ABOUT THE SPEAKER
Carl Safina - Ecologist, writer
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature.

Why you should listen

Carl Safina explores how the ocean is changing and what those changes mean for wildlife and for people.

Safina is author of seven books, including Song for the Blue Ocean, which was a New York Times Notable Book of the Year, Eye of the Albatross, Voyage of the Turtle and The View From Lazy Point. Safina is founding president of The Safina Center at Stony Brook University, where he also co-chairs the University's Alan Alda Center for Communicating Science. A winner of the 2012 Orion Award and a MacArthur Prize, among others, his work has been featured in outlets such as The New York Times, National Geographic, CNN.com and The Huffington Post, and he hosts “Saving the Ocean” on PBS.

 

His latest book, Beyond Words: What Animals Think And Feel, explores the inner lives of animals.

More profile about the speaker
Carl Safina | Speaker | TED.com
Mission Blue II

Carl Safina: What are animals thinking and feeling?

Καρλ Σαφίνα: Τι σκέφτονται και αισθάνονται τα ζώα;

Filmed:
2,341,963 views

Τι συμβαίνει μέσα στο μυαλό των ζώων; Μπορούμε να ξέρουμε αν και τι σκέφτονται και αισθάνονται; Ο Καρλ Σαφίνα νομίζει ότι μπορούμε. Χρησιμοποιώντας ανακαλύψεις και ανέκδοτα από την οικολογία, τη βιολογία και την επιστήμη της συμπεριφοράς, συνενώνει ιστορίες φαλαινών, λύκων, ελεφάντων και άλμπατρος για να υποστηρίξει ότι όλα τα πλάσματα με τα οποία μοιραζόμαστε τη Γη, σκέφτονται, αισθάνονται, χρησιμοποιούν εργαλεία και εκφράζουν συναισθήματα, ακριβώς όπως κι εμείς.
- Ecologist, writer
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Have you ever wonderedαναρωτήθηκε
what animalsτων ζώων think and feel?
0
999
3516
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σκέφτονται
και αισθάνονται τα ζώα;
00:17
Let's startαρχή with a questionερώτηση:
1
5020
1884
Ας ξεκινήσουμε με μια ερώτηση:
00:19
Does my dogσκύλος really love me,
or does she just want a treatκέρασμα?
2
7654
4119
Μ' αγαπάει στ' αλήθεια ο σκύλος μου
ή απλώς θέλει μια λιχουδιά;
00:24
Well, it's easyεύκολος to see
that our dogσκύλος really lovesαγαπά us,
3
12991
4967
Είναι εύκολο να δούμε ότι ο σκύλος μας
μας αγαπάει στ΄αλήθεια.
00:29
easyεύκολος to see, right,
4
17982
2081
Είναι εύκολο να δούμε, σωστά,
τι συμβαίνει μέσα σ' αυτό
το μαλλιαρό κεφαλάκι.
00:32
what's going on in that fuzzyασαφής little headκεφάλι.
5
20087
3650
00:36
What is going on?
6
24593
1375
Τι συμβαίνει;
00:39
Something'sΚάτι going on.
7
27155
1726
Κάτι συμβαίνει.
00:41
But why is the questionερώτηση always
do they love us?
8
29864
4399
Αλλά γιατί πάντα η ερώτηση είναι
αν αυτά αγαπούν εμάς;
00:46
Why is it always about us?
9
34287
2111
Γιατί έχει να κάνει πάντα με εμάς;
00:48
Why are we suchτέτοιος narcissistsNarcissists?
10
36422
2643
Γιατί είμαστε τόσο νάρκισσοι;
00:52
I foundβρέθηκαν a differentδιαφορετικός questionερώτηση
to askπαρακαλώ animalsτων ζώων.
11
40674
3039
Βρήκα μια διαφορετική ερώτηση
να κάνω στα ζώα.
00:57
Who are you?
12
45911
1417
Ποιος είσαι;
01:01
There are capacitiesικανότητες of the humanο άνθρωπος mindμυαλό
13
49910
2895
Υπάρχουν ικανότητες του ανθρώπινου μυαλού
01:04
that we tendτείνω to think are capacitiesικανότητες
only of the humanο άνθρωπος mindμυαλό.
14
52829
4862
που έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε
πως είναι αποκλειστικά ανθρώπινες.
01:10
But is that trueαληθής?
15
58176
1358
Αλλά είναι αλήθεια αυτό;
01:12
What are other beingsόντα
doing with those brainsμυαλά?
16
60047
3975
Τι κάνουν τα υπόλοιπα πλάσματα
με αυτούς τους εγκεφάλους;
01:16
What are they thinkingσκέψη and feelingσυναισθημα?
17
64554
2353
Τι σκέφτονται και τι αισθάνονται;
01:19
Is there a way to know?
18
67570
1633
Υπάρχει τρόπος να μάθουμε;
01:21
I think there is a way in.
19
69227
1674
Νομίζω ότι υπάρχει.
01:22
I think there are severalαρκετά waysτρόπους in.
20
70925
1690
Νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι.
01:24
We can look at evolutionεξέλιξη,
we can look at theirδικα τους brainsμυαλά
21
72950
4122
Μπορούμε να κοιτάξουμε την εξέλιξη,
να κοιτάξουμε τους εγκεφάλους τους
01:29
and we can watch what they do.
22
77096
2480
και μπορούμε
να παρακολουθήσουμε τι κάνουν.
01:33
The first thing to rememberθυμάμαι is:
our brainεγκέφαλος is inheritedκληρονόμησε.
23
81316
3939
Το πρώτο που πρέπει να θυμόμαστε είναι
πως έχουμε κληρονομήσει τον εγκέφαλο μας.
01:38
The first neuronsνευρώνες cameήρθε from jellyfishμέδουσες.
24
86253
3707
Οι πρώτοι νευρώνες
προήλθαν από τις μέδουσες.
01:42
JellyfishΜέδουσες gaveέδωσε riseαύξηση
to the first chordatesΧορδωτά.
25
90435
2840
Από τις μέδουσες προήλθαν
τα πρώτα χορδωτά.
01:45
The first chordatesΧορδωτά gaveέδωσε riseαύξηση
to the first vertebratesσπονδυλωτά.
26
93299
3668
Από τα πρώτα χορδωτά
προήλθαν τα πρώτα σπονδυλωτά.
01:49
The vertebratesσπονδυλωτά cameήρθε out of the seaθάλασσα,
27
97277
2418
Τα σπονδυλωτά βγήκαν από τη θάλασσα,
και να' μαστε.
01:51
and here we are.
28
99719
1336
01:54
But it's still trueαληθής that a neuronνευρώνας,
a nerveνεύρο cellκύτταρο, looksφαίνεται the sameίδιο
29
102737
5590
Όμως η αλήθεια είναι ότι ένας νευρώνας,
ένα κύτταρο, είναι ολόιδια
02:00
in a crayfishκαραβίδες, a birdπουλί or you.
30
108351
3417
σε μια καραβίδα, σε ένα πουλί ή σε εσάς.
02:04
What does that say
about the mindsμυαλά of crayfishκαραβίδες?
31
112427
3541
Τι μας λέει αυτό
για το μυαλό των καραβίδων;
02:08
Can we tell anything about that?
32
116880
1557
Μπορούμε να πούμε κάτι για αυτό;
02:10
Well, it turnsστροφές out that
if you give a crayfishκαραβίδες
33
118461
4029
Φαίνεται ότι αν κάνεις σε μια καραβίδα
πολλά μικρά ηλεκτροσόκ
02:14
a lot of little tinyμικροσκοπικός electricηλεκτρικός shocksσοκ
34
122514
2657
κάθε φορά που προσπαθεί
να βγει από τη φωλιά της,
02:17
everyκάθε time it triesπροσπαθεί
to come out of its burrowλαγούμι,
35
125195
2296
02:19
