TEDWomen 2017
Anushka Naiknaware: A teen scientist's invention to help wounds heal
Anushka Naiknaware: ဒဏ်ရာကို ပျောက်ကင်းဖို့ ကူပေးတဲ့ လူငယ် သိပ္ပံပညာရှင်ရဲ့ တီထွင်မှု
Filmed:
Readability: 4.4
1,515,816 views
သူ့ကားဂိုဒေါင်မှာ လုပ်ကိုင်ရင်း Anushka Naiknaware ဟာ ဒဏ်ရာ ပျောက်ကင်းစေရန် အာရုံခံ စောင့်ပေးနိုင်တဲ့ အာရုံခံကိရိယာကို ဒီဇိုင်းကို ထုတ်ပေးခဲ့ရာ Google Science Fair ဆုကို အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်မှာကို ဆွတ်ခူးနိုင်လိုက်ပြီး အဲဒီဆုကို ရရှိခဲ့သူ အသက်အငယ်ဆုံးသူ ဖြစ်လာပါတယ်။ သူ့တီထွင်မှုကို တကမ္ဘာလုံးမှာ ဒေါ်လာ ဘီလီယံများစွာ သုံးစွဲနေရတဲ့ ဒဏ်ရာတွေ ပျောက်ကင်း မသွားနိုင်ကြတဲ့ ဆီးချိုလို ရှိနှင့်နေတဲ့ ရောဂါ တစ်ခုခုကြောင့် နာတာရှည် ဒဏ်ရာရှိနေသူများကို ရည်စူးပါတယ်။ Naiknaware က သူမရဲ့ "စမတ် ပတ်တီး" အလုပ်လုပ်ပုံ အကြောင်း ရှင်းပြထားပြီး အခြားသူတို့အား စေ့ဆော်ပေးရန် မျှဝေပေးထားတာ နားဆင်ကြည့်ကြပါ။
Anushka Naiknaware - Scientist
In 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed. Full bio
In 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Ever since I was a young girl,
I was always fascinated --
I was always fascinated --
0
841
3468
ကျွန်မ အသက်ငယ်တဲ့ ကလေးမလေးအဖြစ်
အစဉ်ပဲ ကျွန်မ အံ့အားသင့်မိတာက-
အစဉ်ပဲ ကျွန်မ အံ့အားသင့်မိတာက-
00:16
(Laughter)
1
4333
1157
(ရယ်သံများ)
00:17
Oh!
2
5514
1151
အိုး!
00:18
(Laughter)
3
6689
2100
(ရယ်သံများ)
00:21
OK, I meant younger and more short.
4
9149
2334
အိုကေ၊ ဒီထက်ငယ်ပြီး
ဒီထက်အရပ်ပုခဲ့စဉ်တုန်းကပါ။
ဒီထက်အရပ်ပုခဲ့စဉ်တုန်းကပါ။
00:23
(Laughter)
5
11507
1173
(ရယ်သံများ)
00:24
If that's possible to imagine.
6
12704
2000
အဲဒါကို စိတ်ကူးကြည့်လို့ ရနိုင်ရင်ပေါ့လေ။
00:27
But ever since I was a young girl,
7
15101
2071
အဲဒီလို ငယ်တဲ့ ကလေးမလေး အရွယ်တုန်းကိုက၊
00:29
I was always fascinated with how
the world worked exactly how it did.
the world worked exactly how it did.
8
17196
4540
ကမ္ဘာကြီး ဖြစ်ပျက်ပုံကို
အစဉ်ပဲ အံ့အားသင့်မိခဲ့တယ်။
အစဉ်ပဲ အံ့အားသင့်မိခဲ့တယ်။
00:34
So this, very early on,
9
22403
2468
အဲဒါကြောင့်စောစောစီးစီး အချိန်မှာကို၊
00:36
led me to the fields
of mathematics and chemistry.
of mathematics and chemistry.
