ABOUT THE SPEAKER
Tanya Menon - Organizational psychologist
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people.

Why you should listen

Tanya Menon is fascinated that in a time when we can instantaneously connect with nearly the whole world, we often instead filter our relationships even more narrowly. As such, we often get stuck in dead ends, missing out on new people, ideas and opportunities. Menon and her collaborators have studied the often mundane feelings and innocuous daily habits that cause people to remain in their social comfort zone and produce this polarization. And they have also explored ways that we can be more intentional about navigating the social world.

Menon is Associate Professor at the Ohio State University’s Fisher College of Business. Her research has been cited in the Wall Street Journal, Boston Globe, Chicago Tribune and The Financial Times. She is Associate Editor at Management Science journal, an award-winning teacher, and she has done keynotes, consulting and training for organizations all over the world. Her book with Dr. Leigh Thompson, Stop Spending, Start Managing: Strategies to Transform Wasteful Habits (2016, Harvard Business Review Press) explores various social traps people face in business, and how to overcome them.

Menon earned a bachelor's degree in sociology from Harvard University in 1995 and her Ph.D. from the Stanford Graduate School of Business. Her goal as a researcher, educator, consultant and parent is to create new ways for people to connect with each other so that they can live richer and more creative lives. She hopes that her work will help people intentionally create new habits to live a wider life and also share them widely.

More profile about the speaker
Tanya Menon | Speaker | TED.com
TEDxOhioStateUniversity

Tanya Menon: The secret to great opportunities? The person you haven't met yet

تانيا مېنون: پۇرسەتكە ئېرىشىشنىڭ مەخپىيىتى؟ سىز تېخى كۆرۈشۈپ باقمىغان ئادەمدە.