it will developαναπτύσσω anxietyάγχος.
36
127515
2185
θα εμφανίσει άγχος.
02:23
If you give the crayfishκαραβίδες the sameίδιο drugφάρμακο
37
131133
3418
Αν δώσεις στην καραβίδα το ίδιο φάρμακο
02:26
used to treatκέρασμα anxietyάγχος disorderδιαταραχή in humansτου ανθρώπου,
38
134575
2923
που χρησιμοποιείται στη θεραπεία
της αγχώδους διαταραχής των ανθρώπων,
02:29
it relaxesχαλαρώνει and comesέρχεται out and exploresδιερευνά.
39
137522
3081
χαλαρώνει, βγαίνει έξω και εξερευνά.
02:34
How do we showπροβολή how much
we careΦροντίδα about crayfishκαραβίδες anxietyάγχος?
40
142308
3087
Πώς δείχνουμε ότι νοιαζόμαστε
για το άγχος των καραβίδων;
02:37
MostlyΩς επί το πλείστον, we boilβρασμός them.
41
145905
1354
Κυρίως, τις βράζουμε.
02:39
(LaughterΤο γέλιο)
42
147283
1316
(Γέλια)
02:42
OctopusesΧταπόδια use toolsεργαλεία,
as well as do mostπλέον apesπιθήκους
43
150490
5358
Τα χταπόδια χρησιμοποιούν εργαλεία,
όπως και οι πιο πολλοί πίθηκοι,
02:47
and they recognizeαναγνωρίζω humanο άνθρωπος facesπρόσωπα.
44
155872
2343
και αναγνωρίζουν τα ανθρώπινα πρόσωπα.
02:50
How do we celebrateγιορτάζω the ape-likeAPE-όπως
intelligenceνοημοσύνη of this invertebrateασπόνδυλο?
45
158808
4784
Πώς τιμούμε την εξυπνάδα
αυτού του ασπόνδυλου;
02:55
MostlyΩς επί το πλείστον boiledβραστά.
46
163999
1447
Κυρίως, τα βράζουμε.
02:58
If a grouperΣφυρίδα chasesκυνηγά a fishψάρι
into a creviceεξάρτημα καθαρισμού σχισμών in the coralκοράλλι,
47
166669
4306
Αν μια σερανίδα κυνηγήσει ένα ψάρι
στη σχισμή ενός κοραλλιού,
03:02
it will sometimesωρες ωρες go to where it knowsξέρει
a morayMoray eelΧέλι is sleepingκοιμάμαι
48
170999
4976
μερικές φορές θα πάει εκεί που ξέρει
πως κοιμάται μια σμέρνα
03:07
and it will signalσήμα
to the morayMoray, "FollowΑκολουθήστε me,"
49
175999
3573
και θα κάνει σινιάλο στη σμέρνα,
«Ακολούθησέ με»
03:11
and the morayMoray will understandκαταλαβαίνουν that signalσήμα.
50
179596
2541
και η σμέρνα θα καταλάβει το σινιάλο.
03:14
The morayMoray mayενδέχεται go into the creviceεξάρτημα καθαρισμού σχισμών
and get the fishψάρι,
51
182816
2977
Η σμέρνα μπορεί να μπει μέσα στη σχισμή
και να πιάσει το ψάρι,
03:17
but the fishψάρι mayενδέχεται boltμπουλόνι
and the grouperΣφυρίδα mayενδέχεται get it.
52
185817
2658
αλλά το ψάρι μπορεί να το σκάσει
και να το πιάσει η σερανίδα.
03:20
This is an ancientαρχαίος partnershipσυνεταιρισμός that we
have just recentlyπρόσφατα foundβρέθηκαν out about.
53
188880
6031
Αυτή είναι μια αρχαία συνεργασία
που ανακαλύψαμε μόλις πρόσφατα.
03:26
How do we celebrateγιορτάζω
that ancientαρχαίος partnershipσυνεταιρισμός?
54
194935
3085
Πώς τιμούμε αυτή την αρχαία συνεργασία;
03:30
MostlyΩς επί το πλείστον friedτηγανητό.
55
198044
1578
Κυρίως, τα τηγανίζουμε.
03:32
A patternπρότυπο is emergingαναδυόμενες and it saysλέει
a lot more about us
56
200918
3600
Ένα μοτίβο εμφανίζεται και λέει
πολλά περισσότερα για εμάς
03:36
than it does about them.
57
204542
2160
από ό,τι λέει για εκείνα.
03:39
SeaΣτη θάλασσα ottersενυδρίδα use toolsεργαλεία
58
207610
2405
Οι βύδρες χρησιμοποιούν εργαλεία
03:42
and they take time away
from what they're doing
59
210039
2977
και κάνουν ένα διάλειμμα
από αυτό που κάνουν
03:45
to showπροβολή theirδικα τους babiesμωρά what to do,
whichοι οποίες is calledπου ονομάζεται teachingδιδασκαλία.
60
213040
4141
για να δείξουν στα μωρά τους τι να κάνουν,
κάτι που ονομάζεται διδασκαλία.
03:49
ChimpanzeesΟι χιμπατζήδες don't teachδιδάσκω.
61
217205
2678
Οι χιμπατζήδες δεν διδάσκουν.
03:52
KillerΔολοφόνος whalesφάλαινες teachδιδάσκω
and killerφονιάς whalesφάλαινες shareμερίδιο foodτροφή.
62
220999
3810
Οι φάλαινες δολοφόνοι διδάσκουν
και μοιράζονται το φαγητό τους.
Όταν η εξέλιξη δημιουργεί κάτι καινούριο,
03:58
When evolutionεξέλιξη makesκάνει something newνέος,
63
226879
2034
04:00
it usesχρήσεις the partsεξαρτήματα it has
in stockστοκ, off the shelfράφι,
64
228937
4353
χρησιμοποιεί τα κομμάτια που έχει
σε απόθεμα, έτοιμα για χρήση,
04:05
before it fabricatesκατασκευάζει a newνέος twistσυστροφή.
65
233314
2462
προτού μεταβάλει κάτι.
04:07
And our brainεγκέφαλος has come to us
66
235800
2176
Ο εγκέφαλος μας έφτασε σε μας
04:10
throughδιά μέσου the enormityτερατωδία
of the deepβαθύς sweepσκούπισμα of time.
67
238000
4401
μέσα από τα βάθη του αμέτρητου χρόνου.
04:14
If you look at the humanο άνθρωπος brainεγκέφαλος
comparedσε συγκριση to a chimpanzeeχιμπατζής brainεγκέφαλος,
68
242425
3589
Αν δείτε τον ανθρώπινο εγκέφαλο
σε σύγκριση με ενός χιμπατζή,
04:18
what you see is we have basicallyβασικα
a very bigμεγάλο chimpanzeeχιμπατζής brainεγκέφαλος.
69
246038
3664
βλέπετε ότι στην ουσία έχουμε
έναν πολύ μεγάλο εγκέφαλο χιμπατζή.
04:21
It's a good thing oursΔικός μας is biggerμεγαλύτερος,
because we're alsoεπίσης really insecureανασφαλής.
70
249726
3941
Είναι καλό που ο δικός μας είναι πιο
μεγάλος γιατί είμαστε πολύ ανασφαλείς.
04:25
(LaughterΤο γέλιο)
71
253691
2062
(Γέλια)
04:27
But, uh oh, there's a dolphinΔελφίνι,
72
255777
3116
Υπάρχει όμως και το δελφίνι.
04:30
a biggerμεγαλύτερος brainεγκέφαλος with more convolutionsconvolutions.
73
258917
2976
Έχει μεγαλύτερο εγκέφαλο
με περισσότερες έλικες.
04:34
OK, maybe you're sayingρητό,
all right, well, we see brainsμυαλά,
74
262777
2707
Ίσως πείτε, καλά λοιπόν,
βλέπουμε εγκεφάλους,
04:37
but what does that
have to say about mindsμυαλά?
75
265508
2427
αλλά τι μας λέει αυτό για το μυαλό;
04:40
Well, we can see the workingεργαζόμενος of the mindμυαλό
76
268347
3871
Λοιπόν, βλέπουμε τη λειτουργία του μυαλού
04:44
in the logicλογική of behaviorsσυμπεριφορές.
77
272242
1709
στη λογική της συμπεριφοράς.
04:46
So these elephantsελέφαντες, you can see,
78
274530
3631
Οπότε, αυτοί οι ελέφαντες,
όπως μπορείτε να δείτε,
04:50
obviouslyπροφανώς, they are restingανάπαυσης.
79
278185
2600
προφανώς, αναπαύονται.
04:53
They have foundβρέθηκαν a patchκηλίδα of shadeσκιά
underκάτω από the palmπαλάμη treesδέντρα
80
281118
4364
Έχουν βρει μια μικρή σκιά στους φοίνικες,
