ABOUT THE SPEAKER
Julie Lythcott-Haims - Academic, author
Julie Lythcott-Haims speaks and writes on the phenomenon of helicopter parenting and the dangers of a checklisted childhood -- the subject of her book, "How to Raise an Adult."

Why you should listen

Julie Lythcott-Haims is the author of the New York Times best-selling book How to Raise an Adult: Break Free of the Overparenting Trap and Prepare Your Kid for Success. The book emerged from her decade as Stanford University's Dean of Freshmen, where she was known for her fierce advocacy for young adults and received the university's Lloyd W. Dinkelspiel Award for creating "the" atmosphere that defines the undergraduate experience. She was also known for her fierce critique of the growing trend of parental involvement in the day-to-day lives of college students. Toward the end of her tenure as dean, she began speaking and writing widely on the harm of helicopter parenting. How to Raise an Adult is being published in over two dozen countries and gave rise to her TED Talk and a sequel which will be out in 2018. In the meantime, Lythcott-Haims's memoir on race, Real American, will be out in Fall 2017.

Lythcott-Haims is a graduate of Stanford University, Harvard Law School, and California College of the Arts. She lives in Silicon Valley with her partner of over twenty-five years, their two teenagers and her mother. 

More profile about the speaker
Julie Lythcott-Haims | Speaker | TED.com
TED Talks Live

Julie Lythcott-Haims: How to raise successful kids -- without over-parenting

Жули Литкотт-Хэймс: Хүүхдээ хэт бөөцийлөлгүй хэрхэн амжилттай хүмүүжүүлэх вэ?

Filmed:
4,800,231 views

Хүүхдийнхээ алхам бүрийг хянаж, тэдэнд хэтэрхий өндөр шаардлага тавьснаар эцэг эхчүүд тусалж дэмжихээсээ илүү хор хөнөөл учруулдаг хэмээн Жули Литкотт-Хэймс үздэг. Өмнө нь Стэнфордын их сургуулийн 1-р дамжааны оюутнуудыг хариуцдаг байсан тэрээр үр хүүхдүүдийнхээ амжилтыг эцэг эхчүүд нь сурлагын дүн болон шалгалтын оноогоор хэмжихгүй байхыг уриалж байна. Харин оронд нь он цаг хугацаагаар шалгарч үлдсэн ганц аргыг хэрэглэхийг санал болгов. Тэр бол мэдээж ямар ч нөхцөлгүйгээр тэднийг хайрлах.
- Academic, author
Julie Lythcott-Haims speaks and writes on the phenomenon of helicopter parenting and the dangers of a checklisted childhood -- the subject of her book, "How to Raise an Adult." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
You know, I didn't set out
to be a parenting expert.
0
680
3816
Би хүүхдийн хүмүүжлийн мэргэжилтэн
болъё гэж ер төсөөлж байгаагүй.
00:16
In fact, I'm not very interested
in parenting, per Se.
1
4520
3760
Үнэндээ, би хүүхэд хүмүүжүүлэхэд
тийм ч их сонирхолтой биш.
00:21
It's just that there's a certain style
of parenting these days
2
9080
3936
Харин хүүхдийг бие даан
төлөвшихөд нь саад болж,
00:25
that is kind of messing up kids,
3
13040
3176
хүүхдийн хөгжилд сөргөөр нөлөөлдөг
00:28
impeding their chances
to develop into theirselves.
4
16239
5057
хүмүүжлийн арга барил
өнөө үед бий болж.
00:33
There's a certain style
of parenting these days
5
21320
2216
Өнөө үеийн энэхүү хүмүүжлийн арга барил
00:35
that's getting in the way.
6
23560
1336
үнэхээр садаа болж байна.
00:36
I guess what I'm saying is,
7
24920
1616
Юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл
хүүхдийнхээ амьдралд
хангалттай их оролцдоггүй,
00:38
we spend a lot of time
being very concerned
8
26560
2056
00:40
about parents who aren't involved enough
in the lives of their kids
9
28640
3656
тэдний боловсрол бас хүмүүжилд нь
сайн санаа тавьдаггүй
эцэг эхчүүдэд хэтэрхий их
анхаарал хандуулах юм.
00:44
and their education or their upbringing,
10
32320
1936
00:46
and rightly so.
11
34280
1200
Ингэх нь зөв ч
00:48
But at the other end of the spectrum,
12
36000
2376
нөгөө талаасаа
00:50
there's a lot of harm
going on there as well,
13
38400
2696
энэ нь бас маш их сөрөг нөлөөтэй.
00:53
where parents feel
a kid can't be successful
14
41120
2936
Үүнд хүүхдээ алхам бүрт нь
хамгаалж, бөөцийлж,
00:56
unless the parent is protecting
and preventing at every turn
15
44080
4056
цаг мөч бүрт заан зөвлөж,
01:00
and hovering over every happening,
and micromanaging every moment,
16
48160
3736
цөөн тооны дээд сургууль
болон карьерт хөтлөхгүй л бол
01:03
and steering their kid towards
some small subset of colleges and careers.
17
51920
5200
хүүхэд нь амжилтад хүрэхгүй гэж
эцэг эхчүүд нь бодоцгоодог.
