and more space for the women in society.
206
673886
4227
وە بۆ زیاتر و زیاتر جێکردنەوەی
ئافرەت لە کۆمەڵگە
ئافرەت لە کۆمەڵگە
11:30
But we came across a new phenomenon.
207
678113
3213
.بەڵام دیاردەیەکی نوێ سەری هەڵدا
11:33
It was lethal to human rights
208
681326
2493
کە وەک دەردێکی کوشندە بوو بۆ مافەکانی مرۆڤ
11:35
and particularly to women's rights.
209
683819
3448
.بە تایبەتیش مافەکانی ئافرەت
11:39
It was called Talibanization.
210
687267
4677
.ئەوەش بە (تاڵیبانی کردن) بوو
11:43
It means a complete negation
211
691944
3688
کە بە هەموو جۆرێک
11:47
of women's participation
212
695632
2210
بەشداری کردنی ئافرەتانی لە
11:49
in all political, economical and social activities.
213
697842
6195
چالاکییە سیاسی و ئابوری و
کۆمەڵایەتیەکاندا ڕەت دەکردەوە
کۆمەڵایەتیەکاندا ڕەت دەکردەوە
11:56
Hundreds of schools were lost.
214
704037
3547
.بە سەدەها مەکتەب داخران
11:59
Girls were prohibited from going to school.
215
707584
6231
.چوونە قوتابخانە لە کچان قەدەغە کرا
12:05
Women were forced to wear veils
216
713815
3706
بە زۆر پەچەیان بە ئافرەتان پۆشی
12:09
and they were stopped from going to the markets.
217
717521
3556
وە ڕێگەیان پێ نەدەدرا بچنە دەرەوە بۆ بازار
12:13
Musicians were silenced,
218
721077
2584
، میوزیک ژەنەکانیان بێدەنگ دەکرد
12:15
girls were flogged
219
723661
1957
بە قامچی لە کچانیان دەدا
12:17
and singers were killed.
220
725618
3483
.گۆرانیبێژەکانیان دەکوشت
،بە ملیۆنان کەس ئازاریان دەچەشت
12:21
Millions were suffering,
221
729101
1874
12:22
but few spoke,
222
730975
3245
بەڵام کەسانێکی کەم داوای مافی خۆیان کرد
12:26
and it was the most scary thing
223
734220
2224
ئەوەش ترسناکترین شت بوو
12:28
when you have all around such people
224
736444
6086
کە داوای مافی خۆت بکەیت
لە کاتێکدا چواردەورت پڕە لەو کەسانەی
12:34
who kill and who flog,
225
742530
2026
. خەڵک دەکوژن و لە جەڵدیان دەدەن
12:36
and you speak for your rights.
226
744556
1296
12:37
It's really the most scary thing.
227
745852
4207
.ئەوە ترسناکترین شتە
12:42
At the age of 10,
228
750059
1893
،لە تەمەنی ١٠ ساڵیدا
12:43
Malala stood, and she stood for the right
229
751952
4244
مەلالە پێداگیری کرد لەسەر داواکردنی
. مافەکانی خوێندن
12:48
of education.
230
756196
2311
12:50
She wrote a diary for the BBC blog,
231
758507
4772
نووسی BBC یاداشتنامەیەکی بۆ سایتی
12:55
she volunteered herself
232
763279
2204
وەک خۆبەخشێک
12:57
for the New York Times documentaries,
233
765483
3594
ئامادە بوو بۆ بەڵگەنامەییەکانی
(نیویۆرک تایمز)
(نیویۆرک تایمز)
13:01
and she spoke from every platform she could.
234
769077
4916
.لەسەرچەندین سەکۆ تا توانی وتاری خوێندەوە
13:05
And her voice was the most powerful voice.
235
773993
4388
.دەنگی مەلالە بەهێزترین دەنگی ناڕەزایی بوو
13:10
It spread like a crescendo all around the world.