10
24895
3400
ကျွန်မဟာ သင်္ချာနှင့်ဓာတုဗေဒ
နယ်ပယ်ထဲကို ရောက်ရှိသွားပါတယ်။
နယ်ပယ်ထဲကို ရောက်ရှိသွားပါတယ်။
00:41
I would keep going further and further,
and as I kept going,
and as I kept going,
11
29481
3747
ကျွန်မ အဲဒါကို ဇောက်ချ လေ့လာလာခဲ့တာ၊
00:45
I realized that all the fields
of science are interconnected.
of science are interconnected.
12
33252
3375
သိပ္ပံ နယ်ပယ်တွေအားလုံး အပြန်အလှန်
ချိတ်ဆက်နေကြတာကို သဘောပေါက်လာတယ်။
ချိတ်ဆက်နေကြတာကို သဘောပေါက်လာတယ်။
00:48
And without one, the others
have little or no value.
have little or no value.
13
36950
3992
ပြီးတော့ တခုမရှိရင်
အခြားတခုဟာ ဘာမှ တန်ဖိုးမရှိနိုင်ပါ။
အခြားတခုဟာ ဘာမှ တန်ဖိုးမရှိနိုင်ပါ။
00:54
So, inspired by Marie Curie
and my local science museum,
and my local science museum,
14
42188
4142
ဒါနဲ့ Marie Curie နဲ့ ကျွန်မတို့
ဒေသခံ သိပ္ပံပြတိုက်ရဲ့ စေ့ဆော်မှုဖြင့်၊
ဒေသခံ သိပ္ပံပြတိုက်ရဲ့ စေ့ဆော်မှုဖြင့်၊
00:58
I decided to start asking
these questions myself
these questions myself
15
46354
3295
အဲဒီလို မေးခွန်းတွေကို
ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်မေးရင်းနဲ့
ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်မေးရင်းနဲ့
01:01
and engage in my own independent research,
16
49673
2825
ကျွန်မဟာ ကိုယ်ပိုင် သီးခြား သုတေသနတွေကို၊
01:04
whether it be out
of my garage or my bedroom.
of my garage or my bedroom.
17
52522
2703
ကိုယ့်ကားဂိုဒေါင်ထဲမှာ ဒါမှမဟုတ်
အိပ်ခန်းထဲမှာ ပြုလုပ်လာခဲ့တယ်။
အိပ်ခန်းထဲမှာ ပြုလုပ်လာခဲ့တယ်။
ကျွန်မဟာ ဂျာနယ်ထဲက ဆောင်းပါးတွေကို
စဖတ်လာခဲ့တယ်၊
စဖတ်လာခဲ့တယ်၊
01:08
I started reading journal papers,
18
56367
2040
01:10
started doing science competitions,
19
58431
2277
သိပ္ပံပြိုင်ပွဲတွေထဲမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်၊
01:12
started participating in science fairs,
20
60732
2857
သိပ္ပံကုန်စည်ပြပွဲထဲ ပါဝင်လာခဲ့ပြီး
ကျွန်မ ငမ်းငမ်းတက် လိုချင်ခဲ့တဲ့
အသိပညာတွေကို ရှာဖွေရယူရန်
အသိပညာတွေကို ရှာဖွေရယူရန်
01:15
doing anything I could
21
63613
1876
01:17
to get the knowledge
that I so desperately wanted.
that I so desperately wanted.
22
65513
2889
ဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတိုင်းကို
လိုက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
လိုက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
01:21
So while I was studying anatomy
for a competition,
for a competition,
23
69712
4159
ကျွန်မ ပြိုင်ပွဲအတွက် ခန္ဓာဗေဒကို
လေ့လာနေတုန်း
လေ့လာနေတုန်း
01:25
I came across the topic
of something called chronic wounds.
of something called chronic wounds.