Filmed:
1,913,723 views

بىز ھەمىشە ئوخشىشىپ كېتىدىغان كىشىلەردىن تەركىب تاپقان تار ئىجتىمائىي چەمبىرەك ئىچىدىن چىقالمايۋاتقانلىقىمىزنى بايقايمىز. قايسى ئادەتلەر بىزنى چۈشەپ قويىدۇ ھەمدە قانداق قىلىپ ئۇلاردىن قۇتۇلالايمىز؟ تەشكىللەش پىسخولوگى تانيا مېنون قانداق قىلىپ ئىجتىمائىي دۇنيارىمىزنى پىلانلىق ھالدا كېڭەيتىشنى ھەمدە بۇنىڭ قانداق قىلىپ يېڭى ئىدىيە ۋە پۇرسەتلەرنى ئېلىپ كېلىدىغانلىقىنى مۇلاھىزە قىلىدۇ.
- Organizational psychologist
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I started teaching MBA students
0
769
2827
مەن 17 يىل ئىلگىرى MBA ئوقۇغۇچىلىرىغا
00:15
17 years ago.
1
3620
1808
دەرس ئۆتۈشنى باشلىغان
00:17
Sometimes I run into
my students years later.
2
5452
3460
بەزىدە بىر قانچە يىللار بۇرۇنقى
ئوقۇغۇچىلىرىمنى ئۇچرىتىپ قالىمەن.
00:20
And when I run into them,
a funny thing happens.
3
8936
2620
مەن ئۇلارنى ئۇچىراتقاندا بىر قىزىق ئىش
يۈز بىرىدۇ.
00:23
I don't remember just their faces;
4
11580
2252
مەن ئۇلارنىڭ چىرايىنى ئېسىمدە تۇتۇپلا
قالماي،
00:25
I also remember where exactly
in the classroom they were sitting.
5
13856
4640
يەنە تېخى ئۇلارنىڭ سىنىپتىكى قايسى ئورۇندا
ئ‍ولتۇرغانلىقىنىمۇ ئېنىق ئەسلىيەلەيمەن.
00:30
And I remember who
they were sitting with as well.
6
18520
3321
يەنە تېخى ئۇلارنىڭ كىم بىلەن بىللە
ئ‍ولتۇرغانلىقىنىمۇ ئەسلىيەلەيمەن.
00:33
This is not because I have
any special superpowers of memory.
7
21865
4694
بۇ ھەرگىزمۇ دەرىجىدىن تاشقىرى ئەستە
تۇتۇش قابىلىيىتىمنىڭ بولغانلىقىدىن ئەمەس
00:38
The reason I can remember them
8
26583
1860
ئۇلارنى ئەستە ساقلىيالىشمنىڭ سەۋەبى
00:40
is because they are creatures of habit.
9
28467
2667
ئۇلارنىڭ مەلۇم ئادىتى بولغانلىقىدا.
00:43
They are sitting with their
favorite people in their favorite seats.
10
31158
4111
ئۇلار ئۆزى ئەڭ ياقتۇرىدىغان ئورۇندا,
ياقتۇرىدىغان ئادەملىرى بىلەن ئولتۇرىشىدۇ.
00:47
They find their twins,
they stay with them for the whole year.
11
35293
4179
ئۇلار ئۆزىنىڭ قوشكېزىكىنى تېپىۋېلىپ،
پۈتۈن بىر يىل بىللە ئولتۇرىدۇ.
00:51
Now, the danger of this
for my students is they're at risk
12
39976
4850
ئەمدى، بۇنىڭ مېنىڭ ئوقۇغۇچىلىرىمغا
ئېلىپ كەلگەن خەتىرى بولسا:
00:56
of leaving the university
with just a few people
13
44850
3546
ئۇلار بىر قانچە ئ‍ۆزى بىلەن ئوپمۇ-ئوخشاش
كىشىلەر بىلەن ئوقۇش پۇتتۈرۈش
01:00
who are exactly like them.
14
48420
1321
خەۋپىگە دۇچ كېلىدۇ.
01:01
They're going to squander their chance
for an international, diverse network.
15
49765
4418
ئۇلار خەلقئارالىق، كۆپ خىل مۇناسىۋەت
تورىغا ئېرىشىش پۇرسىتىنى ئىسراپ قىلماقچى.
01:06
How could this happen to them?
16
54207
1612
ئۇلار بۇنداق قىلسا قانداق بولىدۇ؟
01:07
My students are open-minded.
17
55843
1619
ئوقۇغۇچىلىرىم ئىلغار ئىدىيەلىك.
01:09
They come to business school precisely
so that they can get great networks.
18
57486
4387
ئۇلارنىڭ سودا مەكتىپىگە كېلىپ ئوقۇشى،
دەل ئىلغار مۇناسىۋەت تورىغا ئېرىشىش ئۈچۈن.
01:14
Now, all of us socially narrow
in our lives, in our school, in work,
19
62212
6181
بىزھازىر ئىجتىمائىي جەھەتتىن ھاياتىمىزدا،
مەكتەپتە ياكى خىزمەتتە تار دائىرە ئىچىدە،
01:20
and so I want you to think about this one.
20
68417
2545
شۇڭلاشقا سىلەرنى بۇنى ئويلىشىپ باقسىاڭلار
دەيمەن.
01:22
How many of you here
brought a friend along for this talk?
21
70986
4517
ئاراڭلاردا قانچىڭلار بۇ نوتۇققا
دوستۇڭلارنى بىللە ئېلىپ كەلدىڭلار؟
01:27
I want you to look
at your friend a little bit.
22
75527
2676
دوستۇڭلارغا قاراپ باقساڭلار.
01:31
Are they of the same nationality as you?
23
79036
3055
ئۇلار سىلەر بىلەن ئوخشاش مىللەتتىىنمۇ؟
01:34
Are they of the same gender as you?
24
82601
2407
ئ‍ۇلارنىڭ جىنسى سىلەر بىلەن ئوخشاشمۇ؟
01:37
Are they of the same race?
25
85032
1665
ئۇلار ئوخشاش ئىرىقتىنمۇ؟
01:38
Really look at them closely.
26
86721
2425
ئەستايىدىللىق بىلەن قاراپ بېقىڭلار.
01:41
Don't they kind of look like you as well?
27
89170
2116
ئۇلار ھەتتا سىلەرگە
ئوخشىشىپمۇ قالامدىكەن؟
01:43
(Laughter)
28
91310
1013
(كۈلكە)
01:44
The muscle people are together,
29
92347
1555
مۇسكۇللۇقلار بىللە،
01:45
and the people with the same hairstyles
30
93926
2017
ئوخشاش چاچ پاسونى بارلار بىللە،
01:47
and the checked shirts.
31
95967
1227
كاتەكچە مايكا كەيگەنلەرمۇ
01:50
We all do this in life.
32
98069
1817
ھەممىمىز ھاياتىمىزدا مۇشۇنداق قىلىمىز.
01:51
We all do it in life, and in fact,
there's nothing wrong with this.
33
99910
3712
ھاياتىمىزدا ھەممىمىزشۇنداق قىلغاچقا،
ئەمەلىيەتتە بۇنىڭ ھېچقانداق خاتاسى يوق.
01:55
It makes us comfortable to be
around people who are similar.
34
103646
3848
ئوخشىشىپ كېتىدىغان كىشىلەر بىلەن
بىللە بولساق راھەت ھېس قىلىمىز.
01:59
The problem is when
we're on a precipice, right?
35
107518
3075
مەسىلە بىز چوڭ خەتەرگە دۈچ كەلگەندە
پەيدا بولىدىغۇ-ھە؟
02:02
When we're in trouble,
when we need new ideas,
36
110617
2264
مەسىلىگە يولۇققان،
يېڭى ئىدىيەگە مۇھتاج بولغاندا
02:04
when we need new jobs,
when we need new resources --
37
112905
3808
يېڭى خىزمەت ئىزدىگەندە،
يېڭى مەنبەگە ئېھتىياجىمىز چۈشكەندە،
02:08
this is when we really pay a price
for living in a clique.
38
116737
4079
دەل مۇشۇنداق پەيىتلەردە گۇرۇھلىشىپ
ياشىغاننىڭ بەدىلىنى تۆلەيمىز.
02:13
Mark Granovetter, the sociologist,
had a famous paper
39
121294
4695
جەمئىيەتشۇناس مارك گرەنوۋېتتېر يازغان
داڭلىق ئىلمىي ماقالە
02:18
"The Strength of Weak Ties,"
40
126013
2060
«يېراق مۇناسىۋەتنىڭ كۈچى» دە،
02:20
and what he did in this paper
is he asked people
41
128097
2699
ئۇ كىشىلەردىن
خىزمىتىڭىزگە قانداق ئېرىشكەن؟
02:22
how they got their jobs.
42
130820
1901
دىگەن سۇئالنى سورىغان.
02:24
And what he learned was that
most people don't get their jobs
43
132745
3155
ئۇنىڭ جاۋابلارىن يەكۈنلىگىنى:
كۆپ قىسىم كىشىلەر
02:27
through their strong ties -- their father,
