TEDWomen 2017
Mwende "FreeQuency" Katwiwa: Black life at the intersection of birth and death
Mwende "FreeQuency" Katwiwa: Doğum ve ölüm arasında siyah bir hayat
Filmed:
Readability: 3.3
935,328 views
Şair ve özgürlük savaşçısı Mwende "FreeQuency" Katwiwa "Sanatçının işi, insanların gömmeye çalıştığı hikâyeleri sevinç ve zaman kürekleriyle gün yüzüne çıkarmaktır" diyor. "Anneliğin Sevinçleri" adlı şiirini okuyarak, Katwiwa Amerika'daki siyah annelerin deneyimlerini keşfediyor ve Siyah Hayatlar Hareketinin etkilerinden bahsediyor -- çünkü ona göre bu ikisini ayırmak imkansız.
Mwende "FreeQuency" Katwiwa - Writer, youth worker, freedom fighter
Mwende "FreeQuency" Katwiwa is a storyteller, a truth-teller, a builder and breaker trying to figure out what it means to be human in a world that removes so much of our humanity in order to survive. Full bio
Mwende "FreeQuency" Katwiwa is a storyteller, a truth-teller, a builder and breaker trying to figure out what it means to be human in a world that removes so much of our humanity in order to survive. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My name is Mwende Katwiwa
0
560
2159
Benim adım Mwende Katwiwa
00:15
and I am a poet,
1
3680
1456
ve ben bir şair
00:17
a Pan-Africanist
2
5160
1416
Pan-Afrikanist
00:18
and a freedom fighter.
3
6600
1480
ve özgürlük savaşçısıyım
00:21
I was 23 years old
4
9000
1376
Üreme Adaletini ilk duyduğumda
00:22
when I first heard
about Reproductive Justice.
about Reproductive Justice.
5
10400
2280
23 yaşındaydım.
00:25
I was working at Women with a Vision,
6
13440
2136
"Vizyon Sahibi Kadınlar" da çalışıyordum
00:27
where I learned that Reproductive Justice
was defined by Sister Song as:
was defined by Sister Song as:
7
15600
4056
orada Sister Song'un tanımıyla Üreme
Adaletinin ne olduğunu öğrendim:
Adaletinin ne olduğunu öğrendim:
00:31
One: A woman's right to decide
if and when she will have a baby
if and when she will have a baby
8
19680
4416
Bir: Bir kadının ne zaman çocuk
istediğini karar verme hakkı
istediğini karar verme hakkı
00:36
and the conditions
under which she will give birth.
under which she will give birth.
9
24120
2616
ve doğum yapma şartlarını
kendi belirlemesi.
kendi belirlemesi.
00:38
Two: A woman's right
to decide if she will not have a baby
to decide if she will not have a baby
10
26760
3576
İki: Bir kadının çocuk yapmamayı
seçme hakkı ve bunu nasıl
seçme hakkı ve bunu nasıl
00:42
and her options for preventing
or ending a pregnancy.
or ending a pregnancy.
11
30360
3096
önleyeceğini veya hamileliğini
nasıl sonlandıracağını seçmesi.
nasıl sonlandıracağını seçmesi.
00:45
And three: A woman's right
to parent the children she already has
to parent the children she already has
12
33480
4136
Ve üç: Bir kadının sahip olduğu çocuğa
güvenli ve sağlıklı
güvenli ve sağlıklı
00:49
in safe and healthy environments
13
37640
1776
bir ortamda ebeveynlik yapması.
00:51
without fear of violence
14
39440
1696
Herhangi birinden veya devletten
00:53
from individuals or the government.
15
41160
2080
şiddet görme korkusu yaşamadan.
00:56
I've always wanted to be a mother.
16
44320
1680
Hep anne olmak istemişimdir.
00:59
Growing up, I heard
all about the joys of motherhood.
all about the joys of motherhood.
17
47440
3456
Büyürken, anne olmanın ne kadar büyük bir
mutluluk olduğu hakkında şeyler duyardım.
mutluluk olduğu hakkında şeyler duyardım.
01:02
I used to dream of watching my womb
weave wonder into this world.
weave wonder into this world.