01:10
When we raise kids this way,
18
58760
2616
Хүүхдүүдээ бид ингэж хүмүүжүүлснээр,
01:13
and I'll say we,
19
61400
1696
"бид" гэж хэлснийг анзаараарай.
01:15
because Lord knows,
in raising my two teenagers,
20
63120
2776
Учир нь би өсвөр насны
хоёр хүүхдээ өсгөхдөө
01:17
I've had these tendencies myself,
21
65920
2736
надад ч бас ийм хандлага байсан.
01:20
our kids end up leading
a kind of checklisted childhood.
22
68680
3880
Ингээд хүүхэд нас нь нэг ёсондоо
хийх ёстой зүйлсийн жагсаалт болчихдог.
01:25
And here's what the checklisted
childhood looks like.
23
73200
2696
Ийм жагсаалт яаж харагдах вэ гэвэл
01:27
We keep them safe and sound
24
75920
2896
бид эхлээд хүүхдүүдээ аюулгүй байлгана,
01:30
and fed and watered,
25
78840
1680
тэднийг хооллож ундална,
01:33
and then we want to be sure
they go to the right schools,
26
81520
2696
тэгээд тэд сайн сургуульд явах эсэх,
01:36
that they're in the right classes
at the right schools,
27
84240
2576
тэр сургуульдаа зөв хичээлд суусан эсэх,
01:38
and that they get the right grades
in the right classes in the right schools.
28
86840
3620
тэр сургуулийн тэр хичээл дээрээ
сайн дүн авсан эсэхийг нь хянана.
01:42
But not just the grades, the scores,
29
90484
1732
Зөвхөн дүн нь ч биш, бас оноонууд.
01:44
and not just the grades and scores,
but the accolades and the awards
30
92240
3216
Тэгээд болоогүй зөвхөн оноо дүн ч биш,
бас шагнал өргөмжлөл,
спорт урлагийн дугуйлан секц,
тэгээд бас манлайлал.
01:47
and the sports,
the activities, the leadership.
31
95480
2191
01:49
We tell our kids, don't just join a club,
32
97695
1921
Бид хүүхдүүддээ
клубт элсэх хангалтгүй,
шинээр нээвэл сургуулиуд
илүү анхаарна гэж хэлдэг.
01:51
start a club, because colleges
want to see that.
33
99640
2256
01:53
And check the box for community service.
34
101920
1936
Бас сайн дурын ажил
хийсэн гэж бичих хэрэгтэй.
01:55
I mean, show the colleges
you care about others.
35
103880
2256
Сургуулиудад бусдыг анхаардгаа
харуулах хэрэгтэй биз дээ.
01:58
(Laughter)
36
106160
2096
(Инээд)
02:00
And all of this is done to some
hoped-for degree of perfection.
37
108280
4936
Энэ бүгдийг төгс хэмжээнд
хийхийг найдаж хүсдэг.
02:05
We expect our kids
to perform at a level of perfection
38
113240
2616
Бид өөрсдөөсөө ч асууж байгаагүй
өндөр шалгуураар хэмжин
02:07
we were never asked
to perform at ourselves,
39
115880
3336
хүүхдээсээ тэр хэмжээнд хүрэх
гүйцэтгэлийг хүсэн хүлээдэг.
02:11
and so because so much is required,
40
119240
2176
Ингээд ийм их зүйл шаардлагатай учир
02:13
we think,
41
121440
1216
бид бодохдоо
02:14
well then, of course we parents
have to argue with every teacher
42
122680
3216
мэдээж хүүхдийнхээ төлөө
бүх багш, сургуулийн захирал,
02:17
and principal and coach and referee
43
125920
2576
дасгалжуулагч гээд хүн бүртэй заргалдаж,
02:20
and act like our kid's concierge
44
128520
2896
хүүхдийнхээ төлөвлөгч,
02:23
and personal handler
45
131440
1240
хувийн туслах,
02:25
and secretary.
46
133880
1816
нарийн бичиг нь мэт аашилдаг.
02:27
And then with our kids, our precious kids,
47
135720
2176
Тэгээд харин хүүхдээ,
бидний сайхан үр хүүхдээ
02:29
we spend so much time nudging,
48
137920
2136
аргадан ятгаж, тэдэнд битүүхэн сануулж,
02:32
cajoling, hinting, helping, haggling,
nagging as the case may be,
49
140080
4416
тусалж, наймаалцаж,
тухайн үеэсээ хамаарч үглэж яншин
02:36
to be sure they're not screwing up,
50
144520
2856
алдаа хийхээс нь,
02:39
not closing doors,
51
147400
2496
боломжийг алдахаас нь,
ирээдүйгээ баллахаас нь сэргийлж
маш их цагийг өнгөрөөнө.
02:41
not ruining their future,
52
149920
2496
02:44
some hoped-for admission
53
152440
2256
Энэ бүгд бараг л бүх горилогчдод
02:46
to a tiny handful of colleges
54
154720
2616
татгалзсан хариу өгдөг
02:49
that deny almost every applicant.
55
157360
3080
тодорхой нэг цөөн тооны
их сургуульд тэнцэхийн төлөө.
