TEDGlobal>Geneva
Harry Cliff: Have we reached the end of physics?
Χάρι Κλιφ: Έχουμε φτάσει στο τέλος της φυσικής;
Filmed:
Readability: 4.7
2,620,349 views
Γιατί υπάρχει κάτι αντί για το τίποτα; Γιατί υπάρχει τόσο ενδιαφέρον υλικό στο διάστημα; Ο φυσικός σωματιδίων Χάρι Κλιφ εργάζεται στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN και έχει πιθανώς δυσάρεστα νέα για τους ανθρώπους που ψάχνουν απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των επιστημόνων (και τη βοήθεια του μεγαλύτερου μηχανήματος του πλανήτη), ενδεχομένως να μην μπορέσουμε ποτέ να εξηγήσουμε όλα τα περίεργα χαρακτηριστικά της φύσης. Είναι αυτό το τέλος της φυσικής; Μάθε περισσότερα σε αυτή την εκπληκτική ομιλία σχετικά με την πιο πρόσφατη έρευνα γύρω από τη μυστική δομή του διαστήματος.
Harry Cliff - Particle physicist
Harry Cliff looks for answers to questions about the origins of the universe and the laws of nature. Full bio
Harry Cliff looks for answers to questions about the origins of the universe and the laws of nature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
A hundred years ago this month,
a 36-year-old Albert Einstein
a 36-year-old Albert Einstein
0
480
3696
Τον ίδιο μήνα πριν από εκατό χρόνια,
ο 36χρονος τότε Άλμπερτ Αϊνστάιν
ο 36χρονος τότε Άλμπερτ Αϊνστάιν
στάθηκε μπροστά στην Πρωσική
Ακαδημία Επιστημών στο Βερολίνο
Ακαδημία Επιστημών στο Βερολίνο
00:16
stood up in front of the Prussian
Academy of Sciences in Berlin
Academy of Sciences in Berlin
1
4200
3256
να παρουσιάσει μια ριζοσπαστική νέα θεωρία
του χώρου, του χρόνου και της βαρύτητας:
του χώρου, του χρόνου και της βαρύτητας:
00:19
to present a radical new theory
of space, time and gravity:
of space, time and gravity:
2
7480
4456
τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.
00:23
the general theory of relativity.
3
11960
3016
00:27
General relativity is unquestionably
Einstein's masterpiece,
Einstein's masterpiece,
4
15000
3056
Η θεωρία αυτή είναι αναμφίβολα
το αριστούργημα του Αϊνστάιν,
το αριστούργημα του Αϊνστάιν,
μια θεωρία που αποκαλύπτει τα έργα
του διαστήματος στις μεγαλύτερες κλίμακες,
του διαστήματος στις μεγαλύτερες κλίμακες,
00:30
a theory which reveals the workings
of the universe at the grandest scales,
of the universe at the grandest scales,
5
18080
3976
αποδίδοντας σε μια όμορφη γραμμή άλγεβρας,
00:34
capturing in one beautiful line of algebra
6
22080
2376
00:36
everything from why apples fall from trees
to the beginning of time and space.
to the beginning of time and space.
7
24480
4520
από το γιατί τα μήλα πέφτουν από τα δένδρα
έως την αρχή του χρόνου και του χώρου.
έως την αρχή του χρόνου και του χώρου.
00:41
1915 must have been an exciting year
to be a physicist.
to be a physicist.
8
29720
3096
Το 1915 πρέπει να ήταν ένα εκπληκτικό έτος
για τους φυσικούς.
για τους φυσικούς.
Δύο νέες ιδέες ανέτρεπαν όλα όσα ξέραμε.
00:44
Two new ideas were turning
the subject on its head.
the subject on its head.
9
32840
3496
Η μία ήταν η θεωρία του Αϊνστάιν,
00:48
One was Einstein's theory of relativity,
10
36360
2336
η άλλη ήταν, ενδεχομένως,
ακόμα πιο επαναστατική:
ακόμα πιο επαναστατική:
00:50
the other was arguably
even more revolutionary:
even more revolutionary:
11
38720
3176
η κβαντομηχανική.
00:53
quantum mechanics,
12
41920
1456
00:55
a mind-meltingly strange
yet stunningly successful new way
yet stunningly successful new way
13
43400
3536
Ένας νέος, απίστευτα περίεργος,
αλλά εκπληκτικά πετυχημένος νέος τρόπος
αλλά εκπληκτικά πετυχημένος νέος τρόπος
κατανόησης του μικρόκοσμου,
του κόσμου των ατόμων και των σωματιδίων.
του κόσμου των ατόμων και των σωματιδίων.
00:58
of understanding the microworld,
the world of atoms and particles.
the world of atoms and particles.
14
46960
4280
01:03
Over the last century,
these two ideas have utterly transformed
these two ideas have utterly transformed
15
51920
3656
Κατά τον τελευταίο αιώνα,
οι δύο θεωρίες έχουν μεταμορφώσει πλήρως
οι δύο θεωρίες έχουν μεταμορφώσει πλήρως
το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
01:07
our understanding of the universe.
16
55600
1736
01:09
It's thanks to relativity
and quantum mechanics
and quantum mechanics
17
57360
2336
Χάρις στη σχετικότητα
και την κβαντομηχανική
και την κβαντομηχανική
έχουμε μάθει από τι είναι
φτιαγμένο το σύμπαν,
φτιαγμένο το σύμπαν,
01:11
that we've learned
what the universe is made from,
what the universe is made from,
18
59720
2336
πώς ξεκίνησε και πώς συνεχίζει
να εξελίσσεται.
να εξελίσσεται.
01:14
how it began
and how it continues to evolve.
and how it continues to evolve.
19
62080
2519
01:17
A hundred years on, we now find ourselves
at another turning point in physics,
at another turning point in physics,
20
65360
4296
Εκατό χρόνια μετά, βρισκόμαστε
σε ένα νέο σημείο καμπής της φυσικής,
σε ένα νέο σημείο καμπής της φυσικής,
αλλά αυτό που διακυβεύεται τώρα
είναι πολύ διαφορετικό.
είναι πολύ διαφορετικό.
01:21
but what's at stake now
is rather different.
is rather different.
21
69680
2480
01:24
The next few years may tell us
whether we'll be able
whether we'll be able
22
72840
2456
Μέσα σε λίγα χρόνια θα ξέρουμε
το εάν είμαστε ικανοί
το εάν είμαστε ικανοί
01:27
to continue to increase
our understanding of nature,
our understanding of nature,
23
75320
2856
να συνεχίσουμε να επεκτείνουμε
τη γνώση μας για τη φύση
τη γνώση μας για τη φύση
ή - ίσως για πρώτη φορά
στην ιστορία της επιστήμης -
στην ιστορία της επιστήμης -
01:30
or whether maybe for the first time
in the history of science,
in the history of science,
24
78200
3416
μπορεί να αντιμετωπίζουμε ερωτήματα
που δε μπορούμε να απαντήσουμε.
που δε μπορούμε να απαντήσουμε.
01:33
we could be facing questions
that we cannot answer,
that we cannot answer,
25
81640
3936
01:37
not because we don't have
the brains or technology,
the brains or technology,
26
85600
2576
Όχι επειδή δε διαθέτουμε
την ευφυΐα ή την τεχνολογία,
την ευφυΐα ή την τεχνολογία,
01:40
but because the laws of physics
themselves forbid it.
themselves forbid it.
