ABOUT THE SPEAKER
Ruby Wax - Comedian and Mental Health Activist
Ruby Wax is a loud, funny woman -- who spent much of her comedy career battling depression in silence. Now her work blends mental health advocacy and laughs.

Why you should listen

Winston Churchill called it "the Black Dog" -- a depression that settled over him and drained the flavor from life. Ruby Wax knows the Black Dog well; throughout the '80s and '90s, during a flourishing career as a brash comedian and interviewer in the UK, it trotted at her heels, even while she was interviewing the Duchess of York and sorting through Imelda Marcos' shoes.

After taking a timeout to learn how to manage the condition, Wax produced a stand-up comedy show called "Losing It" that directly addresses her mental health experiences, hilariously but powerfully. And she's started up a new social network called the Black Dog Tribe, which offers a community and support to people with depression. Meanwhile, she's working on her Master's in cognitive therapy.

Also, this year, Ruby was honored as an Officer of the Order of the British Empire (OBE) for her mental health work.

As she says: "I've always said to myself, if you've got a disability, use it." Read our Q&A with >>

Ruby is also a visiting professor at The University of Surrey.

More profile about the speaker
Ruby Wax | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2012

Ruby Wax: What's so funny about mental illness?

Ruby Wax: Cóż śmiesznego jest w chorobie psychicznej?