24
73895
4000
နာတာရှည် အနာများဆိုတဲ့ ခေါင်းစီးကို
တွေ့မိလိုက်တယ်။
တွေ့မိလိုက်တယ်။
01:30
And one thing that stood out
to me was a statistic
to me was a statistic
25
78371
4298
ကျွန်မကို အံ့အားသင့်စေခဲ့တဲ့
အရာတစ်ခုက အမေရိက ပြည်ထောင်စုမှာ
အရာတစ်ခုက အမေရိက ပြည်ထောင်စုမှာ
01:34
that said that the number of people
in the United States with chronic wounds
in the United States with chronic wounds
26
82693
5090
နာတာရှည် ဒဏ်ရာရှိကြသူတို့ရဲ့ ဦးရေဟာဖြင့်
ရင်သား ကင်ဆာရှိသူတွေ၊
ရင်သား ကင်ဆာရှိသူတွေ၊
01:39
exceeds the number of people
with breast cancer,
with breast cancer,
27
87807
3580
အူမကြီးကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာနှင့် သွေးကင်ဆာ
01:43
colon cancer, lung cancer
and leukemia, combined.
and leukemia, combined.
28
91411
5310
စုစုပေါင်းထက် ပိုများတယ် ဆိုတဲ့
စာရင်းအင်း အချက်အလက်ပါပဲ။
စာရင်းအင်း အချက်အလက်ပါပဲ။
01:49
Hold up.
29
97966
1151
ခဏရပ်လိုက်ရတယ်။
01:51
So what is a chronic wound?
30
99141
1531
ဒဏ်ရာဆိုတာက ဘာများပါလိမ့်။
01:52
(Laughter)
31
100696
1151
(ရယ်သံများ)
နာတာရှည် အနာများအတွက် လူတွေ
ထောင်ချီ လမ်းလျှောက်ကြတာကို၊
ထောင်ချီ လမ်းလျှောက်ကြတာကို၊
01:53
And why haven't I heard
about a 5K walk for chronic wounds,
about a 5K walk for chronic wounds,
32
101871
3405
နာတာရှည် အနာအကြောင်း ယေဘုယျ
သဘောမျိုးကိုတောင် ကျွန်မ မကြာခဲ့ဘူးပါကလား။
သဘောမျိုးကိုတောင် ကျွန်မ မကြာခဲ့ဘူးပါကလား။
01:57
why haven't I even heard
about a chronic wound in general?
about a chronic wound in general?
33
105300
2951
02:00
(Laughter)
34
108275
2048
(ရယ်သံများ)
02:04
So after I got past
those preliminary questions,
those preliminary questions,
35
112387
2968
ဒါနဲ့ကျွန်မက ရှေ့ပြေးလေ့လာစရာတွေကို
ဆန်းစစ်ကြည့်ခဲ့တယ်၊
ဆန်းစစ်ကြည့်ခဲ့တယ်၊
02:07
and one that I will clarify for you,
36
115379
2293
ဒီနေရာမှာ ကျွန်မ ရှင်းပြပေးသင့်တဲ့
အချက်ရှိပါတယ်၊
အချက်ရှိပါတယ်၊
02:09
a chronic wound is essentially
when someone gets a normal wound,
when someone gets a normal wound,
37
117696
3810
နာတာရှည် ဒဏ်ရာဆိုတာက
တစ်ယောက်ယောက် ပုံမှန် ဒဏ်ရာရပြီး၊
တစ်ယောက်ယောက် ပုံမှန် ဒဏ်ရာရပြီး၊
02:13
except it fails to heal normally
38
121530
2658
အဲဒီလူနာထံတွင် ရောဂါတစ်ခုခု ရှိနေလို့၊
02:16
because the patient has some kind
of preexisting condition,
of preexisting condition,
39
124212
3738
အများအားဖြင့် ဆီးချိုရောဂါကြောင့်၊
အဲဒီအနားကို ပုံမှန်
အဲဒီအနားကို ပုံမှန်
02:19
which in most cases is diabetes.
40
127974
2133
ကုသမရနိုင်တာကို ဆိုလိုကြောင်း
ခင်ဗျားတို့ သိထားရပါမယ်။
ခင်ဗျားတို့ သိထားရပါမယ်။
02:25
So more staggering statistics
were to be found
were to be found
41
133613
3024
ကျွန်မက ဒီသုတေသနကို
ဆက်ပြီး လုပ်ကိုင်လာတာနဲ့
ဆက်ပြီး လုပ်ကိုင်လာတာနဲ့
02:28
as I kept going on in this research.
