TEDGlobal 2017
Marc Bamuthi Joseph: What soccer can teach us about freedom
Marc Bamuthi Joseph: Bóng đá dạy ta những gì về tự do?
Filmed:
Readability: 4.7
1,005,797 views
"Bóng đá là thứ duy nhất trên hành tinh này ta có thể đồng ý chơi cùng nhau", nghệ sĩ sân khấu và cũng là TED Fellow Marc Bamuthi Joseph phát biểu. Qua các màn trình diễn và sáng kiến gắn kết gọi là "Moving and Passing" (Chuyển động và Chuyền), Joseph kết hợp âm nhạc, vũ điệu và bóng đá để hé mở những kết nối trong tầm với và vui vẻ giữa nghệ thuật và thể thao. Cùng tìm hiểu thêm về cách anh sử dụng các trận đấu đẹp đẽ để khích lệ cộng đồng và làm nổi bật những vấn đề mà người nhập cư phải đối mặt.
Marc Bamuthi Joseph - Arts activist, spoken word artist
TED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity. Full bio
TED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
The two places
0
880
3216
Hai nơi
00:16
where I feel most free
1
4120
3480
khiến tôi cảm thấy tự do nhất
không phải là
một địa điểm cụ thể.
một địa điểm cụ thể.
00:20
aren't actually places.
2
8680
2256
00:22
They're moments.
3
10960
1440
Mà là những khoảnh khắc.
00:25
The first is inside of dance.
4
13640
3120
Đầu tiên là trong một điệu nhảy
Đâu đó giữa cảm giác tung người
chống lại lực hấp dẫn
chống lại lực hấp dẫn
00:29
Somewhere between
rising up against gravity
rising up against gravity
5
17360
3216
và cảm nhận khoảng không bên dưới
00:32
and the feeling that the air beneath me
6
20600
3496
00:36
is falling in love with my body's weight.
7
24120
2680
đang hòa vào trọng lượng cơ thể.
00:39
I'm dancing and the air is carrying me
8
27760
3936
Tôi nhảy và không khí nâng lấy tôi
như thể tôi sẽ không bao giờ tiếp đất.
00:43
like I might never come down.
9
31720
1720
00:46
The second place that I feel free
10
34920
1856
Nơi thứ hai khiến tôi cảm thấy tự do
00:48
is after scoring a goal
on the soccer pitch.
on the soccer pitch.
11
36800
3096
đó là sau khi ghi bàn trên sân bóng.
00:51
My body floods with the chemical
12
39920
2616
Cơ thể tôi ngập tràn trong loại hóa chất
00:54
that they put inside of EpiPens
to revive the dead,
to revive the dead,
13
42560
3096
mà họ đổ vào EpiPen
để hồi sinh người chết
để hồi sinh người chết
00:57
and I am weightless,
14
45680
3040
và tôi trở nên vô trọng lượng,
01:01
raceless.
15
49440
2040
vô chủng tộc.
Chuyện là thế này: Làm quản lí
ở một trường nghệ thuật đương đại,
ở một trường nghệ thuật đương đại,
01:04
My story is this: I'm a curator
at a contemporary arts center,
at a contemporary arts center,
16
52840
4056
01:08
but I don't really believe in art
that doesn't bleed or sweat or cry.
that doesn't bleed or sweat or cry.
17
56920
6280
nhưng tôi không thật sự tin vào nghệ thuật
mà không đổ máu, mồ hôi hay nước mắt.
mà không đổ máu, mồ hôi hay nước mắt.
Tôi tưởng tượng con cháu mình
sẽ sống trong thời đại
sẽ sống trong thời đại
01:16
I imagine that my kids
are going to live in a time
are going to live in a time
18
64000
2616
01:18
when the most valuable commodities
are fresh water and empathy.
are fresh water and empathy.
19
66640
4080
khi mà những mặt hàng có giá trị nhất
là nước sạch và sự đồng cảm.
là nước sạch và sự đồng cảm.
Tôi yêu những vũ điệu đẹp
và tác phẩm điêu khắc kì vĩ
và tác phẩm điêu khắc kì vĩ
01:23
I love pretty dances
and majestic sculpture
and majestic sculpture
20
71560
2416
nhiều như chàng trai bên cạnh,
01:26
as much as the next guy,
21
74000
1656
01:27
but give me something else to go with it.
22
75680
2200
nhưng hãy cho tôi thứ gì đó để đồng hành.