04:57
underκάτω από whichοι οποίες to let theirδικα τους babiesμωρά sleepύπνος,
81
285506
2800
κάτω από τους οποίους βάζουν
τα μωρά τους να κοιμηθούν,
05:00
while they dozeνάρκης but remainπαραμένει vigilantσε εγρήγορση.
82
288330
2619
ενώ εκείνοι λαγοκοιμούνται
παραμένοντας σε εγρήγορση.
05:03
We make perfectτέλειος senseέννοια of that imageεικόνα
83
291491
2852
Είναι απολύτως λογικό για μας
αυτό που βλέπουμε
05:06
just as they make perfectτέλειος senseέννοια
of what they're doing
84
294367
3631
όπως είναι απολύτως λογικό για αυτούς
αυτό που κάνουν,
05:10
because underκάτω από the arcτόξο of the sameίδιο sunήλιος
on the sameίδιο plainsπεδιάδες,
85
298022
3802
γιατί υπό τον ίδιο ήλιο,
στις ίδιες πεδιάδες,
05:13
listeningακούγοντας to the howlsουρλιάζει
of the sameίδιο dangersκινδύνους,
86
301848
3426
ακούγοντας τα ουρλιαχτά
των ίδιων κινδύνων,
05:17
they becameέγινε who they are
and we becameέγινε who we are.
87
305298
4411
έγιναν εκείνοι αυτό που είναι
και εμείς γίναμε αυτό που είμαστε.
05:22
We'veΈχουμε been neighborsγείτονες for a very long time.
88
310536
2176
Είμαστε γείτονες εδώ και πάρα πολύ καιρό.
05:24
No one would mistakeλάθος
these elephantsελέφαντες as beingνα εισαι relaxedχαλαρή.
89
312736
3444
Κανείς δεν θα θεωρούσε
ότι αυτοί οι ελέφαντες είναι ήρεμοι.
05:28
They're obviouslyπροφανώς very
concernedενδιαφερόμενος about something.
90
316204
2912
Προφανώς κάτι τους προβληματίζει.
05:31
What are they concernedενδιαφερόμενος about?
91
319140
1976
Τι τους προβληματίζει;
05:33
It turnsστροφές out that if you recordΡεκόρ
the voicesφωνές of touristsΟι τουρίστες
92
321680
3640
Φαίνεται πως αν μαγνητοφωνήσετε
τις φωνές των τουριστών
05:37
and you playπαίζω that recordingεγγραφή
from a speakerΟμιλητής hiddenκεκρυμμένος in bushesθάμνοι,
93
325344
4694
και ακουστεί αυτή εγγραφή
από ένα ηχείο κρυμμένο στους θάμνους,
05:42
elephantsελέφαντες will ignoreαγνοώ it,
because touristsΟι τουρίστες never botherενοχλεί elephantsελέφαντες.
94
330062
3635
οι ελέφαντες θα την αγνοήσουν γιατί
οι τουρίστες δεν ενοχλούν τους ελέφαντες.
05:46
But if you recordΡεκόρ the voicesφωνές of herdersκτηνοτρόφοι
95
334102
4742
Αλλά αν μαγνητοφωνήσετε τις φωνές βοσκών
που κουβαλούν λόγχες
05:50
who carryμεταφέρω spearsτα δόρατα and oftenσυχνά hurtπλήγμα elephantsελέφαντες
in confrontationsαντιπαραθέσεις at waterνερό holesτρύπες,
96
338868
5089
και συχνά πληγώνουν τους ελέφαντες
σε συγκρούσεις στους νερόλακκους,
05:55
the elephantsελέφαντες will bunchδέσμη up
and runτρέξιμο away from the hiddenκεκρυμμένος speakerΟμιλητής.
97
343981
4694
οι ελέφαντες θα συγκεντρωθούν
και θα τρέξουν μακριά από το ηχείο.
06:00
Not only do elephantsελέφαντες know
that there are humansτου ανθρώπου,
98
348699
3359
Όχι μόνο ξέρουν οι ελέφαντες
ότι υπάρχουν άνθρωποι,
06:04
they know that there are
differentδιαφορετικός kindsείδη of humansτου ανθρώπου,
99
352082
2536
ξέρουν ότι υπάρχουν
διαφορετικά είδη ανθρώπων
06:06
and that some are OK
and some are dangerousεπικίνδυνος.
100
354642
3582
και ότι κάποιοι είναι καλοί
και κάποιοι επικίνδυνοι.
06:10
They have been watchingβλέποντας us for much longerμακρύτερα
than we have been watchingβλέποντας them.
101
358248
5067
Μας παρακολουθούν για πιο πολύ καιρό
από όσο τους παρακολουθούμε εμείς.
06:15
They know us better than we know them.
102
363339
2290
Μας ξέρουν καλύτερα
από όσο τους ξέρουμε εμείς.
06:18
We have the sameίδιο imperativesεπιτακτικές απαιτήσεις:
103
366272
2848
Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις:
06:21
take careΦροντίδα of our babiesμωρά,
find foodτροφή, try to stayδιαμονή aliveζωντανός.
104
369144
4495
Φροντίζουμε τα μωρά μας, βρίσκουμε φαγητό,
προσπαθούμε να επιβιώσουμε.
06:26
WhetherΑν we're outfittedεφοδιασμένο for hikingΠεζοπορία
in the hillsλόφους of AfricaΑφρική
105
374478
3829
Είτε είμαστε εξοπλισμένοι για πεζοπορία
στους λόφους της Αφρικής
06:30
or outfittedεφοδιασμένο for divingκαταδύσεις underκάτω από the seaθάλασσα,
we are basicallyβασικα the sameίδιο.
106
378331
4183
είτε εξοπλισμένοι για υποθαλάσσιες
καταδύσεις, είμαστε βασικά ίδιοι.
06:34
We are kinKin underκάτω από the skinδέρμα.
107
382538
1978
Είμαστε συγγενείς κάτω από το δέρμα.
Ο ελέφαντας έχει τον ίδιο σκελετό,
06:36
The elephantελέφαντας has the sameίδιο skeletonσκελετός,
108
384999
2403
06:39
the killerφονιάς whaleφάλαινα has the sameίδιο skeletonσκελετός,
109
387426
2342
η φάλαινα δολοφόνος
έχει τον ίδιο σκελετό με εμάς.
06:41
as do we.
110
389792
1236
06:45
We see helpingβοήθεια where help is neededαπαιτείται.
111
393674
2262
Βλέπουμε πού χρειάζεται να βοηθήσουμε.
06:48
We see curiosityπεριέργεια in the youngνεαρός.
112
396560
2628
Βλέπουμε την περιέργεια στα μικρά.
06:52
We see the bondsδεσμούς of familyοικογένεια connectionsσυνδέσεις.
113
400467
3603
Βλέπουμε τους δεσμούς της οικογένειας.
06:57
We recognizeαναγνωρίζω affectionστοργή.
114
405776
2047
Αναγνωρίζουμε την τρυφερότητα.
07:00
CourtshipΕρωτοτροπία is courtshipερωτοτροπία.
115
408522
2161
Η ερωτοτροπία είναι ερωτοτροπία.
07:03
And then we askπαρακαλώ, "Are they consciousσυνειδητός?"
116
411999
2683
Και μετά ρωτάμε, «Έχουν συναίσθηση;»
07:07
When you get generalγενικός anesthesiaαναισθησία,
it makesκάνει you unconsciousαναίσθητος,
117
415300
2900
Όταν κάνετε γενική νάρκωση
αναισθητοποιείστε,
07:10
whichοι οποίες meansπου σημαίνει you have
no sensationαίσθηση of anything.
118
418224
2835
που σημαίνει ότι δεν αισθάνεστε τίποτα.
Συναίσθηση σημαίνει απλά
κάτι που το αισθάνεστε.
07:13
ConsciousnessΣυνείδηση is simplyαπλά
the thing that feelsαισθάνεται like something.
119
421083
3571
07:17
If you see, if you hearακούω, if you feel,
if you're awareενήμερος of anything,
120
425292
4149
Αν δείτε, αν ακούσετε, αν νιώσετε,
αν αντιληφθείτε οτιδήποτε,
07:21
you are consciousσυνειδητός, and they are consciousσυνειδητός.
121
429465
3052
έχετε συναίσθηση,
και αυτά έχουν συναίσθηση.
Κάποιοι λένε ότι υπάρχουν πράγματα
