TED Residency
Samy Nour Younes: A short history of trans people's long fight for equality
Samy Nour Younes: Krótka historia zmagań o równość osób transpłciowych
Filmed:
Readability: 5.4
1,740,694 views
Samy Nour Younes, aktywista walczący o równość osób transpłciowych i Rezydent TED, opowiada o wielowiekowej, niezwykłej historii społeczności osób transpłciowych, pełnej odwagi, inspirujących zwycięstw i walki o prawa obywatelskie, która toczy się od dawna. Komentując powszechne przeświadczenie, że transpłciowość i takie starania to coś nowego, mówi „Wyobraźcie sobie, jak odmieniła by się ta rozmowa, jeśli mielibyśmy świadomość, jak długo już osoby transpłciowe żądają równości”.
Samy Nour Younes - Actor, activist
Samy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. Full bio
Samy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Why are transgender people
suddenly everywhere?
suddenly everywhere?
0
651
2638
Skąd nagle wszędzie ta gadka
o ludziach transpłciowych?
o ludziach transpłciowych?
00:15
(Laughter)
1
3313
2143
(Śmiech)
00:17
As a trans activist,
I get this question a lot.
I get this question a lot.
2
5480
2831
Jako aktywista walczę o prawa
takich osób i często to słyszę.
takich osób i często to słyszę.
00:20
Keep in mind, less than one percent
of American adults
of American adults
3
8653
2550
A tylko mniej niż jeden procent
mieszkańców USA
mieszkańców USA
otwarcie określa się
jako osoby transpłciowe.
jako osoby transpłciowe.
00:23
openly identify as trans.
4
11227
1722
00:25
According to a recent GLAAD survey,
about 16 percent of non-trans Americans
about 16 percent of non-trans Americans
5
13333
3833
W ankiecie organizacji LGBT GLAAD
16 procent osób nietranspłciowych
16 procent osób nietranspłciowych
00:29
claim to know a trans person in real life.
6
17190
2333
zgłaszało, że znają osobę transpłciową.
00:31
So for the other 84 percent,
this may seem like a new topic.
this may seem like a new topic.
7
19547
3450
Dla pozostałych 84 procent
to rzeczywiście może być nowy temat.
to rzeczywiście może być nowy temat.
00:35
But trans people are not new.
8
23021
2198
Ale osoby transpłciowe to nie nowość.
00:38
Gender variance is older than you think,
9
26118
2188
Istnienie poza binarnym rozumieniem płci,
00:40
and trans people are part of that legacy.
10
28330
2127
także transpłciowość, ma długą historię.
00:43
From central Africa to South America
to the Pacific Islands and beyond,
to the Pacific Islands and beyond,
11
31794
3984
Od Afryki Środkowej po Amerykę Południową,
wyspy Oceanu Spokojnego i nie tylko,
wyspy Oceanu Spokojnego i nie tylko,
00:47
there have been populations
who recognize multiple genders,
who recognize multiple genders,
12
35802
2991
wiele narodów akceptuje
różnorodność płciową,
różnorodność płciową,
00:50
and they go way back.
13
38817
1873
i dzieje się tak od dawien dawna.
00:52
The hijra of India
and Pakistan, for example,
and Pakistan, for example,
14
40714
2198
Na przykład o pakistańskich
i indyjskich hidźrach
i indyjskich hidźrach
00:54
have been cited as far back
as 2,000 years ago in the Kama Sutra.
as 2,000 years ago in the Kama Sutra.
15
42936
3377
pisano już 2000 lat temu w Kamasutrze.
00:58
Indigenous American nations
each have their own terms,
each have their own terms,
16
46983
2533
Każde plemię rdzennych
mieszkańców Ameryk ma inny termin,
mieszkańców Ameryk ma inny termin,
01:01
but most share
the umbrella term "two-spirit."
the umbrella term "two-spirit."
17
49540
2174
odpowiednik wikte, człowieka dwóch dusz.
01:04
They saw gender-variant people
18
52722
1501
Ludzie poza binarnym modelem płci
01:06
as shamans and healers
in their communities,
in their communities,
19
54247
2370
pełnili rolę szamanów i uzdrowicieli,
01:08
and it wasn't until
the spread of colonialism
the spread of colonialism
20
56641
3021
a takie myślenie zmieniło się
dopiero po wejściu kolonializmu.
dopiero po wejściu kolonializmu.
01:11
that they were taught to think otherwise.