Filmed:
2,813,839 views

Artystka komediowa Ruby Wax stwierdza, że choroby ciała wzbudzają współczucie, ale nie choroby mózgu. Dlaczego? Kipiąca energią i humorem Wax, u której 10 lat temu stwierdzono depresję, wzywa nas do położenia kresu piętnowaniu choroby psychicznej.
- Comedian and Mental Health Activist
Ruby Wax is a loud, funny woman -- who spent much of her comedy career battling depression in silence. Now her work blends mental health advocacy and laughs. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
One in fourcztery people sufferponieść from some sortsortować of mentalpsychiczny illnesschoroba,
0
59
3924
1 na 4 osoby cierpi na zaburzenia psychiczne,
00:19
so if it was one, two, threetrzy, fourcztery, it's you, sirPan.
1
3983
4294
zatem: jeden, dwa, trzy, cztery, to pan.
00:24
You. Yeah. (LaughterŚmiech)
2
8277
1559
Tak, pan. (ŚŒmiech)
00:25
With the weirddziwne teethzęby. And you nextNastępny to him. (LaughterŚmiech)
3
9836
3348
Pan z dziwnymi zębami. I ty obok niego. (ŒŚmiech)
00:29
You know who you are.
4
13184
1055
Wiesz, kim jesteś.
00:30
ActuallyFaktycznie, that wholecały rowrząd isn't right. (LaughterŚmiech)
5
14239
2397
Właœściwie, z całym rzędem jest coœś nie tak. (ŚŒmiech)
00:32
That's not good. HiCześć. Yeah. RealPrawdziwe badzły. Don't even look at me. (LaughterŚmiech)
6
16636
5174
Niedobrze. Nawet na mnie nie patrz. (ŒŚmiech)
00:37
I am one of the one in fourcztery. Thank you.
7
21810
5113
Jestem jedną z tych osób. Dziękuję.
00:42
I think I inheritdziedziczą it from my mothermama, who,
8
26923
3010
Chyba odziedziczyłam to po matce,
00:45
used to crawlczołgać się around the housedom on all foursFours.
9
29933
2814
która chodziła po domu na czworakach.
00:48
She had two spongesgąbki in her handdłoń, and then she had two
10
32747
3047
Miała gąbki w rękach i przymocowane do kolan.
00:51
tiedprzywiązane to her kneeskolana. My mothermama was completelycałkowicie absorbentchłonne. (LaughterŚmiech)
11
35794
4582
Była bardzo „"chłonna”". (ŚŒmiech)
00:56
And she would crawlczołgać się around behindza me going,
12
40376
2308
Chodziła tak wkoło mnie, mówiąc:
00:58
"Who bringsprzynosi footprintsślady stóp into a buildingbudynek?!"
13
42684
3565
"„Kto narobił śladów w domu?!”".
01:02
So that was kinduprzejmy of a clueWskazówka that things weren'tnie były right.
14
46249
2350
To był znak, że cośœ jest nie tak.
01:04
So before I startpoczątek, I would like to thank
15
48599
5192
Zanim zacznę, pragnę podziękować
01:09
the makerstwórcy of LamotrigineLamotrygina, SertralineSertralina, and ReboxetineReboksetyna,
16
53791
4686
producentom Lamotryginy, Sertraliny i Reboksetyny,
01:14
because withoutbez those fewkilka simpleprosty chemicalschemikalia, I would not be verticalpionowy todaydzisiaj.
17
58477
4923
bo bez tych leków nie stanęłabym na nogach.
01:19
So how did it startpoczątek?
18
63400
4837
Jak to się zaczęło?
01:24
My mentalpsychiczny illnesschoroba -- well, I'm not even going to talk about my mentalpsychiczny illnesschoroba.
19
68237
4119
Moja choroba... Nie będę o niej mówić.
01:28
What am I going to talk about? Okay.
20
72356
2313
O czym będę mówić?
01:30
I always dreamtśnić that, when I had my finalfinał breakdownpodział,
21
74669
4402
Marzyłam, że kiedy dostanę załamania nerwowego,
01:34
it would be because I had a deepgłęboki KafkaesqueKafkaesque
22
79071
2539
będzie to z powodu głębokiego, „kafkowskiego”
01:37
existentialistegzystencjalista revelationobjawienie,
23
81610
2413
egzystencjalnego objawienia,
01:39
or that maybe CateCate BlanchettBlanchett would playgrać me and she would winzdobyć an OscarOscar for it. (LaughterŚmiech)
24
84023
4345
a Cate Blanchett zagra mnie w filmie
i dostanie Oskara. (ŚŒmiech)
01:44