που κάνουν τους ανθρώπους ανθρώπους
07:27
Some people say
122
435165
1166
07:28
well, there are certainβέβαιος things
that make humansτου ανθρώπου humansτου ανθρώπου,
123
436355
2605
κι ένα από αυτά είναι η ενσυναίσθηση.
07:30
and one of those things is empathyενσυναίσθηση.
124
438984
1922
07:32
EmpathyΕνσυναίσθηση is the mind'sτου μυαλού abilityικανότητα
to matchαγώνας moodsδιαθέσεις with your companionsσύντροφοι.
125
440930
5687
Είναι η ικανότητα του μυαλού
να συντονίζει τη διάθεση σας
με αυτή των συντρόφων σας.
07:39
It's a very usefulχρήσιμος thing.
126
447442
1583
Είναι ένα πολύ χρήσιμο πράγμα.
Αν οι σύντροφοι σας αρχίσουν
να προχωρούν γρήγορα,
07:41
If your companionsσύντροφοι startαρχή to moveκίνηση quicklyγρήγορα,
127
449049
2160
07:43
you have to feel like
you need to hurryβιασύνη up.
128
451233
2235
πρέπει να νιώσετε
ότι χρειάζεται να βιαστείτε.
07:45
We're all in a hurryβιασύνη now.
129
453492
1730
Όλοι βιαζόμαστε τώρα.
07:47
The oldestπαλαιότερα formμορφή of empathyενσυναίσθηση
is contagiousμεταδοτική fearφόβος.
130
455246
3487
Η παλαιότερη μορφή ενσυναίσθησης
είναι ο μεταδοτικός φόβος.
07:50
If your companionsσύντροφοι suddenlyξαφνικά
startleτρομάζουν and flyπετώ away,
131
458757
2846
Αν οι σύντροφοι σας ξαφνιαστούν
και απομακρυνθούν πετώντας,
07:53
it does not work very well for you to say,
132
461627
2164
εσείς δεν μπορείτε να πείτε,
«Χριστέ μου, αναρωτιέμαι
γιατί όλοι έφυγαν».
07:55
"JeezΧριστέ μου, I wonderθαύμα why everybodyόλοι just left."
133
463815
2903
07:58
(LaughterΤο γέλιο)
134
466742
1532
(Γέλια)
Η ενσυναίσθηση είναι κάτι παλιό,
08:03
EmpathyΕνσυναίσθηση is oldπαλαιός, but empathyενσυναίσθηση,
like everything elseαλλού in life,
135
471136
3839
αλλά όπως και καθετί στη ζωή,
08:06
comesέρχεται on a slidingσυρόμενη scaleκλίμακα
and has its elaborationεπεξεργασία.
136
474999
3911
έχει τη δική της κλίμακα
και τη δική της ανάπτυξη.
Υπάρχει η βασική ενσυναίσθηση:
08:10
So there's basicβασικός empathyενσυναίσθηση:
you feel sadλυπημένος, it makesκάνει me sadλυπημένος.
137
478934
3721
Αν είσαι λυπημένος, στενοχωριέμαι.
Αν είσαι χαρούμενος, χαίρομαι.
08:14
I see you happyευτυχισμένος, it makesκάνει me happyευτυχισμένος.
138
482679
1937
08:17
Then there's something
that I call sympathyσυμπάθεια,
139
485192
2783
Έπειτα υπάρχει κάτι που ονομάζουμε
συμμερισμό λύπης,
08:19
a little more removedνα αφαιρεθεί:
140
487999
1860
είναι κάτι λίγο πιο απόμακρο:
08:22
"I'm sorry to hearακούω that your grandmotherγιαγιά
has just passedπέρασε away.
141
490365
3467
«Λυπάμαι που ακούω
πως η γιαγιά σου πέθανε.
Δεν αισθάνομαι την ίδια θλίψη με σένα,
αλλά καταλαβαίνω, ξέρω πώς νιώθεις
08:25
I don't feel that sameίδιο griefθλίψη,
but I get it; I know what you feel
142
493856
3627
08:29
and it concernsανησυχίες me."
143
497507
1413
και με νοιάζει».
08:30
And then if we're motivatedκίνητρα
to actενεργω on sympathyσυμπάθεια,
144
498944
2617
Έπειτα, αν θέλουμε να έχουμε
εμπράκτως ενσυναίσθηση,
08:33
I call that compassionσυμπόνια.
145
501585
1806
αυτό το ονομάζω αυτό συμπόνοια.
08:36
FarΤώρα from beingνα εισαι the thing
that makesκάνει us humanο άνθρωπος,
146
504061
3550
Παρ' όλο που δεν είναι αυτό
που μας κάνει ανθρώπους,
08:39
humanο άνθρωπος empathyενσυναίσθηση is farμακριά from perfectτέλειος.
147
507635
3340
η ανθρώπινη ενσυναίσθηση δεν είναι τέλεια.
08:42
We roundγύρος up empathicΕμπάθεια creaturesπλάσματα,
we killσκοτώνω them and we eatτρώω them.
148
510999
5011
Μαζεύουμε γύρω μας πλάσματα
που έχουν ενσυναίσθηση,
τα σκοτώνουμε και τα τρώμε.
08:48
Now, maybe you say OK,
well, those are differentδιαφορετικός speciesείδος.
149
516034
2867
Μπορείτε να πείτε πως, εντάξει,
αυτά είναι διαφορετικά είδη.
08:50
That's just predationθήρευση,
and humansτου ανθρώπου are predatorsαρπακτικά ζώα.
150
518925
3718
Αυτό είναι απλά αρπαγή
και οι άνθρωποι είναι αρπακτικά.
08:54
But we don't treatκέρασμα our ownτα δικά kindείδος
too well eitherείτε.
151
522667
5336
Αλλά δεν μεταχειριζόμαστε καλά
ούτε το δικό μας είδος.
Οι άνθρωποι που μοιάζουν να ξέρουν μόνο
ένα πράγμα για τη συμπεριφορά των ζώων,
09:01
People who seemφαίνομαι to know
only one thing about animalζώο behaviorη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
152
529212
3154
09:04
know that you mustπρέπει never attributeΧαρακτηριστικό
humanο άνθρωπος thoughtsσκέψεις and emotionsσυναισθήματα
153
532390
3973
ξέρουν ότι δεν πρέπει να αποδίδεις
ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα
09:08
to other speciesείδος.
154
536387
1801
σε άλλα είδη.
09:10
Well, I think that's sillyανόητος,
155
538723
1821
Νομίζω ότι αυτό είναι χαζό
09:12
because attributingαποδίδοντας humanο άνθρωπος thoughtsσκέψεις
and emotionsσυναισθήματα to other speciesείδος
156
540568
4122
γιατί αποδίδοντας ανθρώπινες σκέψεις
και συναισθήματα σε άλλα είδη
09:16
is the bestκαλύτερος first guessεικασία about what
they're doing and how they're feelingσυναισθημα,
157
544714
4251
είναι η καλύτερη αρχική εικασία
για το τι κάνουν και πώς νιώθουν,
γιατί οι εγκέφαλοι τους
είναι βασικά ίδιοι με τους δικούς μας.
09:20
because theirδικα τους brainsμυαλά
are basicallyβασικα the sameίδιο as oursΔικός μας.
158
548989
3313
09:24
They have the sameίδιο structuresδομές.
159
552326
1731
Έχουν την ίδια δομή.
09:26
The sameίδιο hormonesορμόνες that createδημιουργώ
moodδιάθεση and motivationκίνητρο in us
160
554081
5050
Οι ίδιες ορμόνες που δημιουργούν
τη διάθεση και τα κίνητρα σε εμάς
09:31
are in those brainsμυαλά as well.
161
559155
2258
υπάρχουν και σε αυτούς τους εγκεφάλους.
09:35
It is not scientificεπιστημονικός to say that they
are hungryπεινασμένος when they're huntingκυνήγι
162
563050
5070
Δεν είναι επιστημονικό να λέμε
ότι πεινάνε όταν κυνηγούν
και είναι κουρασμένα
όταν οι γλώσσες τους κρέμονται
09:40
and they're tiredκουρασμένος when
theirδικα τους tonguesγλώσσες are hangingκρέμασμα out,
163
568144
2947
09:43
and then say when they're playingπαιχνίδι
with theirδικα τους childrenπαιδιά
164