27
88200
3240
αλλά επειδή οι νόμοι της φυσικής
από μόνοι τους μας το απαγορεύουν.
από μόνοι τους μας το απαγορεύουν.
01:44
This is the essential problem:
the universe is far, far too interesting.
the universe is far, far too interesting.
28
92560
4576
Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα:
το σύμπαν είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.
το σύμπαν είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Σχετικότητα και κβαντομηχανική
φαίνεται να προτείνουν
φαίνεται να προτείνουν
01:49
Relativity and quantum mechanics
appear to suggest
appear to suggest
29
97160
2656
ότι το σύμπαν πρέπει να είναι
ένα βαρετό μέρος.
ένα βαρετό μέρος.
01:51
that the universe
should be a boring place.
should be a boring place.
30
99840
2296
01:54
It should be dark, lethal and lifeless.
31
102160
2896
Πρέπει να είναι σκοτεινό,
θανάσιμο και άψυχο.
θανάσιμο και άψυχο.
01:57
But when we look around us, we see we live
in a universe full of interesting stuff,
in a universe full of interesting stuff,
32
105080
3936
Όμως, κοιτάζοντας γύρω μας, βλέπουμε
έναν κόσμο γεμάτο ενδιαφέροντα πράγματα,
έναν κόσμο γεμάτο ενδιαφέροντα πράγματα,
02:01
full of stars, planets, trees, squirrels.
33
109040
3056
με αστέρια, πλανήτες, δέντρα, σκίουρους.
Η ερώτηση, τελικά, είναι:
02:04
The question is, ultimately,
34
112120
1496
γιατί υπάρχει αυτό το ενδιαφέρον υλικό;
02:05
why does all this interesting stuff exist?
35
113640
3296
02:08
Why is there something
rather than nothing?
rather than nothing?
36
116960
3080
Γιατί υπάρχει κάτι αντί του τίποτα;
02:13
This contradiction is the most pressing
problem in fundamental physics,
problem in fundamental physics,
37
121080
3496
Αυτή η αντίθεση είναι το πιο πιεστικό
πρόβλημα της σύγχρονης φυσικής
πρόβλημα της σύγχρονης φυσικής
02:16
and in the next few years, we may find out
whether we'll ever be able to solve it.
whether we'll ever be able to solve it.
38
124600
4720
και μέσα στα επόμενα χρόνια θα μάθουμε
αν θα είμαστε ποτέ σε θέση να το λύσουμε.
αν θα είμαστε ποτέ σε θέση να το λύσουμε.
02:23
At the heart of this problem
are two numbers,
are two numbers,
39
131080
3096
Στην καρδιά του προβλήματος
υπάρχουν δύο αριθμοί,
υπάρχουν δύο αριθμοί,
δύο ιδιαίτερα επικίνδυνοι αριθμοί.
02:26
two extremely dangerous numbers.
40
134200
2496
Είναι ιδιότητες του σύμπαντος
που μπορούμε να μετρήσουμε,
που μπορούμε να μετρήσουμε,
02:28
These are properties of the universe
that we can measure,
that we can measure,
41
136720
2696
02:31
and they're extremely dangerous
42
139440
1536
και είναι εξαιρετικά επικίνδυνες
02:33
because if they were different,
even by a tiny bit,
even by a tiny bit,
43
141000
2416
διότι αν ήταν διαφορετικές,
ακόμα και ελάχιστα,
ακόμα και ελάχιστα,
02:35
then the universe as we know it
would not exist.
would not exist.
44
143440
2720
τότε ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε
δεν θα υπήρχε.
δεν θα υπήρχε.
02:38
The first of these numbers is associated
with the discovery that was made
with the discovery that was made
45
146720
3456
Ο πρώτος από τους αριθμούς
σχετίζεται με την ανακάλυψη που έγινε
σχετίζεται με την ανακάλυψη που έγινε
μερικά χιλιόμετρα από εδώ,
στο ΣΕΡΝ, το σπίτι του μηχανήματος,
στο ΣΕΡΝ, το σπίτι του μηχανήματος,
02:42
a few kilometers from this hall,
at CERN, home of this machine,
at CERN, home of this machine,
46
150200
2976
της μεγαλύτερης ανθρώπινης
επιστημονικής κατασκευής:
επιστημονικής κατασκευής:
02:45
the largest scientific device
ever built by the human race,
ever built by the human race,
47
153200
3056
το Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (ΜΕΑ).
02:48
the Large Hadron Collider.
48
156280
1856
Ο ΜΕΑ επιταχύνει υποατομικά σωματίδια
εσωτερικά ενός τούνελ 27 χιλιομέτρων,
εσωτερικά ενός τούνελ 27 χιλιομέτρων,
02:50
The LHC whizzes subatomic particles
around a 27-kilometer ring,
around a 27-kilometer ring,
49
158160
3976
02:54
getting them closer and closer
to the speed of light
to the speed of light
50
162160
2456
κάνοντάς τα να κινούνται σχεδόν
με την ταχύτητα του φωτός,
με την ταχύτητα του φωτός,
02:56
before smashing them into each other
inside gigantic particle detectors.
inside gigantic particle detectors.
51
164640
4656
πριν τα οδηγήσει στη μεταξύ τους σύγκρουση
μέσα σε μεγάλους ανιχνευτές σωματιδίων.
μέσα σε μεγάλους ανιχνευτές σωματιδίων.
Στις 4 Ιουλίου του 2012 οι φυσικοί
στο ΣΕΡΝ ανακοίνωσαν στον κόσμο
στο ΣΕΡΝ ανακοίνωσαν στον κόσμο
03:01
On July 4, 2012, physicists
at CERN announced to the world
at CERN announced to the world
52
169320
4496
03:05
that they'd spotted
a new fundamental particle
a new fundamental particle
53
173840
2536
ότι ανίχνευσαν ένα νέο βασικό σωματίδιο
03:08
being created at the violent collisions
at the LHC: the Higgs boson.
at the LHC: the Higgs boson.
54
176400
4360
που δημιουργήθηκε μέσω βίαιων συγκρούσεων
στον επιταχυντή: το μποζόνιο του Χιγκς.
στον επιταχυντή: το μποζόνιο του Χιγκς.
03:13
Now, if you followed the news at the time,
55
181440
2056
Αν μένατε ενήμεροι εκείνο το διάστημα,
θα είχατε δει πολλούς φυσικούς
να ενθουσιάζονται δεόντως,
να ενθουσιάζονται δεόντως,
03:15
you'll have seen a lot of physicists
getting very excited indeed,
getting very excited indeed,
56
183520
3056
και δικαιολογείστε αν σκεφτήκατε
03:18
and you'd be forgiven for thinking
57
186600
1656
ότι αυτό συμβαίνει
σε κάθε ανακάλυψη σωματιδίου.
σε κάθε ανακάλυψη σωματιδίου.
03:20
we get that way every time
we discover a new particle.
we discover a new particle.
58
188280
2536
Λοιπόν, είναι μεν αληθές,
03:22
Well, that is kind of true,
59
190840
1336
αλλά το μποζόνιο του Χιγκς
είναι ιδιαιτέρως ξεχωριστό.
είναι ιδιαιτέρως ξεχωριστό.
03:24
but the Higgs boson
is particularly special.
is particularly special.
60
192200
2696
Ενθουσιαστήκαμε όλοι
επειδή η ανακάλυψη του Χιγκς
επειδή η ανακάλυψη του Χιγκς
03:26
We all got so excited
because finding the Higgs
because finding the Higgs
61
194920
2456
03:29
proves the existence
of a cosmic energy field.
of a cosmic energy field.