18
50920
3400
Rahmimin bu dünyaya bir mucize
getireceğini hayal ederdim.
getireceğini hayal ederdim.
01:07
See, I knew I was young.
19
55040
1696
Küçük olduğumu biliyordum
01:08
But I figured,
20
56760
1216
ama fark ettim ki
bu kadar büyük bir şeyi
bu kadar büyük bir şeyi
01:10
it couldn't hurt to start planning
for something so big, so early.
for something so big, so early.
21
58000
3520
erkenden planlamaya başlamak
kimseye zarar vermezdi.
kimseye zarar vermezdi.
01:15
But now,
22
63200
1200
Ama şimdi
01:17
I'm 26 years old.
23
65319
1441
26 yaşındayım.
01:19
And I don't know if I have what it takes
to stomach motherhood in this country.
to stomach motherhood in this country.
24
67400
3760
Ama bu ülkede annelik yapabilecek
güce sahip olduğuma emin değilim.
güce sahip olduğuma emin değilim.
Yıllardır, Amerika bana ebeveynlik
hakkında bu konuyu ele alan
hakkında bu konuyu ele alan
01:23
See, over the years, America
has taught me more about parenting
has taught me more about parenting
25
71760
2976
herhangi bir kitaptan
daha fazla şey öğretti.
daha fazla şey öğretti.
01:26
than any book on the subject.
26
74760
1776
01:28
It has taught me how some women
give birth to babies
give birth to babies
27
76560
2456
Bana bazı kadınların bebeklere,
bazı kadınların ise
bazı kadınların ise
01:31
and others to suspects.
28
79040
1896
şüpheli şahıslara doğum yaptığını öğretti.
01:32
It has taught me
that this body will birth kin
that this body will birth kin
29
80960
2576
Bana bu vücudun üniversite mezunu
çocuklar yerine
çocuklar yerine
01:35
who are more likely
to be held in prison cells
to be held in prison cells
30
83560
2576
hapse girmeye daha yatkın çocuklar
01:38
than to hold college degrees.
31
86160
2000
doğuracağını öğretti.
01:40
There is something
about being Black in America
about being Black in America
32
88720
3736
Amerika'da siyah biri olmakta
01:44
that has made motherhood seem
33
92480
1400
anneliği zormuş gibi gösteren
01:47
complicated.
34
95160
1200
bir şey var.
01:49
Seem like,
35
97480
1216
Yani, çocuklarımı hayatta tutmak
01:50
I don't know what to do
to raise my kids right
to raise my kids right
36
98720
2176
ve iyi yetiştirmek için
ne yapmam gerektiğini
bilmiyormuşum gibi görünüyor.
bilmiyormuşum gibi görünüyor.
01:52
and keep them alive.
37
100920
1336
01:54
Do I tell my son not to steal
because it is wrong,
because it is wrong,
38
102280
2536
Oğluma çalmanın kötü
bir şey olduğunu mu
bir şey olduğunu mu
yoksa onu öldürmek için bir sebep
olduğunu mu söyleyeceğim?
olduğunu mu söyleyeceğim?
01:56
or because they will use it
to justify his death?
to justify his death?
39
104840
2320
Ona şekerinin ve çayının
01:59
Do I tell him
40
107800
1216
02:01
that even if he pays
for his Skittles and sweet tea
for his Skittles and sweet tea
41
109040
2576
fiyatını ödese bile yinede
onu izleyenlerin olacağını
onu izleyenlerin olacağını
02:03
there will still be those
who will watch him
who will watch him
42
111640
2096
onu bir çocuk yerine bir
suçlu olarak göreceklerini
suçlu olarak göreceklerini
02:05
and see a criminal before child;
43
113760
2496
polisi arayıp gelmesini bekleyemeceklerini
söyleyecek miyim?
söyleyecek miyim?
02:08
who will call the police
and not wait for them to come.
and not wait for them to come.
44
116280
2936
Polisin gelmesini istiyor muyum ki?
02:11
Do I even want the police to come?
45
119240
2216
911'i aramayı düşündüğümde kafamda bir
sürü Sean Bell'ler beliriyor.
sürü Sean Bell'ler beliriyor.