571115
2690
και μετά να λέμε πως
όταν παίζουν με τα παιδιά τους
09:45
and actingηθοποιία joyfulχαρούμενη and happyευτυχισμένος,
165
573829
1911
και διασκεδάζουν και είναι χαρούμενα,
09:47
we have no ideaιδέα if they can possiblyπιθανώς
be experiencingβιώνουν anything.
166
575764
4789
δεν έχουμε ιδέα ότι μπορούν
να αισθάνονται κάτι.
09:52
That is not scientificεπιστημονικός.
167
580577
1994
Αυτό δεν είναι επιστημονικό.
09:55
So OK, so a reporterδημοσιογράφος said to me,
168
583619
2685
Ένας δημοσιογράφος μου είπε,
09:58
"Maybe, but how do you really know
that other animalsτων ζώων can think and feel?"
169
586328
4308
«Ίσως, αλλά πώς ξέρεις ότι πράγματι
τα άλλα ζώα σκέφτονται και νιώθουν;»
10:02
And I startedξεκίνησε to rifleτουφέκι
throughδιά μέσου all the hundredsεκατοντάδες
170
590660
3055
Ξεκίνησα να ψάχνω τις εκατοντάδες
των επιστημονικών αναφορών
10:05
of scientificεπιστημονικός referencesβιβλιογραφικές αναφορές
that I put in my bookΒιβλίο
171
593739
2499
που έβαλα στο βιβλίο μου
10:08
and I realizedσυνειδητοποίησα that the answerαπάντηση
was right in the roomδωμάτιο with me.
172
596262
3240
και συνειδητοποίησα ότι η απάντηση
βρισκόταν στο δωμάτιο μου.
10:11
When my dogσκύλος getsπαίρνει off the rugκουβέρτα
and comesέρχεται over to me --
173
599526
3753
Όταν η σκύλα μου φεύγει από το χαλί
και έρχεται προς εμένα
-όχι προς τον καναπέ, προς εμένα-
10:15
not to the couchκαναπές, to me --
174
603303
1762
10:17
and she rollsρολά over on her back
and exposesεκθέτει her bellyκοιλιά,
175
605089
4177
και ξαπλώνει ανάσκελα
και εκθέτει την κοιλιά της,
10:21
she has had the thought,
"I would like my bellyκοιλιά rubbedτρίβονται.
176
609290
2868
έχει κάνει τη σκέψη,
«Θέλω να μου χαϊδέψουν την κοιλιά μου.
10:26
I know that I can go over to CarlΚαρλ,
177
614565
2536
Ξέρω ότι μπορώ να πάω στον Καρλ,
10:29
he will understandκαταλαβαίνουν what I'm askingζητώντας.
178
617125
2313
Θα καταλάβει τι ζητάω.
10:32
I know I can trustεμπιστοσύνη him
because we're familyοικογένεια.
179
620084
2496
Ξέρω ότι τον εμπιστεύομαι
γιατί είμαστε οικογένεια.
10:35
He'llΑυτός θα get the jobδουλειά doneΈγινε,
and it will feel good."
180
623406
2715
Θα το κάνει και θα μου αρέσει».
10:38
(LaughterΤο γέλιο)
181
626145
1886
(Γέλια)
10:40
She has thought and she has feltένιωσα,
182
628055
3329
Το σκέφτηκε και το ένιωσε
και δεν είναι πιο περίπλοκο από αυτό.
10:43
and it's really not
more complicatedπερίπλοκος than that.
183
631408
2664
10:46
But we see other animalsτων ζώων
and we say, "Oh look, killerφονιάς whalesφάλαινες,
184
634096
4613
Όμως βλέπουμε άλλα ζώα και λέμε,
«Κοίτα, οι φάλαινες δολοφόνοι,
10:50
wolvesλύκοι, elephantsελέφαντες:
185
638733
2410
οι λύκοι, οι ελέφαντες,
10:53
that's not how they see it."
186
641167
1611
δεν το βλέπουν έτσι».
10:55
That tall-finnedψηλός με πτερύγια maleαρσενικός is L41.
187
643714
4294
Αυτό το αρσενικό με το μεγάλο πτερύγιο
είναι ο Λ41.
11:00
He's 38 yearsχρόνια oldπαλαιός.
188
648032
2047
Είναι 38 χρονών.
11:02
The femaleθηλυκός right on his left sideπλευρά is L22.
189
650103
3472
Το θηλυκό στα αριστερά του είναι η Λ22.
11:05
She's 44.
190
653899
1552
Είναι 44.
11:07
They'veΘα έχουμε knownγνωστός eachκαθε other for decadesδεκαετίες.
191
655475
2635
Γνωρίζονται για δεκαετίες.
11:10
They know exactlyακριβώς who they are.
192
658650
1972
Ξέρουν ακριβώς ποιοι είναι.
11:12
They know who theirδικα τους friendsοι φιλοι are.
193
660646
1551
Ξέρουν ποιοι είναι φίλοι τους.
11:14
They know who theirδικα τους rivalsτους αντιπάλους are.
194
662221
1698
Ξέρουν ποιοι είναι αντίπαλοί τους.
11:15
TheirΤους life followsακολουθεί the arcτόξο of a careerκαριέρα.
195
663943
2113
Η ζωή τους ακολουθεί
την καμπύλη μιας καριέρας.
11:18
They know where they are all the time.
196
666802
2234
Ξέρουν διαρκώς πού βρίσκονται.
11:22
This is an elephantελέφαντας namedόνομα PhiloΦίλων ο Αλεξανδρεύς.
197
670863
2375
Αυτός είναι ένας ελέφαντας ονόματι Φάιλο.
11:25
He was a youngνεαρός maleαρσενικός.
198
673667
1828
Ήταν ένα νεαρό αρσενικό.
11:27
This is him fourτέσσερα daysημέρες laterαργότερα.
199
675519
1818
Εδώ τον βλέπετε τέσσερις μέρες μετά.
11:30
HumansΟι άνθρωποι not only can feel griefθλίψη,
we createδημιουργώ an awfulαπαίσιος lot of it.
200
678999
5330
Οι άνθρωποι όχι μόνο νιώθουμε θλίψη,
αλλά και προκαλούμε πολλή θλίψη.
11:38
We want to carveκόβω theirδικα τους teethτα δόντια.
201
686648
2314
Θέλουμε να σκαλίσουμε τα δόντια τους.
11:42
Why can't we wait for them to dieκαλούπι?
202
690153
3304
Γιατί δεν περιμένουμε να πεθάνουν;
Kάποτε οι βιότοποι των ελεφάντων
εκτείνονταν από τις ακτές της Μεσογείου
11:47
ElephantsΟι ελέφαντες onceμια φορά rangedεξ αποστάσεως from the shoresακτές
of the MediterraneanΜεσογειακή SeaΣτη θάλασσα
203
695998
3468
μέχρι το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
11:51
all the way down to the CapeΑκρωτήριο of Good HopeΕλπίδα.
204
699490
2075
11:53
In 1980, there were vastαπέραντος
strongholdsοχυρά of elephantελέφαντας rangeσειρά
205
701589
3386
Το 1980 υπήρχαν
απέραντοι βιότοποι ελεφάντων
στην Κεντρική και Ανατολική Αφρική.
11:56
in CentralΚεντρική and EasternΑνατολική AfricaΑφρική.
206
704999
2188
11:59
And now theirδικα τους rangeσειρά is shatteredγκρεμίστηκε
into little shardsθραύσματα.
207
707211
4337
Τώρα οι βιότοποι τους είναι διασπασμένοι.
12:03
This is the geographyγεωγραφία of an animalζώο
that we are drivingοδήγηση to extinctionεξαφάνιση,
208
711572
4679
Αυτή είναι η γεωγραφία ενός ζώου
που οδηγούμε σε εξαφάνιση,
12:08
a fellowσύντροφος beingνα εισαι, the mostπλέον
magnificentμεγαλοπρεπής creatureπλάσμα on landγη.
209
716275
3849
ενός συντρόφου μας,
του πιο σπουδαίου πλάσματος στη γη.
12:13
Of courseσειρά μαθημάτων, we take much better careΦροντίδα
of our wildlifeάγρια φύση in the UnitedΕνωμένοι StatesΚράτη μέλη.
210
721288
4028
Φυσικά, φροντίζουμε πολύ καλύτερα
την άγρια ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
12:17
In YellowstoneYellowstone NationalΕθνική ParkΠάρκο,