their mother, their significant other.
44
135924
3911
خىزمىتىگە يېقىن تونۇشلىرى- دادىسى، ئاپىسى
ياكى ئايالى ئارقىلىق ئەمەس
02:31
They instead get jobs through weak ties,
people who they just met.
45
139859
4663
بەلكى تېخى يېقىندىلا تونۇشقان
يېراق تونۇشلىرى ئارقىلىق ئېرىشكەن.
02:36
So if you think about what
the problem is with your strong ties,
46
144546
3131
ئۇنداقتا يېقىن تۇنۇشلۇق مۇناسىۋىتىڭىزدىكى
مەسىلە نېمە ئويلاپ بېقىڭ
02:39
think about your
significant other, for example.
47
147701
2332
مەسىلەن، ئايالىڭىزنى ئويلاڭ.
02:42
The network is redundant.
48
150057
1646
بۇ يەردىكى مۇناسىۋەت تورى ئارتۇقچە
02:43
Everybody that they know, you know.
49
151727
2889
ئۇلار تونۇيدىغان ئادەملەرنى سىزمۇ تۇنۇيسىز
02:46
Or I hope you know them. Right?
50
154640
2342
ياكى تۇنۇيسىز دەپ تۇرايلى، ھە؟
02:49
Your weak ties --
people you just met today --
51
157006
2555
بۈگۈنلا كۆرۈشكەن يېراق تونۇشلىرىڭىز
02:51
they are your ticket
to a whole new social world.
52
159585
3817
سىزنىڭ پۈتۈنلەي يېڭى ئىجتىمائىي
مۇناسىۋەتكە ئېرىشىشىڭىزنىڭ بېلىتى.
02:55
The thing is that we have this amazing
ticket to travel our social worlds,
53
163900
4440
مەسىلە شۇكى بىزدە ئىجتىىمائىي دۇنيانى
كېزىدىغان مۇشۇنداق قالتىس بېلەت تۇرۇپمۇ،
03:00
but we don't use it very well.
54
168364
1477
ئۇنىڭدىن ياخشى پايدىلىنالمايمىز
03:01
Sometimes we stay awfully close to home.
55
169865
2836
بەزىدە بىز ئائىلە چەمبىرىكىمىزدىن
پەقەتلا ئايرىلالمايمىز.
03:04
And today, what I want to talk about is:
56
172725
2085
ئۇنداقتا بۈگۈن سۆزلىمەكچى بولغىنىم
بولسا:
03:06
What are those habits that keep
human beings so close to home,
57
174834
3654
ئىنسانلارنى ئائىلە چەمبىرىكىگە
باغلايدىغان ئادەتلەر قايسىلار،
03:10
and how can we be
a little bit more intentional
58
178512
2632
ھەمدە بىز قانداق قىلىپ پىلانلىق ھالدا
03:13
about traveling our social universe?
59
181168
2281
ئىجتىمائىي دۇنيادا سەيلە قىلالايمىز؟
03:15
So let's look at the first strategy.
60
183854
2060
ئەمسە بىرىنچى تاكتىكىغا قاراپ باقايلى.
03:18
The first strategy is to use
a more imperfect social search engine.
61
186223
6336
مۇكەممەل بولمىغان ئىجتىمائ‍ىي ئىزدەش
ماتورى ئىشلىتىش.
03:24
What I mean by a social search engine
62
192583
2111
ئىجتىمائىي ئىزدەش ماتورى دېگىنىم
قانداق قىلىپ
03:26
is how you are finding
and filtering your friends.
63
194718
3941
دوستلىرىڭىزنى تېپىش ۋە
تۈرگە ئايرىشقا قارىتىلغان.
03:31
And so people always tell me,
64
199555
1745
كىشىلەر دائىم ماڭا شۇنداق دەيدۇ:
03:33
"I want to get lucky through the network.
65
201324
2040
"ئىجتىمائىي مۇناسىۋەتتە تەلەيلىك بولغۇم
بار
03:35
I want to get a new job.
I want to get a great opportunity."
66
203388
2911
يېڭى خىزمەتكە ئېرىشكۈم بار،
قالتىس پۇرسەتكە ئ‍ېرىشسەم دەيمەن."
03:38
And I say, "Well, that's really hard,
67
206323
1981
مېنىڭ جاۋابىم:
"ھىم، بۇ ھەقىقەتەن مۇشكۈل،
03:40
because your networks
are so fundamentally predictable."
68
208328
3252
چۈنكى ئىجتىمائىي چەمبىرىكىڭىزنى
ئاساسىي جەھەتتىن
03:43
Map out your habitual daily footpath,
69
211604
3122
مۆلچەرلىگىلى بۇلىدىكەن،
كۈندىلىك ئادىتىڭىزنى سىزىپ چىقساق،
03:46
and what you'll probably discover
is that you start at home,
70
214750
3521
بەلكىم شۇنى بايقايسىزكى، سىز ئۆيدىن چىقىپ
03:50
you go to your school or your workplace,
71
218295
2436
مەكتەپكە ياكى خىزمەتكە بارىسىز،
03:52
you maybe go up
the same staircase or elevator,
72
220755
2770
بەلكىم ئوخشاش پەلەمپەي ياكى
لىفت بىلەن ئۈستىگە چىقىسىز،
03:55
you go to the bathroom --
the same bathroom --
73
223549
2705
تازلىق ئۆيىگە بارىسىز—كۈندە
كىرىدىغىنىڭز ئوخشاشلا،
03:58
and the same stall in that bathroom,
74
226278
1773
ھەتتا كۈندە ئوخشاش بۈلۈمچىگە
كىرىسىز،
04:00
you end up in the gym,
75
228075
1613
ئىشتىن چۈشۈپ چېنىقىش زالىغا
بېرىپ،
04:01
then you come right back home.
76
229712
1460
ئاندىن ئۇدۇل ئۆيگە قايتىسىز.
04:03
It's like stops on a train schedule.
77
231196
2200
بۇ پويىز ۋاقىت جەدۋىلىدىكى بېكەتكە
ئوخشايدۇ.
04:05
It's that predictable.
78
233420
1326
مۆلچەرلەش شۇنچىلىك ئاسان.
04:06
It's efficient, but the problem is,
you're seeing exactly the same people.
79
234770
5843
ئۇ ئۈنۈملۈك، لېكىن مەسىلە شۇكى،
سىز ئوخشاش ئادەملەر بىلەن كۆرۈشىسىز.
04:12
Make your network
slightly more inefficient.
80
240637
3123
بۇ سىزنىڭ ئىجتىمائىي ئالاقە ئۈنۈمىڭىزنى
تۆۋەنلىتىدۇ.
04:15
Go to a bathroom on a different floor.
81
243784
2353
باشقا قەۋەتتىكى تازلىق ئۆيىگە كىرىڭ.
04:18
You encounter a whole new
network of people.
82
246161
3137
پۈتۈنلەي يېڭى كىشىلەر توپىغا يولۇقىسىز.
04:21
The other side of it is how
we are actually filtering.
83
249791
4537
بۇنىڭ يەنە بىر تەرىپى بولسا،
قانداق تۈرگە ئايرىش. ھەمدە قانداق قىلىپ
04:26
And we do this automatically.
84
254352
1633
بۇنى ئۆزلىكىدىن قىلىش.
04:28
The minute we meet someone,
we are looking at them, we meet them,
85
256009
3104
بىز بىرى بىلەن كۆرۈشكەن پەيىتتە،
ئۇلارغا قاراپ كۆرۈشىمىز،
04:31
we are initially seeing,
86
259137
1579
دەسلىپىدە شۇنداق دەيمىز:
04:32
"You're interesting."
87
260740
1152
"سىز قىزىقارلىقكەنسىز."
04:33
"You're not interesting."
"You're relevant."
88
261916
2099
"سىز قىزىقارلىق ئەمەسكەنسىز."
"سىز قىممەتلىك"
04:36
We do this automatically.
We can't even help it.
89
264039
2399
بۇنى ئۆزىمىزمۇ ھېس قىلماي،
ئۆزلىكىمىزدىن قىلىمىز.
04:38
And what I want to encourage you
to do instead is to fight your filters.
90
266462
3995
ئەكسىچە مەن سىلەرنى بۇ سۈزگۈچكە جەڭ ئېلان
قىلساڭلاركەن دەپ ئىلھام بىرىمەن.
04:42
I want you to take a look
around this room,
91
270481
2533
زالغا قاراپ بېقىڭلار،
04:45
and I want you to identify
the least interesting person that you see,
92
273038
4200
ئاندىن سىلەر كۆرگەن ئەڭ زېرىكىشلىك دەپ
قارىغان ئادەمنى تېپىپ چىقىڭلار،
04:49