02:13
Too many Sean Bells go off in my head
when I consider calling 911.
when I consider calling 911.
46
121480
4016
02:17
I will not take it for Oscar Grant-ed
that they will not come and kill my son.
that they will not come and kill my son.
47
125520
3880
Oscar Grant gibi oğlumu
öldürmeyeceklerinden emin olamayacağım.
öldürmeyeceklerinden emin olamayacağım.
İlmeklerden kurtulmuş olabiliriz
02:21
So, we may have gotten rid
of the nooses,
of the nooses,
48
129919
2177
ama ben yinede siyah çocukları
öldürüp
öldürüp
02:24
but I still consider it lynching
when they murder Black boys
when they murder Black boys
49
132120
2856
vücutlarını dört saat boyunca güneşin
altında bırakmaya linç etmek diyorum.
altında bırakmaya linç etmek diyorum.
02:27
and leave their bodies
for four hours in the sun.
for four hours in the sun.
50
135000
2320
02:30
As a historical reminder
51
138040
2176
Tarihi bir hatırlatma olarak
02:32
that there is something
about being Black in America
about being Black in America
52
140240
3616
Amerika'da siyah biri olmak
02:35
that has made motherhood sound
53
143880
1896
anneliği yas tutmak gibi
02:37
like mourning.
54
145800
1360
hissettiriyor.
02:39
Sound like one morning I could wake up
55
147880
1856
Sanki bir gün uyanıp, oğlumu
02:41
and see my son as a repeat
of last week's story.
of last week's story.
56
149760
3056
geçen haftanın haberlerinin
tekrarında görebilirim.
tekrarında görebilirim.
Sanki bir gün uyanıp kızımın
02:44
Sound like I could wake up and realize
57
152840
1896
ölüm haberinin haber olmaya
bile değmediğini görebilirim.
bile değmediğini görebilirim.
02:46
the death of my daughter
wouldn't even be newsworthy.
wouldn't even be newsworthy.
58
154760
2496
Bu yüzden bana sessizliğimizden
daha fazlasını hak eden
daha fazlasını hak eden
02:49
So you can't tell me that Sandra Bland
is the only Black woman
is the only Black woman
59
157280
3216
tek siyah kadının Sandra Bland
olduğunu söyleyemezsiniz.
olduğunu söyleyemezsiniz.
02:52
whose violence deserves
more than our silence.
more than our silence.
60
160520
2576
Ya ölümlerini hatırlamamız
gerekecek olan
gerekecek olan
02:55
What about our other
dark-skinned daughters in distress
dark-skinned daughters in distress
61
163120
2616
diğer acı içindeki
koyu tenli kızlarımız?
koyu tenli kızlarımız?
02:57
whose deaths we have yet to remember?
62
165760
1776
02:59
What about our children
63
167560
1216
Ya hayatları sizin cinsinize
benzemeyen çocuklarımız?
benzemeyen çocuklarımız?
03:00
whose lives don't fit neatly
between the lives of your genders?
between the lives of your genders?
64
168800
2976
Görünüşe göre, böyle bir vücuda
sahip olunca
sahip olunca
03:03
See, apparently,
nothing is a great protector
nothing is a great protector
65
171800
2136
03:05
if you come out of a body
that looks like this.
that looks like this.
66
173960
2280
hiçbir şey yeterince iyi
bir koruyucu değil.
bir koruyucu değil.
03:08
See, there is something
about being Black in America
about being Black in America
67
176720
3896
Amerika'da siyah biri olmakta
bana anne olmayı isteyip istemediğimden
03:12
that has made motherhood sound
68
180640
1936
03:14
like something I'm not sure
I look forward to.
I look forward to.
69
182600
2160
şüphe duyurtacak bir şey var.
03:17
I've written too many poems
about dead Black children to be naïve
about dead Black children to be naïve
70
185920
5616
Ölü siyah çocuklar hakkında o kadar
çok şiir yazdım ki ve bir gün
çok şiir yazdım ki ve bir gün
kendi çocuklarımın hakkında da
şiirler yazılabileceğinin farkındayım.
şiirler yazılabileceğinin farkındayım.