21
59686
2087
01:15
Now, in researching trans history,
22
63387
1930
W badaniu historii osób transpłciowych
01:17
we look for both trans people
and trans practices.
and trans practices.
23
65341
2956
analizujemy zarówno przykłady osób,
jak i transpłciowych zachowań.
jak i transpłciowych zachowań.
01:21
Take, for example, the women
who presented as men
who presented as men
24
69062
2286
Dobrym przykładem są kobiety
wstępujące jako mężczyźni
wstępujące jako mężczyźni
01:23
so they could fight in the US Civil War.
25
71372
2265
do wojska w czasach wojny secesyjnej.
01:25
After the war, most resumed
their lives as women,
their lives as women,
26
73974
2422
Po wojnie większość żyła jako kobiety,
01:28
but some, like Albert Cashier,
continued to live as men.
continued to live as men.
27
76420
4102
ale niektóre, jak Albert Cashier,
nie wyszły z roli męskiej.
nie wyszły z roli męskiej.
01:33
Albert was eventually
confined to an asylum
confined to an asylum
28
81326
2334
Alberta w końcu uwięziono
w szpitalu psychiatrycznym
w szpitalu psychiatrycznym
01:35
and forced to wear a dress
for the rest of his life.
for the rest of his life.
29
83684
2748
i do końca życia zmuszano
do noszenia sukienki.
do noszenia sukienki.
01:39
(Sighs)
30
87596
837
(Wzdycha)
01:41
Around 1895, a group
of self-described androgynes
of self-described androgynes
31
89277
3182
Około roku 1895 grupa, której członkowie
uważali się za osoby androgyniczne,
uważali się za osoby androgyniczne,
01:44
formed the Cercle Hermaphroditos.
32
92483
1889
utworzyła "Cercle Hermaphroditos".
01:46
Their mission was to unite for defense
against the world's bitter persecution.
against the world's bitter persecution.
33
94755
4477
Ich celem było zjednoczenie się w obronie
przed gorzkim prześladowaniem.
przed gorzkim prześladowaniem.
01:51
And in doing that, they became
one of the earliest trans support groups.
one of the earliest trans support groups.
34
99256
3786
Tak stali się jedną z pierwszych grup
wspierających osoby transpłciowe.
wspierających osoby transpłciowe.
01:55
By the '40s and '50s, medical researchers
were starting to study trans medicine,
were starting to study trans medicine,
35
103066
3778
W latach 40. i 50. rozpoczęto badania
nad rozwiązaniami medycznymi,
nad rozwiązaniami medycznymi,
01:58
but they were aided
by their trans patients,
by their trans patients,
36
106868
2127
w których lekarzom pomagali
transpłciowi pacjenci,
transpłciowi pacjenci,
02:01
like Louise Lawrence, a trans woman
who had corresponded extensively
who had corresponded extensively
37
109019
3405
tacy jak Louise Lawrence, transkobieta
prowadząca szeroką korespondencję
prowadząca szeroką korespondencję
02:04
with people who had been arrested
for public cross-dressing.
for public cross-dressing.
38
112448
3205
z osobami zaaresztowanymi
za publiczny transwestytyzm.
za publiczny transwestytyzm.
02:08
She introduced sexual researchers
like Alfred Kinsey
like Alfred Kinsey
39
116320
2763
Dzięki niej badacze seksualności
tacy jak Alfred Kinsey
tacy jak Alfred Kinsey
02:11
to a massive trans network.
40
119107
1641
zostali przedstawieni
wielkiej sieci osób transpłciowych.
wielkiej sieci osób transpłciowych.
02:14
Other early figures would follow,
41
122058
1612
Szybko pojawiały się inne głosy,
02:15
like Virginia Prince, Reed Erickson
and the famous Christine Jorgensen,
and the famous Christine Jorgensen,
42
123694
4919
jak Virginia Prince, Reed Erickson
i sławna Christine Jorgensen,
i sławna Christine Jorgensen,
02:20
who made headlines with
her very public transition in 1952.
her very public transition in 1952.
43
128637
3439
której publiczna tranzycja w roku 1952
trafiła na pierwsze strony gazet.
trafiła na pierwsze strony gazet.
02:24
But while white trans suburbanites
were forming their own support networks,
were forming their own support networks,
44
132904
3634
Ale kiedy w miastach tworzyły się
sieci wsparcia osób transpłciowych,
sieci wsparcia osób transpłciowych,
02:28
many trans people of color
had to carve their own path.
had to carve their own path.