we killedσκοτώθηκαν everyκάθε singleμονόκλινο wolfλύκος.
211
725681
4235
Στο Εθνικό Πάρκο Γιέλοουστοουν,
σκοτώσαμε όλους τους λύκους.
12:21
We killedσκοτώθηκαν everyκάθε singleμονόκλινο wolfλύκος
southΝότος of the CanadianΚαναδική borderσύνορο, actuallyπράγματι.
212
729940
3449
Σκοτώσαμε όλους τους λύκους
νότια των συνόρων του Καναδά.
12:25
But in the parkπάρκο, parkπάρκο rangersΡέιντζερς
did that in the 1920s,
213
733413
4393
Αλλά στο πάρκο, οι φύλακες του πάρκου
το έκαναν τη δεκαετία του 1920,
12:29
and then 60 yearsχρόνια laterαργότερα
they had to bringνα φερεις them back,
214
737830
2591
και 60 χρόνια αργότερα
έπρεπε να τους φέρουν πίσω
12:32
because the elkΆλκης numbersαριθμούς
had gottenπήρε out of controlέλεγχος.
215
740445
2907
γιατί ο πληθυσμός των ελαφιών
είχε βγει εκτός ελέγχου.
12:36
And then people cameήρθε.
216
744511
1274
Μετά ήρθαν οι άνθρωποι.
12:37
People cameήρθε by the thousandsχιλιάδες
to see the wolvesλύκοι,
217
745809
3724
Οι άνθρωποι ήρθαν κατά χιλιάδες
για να δουν τους λύκους,
12:41
the mostπλέον accessiblyπροσβάσιμο
visibleορατός wolvesλύκοι in the worldκόσμος.
218
749557
3495
τους πιο προσβάσιμα
ορατούς λύκους στον κόσμο.
12:45
And I wentπήγε there and I watchedπαρακολούθησα
this incredibleαπίστευτος familyοικογένεια of wolvesλύκοι.
219
753512
3252
Πήγα εκεί και είδα
αυτή την απίθανη οικογένεια λύκων.
Η αγέλη είναι μια οικογένεια.
12:48
A packπακέτο is a familyοικογένεια.
220
756788
1453
12:50
It has some breedingανατροφή adultsενήλικες
and the youngνεαρός of severalαρκετά generationsγενεών.
221
758265
3575
Έχει μερικούς ενήλικες αναπαραγωγής
και τα μικρά διάφορων γενεών.
12:55
And I watchedπαρακολούθησα the mostπλέον famousπερίφημος, mostπλέον stableσταθερός
packπακέτο in YellowstoneYellowstone NationalΕθνική ParkΠάρκο.
222
763158
4616
Είδα την πιο διάσημη, την πιο σταθερή
αγέλη στο Εθνικό Πάρκο Γέλοουστοουν.
13:00
And then, when they wanderedπεριπλανήθηκε
just outsideεξω απο the borderσύνορο,
223
768370
3130
Έπειτα, όταν περιφέρονταν
ακριβώς έξω από τα σύνορα,
13:03
two of theirδικα τους adultsενήλικες were killedσκοτώθηκαν,
224
771524
2681
δύο από τους ενήλικες σκοτώθηκαν,
13:06
includingσυμπεριλαμβανομένου the motherμητέρα,
225
774229
2253
συμπεριλαμβανομένης και της μητέρας
13:08
whichοι οποίες we sometimesωρες ωρες call the alphaάλφα femaleθηλυκός.
226
776506
2178
που μερικές φορές ονομάζουμε
άλφα θηλυκό.
13:11
The restυπόλοιπο of the familyοικογένεια immediatelyαμέσως
descendedκατέβηκε into siblingαδέλφια rivalryαντιπαλότητα.
227
779502
4243
Στην υπόλοιπη οικογένεια άρχισε αμέσως
η αδελφική αντιπαλότητα.
13:16
SistersΑδερφη kickedκλώτσησε out other sistersαδελφές.
228
784871
2241
Αδερφές έδιωξαν άλλες αδερφές.
13:19
That one on the left triedδοκιμασμένος for daysημέρες
to rejoinεπανασυνδεθείτε her familyοικογένεια.
229
787565
3481
Αυτή στα αριστερά προσπάθησε για μέρες
να επιστρέψει στην οικογένειά της.
13:23
They wouldn'tδεν θα ήταν let her
because they were jealousζηλιάρης of her.
230
791070
2692
Δεν την άφηναν γιατί τη ζήλευαν.
13:25
She was gettingνα πάρει too much attentionπροσοχή
from two newνέος malesαρσενικά,
231
793786
2813
Δεχόταν πάρα πολύ προσοχή
από δύο νέα αρσενικά
και ήταν η πιο αναπτυγμένη
για την ηλικία της.
13:28
and she was the precociousπρώιμη one.
232
796623
2018
13:30
That was too much for them.
233
798665
1653
Αυτό δεν το άντεξαν.
13:32
She woundπληγή up wanderingπεριπλάνηση
outsideεξω απο the parkπάρκο and gettingνα πάρει shotβολή.
234
800342
2725
Κατέληξε να περιφέρεται έξω από το πάρκο
όπου την πυροβόλησαν.
13:36
The alphaάλφα maleαρσενικός woundπληγή up
beingνα εισαι ejectedεκτινάσσονται from his ownτα δικά familyοικογένεια.
235
804463
3409
Ο άλφα αρσενικός εκδιώχτηκε
από την οικογένειά του.
13:40
As winterχειμώνας was comingερχομός in,
236
808436
2003
Καθώς ερχόταν ο χειμώνας,
13:42
he lostχαμένος his territoryέδαφος,
his huntingκυνήγι supportυποστήριξη,
237
810463
3750
έχασε την περιοχή του,
την κυνηγετική υποστήριξή του,
13:46
the membersμελών of his familyοικογένεια and his mateMate.
238
814237
2471
τα μέλη της οικογένειάς του
και τη σύντροφό του.
13:50
We causeαιτία so much painπόνος to them.
239
818883
3624
Τους προκαλούμε τόσο πολύ πόνο.
13:55
The mysteryμυστήριο is, why don't
they hurtπλήγμα us more than they do?
240
823665
4960
Το μυστήριο είναι, γιατί δεν μας πληγώνουν
εκείνα περισσότερο;
14:01
This whaleφάλαινα had just finishedπεπερασμένος eatingτρώει
partμέρος of a greyγκρί whaleφάλαινα
241
829855
3198
Αυτή η φάλαινα είχε μόλις φάει
ένα μέρος μιας γκρι φάλαινας
με τους συντρόφους της
που είχαν σκοτώσει αυτή τη φάλαινα.
14:05
with his companionsσύντροφοι
who had killedσκοτώθηκαν that whaleφάλαινα.
242
833077
2579
14:07
Those people in the boatσκάφος
had nothing at all to fearφόβος.
243
835680
3084
Αυτοί οι άνθρωποι στο καράβι
δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.
14:11
This whaleφάλαινα is T20.
244
839999
1989
Αυτή η φάλαινα είναι ο Τ20.
14:14
He had just finishedπεπερασμένος tearingσχίσιμο a sealσφραγίδα
into threeτρία piecesκομμάτια with two companionsσύντροφοι.
245
842488
4251
Είχε μόλις κομματιάσει στα τρία μια φώκια
μαζί με δύο συντρόφους του.
14:19
The sealσφραγίδα weighedζυγίζονται about as much
as the people in the boatσκάφος.
246
847168
2692
Η φώκια ζύγιζε περίπου
όσο οι άνθρωποι στο καράβι.
14:21
They had nothing to fearφόβος.
247
849884
1503
Δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.
14:24
They eatτρώω sealsσφραγίδες.
248
852189
1422
Τρώνε φώκιες.
14:26
Why don't they eatτρώω us?
249
854699
1686
Γιατί δεν τρώνε εμάς;
14:30
Why can we trustεμπιστοσύνη them around our toddlersτα νήπια?
250
858823
3760
Γιατί μπορούμε να τις εμπιστευόμαστε
γύρω από τα παιδιά μας;
14:36
Why is it that killerφονιάς whalesφάλαινες have returnedΕπέστρεψαν
to researchersερευνητές lostχαμένος in thickπυκνός fogομίχλη
251
864488
5902
Γιατί επέστρεψαν οι φάλαινες δολοφόνοι