03:23
about the fact that there could one day
be a poem written about my kids.
be a poem written about my kids.
71
191560
4360
03:28
But I do not want to be a mother
who gave birth to poems.
who gave birth to poems.
72
196600
3120
Ama ben şiirler doğuran bir anne
olmak istemiyorum.
olmak istemiyorum.
Bir çocuk yerine bir kıta istemiyorum
03:32
I do not want a stanza for a son
73
200480
2576
03:35
nor a line for a little girl
74
203080
2176
ya da küçük bir kız yerine bir satır
03:37
nor a footnote for a child
who doesn't fit into this world.
who doesn't fit into this world.
75
205280
3000
ya da bu dünyaya uymayan
bir çocuk yerine bir dipnot.
bir çocuk yerine bir dipnot.
Hayır.
03:40
No.
76
208960
1216
Şiir sayfalarında yıllarca yaşayacak
ama benden bile daha fazla
ama benden bile daha fazla
03:42
I do not want children
who will live forever
who will live forever
77
210200
2216
03:44
in the pages of poetry,
78
212440
1736
yaşamayacak olan çocuklar istemiyorum.
03:46
yet can't seem to outlive
79
214200
2136
03:48
me.
80
216360
1216
(Alkışlar)
03:49
(Applause)
81
217600
6520
TEDKadınlar konferansına bir şiir okumak
03:58
I was invited to the TEDWomen conference
82
226720
2256
04:01
to perform a poem.
83
229000
1200
için çağırılmıştım
04:03
But for me, poetry is not
about art and performance.
about art and performance.
84
231240
3520
ama benim için şiir sanat
veya bir performans değil.
veya bir performans değil.
04:07
It is a form of protest.
85
235440
2120
O bir protesto şekli.
04:10
Yesterday,
86
238640
1256
Dün
04:11
during rehearsal,
87
239920
1656
provalarda
04:13
I was told that there had been
88
241600
2056
bana siyahların hayatının önemi
hakkında
hakkında
04:15
two to three recent TED Talks
about Black Lives Matter.
about Black Lives Matter.
89
243680
3240
yakınlarda iki, üç tane daha
TED konuşması yapıldığı
TED konuşması yapıldığı
04:19
That maybe I should cut down my TED Talk
90
247960
3496
ve belki de TED konuşmamı kısaltmam
gerektiği söylendi.
gerektiği söylendi.
04:23
so it could "just" be
about Reproductive Justice.
about Reproductive Justice.
91
251480
2600
Böylece sadece Üreme Hakkı ile
alakalı olacaktı
alakalı olacaktı
04:27
But that poem and this talk
92
255280
2376
ama o şiir ve bu konuşmam
04:29
is fundamentally about
my inability to separate the two.
my inability to separate the two.
93
257680
3080
esasen benim bu iki konuyu
ayıramamam hakkında.
ayıramamam hakkında.
04:33
I was 21 years old --
94
261920
1216
21 yaşındaydım.
(Alkışlar)
04:35
(Applause)
95
263160
7000
04:43
I was 21 years old
when Trayvon Martin was murdered.
when Trayvon Martin was murdered.
96
271360
2920
Trayvon Martin öldürüldüğünde
21 yaşındaydım.
21 yaşındaydım.
04:47
Trayvon Martin, a 17-year-old Black boy,
97
275360
3696
Trayvon Martin, 17 yaşında bir
siyah erkek
siyah erkek
04:51
a Black child,
98
279080
1536
bir siyah çocuk
04:52
reminded me
99
280640
1536
bana hatırlattı ki
04:54
reminded us
100
282200
1536
bize hatırlattı ki
04:55
how little this nation
actually values Black life.
actually values Black life.
101
283760
2880
bu ülke siyahların hayatına
çok az değer veriyor.
çok az değer veriyor.
04:59
The hashtag #BlackLivesMatter
102
287760
2216
#BlackLivesMatter etiketi
05:02
became the most recognized call
103
290000
2456
siyah insanlar ve çocuklarımız için
05:04
for Black people and our children
104
292480
2496
en tanınan çağrı hâline geldi
05:07
to live in safe environments
and healthy communities
and healthy communities
105
295000
2856
güvenli bir çevrede ve sağlıklı
bir toplum içinde yaşamak için
bir toplum içinde yaşamak için
05:09
without fear
106
297880
1336
insanlar veya devletten
gelecek şiddetten korkmadan.
gelecek şiddetten korkmadan.
05:11
from violence from individuals
or the state or government.
or the state or government.
107
299240
3360
05:15
Months later,
108
303960
1496
Aylar sonra
05:17
when George Zimmerman
was not held responsible
was not held responsible
109
305480
2176
George Zimmerman, Travyon Martin
cinayetinde
cinayetinde
05:19
for murdering Trayvon Martin,
110
307680
2056
suçlu bulunmadığı zaman
05:21
I heard Sybrina Fulton,
111
309760
1536
Trayvon Martin'in annesi
Sybrina Fulton'un konuşmasını dinledim.
05:23
Trayvon Martin's mother, speak.
112
311320
1560
05:26
Her testimony so deeply impacted me
113
314160
3056
İfadesi beni o kadar derinden etkiledi ki
05:29
that I found myself constantly asking,
114
317240
2000
bu ten rengi ile Amerika'da annelik
05:32
what would it mean to mother
in the United Stated of America
in the United Stated of America
115
320280
2816
yapmak ne anlama gelir diye
kendi kendime sormaya başladım.
kendi kendime sormaya başladım.
05:35
in this skin?
116
323120
1200
05:37
What does motherhood really mean,
117
325040
1816
Bana benzeyen birçok kişi için
05:38
when for so many who look like me
118
326880
2136
annelik gerçekten ne anlama geliyor
yas tutmakla eş anlamlı mı?
05:41
it is synonymous with mourning?
119
329040
2000
05:45
Without realizing it,
120
333400
1296
Farkında olmadan
05:46
I had begun to link
the Reproductive Justice framework
the Reproductive Justice framework
121
334720
3136
Üreme Adaletinin yapısını
ve Siyah Hayatlar
Hareketini birleştirmeye başlamıştım.
Hareketini birleştirmeye başlamıştım.
05:49
and the Movement for Black Lives.
122
337880
1840
05:52
As I learned more
about Reproductive Justice
about Reproductive Justice
123
340800
2096
Üreme Adaleti hakkında Vizyon Sahibi
Kadınlarda
Kadınlarda
05:54
at Women With A Vision,
124
342920
1376
daha çok şey öğrendikçe
05:56
and as I continued to be active
in the Movement for Black Lives,
in the Movement for Black Lives,
125
344320
3736
ve Siyah Hayatlar Hareketinde
aktif olmaya devam ettiğimde
aktif olmaya devam ettiğimde
bu benzerlikleri başkalarınında
görmesini ve hissetmesini istedim.
görmesini ve hissetmesini istedim.
06:00
I found myself wanting others
to see and feel these similarities.
to see and feel these similarities.
126
348080
3800
06:04
I found myself asking:
127
352760
2016
Kendime sormaya başladım.
Böyle zamanlarda fikirleri, gerçekleri
06:06
Whose job is it in times like this
128
354800
2776
ve insanları birleştirmek kimin görevidir?
06:09
to connect ideas realities and people?
129
357600
3160
06:14
I want to dedicate this talk and that poem
130
362280
2576
Bu konuşmayı ve şiiri
vakti gelmeden öldürülen ve
06:16
to Constance Malcolm.
131
364880
1440
başka bir siyah çocuk
olan Ramarley Graham'ın annesi
olan Ramarley Graham'ın annesi
06:19
She is the mother of Ramarley Graham
132
367080
2616
Constance Malcolm'a ithaf etmek istiyorum.
06:21
who was another Black child
133
369720
1576
06:23
who was murdered before their time.
134
371320
1680
06:26
She reminded me once over dinner,
135
374320
1696
Bir akşam yemeğinde
ben o şiiri yazmak için uğraşırken
06:28
as I was struggling to write that poem,
136
376040
2256
bana dedi ki:
"sanatçının işi
"sanatçının işi
06:30
that it is the artist's job
137
378320
1896
insanların gömmeye çalıştığı
hikâyeleri
hikâyeleri
06:32
to unearth stories that people try to bury
138
380240
2696
sevinç ve zaman kürekleriyle
gün yüzüne çıkarmaktır."
gün yüzüne çıkarmaktır."