But that's not what happenedstało się. I had my breakdownpodział
25
88368
3107
Jednak tak się nie stało. Załamałam się
01:47
duringpodczas my daughter'scórka sportsSport day.
26
91475
1990
podczas zawodów sportowych mojej córki.
01:49
There were all the parentsrodzice sittingposiedzenie in a parkingparking lot
27
93465
3725
Inni rodzice siedzieli na parkingu w samochodach
01:53
eatingjedzenie foodjedzenie out of the back of theirich carsamochód -- only the EnglishAngielski --
28
97190
4007
i jedli kiełbaski. Sami Brytole.
01:57
eatingjedzenie theirich sausageskiełbaski. They lovedkochany theirich sausageskiełbaski. (LaughterŚmiech)
29
101197
6227
Kochają swoje kiełbachy. (ŒŚmiech)
02:03
LordPan and LadyPani RigorDyscypliny MortisMortis were nibblinggryząc on the tarmacasfalt,
30
107424
4632
Lord i lady Sztywniak przekąszali na bieżni,
02:07
and then the gunpistolet wentposzedł off and all the girliesKoszulki damskie startedRozpoczęty runningbieganie,
31
112056
2463
strzał startera i dziewczęta zaczynają biec,
02:10
and all the mummiesmumie wentposzedł, "RunUruchom! RunUruchom ChlamydiaChlamydia! RunUruchom!" (LaughterŚmiech)
32
114519
5211
a mamusie: „"Biegnij, Chlamydio!”". (ŚŒmiech)
02:15
"RunUruchom like the windwiatr, VerucaVeruca! RunUruchom!"
33
119730
3868
"„PędźŸ jak wiatr, Veruca!"”.
02:19
And all the girliesKoszulki damskie, girliesKoszulki damskie runningbieganie, runningbieganie, runningbieganie,
34
123598
2467
I wszystkie dziewczęta biegną.
02:21
everybodywszyscy exceptz wyjątkiem for my daughtercórka, who was just standingna stojąco
35
126065
2945
Wszystkie, oprócz mojej córki,
02:24
at the startingstartowy linelinia, just wavingfalowanie,
36
129010
2767
która stoi na starcie i macha,
02:27
because she didn't know she was supposeddomniemany to runbiegać.
37
131777
2331
bo nie wiedziała, że powinna biec.
02:30
So I tookwziął to my bedłóżko for about a monthmiesiąc, and when I wokeobudził up
38
134108
4349
Poszłam do łóżka na jakiś miesiąc
02:34
I founduznany I was institutionalizedzinstytucjonalizowana, and when I saw the other inmateswięźniowie,
39
138457
4593
i obudziłam się w zakładzie zamkniętym.
02:38
I realizedrealizowany that I had founduznany my people, my tribeplemię. (LaughterŚmiech)
40
143050
4392
Na widok towarzyszy zrozumiałam,
że znalazłam swoich. (ŚŒmiech)
02:43
Because they becamestał się my only friendsprzyjaciele, they becamestał się my friendsprzyjaciele,
41
147442
3488
Stali się moimi prawdziwymi przyjaciółmi,
02:46
because very fewkilka people that I knewwiedziałem -- Well, I wasn'tnie było
42
150930
2998
bo inni nieliczni znajomi nie przysyłali mi listów
02:49
sentwysłane a lot of cardskarty or flowerskwiaty. I mean, if I had had a brokenzłamany legnogi
43
153928
3370
ani kwiatów. Gdybym złamała nogę
02:53
or I was with childdziecko I would have been inundatedzalany,
44
157298
2164
albo rodziła, zasypywano by mnie nimi.
02:55
but all I got was a couplepara phonetelefon callspołączenia tellingwymowny me to perkatut up.
45
159462
3676
Kilka osób zadzwoniło
z życzeniami powrotu do zdrowia.
02:59
PerkAtut up.
46
163138
1700
Wrócić do zdrowia.
03:00
Because I didn't think of that. (LaughterŚmiech)
47
164838
4707
To mi nie przyszło do głowy. (ŒŚmiech)
03:05
(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)
48
169545
3300
(Śmiech) (Brawa)
03:08
Because, you know, the one thing, one thing that you get with this diseasechoroba,
49
172845
4277
W pakiecie z tą chorobą
03:13
this one comespochodzi with a packagepakiet, is you get a realreal sensesens of shamewstyd,
50
177122
3966
dostaje się poczucie winy.
03:16
because your friendsprzyjaciele go, "Oh come on, showpokazać me the lumpguzek,
51
181088
2312
Znajomi chcą, żeby im pokazać guzek, rentgena,