236
778381
6253
.وەک بەرزترین دەنگ بە هەموو دنیا گەیشت
13:16
And that was the reason the Taliban
237
784634
1852
هەر ئەمەش هۆکار بوو کە تاڵیبان
13:18
could not tolerate her campaign,
238
786486
4331
،نەیتوانی بەرگەی ئەم کامپینەی مەلالە بگرێت
13:22
and on October 9 2012,
239
790817
2849
،و لە ٩ی تشریینی یەکەمی ٢٠١٢
13:25
she was shot in the head at point blank range.
240
793666
5749
تەقەیان لێکرد و هێندەی نەمابوو
کەلەی سەری ببڕێت
کەلەی سەری ببڕێت
13:31
It was a doomsday for my family and for me.
241
799415
4145
ئەو ڕۆژە کۆتایی دنیا بوو بۆ من و خێزانەکەم
13:35
The world turned into a big black hole.
242
803560
5819
. دنیا لەبەر چاوم ڕەش بوو
13:41
While my daughter was
243
809379
1666
کاتێک کچەکەم
13:43
on the verge of life and death,
244
811045
3452
،لە لێواری ژیان و مردن دا بوو
13:46
I whispered into the ears of my wife,
245
814497
3839
،چرپاندم بە گوێچکەی هاوسەرەکەمدا
13:50
"Should I be blamed for what happened
246
818336
3102
ئەمەی کە ڕوویدا بەسەر کچەکەماندا "
13:53
to my daughter and your daughter?"
247
821438
3676
" هەمووی خەتای منە وانیە؟
13:57
And she abruptly told me,
248
825114
2521
، هاوسەرەکەم یەکسەر وتی
13:59
"Please don't blame yourself.
249
827635
2511
.تکایە خۆت تاوانبارمەکە "
14:02
You stood for the right cause.
250
830146
3216
،تۆ شتێکی راستت ئەنجامداوە
14:05
You put your life at stake
251
833362
2135
تۆ ژیانی خۆت خستە مەترسیەوە
14:07
for the cause of truth,
252
835497
1403
،لە پێناو ڕاستیدا
14:08
for the cause of peace,
253
836900
1181
،لە پێناو ئاشتیدا
14:10
and for the cause of education,
254
838081
2108
،وە لە پێناو خوێندندا
14:12
and your daughter in inspired from you
255
840189
2049
کچەکەشت ئیلهامی لە تۆوە وەرگرتوە
14:14
and she joined you.
256
842238
2231
.وە هاتۆتە پاڵ تۆ
14:16
You both were on the right path
257
844469
1675
ئێوە هەردووکتان لەسەر حەق بوون
14:18
and God will protect her."
258
846144
3373
"خودا کچەکەمان دەپارێزێت
14:21
These few words meant a lot to me,
259
849517
3346
،ئەم قسانەی ژنەکەم زۆر بەنرخ بوون بۆم
14:24
and I didn't ask this question again.
260
852863
4111
.وە چیتر ئەم پرسیارەم دووبارە نەکردەوە
14:28
When Malala was in the hospital,
261
856974
4120
،کاتێک مەلالە لە نەخۆشخانە بوو
14:33
and she was going through the severe pains
262
861094
3247
ئازارێکی زۆرسەختی دەچەشت
14:36
and she had had severe headaches
263
864341
2520
وە توشی سەریەشەیەکی زۆر توند بوو
14:38
because her facial nerve was cut down,
264
866861
3188
،چونکە دەماری دەمووچاوی پچڕابوو
14:42
I used to see a dark shadow
265
870049
2452
لەم کاتەدا هاوسەرەکەم زۆر بێتاقەت بوو
14:44
spreading on the face of my wife.
266
872501
5537
تارماییەکی بێ ئومێدیم لەسەر
دەموچاوی بەدی دەکرد
دەموچاوی بەدی دەکرد
14:50
But my daughter never complained.
267
878038
6101
.بەڵام کچەکەم زۆر خۆڕاگر بوو
14:56
She used to tell us,
268
884139
2061
،پێی دەووتین
14:58
"I'm fine with my crooked smile
269
886200
2051
لەگەڵ خەندەی لێوە لارەکانم و "
15:00
and with my numbness in my face.