02:54
And here's what it feels like
to be a kid in this checklisted childhood.
56
162680
5416
Энэ жагсаалтаар дүүрэн хүүхэд насыг
туулахад ийм мэдрэмж төрнө.
03:00
First of all, there's
no time for free play.
57
168120
2496
Нэгт, тоглох ямар ч цаг зав байхгүй.
03:02
There's no room in the afternoons,
58
170640
1656
Үдээс хойш ямар ч сул цаг байхгүй.
03:04
because everything
has to be enriching, we think.
59
172320
3016
Учир нь бид юм болгон
үр өгөөжтэй байх ёстой гэж боддог.
03:07
It's as if every piece of homework,
every quiz, every activity
60
175360
3376
Яг л бүх гэрийн даалгавар,
шалгалт, дугуйлан нэг бүр
03:10
is a make-or-break moment
for this future we have in mind for them,
61
178760
4536
тэдэнд зориулан бидний төсөөлсөн
ирээдүйг шийдэх юм шиг.
03:15
and we absolve them
of helping out around the house,
62
183320
2936
Тэгээд хүүхдүүдээ гэрийн ажлаас чөлөөлдөг.
03:18
and we even absolve them
of getting enough sleep
63
186280
3376
Тэр байтугай жагсаалт дахь
зүйлсээ хийж л байвал
03:21
as long as they're checking off
the items on their checklist.
64
189680
4896
нойр дутуу байсан ч хамаагүй.
03:26
And in the checklisted childhood,
we say we just want them to be happy,
65
194600
3816
Ийм хүүхэд насанд бид тэднийг
жаргалтай байвал л боллоо гэдэг ч
03:30
but when they come home from school,
66
198440
2056
сургуулиасаа гэртээ ирэх үед нь
03:32
what we ask about all too often first
67
200520
3136
гэрийн даалгавар, дүнгийнх нь тухай
03:35
is their homework and their grades.
68
203680
3056
хамгийн түрүүнд ихэнхдээ асуудаг.
03:38
And they see in our faces
69
206760
2016
Харин бидний нүүр царайнаас
03:40
that our approval, that our love,
70
208800
2536
тэднийг хүлээн зөвшөөрөх,
бидний хайр,
03:43
that their very worth,
71
211360
1616
тэдний үнэ цэнэ
онц сайн дүнгээс хамаарна
гэдгийг хардаг.
03:45
comes from A's.
72
213000
1856
03:46
And then we walk alongside them
73
214880
2576
Тэгээд бид хамтдаа зэрэгцэн алхаад
03:49
and offer clucking praise like a trainer
at the Westminster Dog Show --
74
217480
4696
нохойн үзэсгэлэн тэмцээний сургагч шиг
магтаж сайшаан --
03:54
(Laughter)
75
222200
1216
(Инээд)
03:55
coaxing them to just jump a little higher
and soar a little farther,
76
223440
5296
илүү өндөрт үсрэхийг,
илүү хол дүүлэн нисэхийг
04:00
day after day after day.
77
228760
3056
өдөр болгон хүүхдүүддээ ятгана.
04:03
And when they get to high school,
78
231840
1736
Тэгээд тэд ахлах ангид ормогц
04:05
they don't say, "Well, what might I
be interested in studying
79
233600
2896
"Би юу судалбал эсвэл ямар дугуйланд
орох сонирхолтой вэ"
04:08
or doing as an activity?"
80
236520
1256
гэхийн оронд
04:09
They go to counselors and they say,
81
237800
1696
зөвлөх багш дээрээ
очоод ингэж асуудаг:
04:11
"What do I need to do
to get into the right college?"
82
239520
3576
"Би юу хийвэл
сайн сургуульд орох вэ?"
04:15
And then, when the grades
start to roll in in high school,
83
243120
2936
Дараа нь төгсөх ангийн дүн жагсаах үед
04:18
and they're getting some B's,
84
246080
1576
магадгүй хэдэн B
буюу "сайн" үнэлгээ,
04:19
or God forbid some C's,
85
247680
2376
эсвэл бүр С аваад эхэлбэл
04:22
they frantically text their friends
86
250080
1936
тэд найзууд руугаа зурвас бичиж
04:24
and say, "Has anyone ever gotten
into the right college with these grades?"
87
252040
5120
"Ийм дүнтэй сайн сургуульд
орж байсан болов уу?" гэж асуудаг.
04:29
And our kids,
88
257959
1536
Ингээд хүүхдүүд маань
04:31
regardless of where they end up
at the end of high school,
89
259519
3617
төгсөх жилийн эцэст юу ч хийсэн бай
бүр тэнхэл нь тасарчихсан байдаг.
04:35
they're breathless.
90
263160
1240
04:37
They're brittle.
91
265400
1216
Бүр сульдчихсан.
04:38
They're a little burned out.
92
266640
1816
Тамир тэнхээгүй.
04:40
They're a little old before their time,
93
268480
1896
Цагаасаа өмнө бага зэрэг хөгширчихсөн.
04:42
wishing the grown-ups in their lives
had said, "What you've done is enough,
94
270400
4016
Томчуул нь "Чи хангалттай хийсэн" гэж
хэлсэн ч болоосой гэж хүссэн.