03:19
showpokazać me the x-raysrentgenowskie," and of coursekurs you've got nothing to showpokazać,
52
183400
2411
a ty oczywiście nie masz nic do pokazania.
03:21
so you're, like, really disgustedoburzony with yourselfsiebie because you're thinkingmyślący,
53
185811
3094
Odczuwasz do siebie wstręt i myœślisz:
03:24
"I'm not beingistota carpet-bombedCarpet-Bombed. I don't liverelacja na żywo in a townshipTownship."
54
188905
2816
"„Nikt mnie nie bombarduje. Nie mieszkam w slumsie”".
03:27
So you startpoczątek to hearsłyszeć these abusivenadużycie voicesgłosy, but you don't hearsłyszeć one abusivenadużycie voicegłos,
55
191721
3448
Zaczynasz słyszeć obelżywe głosy, nie jeden,
03:31
you hearsłyszeć about a thousandtysiąc -- 100,000 abusivenadużycie voicesgłosy,
56
195169
2859
lecz tysiące. 100 tys. obelżywych głosów,
03:33
like if the DevilDiabeł had Tourette'sTourette'a, that's what it would sounddźwięk like.
57
198028
4009
jakby mówił diabeł z zespołem Touretta.
03:37
But we all know in here, you know, there is no DevilDiabeł,
58
202037
2628
Wszyscy wiemy, że go nie ma,
03:40
there are no voicesgłosy in your headgłowa.
59
204665
1879
nie ma też głosów w głowie.
03:42
You know that when you have those abusivenadużycie voicesgłosy,
60
206544
1674
Wiecie, że za tymi złorzeczeniami
03:44
all those little neuronsneurony get togetherRazem and in that little gapszczelina
61
208218
2901
stoją małe neurony, a w tej niewielkiej przestrzeni
03:47
you get a realreal toxictoksyczny "I want to killzabić myselfsiebie" kinduprzejmy of chemicalchemiczny,
62
211119
3658
tworzy się toksyczne "„Chcę się zabić”",
03:50
and if you have that over and over again on a looppętla tapetaśma,
63
214777
2746
i jak słyszysz to non stop, jak na zdartej płycie,
03:53
you mightmoc have yourselfsiebie depressiondepresja.
64
217523
1896
wpadasz w depresję.
03:55
Oh, and that's not even the tipWskazówka of the iceberggóra lodowa.
65
219419
2683
To nawet nie wierzchołek góry lodowej.
03:58
If you get a little babydziecko, and you abusenadużycie it verballyustnie,
66
222102
3602
Kiedy wrzeszczysz na dziecko,
04:01
its little brainmózg sendswysyła out chemicalschemikalia that are so destructivedestrukcyjne
67
225704
3457
jego mózg produkuje substancje tak niszczące,
04:05
that the little partczęść of its brainmózg that can tell good from badzły just doesn't growrosnąć,
68
229161
3992
że przestaje rosnąć część odróżniająca dobro od zła,
04:09
so you mightmoc have yourselfsiebie a homegrownhomegrown psychoticpsychotyczny.
69
233153
3455
a ty hodujesz w domu psychopatę.
04:12
If a soldierżołnierz seeswidzi his friendprzyjaciel blownnadęty up, his brainmózg goesidzie into
70
236608
3477
Na widok towarzysza rozrywanego przez pocisk
04:15
suchtaki highwysoki alarmalarm that he can't actuallytak właściwie put the experiencedoświadczenie into wordssłowa,
71
240085
3514
mózg żołnierza nie potrafi ubrać tego w słowa.
04:19
so he just feelsczuje the horrorprzerażenie over and over again.
72
243599
2774
Przeżywa ten horror w kółko.
04:22
So here'soto jest my questionpytanie. My questionpytanie is, how come
73
246373
2373
Dlaczego ludzi z urazami psychicznymi
04:24
when people have mentalpsychiczny damageuszkodzić, it's always an activeaktywny imaginationwyobraźnia?
74
248746
4045
zawsze posądza się o bujną wyobraźnię?
04:28
How come everykażdy other organorgan in your bodyciało can get sickchory
75
252791
3219
Czemu każdy inny chory organ budzi sympatię,
04:31
and you get sympathywspółczucie, exceptz wyjątkiem the brainmózg?
76
256010
2704
tylko nie mózg?
04:34
I'd like to talk a little bitkawałek more about the brainmózg,
77
258714
2399
Będę mówić dzisiaj o mózgu,
04:37
