TED Residency
Samy Nour Younes: A short history of trans people's long fight for equality
Samy Nour Younes: Lược sử về cuộc đấu tranh đòi công bằng của người chuyển giới
Filmed:
Readability: 5.4
1,740,694 views
Nhà hoạt động, người chuyển giới và là TED Resident, Samy Nour Younes, chia sẻ về lịch sử dài hàng thế kỉ đáng ghi nhận của cộng đồng người chuyển giới. Trong đó, đầy ắp những câu chuyện dũng cảm, những chiến thắng đầy cảm hứng - và cuộc đấu tranh cho dân quyền đã dấy lên từ rất lâu. "Hãy tưởng tượng cuộc đối thoại này sẽ thay đổi thế nào nếu ta công nhận rằng từ lâu, người chuyển giới đã lên tiếng đòi công bằng", Younes phát biển.
Samy Nour Younes - Actor, activist
Samy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. Full bio
Samy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tại sao người chuyển giới
tự nhiên xuất hiện nhiều thế?
tự nhiên xuất hiện nhiều thế?
00:12
Why are transgender people
suddenly everywhere?
suddenly everywhere?
0
651
2638
00:15
(Laughter)
1
3313
2143
(Tiếng cười)
00:17
As a trans activist,
I get this question a lot.
I get this question a lot.
2
5480
2831
Là nhà hoạt động và là người chuyển giới,
tôi thường bị hỏi thế.
tôi thường bị hỏi thế.
00:20
Keep in mind, less than one percent
of American adults
of American adults
3
8653
2550
Hãy nhớ rằng, dưới một phần trăm
người Mỹ trưởng thành
người Mỹ trưởng thành
00:23
openly identify as trans.
4
11227
1722
công khai là người chuyển giới.
00:25
According to a recent GLAAD survey,
about 16 percent of non-trans Americans
about 16 percent of non-trans Americans
5
13333
3833
Theo khảo sát GLAAD,
khoảng 16 phần trăm người Mỹ thẳng
khoảng 16 phần trăm người Mỹ thẳng
00:29
claim to know a trans person in real life.
6
17190
2333
nói rằng họ quen
một người chuyển giới.
một người chuyển giới.
00:31
So for the other 84 percent,
this may seem like a new topic.
this may seem like a new topic.
7
19547
3450
Vậy cho 84 phần trăm còn lại,
đây có thể là một đề tài mới.
đây có thể là một đề tài mới.
Nhưng người chuyển giới
không hề mới.
không hề mới.
00:35
But trans people are not new.
8
23021
2198
00:38
Gender variance is older than you think,
9
26118
2188
Sự đa dạng giới tính
xuất hiện từ lâu hơn bạn tưởng
xuất hiện từ lâu hơn bạn tưởng
00:40
and trans people are part of that legacy.
10
28330
2127
và người chuyển giới
là một phần của di sản đó.
là một phần của di sản đó.
00:43
From central Africa to South America
to the Pacific Islands and beyond,
to the Pacific Islands and beyond,
11
31794
3984
Từ Trung Phi cho đến Nam Mỹ,
vùng Đảo Thái Bình Dương và hơn thế,
vùng Đảo Thái Bình Dương và hơn thế,
00:47
there have been populations
who recognize multiple genders,
who recognize multiple genders,
12
35802
2991
có nhiều nơi
công nhận đa dạng giới tính,
công nhận đa dạng giới tính,
và điều này có từ rất lâu.
00:50
and they go way back.
13
38817
1873
00:52
The hijra of India
and Pakistan, for example,
and Pakistan, for example,
14
40714
2198
Ví dụ, người hijra ở Ấn Độ và Pakistan
00:54
have been cited as far back
as 2,000 years ago in the Kama Sutra.
as 2,000 years ago in the Kama Sutra.
15
42936
3377
đã được nhắc đến
từ 2000 năm trước trong Kama Sutra.
từ 2000 năm trước trong Kama Sutra.
00:58
Indigenous American nations
each have their own terms,
each have their own terms,
16
46983
2533
Những bộ lạc người da đỏ
đều có thuật ngữ riêng,
đều có thuật ngữ riêng,
01:01
but most share
the umbrella term "two-spirit."
the umbrella term "two-spirit."