04:46
this effort you've put forth
in childhood is enough."
95
274440
2976
"Хүүхэд насандаа гаргасан
хичээл зүтгэл чинь хангалттай."
04:49
And they're withering now
under high rates of anxiety and depression
96
277440
4256
Тэд бас маш их түгшүүр,
сэтгэл гутралд идэгдэж
зарим нь энэ бүгд, энэ амьдрал
04:53
and some of them are wondering,
97
281720
2216
04:55
will this life ever turn out
to have been worth it?
98
283960
4360
эргээд юуны төлөө вэ гэж эргэлзэнэ.
05:01
Well, we parents,
99
289800
1736
Харин бид эцэг эхчүүд
05:03
we parents are pretty sure
it's all worth it.
100
291560
3376
энэ бүгд хэрэгтэй гэдэгт бат итгэдэг.
05:06
We seem to behave --
101
294960
1216
Бид хүүхдүүддээ төсөөлсөн
05:08
it's like we literally think
they will have no future
102
296200
2736
тэр цөөн хэдэн сургуульд
орохгүй л бол,
05:10
if they don't get into one of these
tiny set of colleges or careers
103
298960
4696
бидний хүссэн карьерт
хүрэхгүй л бол
тэдэнд ямар ч ирээдүй
байхгүй юм шиг аашилдаг.
05:15
we have in mind for them.
104
303680
1320
05:17
Or maybe, maybe, we're just afraid
105
305920
3096
Эсвэл магадгүй,
зүгээр магадгүй бид айдаг байх.
05:21
they won't have a future we can brag about
106
309040
2336
Бид найзууддаа хүүхдээрээ онгирч хэлэх
05:23
to our friends and with stickers
on the backs of our cars.
107
311400
3800
ирээдүйгүй болчих вий гэхээс айдаг байх.
05:29
Yeah.
108
317600
1216
Тийм ээ.
05:30
(Applause)
109
318840
2320
(Алга ташилт)
05:36
But if you look at what we've done,
110
324920
2536
Гэхдээ та юу хийснээ сайн хараад үзвэл,
05:39
if you have the courage
to really look at it,
111
327480
3536
үнэхээр хүлээн зөвшөөрөх зориг байвал,
05:43
you'll see that not only do our kids
think their worth comes
112
331040
2976
бидний хүүхдүүдийн үнэ цэнэ
зөвхөн оноо дүнгээс
хамаардаггүйг ойлгоно.
05:46
from grades and scores,
113
334040
1696
05:47
but that when we live right up inside
their precious developing minds
114
335760
3896
Харин тэдний хөгжиж буй оюун ухаанд
бид байнга нөлөөлж,
яг л утсан хүүхэлдэйг
удирдаж байгаа жүжиг шиг
05:51
all the time, like our very own version
of the movie "Being John Malkovich,"
115
339680
4576
хүүхдүүддээ ийм санааг
хүргэж байгаа хэрэг юм:
05:56
we send our children the message:
116
344280
1936
05:58
"Hey kid, I don't think you can actually
achieve any of this without me."
117
346240
5216
"Хөөе жаал аа, энэ бүгдийг чи надгүйгээр
хийж чадахгүй шүү."
06:03
And so with our overhelp,
118
351480
2656
Ингээд бидний хэт их туслалцаа,
хэт их хаацайлах, хэт их зааж чиглүүлэх,
үргэлж гараас нь хөтлөх нь
06:06
our overprotection
and overdirection and hand-holding,
119
354160
2536
06:08
we deprive our kids
of the chance to build self-efficacy,
120
356720
4016
өөрөө хийх чадвараа хөгжүүлэх
боломжийг нь хүүхдэд олгодоггүй.
06:12
which is a really fundamental tenet
of the human psyche,
121
360760
3696
Энэ нь эргээд хүний оюун санааны
хамгийн чухал итгэл үнэмшил бөгөөд
биднийг алга таших болгонд авдаг
06:16
far more important
than that self-esteem they get
122
364480
2616
өөртөө итгэх итгэлээс нь
илүү чухал чанар юм.
06:19
every time we applaud.
123
367120
1400
06:21
Self-efficacy is built when one sees
that one's own actions lead to outcomes,
124
369120
6176
Өөрөө хийх итгэл үнэмшил нь
тухайн хүний хийсэн үйлдэл
ямар нэг үр дүнд хүргэхэд бий болдог.
06:27
not --
125
375320
1216
06:28
There you go.
126
376560
1216
Яг тийм.
06:29
(Applause)
127
377800
2840
(Алга ташилт)
06:33
Not one's parents'
actions on one's behalf,
128
381600
3776
Тухайн хүний аав ээжийн
хийсэн үйлдэл биш.
06:37
but when one's own actions
lead to outcomes.
129
385400
2776
Харин өөрийн үйлдэл
үр дүнд хүргэхэд бий болно.