01:30
Lift me up with the aesthetic sublime
23
78480
2656
Nâng tôi dậy với tính thẩm mỹ cao cả
01:33
and give me a practice or some tools
to turn that inspiration
to turn that inspiration
24
81160
4696
và cho tôi một thực tế hay công cụ
để biến cảm hứng đó
để biến cảm hứng đó
01:37
into understanding and action.
25
85880
2080
thành thấu hiểu và hành động.
01:41
For instance, I'm a theater maker
who loves sports.
who loves sports.
26
89160
4976
Ví dụ, tôi là biên kịch
thích thể thao
thích thể thao
Khi đang hoàn thành bài diễn mới nhất,
/peh-LO-tah/
/peh-LO-tah/
01:46
When I was making
my latest piece /peh-LO-tah/
my latest piece /peh-LO-tah/
27
94160
2256
01:48
I thought a lot about how soccer
was a means for my own immigrant family
was a means for my own immigrant family
28
96440
4616
tôi đã nghĩ rất nhiều về việc bóng đá
là cách để gia đình nhập cư của tôi
là cách để gia đình nhập cư của tôi
01:53
to foster a sense of continuity
and normality and community
and normality and community
29
101080
4816
nuôi dưỡng cảm giác gắng gượng
và bình thường hoá và hoà nhập cộng đồng
và bình thường hoá và hoà nhập cộng đồng
trong bối cảnh mới ở Mỹ.
01:57
within the new context of the US.
30
105920
2440
02:01
In this heightened moment of xenophobia
and assault on immigrant identity,
and assault on immigrant identity,
31
109240
5056
Trong thời điểm cao trào của bài ngoại
và tấn công vào danh tính người nhập cư,
và tấn công vào danh tính người nhập cư,
tôi muốn có cái nhìn sáng suốt
02:06
I wanted to think through
32
114320
1576
02:07
how the game could serve
as an affirmational tool
as an affirmational tool
33
115920
4056
về cách mà môn thể thao có thể được
coi như một công cụ để khẳng định
coi như một công cụ để khẳng định
02:12
for first-generation Americans
and immigrant kids,
and immigrant kids,
34
120000
3496
cho thế hệ người Mỹ đầu tiên
và trẻ nhập cư
và trẻ nhập cư
02:15
to ask them to consider
movement patterns on the field
movement patterns on the field
35
123520
3416
để đề nghị họ xem
các chiến thuật di chuyển trên sân
các chiến thuật di chuyển trên sân
02:18
as kin to migratory patterns
across social and political borders.
across social and political borders.
36
126960
5280
là gần gũi tới các mô hình di cư
qua các biên giới xã hội và chính trị.
qua các biên giới xã hội và chính trị.
Là cầu thủ hay không,
02:24
Whether footballers or not,
37
132880
1496
02:26
immigrants in the US
play on endangered ground.
play on endangered ground.
38
134400
3480
người nhập cư ở Mỹ
luôn trong tình thế nguy hiểm.
luôn trong tình thế nguy hiểm.
Tôi muốn giúp lũ trẻ hiểu rằng
02:30
I wanted to help the kids understand
39
138880
1856
02:32
that the same muscle
that they use to plan the next goal
that they use to plan the next goal
40
140760
3856
cùng một lực chúng dùng
để lên kế hoạch cho mục tiêu tiếp theo
để lên kế hoạch cho mục tiêu tiếp theo
02:36
can also be used
to navigate the next block.
to navigate the next block.
41
144640
3160
cũng có thể được dùng
để định hướng cho khối địn kiến kế tiếp.
để định hướng cho khối địn kiến kế tiếp.
02:41
For me, freedom exists in the body.
42
149160
3520
Với tôi, tự do tồn tại
ngay trong cơ thể.
ngay trong cơ thể.
02:45
We talk about it abstractly
and even divisively,
and even divisively,
43
153240
2776
Chúng ta nói về nó
một cách trừu tượng và riêng rẽ,
một cách trừu tượng và riêng rẽ,
02:48
like "protect our freedom,"
"build this wall,"
"build this wall,"
44
156040
3776
như "bảo vệ tự do",
"xây bức tường này lên",
"xây bức tường này lên",
02:51
"they hate us because of our freedom."
45
159840
2000
"họ ghét ta vì ta tự do."
02:54
We have all these systems
that are beautifully designed
that are beautifully designed
46
162400
3416
Chúng ta đều có các hệ thống
được thiết kế đẹp đẽ
được thiết kế đẹp đẽ
02:57
to incarcerate us or deport us,
47
165840
2696
để giam giữ hoặc trục xuất
chính chúng ta,
chính chúng ta,
03:00
but how do we design freedom?
48
168560
3040
nhưng làm thế nào
thiết kế được tự do?
thiết kế được tự do?