and I want you to connect with them
over the next coffee break.
93
277262
3176
كېيىنكى ئارام ۋاقتىدا ئۇلار بىلەن
ئالاقە قىلىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن
04:52
And I want you to go
even further than that.
94
280462
2441
ھەتتا سىلەرنى ئۇنىڭدىنمۇ ياخشىراق
قىلسىكەن دەيمەن.
04:54
What I want you to do is find
the most irritating person you see as well
95
282927
4757
سىلەرنى قىلسىكەن دېگىنىم، ئەڭ بىزار
قىلىدۇ دەپ قارىغان ئادەملەرنىمۇ تېپىش،
04:59
and connect with them.
96
287708
1605
ھەمدە ئۇلار بىلەن ئالاقە قىلىش.
05:01
What you are doing with this exercise
is you are forcing yourself
97
289337
6658
بۇ سىناق ئارقىلىق سىلەر كۆرۈشنى خالىمىغان
نەرسىنى
05:08
to see what you don't want to see,
98
296019
2625
مەجبۇرىي كۆرىسىلەر،
05:10
to connect with who
you don't want to connect with,
99
298668
2666
ئ‍الاقە قىلىشنى خالىمىغان كىشىلەر بىلەن
ئالاقە قىلىسىلەر،
05:13
to widen your social world.
100
301358
2197
بۇلار ئىجتىمائىي دۇنيارىڭلارنى كېڭەيتىش
ئۈچۈن.
05:15
To truly widen, what we have to do is,
101
303579
3019
ھەقىقىي كېڭەيتىش ئۈچۈن، بىز قىلىشقا
تىگىشلىك ئىش بولسا،
05:18
we've got to fight our sense of choice.
102
306622
2315
تاللاش سەزگۈمىزگە جەڭ ئېلان قىلىش!
ئۇلار بىلەن
05:20
We've got to fight our choices.
103
308961
1551
كۆرەش قىلىشىمىز كېرەك.
05:22
And my students hate this,
but you know what I do?
104
310536
2409
ئوقۇغۇچىلىرىم بۇنى ياقتۇرمايدۇ.
قانداق قىلىمەن؟
05:24
I won't let them sit
in their favorite seats.
105
312969
2191
ئۇلارنى ياقتۇرىدىغان ئورنىدا
ئ‍ولتۇرغۇزمايمەن.
05:27
I move them around from seat to seat.
106
315184
1819
ئ‍ورنىنى يۆتكەپ تۇرىمەن.
ئۇلارنى
05:29
I force them to work with different people
107
317027
2367
ھەرخىل ئادەملەر بىلەن مەجبۇرىي
ئۇچىراشتۇرىمەن.
05:31
so there are more accidental
bumps in the network
108
319418
2725
شۇنىڭ بىلەن ئۇلارنىڭ ئىجتىمائىي ئالاقىسىدا
05:34
where people get a chance
to connect with each other.
109
322167
2699
تاسادىپىيلىقلار يۈز بېرىدۇ.
05:36
And we studied exactly this kind
of an intervention at Harvard University.
110
324890
4634
بىز خارۋارد ئۇنىۋېرستىتىدا دەل مۇشۇنداق
ئارىلىشىشنى تەتقىق قىلقان.
05:41
At Harvard, when you look at
the rooming groups,
111
329548
3103
خارۋاردتا ياتاق گۇرۇپپىسىغا
قارىسىڭىز، يېڭى ئوقۇغۇچىلار
05:44
there's freshman rooming groups,
people are not choosing those roommates.
112
332675
3815
ياتاق گۇرۇپپىسى بار،لېكىن
باشقىلار ئۇلارنى ياتاقداشلىققا تاللىمايدۇ.
05:48
They're of all different races,
all different ethnicities.
113
336514
2769
ئۇلار ھەرخىل ئىرق،
مىللەتلەردىن تەشكىل تاپقان.
05:51
Maybe people are initially uncomfortable
with those roommates,
114
339307
3004
بەلكىم ئوقۇغۇچىلار دەسلىپىدە
بۇ ياتاقداشلىرىدىن بىئارام بولىدۇ،
05:54
but the amazing thing is,
115
342335
1232
لېكىن ھەيران قالارلىقى،
05:55
at the end of a year with those students,
116
343591
2026
بىر يىل ياتاقداش بولۇپ
ئۆتكەندىن كىيىن،
05:57
they're able to overcome
that initial discomfort.
117
345641
3427
ئۇلار دەسلىپىدىكى ئۇڭايسىزلىقنى
يېڭەلەيدۇ.
06:01
They're able to find deep-level
commonalities with people.
118
349092
3864
ئۇلار كىشىلەر بىلەن چوڭقۇر
ئالاقە قىلىشنى ئۆگىنىدۇ.
06:04
So the takeaway here is not just
"take someone out to coffee."
119
352980
5284
بۇ يەردىكى ئەستە ساقلاشقا تىگىشلىك نۇقتا،
"مەلۇم بىرىنى قەھۋەگە تەكلىپ قىلىڭ." ئەمەس
06:10
It's a little more subtle.
120
358288
1294
بەلكى ئۇنىڭدىنمۇ ئىنچىكە،
06:11
It's "go to the coffee room."
121
359606
2649
يەنى "قەھۋەخانىغا كىرىش"
06:14
When researchers talk about social hubs,
122
362279
2399
تەتقىقاتچىلار ئىجتىمائىي مەركەزنى
تىلغا ئالغاندا،
06:16
what makes a social hub so special
is you can't choose;
123
364702
3811
شۇنداق مەركەزنى تاللىيالمىغانلىقىمىز
تۈپەيلىدىن ئالاھىدە بولۇپ قالىدۇ.
06:20
you can't predict who
you're going to meet in that place.
124
368537
3730
سىز ئۇ جايدا كىم بىلەن
كۆرۈشىدىغانلىقىڭىزنى پەرەز قىلالمايسىز.
06:24
And so with these social hubs,
the paradox is, interestingly enough,
125
372291
5346
قىزىقارلىقى، بۇ مەركەزلەردىكى زىددىيەتلىك
ئىش بولسا،
06:29
to get randomness,
126
377661
1499
ئ‍خىتىيارىلىققا ئېرىشىش،
06:31
it requires, actually, some planning.
127
379184
2061
ئەمەلىيەتتە بۇنىمۇ پىلانلىشىمىز كېرەك.
06:33
In one university that I worked at,
128
381269
2849
مەن ئىشلىگەن بىر ئۇنىۋېرستىتىتا،
06:36
there was a mail room
on every single floor.
129
384142
2503
ھەر بىر قەۋەتتە بىردىن خەت-چەك
ئ‍ۆيى بار ئىدى.
06:38
What that meant is that the only people
who would bump into each other
130
386669
3655
بۇ دىگەنلىك بۇ يەردىكى ئۆز- ئارا تاسادىپىي
ئۇچرىشىپ قالىدىغان كىشىلەر
06:42
are those who are actually on that floor
131
390348
1959
پەقەت شۇ قەۋەتتكلەر،
06:44
and who are bumping
into each other anyway.
132
392331
2014
ئەمەلىيەتتە ئۇلار ئۇنىڭسىزمۇ ئۇچرىشالايدۇ.
06:46
At another university I worked at,
there was only one mail room,
133
394369
3064
مەن ئىشلىگەن يەنە بىر ئۇنۋېرستىتىتا،
پەقەت بىرلا خەت-چەك ئۆيى بار
06:49
so all the faculty
from all over that building
134
397457
3406
شۇنىڭ بىلەن مۇشۇ بىنادىكى بارلىق
خىزمەتچىلەر
06:52
would run into each other
in that social hub.
135
400887
2604
ئاشۇ ئۆيدە ئۇچرىشىپ قېلىشى مۇمكىن
ئىدى.
06:56
A simple change in planning,
136
404098
2974
كىچىككىنە ئۆزگەرتىش ئارقىلىق
06:59
a huge difference in the traffic of people
137
407096
3115
كىشىلەرنىڭ يۆتكىلىشىدە چوڭ
ئۆزگىرىش بولدى،
07:02
and the accidental bumps in the network.
138
410235
2070
ئۇلارنىڭ ئجتىمائىي تورىدا
تاسادىپىيلىق شەكىللەندى.
07:04
Here's my question for you:
139
412329
2306
سىلەردىن سورايدىغان سۇئالىم:
07:06
What are you doing that breaks you
from your social habits?
140
414659
3514
ئىجتىمائىي ئادەتلىرىڭلارنى بۇزىدىغان