06:34
with shovels of complacency and time.
139
382960
2480
06:38
Recently,
140
386840
1296
Geçenlerde
Toni Morrison şöyle yazmıştı:
06:40
Toni Morrison wrote,
141
388160
1240
"Korku dolu zamanlarda
06:42
"In times of dread,
142
390360
1776
sanatçılar asla sessiz kalmayı
seçmemeli
seçmemeli
06:44
artists must never choose
to remain silent.
to remain silent.
143
392160
2400
06:47
There is no time for self-pity,
144
395400
2136
kendine acımaya vakit yok
06:49
no room for fear."
145
397560
1360
ve korkuya yer yok."
Dün, provalarda
06:52
Yesterday, during rehearsal,
146
400200
1936
06:54
when I was told that I should
147
402160
1416
siyah insanları anlatan kısmı
konuşmamdan çıkarmam
konuşmamdan çıkarmam
06:55
"maybe cut the Black Lives Matter
portion from my talk,"
portion from my talk,"
148
403600
3376
gerektiği söylendiğinde, bir an
içimi korku kapladı.
içimi korku kapladı.
06:59
I found myself fearful for a moment.
149
407000
1880
Hikâyelerimizin yine anlatılmayı
hak ettiği
hak ettiği
07:01
Fearful that again
our stories were being denied
our stories were being denied
150
409800
2536
sahnelerde reddedildiğinden
korktum.
korktum.
07:04
the very stages
they deserve to be told on.
they deserve to be told on.
151
412360
2120
07:07
And then I remembered
the words I had just spoken.
the words I had just spoken.
152
415600
2680
Sonra biraz önce söylediğim
sözleri hatırladım:
sözleri hatırladım:
"Korku dolu zamanlarda
07:11
"In times of dread,
153
419320
1856
sanatçılar asla sessiz kalmayı
seçmemeli
seçmemeli
07:13
artists must never choose
to remain silent.
to remain silent.
154
421200
2920
kendine acımaya vakit yok
07:17
There is no time for self-pity.
155
425120
2216
(Alkışlar)
07:19
(Applause)
156
427360
6760
kendine acımaya vakit yok
07:27
There is no time for self-pity.
157
435600
2616
ve korkuya yer yok."
07:30
And no room for fear."
158
438240
1600
Ve ben kararımı aldım
07:32
And I have made my choice.
159
440560
2096
ve her zaman bir seçim yapıyorum.
07:34
And I am always choosing.
160
442680
1900
07:37
Thank you.
161
445120
1456
Teşekkürler.
(Alkışlama)
07:38
(Applause)
162
446600
6480
ABOUT THE SPEAKER
Mwende "FreeQuency" Katwiwa - Writer, youth worker, freedom fighterMwende "FreeQuency" Katwiwa is a storyteller, a truth-teller, a builder and breaker trying to figure out what it means to be human in a world that removes so much of our humanity in order to survive.
Why you should listen
Mwende "FreeQuency" Katwiwa is a Kenyan Queer Womyn speaker and performer. Katwiwa is an award-winning, internationally touring poet, author, host, youth worker, social-justice speaker, teaching artist and workshop leader who has spent her life at the intersection of arts, education and activism. Her work in Reproductive Justice, the Movement for Black Lives, LGBTQ+ advocacy and poetry have been featured on Upworthy, OkayAfrica, the New York Times, For Harriet, Everyday Feminism and more.
As a writer, Katwiwa has always centered storytelling as an avenue to create change and believes in "speaking things into existence." Her work is heavily influenced by her heritage and her pan-African upbringing, and centers "the other" and "the in between," places she has often found herself occupying as a black, queer immigrant and emigrant. Her experience of the power of words and stories to impact the lives of those sharing and receiving has pushed her to share and teach the craft as a tool of resistance and advocacy.
Mwende "FreeQuency" Katwiwa | Speaker | TED.com