Với những đứa trẻ này, tôi muốn nói
về ý tưởng tồn tại trong mỗi chúng ta
về ý tưởng tồn tại trong mỗi chúng ta
03:04
For these kids, I wanted to track the idea
back to something that exists inside
back to something that exists inside
49
172680
4176
mà không ai có thể lấy đi,
tôi phát triển giáo trình này
tôi phát triển giáo trình này
03:08
that no one could take away,
50
176880
1376
03:10
so I developed this curriculum
51
178280
1736
03:12
that's part poli-sci class,
part soccer tournament,
part soccer tournament,
52
180040
4936
là một phần của lớp chính trị-khoa học,
phần là về giải bóng đá,
phần là về giải bóng đá,
03:17
inside of an arts festival.
53
185000
2440
bên trong một lễ hội nghệ thuật.
03:20
It accesses /peh-LO-tah/'s
field of inquiry
field of inquiry
54
188240
3656
Nó tiếp cận lĩnh vực /peh-LO-tah/
để tạo ra các hoạt động chính trị
dựa trên thể thao cho người trẻ
dựa trên thể thao cho người trẻ
03:23
to create a sports-based
political action for young people.
political action for young people.
55
191920
3896
Dự án được gọi là "Moving and Passing".
(Chuyển động và Chuyền)
(Chuyển động và Chuyền)
03:27
The project is called
"Moving and Passing."
"Moving and Passing."
56
195840
2696
03:30
It intersects curriculum development,
site-specific performance
site-specific performance
57
198560
4136
là sự giao thoa của phát triển giáo trình,
trình diễn tại địa điểm cụ thể
trình diễn tại địa điểm cụ thể
và chính trị về hạnh phúc,
03:34
and the politics of joy,
58
202720
1896
03:36
while using soccer as a metaphor
for the urgent question
for the urgent question
59
204640
4136
trong khi dùng bóng đá
như phép ẩn dụ cho câu hỏi cấp thiết
như phép ẩn dụ cho câu hỏi cấp thiết
về sự giải phóng
giữa những người trẻ nhập cư.
giữa những người trẻ nhập cư.
03:40
of enfranchisement among immigrant youth.
60
208800
2360
03:44
Imagine that you are
a 15-year-old kid from Honduras
a 15-year-old kid from Honduras
61
212120
3776
Tưởng tượng bạn là đứa trẻ
15 tuổi từ Honduras
15 tuổi từ Honduras
giờ sống ở Harlem,
03:47
now living in Harlem,
62
215920
1776
03:49
or you're a 13-year-old girl born in DC
to two Nigerian immigrants.
to two Nigerian immigrants.
63
217720
4896
hoặc là cô bé 13 tuổi sinh ra ở DC
bởi hai người nhập cư Nigeria.
bởi hai người nhập cư Nigeria.
Bạn yêu thích trận đấu.
Bạn ở trên sân với bạn bè.
Bạn ở trên sân với bạn bè.
03:54
You love the game.
64
222640
1336
03:56
You're on the field with your folks.
65
224000
1816
Bạn đã luyện tập luồn bóng
qua cột trong vòng khoảng 15 phút,
qua cột trong vòng khoảng 15 phút,
03:57
You've just been practicing
dribbling through cones
dribbling through cones
66
225840
2416
04:00
for, like, 15 minutes,
67
228280
1256
04:01
and then, all of a sudden,
a marching band comes down the field.
a marching band comes down the field.
68
229560
3880
và đột nhiên,
một đội diễu hành kéo xuống sân.
một đội diễu hành kéo xuống sân.
Tôi muốn kết nối niềm vui của trận đấu
với sự phong phú của văn hóa,
với sự phong phú của văn hóa,
04:06
I want to associate the joy of the game
with the exuberance of culture,
with the exuberance of culture,
69
234360
4736
để định vị được
vị trí vui vẻ trong trận đấu
vị trí vui vẻ trong trận đấu
04:11
to locate the site of joy in the game
70
239120
4496
ở cùng tọa độ vật lý
04:15
at the same physical coordinate
71
243640
2536
04:18
as being politically informed by art,
72
246200
3856
như khi được nghê thuật
truyền tải thông tin chính trị,
truyền tải thông tin chính trị,
04:22
a grass-laden theater for liberation.
73
250080
3360
một sân khấu đầy cỏ cho tự do.