because I know you like that here at TEDTED,
78
261113
2031
bo wiem, że bardzo lubicie ten temat na TED.
04:39
so if you just give me a minutechwila here, okay.
79
263144
3453
Chwileczkę.
04:42
Okay, let me just say, there's some good newsAktualności.
80
266597
2006
Mam dobrą wiadomoœć.
04:44
There is some good newsAktualności. First of all, let me say,
81
268603
3282
Pozwólcie...
04:47
we'vemamy come a long, long way.
82
271885
2327
Przebyliśmy długą drogę.
04:50
We startedRozpoczęty off as a teenymalusieńki, teenymalusieńki little one-celledjednokomórkowy amoebaAmeba,
83
274212
4041
Zaczynaliśmy jako jednokomórkowa ameba,
04:54
tinymalutki, just stickingklejący ontona a rockskała, and now, voilavoila, the brainmózg.
84
278253
4597
przywarta do skały, a teraz voila - mózg.
04:58
Here we go. (LaughterŚmiech)
85
282850
1900
Oto on. (ŒŚmiech)
05:00
This little babydziecko has a lot of horsepowerkonie mechaniczne.
86
284750
2365
To maleństwo ma potężną moc.
05:03
It comespochodzi completelycałkowicie consciousprzytomny. It's got state-of-the-artstate-of-the-art lobespłaty.
87
287115
4423
Ma najnowocześniejsze płaty, jest w pełni świadomy.
05:07
We'veMamy got the occipitalpotylicznej lobepłata so we can actuallytak właściwie see the worldświat.
88
291538
3593
Płat potyliczny, by widzieć świat.
05:11
We got the temporalczasowy lobepłata so we can actuallytak właściwie hearsłyszeć the worldświat.
89
295131
2646
Płat skroniowy, by go słyszeć.
05:13
Here we'vemamy got a little bitkawałek of long-termdługoterminowy memorypamięć,
90
297777
1619
Mamy też trochę pamięci długotrwałej.
05:15
so, you know that night you want to forgetzapomnieć, when you got really drunkpijany? Bye-byeBye-bye! GonePoszedł. (LaughterŚmiech)
91
299396
5237
Chcecie zapomnieć o popijawie? Pa, pa. (ŒŚmiech)
05:20
So actuallytak właściwie, it's filledwypełniony with 100 billionmiliard neuronsneurony
92
304633
3320
Składa się ze 100 miliardów zasuwających neuronów,
05:23
just zizzingzizzing away, electricallyelektrycznie transmittingtransmisji informationInformacja,
93
307953
3303
elektrycznie przekazujących informacje
05:27
zizzingzizzing, zizzingzizzing. I'm going to give you a little sidebok viewwidok here.
94
311256
2720
w wiecznym ruchu. Zaraz to zaprezentuję.
05:29
I don't know if you can get that here. (LaughterŚmiech)
95
313976
3592
Nie wiem, czy się połapiecie. (ŒŚmiech)
05:33
So, zizzingzizzing away, and so — (LaughterŚmiech) —
96
317568
4000
Zasuwają...(Śmiech)
05:37
And for everykażdy one — I know, I drewrysował this myselfsiebie. Thank you.
97
321568
3689
Narysowałam to sama. Dzięki.
05:41
For everykażdy one singlepojedynczy neuronneuron, you can actuallytak właściwie have
98
325257
3672
Każdy neuron może utworzyć
05:44
from 10,000 to 100,000 differentróżne connectionsznajomości
99
328929
3726
od 10 do 100 tys. różnych połączeń,
05:48
or dendritesdendrytów or whatevercokolwiek you want to call it, and everykażdy time
100
332655
3262
dendrytów, zwał jak zwał, i za każdym razem,
05:51
you learnuczyć się something, or you have an experiencedoświadczenie,
101
335917
2520
kiedy się czegośœ uczycie, doświadczacie,
05:54
that bushkrzak growsrośnie, you know, that bushkrzak of informationInformacja.
102
338437
2273
ten gąszcz informacji rośœnie.
05:56
Can you imaginewyobrażać sobie, everykażdy humanczłowiek beingistota is carryingNiosąc
103
340710
2954
Każdy z nas nosi taki sprzęt,
05:59
that equipmentsprzęt, even ParisParyż HiltonHilton? (LaughterŚmiech)
104
343664
4923
nawet Paris Hilton. (ŒŚmiech)
06:04
Go figurepostać.
105
348587
1694
Bądź tu mądry.
06:06
But I got a little badzły newsAktualności for you folksludzie. I got some badzły newsAktualności.
106
350281
3484
Mam dla was również złą wiadomośœć.