قايسى ئىشلارنى قىلىۋاتىسىلەر؟
07:10
Where do you find yourself
141
418197
1595
ئۆزۈڭلارغا پەرەز قىلغۇسىز
07:11
in places where you get injections
of unpredictable diversity?
142
419816
4906
كۆپ خىللىقنى ئۇكۇل قىلىپ ئۇرالايدىغان
ئۇرۇننى قايەردىن تاپىسىلەر؟
07:17
And my students give me
some wonderful examples.
143
425165
2671
ئوقۇغۇچىلىرىم ماڭا بىر قانچە
قالتىس مىساللارنى دەپ بەردى.
07:19
They tell me when they're doing
pickup basketball games,
144
427860
2834
ئۇلار ئۆزلىكىدىن تەشكىللىنىپ
ۋاسكېتبول ئوينىغاندا، ياكى
07:22
or my favorite example
is when they go to a dog park.
145
430718
2889
مېنىڭ ياقتۇرىدىغان مىسالىم،
ئۇلارنىڭ ئىت باغچىسىغا بېرىشى.
07:25
They tell me it's even better
than online dating when they're there.
146
433631
3593
ئۇلار ماڭا ئۇ يەرگە بېرىش توردا
مۇھەببەتلىشىشتىنمۇ كۆڭۈللۈك دېدى.
07:29
So the real thing that
I want you to think about
147
437248
4030
سىلەرنى ئويلىشىپ باقسۇن دىگەن
مەسىلە بولسا،
07:33
is we've got to fight our filters.
148
441302
2057
بىز سۈزگۈچىمىزگە جەڭ ئېلان قىلىشىمىز
كېرەك.
07:35
We've got to make ourselves
a little more inefficient,
149
443383
3217
ئۆزىمىزنى ئاز-تۇلا ئۈنۈمسىز
قىلىشىمىز كېرەك. شۇنداق قىلىش ئارقىلىق
07:38
and by doing so, we are creating
a more imprecise social search engine.
150
446624
4978
بىز تېخىمۇ ئېنىقسىز بولغان ئىجتىمائىي
ئىزدەش ماتورى ھاسىل قىلىمىز.
07:43
And you're creating that randomness,
151
451626
2360
سىز دەل ئىجتىمائىي دۇنيارىڭىز ئارقىلىق
يولىڭىزنى
07:46
that luck that is going to cause you
to widen your travels,
152
454010
2863
كېڭەيتىدىغان ئىختىيارىلىقنى
07:48
through your social universe.
153
456897
1460
شەكىللەندۈرىۋاتىسىز.
07:50
But in fact, there's more to it than that.
154
458812
2422
لېكىن بۇ ئەمەلىيەتتە ئويلىغىنىڭزدىنمۇ
كۆپ.
07:53
Sometimes we actually buy ourselves
a second-class ticket
155
461258
4743
بەزىدە بىز ئىجتىمائىي دۇنيارىمىزدا
كېزىش ئۈچۈن
07:58
to travel our social universe.
156
466025
1670
ئەزان باھالىق بېلەت سېتىۋالىمىز.
08:00
We are not courageous
when we reach out to people.
157
468337
3710
بىز باشقىلار بىلەن ئالاقە قىلغاندا
غەيرەتلىك بۇلالمايمىز.
08:04
Let me give you an example of that.
158
472071
2268
سىلەرگە بىر مىسال ئېلىپ بېرەي.
08:06
A few years ago, I had
a very eventful year.
159
474363
2994
بىر قانچە يىل ئىلگىرى مېنىڭ
شۇنداق كۆڭۈللۈك بىر يىلىم بولغان.
08:09
That year, I managed to lose a job,
160
477381
3202
شۇ يىلى مەن خىزمىتىمدىن ئايرىلىپ،
غەلبىلىك ھالدا
08:12
I managed to get a dream job
overseas and accept it,
161
480607
3245
چەتئەلدىكى ئارزۇ قىلغان خىزمىتىمگە
قوبۇل قىلىندىم، بالام تۇغۇلۇشقا
08:15
I had a baby the next month,
162
483876
1582
بىر ئايلا قالغان ئىدى،
08:17
I got very sick,
163
485482
1190
ئېغىر كېسەل بولدۇم،
08:18
I was unable to take the dream job.
164
486696
2174
ئاخىرىدا ئارزۇيۇمدىكى
خىزمەتتىن قۇرۇق قالدىم.
08:21
And so in a few weeks,
what ended up happening was,
165
489319
2759
شۇنىڭ بىلەن بىر قانچە ھەپتىدىن كېيىن
فاكۇلتېتتىكى
08:24
I lost my identity as a faculty member,
166
492102
2928
ئوقۇتقۇچىلىق سالاھىيىتىمدىن ئايرىلىپ،
08:27
and I got a very stressful
new identity as a mother.
167
495054
2998
ئانا دىگەن بۇ ۋەزنى ئېغىر يېڭى
سالاھىيەتكە ئېرىشتىم.
08:30
What I also got was tons
of advice from people.
168
498076
3144
ئۇنىڭدىن باشقا يەنە نۇرغۇنلىغان
پەند-نەسىھەتلەرگىمۇ نائىل بولدۇم.
08:33
And the advice I despised
more than any other advice was,
169
501244
3105
بۇ نەسىھەتلەر ئىچىدە مېنى ئەڭ
بىزار قىلغىنى،
08:36
"You've got to go network with everybody."
170
504373
2267
"سەن ھەممە ئادەملەر بىلەن ئالاقە
قىلىشىڭ كېرەك"
08:38
When your psychological world
is breaking down,
171
506664
3241
روھىي دۇنيارىم ۋەيران بولىۋاتقان
شۇ پەيىتتە، كىشىلەر بىلەن
08:41
the hardest thing to do
is to try and reach out
172
509929
2882
ئالاقە قىلىش ۋە ئىجتىمائ‍ىي
دۇنيارىمنى شەكىللەندۈرۈش
08:44
and build up your social world.
173
512835
1812
ئەڭ مۈشكۈل ئىش ئىكەن.
08:46
And so we studied exactly this idea
on a much larger scale.
174
514671
4672
شۇڭا بىز دەل مۇشۇ ئىدىيەنى
تېخىمۇ چوڭقۇر تەتقىق قىلدۇق.
08:51
What we did was we looked at high
and low socioeconomic status people,
175
519367
5908
بىز ئىقتىسادىي جەھەتتىن يۇقىرى
ۋە تۆۋەن تەبىقىدىكىلەرنى
08:57
and we looked at them in two situations.
176
525299
2370
ئىككى خىل ئەھۋالدىن كۆزەتتۇق.
08:59
We looked at them first
in a baseline condition,
177
527693
2453
بىز باشتا ئۇلارنى تۆۋەن چەكتىكى ھالىدا
كۈزەتتۇق،
09:02
when they were quite comfortable.
178
530170
1952
يەنى ئۇلار راھەت ۋاقىتتا كۆزەتتۇق.
09:04
And what we found was that
our lower socioeconomic status people,
179
532146
3641
شۇنى بايقىدۇقكى، ئ‍ىجتىمائىي، ئىقتىسادىي
جەھەتتىن تۆۋەن تەبىقىدىكىلەر
09:07
when they were comfortable,
were actually reaching out to more people.
180
535811
3442
راھەت ۋاقتىدا كۆپرەك كىشىلەر بىلەن
ئالاقە قىلغان ئىدى.
09:11
They thought of more people.
181
539277
1424
باشقىلارنى بەكرەك ئويلىغان.
09:12
They were also less constrained
in how they were networking.
182
540725
2847
ئىجتىمائىي ئالاقىدىمۇ چەكلىنىپ
قالمىغان.
09:15
They were thinking of more diverse people
183
543596
2037
ئۇلاريۇقىرى تەبىقىدىكىلەرگە سېلىشتۇرغاندا
09:17
than the higher-status people.
184
545657
1462
باشقىلارنى بەكرەك ئويلاشقان.
09:19
Then we asked them
to think about maybe losing a job.
185
547143
3121
ئ‍اندىن بىز ئۇلارنى ئەگەر خىزمىتىڭلاردىن
ئايرىلىپ قالساڭلارچۇ
09:22
We threatened them.
186
550288
1216
دەپ تەھدىت سالدۇق.
09:23
And once they thought about that,
187
551528
2071
ئۇلار شۇنى ئويلاش بىلەنلا،
09:25
the networks they generated
completely differed.
188
553623
2696
شەكىللەندۈرگەن ئالاقە تورى پۈتۈنلەي
ئۆزگەردى.
09:28
The lower socioeconomic status