45
136562
2786
niebiałe osoby transpłciowe
musiały radzić sobie same.
musiały radzić sobie same.
02:32
Some, like Miss Major Griffin-Gracy,
walked in drag balls.
walked in drag balls.
46
140156
3699
Niektóre, jak Miss Major Griffin-Gracy,
występowały w balach drag.
występowały w balach drag.
02:36
Others were the so-called "street queens,"
47
144252
2326
Inne, street queens, "królowe ulicy",
02:38
who were often targeted by police
for their gender expression
for their gender expression
48
146602
2941
często podpadały policji
ze względu na wygląd
ze względu na wygląd
02:41
and found themselves
on the forefront of seminal events
on the forefront of seminal events
49
149567
2937
i w końcu stanęły na czele
kilku przewrotów, które upostaciowały
ruch walki o prawa LGBT.
ruch walki o prawa LGBT.
02:44
in the LGBT rights movement.
50
152528
1658
02:47
This brings us to the riots
at Cooper Do-nuts in 1959,
at Cooper Do-nuts in 1959,
51
155178
3558
Tak dochodzimy do zamieszek
przy Cooper Do-nuts z roku 1959,
przy Cooper Do-nuts z roku 1959,
02:50
Compton's Cafeteria in 1966
52
158760
2755
przy Compton's Cafeteria w roku 1966
02:53
and the famous Stonewall Inn in 1969.
53
161539
2760
i sławnych zamieszek
przy barze Stonewall Inn w roku 1969.
przy barze Stonewall Inn w roku 1969.
02:57
In 1970, Sylvia Rivera
and Marsha P. Johnson,
and Marsha P. Johnson,
54
165393
3889
W roku 1970, Sylvia Rivera
i Marsha P. Johnson,
i Marsha P. Johnson,
03:01
two veterans of Stonewall,
55
169306
1722
dwie weteranki ze Stonewall,
03:03
established STAR: Street Transvestite
Action Revolutionaries.
Action Revolutionaries.
56
171052
4507
założyły STAR: Street Transvestite
Action Revolutionaries.
Action Revolutionaries.
03:08
Trans people continued to fight
for equal treatment under the law,
for equal treatment under the law,
57
176529
3434
Osoby transpłciowe kontynuowały zmagania
o równość w oczach prawa,
o równość w oczach prawa,
03:11
even as they faced
higher rates of discrimination,
higher rates of discrimination,
58
179987
2661
pomimo coraz większej dyskryminacji,
03:14
unemployment, arrests,
and the looming AIDS epidemic.
and the looming AIDS epidemic.
59
182672
3762
zwolnień z pracy, aresztowań
i rozwijającej się epidemii AIDS.
i rozwijającej się epidemii AIDS.
03:20
For as long as we've been around,
60
188835
1579
Odkąd istniejemy,
03:22
those in power have sought
to disenfranchise trans people
to disenfranchise trans people
61
190438
2769
ci u władzy próbowali pozbawić nas
praw obywatelskich
praw obywatelskich
03:25
for daring to live lives that are ours.
62
193231
2135
za naszą czelność życia po swojemu.
03:28
This motion picture still,
taken in Berlin in 1933,
taken in Berlin in 1933,
63
196964
4072
Ten fotos z filmu nakręconego
w Berlinie w roku 1933
w Berlinie w roku 1933
03:33
is sometimes used in history textbooks
64
201060
1888
jest czasem wykorzystywany
w podręcznikach do historii,
w podręcznikach do historii,
03:34
to illustrate how the Nazis burned works
they considered un-German.
they considered un-German.
65
202972
3918
żeby pokazać, że naziści palili
książki i materiały "nieniemieckie".
książki i materiały "nieniemieckie".
03:38
But what's rarely mentioned
is that included in this massive pile
is that included in this massive pile
66
206914
3293
Ale rzadko wspomina się, że w tym stosie
03:42
are works from the Institute
for Sexual Research.
for Sexual Research.
67
210231
2858
są materiały z Instytutu
Nauk Seksuologicznych.
Nauk Seksuologicznych.
03:45
See, I just recapped
the trans movement in America,
the trans movement in America,
68
213113
3270
Streściłem historię
ruchu osób transpłciowych w Ameryce,
ruchu osób transpłciowych w Ameryce,
03:48
but Magnus Hirschfeld
and his peers in Germany
and his peers in Germany
69
216407
2175
jednak w Niemczech Magnus Hirschfeld
i jego współpracownicy
i jego współpracownicy
03:50
had us beat by a few decades.
70
218606
1911
wyprzedzili nas o kilkadziesiąt lat.
03:53
Magnus Hirschfeld was
an early advocate for LGBT people.
an early advocate for LGBT people.
71
221422
3777
Magnus Hirschfeld to jeden z pierwszych
działaczy na rzecz praw LGBT.
działaczy na rzecz praw LGBT.
03:57
He wrote the first book-length account
of trans individuals.
of trans individuals.
72
225223
2867
Napisał pierwszą książkę
o osobach transpłciowych.
o osobach transpłciowych.
04:00
He helped them obtain
medical services and IDs.
medical services and IDs.
73
228114
2870
Pomagał im otrzymać pomoc medyczną
i odpowiednie dokumenty.
i odpowiednie dokumenty.
04:03
He worked with
the Berlin Police Department
the Berlin Police Department
74
231008
2061
We współpracy z berlińską policją
04:05
to end discrimination of LGBT people,
75
233093
1820
starał się zakończyć
dyskryminację osób LGBT
dyskryminację osób LGBT
04:06
and he hired them at the Institute.
76
234937
1911
i dawał im pracę w Instytucie.
04:08
So when the Nazi Party burned his library,
77
236872
2027
Dlatego zniszczenie jego biblioteki
przez partię nazistowską
przez partię nazistowską
04:10
it had devastating implications
for trans research around the world.
for trans research around the world.
78
238923
3292
miało druzgocące skutki dla światowych
badań nad transpłciowością.
badań nad transpłciowością.
04:15
This was a deliberate attempt
to erase trans people,
to erase trans people,
79
243214
3007
Była to świadoma próba wymazania
transpłciowości z kart historii,
transpłciowości z kart historii,
04:18
and it was neither the first nor the last.
80
246245
2095
ani pierwsza, ani ostatnia.
04:22
So whenever people ask me
why trans people are suddenly everywhere,
why trans people are suddenly everywhere,
81
250006
3278
Więc kiedy słyszę pytanie,
czemu tak nagle głośno o "tych transach",
czemu tak nagle głośno o "tych transach",
04:25
I just want to tell them
that we've been here.
that we've been here.
82
253308
2206
mówię, że w rzeczywistości
jesteśmy tu od zawsze.
jesteśmy tu od zawsze.
04:27
These stories have to be told,
83
255538
1461
Trzeba powtarzać te opowieści,
04:29
along with the countless others
that have been buried by time.
that have been buried by time.
84
257023
2906
tak jak niezliczone inne,
o których historia zapomniała.
o których historia zapomniała.
04:31
Not only were our lives not celebrated,
but our struggles have been forgotten
but our struggles have been forgotten
85
259953
3708
Nasze istnienie nie mogło wybrzmieć,
a nasza walka została zapomniana,
a nasza walka została zapomniana,
04:35
and, yeah, to some people,
that makes trans issues seem new.
that makes trans issues seem new.
86
263685
3142
dlatego sprawy osób transpłciowych
mogą wydawać się nowością.
mogą wydawać się nowością.
04:38
Today, I meet a lot of people
who think that our movement
who think that our movement
87
266851
2759
Często spotykam osoby,
które uważają, że nasz ruch
to przejściowa moda, która zniknie,
to przejściowa moda, która zniknie,
04:41
is just a phase that will pass,
88
269634
2201
04:43
but I also hear well-intentioned allies
telling us all to be patient,
telling us all to be patient,
89
271859
3548
ale także sojuszników LGBT,
którzy w dobrej wierze radzą cierpliwość,
którzy w dobrej wierze radzą cierpliwość,
04:47
because our movement is "still new."
90
275431
1864
bo przecież ten ruch
"to nadal coś nowego".
"to nadal coś nowego".
04:50
Imagine how the conversation would shift
91
278819
1950
Wyobraźcie sobie,
jak odmieniła by się ta rozmowa,
jak odmieniła by się ta rozmowa,
04:52
if we acknowledge just how long
trans people have been demanding equality.
trans people have been demanding equality.
92
280793
3674
jeśli mielibyśmy świadomość, jak długo już
osoby transpłciowe żądają równości.
osoby transpłciowe żądają równości.
04:57
Are we still overreacting?
93
285605
1608
Ciągle byłaby to "przesada"
z naszej strony?
z naszej strony?
05:00
Should we continue to wait?
94
288197
1310
Mamy czekać dalej?