06:09
This isn't for the one in fourcztery. This is for the fourcztery in fourcztery.
107
353765
3120
Nie dla tych jednych na czterech, dla wszystkich.
06:12
We are not equippedwyposażony for the 21stul centurystulecie.
108
356885
4180
Nie mamy sprzętu na miarę XXI wieku.
06:16
EvolutionEwolucja did not prepareprzygotować us for this. We just don't have the bandwidthpasmo,
109
361065
3749
Ewolucja nie przygotowała nas do tego.
Brak nam przepustowości,
06:20
and for people who say, oh, they're havingmający a nicemiły day,
110
364814
2583
a ludzie, którzy twierdzą, że mają dobry dzień
06:23
they're perfectlydoskonale fine, they're more insaneszalony than the restodpoczynek of us.
111
367397
3560
i czują się świetnie są bardziej szaleni niż reszta.
06:26
Because I'll showpokazać you where there mightmoc be a fewkilka glitchestrzasków
112
370957
2524
Pokażę wam, w czym tkwi szkopuł ewolucji.
06:29
in evolutionewolucja. Okay, let me just explainwyjaśniać this to you.
113
373481
2444
Wytłumaczę wam.
06:31
When we were ancientstarożytny man — (LaughterŚmiech) —
114
375925
3561
Kiedy byliśœmy jaskiniowcami... (ŒŚmiech)
06:35
millionsmiliony of yearslat agotemu, and we suddenlynagle feltczułem threatenedzagrożony
115
379486
3761
Miliony lat temu. Gdy czuliśmy zagrożenie
06:39
by a predatordrapieżnik, okay? — (LaughterŚmiech) —
116
383247
3702
ze strony drapieżnika... (ŒŚmiech)
06:42
we would — Thank you. I drewrysował these myselfsiebie. (LaughterŚmiech)
117
386949
2948
Dziękuję. Narysowałam to sama. (ŒŚmiech)
06:45
Thank you very much. Thank you. Thank you. (ApplauseAplauz)
118
389897
3823
Dziękuję bardzo. Dziękuję. (Brawa)
06:49
Thank you. AnywayW każdym razie, we would fillwypełniać up with our ownwłasny adrenalineadrenalina
119
393720
4074
Produkowaliœmy adrenalinę i kortyzol,
06:53
and our ownwłasny cortisolkortyzolu, and then we'dpoślubić killzabić or be killedzabity,
120
397794
2618
a później zabijaliśmy lub byliśmy zabijani,
06:56
we'dpoślubić eatjeść or we'dpoślubić be eatenjeść, and then suddenlynagle we'dpoślubić de-fuelde-paliwa,
121
400412
3270
zjadaliśmy lub byliśmy zjadani,
06:59
and we'dpoślubić go back to normalnormalna. Okay.
122
403682
1933
po czym wszystko wracało do normy.
07:01
So the problemproblem is, nowadaysdzisiaj, with modernnowoczesny man— (LaughterŚmiech) —
123
405615
5282
Problem w tym, że dzisiejsi ludzie, (ŚŒmiech)
07:06
when we feel in dangerniebezpieczeństwo, we still fillwypełniać up with our ownwłasny chemicalchemiczny
124
410897
3767
nadal produkują te substancje w obliczu zagrożenia,
07:10
but because we can't killzabić trafficruch drogowy wardensStrażnicy — (LaughterŚmiech) —
125
414664
4635
ale ponieważ nie możemy zabić policjanta (ŒŚmiech)
07:15
or eatjeść estatemajątek agentsagentów, the fuelpaliwo just staysgorset in our bodyciało
126
419299
4797
czy zjeść agenta nieruchomości,
substancje zostają w ciele,
07:19
over and over, so we're in a constantstały statestan of alarmalarm,
127
424096
2488
a my pozostajemy w ciągłym stanie zagrożenia.
07:22
a constantstały statestan. And here'soto jest anotherinne thing that happenedstało się.
128
426584
1733
I jeszcze jedno.
07:24
About 150,000 yearslat agotemu, when languagejęzyk cameoprawa ołowiana witrażu onlineonline,
129
428317
3105
Jakieś 150 tys. lat temu, gdy wytworzył się język,
07:27
we startedRozpoczęty to put wordssłowa to this constantstały emergencynagły wypadek,
130
431422
2425
zaczęliśmy dodawać słowa do stanu zagrożenia.
07:29
so it wasn'tnie było just, "Oh my God, there's a saber-toothedszablastozębne tigerTygrys,"
131
433847
2656
"„O Boże, tygrys szablozębny”" zmienił się dziś na:
07:32
whichktóry could be, it was suddenlynagle, "Oh my God, I didn't sendwysłać the emaile-mail. Oh my God, my thighsUD are too fatgruby.