06:40
So simply put,
130
388200
1496
Энгийнээр хэлбэл
06:41
if our children are to develop
self-efficacy, and they must,
131
389720
5336
хүүхдүүд маань өөрсдөө хийх итгэл
үнэмшилтэй болъё гэвэл, болох ч ёстой,
06:47
then they have to do a whole lot more
of the thinking, planning, deciding,
132
395080
4856
тэд илүү их бодож тунгаан,
төлөвлөж, шийдэж,
06:51
doing, hoping, coping, trial and error,
133
399960
3576
хийж, найдаж, даван гарч,
туршиж үзэн,
06:55
dreaming and experiencing of life
134
403560
3136
мөрөөдөж, амьдралыг өөрсдөө
06:58
for themselves.
135
406720
1640
мэдэрч үзэх хэрэгтэй.
07:01
Now, am I saying
136
409280
2496
Одоо тэгэхээр би хүүхэд болгон
07:03
every kid is hard-working and motivated
137
411800
2336
маш хөдөлмөрч,
урам зоригоор дүүрэн,
07:06
and doesn't need a parent's involvement
or interest in their lives,
138
414160
3176
тэдний амьдралд эцэг эхийн оролцоо
бас сонирхол огт хэрэггүй,
07:09
and we should just back off and let go?
139
417360
1880
зүгээр л орхичих гэсэн үг үү?
07:12
Hell no.
140
420040
1216
Яг штээ.
07:13
(Laughter)
141
421280
1216
(Инээд)
07:14
That is not what I'm saying.
142
422520
1696
Би тэгэж хэлэх гэсэн юм биш ээ.
07:16
What I'm saying is, when we treat
grades and scores and accolades and awards
143
424240
3616
Юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл
оноо, дүн, өргөмжлөл, шагналыг
07:19
as the purpose of childhood,
144
427880
2096
хүүхэд насны зорилго болгон тодорхойлж
07:22
all in furtherance of some hoped-for
admission to a tiny number of colleges
145
430000
3776
цөөн тооны их сургуульд оруулах,
07:25
or entrance to a small number of careers,
146
433800
2976
эсвэл цөөн тооны карьерт
хүргэх хэрэгсэл болгох нь
07:28
that that's too narrow a definition
of success for our kids.
147
436800
4376
бидний хүүхдүүдийн амжилтыг
хэт явцуу хэмжиж байна.
07:33
And even though we might help them
achieve some short-term wins
148
441200
3536
Хэдий бид богино хугацаанд
тэдэнд хэт их тусалж
зорилгод нь хүргэж байгаа ч,
07:36
by overhelping --
149
444760
1216
07:38
like they get a better grade
if we help them do their homework,
150
446000
3560
жишээ нь гэрийн даалгаврыг нь
хийж өгвөл сайн дүн авах гэх мэт,
07:42
they might end up with a longer
childhood résumé when we help --
151
450320
3880
бид тусалснаар тэдний
хүүхэд насны намтар сунжирч
07:47
what I'm saying is that all of this
comes at a long-term cost
152
455120
3376
урт хугацаандаа өөрийн тухай
үзэл бодолд нь
07:50
to their sense of self.
153
458520
2056
сөргөөр нөлөөлөх вий.
07:52
What I'm saying is,
we should be less concerned
154
460600
2416
Би юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл
өргөдлөө өгөх боломжтой
эсвэл элсэж орох магадлалтай
07:55
with the specific set of colleges
155
463040
1816
07:56
they might be able
to apply to or might get into
156
464880
3216
цөөн тооны их сургуулиудыг мартаад
08:00
and far more concerned that they have
the habits, the mindset, the skill set,
157
468120
4896
хаана ч амжилт дагуулах
дадал зуршил, сэтгэлгээ, ур чадвар
08:05
the wellness, to be successful
wherever they go.
158
473040
4936
сайн эрүүл мэндэд нь анхаарцгаая.
08:10
What I'm saying is,
159
478000
1216
Юу гэсэн үг вэ гэхээр
08:11
our kids need us to be a little
less obsessed with grades and scores
160
479240
4576
хүүхдүүд маань биднийг оноо дүнд
хэтэрхий анхааралгүй,
08:15
and a whole lot more interested
161
483840
2296
харин амжилтын эх үүсвэрийг нь
08:18
in childhood providing
a foundation for their success
162
486160
5096
хүүхэд насанд нь бий болгох
зүйлсэд анхаараасай гэж хүсч байгаа.
Эдгээр нь юун дээр тогтох вэ гэвэл хайр,
08:23
built on things like love
163
491280
2680
08:27
and chores.
164
495240
1216
бас гэрийн ажил.
08:28
(Laughter)
165
496480
2176
(Инээд)
08:30
(Applause)
166
498680
1920
(Алга ташилт)
08:35
Did I just say chores?
Did I just say chores? I really did.
167
503240
3240
Би гэрийн ажил гэж хэлсэн гэж үү?
Би үнэхээр гэрийн ажил гэж хэллээ.
08:39
But really, here's why.
168
507920
2160
Гэхдээ жинхэнээсээ, учир нь гэвэл энэ.
08:43
The longest longitudinal study
of humans ever conducted
169
511280
3656
Хүмүүсийн судалсан хамгийн
урт хугацааны судалгаа болох
08:46
is called the Harvard Grant Study.