05:02
Or should we, for example,
95
290401
1715
A może na przykład
05:04
do something about the trans women
of color who are murdered
of color who are murdered
96
292140
2902
powinniśmy zrobić coś w kwestii
tak wielu niebiałych transkobiet
tak wielu niebiałych transkobiet
05:07
and whose killers never see justice?
97
295066
1875
zabijanych przez bezkarnych morderców?
05:10
Do our circumstances seem dire to you yet?
98
298178
2127
Czy nasza sytuacja nie wydaje się
wystarczająco dramatyczna?
wystarczająco dramatyczna?
05:12
(Sighs)
99
300992
710
(Wzdycha)
05:14
Finally, I want other trans people
to realize they're not alone.
to realize they're not alone.
100
302880
3583
Chciałbym, żeby osoby transpłciowe
zrozumiały, że nie są same.
zrozumiały, że nie są same.
05:19
I grew up thinking my identity
was an anomaly that would die with me.
was an anomaly that would die with me.
101
307535
3666
Dorastając sądziłem, że moja tożsamość
to anomalia i tylko ja taki jestem.
to anomalia i tylko ja taki jestem.
05:23
People drilled this idea
of otherness into my mind,
of otherness into my mind,
102
311934
2475
Wpojono mi ideę odmienności
05:26
and I bought it because I didn't know
anyone else like me.
anyone else like me.
103
314433
2808
i zaakceptowałem je,
bo nie znałem innych takich jak ja.
bo nie znałem innych takich jak ja.
05:30
Maybe if I had known my ancestors sooner,
104
318084
2675
Może gdybym wcześniej poznał
historię swoich przodków,
historię swoich przodków,
05:32
it wouldn't have taken me so long
to find a source of pride
to find a source of pride
105
320783
2781
szybciej potrafiłbym poczuć się
dumny z tego, kim jestem,
dumny z tego, kim jestem,
05:35
in my identity and in my community.
106
323588
2363
i ze swojej społeczności.
05:39
Because I belong to an amazing,
vibrant community of people
vibrant community of people
107
327150
3515
Należę bowiem do niewiarygodnej,
dynamicznej społeczności osób,
dynamicznej społeczności osób,
05:42
that uplift each other
even when others won't,
even when others won't,
108
330689
2659
które pokrzepiają się nawzajem,
nawet kiedy każdy inny odmówi pociechy,
nawet kiedy każdy inny odmówi pociechy,
05:45
that take care of each other
even when we are struggling,
even when we are struggling,
109
333372
3063
które opiekują się sobą nawzajem,
nawet jeśli same mają ciężko,
nawet jeśli same mają ciężko,
05:48
that somehow, despite it all,
110
336459
2333
które jakoś, mimo wszystko,
05:50
still find cause to celebrate each other,
111
338816
2830
wciąż znajdują powód,
żeby cieszyć się sobą nawzajem,
żeby cieszyć się sobą nawzajem,
05:53
to love each other,
112
341670
1990
kochać się,
05:55
to look one another in the eyes and say,
113
343684
2076
spojrzeć w oczy i powiedzieć:
05:58
"You are not alone.
114
346244
1730
"Nie jesteście sami, nie jesteście same.
06:01
You have us.
115
349172
1381
Macie nas.
06:03
And we're not going anywhere."
116
351027
1518
A my będziemy tu zawsze".
06:05
Thank you.
117
353991
1151
Dziękuję.
06:07
(Applause)
118
355166
6326
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Samy Nour Younes - Actor, activistSamy Nour Younes is a trans actor and activist who highlights the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs.
Why you should listen
Samy Nour Younes's most recent credits include Into the Woods (Ford's Theater), The Triumphant and Pay No Attention to the Girl (Target Margin Theater), and Well Intentioned White People (Barrington Stage). He can also be seen on season four of Transparent.
As an activist, Nour Younes served on the leadership teams of the DC Area Transmasculine Society and the Baltimore Transgender Alliance. He has coorganized rallies for Pride, Transgender Day of Remembrance and more. He also leads panels on the barriers trans people face in accessing health care and has participated in national ad campaigns to promote awareness of LGBTQ+ issues.
Nour Younes was the cohost of insighT with Consuella Lopez, a DC-based online talk show with an all-trans panel. He aims to highlight the diversity of the trans experience -- not just in their struggles, but also in their triumphs. As of 2019, he has written one ten-minute play, Ancestral Lines and Other Tall Tales, which will be published in the upcoming Latinx Archive. He is currently developing two new works, including a solo show, both of which he aims to premiere in 2019.
Samy Nour Younes | Speaker | TED.com