στους ερευνητές
που είχαν χαθεί στην πυκνή ομίχλη
14:42
and led them milesμίλια untilμέχρις ότου the fogομίχλη partedχωρίσαμε
252
870414
3330
και τους οδήγησαν για χιλιόμετρα
μέχρι να διαλυθεί η ομίχλη
14:45
and the researchers'ερευνητών home
was right there on the shorelineακτογραμμή?
253
873768
3165
και να φτάσουν στην ακτή
που ήταν η πατρίδα των ερευνητών;
14:48
And that's happenedσυνέβη more than one time.
254
876957
2016
Και αυτό συνέβη πάνω από μία φορά.
14:53
In the BahamasΜπαχάμες, there's a womanγυναίκα
namedόνομα DeniseΝτενίζ HerzingHerzing,
255
881171
2575
Στις Μπαχάμες είναι μια γυναίκα
ονόματι Ντενίς Χέρζινγκ
14:55
and she studiesσπουδές spottedστίγματα dolphinsδελφίνια
and they know her.
256
883770
3324
και μελετά τα πιτσιλωτά δελφίνια
και αυτά τη γνωρίζουν.
14:59
She knowsξέρει them very well.
She knowsξέρει who they all are.
257
887118
2598
Τα ξέρει πολύ καλά.
Ξέρει όλα ποια είναι.
15:01
They know her.
They recognizeαναγνωρίζω the researchέρευνα boatσκάφος.
258
889740
2262
Αυτά την ξέρουν.
Αναγνωρίζουν το καράβι ερευνών.
15:04
When she showsδείχνει up,
it's a bigμεγάλο happyευτυχισμένος reunionΡεουνιόν.
259
892026
2230
Όταν εμφανίζεται,
επανασυνδέονται μαζί της με χαρά,
15:06
ExceptΕκτός από, one time showedέδειξε up and they
didn't want to come nearκοντά the boatσκάφος,
260
894280
3315
εκτός από μια φορά που εμφανίστηκε
και αυτά δεν ήρθαν κοντά στο καράβι
15:09
and that was really strangeπαράξενος.
261
897619
2074
και αυτό ήταν πολύ παράξενο.
15:11
And they couldn'tδεν μπορούσε figureεικόνα out
what was going on
262
899717
2164
Δεν μπορούσαν να καταλάβουν
τι συνέβαινε
15:13
untilμέχρις ότου somebodyκάποιος cameήρθε out on deckκατάστρωμα
263
901905
1500
μέχρι που κάποιος στο κατάστρωμα
ανακοίνωσε ότι κάποιος στο καράβι
15:15
and announcedανακοίνωσε that one
of the people onboardεν πλω had diedπέθανε
264
903429
2635
είχε πεθάνει την ώρα του ύπνου
στην κουκέτα του.
15:18
duringστη διάρκεια a napυπνάκο in his bunkκουκέτα.
265
906088
1771
15:20
How could dolphinsδελφίνια know
that one of the humanο άνθρωπος heartsκαρδιές
266
908740
3926
Πώς μπορούν τα δελφίνια να ξέρουν
ότι η καρδιά ενός ανθρώπου
15:24
had just stoppedσταμάτησε?
267
912690
1469
είχε μόλις σταματήσει;
15:26
Why would they careΦροντίδα?
268
914818
2290
Γιατί να τα νοιάζει αυτό;
15:29
And why would it spookφάντασμα them?
269
917132
2193
Και γιατί τα τρόμαξε;
15:33
These mysteriousμυστηριώδης things just hintίχνος at
all of the things that are going on
270
921111
5299
Αυτά τα μυστήρια πράγματα
είναι μόνο μια μικρή ένδειξη
για όλα όσα συμβαίνουν στο μυαλό
όσων είναι μαζί μας στη Γη
15:38
in the mindsμυαλά that are with us on EarthΓη
271
926434
2742
15:41
that we almostσχεδόν never think about at all.
272
929200
4231
και που εμείς σχεδόν ποτέ
δεν τα σκεφτόμαστε.
15:46
At an aquariumενυδρείο in SouthΝότια AfricaΑφρική
273
934258
2172
Σε ένα ενυδρείο στη Νότια Αφρική
15:48
was a little babyμωρό bottle-nosedΦιάλη-nosed
dolphinΔελφίνι namedόνομα DollyΚουκλίτσα.
274
936454
3224
υπήρχε ένα μικρό μωρό ρινοδέλφινο
με το όνομα Ντόλι.
15:52
She was nursingΝοσηλευτική, and one day
a keeperτο Keeper tookπήρε a cigaretteτσιγάρο breakΔιακοπή
275
940178
6144
Θήλαζε και μια μέρα ο φύλακας
έκανε ένα διάλειμμα για τσιγάρο
15:58
and he was looking into the windowπαράθυρο
into theirδικα τους poolπισίνα, smokingκάπνισμα.
276
946346
4107
και κοιτούσε μέσα από το παράθυρο
στην πισίνα τους καπνίζοντας.
16:02
DollyΚουκλίτσα cameήρθε over and lookedκοίταξε at him,
277
950477
2374
Η Ντόλι ήρθε και τον κοίταξε,
16:04
wentπήγε back to her motherμητέρα,
nursedανέθρεψε for a minuteλεπτό or two,
278
952875
3878
γύρισε πίσω στη μητέρα της,
θήλασε για ένα ή δύο λεπτά,
16:08
cameήρθε back to the windowπαράθυρο
279
956777
1803
γύρισε πίσω στο παράθυρο
16:10
and releasedκυκλοφόρησε a cloudσύννεφο of milkγάλα
that envelopedπεριτυλιγμένα her headκεφάλι like smokeκαπνός.
280
958604
5665
και απελευθέρωσε ένα σύννεφο γάλακτος
που κάλυψε το κεφάλι της σαν καπνός.
16:16
SomehowΚατά κάποιο τρόπο, this babyμωρό bottle-nosedΦιάλη-nosed dolphinΔελφίνι
281
964293
3106
Κάπως, αυτό το μωρό ρινοδέλφινο
16:19
got the ideaιδέα of usingχρησιμοποιώντας milkγάλα
to representεκπροσωπώ smokeκαπνός.
282
967423
4289
σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το γάλα
για να αναπαραστήσει τον καπνό.
16:24
When humanο άνθρωπος beingsόντα use one thing
to representεκπροσωπώ anotherαλλο,
283
972211
3348
Όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ένα πράγμα
για να αναπαραστήσουν κάτι άλλο
16:27
we call that artτέχνη.
284
975583
2025
το λέμε τέχνη.
16:29
(LaughterΤο γέλιο)
285
977632
2023
(Γέλια)
16:31
The things that make us humanο άνθρωπος
286
979679
1531
Αυτά που μας κάνουν ανθρώπους
16:33
are not the things
that we think make us humanο άνθρωπος.
287
981234
3080
δεν είναι τα πράγματα που νομίζουμε
ότι μας κάνουν ανθρώπους.
16:36
What makesκάνει us humanο άνθρωπος is that,
288
984781
2324
Αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι ότι,
16:39
of all these things that our mindsμυαλά
and theirδικα τους mindsμυαλά have,
289
987129
3136
από όλα αυτά που υπάρχουν στο δικό τους
και το δικό μας μυαλό,
16:42
we are the mostπλέον extremeάκρο.
290
990289
2240
εμείς είμαστε οι πιο ακραίοι.
16:46
We are the mostπλέον compassionateπαρηγορητική,
291
994347
2289
Είμαστε το πιο συμπονετικό,
16:48
mostπλέον violentβίαιος, mostπλέον creativeδημιουργικός
292
996660
3017
το πιο βίαιο, το πιο δημιουργικό,
16:51
and mostπλέον destructiveκαταστροφική animalζώο
that has ever been on this planetπλανήτης,
293
999701
4660
και το πιο καταστροφικό ζώο που
έχει υπάρξει ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη
16:56
and we are all of those things
all jumbledμπερδεμένες up togetherμαζί.
294
1004385
3724
και είμαστε όλα αυτά τα πράγματα μαζί,
ανακατεμένα.
17:01
But love is not the thing
that makesκάνει us humanο άνθρωπος.
295
1009341
4238
Αλλά η αγάπη δεν είναι αυτό