17
49540
2174
nhưng hầu hết,
dùng từ chung "hai linh hồn".
dùng từ chung "hai linh hồn".
Họ nhìn nhận
người đa giới
người đa giới
01:04
They saw gender-variant people
18
52722
1501
01:06
as shamans and healers
in their communities,
in their communities,
19
54247
2370
như pháp sư và thầy thuốc
trong cộng đồng của họ,
trong cộng đồng của họ,
01:08
and it wasn't until
the spread of colonialism
the spread of colonialism
20
56641
3021
cho đến khi
chủ nghĩa thực dân lan rộng
chủ nghĩa thực dân lan rộng
01:11
that they were taught to think otherwise.
21
59686
2087
họ được dạy nghĩ khác đi.
Hiện nay, tìm hiểu
về lịch sử chuyển giới
về lịch sử chuyển giới
01:15
Now, in researching trans history,
22
63387
1930
01:17
we look for both trans people
and trans practices.
and trans practices.
23
65341
2956
chúng tôi tìm kiếm cả người chuyển giới
và tập tục chuyển giới.
và tập tục chuyển giới.
01:21
Take, for example, the women
who presented as men
who presented as men
24
69062
2286
Ví dụ, một phụ nữ
thể hiện mình là nam
thể hiện mình là nam
01:23
so they could fight in the US Civil War.
25
71372
2265
để có thể chiến đấu
trong cuộc nội chiến Mỹ.
trong cuộc nội chiến Mỹ.
01:25
After the war, most resumed
their lives as women,
their lives as women,
26
73974
2422
Sau chiến tranh, hầu hết họ
lại trở lại làm nữ giới,
lại trở lại làm nữ giới,
01:28
but some, like Albert Cashier,
continued to live as men.
continued to live as men.
27
76420
4102
nhưng một số người, như Albert Cashier,
tiếp tục sống như nam.
tiếp tục sống như nam.
Albert cuối cùng
bị nhốt vào nhà thương điên
bị nhốt vào nhà thương điên
01:33
Albert was eventually
confined to an asylum
confined to an asylum
28
81326
2334
01:35
and forced to wear a dress
for the rest of his life.
for the rest of his life.
29
83684
2748
và bị bắt mặc váy
cho đến hết phần đời còn lại.
cho đến hết phần đời còn lại.
(Tiếng thở dài)
01:39
(Sighs)
30
87596
837
01:41
Around 1895, a group
of self-described androgynes
of self-described androgynes
31
89277
3182
Vào khoảng năm 1895,
một nhóm tự nhận là ái nam ái nữ
một nhóm tự nhận là ái nam ái nữ
01:44
formed the Cercle Hermaphroditos.
32
92483
1889
lập một nhóm hỗ trợ
người chuyển giới.
người chuyển giới.
01:46
Their mission was to unite for defense
against the world's bitter persecution.
against the world's bitter persecution.
33
94755
4477
Sứ mệnh của họ là đoàn kết
chống lại sự bức hại tàn ác trên thế giới.
chống lại sự bức hại tàn ác trên thế giới.
Họ là một trong những
nhóm trợ giúp người chuyển giới đầu tiên.
nhóm trợ giúp người chuyển giới đầu tiên.
01:51
And in doing that, they became
one of the earliest trans support groups.
one of the earliest trans support groups.
34
99256
3786
01:55
By the '40s and '50s, medical researchers
were starting to study trans medicine,
were starting to study trans medicine,
35
103066
3778
Đến khoảng năm 1940-50, khoa học y tế
bắt đầu nghiên cứu thuốc chuyển giới,
bắt đầu nghiên cứu thuốc chuyển giới,
họ được hỗ trợ
bởi bệnh nhân chuyển giới,
bởi bệnh nhân chuyển giới,
01:58
but they were aided
by their trans patients,
by their trans patients,
36
106868
2127
02:01
like Louise Lawrence, a trans woman
who had corresponded extensively
who had corresponded extensively
37
109019
3405
như Louise Lawrence,
người chuyển giới nữ đã liên lạc mật thiết
người chuyển giới nữ đã liên lạc mật thiết
02:04
with people who had been arrested
for public cross-dressing.
for public cross-dressing.