62
197400
3336
αποδεικνύει την ύπαρξη
του πεδίου της κοσμικής ενέργειας.
του πεδίου της κοσμικής ενέργειας.
Ίσως δυσκολεύεστε να φανταστείτε
ένα πεδίο ενέργειας,
ένα πεδίο ενέργειας,
03:32
Now, you may have trouble
imagining an energy field,
imagining an energy field,
63
200760
2616
03:35
but we've all experienced one.
64
203400
1429
ωστόσο, έχετε ήδη βιώσει ένα.
03:36
If you've ever held a magnet
close to a piece of metal
close to a piece of metal
65
204853
2536
Αν έχετε ποτέ κρατήσει μαγνήτη
κοντά σε μέταλλο
κοντά σε μέταλλο
και νιώσατε την ελκτική δύναμη
κατά μήκος του κενού,
κατά μήκος του κενού,
03:39
and felt a force pulling across that gap,
66
207413
2123
03:41
then you've felt the effect of a field.
67
209560
1858
έχετε νιώσει την επίδραση ενός πεδίου.
03:43
And the Higgs field
is a little bit like a magnetic field,
is a little bit like a magnetic field,
68
211442
3374
Και το πεδίο του Χιγκς
μοιάζει λίγο με μαγνητικό πεδίο,
μοιάζει λίγο με μαγνητικό πεδίο,
απλώς αυτό διατηρεί
μια σταθερή τιμή σε όλα τα μέρη.
μια σταθερή τιμή σε όλα τα μέρη.
03:46
except it has a constant value everywhere.
69
214840
2816
Βρίσκεται παντού γύρω μας.
03:49
It's all around us right now.
70
217680
1456
Δεν μπορούμε να το δούμε
ή να το πιάσουμε,
ή να το πιάσουμε,
03:51
We can't see it or touch it,
71
219160
1736
03:52
but if it wasn't there,
72
220920
1216
αλλά αν δεν υπήρχε,
03:54
we would not exist.
73
222160
1440
δεν θα υπήρχαμε ούτε εμείς.
03:56
The Higgs field gives mass
74
224200
1776
Το πεδίο Χιγκς δίνει μάζα
στα βασικά σωματίδια
από τα οποία αποτελούμαστε.
από τα οποία αποτελούμαστε.
03:58
to the fundamental particles
that we're made from.
that we're made from.
75
226000
2376
Αν δεν υπήρχε, αυτά τα σωματίδια
δεν θα είχαν μάζα,
δεν θα είχαν μάζα,
04:00
If it wasn't there, those particles
would have no mass,
would have no mass,
76
228400
2616
άτομα δεν θα μπορούσαν να δημιουργηθούν,
άρα δε θα υπήρχαμε ούτε εμείς.
άρα δε θα υπήρχαμε ούτε εμείς.
04:03
and no atoms could form
and there would be no us.
and there would be no us.
77
231040
2680
04:06
But there is something deeply mysterious
about the Higgs field.
about the Higgs field.
78
234880
4456
Υπάρχει όμως κάτι πολύ μυστήριο
στο πεδίο Χιγκς.
στο πεδίο Χιγκς.
04:11
Relativity and quantum mechanics tell us
that it has two natural settings,
that it has two natural settings,
79
239360
3696
Η σχετικότητα και η κβαντομηχανική λένε
πως έχει δύο φυσικές καταστάσεις,
πως έχει δύο φυσικές καταστάσεις,
σαν ένας διακόπτης.
04:15
a bit like a light switch.
80
243080
1656
04:16
It should either be off,
81
244760
1376
Θα είναι είτε σβηστό,
04:18
so that it has a zero value
everywhere in space,
everywhere in space,
82
246160
2656
με μηδενική τιμή μεγέθους
παντού στο διάστημα,
παντού στο διάστημα,
είτε ενεργό και θα έχει
υπερβολικά μεγάλο μέγεθος.
υπερβολικά μεγάλο μέγεθος.
04:20
or it should be on so it has
an absolutely enormous value.
an absolutely enormous value.
83
248840
3360
04:24
In both of these scenarios,
atoms could not exist,
atoms could not exist,
84
252840
2736
Σε κάθε περίπτωση, τα άτομα
δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν
δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν
επομένως, όλο το ενδιαφέρον υλικό
04:27
and therefore all the other
interesting stuff
interesting stuff
85
255600
2136
04:29
that we see around us
in the universe would not exist.
in the universe would not exist.
86
257760
2639
που παρατηρούμε γύρω μας
στο σύμπαν δε θα υπήρχε.
στο σύμπαν δε θα υπήρχε.
04:33
In reality, the Higgs field
is just slightly on,
is just slightly on,
87
261000
3616
Στην πραγματικότητα,
το πεδίο Χιγκς είναι ελαφρώς ενεργό,
το πεδίο Χιγκς είναι ελαφρώς ενεργό,
04:36
not zero but 10,000 trillion times weaker
than its fully on value,
than its fully on value,
88
264640
5056
όχι μηδενικό, αλλά 10.000 τρισεκατομμύρια
φορές πιο αδύναμο από τη μέγιστη τιμή του,
φορές πιο αδύναμο από τη μέγιστη τιμή του,
σαν ένας διακόπτης κολλημένος
ακριβώς πριν τη θέση «σβηστό».
ακριβώς πριν τη θέση «σβηστό».
04:41
a bit like a light switch that's got stuck
just before the off position.
just before the off position.
89
269720
4120
04:46
And this value is crucial.
90
274480
1616
Αυτή η τιμή είναι κρίσιμη.
Αν ήταν ελαφρώς διαφορετική,
04:48
If it were a tiny bit different,
91
276120
1856
δεν θα υπήρχε καμία φυσική δομή
στο διάστημα.
στο διάστημα.
04:50
then there would be
no physical structure in the universe.
no physical structure in the universe.
92
278000
3656
Αυτός είναι λοιπόν
ο πρώτος επικίνδυνος αριθμός:
ο πρώτος επικίνδυνος αριθμός:
04:53
So this is the first
of our dangerous numbers,
of our dangerous numbers,
93
281680
2176
04:55
the strength of the Higgs field.
94
283880
2056
η δύναμη του πεδίου Χιγκς.
04:57
Theorists have spent decades
trying to understand
trying to understand
95
285960
2736
Θεωρητικοί έχουν προσπαθήσει
για δεκαετίες να κατανοήσουν
για δεκαετίες να κατανοήσουν
για ποιο λόγο έχει αυτό
το άριστα ρυθμισμένο μέγεθος
το άριστα ρυθμισμένο μέγεθος
05:00
why it has this very peculiarly
fine-tuned number,
fine-tuned number,
96
288720
2656
05:03
and they've come up
with a number of possible explanations.
with a number of possible explanations.
97
291400
2816
και έχουν οδηγηθεί
σε διάφορες πιθανές εξηγήσεις.
σε διάφορες πιθανές εξηγήσεις.
Θεωρίες με χαριτωμένα ονόματα,
όπως «υπερσυμμετρία»
όπως «υπερσυμμετρία»
05:06
They have sexy-sounding names
like "supersymmetry"
like "supersymmetry"
98
294240
2936
ή «ιδιαίτερα μεγάλες διαστάσεις».
05:09
or "large extra dimensions."