132
436503
4041
„"Boże, nie wysłałem maila", "mam za grube uda",
07:36
Oh my God, everybodywszyscy can see I'm stupidgłupi. I didn't get invitedzaproszony to the ChristmasBoże Narodzenie partyprzyjęcie!"
133
440544
4005
"jestem głupia", "nie zaprosili mnie na imprezę”".
07:40
So you've got this naggingdokuczliwy looppętla tapetaśma that goesidzie
134
444549
2486
Ta zdarta płyta dręczy cię
07:42
over and over again that drivesdyski you insaneszalony, so,
135
447035
2536
i doprowadza do szaleństwa.
07:45
you see what the problemproblem is? What oncepewnego razu madezrobiony you safebezpieczny
136
449571
2977
To, co kiedyś was ratowało,
07:48
now drivesdyski you insaneszalony.
137
452548
1806
teraz prowadzi do szaleństwa.
07:50
I'm sorry to be the bearerna okaziciela of badzły newsAktualności, but somebodyktoś has to be.
138
454354
3154
Niestety przynoszę złe wieści.
07:53
Your petszwierzęta are happierszczęśliwsi than you are. (LaughterŚmiech)
139
457508
5864
Wasze zwierzaki są szczęśliwsze od was. (ŒŚmiech)
07:59
(ApplauseAplauz)
140
463372
2896
(Brawa)
08:02
So kittykoteczek catkot, meowmeow, happyszczęśliwy happyszczęśliwy happyszczęśliwy, humanczłowiek beingsIstoty, screwedpijany. (LaughterŚmiech)
141
466268
5155
Kiciuśœ miauczy, szcz궜liwy,
a człowiek ma przechlapane. (ŚŒmiech)
08:07
CompletelyCałkowicie and utterlycałkowicie -- so, screwedpijany.
142
471423
2275
Całkiem przechlapane.
08:09
But my pointpunkt is, if we don't talk about this stuffrzeczy,
143
473698
2459
Jeśli nie nauczymy się o tym mówić
08:12
and we don't learnuczyć się how to dealsprawa with our liveszyje, it's not going
144
476157
2338
i nie nauczymy się radzić sobie z własnym życiem,
08:14
to be one in fourcztery. It's going to be fourcztery in fourcztery
145
478495
2474
z 25% zrobi się 100%,
08:16
who are really, really going to get illchory in the upstairsna piętrze departmentdepartament.
146
480969
3263
ciężko chorych w pokojach bez klamek.
08:20
And while we're at it, can we please stop the stigmapiętno?
147
484232
2527
Skoro o tym mowa: przestańmy piętnować.
08:22
Thank you. (ApplauseAplauz)
148
486759
6677
Dziękuję. (Brawa)
08:29
(ApplauseAplauz) Thank you.
149
493436
10745
(Brawa) Dziękuję.
Translated by Lena Gorska
Reviewed by Jakub Staniszewski

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ruby Wax - Comedian and Mental Health Activist
Ruby Wax is a loud, funny woman -- who spent much of her comedy career battling depression in silence. Now her work blends mental health advocacy and laughs.

Why you should listen

Winston Churchill called it "the Black Dog" -- a depression that settled over him and drained the flavor from life. Ruby Wax knows the Black Dog well; throughout the '80s and '90s, during a flourishing career as a brash comedian and interviewer in the UK, it trotted at her heels, even while she was interviewing the Duchess of York and sorting through Imelda Marcos' shoes.

After taking a timeout to learn how to manage the condition, Wax produced a stand-up comedy show called "Losing It" that directly addresses her mental health experiences, hilariously but powerfully. And she's started up a new social network called the Black Dog Tribe, which offers a community and support to people with depression. Meanwhile, she's working on her Master's in cognitive therapy.

Also, this year, Ruby was honored as an Officer of the Order of the British Empire (OBE) for her mental health work.

As she says: "I've always said to myself, if you've got a disability, use it." Read our Q&A with >>

Ruby is also a visiting professor at The University of Surrey.

More profile about the speaker
Ruby Wax | Speaker | TED.com