38
112448
3205
với những người bị bắt
vì ăn mặc không phù hợp.
vì ăn mặc không phù hợp.
Bà đã giới thiệu nhà nghiên cứu
giới tính như Alfred Kinsey
giới tính như Alfred Kinsey
02:08
She introduced sexual researchers
like Alfred Kinsey
like Alfred Kinsey
39
116320
2763
02:11
to a massive trans network.
40
119107
1641
cho mạng lưới người chuyển giới.
02:14
Other early figures would follow,
41
122058
1612
Nhiều người khác đã nối bước
02:15
like Virginia Prince, Reed Erickson
and the famous Christine Jorgensen,
and the famous Christine Jorgensen,
42
123694
4919
như Virginia Prince, Reed Erickson
và Christine Jorgensen nổi tiếng,
và Christine Jorgensen nổi tiếng,
02:20
who made headlines with
her very public transition in 1952.
her very public transition in 1952.
43
128637
3439
người đã lên báo công khai
quá trình chuyển giới năm 1952.
quá trình chuyển giới năm 1952.
Nhưng khi người chuyển giới da trắng
ở thành thị lập mạng lưới tương trợ,
ở thành thị lập mạng lưới tương trợ,
02:24
But while white trans suburbanites
were forming their own support networks,
were forming their own support networks,
44
132904
3634
02:28
many trans people of color
had to carve their own path.
had to carve their own path.
45
136562
2786
nhiều người chuyển giới da màu
phải tự vẽ đường cho mình.
phải tự vẽ đường cho mình.
02:32
Some, like Miss Major Griffin-Gracy,
walked in drag balls.
walked in drag balls.
46
140156
3699
Như Cô MajorGriffin-Gracy đã
dự tiệc hoá trang của người chuyển giới.
dự tiệc hoá trang của người chuyển giới.
Nhiều người được gọi là
"nữ hoàng đường phố",
"nữ hoàng đường phố",
02:36
Others were the so-called "street queens,"
47
144252
2326
02:38
who were often targeted by police
for their gender expression
for their gender expression
48
146602
2941
luôn trong tầm ngắm của
cảnh sát vì thể hiện giới tính của mình
cảnh sát vì thể hiện giới tính của mình
02:41
and found themselves
on the forefront of seminal events
on the forefront of seminal events
49
149567
2937
và dẫn đầu
trong các sự kiện quan trọng
trong các sự kiện quan trọng
02:44
in the LGBT rights movement.
50
152528
1658
trong phong trào
quyền LGBT.
quyền LGBT.
02:47
This brings us to the riots
at Cooper Do-nuts in 1959,
at Cooper Do-nuts in 1959,
51
155178
3558
Tiếp đến là bạo loạn
Cooper Do-nuts năm 1959,
Cooper Do-nuts năm 1959,
02:50
Compton's Cafeteria in 1966
52
158760
2755
Compton's Cafeteria
năm 1966
năm 1966
02:53
and the famous Stonewall Inn in 1969.
53
161539
2760
và bạo loạn ở quán bar nổi tiếng
Stonewall năm 1969.
Stonewall năm 1969.
02:57
In 1970, Sylvia Rivera
and Marsha P. Johnson,
and Marsha P. Johnson,
54
165393
3889
Năm 1970, Sylvia Rivera
và Marsha P. Johnson,
và Marsha P. Johnson,
hai người từng tham gia
vụ Stonewall,
vụ Stonewall,
03:01
two veterans of Stonewall,
55
169306
1722
03:03
established STAR: Street Transvestite
Action Revolutionaries.
Action Revolutionaries.
56
171052
4507
lập nhóm STAR: Những Nhà Cách Mạng
Hành Động Chuyển Giới Đường Phố.
Hành Động Chuyển Giới Đường Phố.
03:08
Trans people continued to fight
for equal treatment under the law,
for equal treatment under the law,
57
176529
3434
Người chuyển giới tiếp tục đấu tranh
để được bình đẳng trước pháp luật,
để được bình đẳng trước pháp luật,
03:11
even as they faced
higher rates of discrimination,
higher rates of discrimination,
58
179987
2661
cho dù họ vẫn đối diện
với phân biệt đối xử tệ hại,
với phân biệt đối xử tệ hại,
03:14
unemployment, arrests,
and the looming AIDS epidemic.
and the looming AIDS epidemic.
59
182672
3762
thất nghiệp, bắt bớ,
và bệnh dịch AIDS tràn lan.
và bệnh dịch AIDS tràn lan.
Kể từ khi người chuyển giới hiện diện,
03:20
For as long as we've been around,
60
188835
1579
03:22
those in power have sought
to disenfranchise trans people
to disenfranchise trans people
61
190438
2769
người có thế lực
đã tìm cách tước quyền của chúng tôi
đã tìm cách tước quyền của chúng tôi
03:25
for daring to live lives that are ours.
62
193231
2135
vì đã dám sống
cuộc sống của mình.
cuộc sống của mình.
Bức hình này
được chụp ở Berlin năm 1933,
được chụp ở Berlin năm 1933,
03:28
This motion picture still,
taken in Berlin in 1933,
taken in Berlin in 1933,
63
196964
4072
đôi khi được sử dụng
trong sách lịch sử
trong sách lịch sử
03:33
is sometimes used in history textbooks
64
201060
1888
03:34
to illustrate how the Nazis burned works
they considered un-German.
they considered un-German.
65
202972
3918
để minh hoạ việc Phát Xít đốt bỏ
những nghiên cứu không phải của Đức.
những nghiên cứu không phải của Đức.
Nhưng điều ít được nhắc đến
đó là trong đống đổ nát đó
đó là trong đống đổ nát đó
03:38
But what's rarely mentioned
is that included in this massive pile
is that included in this massive pile
66
206914
3293
03:42
are works from the Institute
for Sexual Research.
for Sexual Research.
67
210231
2858
là các nghiên cứu từ
Học viện Nghiên cứu Giới tính.
Học viện Nghiên cứu Giới tính.
03:45
See, I just recapped
the trans movement in America,
the trans movement in America,
68
213113
3270
Các bạn thấy đấy, tôi vừa tóm tắt
phong trào chuyển giới ở Mỹ,
phong trào chuyển giới ở Mỹ,
03:48
but Magnus Hirschfeld
and his peers in Germany
and his peers in Germany
69
216407
2175
nhưng Magnus Hirschfeld
và đồng nghiệp ở Đức
và đồng nghiệp ở Đức
03:50
had us beat by a few decades.
70
218606
1911
đã làm trước tôi
hàng thập kỉ.
hàng thập kỉ.
03:53
Magnus Hirschfeld was
an early advocate for LGBT people.
an early advocate for LGBT people.
71
221422
3777
Magnus Hirschfeld là người
sớm ủng hộ cộng đồng LGBT.
sớm ủng hộ cộng đồng LGBT.
03:57
He wrote the first book-length account
of trans individuals.
of trans individuals.
72
225223
2867
Ông viết cuốn sách đầu tiên
về người chuyển giới.
về người chuyển giới.
04:00
He helped them obtain
medical services and IDs.
medical services and IDs.
73
228114
2870
Ông giúp họ lấy thuốc men
và làm giấy tờ tuỳ thân.
và làm giấy tờ tuỳ thân.
Ông làm việc
với sở cảnh sát Berlin
với sở cảnh sát Berlin
04:03
He worked with
the Berlin Police Department
the Berlin Police Department
74
231008
2061
04:05
to end discrimination of LGBT people,
75
233093
1820
để dừng phân biệt đối xử
với nhóm LGBT,
với nhóm LGBT,
04:06
and he hired them at the Institute.
76
234937
1911
và thuê họ vào làm ở Học Viện.
04:08
So when the Nazi Party burned his library,
77
236872
2027
Nên việc Phát Xít
đốt thư viện của ông
đốt thư viện của ông
04:10
it had devastating implications
for trans research around the world.
for trans research around the world.
78
238923
3292
gây hệ luỵ rất xấu tới nghiên cứu
về người chuyển giới toàn thế giới.
về người chuyển giới toàn thế giới.
Đây là việc làm có chủ đích
để xoá bỏ người chuyển giới,
để xoá bỏ người chuyển giới,
04:15
This was a deliberate attempt
to erase trans people,
to erase trans people,
79
243214
3007
04:18
and it was neither the first nor the last.
80
246245
2095
không là đầu tiên
cũng chẳng là cuối cùng.
cũng chẳng là cuối cùng.
Nên khi ai đó hỏi tôi
04:22
So whenever people ask me
why trans people are suddenly everywhere,
why trans people are suddenly everywhere,
81
250006
3278
tại sao người chuyển giới
tự nhiên có ở khắp nơi,
tự nhiên có ở khắp nơi,
Tôi chỉ muốn nói rằng
chúng tôi đã ở đây từ lâu.
chúng tôi đã ở đây từ lâu.
04:25
I just want to tell them
that we've been here.
that we've been here.
82
253308
2206
04:27
These stories have to be told,
83
255538
1461
Những câu chuyện
cần được kể,
cần được kể,
04:29
along with the countless others
that have been buried by time.
that have been buried by time.
84
257023
2906
cùng với những câu chuyện khác
đã bị chôn vùi bởi thời gian.
đã bị chôn vùi bởi thời gian.
04:31
Not only were our lives not celebrated,
but our struggles have been forgotten
but our struggles have been forgotten
85
259953
3708
Chúng tôi không được hoan nghênh,
và những cuộc đấu tranh cũng bị lãng quên
và những cuộc đấu tranh cũng bị lãng quên
04:35
and, yeah, to some people,
that makes trans issues seem new.
that makes trans issues seem new.
86
263685
3142
và nó khiến vấn đề chuyển giới
dường như mới với một số người.
dường như mới với một số người.
04:38
Today, I meet a lot of people
who think that our movement
who think that our movement
87
266851
2759
Hôm nay, tôi gặp nhiều người
nghĩ rằng phong trào này
nghĩ rằng phong trào này
04:41
is just a phase that will pass,
88
269634
2201
chỉ là một giai đoạn,
rồi sẽ qua,
rồi sẽ qua,
04:43
but I also hear well-intentioned allies
telling us all to be patient,
telling us all to be patient,
89
271859
3548
tôi cũng nghe những đồng minh có thiện chí
nói rằng hãy nhẫn nại,
nói rằng hãy nhẫn nại,
04:47
because our movement is "still new."
90
275431
1864
vì phong trào của chúng tôi
"còn mới".
"còn mới".
Cuộc đối thoại này
sẽ thay đổi thế nào
sẽ thay đổi thế nào
04:50
Imagine how the conversation would shift
91
278819
1950
04:52
if we acknowledge just how long
trans people have been demanding equality.
trans people have been demanding equality.
92
280793
3674
nếu biết rằng người chuyển giới
đã đòi công bằng từ rất lâu.
đã đòi công bằng từ rất lâu.
Liệu chúng tôi vẫn còn bị xem là làm quá?
04:57
Are we still overreacting?
93
285605
1608
Liệu chúng tôi có nên tiếp tục chờ?
05:00
Should we continue to wait?
94
288197
1310
và chúng tôi có nên,
ví dụ như,
ví dụ như,
05:02
Or should we, for example,
95
290401
1715
05:04
do something about the trans women
of color who are murdered
of color who are murdered
96
292140
2902
làm gì đó về việc
phụ nữ chuyển giới da màu bị giết hại
phụ nữ chuyển giới da màu bị giết hại
05:07
and whose killers never see justice?
97
295066
1875
mà hung thủ
không sa lưới pháp luật?
không sa lưới pháp luật?
05:10
Do our circumstances seem dire to you yet?
98
298178
2127
Hoàn cảnh này đã
đủ nghiêm trọng chưa?
đủ nghiêm trọng chưa?