170
514960
2175
Харвард Грантын Судалгаанд
08:49
It found that professional
success in life,
171
517159
2337
хүүхдүүддээ бидний хүсэх
08:51
which is what we want for our kids,
172
519520
2576
ажил мэргэжлийн амжилт нь
08:54
that professional success in life
comes from having done chores as a kid,
173
522120
3776
хүүхэд байхдаа гэрийн ажил
хэр хийдэг байснаас хамаардаг гэжээ.
08:57
and the earlier you started, the better,
174
525920
2016
Эрт эхэлсэн байх тусмаа илүү сайн.
08:59
that a roll-up-your-sleeves-
and-pitch-in mindset,
175
527960
2376
Энэ нь ханцуйгаа шамлаад
"нэмэр болъё" гэсэн сэтгэлгээ.
09:02
a mindset that says,
there's some unpleasant work,
176
530360
2376
"Энд байгаа тааламжгүй ажлыг
09:04
someone's got to do it,
it might as well be me,
177
532760
2216
хэн нэгэн хийж л таарах юм чинь
би хийчихье" гэсэн сэтгэлгээ.
09:07
a mindset that says,
178
535000
1216
"Бүхэлдээ сайжрахын төлөө
нэмэр болъё"
09:08
I will contribute my effort
to the betterment of the whole,
179
536240
3096
гэсэн энэ сэтгэлгээ л
ажлын байран дээр
09:11
that that's what gets you ahead
in the workplace.
180
539360
3056
таныг бусдаас илүү хол
явахад хүргэдэг.
09:14
Now, we all know this. You know this.
181
542440
2896
Бид бүгд үүнийг мэддэг.
09:17
(Applause)
182
545360
2816
(Алга ташилт)
09:20
We all know this, and yet,
in the checklisted childhood,
183
548200
3576
Үүнийг мэддэг мөртлөө бид
өнөөх жагсаалтаар дүүрэн хүүхэд насанд
09:23
we absolve our kids of doing
the work of chores around the house,
184
551800
3776
хүүхдүүдээ гэрийн ажлаас чөлөөлж,
09:27
and then they end up
as young adults in the workplace
185
555600
2496
харин тэд насанд хүрээд ажил ормогцоо
09:30
still waiting for a checklist,
186
558120
2216
хийх ёстой зүйлсийн
байхгүй жагсаалтыг хүлээн,
09:32
but it doesn't exist,
187
560360
1456
09:33
and more importantly,
lacking the impulse, the instinct
188
561840
3296
хамгийн гол нь ханцуйгаа шамлан
"нэмэр болъё" гэх тэмүүлэл, сэтгэлгүй.
09:37
to roll up their sleeves and pitch in
189
565160
2216
09:39
and look around and wonder,
how can I be useful to my colleagues?
190
567400
3576
"Бусдадаа яаж тусалдаг юм билээ"
"Ахлагчид маань надаас юу
шаардах бол?" гэж боддоггүй.
09:43
How can I anticipate a few steps ahead
to what my boss might need?
191
571000
4320
09:48
A second very important finding
from the Harvard Grant Study
192
576280
3600
Харвард Грантын Судалгаанаас гаргасан
хоёр дахь том үр дүн бол
09:52
said that happiness in life
193
580920
1760
амьдралын аз жаргал
09:55
comes from love,
194
583720
1856
хайраас шалтгаалдаг болохоос биш
09:57
not love of work,
195
585600
1856
ажилдаа дурлах биш.
09:59
love of humans:
196
587480
2200
Хүн хүнээ хайрлах хайр.
10:02
our spouse, our partner,
our friends, our family.
197
590400
3440
Эхнэр нөхрөө, хамтрагчаа, найз нөхдөө,
гэр бүлээ хайрлах хайр.
10:06
So childhood needs to teach
our kids how to love,
198
594600
3696
Ийм учраас хүүхэд насанд
хүүхдэдээ хайрлахыг сургах ёстой.
10:10
and they can't love others
if they don't first love themselves,
199
598320
2976
Эхлээд өөрийгөө хайрлаж
чадахгүй бол бусдыг хайрлаж чадахгүй.
10:13
and they won't love themselves
if we can't offer them unconditional love.
200
601320
3976
Бид хүүхдээ нөхцөлгүйгээр хайрлахгүй бол
тэд өөрсдийгөө хайрлаж чадахгүй.
10:17
(Applause)
201
605320
1960
(Алга ташилт)
10:21
Right.
202
609600
1200
Тийм ээ.
10:24
And so,
203
612240
1776
Тэгээд
10:26
instead of being obsessed
with grades and scores
204
614040
2256
оноо дүнд өндөр
ач холбогдол өгөхийн оронд
10:28
when our precious offspring
come home from school,
205
616320
2896
хүүхдээ гэртээ сургуулиасаа ирэхэд нь
10:31
or we come home from work,
206
619240
1496
эсвэл бид ажлаасаа ирэхдээ
технологийн бүх хэрэгслээ унтраагаад,
утаснуудаа далд хийгээд
10:32
we need to close our technology,
put away our phones,
207
620760
2776
10:35
and look them in the eye
208
623560
1376
тэдний нүд рүү нь хараад
10:36
and let them see
the joy that fills our faces
209
624960
3176
хэдэн цаг хараагүй хүүхдээ анх удаа хараад
10:40
when we see our child
for the first time in a few hours.