99
297200
1936
05:11
I'm not going to go
into the details of these ideas now,
into the details of these ideas now,
100
299160
2776
Δε θα μπω τώρα σε λεπτομέρειες
σχετικά με αυτές τις ιδέες,
σχετικά με αυτές τις ιδέες,
05:13
but the key point is this:
101
301960
2376
αλλά το ζήτημα είναι το εξής:
αν οποιαδήποτε από αυτές εξηγούσε
την περιέργως ακριβή τιμή του πεδίου,
την περιέργως ακριβή τιμή του πεδίου,
05:16
if any of them explained this weirdly
fine-tuned value of the Higgs field,
fine-tuned value of the Higgs field,
102
304360
3856
θα έπρεπε να βλέπουμε νέα σωματίδια
να δημιουργούνται στον επιταχυντή
να δημιουργούνται στον επιταχυντή
05:20
then we should see new particles
being created at the LHC
being created at the LHC
103
308240
3736
μαζί με το μποζόνιο Χιγκς.
05:24
along with the Higgs boson.
104
312000
1976
Ωστόσο, μέχρι τώρα
δεν έχουμε δει κάτι τέτοιο.
δεν έχουμε δει κάτι τέτοιο.
05:26
So far, though, we've not seen
any sign of them.
any sign of them.
105
314000
2960
05:29
But there's actually an even worse example
106
317960
2056
Υπάρχει ένα ακόμα χειρότερο παράδειγμα
τέτοιας τέλειας ακρίβειας
ενός επικίνδυνου αριθμού,
ενός επικίνδυνου αριθμού,
05:32
of this kind of fine-tuning
of a dangerous number,
of a dangerous number,
107
320040
2376
προερχόμενος, τώρα,
από το άλλο άκρο της κλίμακας:
από το άλλο άκρο της κλίμακας:
05:34
and this time it comes
from the other end of the scale,
from the other end of the scale,
108
322440
2616
από τη μελέτη του διαστήματος
σε μεγάλες αποστάσεις.
σε μεγάλες αποστάσεις.
05:37
from studying the universe
at vast distances.
at vast distances.
109
325080
2856
05:39
One of the most important consequences
of Einstein's general theory of relativity
of Einstein's general theory of relativity
110
327960
4336
Μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις
της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν
της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν
ήταν η ανακάλυψη πως το σύμπαν ξεκίνησε
ως μια ταχεία επέκταση χώρου και χρόνου
ως μια ταχεία επέκταση χώρου και χρόνου
05:44
was the discovery that the universe began
as a rapid expansion of space and time
as a rapid expansion of space and time
111
332320
4416
13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν,
από το Μπινγκ Μπανγκ.
από το Μπινγκ Μπανγκ.
05:48
13.8 billion years ago, the Big Bang.
112
336760
3776
05:52
Now, according to early versions
of the Big Bang theory,
of the Big Bang theory,
113
340560
2656
Σήμερα, σύμφωνα με νεότερες εκδοχές
του Μπινγκ Μπανγκ,
του Μπινγκ Μπανγκ,
το διάστημα επεκτείνεται συνεχώς,
05:55
the universe has been expanding ever since
114
343240
2176
05:57
with gravity gradually putting
the brakes on that expansion.
the brakes on that expansion.
115
345440
4056
με τη βαρύτητα να «φρενάρει»
αυτή την επέκταση.
αυτή την επέκταση.
06:01
But in 1998, astronomers made
the stunning discovery
the stunning discovery
116
349520
3336
Το 1998, ωστόσο, αστροναύτες έκαναν
τη συνταρακτική ανακάλυψη
τη συνταρακτική ανακάλυψη
πως η επέκταση του σύμπαντος
ουσιαστικά επιταχύνεται.
ουσιαστικά επιταχύνεται.
06:04
that the expansion of the universe
is actually speeding up.
is actually speeding up.
117
352880
2816
06:07
The universe is getting
bigger and bigger faster and faster
bigger and bigger faster and faster
118
355720
3136
Το διάστημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο,
όλο και πιο γρήγορα,
όλο και πιο γρήγορα,
οδηγούμενο από μια μυστηριώδη
απωθητική δύναμη, τη μαύρη ενέργεια.
απωθητική δύναμη, τη μαύρη ενέργεια.
06:10
driven by a mysterious repulsive force
called dark energy.
called dark energy.
119
358880
3840
06:15
Now, whenever you hear
the word "dark" in physics,
the word "dark" in physics,
120
363280
2416
Πάντα όταν ακούτε τη λέξη «μαύρος»
στη φυσική,
στη φυσική,
να γίνεστε πολύ καχύποπτοι
06:17
you should get very suspicious
121
365720
1496
06:19
because it probably means
we don't know what we're talking about.
we don't know what we're talking about.
122
367240
3056
διότι αυτό συνεπάγεται
ότι δεν ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε.
ότι δεν ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε.
(Γέλια)
06:22
(Laughter)
123
370320
1016
Δεν ξέρουμε τι είναι η μαύρη ενέργεια,
06:23
We don't know what dark energy is,
124
371360
2016
αλλά η καλύτερη ιδέα είναι πως πρόκειται
για την ενέργεια του άδειου χώρου,
για την ενέργεια του άδειου χώρου,
06:25
but the best idea is that it's the energy
of empty space itself,
of empty space itself,
125
373400
4736
την ενέργεια του κενού.
06:30
the energy of the vacuum.
126
378160
2216
Χρησιμοποιώντας την αγαπημένη
κβαντομηχανική για τον υπολογισμό
κβαντομηχανική για τον υπολογισμό
06:32
Now, if you use good old
quantum mechanics to work out
quantum mechanics to work out
127
380400
2536
της δύναμης της μαύρης ενέργειας,
06:34
how strong dark energy should be,
128
382960
1616
06:36
you get an absolutely astonishing result.
129
384600
3216
θα πάρετε ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα.
Θα βρείτε πως η μαύρη ενέργεια
06:39
You find that dark energy
130
387840
1856
είναι 10 εις την 120η φορές δυνατότερη
06:41
should be 10 to the power
of 120 times stronger
of 120 times stronger
131
389720
3976
από την τιμή που παρατηρούμε
στην αστρονομία.
στην αστρονομία.
06:45
than the value we observe from astronomy.
132
393720
2816
Είναι ο αριθμός 1
με 120 μηδενικά από πίσω.
με 120 μηδενικά από πίσω.
06:48
That's one with 120 zeroes after it.
133
396560
4816
Αυτός είναι ένας τόσο σοκαριστικά
μεγάλος αριθμός,
μεγάλος αριθμός,
06:53
This is a number so mind-bogglingly huge
134
401400
2576
που είναι αδύνατο να το συλλάβει ο νους.
06:56
that it's impossible
to get your head around.
to get your head around.
135
404000
2216
06:58
We often use the word "astronomical"
when we're talking about big numbers.
when we're talking about big numbers.
136
406240
3496
Συχνά χαρακτηρίζουμε μεγάλους αριθμούς
ως «αστρονομικούς».
ως «αστρονομικούς».
Εδώ ούτε αυτός ο όρος επαρκεί.
07:01
Well, even that one won't do here.
137
409760
1656
Είναι μεγαλύτερος
από οποιονδήποτε της αστρονομίας.
από οποιονδήποτε της αστρονομίας.
07:03
This number is bigger
than any number in astronomy.
than any number in astronomy.