(Thở dài)
05:12
(Sighs)
99
300992
710
05:14
Finally, I want other trans people
to realize they're not alone.
to realize they're not alone.
100
302880
3583
Cuối cùng, tôi muốn người chuyển giới
biết rằng họ không lẻ loi.
biết rằng họ không lẻ loi.
Tôi từng nghĩ giới tính mình khác thường
và sẽ giữ bí mật đó đến chết.
và sẽ giữ bí mật đó đến chết.
05:19
I grew up thinking my identity
was an anomaly that would die with me.
was an anomaly that would die with me.
101
307535
3666
Người ta nhồi ý tưởng
về sự khác biệt vào đầu tôi,
về sự khác biệt vào đầu tôi,
05:23
People drilled this idea
of otherness into my mind,
of otherness into my mind,
102
311934
2475
05:26
and I bought it because I didn't know
anyone else like me.
anyone else like me.
103
314433
2808
tôi tin vì tôi không biết
bất cứ ai giống mình.
bất cứ ai giống mình.
Có lẽ nếu biết về
những tiền bối của mình sớm hơn,
những tiền bối của mình sớm hơn,
05:30
Maybe if I had known my ancestors sooner,
104
318084
2675
05:32
it wouldn't have taken me so long
to find a source of pride
to find a source of pride
105
320783
2781
tôi sẽ không mất nhiều thời gian
để tìm ra niềm tự hào
để tìm ra niềm tự hào
05:35
in my identity and in my community.
106
323588
2363
về giới tính
và cộng đồng của mình.
và cộng đồng của mình.
Vì tôi thuộc về một cộng đồng
những người nhiệt huyết tuyệt vời
những người nhiệt huyết tuyệt vời
05:39
Because I belong to an amazing,
vibrant community of people
vibrant community of people
107
327150
3515
05:42
that uplift each other
even when others won't,
even when others won't,
108
330689
2659
giúp đỡ lẫn nhau
khi người khác quay lưng,
khi người khác quay lưng,
05:45
that take care of each other
even when we are struggling,
even when we are struggling,
109
333372
3063
chăm sóc lẫn nhau,
ngay cả khi gặp khó khăn,
ngay cả khi gặp khó khăn,
05:48
that somehow, despite it all,
110
336459
2333
và bằng một cách nào đó,
dù còn nhiều khó khăn,
dù còn nhiều khó khăn,
05:50
still find cause to celebrate each other,
111
338816
2830
vẫn tìm ra lí do
để tán dương nhau,
để tán dương nhau,
05:53
to love each other,
112
341670
1990
yêu thương nhau,
05:55
to look one another in the eyes and say,
113
343684
2076
nhìn vào mắt nhau mỗi ngày
và nói:
và nói:
05:58
"You are not alone.
114
346244
1730
"Bạn không cô đơn.
Bạn có chúng tôi.
06:01
You have us.
115
349172
1381
06:03
And we're not going anywhere."
116
351027
1518
Và chúng tôi sẽ luôn ở đây."
Xin cảm ơn.
06:05
Thank you.
117
353991
1151
06:07
(Applause)
118
355166
6326
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Samy Nour Younes - Actor, activistSamy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs.
Why you should listen
Samy Nour Younes's most recent credits include Into the Woods (Ford's Theater), The Triumphant and Pay No Attention to the Girl (Target Margin Theater), and Well Intentioned White People (Barrington Stage). He can also be seen on season four of Transparent.
As an activist, Nour Younes served on the leadership teams of the DC Area Transmasculine Society and the Baltimore Transgender Alliance. He has coorganized rallies for Pride, Transgender Day of Remembrance and more. He also leads panels on the barriers trans people face in accessing health care and has participated in national ad campaigns to promote awareness of LGBTQ+ issues.
Nour Younes was the cohost of insighT with Consuella Lopez, a DC-based online talk show with an all-trans panel. He aims to highlight the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. As of 2019, he has written one ten-minute play, Ancestral Lines and Other Tall Tales, which will be published in the upcoming Latinx Archive. He is currently developing two new works, including a solo show, both of which he aims to premiere in 2019.
Samy Nour Younes | Speaker | TED.com