210
628160
3136
хэрхэн баярлаж байгаагаа
харуулах хэрэгтэй.
10:43
And then we have to say,
211
631320
1936
Тэгээд дараа нь ингэж хэлэх хэрэгтэй:
10:45
"How was your day?
212
633280
1200
"Өнөөдөр хэр өдөр байв даа?
10:47
What did you like about today?"
213
635840
2816
Өнөөдрийн юу нь таалагдав?"
10:50
And when your teenage daughter
says, "Lunch," like mine did,
214
638680
3736
Тэгээд өсвөр насны охин чинь
"Өдрийн хоол" гэж
манай охин шиг хариулахад нь
тооны шалгалтынх нь тухай
10:54
and I want to hear about the math test,
215
642440
2056
10:56
not lunch,
216
644520
1416
мэдмээр байгаа ч
10:57
you have to still
take an interest in lunch.
217
645960
3016
өдрийн хоолных нь тухай
сонирхож асуух л хэрэгтэй.
11:01
You gotta say, "What was great
about lunch today?"
218
649000
3176
"Юу нь тийм гоё байсан юм?"
гэж асуух хэрэгтэй.
11:04
They need to know
they matter to us as humans,
219
652200
3376
Голч онооноос илүүтэйгээр
хүнийхээ хувьд бидэнд чухал
11:07
not because of their GPA.
220
655600
2600
гэдгийг нь мэдрүүлэх хэрэгтэй.
11:11
All right, so you're thinking,
chores and love,
221
659640
2216
За тэгэхээр та нар
"хайр, гэрийн ажил гээд
11:13
that sounds all well and good,
but give me a break.
222
661880
2496
сайхан сонсогдож байгаа ч
больж үз" гэх байх.
11:16
The colleges want to see
top scores and grades
223
664400
2976
Их сургуулиуд өндөр оноо,
11:19
and accolades and awards,
and I'm going to tell you, sort of.
224
667400
3920
өргөмжлөл, шагнал
харахыг хүсч байгаа.
11:25
The very biggest brand-name schools
are asking that of our young adults,
225
673080
5896
Хамгийн том нэр хүндтэй сургуулиуд
эдгээрийг хүүхдүүдээс маань шаарддаг.
11:31
but here's the good news.
226
679000
1360
Гэхдээ бүх зүйл тийм ч муу биш.
11:33
Contrary to what the college
rankings racket would have us believe --
227
681160
5096
Шилдэг сургуулиудын жагсаалт, нэр хүнд
гэсэн заль мэх бидэнд юу ч гэж байсан --
11:38
(Applause)
228
686280
2360
(Алга ташилт)
11:44
you don't have to go to one
of the biggest brand name schools
229
692040
2896
амьдралд амжилт гаргаж
аз жаргалтай байхын тулд
нэр сайтай их сургуулиудын
аль нэгэнд сурах албагүй.
11:46
to be happy and successful in life.
230
694960
1736
11:48
Happy and successful people
went to state school,
231
696720
2856
Аз жаргалтай, амжилттай яваа хүмүүс
улсын сургуульд явсан,
11:51
went to a small college
no one has heard of,
232
699600
2256
хэний ч сонсоогүй
жижигхэн сургуульд явсан,
11:53
went to community college,
233
701880
1576
зөвхөн мэргэжлийн гэрчилгээтэй,
11:55
went to a college over here
and flunked out.
234
703480
2736
энд нэг сургуульд ороод
хасагдсан байдаг.
11:58
(Applause)
235
706240
2800
(Алга ташилт)
12:05
The evidence is in this room,
is in our communities,
236
713240
2976
Үүний үнэн бодит жишээ
энэ танхимд ч тэр,
манай хамт олон дунд ч бий.
12:08
that this is the truth.
237
716240
1696
12:09
And if we could widen our blinders
238
717960
1696
Хэрэв бид харах өнцгөө тэлж,
12:11
and be willing to look
at a few more colleges,
239
719680
2256
өөр хэдэн сургуулийг
судлах боломжтой бол,
12:13
maybe remove our own egos
from the equation,
240
721960
3536
магадгүй өөрсдийн нэрээ урьтал болголгүй
12:17
we could accept and embrace
this truth and then realize,
241
725520
3656
энэхүү үнэнийг хүлээн зөвшөөрч,
хүүхдүүд маань өнөөх том сургуулиудад
орж чадахгүй байсан ч
12:21
it is hardly the end of the world
242
729200
1976
12:23
if our kids don't go to one
of those big brand-name schools.
243
731200
3520
үүгээр юм дуусахгүй гэдгийг
ухаарч болох юм.
12:27
And more importantly,
244
735960
1256
Хамгийн чухал нь,
12:29
if their childhood has not been lived
according to a tyrannical checklist
245
737240
5096
хэрэв хүүхэд нас нь асар их дарамттай
өнөөх жагсаалтаас ангид байсан бол,
12:34
then when they get to college,
246
742360
2136
аль нь ч байсан хамаагүй
12:36
whichever one it is,
247
744520
1936
нэг их сургуульд орох болмогц
12:38
well, they'll have gone there
on their own volition,
248
746480
3096
тэд өөрсдөө зөнгөөрөө
тэнд хүрсэн байх болно.