people reached inwards.
189
556651
3529
تۆۋەن تەبىقىدىكىلەر تەتۈرىسىگە قايىتتى.
09:32
They thought of fewer people.
190
560204
1560
ئۇلار باشقىلارنى ئويلىمىدى.
09:33
They thought of less-diverse people.
191
561788
2357
ئۇلار ئۆز ئەتىراپىدىكىلارنىلا ئويلىدى.
09:36
The higher socioeconomic status
people thought of more people,
192
564169
3629
يۇقىرى تەبىقىدىكىلەر ئەكسىچە تېخىمۇ
كۆپ كىشىلەرنى ئويلىدى،
09:39
they thought of a broader network,
193
567822
1667
تېخىمۇ كەڭرى ئالاقە تورىنى ئويلىدى،
09:41
they were positioning themselves
to bounce back from that setback.
194
569513
4184
ئۇلار بۇ قىيىنچىلىقتىن ئەسلىگە
قايتىش ھالىتىگە ئۆتتى.
09:46
Let's consider what this actually means.
195
574101
2986
بۇنىڭ زادى نېمىدىن دېرك بېرىدىغانلىقىنى
مۇلاھىزە قىلىپ باقايلى.
09:49
Imagine that you were being
spontaneously unfriended
196
577524
4421
بارلىق كىشىلەرنى ئۆزلىكىدىن
ئالاقە چەمبىرىكىڭلاردىن
09:53
by everyone in your network
197
581969
2721
چىقىرىۋەتتىڭلەر دەپ پەرەز قىلايلى.
09:56
other than your mom,
your dad and your dog.
198
584714
3575
ئاپاڭلار، داداڭلار ۋە ئىتىڭلار بۇنىڭ
سىرتىدا.
10:00
(Laughter)
199
588313
1021
(كۈلكە)
10:01
This is essentially what we are doing
200
589358
2555
بۇ دەل بىز ئالاقە تورىمىزغا ئەڭ
ئىھتىياجلىق ۋاقىتتا
10:03
at these moments when
we need our networks the most.
201
591937
3156
ئېلىپ بېرىلىۋاتقان تەجرىبە.
10:08
Imagine -- this is what we're doing.
We're doing it to ourselves.
202
596193
3084
بۇنى ئۆزىمىز ئۈچۈن قىلىۋاتىمىز
دەپ پەرەز قىلىڭ. ئازابلىنىۋاتقان
10:11
We are mentally compressing our networks
203
599301
1970
ۋاقتىمىزدا، بوزەك قىلىنىۋاتقاندا
10:13
when we are being harassed,
when we are being bullied,
204
601295
2619
ھەمدە خىزمەتتىن ئايرىلىش تەھدىتىگە
ئۇچرىغاندا، ئاجىز ۋە
10:15
when we are threatened about losing a job,
205
603938
2214
كۆڭۈلسىز ۋاقتىلىرىمىزدا،
ئالاقە تورىمىزنى
10:18
when we feel down and weak.
206
606176
2376
روھىي جەھەتتىن قىسقارتىۋاتىمىز.
10:20
We are closing ourselves off,
isolating ourselves,
207
608576
2925
بىز بىكىنىۋالىمىز، ئۆزىمىزنى باشقىلاردىن
ئايرىۋېلىپ
10:23
creating a blind spot where we actually
don't see our resources.
208
611525
3744
لازىملىق مەنبەلىرىمىزنى كۆرەلمەيدىغان
قاراڭغۇ نۇقتا ھاسىل قىلىۋالىمىز.
10:27
We don't see our allies,
we don't see our opportunities.
209
615293
2897
ئىتتىپاقداشلىرىمىزنى كۆرەلمەيمىز،
پۇرسىتىمىزنى كۆرەلمەيمىز.
10:30
How can we overcome this?
210
618214
1501
بۇنى قانداق يېڭىمىز؟
10:32
Two simple strategies.
211
620136
1397
ئىككى ئاددىي تاكتىكا بار.
10:33
One strategy is simply to look
at your list of Facebook friends
212
621557
3738
بىرى، فېيىسبۇكتىكى دوستلار
تىزىملىكىنى ئاختۇرۇپ چىقىش،
10:37
and LinkedIn friends
213
625319
1156
يەنە لىنكېتئىنمۇ بار.
10:38
just so you remind yourself
of people who are there
214
626499
3057
شۇ ئارقىلىق ئاشۇ كىشىلەرنى
ئېسىڭىزگە ئالىسز، ھەمدە ئۇلاردىن باشقا
10:41
beyond those that
automatically come to mind.
215
629580
2520
ئۆزلىكىدىن ئەسكە ئېلىنىدىغانلارنىمۇ
تېپىۋالىسىز.
10:44
And in our own research,
one of the things we did was,
216
632415
2833
تەتقىقاتىمىزدا بىز ئېلىپ بارغان
بىر تەجرىبە شۇكى،
10:47
we considered Claude Steele's
research on self-affirmation:
217
635272
3611
كلائۇد ستىيلنىڭ ئۆزىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈش
تەتقىقاتىنى مۇلاھىزە قىلدۇق،
10:50
simply thinking about your own values,
218
638907
2523
قىممەت قارىشىنى ئويلىشىش،
ئارتۇقچىلىقتىن
10:53
networking from a place of strength.
219
641454
1835
مۇناۋسىۋەت شەكىللەندۈرۈش.
10:55
What Leigh Thompson, Hoon-Seok Choi
and I were able to do is,
220
643313
2910
لېي تومپسۇن، خۇنسېك كوي ۋە مەن ئۈچىمىز
بۇنى قىلالىدۇق،
10:58
we found that people
who had affirmed themselves first
221
646247
3052
شۇنى بايقىدۇقكى باشتا ئۆزىنى
مۇئەييەنلەشتۈرگەن كىشىلەر
11:01
were able to take advice from people
222
649323
1831
ئەكسىچە ئۇلارغا تەھدىت بولىدىغان
11:03
who would otherwise
be threatening to them.
223
651178
2137
كىشىلەرنىڭ مەسلىھەتىنى قۇبۇل قىلدى.
11:06
Here's a last exercise.
224
654778
1846
ئاخرىقى تەجرىبە،
11:09
I want you to look in your email in-box,
225
657245
3240
ئېلىكترونلۇق خەت ساندۇقۇڭلارغا قاراپ
باقساڭلار،
11:12
and I want you to look at the last time
you asked somebody for a favor.
226
660509
3727
ھەمدە ئەڭ ئاخرىقى قېتىم بىرىدىن
ياردەم سورىغان خېتىڭلارغا قارىساڭلار.
11:16
And I want you to look
at the language that you used.
227
664260
2540
ئىشلەتكەن سۆزۈڭلارغا قاراپ
بېقىڭلار.
11:18
Did you say things like,
228
666824
1863
مۇنداق يېزىپسىلەرمۇ:
11:20
"Oh, you're a great resource,"
229
668711
1460
"سىز ئەڭ ياخشى مەنبە،"
11:22
or "I owe you one,"
230
670195
1476
ياكى "مەن سىزگە قەرىز،"
11:23
"I'm obligated to you."
231
671695
1679
"سىزدىن مىننەتدارمەن."
11:25
All of this language
represents a metaphor.
232
673398
3241
بۇ گەپلەرنىڭ ھەممىسى بىر
ئوخشىتىشقا ۋەكىللىك قىلىدۇ.
11:28
It's a metaphor of economics,
233
676663
1854
ئۇلار ئىقتىسادىي ئوخشىتىشلار،
11:30
of a balance sheet, of accounting,
234
678541
2235
كىرىم-چىقىم جەدۋېلىنىڭ، بۇغالتىرنىڭ،
ھېسابات
11:32
of transactions.
235
680800
1282
دەپتىرىنىڭ ئوخشىتىشلىرى.
11:34
And when we think about human relations
in a transactional way,
236
682106
3051
بىز ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى ھېسابات
شەكلىدە ئويلىغىنىمىزدا،
11:37
it is fundamentally uncomfortable
to us as human beings.
237
685181
3754
ئىنسان بولۇش سۈپىتىمىزدە
تۈپتىن بىزنى بىئارام قىلىدۇ.
11:41
We must think about human relations
and reaching out to people
238
689399
3726
بىز كىشىلىك مۇناسىۋەت ۋە كىشىلەر
بىلەن ئالاقە قىلىشنى تېخىمۇ ئىنسانىي
11:45
in more humane ways.
239
693149
1384
ئۇسۇلدا ئويلىشىمىز كېرەك.
11:47
Here's an idea as to how to do so.
240
695160
2813
قانداق قىلىپ شۇنداق قىلىش توغرىسىدا
بىر تەكلىپ:
11:49
Look at words like "please," "thank you,"
"you're welcome" in other languages.
241
697997
5129
"مەرھەمەت"، "رەھمەت"، "ئەرزىمەيدۇ"
سۆزلىرىنى باشقا تىللاردا قانداق دەيدۇ،
11:55
Look at the literal
translation of these words.
242
703150
2246
بۇ سۆزلەرنىڭ سۆزمۇ-سۆز تەرجىمىسگە
قاراپ باقايلى.
11:57
Each of these words is a word
that helps us impose upon other people
243
705420
3712
ھەربىر سۆز ئىجتىمائىي ئالاقىمىزدىكى
كىشىلەرنى ئىشقا سېلىشىمىزغا
12:01
in our social networks.
244
709156
1622
ياردەم بېرىدۇ.
12:02
And so, the word "thank you,"
245
710802
1852
ئۇنداقتا "رەھمەت" سۆزىنى
12:04
if you look at it in Spanish,
Italian, French,
246
712678
2456
ئىسپان، ئىتالىيە ۋە فرانسۇز تىللىرىدا
ئپادىلىسەك،
12:07
"gracias," "grazie," "merci" in French.
247
715158
3471
"gracias," "grazie," "merci" دېيىلىدۇ.
12:10
Each of them are "grace" and "mercy."
248
718653
1763
ھەر بىرى «سىپايىلىق» ۋە «شەپقەت».
12:12
They are godly words.
249
720440
1888
ئۇلار ئۇلۇغ ئىبارىلەر.
12:14
There's nothing economic
or transactional about those words.
250
722352
3362
بۇ سۆزلەردە ھېچقانداق ئىقتىسادىي
ياكى ھېسابات خاراكتېرى مەۋجۇد ئەمەس.
12:18
The word "you're welcome" is interesting.
251
726194
2139
«ئەرزىمەيدۇ» سۆزى قىزىقارلىق.
12:20
The great persuasion theorist
Robert Cialdini says
252
728357
2719
بۈيۈك قايىل قىلىش نەزەرىيچىسى روبېرت
سىيالدىنى دەيدۇكى،
12:23
we've got to get our favors back.
253
731100
1597
ياخشىلىقىمىزنى قايتۇرىۋېلىشىمىز
12:24
So we need to emphasize
the transaction a little bit more.
254
732721
2752
كېرەك. شۇڭلاشقا ھېساب كىتابنى
بەكرەك تەكىتلىشىمىز كېرەك.
12:27
He says, "Let's not say 'You're welcome.'
255
735497
1984
ئۇ «ئەرزىمەيدۇ دېيىشنىڭ ئورنىغا
سىزنىڭمۇ
12:29
Instead say, 'I know you'd
do the same for me.'"
256
737505
2895
ماڭا قايتۇرىدىغانلىقىڭىزنى بىلىمەن دەيلى»
دەيدۇ.
12:32
But sometimes it may be helpful
to not think in transactional ways,
257
740424
4481
لېكىن بەزىدە ئېلىم-بېرىم
شەكلىدە ئ‍ويلىماسىق, ئۇنى چىقىرىپ تاشلاش،
12:36
to eliminate the transaction,
to make it a little bit more invisible.
258
744929
3653
ئۇنى تېخىمۇ كۆرۈنمەس قىلىش،
پايدىلىق بولىشى مۇمكىن.
12:40
And in fact, if you look in Chinese,
259
748606
2147
ئەمدى خەنزۇ تىلىغا قاراپ باقساق،
12:42
the word "bú kè qì" in Chinese,
"You're welcome," means,
260
750777
3159
خەنزۇ تىلىدىكى "bú kè qì" سۆزىنىڭ مەنىسى
12:45
"Don't be formal; we're family. We don't
need to go through those formalities."
261
753960
3850
«تۈزۈت قىلماڭ؛ بىز بىر ئائىلە كىشىلىرى.
ئۇنچىۋالا تۈزۈت قىلىشنىڭ ھاجىتى يوق»
12:49
And "kembali" in Indonesian
is "Come back to me."
262
757834
3280
ھېندونېزىيە تىلىدىكى"kembali" بولسا،
"يېنىمغا قايتىپ كېلىڭ" دېگەنلىك.
12:53
When you say "You're welcome" next time,
263
761592
2032
كېلەر قېتىم «ئەرزىمەيدۇ» دىگەندە،
12:55
think about how you can maybe
eliminate the transaction
264
763648
2952
قانداق قىلىپ ھېساب-كىتابنى چىقىرىپ
تاشلاپ، ئەكسىچە
12:58
and instead strengthen that social tie.
265
766624
2545
ئىجتىمائىي مۇناسىۋىتىڭىزنى كۈچەيتىشنى
ئويلاپ بېقىڭ.
13:01
Maybe "It's great to collaborate,"
or "That's what friends are for."
266
769193
4355
بەلكىم «ھەمكارلاشساق ياخشى ئىش» ياكى
«دوست دىگەن مۇشۇنداق بولىدۇ» دەڭ.
13:06
I want you to think about how
you think about this ticket that you have
267
774771
4632
سىلەرنى ئىجتىمائىي دۇنيارىڭلارنى
كېزىدىغان بېلىتىڭلار توغرىسىدا
13:11
to travel your social universe.
268
779427
2234
ئ‍ويلىشىپ باقساڭلاركەن دەيمەن.
13:13
Here's one metaphor.
269
781685
1357
بىر ئوخشىتىش بار.
13:15
It's a common metaphor:
"Life is a journey." Right?
270
783066
2475
ئۇمۇملىشىپ كەتكەن ئوخشىتىش:
«ھايات بىر سەپەر»
13:17
It's a train ride,
271
785565
1186
شۇنداققۇ؟ پويىز سەپىرى،
13:18
and you're a passenger on the train,
272
786775
2362
بىز بولساق پويىزدىكى يولۇچىلار،
13:21
and there are certain people with you.
273
789161
1872
بەزى كىشىلەر بىز بىلەن سەپەرداش،
13:23
Certain people get on this train,
274
791057
2145
بەزىلەر بۇ پويىزغا چىقىدۇ،
بەزىلەر بىز بىلەن
13:25
and some stay with you,
some leave at different stops,
275
793226
2577
بىللە سەپەر قىلسا، بەزىلەر
ئوخشىمىغان بېكەتتە ئايرىلىپ،
13:27
new ones may enter.
276
795827
1413
يەنە يېڭىلىرى چىقىدۇ.
13:29
I love this metaphor,
it's a beautiful one.
277
797264
2038
مەن بۇ ئوخشىتىنى بەك ياخشى كۆرىمەن،
13:31
But I want you to consider
a different metaphor.
278
799326
3014
لېكىن يەنە بىر ئوخشىتىشنى
مۇلاھىزە قىلىپ باقساڭلار،
13:34
This one is passive,
being a passenger on that train,
279
802364
3558
پويىزدا يولۇچى بولۇش پاسسىپ،
13:37
and it's quite linear.
280
805946
1176
ھەمدە بەك تۈز.
13:39
You're off to some particular destination.
281
807146
2521
سىلەر مەلۇم مەنزىلگە قاراپ يولغا چىقتىڭلار
13:42
Why not instead think of yourself
282
810045
2582
نېمىشقا ئەكسىچە ئۆزۈڭلارنى ئاتوم
دەپ
13:44
as an atom,
283
812651
1325
ئويلاپ باقمايسىلەر،
13:46
bumping up against other atoms,
284
814000
2341
باشقا ئاتوملارغا سۇقۇلۇپ يۈرىدىغان،
13:48
maybe transferring energy with them,
285
816365
1757
بەلكىم بىللە ئېنىرگىيە توشۇيدىغان،
13:50
bonding with them a little
286
818146
1430
ئۆز-ئارا مۇناسىۋىتىڭلار بار،
13:51
and maybe creating something new
287
819600
1898
بەلكىم ئىجتىمائىي دۇنيانى كېزىۋاتقان
13:53
on your travels
through the social universe.
288
821522
2504
سەپىرىڭلاردا يېڭى مۇناسىۋەت
شەكىللەندۈرىۋاتىسىلەر.
13:56
Thank you so much.
289
824375
1403
كۆپتىن-كۆپ رەھمەت.
13:57
And I hope we bump into each other again.
290
825802
2094
قايتا ئۇچرىشىپ قېلىشنى ئۈمىد قىلىمەن.
13:59
(Applause)
291
827920
4951
(ئالقىش)
Translated by Semed Ababekri
Reviewed by Huseyin M

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Tanya Menon - Organizational psychologist
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people.

Why you should listen

Tanya Menon is fascinated that in a time when we can instantaneously connect with nearly the whole world, we often instead filter our relationships even more narrowly. As such, we often get stuck in dead ends, missing out on new people, ideas and opportunities. Menon and her collaborators have studied the often mundane feelings and innocuous daily habits that cause people to remain in their social comfort zone and produce this polarization. And they have also explored ways that we can be more intentional about navigating the social world.

Menon is Associate Professor at the Ohio State University’s Fisher College of Business. Her research has been cited in the Wall Street Journal, Boston Globe, Chicago Tribune and The Financial Times. She is Associate Editor at Management Science journal, an award-winning teacher, and she has done keynotes, consulting and training for organizations all over the world. Her book with Dr. Leigh Thompson, Stop Spending, Start Managing: Strategies to Transform Wasteful Habits (2016, Harvard Business Review Press) explores various social traps people face in business, and how to overcome them.

Menon earned a bachelor's degree in sociology from Harvard University in 1995 and her Ph.D. from the Stanford Graduate School of Business. Her goal as a researcher, educator, consultant and parent is to create new ways for people to connect with each other so that they can live richer and more creative lives. She hopes that her work will help people intentionally create new habits to live a wider life and also share them widely.

More profile about the speaker
Tanya Menon | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM
تانيا مېنون: پۇرسەتكە ئېرىشىشنىڭ مەخپىيىتى؟ سىز تېخى كۆرۈشۈپ باقمىغان ئادەمدە. | TED Talk | TED.com