που μας κάνει ανθρώπους.
17:06
It's not specialειδικός to us.
296
1014242
2352
Δεν έχουμε την αποκλειστικότητα.
17:09
We are not the only onesαυτές
who careΦροντίδα about our matesσυντρόφους.
297
1017674
3971
Δεν είμαστε οι μόνοι που νοιαζόμαστε
για τους συντρόφους μας.
17:13
We are not the only onesαυτές
who careΦροντίδα about our childrenπαιδιά.
298
1021669
3338
Δεν είμαστε οι μόνοι
που νοιαζόμαστε για τα παιδιά μας.
17:18
AlbatrossesΆλμπατρος frequentlyσυχνά flyπετώ sixέξι,
sometimesωρες ωρες tenδέκα thousandχίλια milesμίλια
299
1026904
4970
Τα άλμπατρος συχνά πετούν για εβδομάδες,
από 9 έως 16 χιλιάδες χιλιόμετρα,
17:23
over severalαρκετά weeksεβδομάδες to deliverπαραδίδω
one mealγεύμα, one bigμεγάλο mealγεύμα,
300
1031898
4487
προκειμένου να φέρουν ένα γεύμα,
ένα μεγάλο γεύμα,
17:28
to theirδικα τους chickγκόμενα who is waitingαναμονή for them.
301
1036409
1976
στο νεοσσό που τους περιμένει.
17:30
They nestφωλιά on the mostπλέον remoteμακρινός islandsνησιά
in the oceansωκεανούς of the worldκόσμος,
302
1038835
4398
Κάνουν φωλιά στα πιο απομακρυσμένα νησιά
στους ωκεανούς του κόσμου
17:35
and this is what it looksφαίνεται like.
303
1043257
2373
και αυτή είναι η εικόνα.
17:39
PassingΠερνώντας life from one generationγενιά
to the nextεπόμενος is the chainαλυσίδα of beingνα εισαι.
304
1047370
4180
Η μεταφορά της ζωής από τη μια γενιά
στην επόμενη είναι η αλυσίδα της ύπαρξης.
17:43
If that stopsσταματά, it all goesπηγαίνει away.
305
1051574
2976
Αν αυτό σταματήσει, όλα θα εξαφανιστούν.
Αν υπάρχει κάτι ιερό, τότε είναι αυτό
17:46
If anything is sacredιερός, that is,
and into that sacredιερός relationshipσχέση
306
1054975
4650
και μέσα σε αυτή την ιερή σχέση
17:51
comesέρχεται our plasticπλαστική ύλη trashΣκουπίδια.
307
1059649
2831
παρεισφρύουν τα πλαστικά απορρίμματά μας.
17:54
All of these birdsπουλιά
have plasticπλαστική ύλη in them now.
308
1062504
2687
Όλα αυτά τα πουλιά έχουν
τώρα πλαστικό μέσα τους.
17:57
This is an albatrossΆλμπατρος sixέξι monthsμήνες oldπαλαιός,
readyέτοιμος to fledgeανατρέφουν --
309
1065990
4651
Αυτό ήταν ένα άλμπατρος έξι μηνών,
έτοιμο να βγάλει φτερά.
18:02
diedπέθανε, packedσυσκευασμένα with redτο κόκκινο cigaretteτσιγάρο lightersαναπτήρες.
310
1070665
4001
Πέθανε, γεμάτο με κόκκινους αναπτήρες.
Αυτή δεν είναι η σχέση
που θα έπρεπε να έχουμε
18:06
This is not the relationshipσχέση
we are supposedυποτιθεμένος to have
311
1074690
3285
18:09
with the restυπόλοιπο of the worldκόσμος.
312
1077999
1586
με τον υπόλοιπο κόσμο.
18:11
But we, who have namedόνομα
ourselvesεμείς οι ίδιοι after our brainsμυαλά,
313
1079609
3324
Αλλά εμείς που ονομαστήκαμε
άνθρωποι λόγω των εγκεφάλων μας,
18:16
never think about the consequencesσυνέπειες.
314
1084195
3386
δεν σκεφτόμαστε ποτέ τις συνέπειες.
18:21
When we welcomeκαλως ΗΡΘΑΤΕ newνέος
humanο άνθρωπος life into the worldκόσμος,
315
1089041
3120
Όταν καλωσορίζουμε μια νέα
ανθρώπινη ζωή στον κόσμο,
18:24
we welcomeκαλως ΗΡΘΑΤΕ our babiesμωρά
into the companyΕταιρία of other creaturesπλάσματα.
316
1092185
4503
καλωσορίζουμε τα μωρά μας
στη συντροφιά κι άλλων πλασμάτων.
18:28
We paintχρώμα animalsτων ζώων on the wallsτοίχους.
317
1096712
2093
Ζωγραφίζουμε ζώα στους τοίχους.
18:30
We don't paintχρώμα cellκύτταρο phonesτηλεφώνων.
318
1098829
1828
Δεν ζωγραφίζουμε κινητά τηλέφωνα.
18:32
We don't paintχρώμα work cubiclesΘαλαμίσκοι.
319
1100681
2143
Δεν ζωγραφίζουμε θαλάμους εργασίας.
18:34
We paintχρώμα animalsτων ζώων to showπροβολή them
that we are not aloneμόνος.
320
1102848
3901
Ζωγραφίζουμε ζώα για τους δείξουμε
ότι δεν είμαστε μόνοι μας.
18:39
We have companyΕταιρία.
321
1107316
1743
Έχουμε παρέα.
18:42
And everyκάθε one of those animalsτων ζώων
in everyκάθε paintingζωγραφική of Noah'sΤου Νώε arkΚιβωτός,
322
1110527
4740
Και κάθε ένα από αυτά τα ζώα,
σε κάθε πίνακα της Κιβωτού του Νώε
18:47
deemedθεωρείται worthyάξιος of salvationσωτηρία
is in mortalθνητός dangerκίνδυνος now,
323
1115291
4340
που θεωρείται άξιο σωτηρίας,
βρίσκεται τώρα σε θανάσιμο κίνδυνο
18:51
and theirδικα τους floodπλημμύρα is us.
324
1119655
2253
και ο κατακλυσμός τους είμαστε εμείς.
18:55
So we startedξεκίνησε with a questionερώτηση:
325
1123704
2299
Οπότε ξεκινήσαμε με μια ερώτηση:
18:58
Do they love us?
326
1126027
1864
Μας αγαπούν;
19:01
We're going to askπαρακαλώ anotherαλλο questionερώτηση.
327
1129999
2048
Θα κάνουμε άλλη μια ερώτηση.
19:04
Are we capableικανός of usingχρησιμοποιώντας what we have
328
1132999
3610
Είμαστε ικανοί να χρησιμοποιήσουμε
όσα έχουμε
19:09
to careΦροντίδα enoughαρκετά to simplyαπλά
let them continueνα συνεχίσει?
329
1137918
4173
και να νοιαστούμε όσο χρειάζεται
ώστε απλά να τους επιτρέπουμε
να συνεχίσουν να υπάρχουν;
19:16
Thank you very much.
330
1144725
1341
Σας ευχαριστώ πολύ.
19:18
(ApplauseΧειροκροτήματα)
331
1146090
5640
(Χειροκρότημα)
Translated by Sofia Tsairidou
Reviewed by Miriela Patrikiadou

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Carl Safina - Ecologist, writer
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature.

Why you should listen

Carl Safina explores how the ocean is changing and what those changes mean for wildlife and for people.

Safina is author of seven books, including Song for the Blue Ocean, which was a New York Times Notable Book of the Year, Eye of the Albatross, Voyage of the Turtle and The View From Lazy Point. Safina is founding president of The Safina Center at Stony Brook University, where he also co-chairs the University's Alan Alda Center for Communicating Science. A winner of the 2012 Orion Award and a MacArthur Prize, among others, his work has been featured in outlets such as The New York Times, National Geographic, CNN.com and The Huffington Post, and he hosts “Saving the Ocean” on PBS.

 

His latest book, Beyond Words: What Animals Think And Feel, explores the inner lives of animals.

More profile about the speaker
Carl Safina | Speaker | TED.com