270
888251
2742
.دەموچاوە سڕەکەمدا ،من باشم
15:02
I'll be okay. Please don't worry."
271
890993
2079
." من باش دەبم. تکایە خەم مەخۆن
15:05
She was a solace for us,
272
893072
2129
، مەلالە سوکناییەک بوو بۆدڵمان
15:07
and she consoled us.
273
895201
2897
.وە دڵنەوایی دەکردین
15:12
Dear brothers and sisters,
274
900120
4221
،خوشک و برایانی بەڕێز
15:16
we learned from her how to be resilient
275
904341
2622
لە مەلالەوە فێربووین دوبارە بەهێز بین
15:18
in the most difficult times,
276
906963
3305
،لە هەموو کاتە سەختەکاندا
15:22
and I'm glad to share with you
277
910268
3008
من دڵخۆشم بەوەی ئەمەتان پێئەڵێم
15:25
that despite being an icon
278
913276
5892
کە جگە لەوەی کچەکەم ڕەمزێکە
15:31
for the rights of children and women,
279
919168
2829
،بۆ مافەکانی ژنان و مناڵان
15:33
she is like any 16-year old girl.
280
921997
5293
. مەلالە وەک هەر کچێکی ١٦ ساڵی تر وایە
15:39
She cries when her homework is incomplete.
281
927290
5132
ئەو وەک هەر کچێکی تر کە
ئەرکی قوتابخانەی تەواو نەکردووە دەگری
ئەرکی قوتابخانەی تەواو نەکردووە دەگری
15:44
She quarrels with her brothers,
282
932422
2068
،دەمەقاڵێ دەکات لەگەڵ براکانی
15:46
and I am very happy for that.
283
934490
3723
.وە من بەمە زۆر دڵ خۆشم
15:50
People ask me,
284
938213
2403
، خەڵک لێم دەپرسن
15:52
what special is in my mentorship
285
940616
3492
ئەو پەروەردە تایبەتە چیە کە وات کردووە
15:56
which has made Malala so bold
286
944108
2540
مەلالە کچێکی چاونەترس و ئازا
15:58
and so courageous and so vocal and poised?
287
946648
4492
وە هەروەها دەنگ دلێر و خۆڕاگر دەرچووە؟
16:03
I tell them, don't ask me what I did.
288
951140
6275
منیش پێیان دەڵێم
پرسیارم لێ مەکەن لەبارەی ئەوەی چیم کردووە
پرسیارم لێ مەکەن لەبارەی ئەوەی چیم کردووە
16:09
Ask me what I did not do.
289
957415
3861
پرسیاری ئەوەم لێ بکەن کە
ڕێگریم لە چی نەکردووە
ڕێگریم لە چی نەکردووە
16:13
I did not clip her wings, and that's all.
290
961276
5257
،من باڵەکانی کچەکەم نەشکاند
.ئەوە وەڵامەکەیە
.ئەوە وەڵامەکەیە
16:18
Thank you very much.
291
966533
2882
.زۆر سوپاستان دەکەم
16:21
(Applause)
292
969415
5496
(چەپڵە لێدان)
16:26
Thank you. Thank you very much. Thank you. (Applause)
293
974911
4000
سوپاس. زۆر سوپاستان دەکەم
(چەپڵە لێدان)
(چەپڵە لێدان)
ABOUT THE SPEAKER
Ziauddin Yousafzai - Education activistDespite an attack on his daughter Malala in 2012, Ziauddin Yousafzai continues his fight to educate children in the developing world.
Why you should listen
Ziauddin Yousafzai is an educator, human rights campaigner and social activist. He hails from Pakistan's Swat Valley where, at great personal risk among grave political violence, he peacefully resisted the Taliban's efforts to shut down schools and kept open his own school. He also inspired his daughter, Malala Yousafzai, to raise her voice to promote the rights of children to an education. Ziauddin is the co-founder and serves as the Chairman of the Board for the Malala Fund.
He also serves as the United Nations Special Advisor on Global Education and also the educational attaché to the Pakistani Consulate in Birmingham, UK.
Ziauddin Yousafzai | Speaker | TED.com