12:41
fueled by their own desire,
249
749600
2456
Өөрсдийн урам зоригоор хурцлагдаж
12:44
capable and ready to thrive there.
250
752080
3200
тэндээ илүү их хөгжих
чадалтай бас бэлэн байх болно.
12:49
I have to admit something to you.
251
757360
1800
Би та нарт үнэнээ хүлээе.
12:51
I've got two kids I mentioned,
Sawyer and Avery.
252
759760
3096
Өмнө нь би 2 хүүхэдтэй гэж хэлсэн.
Сойер, Эвери хоёр.
12:54
They're teenagers.
253
762880
1696
Тэд өсвөр насныхан.
12:56
And once upon a time,
254
764600
1856
Эрт урьдын цагт,
12:58
I think I was treating my Sawyer and Avery
255
766480
2616
би Сойер, Эвери хоёроо
жижигхэн бонсай мод шиг л
арчилдаг байлаа.
13:01
like little bonsai trees --
256
769120
1776
13:02
(Laughter)
257
770920
2336
(Инээд)
13:05
that I was going
to carefully clip and prune
258
773280
2936
Маш болгоомжтой тайрч засаад
13:08
and shape into some perfect
form of a human
259
776240
3896
төгс төгөлдөр хүний дүрд оруулах юм шиг л.
13:12
that might just be perfect enough
to warrant them admission
260
780160
3496
Магадгүй тэр дүр нь шалгуур өндөртэй
том сургуулиудын аль нэгт
13:15
to one of the most
highly selective colleges.
261
783680
2440
хангалттай тэнцэхүйц болно
гэж боддог байлаа.
13:19
But I've come to realize, after working
with thousands of other people's kids --
262
787040
3880
Гэхдээ бусдын мянга мянган
хүүхдүүдтэй ажилласны дараа --
13:23
(Laughter)
263
791640
1720
(Инээд)
13:26
and raising two kids of my own,
264
794480
2320
бас өөрөө 2 хүүхэд өсгөсний дараа
13:30
my kids aren't bonsai trees.
265
798200
2200
хүүхдүүд маань бонсай мод биш
гэдгийг ухаарсан.
13:33
They're wildflowers
266
801800
1720
Тэд бол төрөл зүйл нь үл мэдэгдэх
13:36
of an unknown genus and species --
267
804400
2816
зэрлэг цэцэгс.
13:39
(Laughter)
268
807240
1896
(Инээд)
13:41
and it's my job to provide
a nourishing environment,
269
809160
3416
Харин тэдэнд өсөж хөгжихөд нь
тааламжтай орчинг бүрдүүлэх,
13:44
to strengthen them through chores
270
812600
2376
гэрийн ажлаар дамжуулан
тэднийг хатуужуулах,
13:47
and to love them so they can
love others and receive love
271
815000
4296
бусдыг хайрлаж, эргээд хайрлуулахад сургаж
хайраар дутаахгүй байх нь миний үүрэг.
13:51
and the college, the major, the career,
272
819320
3096
Харин их сургууль, мэргэжил, карьер нь
13:54
that's up to them.
273
822440
1696
тэдний л сонголт.
13:56
My job is not to make them become
what I would have them become,
274
824160
5656
Миний үүрэг бол тэднийг
төсөөлсөн хүн шигээ болгох биш,
14:01
but to support them
in becoming their glorious selves.
275
829840
4800
харин өөрсдийн гайхамшигт бодгаль
болоход нь туслах юм.
14:07
Thank you.
276
835400
1216
Баярлалаа.
14:08
(Applause)
277
836640
6430
(Алга ташилт)
Translated by Indra Ganzorig
Reviewed by Marla Munkh-Achit

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Julie Lythcott-Haims - Academic, author
Julie Lythcott-Haims speaks and writes on the phenomenon of helicopter parenting and the dangers of a checklisted childhood -- the subject of her book, "How to Raise an Adult."

Why you should listen

Julie Lythcott-Haims is the author of the New York Times best-selling book How to Raise an Adult: Break Free of the Overparenting Trap and Prepare Your Kid for Success. The book emerged from her decade as Stanford University's Dean of Freshmen, where she was known for her fierce advocacy for young adults and received the university's Lloyd W. Dinkelspiel Award for creating "the" atmosphere that defines the undergraduate experience. She was also known for her fierce critique of the growing trend of parental involvement in the day-to-day lives of college students. Toward the end of her tenure as dean, she began speaking and writing widely on the harm of helicopter parenting. How to Raise an Adult is being published in over two dozen countries and gave rise to her TED Talk and a sequel which will be out in 2018. In the meantime, Lythcott-Haims's memoir on race, Real American, will be out in Fall 2017.

Lythcott-Haims is a graduate of Stanford University, Harvard Law School, and California College of the Arts. She lives in Silicon Valley with her partner of over twenty-five years, their two teenagers and her mother. 

More profile about the speaker
Julie Lythcott-Haims | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM