ABOUT THE SPEAKER
Rabbi Lord Jonathan Sacks - Religious leader
In a world violently polarized by extremists, Rabbi Lord Jonathan Sacks is proposing and advocating solutions to mounting religious intolerance.

Why you should listen

Rabbi Lord Sacks is one of Judaism's spiritual leaders, and he exercises a primary influence on the thought and philosophy of Jews and people of all faiths worldwide. Since stepping down as Chief Rabbi of the UK and Commonwealth in 2013, Rabbi Lord Sacks has become an increasingly well-known speaker, respected moral voice and writer. He has authored more than 30 books, the latest, Not in God's Name: Confronting Religious Violence, was published in 2015.

Granted a seat in the British House of Lords in 2009 and the winner of the 2016 Templeton Prize, Rabbi Lord Sacks is a key Jewish voice for universalism and an embrace of tolerance between religions and cultures. He rejects the "politics of anger" brought about by the way "we have acted as if markets can function without morals, international corporations without social responsibility and economic systems without regard to their effect on the people left stranded by the shifting tide." He also sees, as a key idea for faith in our times, that unity in heaven creates diversity on earth.

More profile about the speaker
Rabbi Lord Jonathan Sacks | Speaker | TED.com
TED2017

Rabbi Lord Jonathan Sacks: How we can face the future without fear, together

Rabin Lord Jonathan Sacks: Jak możemy bez obaw patrzeć w przyszłość, razem

Filmed:
1,862,818 views

To pamiętny moment w historii. Widzimy wybory dzielące ludzi, podzielone społeczeństwa i wzrost ekstremizmu - napędzanego niepokojem i niepewnością. Czy możemy coś zrobić, my wszyscy, żeby bez obaw patrzeć w przyszłość? - pyta rabin Lord Jonathan Sacks. W tej pasjonującej prelekcji, przywódca duchowy określa trzy sposoby, żeby zacząć myśleć bardziej w kategorii "my wszyscy, razem" niż "ja". Cyt. za: Christopher Hitchens, Thomas Paine – Prawa Człowieka, Warszawa 2008, s. 46.
- Religious leader
In a world violently polarized by extremists, Rabbi Lord Jonathan Sacks is proposing and advocating solutions to mounting religious intolerance. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
"These are the timesczasy,"
0
1120
2296
"Nastał czas",
00:15
said ThomasThomas PainePaine,
1
3440
2016
mówił Thomas Paine,
00:17
"that try men'smęski soulsdusze."
2
5480
1880
"gdy nasze dusze zostaną poddane próbie".
00:20
And they're tryingpróbować oursnasz now.
3
8160
1456
Właśnie są poddawane.
00:21
This is a fatefulfatalny momentza chwilę
in the historyhistoria of the WestWest.
4
9640
4176
To pamiętny moment w historii zachodu.
00:25
We'veMamy seenwidziany divisivepodziały electionsWybory
and dividedpodzielony societiesspołeczeństwa.
5
13840
5000
Widzimy wybory dzielące ludzi
i podzielone społeczeństwa.
00:31
We'veMamy seenwidziany a growthwzrost of extremismekstremizm
6
19360
1880
Widzimy wzrost ekstremizmu
00:33
in politicsPolityka and religionreligia,
7
21920
2240
w polityce i religii,
00:36
all of it fuelednapędzany by anxietylęk,
uncertaintyniepewność and fearstrach,
8
24720
3560
napędzanego niepokojem,
niepewnością i obawami o świat,
00:41
of a worldświat that's changingwymiana pieniędzy
almostprawie fasterszybciej than we can bearNiedźwiedź,
9
29160
5296
który zmienia się
szybciej niż byśmy chcieli
00:46
and the sure knowledgewiedza, umiejętności
that it's going to changezmiana fasterszybciej still.
10
34480
3360
i który z pewnością
będzie się zmieniał jeszcze szybciej.
00:51
I have a friendprzyjaciel in WashingtonWaszyngton.
11
39440
1456
Mam przyjaciela w Waszyngtonie.
00:52
I askedspytał him, what was it like
beingistota in AmericaAmeryka
12
40920
2176
Spytałem go, jak było w Ameryce
00:55
duringpodczas the recentniedawny presidentialprezydenckie electionwybór?
13
43120
3240
podczas ostatnich wyborów prezydenckich?