138
411440
2416
07:05
It's a thousand trillion
trillion trillion times bigger
trillion trillion times bigger
139
413880
3096
Χίλιες τρισεκατομμύρια τρισεκατομμύρια
τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερος
τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερος
07:09
than the number of atoms
in the entire universe.
in the entire universe.
140
417000
2640
από τον αριθμό των ατόμων
σε ολόκληρο το διάστημα.
σε ολόκληρο το διάστημα.
07:12
So that's a pretty bad prediction.
141
420440
1816
Είναι μια κακή εκτίμηση.
Μάλιστα, έχει αποκληθεί
ως η χειρότερη πρόβλεψη στη φυσική,
ως η χειρότερη πρόβλεψη στη φυσική,
07:14
In fact, it's been called
the worst prediction in physics,
the worst prediction in physics,
142
422280
2715
07:17
and this is more than just
a theoretical curiosity.
a theoretical curiosity.
143
425019
3277
και αυτό είναι κάτι περισσότερο
από θεωρητική περιέργεια.
από θεωρητική περιέργεια.
Αν η μαύρη ενέργεια ήταν
έστω περίπου τόσο ισχυρή,
έστω περίπου τόσο ισχυρή,
07:20
If dark energy were
anywhere near this strong,
anywhere near this strong,
144
428320
2736
07:23
then the universe
would have been torn apart,
would have been torn apart,
145
431080
2136
το διάστημα θα καταστρεφόταν,
θα ήταν αδύνατος ο σχηματισμός αστεριών
και γαλαξιών, καθώς και η ύπαρξή μας.
και γαλαξιών, καθώς και η ύπαρξή μας.
07:25
stars and galaxies could not form,
and we would not be here.
and we would not be here.
146
433240
3320
07:29
So this is the second
of those dangerous numbers,
of those dangerous numbers,
147
437240
2336
Επομένως, έχουμε το δεύτερο
επικίνδυνο αριθμό:
επικίνδυνο αριθμό:
την ισχύ της μαύρης ενέργειας,
07:31
the strength of dark energy,
148
439600
1376
07:33
and explaining it requires an even more
fantastic level of fine-tuning
fantastic level of fine-tuning
149
441000
3936
η εξήγηση της οποίας απαιτεί
ακόμα πιο εξαίρετο επίπεδο ακριβείας
ακόμα πιο εξαίρετο επίπεδο ακριβείας
07:36
than we saw for the Higgs field.
150
444960
1524
από αυτή του πεδίου Χιγκς.
07:38
But unlike the Higgs field,
this number has no known explanation.
this number has no known explanation.
151
446840
4600
Σε αντίθεση με το πεδίο Χιγκς,
αυτός ο αριθμος δεν έχει γνωστή εξήγηση.
αυτός ο αριθμος δεν έχει γνωστή εξήγηση.
07:45
The hope was that a complete combination
152
453000
2456
Ελπίζαμε πως ένας ολοκληρωμένος συνδυασμός
της γενικής θεωρίας της σχετικότητας,
07:47
of Einstein's general
theory of relativity,
theory of relativity,
153
455480
2216
της θεωρίας του σύμπαντος
σε μεγάλες κλίμακες,
σε μεγάλες κλίμακες,
07:49
which is the theory
of the universe at grand scales,
of the universe at grand scales,
154
457720
2576
με την κβαντομηχανική, τη θεωρία
του διαστήματος σε μικρές κλίμακες,
του διαστήματος σε μικρές κλίμακες,
07:52
with quantum mechanics, the theory
of the universe at small scales,
of the universe at small scales,
155
460320
3456
ίσως μας παρείχε μια λύση.
07:55
might provide a solution.
156
463800
1856
Ο ίδιος ο Αϊνστάιν αφιέρωσε
τα περισσότερα χρόνια του
τα περισσότερα χρόνια του
07:57
Einstein himself
spent most of his later years
spent most of his later years
157
465680
2456
08:00
on a futile search
for a unified theory of physics,
for a unified theory of physics,
158
468160
3176
σε μια άκαρπη έρευνα
για μια ενοποιημένη θεωρία της φυσικής
για μια ενοποιημένη θεωρία της φυσικής
08:03
and physicists have kept at it ever since.
159
471360
3376
και οι φυσικοί δουλεύουν
πάνω σε αυτό από τότε.
πάνω σε αυτό από τότε.
Μία πολλά υποσχόμενη υποψήφια
θεωρία είναι η Θεωρία των Χορδών,
θεωρία είναι η Θεωρία των Χορδών,
08:06
One of the most promising candidates
for a unified theory is string theory,
for a unified theory is string theory,
160
474760
4136
όπου η βασική ιδέα είναι
08:10
and the essential idea is,
161
478920
1296
08:12
if you could zoom in on the fundamental
particles that make up our world,
particles that make up our world,
162
480240
3496
πως, αν εστιάσεις στα βασικά σωματίδια
που συνθέτουν τον κόσμο μας,
που συνθέτουν τον κόσμο μας,
θα παρατηρούσες
πως δεν είναι καν σωματίδια
πως δεν είναι καν σωματίδια
08:15
you'd see actually
that they're not particles at all,
that they're not particles at all,
163
483760
2656
αλλά μικρές δονούμενες χορδές ενέργειας,
08:18
but tiny vibrating strings of energy,
164
486440
2616
με κάθε συχνότητα δόνησης
να αντιστοιχεί σε διαφορετικό σωματίδιο -
να αντιστοιχεί σε διαφορετικό σωματίδιο -
08:21
with each frequency of vibration
corresponding to a different particle,
corresponding to a different particle,
165
489080
4336
κάπως σαν τις μουσικές νότες
σε μια χορδή κιθάρας.
σε μια χορδή κιθάρας.
08:25
a bit like musical notes
on a guitar string.
on a guitar string.
166
493440
2560
Είναι ένας τρόπος ιδιαίτερα κομψός,
σχεδόν ποιητικός, να βλέπουμε τον κόσμο,
σχεδόν ποιητικός, να βλέπουμε τον κόσμο,
08:28
So it's a rather elegant, almost poetic
way of looking at the world,
way of looking at the world,
167
496680
3376
αλλά έχει ένα καταστροφικό πρόβλημα.
08:32
but it has one catastrophic problem.
168
500080
3456
08:35
It turns out that string theory
isn't one theory at all,
isn't one theory at all,
169
503560
2896
Προκύπτει πως η θεωρία των χορδών
δεν είναι μια μοναδική θεωρία,
δεν είναι μια μοναδική θεωρία,
08:38
but a whole collection of theories.
170
506480
2296
αλλά μια ολόκληρη συλλογή από θεωρίες.
Μάλιστα, έχει εκτιμηθεί
08:40
It's been estimated, in fact,
171
508800
1416
πως υπάρχουν μεταξύ 10 με 500
διαφορετικές εκδοχές τέτοιων θεωριών,
διαφορετικές εκδοχές τέτοιων θεωριών,
08:42
that there are 10 to the 500
different versions of string theory.
different versions of string theory.
172
510240
3936
που κάθε μία περιγράφει
ένα διαφορετικό σύμπαν,
ένα διαφορετικό σύμπαν,
08:46
Each one would describe
a different universe
a different universe
173
514200
2376
με διαφορετικούς νόμους φυσικής.
08:48
with different laws of physics.
174
516600
2136
08:50
Now, critics say this makes
string theory unscientific.
string theory unscientific.
175
518760
2616
Επικριτές λένε πως αυτό
κάνει τη θεωρία αντιεπιστημονική.
κάνει τη θεωρία αντιεπιστημονική.
08:53
You can't disprove the theory.
176
521400
1936
Δεν μπορείς να την αντικρούσεις.
Άλλοι το έθεσαν αντίστροφα,
08:55
But others actually
turned this on its head
turned this on its head
177
523360
2000
λέγοντας πως ίσως αυτή η φανερή αποτυχία
08:57
and said, well,
maybe this apparent failure
maybe this apparent failure
178
525384
2272
08:59
is string theory's greatest triumph.
179
527680
2336
είναι ο μεγαλύτερος θρίαμβος
της θεωρίας χορδών.
της θεωρίας χορδών.
Εάν όλα αυτά τα 10 με 500
διαφορετικά διαστήματα
διαφορετικά διαστήματα
09:02
What if all of these 10 to the 500
different possible universes
different possible universes
180
530040
3376
όντως υπάρχουν κάπου εκεί έξω,
09:05
actually exist out there somewhere
181
533440
2216
σε ένα μεγάλο πολυσύμπαν;
09:07
in some grand multiverse?
182
535680
2120
09:10
Suddenly we can understand
183
538440
1696
Ξαφνικά, μπορούμε να αντιληφθούμε
τις αλλόκοτα ακριβείς τιμές
αυτών των δύο επικίνδυνων αριθμών.
αυτών των δύο επικίνδυνων αριθμών.
09:12
the weirdly fine-tuned values
of these two dangerous numbers.
of these two dangerous numbers.
184
540160
3576
Στο μεγαλύτερο μέρος του πολυσύμπαντος
09:15
In most of the multiverse,
185
543760
1296
09:17
dark energy is so strong
that the universe gets torn apart,
that the universe gets torn apart,
186
545080
2976
η μαύρη ενέργεια είναι τόσο ισχυρή
που το σύμπαν συντρίβεται
που το σύμπαν συντρίβεται
ή το πεδίο Χιγκς είναι τόσο αδύναμο,
που δε σχηματίζονται άτομα.
που δε σχηματίζονται άτομα.
09:20
or the Higgs field is so weak
that no atoms can form.
that no atoms can form.
187
548080
3336
09:23
We live in one of the places
in the multiverse
in the multiverse
188
551440
2176
Ζούμε σε ένα από τα μέρη
του πολυσύμπαντος,
του πολυσύμπαντος,
όπου οι δύο αριθμοί είναι απλώς σωστοί.
09:25
where the two numbers are just right.
189
553640
2376
Ζούμε σε ένα Γκόντιλοκς σύμπαν.
09:28
We live in a Goldilocks universe.
190
556040
2360
09:31
Now, this idea is extremely controversial,
and it's easy to see why.
and it's easy to see why.
191
559640
4856
Η ιδέα αυτή είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη
για προφανείς λόγους.
για προφανείς λόγους.
Αν ακολουθήσουμε αυτόν τον τρόπο σκέψης,
09:36
If we follow this line of thinking,
192
564520
1896
δε θα είμαστε ποτέ ικανοί να απαντήσουμε
09:38
then we will never be able
to answer the question,
to answer the question,
193
566440
2376
το ερώτημα
«Γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα;»
«Γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα;»
09:40
"Why is there something
rather than nothing?"
rather than nothing?"
194
568840
2456
Στο μεγαλύτερο μέρος του πολυσύμπαντος
υπάρχει το τίποτα
υπάρχει το τίποτα
09:43
In most of the multiverse,
there is nothing,
there is nothing,
195
571320
2176
09:45
and we live in one of the few places
196
573520
1816
και ζούμε σε ένα από τα λίγα μέρη
09:47
where the laws of physics
allow there to be something.
allow there to be something.
197
575360
3000
όπου οι νόμοι της φυσικής
επιτρέπουν να υπάρξει κάτι.
επιτρέπουν να υπάρξει κάτι.
09:51
Even worse, we can't test
the idea of the multiverse.
the idea of the multiverse.
198
579360
3136
Ακόμα χειρότερα, δε μπορεί
να ελεγχθεί η ιδέα του πολυσύμπαντος.
να ελεγχθεί η ιδέα του πολυσύμπαντος.
Δεν έχουμε πρόσβαση στα άλλα σύμπαντα,
09:54
We can't access these other universes,
199
582520
2136
οπότε δεν υπάρχει τρόπος
να γνωρίζουμε αν υφίστανται ή όχι.
να γνωρίζουμε αν υφίστανται ή όχι.
09:56
so there's no way of knowing
whether they're there or not.
whether they're there or not.
200
584680
3240
10:01
So we're in an extremely
frustrating position.
frustrating position.
201
589640
3336
Είμαστε σε μια ιδιαιτέρως
απογοητευτική θέση.
απογοητευτική θέση.
Αυτό δε σημαίνει
πως δεν υπάρχει το πολυσύμπαν.
πως δεν υπάρχει το πολυσύμπαν.
10:05
That doesn't mean
the multiverse doesn't exist.
the multiverse doesn't exist.
202
593000
2696
Υπάρχουν και άλλοι πλανήτες,
άλλα αστέρια και γαλαξίες,
άλλα αστέρια και γαλαξίες,
10:07
There are other planets,
other stars, other galaxies,
other stars, other galaxies,
203
595720
2576
οπότε γιατί όχι και άλλα σύμπαντα;
10:10
so why not other universes?
204
598320
2176
Το πρόβλημα είναι πως είναι σχεδόν
απίθανο να μάθουμε ποτέ με σιγουριά.
απίθανο να μάθουμε ποτέ με σιγουριά.
10:12
The problem is, it's unlikely
we'll ever know for sure.
we'll ever know for sure.
205
600520
3360
10:16
Now, the idea of the multiverse
has been around for a while,
has been around for a while,
206
604720
3336
Η ιδέα του πολυσύμπαντος
κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό,
κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό,
10:20
but in the last few years,
we've started to get the first solid hints
we've started to get the first solid hints
207
608080
3256
αλλά, τελευταία, έχουμε αρχίσει
να παίρνουμε τα πρώτα ισχυρά σημάδια
να παίρνουμε τα πρώτα ισχυρά σημάδια
πως αυτη η γραμμή σκέψης
ίσως επιβεβαιωθεί.
ίσως επιβεβαιωθεί.
10:23
that this line of reasoning
may get born out.
may get born out.
208
611360
2760
10:27
Despite high hopes
for the first run of the LHC,
for the first run of the LHC,
209
615280
3376
Παρά τις υψηλές προσδοκίες
για τον πρώτο γύρο του επιταχυντή,
για τον πρώτο γύρο του επιταχυντή,
αυτό που ψάχνουμε εκεί --
10:30
what we were looking for there --
210
618680
1572
10:32
we were looking
for new theories of physics:
for new theories of physics:
211
620276
2060
ψάχνουμε για νέες θεωρίες φυσικής:
υπερσυμμετρία ή μεγάλες διαστάσεις,
10:34
supersymmetry or large extra dimensions
212
622360
1896
που θα μπορούσαν να εξηγήσουν
την αλλόκοτα τέλεια τιμή του πεδίου Χιγκς.
την αλλόκοτα τέλεια τιμή του πεδίου Χιγκς.
10:36
that could explain this weirdly
fine-tuned value of the Higgs field.
fine-tuned value of the Higgs field.
213
624280
4216
10:40
But despite high hopes, the LHC
revealed a barren subatomic wilderness
revealed a barren subatomic wilderness
214
628520
4216
Όμως, παρά τις ελπίδες, ο επιταχυντής
αποκάλυψε μια άγονη υποατομική έρημο,
αποκάλυψε μια άγονη υποατομική έρημο,
10:44
populated only by a lonely Higgs boson.
215
632760
2680
κατοικημένη μόνο
από ένα μοναχικό μποζόνιο Χιγκς.
από ένα μοναχικό μποζόνιο Χιγκς.
Το πείραμά μου δημοσιεύτηκε
σε πολλά ακαδημαϊκά άρθρα
σε πολλά ακαδημαϊκά άρθρα
10:48
My experiment published paper after paper
216
636680
2336
συμπεραίνοντας στο τέλος πως, δυστυχώς,
δεν βρέθηκαν σημάδια μιας νέας φυσικής.
δεν βρέθηκαν σημάδια μιας νέας φυσικής.
10:51
where we glumly had to conclude
that we saw no signs of new physics.
that we saw no signs of new physics.
217
639040
4480
Το διακύβευμα τώρα
δε θα μπορούσε να είναι υψηλότερο.
δε θα μπορούσε να είναι υψηλότερο.
10:56
The stakes now could not be higher.
218
644400
2656
Το καλοκαίρι, ο επιταχυντής ξεκίνησε
τη δεύτερη φάση λειτουργίας του
τη δεύτερη φάση λειτουργίας του
10:59
This summer, the LHC began
its second phase of operation
its second phase of operation
219
647080
2896
11:02
with an energy almost double
what we achieved in the first run.
what we achieved in the first run.
220
650000
3256
με ενέργεια σχεδόν διπλάσια από αυτή
που πετύχαμε στον πρώτο γύρο.
που πετύχαμε στον πρώτο γύρο.
Όλοι οι φυσικοί στοιχειωδών σωματιδίων
αδημονούν απεγνωσμένα
αδημονούν απεγνωσμένα
11:05
What particle physicists
are all desperately hoping for
are all desperately hoping for
221
653280
2656
11:07
are signs of new particles,
micro black holes,
micro black holes,
222
655960
2776
για σημάδια νέων σωματιδίων,
μικρές μαύρες τρύπες,
μικρές μαύρες τρύπες,
ή κάτι εντελώς απρόβλεπτο
11:10
or maybe something totally unexpected
223
658760
2096
να προκύπτει από τις βίαιες συγκρούσεις
στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων.
στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων.
11:12
emerging from the violent collisions
at the Large Hadron Collider.
at the Large Hadron Collider.
224
660880
3616
11:16
If so, then we can continue
this long journey
this long journey
225
664520
2336
Αν ναι, μπορούμε να συνεχίσουμε
το μακρύ ταξίδι
το μακρύ ταξίδι
11:18
that began 100 years ago
with Albert Einstein
with Albert Einstein
226
666880
2576
που ξεκίνησε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν
πριν από 100 χρόνια,
πριν από 100 χρόνια,
11:21
towards an ever deeper understanding
of the laws of nature.
of the laws of nature.
227
669480
3520
προς μια βαθύτερη κατανόηση
των νόμων της φύσης.
των νόμων της φύσης.
11:25
But if, in two or three years' time,
228
673760
2016
Ωστόσο, αν μέσα σε δύο με τρία χρόνια,
όταν και ο επιταχυντής
θα απενεργοποιηθεί για δεύτερη φορά,
θα απενεργοποιηθεί για δεύτερη φορά,
11:27
when the LHC switches off again
for a second long shutdown,
for a second long shutdown,
229
675800
3336
δε βρούμε τίποτα
πέρα από το μποζόνιο Χιγκς,
πέρα από το μποζόνιο Χιγκς,
11:31
we've found nothing but the Higgs boson,
230
679160
2296
ίσως μπούμε σε μια νέα εποχή στη φυσική:
11:33
then we may be entering
a new era in physics:
a new era in physics:
231
681480
3816
μια εποχή που αδυνατούμε να εξηγήσουμε
τα αλλόκοτα χαρακτηριστικά του σύμπαντος.
τα αλλόκοτα χαρακτηριστικά του σύμπαντος.
11:37
an era where there are weird features
of the universe that we cannot explain;
of the universe that we cannot explain;
232
685320
4776
Μια εποχή με ενδείξεις
πως ζούμε σε ένα πολυσύμπαν
πως ζούμε σε ένα πολυσύμπαν
11:42
an era where we have hints
that we live in a multiverse
that we live in a multiverse
233
690120
3056
που δυστυχώς παραμένει απρόσιτο σε εμάς.
11:45
that lies frustratingly
forever beyond our reach;
forever beyond our reach;
234
693200
3776
11:49
an era where we will never be able
to answer the question,
to answer the question,
235
697000
3256
Μια εποχή που δε μπορούμε
να απαντήσουμε στην ερώτηση:
να απαντήσουμε στην ερώτηση:
«Γιατί υπάρχει κάτι αντί του τίποτα;»
11:52
"Why is there something
rather than nothing?"
rather than nothing?"
236
700280
3056
11:55
Thank you.
237
703360
1216
Ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)
11:56
(Applause)
238
704600
6416
12:03
Bruno Giussani: Harry,
even if you just said
even if you just said
239
711040
3056
Μπρούνο Γκιουσάνι:
Χάρι, αν και μόλις είπες
Χάρι, αν και μόλις είπες
πως η φυσική μπορεί
να μην έχει μερικές απαντήσεις,
να μην έχει μερικές απαντήσεις,
12:06
the science may not have some answers,
240
714120
1856
12:08
I would like to ask you a couple
of questions, and the first is:
of questions, and the first is:
241
716000
3016
θα ήθελα να σου υποβάλω
δύο ερωτήσεις και η πρώτη είναι:
δύο ερωτήσεις και η πρώτη είναι:
οι κατασκευές σαν αυτή του επιταχυντή
είναι έργο γενεών.
είναι έργο γενεών.
12:11
building something like the LHC
is a generational project.
is a generational project.
242
719040
3016
Όπως ανέφερα όταν σε παρουσίαζα,
ζούμε σε ένα κόσμο μικρής διάρκειας.
ζούμε σε ένα κόσμο μικρής διάρκειας.
12:14
I just mentioned, introducing you,
that we live in a short-term world.
that we live in a short-term world.
243
722080
4296
Πώς σκέφτεσαι τόσο μακροπρόθεσμα,
12:18
How do you think so long term,
244
726400
2856
προβλέποντας για μια γενιά μετά,
όταν κατασκευάζεις κάτι τόσο μεγάλο;
όταν κατασκευάζεις κάτι τόσο μεγάλο;
12:21
projecting yourself out a generation
when building something like this?
when building something like this?
245
729280
3336
Χάρι Κλιφ: Ήμουν πολύ τυχερός
12:24
Harry Cliff: I was very lucky
246
732640
1416
που εντάχθηκα στο πείραμα
του Μεγάλου Επιταχυντή το 2008,
του Μεγάλου Επιταχυντή το 2008,
12:26
that I joined the experiment
I work on at the LHC in 2008,
I work on at the LHC in 2008,
247
734080
2816
μόλις που είχε αρχίσει,
12:28
just as we were switching on,
248
736920
1381
όταν μερικοί από την ομάδα μου
δουλεύουν σε αυτό
δουλεύουν σε αυτό
12:30
and there are people in my research group
who have been working on it
who have been working on it
249
738325
3251
για τρεις δεκαετίες,
όλη τους την καριέρα σε μια μηχανή.
όλη τους την καριέρα σε μια μηχανή.
12:33
for three decades,
their entire careers on one machine.
their entire careers on one machine.
250
741600
2616
Nομίζω πως οι πρώτες συζητήσεις
για τον επιταχυντή έγιναν το 1976,
για τον επιταχυντή έγιναν το 1976,
12:36
So I think the first conversations
about the LHC were in 1976,
about the LHC were in 1976,
251
744240
3176
ξεκινώντας το σχεδιασμό της μηχανής
χωρίς την τεχνολογία
χωρίς την τεχνολογία
12:39
and you start planning the machine
without the technology
without the technology
252
747440
2696
που ξέρεις πως θα χρειαστείς
για την κατασκευή.
για την κατασκευή.
12:42
that you know you're going to need
to be able to build it.
to be able to build it.
253
750160
2416
Η υπολογιστική δύναμη δεν υπήρχε
στις αρχές του '90,
στις αρχές του '90,
12:44
So the computing power
did not exist in the early '90s
did not exist in the early '90s
254
752600
2536
όταν ξεκίνησε ο σοβαρός σχεδιασμός.
12:47
when design work began in earnest.
255
755160
1620
Για έναν από τους μεγάλους ανιχνευτές
των συγκρούσεων,
των συγκρούσεων,
12:48
One of the big detectors
which record these collisions,
which record these collisions,
256
756804
2216
12:51
they didn't think there was technology
257
759044
1852
δεν πίστευαν πως υπήρχε τεχνολογία
12:52
that could withstand the radiation
that would be created in the LHC,
that would be created in the LHC,
258
760920
2856
που θα ήταν ανθεκτική στη ραδιενέργεια
μέσα στον επιταχυντή.
μέσα στον επιταχυντή.
Υπήρξε μια ποσότητα μολύβδου
στη μέση του αντικειμένου
στη μέση του αντικειμένου
12:55
so there was basically a lump of lead
in the middle of this object
in the middle of this object
259
763800
2736
με κάποιους εξωτερικούς ανιχνευτές,
12:58
with some detectors around the outside,
260
766560
1576
αλλά κατόπιν εξελιχθήκαμε τεχνολογικά.
13:00
but subsequently
we have developed technology.
we have developed technology.
261
768160
1896
Πρέπει να βασίζεσαι στην ανθρώπινη ευφυΐα
για τη λύση των προβλημάτων,
για τη λύση των προβλημάτων,
13:02
So you have to rely on people's ingenuity,
that they will solve the problems,
that they will solve the problems,
262
770080
3336
κάτι που ίσως συμβεί μετά από δεκαετίες.
13:05
but it may be a decade
or more down the line.
or more down the line.
263
773440
1856
Μπ.Γκ: Η Κίνα ανακοίνωσε
πριν δύο ή τρεις εβδομάδες
πριν δύο ή τρεις εβδομάδες
13:07
BG: China just announced
two or three weeks ago
two or three weeks ago
264
775320
2216
13:09
that they intend to build
265
777560
1456
ότι σκοπεύει να κατασκευάσει
13:11
a supercollider twice the size of the LHC.
266
779040
2976
έναν υπερεπιταχυντή διπλάσιο του τωρινού.
Αναρωτιόμουν πώς εσύ και οι συνάδελφοί σου
υποδεχτήκατε τα νέα.
υποδεχτήκατε τα νέα.
13:14
I was wondering how you
and your colleagues welcome the news.
and your colleagues welcome the news.
267
782040
3616
Χ.Κ.:Το μέγεθος δεν είναι το παν, Μπρούνο.
Μ.Γ.: Είμαι σίγουρος.
Μ.Γ.: Είμαι σίγουρος.
13:17
HC: Size isn't everything, Bruno.
BG: I'm sure. I'm sure.
BG: I'm sure. I'm sure.
268
785680
2736
13:20
(Laughter)
269
788440
1776
(Γέλια)
Ακούγεται αστείο να το λέει
ένας φυσικός σωματιδίων.
ένας φυσικός σωματιδίων.
13:22
It sounds funny for a particle
physicist to say that.
physicist to say that.
270
790240
2096
Αλλά σοβαρά, είναι φανταστικά νέα.
13:24
But I mean, seriously, it's great news.
271
792360
2336
13:26
So building a machine like the LHC
272
794720
2496
Η κατασκευή μιας μηχανής
σαν το Μεγάλο Επιταχυντή
σαν το Μεγάλο Επιταχυντή
απαιτεί τη συμβολή πόρων
από όλες τις χώρες παγκοσμίως.
από όλες τις χώρες παγκοσμίως.
13:29
requires countries from all over the world
to pool their resources.
to pool their resources.
273
797240
2776
Κανείς δεν μπορεί να κατασκευάσει
μια τόσο μεγάλη μηχανή,
μια τόσο μεγάλη μηχανή,
13:32
No one nation can afford
to build a machine this large,
to build a machine this large,
274
800040
2336
εκτός ίσως της Κίνας,
13:34
apart from maybe China,
275
802400
1216
που μπορεί να κινητοποιήσει
μεγάλες ποσότητες πόρων,
μεγάλες ποσότητες πόρων,
13:35
because they can mobilize
huge amounts of resources,
huge amounts of resources,
276
803640
2216
13:37
manpower and money
to build machines like this.
to build machines like this.
277
805880
2056
εργατικού δυναμικού και κεφαλαίου.
13:39
So it's only a good thing.
278
807960
1256
Είναι, όντως, καλά νέα.
Αυτό που σχεδιάζουν είναι
η κατασκευή μιας μηχανής
η κατασκευή μιας μηχανής
13:41
What they're really planning to do
is to build a machine
is to build a machine
279
809240
2336
που θα μελετά το μποζόνιο Χιγκς
παρέχοντας, ίσως, ενδείξεις
παρέχοντας, ίσως, ενδείξεις
13:43
that will study the Higgs boson in detail
and could give us some clues
and could give us some clues
280
811600
2736
για το αν αυτές οι νέες ιδέες,
όπως η υπερσυμμετρία, υπάρχουν -
όπως η υπερσυμμετρία, υπάρχουν -
13:46
as to whether these new ideas,
like supersymmetry, are really out there,
like supersymmetry, are really out there,
281
814360
2936
13:49
so it's great news for physics, I think.
282
817320
1905
είναι καλά νέα για τη φυσική.
13:51
BG: Harry, thank you.
HC: Thank you very much.
HC: Thank you very much.
283
819249
2176
Μ.Γ.: Χάρι, ευχαριστώ.
Χ.Κ: Ευχαριστώ πολύ.
Χ.Κ: Ευχαριστώ πολύ.
13:53
(Applause)
284
821449
3191
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Harry Cliff - Particle physicistHarry Cliff looks for answers to questions about the origins of the universe and the laws of nature.
Why you should listen
Harry Cliff works on the Large Hadron Collider at CERN and is a member of the LHCb collaboration, a large international team searching for signs of new particles and forces of nature in high-energy particle collisions. He is the Fellow of Modern Science at the Science Museum in London and curated their “Collider” exhibition as well as the more recent “Einstein’s Legacy”, which explores the scientific and cultural impact of Albert Einstein’s life and work.
Harry Cliff | Speaker | TED.com