Chúng tôi dành một tuần
04:25
We spend a week
74
253840
1216
04:27
looking at how the midfielder
would explain Black Lives Matter,
would explain Black Lives Matter,
75
255080
3536
xem cách các tiền vệ giải thích vấn đề
về cuộc sống của người da đen,
về cuộc sống của người da đen,
04:30
or how the goalkeeper
would explain gun control,
would explain gun control,
76
258640
3175
hay cách thủ môn giải thích
về kiểm soát súng đạn,
về kiểm soát súng đạn,
04:33
or how a defender's style
is the perfect metaphor
is the perfect metaphor
77
261839
4177
hay phong cách của một hậu vệ
là phép ẩn dụ hoàn hảo
là phép ẩn dụ hoàn hảo
04:38
for the limits of American exceptionalism.
78
266040
2736
cho các giới hạn
của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ.
của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ.
04:40
As we study positions on the field,
79
268800
2056
Khi nghiên cứu các vị trí trên sân,
04:42
we also name and imagine our own freedoms.
80
270880
4120
chúng tôi cũng đặt tên và tưởng tượng ra
tự do của riêng mình.
tự do của riêng mình.
Tôi không biết nữa, bóng đá, như là,
04:48
I don't know, man, soccer is, like,
81
276720
1736
04:50
the only thing on this planet
that we can all agree to do together.
that we can all agree to do together.
82
278480
4536
thứ duy nhất trên hành tinh này
ta có thể đồng ý cùng chơi.
ta có thể đồng ý cùng chơi.
04:55
You know? It's like the official sport
of this spinning ball.
of this spinning ball.
83
283040
4120
Bạn biết không? Nó như là môn thể thao
chính thức trên quả địa cầu này.
chính thức trên quả địa cầu này.
05:00
I want to be able
to connect the joy of the game
to connect the joy of the game
84
288000
5096
Tôi muốn kết nối niềm vui
của môn thể thao
của môn thể thao
05:05
to the ever-moving footballer,
85
293120
3256
tới cầu thủ bóng đá,
để kết nối cầu thủ đó
05:08
to connect that moving footballer
86
296400
2136
05:10
to immigrants who also moved
in sight of a better position.
in sight of a better position.
87
298560
4480
với những người nhập cư cũng đã rời đi
tìm cuộc sống tốt hơn.
tìm cuộc sống tốt hơn.
05:15
Among these kids, I want
to connect their families' histories
to connect their families' histories
88
303720
3656
Giữa những đứa trẻ này, tôi muốn kết nối
lịch sử của các gia đình
lịch sử của các gia đình
05:19
to the bliss of a goal-scorer's run,
89
307400
2656
tới niềm hạnh phúc
trên đường chạy ghi bàn,
trên đường chạy ghi bàn,
05:22
family like that feeling
after the ball beats the goalie,
after the ball beats the goalie,
90
310080
4016
gia đình yêu cái cảm giác
sau khi bóng lọt lưới,
sau khi bóng lọt lưới,
05:26
the closest thing going to freedom.
91
314120
2880
thứ gần nhất với tự do.
Xin cảm ơn.
05:30
Thank you.
92
318000
1216
05:31
(Applause)
93
319240
5480
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Marc Bamuthi Joseph - Arts activist, spoken word artistTED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity.
Why you should listen
Marc Bamuthi Joseph is a steadfast believer in empathy as the most valuable currency in building community, and he seeks to spark curiosity and dialogue about freedom, compassion and fearlessness through pioneering arts stewardship and education. A 2017 TEDGlobal Fellow, Bamuthi graced the cover of Smithsonian Magazine as one of America's Top Young Innovators in the Arts and Sciences; artistically directed HBO's "Russell Simmons presents Brave New Voices"; and is an inaugural recipient of the United States Artists Rockefeller Fellowship, which annually recognizes 50 of the country’s greatest living artists. Dance Magazine named him a Top Influencer in 2017.
Bamuthi's evening-length work, red black and GREEN: a blues, was nominated for a 2013 Bessie Award for "Outstanding Production (of a work stretching the boundaries of a traditional form)" and he has won numerous grants including from the National Endowment for the Arts and Creative Capital Foundation. His noted work /peh-LO-tah/ is inspired by soccer and Bamuthi's first generation American experience, intersecting global economics, cross-border fan culture and the politics of joy.
Bamuthi is the founding Program Director of the non-profit Youth Speaks, and he is a co-founder of Life is Living, a national series of one-day festivals which activate under-resourced parks and affirm peaceful urban life. His essays have been published in Harvard Education Press; he has lectured at more than 200 colleges, has carried adjunct professorships at Stanford and Lehigh, among others, and currently serves as Chief of Program and Pedagogy at Yerba Buena Center for the Arts in San Francisco.
Marc Bamuthi Joseph | Speaker | TED.com