00:58
He said to me, "Well,
14
46880
1200
Odpowiedział:
01:00
it was like the man
15
48880
2000
"Czułem się jak facet
01:03
sittingposiedzenie on the deckpokład of the TitanicTitanic
16
51680
2080
siedzący na pokładzie Titanica
01:06
with a glassszkło of whiskeywhisky in his handdłoń
17
54720
3576
ze szklanką whisky w dłoni,
01:10
and he's sayingpowiedzenie,
'I' I know I askedspytał for icelód --
18
58320
3776
który mówi: »Wiem, że prosiłem o lód,
01:14
(LaughterŚmiech)
19
62120
3080
(Śmiech)
01:19
but this is ridiculousśmieszny.'"
20
67680
1760
ale to już przesada«".
01:23
So is there something we can do,
21
71560
3416
Czy możemy coś zrobić,
01:27
eachkażdy of us,
22
75000
1200
my wszyscy,
01:29
to be ablezdolny to facetwarz
the futureprzyszłość withoutbez fearstrach?
23
77360
2856
żeby bez obaw patrzeć w przyszłość?
01:32
I think there is.
24
80240
1320
Myślę, że tak.
01:34
And one way into it is to see
25
82800
2176
Jedną z możliwości poznania kultury
01:37
that perhapsmoże the mostwiększość simpleprosty way
into a culturekultura and into an agewiek
26
85000
5896
jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie:
01:42
is to askzapytać: What do people worshipkult?
27
90920
2976
"Co ludzie czczą?".
01:45
People have worshippedczczony
so manywiele differentróżne things --
28
93920
2496
Ludzie czcili różne rzeczy,
01:48
the sunsłońce, the starsgwiazdy, the stormburza.
29
96440
1880
jak: słońce, gwiazdy, burzę.
01:50
Some people worshipkult manywiele godsbogowie,
some one, some noneŻaden.
30
98840
3400
Niektórzy czczą wielu bogów,
inni jednego, a pozostali żadnego.
01:54
In the 19thth and 20thth centurieswieki,
31
102840
2080
W XIX i XX wieku
01:57
people worshippedczczony the nationnaród,
32
105720
2176
ludzie czcili naród,
01:59
the AryanAryan racewyścigi, the communistkomunistyczny statestan.
33
107920
2456
rasę aryjską, komunizm.
02:02
What do we worshipkult?
34
110400
2000
A co my czcimy?
02:05
I think futureprzyszłość anthropologistsantropolodzy
35
113440
2936
Pewnie w przyszłości antropolodzy
02:08
will take a look at the booksksiążki we readczytać
36
116400
2080
przyjrzą się książkom, które czytamy
02:11
on self-helpsamopomocy, self-realizationsamorealizacji,
37
119320
3096
o zaradności życiowej, samorealizacji,
02:14
self-esteempoczucie własnej wartości.
38
122440
1200
poczuciu własnej wartości.
02:16
They'llBędą look at the way
we talk about moralitymoralność
39
124400
2816
Przyjrzą się, jak rozmawiamy o moralności,
02:19
as beingistota trueprawdziwe to oneselfsię,
40
127240
2176
którą uznajemy,
02:21
the way we talk about politicsPolityka
41
129440
2416
o polityce
02:23
as a mattermateria of individualindywidualny rightsprawa,
42
131880
2776
z punktu widzenia praw człowieka
02:26
and they'lloni to zrobią look at this wonderfulwspaniale
newNowy religiousreligijny ritualrytuał we have createdstworzony.
43
134680
5336
i spojrzą na cudowny
rytuał religijny, który stworzyliśmy.
02:32
You know the one?
44
140040
1200
Wiecie jaki?
02:33
CalledO nazwie the "selfieselfie."
45
141840
1640
"Selfie".
02:36
And I think they'lloni to zrobią concludewyciągnąć wniosek
that what we worshipkult in our time
46
144440
3616
Pewnie dojdą do wniosku,
że w obecnych czasach
02:40
is the selfsamego siebie, the me, the I.
47
148080
2760
czcimy samych siebie.
02:43
And this is great.
48
151680
1200
To świetnie.
02:45
It's liberatingwyzwalający.
It's empoweringwzmacnianie. It's wonderfulwspaniale.
49
153600
2720
To jest wyzwalające,
wzmacniające i cudowne.
02:49
But don't forgetzapomnieć that biologicallybiologicznie,
we're socialspołeczny animalszwierzęta.
50
157520
5656
Ale nie zapominajmy, że biologicznie
jesteśmy zwierzętami społecznymi.
02:55
We'veMamy spentwydany mostwiększość
of our evolutionaryewolucyjny historyhistoria
51
163200
3616
Większość czasu w historii ewolucji
02:58
in smallmały groupsgrupy.
52
166840
1240
spędziliśmy w małych grupach.
03:00
We need those face-to-facetwarzą w twarz interactionsinterakcje
53
168720
3696
Potrzebujemy interakcji twarzą w twarz,
03:04
where we learnuczyć się
the choreographychoreografia of altruismaltruizm
54
172440
3400
ucząc się altruizmu
03:08
and where we createStwórz those spiritualduchowy goodsdobra
55
176880
3056
i tworząc dobra duchowe,
03:11
like friendshipprzyjaźni and trustzaufanie
and loyaltylojalność and love
56
179960
3400
jak: przyjaźń, zaufanie,
lojalność, miłość,
03:16
that redeemwymienić our solitudesamotność.
57
184200
2520
które ratują nas od samotności.
03:19
When we have too much of the "I"
and too little of the "we,"
58
187560
3160
Jeśli "ja" przewyższa "my",
03:23
we can find ourselvesmy sami vulnerablewrażliwy,
59
191520
2080
to doświadczamy bezbronności,
03:26
fearfulstraszliwy and alonesam.
60
194400
2000
strachu i samotności.
03:29
It was no accidentwypadek
that SherrySherry TurkleTurkle of MITMIT
61
197080
2976
Nie przypadkiem
Sherry Turkle z politechniki MIT
03:32
callednazywa the bookksiążka she wrotenapisał
on the impactwpływ of socialspołeczny mediagłoska bezdźwięczna
62
200080
3096
zatytułowała książkę
o wpływie mediów społecznościowych
03:35
"AloneSam TogetherRazem."
63
203200
2120
"Samotni razem".
03:38
So I think the simplestnajprostszy way
of safeguardingOchrona the futureprzyszłość "you"
64
206400
5016
Najprostszym sposobem
na zabezpieczenie przyszłego "ty"
03:43
is to strengthenwzmocnienie the futureprzyszłość "us"
65
211440
3056
jest wzmocnienie przyszłego "my"
03:46
in threetrzy dimensionswymiary:
66
214520
1256
w trzech wymiarach:
03:47
the us of relationshipzwiązek,
67
215800
2016
nasze stosunki,
03:49
the us of identitytożsamość
68
217840
1440
nasza tożsamość,
03:52
and the us of responsibilityodpowiedzialność.
69
220120
1736
nasza odpowiedzialność.
03:53
So let me first
take the us of relationshipzwiązek.
70
221880
2576
Zacznijmy od naszych stosunków.
03:56
And here, forgiveprzebaczyć me if I get personalosobisty.
71
224480
2520
Wybaczcie mi to osobiste wyznanie.
03:59
OnceRaz uponna a time,
72
227400
1480
Kiedyś,
04:01
a very long time agotemu,
73
229800
2456
dawno temu,
04:04
I was a 20-year-old-roczny undergraduatestudia licencjackie
74
232280
2656
byłem 20-letnim studentem filozofii.
04:06
studyingstudiować philosophyfilozofia.
75
234960
1656
04:08
I was into NietzscheNietzsche and SchopenhauerSchopenhauer
and SartreSartre and CamusCamus.
76
236640
3856
Fascynowałem się filozofią Nietzschego,
Schopenhauera, Sartre'a i Camusa.
04:12
I was fullpełny of ontologicalontologiczne uncertaintyniepewność
77
240520
4376
Miałem mnóstwo wątpliwości
natury ontologicznej
04:16
and existentialegzystencjalny angstAngst.
78
244920
1536
i przeżywałem bunt egzystencjalny.
04:18
It was terrificWspaniała.
79
246480
1776
To było niesamowite.
04:20
(LaughterŚmiech)
80
248280
1776
(Śmiech)
04:22
I was self-obsessedwłasny obsesję na punkcie
and thoroughlycałkowicie unpleasantnieprzyjemny to know,
81
250080
3216
Byłem skupiony na sobie
i nieprzyjemny w kontaktach
04:25
untilaż do one day I saw
82
253320
1680
do czasu,
04:27
acrossprzez the courtyarddziedziniec
83
255920
2135
kiedy zobaczyłem na dziedzińcu
04:30
a girldziewczyna
84
258079
1377
dziewczynę,
04:31
who was everything that I wasn'tnie było.
85
259480
3576
która była moim przeciwieństwem.
04:35
She radiatedpromieniowane sunshineSunshine.
86
263080
2016
Emanowała ciepłem
04:37
She emanatedemanowała joyradość.
87
265120
2120
i radością.
04:40
I founduznany out her nameNazwa was ElaineElaine.
88
268680
1896
Dowiedziałem się, że ma na imię Elaine.
04:42
We metspotkał. We talkedrozmawialiśmy.
89
270600
1456
Poznaliśmy się. Pogadaliśmy.
04:44
We marriedżonaty.
90
272080
1416
Pobraliśmy się.
04:45
And 47 yearslat, threetrzy childrendzieci
and eightosiem grandchildrenwnuki laterpóźniej,
91
273520
4336
47 lat później mamy trójkę dzieci
i ośmioro wnucząt.
04:49
I can safelybezpiecznie say
92
277880
1536
Mogę śmiało powiedzieć,
04:51
it was the bestNajlepiej decisiondecyzja
I ever tookwziął in my life,
93
279440
2936
że to była najlepsza decyzja w moim życiu,
04:54
because it's the people not like us
94
282400
3616
bo właśnie dzięki ludziom
różniącym się od nas
04:58
that make us growrosnąć.
95
286040
1200
rozwijamy się.
05:00
And that is why I think
96
288400
2320
Dlatego sądzę,
05:03
we have to do just that.
97
291440
1680
że tak należy robić.
05:06
The troublekłopot with GoogleGoogle filtersfiltry,
98
294040
2096
Problem z filtrami Google,
05:08
FacebookFacebook friendsprzyjaciele
99
296160
1936
przyjaciółmi z Facebooka
05:10
and readingczytanie the newsAktualności by narrowcastingNarrowcasting
ratherraczej than broadcastingradiofonii i telewizji
100
298120
3736
i czytaniem wiadomości skierowanych
do wąskiej grupy odbiorców jest taki,
05:13
meansznaczy that we're surroundedotoczony
almostprawie entirelycałkowicie by people like us
101
301880
4816
że niemal cały czas
otaczamy się ludźmi takimi jak my,
05:18
whosektórego viewswidoki, whosektórego opinionsopinie,
whosektórego prejudicesuprzedzeń, even,
102
306720
3496
których poglądy, opinie, nawet uprzedzenia
05:22
are just like oursnasz.
103
310240
1320
są takie jak nasze.
05:24
And CassCass SunsteinSunstein of HarvardHarvard has shownpokazane
104
312200
2696
Cass Sunstein z Harvardu pokazał,
05:26
that if we surroundotaczać ourselvesmy sami
with people with the samepodobnie viewswidoki as us,
105
314920
4376
że otaczając się ludźmi
z takimi poglądami jak nasze,
05:31
we get more extremeskrajny.
106
319320
2320
popadamy w ekstremizm.
05:34
I think we need to renewodnowić
those face-to-facetwarzą w twarz encountersspotkania
107
322440
3776
Powinniśmy odnowić kontakty twarzą w twarz
05:38
with the people not like us.
108
326240
1920
z ludźmi różniącymi się od nas.
05:41
I think we need to do that
109
329280
2096
Potrzebujemy tego,
05:43
in orderzamówienie to realizerealizować
that we can disagreenie zgadzać się stronglysilnie
110
331400
4056
żeby zrozumieć, że możemy
nie zgadzać się ze sobą
05:47
and yetjeszcze still stayzostać friendsprzyjaciele.
111
335480
3296
i nadal być przyjaciółmi.
05:50
It's in those face-to-facetwarzą w twarz encountersspotkania
112
338800
2096
To właśnie w relacjach
twarzą w twarz odkrywamy,
05:52
that we discoverodkryć
that the people not like us
113
340920
3000
że ludzie różni od nas
05:56
are just people, like us.
114
344920
2480
też są ludźmi, tak jak my.
06:00
And actuallytak właściwie, everykażdy time
115
348800
2040
Za każdym razem,
06:03
we holdutrzymać out the handdłoń of friendshipprzyjaźni
116
351640
2296
kiedy sięgamy po przyjaźń
06:05
to somebodyktoś not like us,
117
353960
2016
z osobą różniącą się od nas
06:08
whosektórego classklasa or creedCreed
or colorkolor are differentróżne from oursnasz,
118
356000
4960
klasą społeczną, wiarą, kolorem skóry,
06:14
we healuzdrowić
119
362040
1696
leczymy
06:15
one of the fractureszłamania
120
363760
1616
jedno z zadraśnięć
06:17
of our woundedranny worldświat.
121
365400
1776
naszego poranionego świata.
06:19
That is the us of relationshipzwiązek.
122
367200
2400
To są nasze stosunki.
06:22
SecondDrugi is the us of identitytożsamość.
123
370120
2440
Następna jest nasza tożsamość.
06:25
Let me give you a thought experimenteksperyment.
124
373400
2080
Pozwólcie, że przeprowadzę
eksperyment myślowy.
06:28
Have you been to WashingtonWaszyngton?
Have you seenwidziany the memorialspamiętnik?
125
376240
2696
Czy byliście w Waszyngtonie?
Czy widzieliście pomniki?
06:30
AbsolutelyAbsolutnie fascinatingfascynujący.
126
378960
1696
Są fascynujące.
06:32
There's the LincolnLincoln MemorialPomnik:
127
380680
1616
Pomnik Lincolna
06:34
GettysburgPod Gettysburgiem AddressAdres on one sidebok,
SecondDrugi InauguralInauguracyjny on the other.
128
382320
4416
z przemową gettysburską z jednej strony
i przemową inauguracyjną z drugiej.
06:38
You go to the JeffersonJefferson MemorialPomnik,
129
386760
1736
Na tablicy pamiątkowej Jeffersona,
06:40
screedsjastrychy of texttekst.
130
388520
1936
cały elaborat.
06:42
MartinMartin LutherLuter KingKról MemorialPomnik,
131
390480
2016
Na tablicy Martina Luthera Kinga,
06:44
more than a dozentuzin quotescytaty
from his speechesprzemówienia.
132
392520
2416
kilkanaście cytatów z jego przemówień.
06:46
I didn't realizerealizować,
in AmericaAmeryka you readczytać memorialspamiętnik.
133
394960
3240
Nie sądziłem, że w Ameryce
czyta się tablice pamiątkowe.
06:51
Now go to the equivalentrównowartość
in LondonLondyn in ParliamentParlament SquarePlac
134
399800
3896
W Londynie na placu Parliament Square,
06:55
and you will see that the monumentpomnik
to DavidDavid LloydLloyd GeorgeGeorge
135
403720
3376
na pomniku Davida Lloyda George'a
06:59
containszawiera threetrzy wordssłowa:
136
407120
2016
widnieją trzy słowa:
07:01
DavidDavid LloydLloyd GeorgeGeorge.
137
409160
2136
David Lloyd George.
07:03
(LaughterŚmiech)
138
411320
2216
(Śmiech)
07:05
NelsonNelson MandelaMandela getsdostaje two.
139
413560
1776
Nelson Mandela ma dwa słowa.
07:07
ChurchillChurchill getsdostaje just one:
140
415360
2336
Churchill tylko jedno:
07:09
ChurchillChurchill.
141
417720
1216
Churchill.
07:10
(LaughterŚmiech)
142
418960
1296
(Śmiech)
07:12
Why the differenceróżnica?
I'll tell you why the differenceróżnica.
143
420280
2496
Powiem wam, skąd te różnice.
07:14
Because AmericaAmeryka was from the outsetpoczątku
a nationnaród of wavefala after wavefala of immigrantsimigrantów,
144
422800
4296
Ameryka zrodziła się z fali imigrantów,
07:19
so it had to createStwórz an identitytożsamość
145
427120
2176
więc musiała stworzyć swoją tożsamość,
07:21
whichktóry it did by tellingwymowny a storyfabuła
146
429320
2336
opowiadając historię,
07:23
whichktóry you learnednauczyli at schoolszkoła,
you readczytać on memorialspamiętnik
147
431680
2656
której uczą w szkole,
którą czyta się na pomnikach,
07:26
and you heardsłyszał repeatedpowtarzający się
in presidentialprezydenckie inauguralinauguracyjny addressesadresy.
148
434360
3856
i którą można usłyszeć
w przemowach prezydenckich.
07:30
BritainWielkiej Brytanii untilaż do recentlyostatnio
wasn'tnie było a nationnaród of immigrantsimigrantów,
149
438240
3056
Wielka Brytania do niedawna
nie była narodem imigrantów,
07:33
so it could take identitytożsamość for grantedZgoda.
150
441320
2456
więc jej tożsamość była oczywista.
07:35
The troublekłopot is now
151
443800
1920
Problem w tym,
07:39
that two things have happenedstało się
whichktóry shouldn'tnie powinien have happenedstało się togetherRazem.
152
447040
3496
że dwa wydarzenia zeszły się w czasie.
07:42
The first thing is in the WestWest
we'vemamy stoppedzatrzymany tellingwymowny this storyfabuła
153
450560
3296
Po pierwsze ludzie z zachodu
przestali opowiadać historię o tym,
07:45
of who we are and why,
154
453880
1536
kim są i dlaczego,
07:47
even in AmericaAmeryka.
155
455440
1240
nawet w Ameryce.
07:49
And at the samepodobnie time,
156
457440
1576
Jednocześnie
07:51
immigrationimigracji is higherwyższy
than it's ever been before.
157
459040
4856
wskaźnik imigracji
jest obecnie najwyższy w historii.
07:55
So when you tell a storyfabuła
and your identitytożsamość is strongsilny,
158
463920
3296
Kiedy opowiada się historię swojego kraju
i ma się silną tożsamość,
07:59
you can welcomeWitamy the strangernieznajomy,
159
467240
2136
to można zaprosić nowo przybyłych.
08:01
but when you stop tellingwymowny the storyfabuła,
160
469400
2496
Ale jeśli przestaniemy mówić o historii,
08:03
your identitytożsamość getsdostaje weaksłaby
161
471920
1536
tożsamość słabnie
08:05
and you feel threatenedzagrożony by the strangernieznajomy.
162
473480
3496
i wzrasta obawa przed obcymi.
08:09
And that's badzły.
163
477000
1576
To niedobrze.
08:10
I tell you, JewsŻydzi have been scatteredrozproszone
and dispersedrozproszone and exiledzesłany for 2,000 yearslat.
164
478600
6296
Żydzi są rozproszeni po świecie,
wygnani ze swojego kraju od 2 tys. lat.
08:16
We never lostStracony our identitytożsamość.
165
484920
1696
Nigdy nie straciliśmy tożsamości.
08:18
Why? Because at leastnajmniej oncepewnego razu a yearrok,
166
486640
2096
Bo przynajmniej raz w roku,
08:20
on the festivalFestiwal of PassoverPascha,
167
488760
1736
podczas Święta Paschy,
08:22
we told our storyfabuła
and we taughtnauczony it to our childrendzieci
168
490520
2936
opowiadamy naszą historię
i zaznajamiamy z nią dzieci,
08:25
and we atejadł the unleavenedprzaśny
breadchleb of afflictionnieszczęście
169
493480
2256
zjedliśmy przaśny chleb przygnębienia
08:27
and tastedsmakowało the bittergorzki herbszioła of slaveryniewolnictwo.
170
495760
2416
i posmakowaliśmy
gorzkich ziół niewolnictwa.
08:30
So we never lostStracony our identitytożsamość.
171
498200
2056
Nigdy nie straciliśmy tożsamości.
08:32
I think collectivelyłącznie
172
500280
1696
Wszyscy powinniśmy wrócić
08:34
we'vemamy got to get back
to tellingwymowny our storyfabuła,
173
502000
2856
do opowiadania historii o tym,
08:36
who we are, where we cameoprawa ołowiana witrażu from,
174
504880
2016
kim jesteśmy, skąd przybyliśmy,
08:38
what idealsideały by whichktóry we liverelacja na żywo.
175
506920
3120
jakie ideały nam przyświecają.
08:42
And if that happensdzieje się,
176
510400
1856
Wtedy
08:44
we will becomestają się strongsilny enoughdość
177
512280
2416
będziemy na tyle silni,
08:46
to welcomeWitamy the strangernieznajomy and say,
178
514720
2656
żeby przyjąć obcych, mówiąc:
08:49
"Come and sharedzielić our liveszyje,
179
517400
3096
"Możecie współuczestniczyć w naszym życiu,
08:52
sharedzielić our storieshistorie,
180
520520
1480
w naszej historii,
08:54
sharedzielić our aspirationsaspiracje and dreamsmarzenia."
181
522720
3600
w naszych aspiracjach i marzeniach".
08:58
That is the us of identitytożsamość.
182
526880
1896
To jest nasza tożsamość.
09:00
And finallywreszcie, the us of responsibilityodpowiedzialność.
183
528800
3320
Jeszcze jest nasza odpowiedzialność.
09:04
Do you know something?
184
532840
1256
Powiem wam coś.
09:06
My favoriteulubiony phrasewyrażenie in all of politicsPolityka,
185
534120
2616
Mój ulubiony zwrot,
który zapisał się w dziejach,
09:08
very AmericanAmerykański phrasewyrażenie,
186
536760
1480
bardzo amerykański,
09:11
is: "We the people."
187
539520
2320
to: "My, ludzie".
09:15
Why "we the people?"
188
543120
1216
Dlaczego "My, ludzie"?
09:16
Because it saysmówi that we all
sharedzielić collectivekolektyw responsibilityodpowiedzialność
189
544360
4200
Bo głosi on, że wszyscy
ponosimy odpowiedzialność
09:21
for our collectivekolektyw futureprzyszłość.
190
549480
1680
za wspólną przyszłość.
09:24
And that's how things
really are and should be.
191
552040
2640
Tak jest i tak powinno być.
09:27
Have you noticedzauważyłem how magicalmagiczny thinkingmyślący
192
555920
3336
Czy zauważyliście,
jak polityka została zastąpiona
myśleniem życzeniowym?
09:31
has takenwzięty over our politicsPolityka?
193
559280
2920
09:34
So we say, all you've got to do
is electwybiera this strongsilny leaderlider
194
562840
5816
Mówimy, że wystarczy
wybrać silnego lidera,
09:40
and he or she will solverozwiązać
all our problemsproblemy for us.
195
568680
5200
a on rozwiąże wszystkie problemy za nas.
09:46
Believe me, that is magicalmagiczny thinkingmyślący.
196
574640
3200
To jest myślenie życzeniowe.
09:51
And then we get the extremesskrajności:
197
579400
1576
Dochodzimy do ekstremów,
09:53
the fardaleko right, the fardaleko left,
198
581000
1800
jak: ekstremalna prawica, lewica,
09:55
the extremeskrajny religiousreligijny
and the extremeskrajny anti-religiousanty-religijnych,
199
583920
3696
religia, anty-religia,
09:59
the fardaleko right dreamingśnić
of a goldenzłoty agewiek that never was,
200
587640
4936
prawicowe marzenie o złotym wieku,
którego nigdy nie było,
10:04
the fardaleko left dreamingśnić
of a utopiautopia that never will be
201
592600
4776
lewicowe marzenie o utopii,
której nigdy nie będzie,
10:09
and the religiousreligijny and anti-religiousanty-religijnych
equallyna równi convincedprzekonany
202
597400
4016
religijne i anty-religijne przekonanie,
10:13
that all it takes is God
or the absencebrak of God
203
601440
4336
że Bóg, lub jego brak,
10:17
to savezapisać us from ourselvesmy sami.
204
605800
2320
może uratować nas przed nami samymi.
10:20
That, too, is magicalmagiczny thinkingmyślący,
205
608760
3176
To też jest myślenie życzeniowe,
10:23
because the only people
who will savezapisać us from ourselvesmy sami
206
611960
4656
bo jedynie my, ludzie,
możemy ocalić nas przed nami samymi,
10:28
is we the people,
207
616640
2376
my wszyscy.
10:31
all of us togetherRazem.
208
619040
1320
10:33
And when we do that,
209
621240
2600
Robiąc to,
10:36
and when we moveruszaj się from the politicsPolityka of me
210
624840
3376
przechodząc z "ja"
10:40
to the politicsPolityka of all of us togetherRazem,
211
628240
3376
na "my wszyscy",
10:43
we rediscoverOdkryj na nowo those beautifulpiękny,
counterintuitivesprzeczne z intuicją truthsprawdy:
212
631640
5800
odkrywamy na nowo
prawdy sprzeczne z intuicją,
10:50
that a nationnaród is strongsilny
213
638440
1400
że naród jest silny,
10:52
when it caresdba for the weaksłaby,
214
640720
1680
kiedy dba o słabych,
10:55
that it becomesstaje się richbogaty
215
643240
1816
że bogaci się,
10:57
when it caresdba for the poorubogi,
216
645080
2136
kiedy dba o biednych,
10:59
it becomesstaje się invulnerableniezniszczalny
when it caresdba about the vulnerablewrażliwy.
217
647240
4616
że wzmacnia się, kiedy dba o bezbronnych.
11:03
That is what makesczyni great nationsnarody.
218
651880
2416
To czyni naród wielkim.
11:06
(ApplauseAplauz)
219
654320
2560
(Brawa)
11:15
So here is my simpleprosty suggestionpropozycja.
220
663120
2800
Oto prosta rada.
11:18
It mightmoc just changezmiana your life,
221
666720
2240
Może zmieni twoje życie
11:22
and it mightmoc just help
to beginzaczynać to changezmiana the worldświat.
222
670240
3320
i pomoże ci zmienić świat.
11:26
Do a searchszukanie and replacezastąpić operationoperacja
223
674400
3936
Przejrzyj to,
11:30
on the texttekst of your mindumysł,
224
678360
2736
co masz zapisane w głowie.
11:33
and wherevergdziekolwiek you encounterspotkanie
the wordsłowo "selfsamego siebie,"
225
681120
3096
Każde odniesienie do słowa "ja",
11:36
substitutezastąpić the wordsłowo "other."
226
684240
2360
zastąp słowem "inni".
11:39
So insteadzamiast of self-helpsamopomocy, other-helpinne pomoc;
227
687400
3256
Zamiast "pomaganie sobie",
"pomaganie innym",
11:42
insteadzamiast of self-esteempoczucie własnej wartości, other-esteeminne szacunek.
228
690680
3560
zamiast "poczucie własnej wartości",
"wyrażenie szacunku dla innych".
11:47
And if you do that,
229
695240
1976
Jeśli to zrobisz,
11:49
you will beginzaczynać to feel the powermoc
230
697240
2920
poczujesz siłę,
11:52
of what for me is one
of the mostwiększość movingw ruchu sentenceszdań
231
700840
4016
jaka płynie z jednego z najbardziej
poruszających tekstów religijnych:
11:56
in all of religiousreligijny literatureliteratura.
232
704880
2560
12:00
"ThoughChoć I walkspacerować throughprzez the valleydolina
of the shadowcień of deathśmierć,
233
708120
4160
"Chociażbym chodził ciemną doliną,
zła się nie ulęknę,
12:05
I will fearstrach no evilzło,
234
713040
2456
12:07
for you are with me."
235
715520
2040
bo Ty jesteś ze mną".
12:10
We can facetwarz any futureprzyszłość withoutbez fearstrach
236
718400
4536
Możemy bez obaw patrzeć w przyszłość,
12:14
so long as we know
237
722960
1736
dopóki wiemy,
12:16
we will not facetwarz it alonesam.
238
724720
2720
że nie jesteśmy sami.
12:20
So for the sakewzgląd of the futureprzyszłość "you,"
239
728080
3360
Dla dobra przyszłego "ty",
12:24
togetherRazem let us strengthenwzmocnienie
240
732160
2856
wspólnie umocnijmy
12:27
the futureprzyszłość "us."
241
735040
1520
przyszłe "my".
12:29
Thank you.
242
737320
1216
Dziękuję.
12:30
(ApplauseAplauz)
243
738560
4600
(Brawa)
Translated by Barbara Guzik
Reviewed by Hania Sokolska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rabbi Lord Jonathan Sacks - Religious leader
In a world violently polarized by extremists, Rabbi Lord Jonathan Sacks is proposing and advocating solutions to mounting religious intolerance.

Why you should listen

Rabbi Lord Sacks is one of Judaism's spiritual leaders, and he exercises a primary influence on the thought and philosophy of Jews and people of all faiths worldwide. Since stepping down as Chief Rabbi of the UK and Commonwealth in 2013, Rabbi Lord Sacks has become an increasingly well-known speaker, respected moral voice and writer. He has authored more than 30 books, the latest, Not in God's Name: Confronting Religious Violence, was published in 2015.

Granted a seat in the British House of Lords in 2009 and the winner of the 2016 Templeton Prize, Rabbi Lord Sacks is a key Jewish voice for universalism and an embrace of tolerance between religions and cultures. He rejects the "politics of anger" brought about by the way "we have acted as if markets can function without morals, international corporations without social responsibility and economic systems without regard to their effect on the people left stranded by the shifting tide." He also sees, as a key idea for faith in our times, that unity in heaven creates diversity on earth.

More profile about the speaker
Rabbi Lord Jonathan Sacks | Speaker | TED.com