42
136661
2424
ပြီးတုန်လှုပ်ဖွယ်ရာ
စာရင်းဇယားတွေကို တွေ့ရတယ်။
စာရင်းဇယားတွေကို တွေ့ရတယ်။
02:31
In the year 2010 alone,
43
139109
1804
2010 ခုနှစ် တနှစ်တည်းတွင်းမှာကို၊
02:32
50 billion dollars were spent worldwide
to treat chronic wounds.
to treat chronic wounds.
44
140937
6439
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ နာတာရှည် ဒဏ်ရာတွေကို
ကုသဖို့ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၅၀ သုံးစွဲခဲ့ရတယ်။
ကုသဖို့ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၅၀ သုံးစွဲခဲ့ရတယ်။
ပြီးတော့ ရှိသမျှလူတွေရဲ့ နှစ်ရာခိုင်နှုန်း
တို့ဟာ မိမိတသက်တာတွင် တစိကြိမ်ကြိမ်မှာ
တို့ဟာ မိမိတသက်တာတွင် တစိကြိမ်ကြိမ်မှာ
02:39
In addition, it's estimated
that about two percent of the population
that about two percent of the population
45
147950
3468
02:43
will get a chronic wound
at some point in their lifetime.
at some point in their lifetime.
46
151442
2952
နာတာရှည် ဒဏ်ရာကို ရရှိကြမယ်လို့လည်း
ခန့်မှန်းရပါတယ်။
ခန့်မှန်းရပါတယ်။
02:46
This was absurd.
47
154800
1332
အဲဒါ စိတ်ပျက်စရာကြီးပဲ။
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မက ဆက်ပြီး လေ့လာလာခဲ့ရာ၊
02:49
So as I started doing more research,
48
157244
1747
ဒဏ်ရာ တစ်ခုကို ပတ်တီးစည်းထားမှု
အထဲရှိ စိုစွတ်မှု ပမာဏနဲ့
အထဲရှိ စိုစွတ်မှု ပမာဏနဲ့
02:51
I found that there was a correlation
49
159015
1721
02:52
between the moisture level
inside a wound dressing
inside a wound dressing
50
160760
2619
အဲဒီ ဒဏ်ရာ ပျောက်ကင်းမှု အဆင့်ဟာ
02:55
and the stage of healing
that the chronic wound would be at.
that the chronic wound would be at.
51
163403
3880
အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှု ရှိနေတာကို
ကျွန်မ သတိထားမိတယ်။
ကျွန်မ သတိထားမိတယ်။
အဲဒါနဲ့ ဒဏ်ရာ ကိုယ်၌ အတွင်းရှိ
စိုစွတ်မှုကို တိုင်းပေးစရာ
စိုစွတ်မှုကို တိုင်းပေးစရာ
03:00
So I decided, why don't I design something
52
168069
2588
တစ်ခုခုကို လုပ်ပေးခြင်းဖြင့်
ဆရာဝန်များ အနေနဲ့
ဆရာဝန်များ အနေနဲ့
03:02
to measure the moisture level
within the wound
within the wound
53
170681
2229
03:04
so this can help doctors and patients
treat their wounds better.
treat their wounds better.
54
172934
4308
လူနာတွေရဲ့ ဒဏ်ရာတွေကို ပိုပြီး
ထိရောက်စွာ ကုပေးနိုင်စေရန်ပါ။
ထိရောက်စွာ ကုပေးနိုင်စေရန်ပါ။
03:09
And essentially, expedite
the healing process.
the healing process.
55
177696
3365
အဲဒီလိုဆိုရင် ဒဏ်ရာ
ပျောက်ကင်းမှုဟာ မြန်လာမှာပါ။
ပျောက်ကင်းမှုဟာ မြန်လာမှာပါ။
03:13
So that's exactly what I set out to do.
56
181085
2600
ကျွန်မ လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာက
အဲဒီလို အတိအကျပါပဲ။
အဲဒီလို အတိအကျပါပဲ။
03:16
Being a 14-year-old working
out of her garage-turned-lab,
out of her garage-turned-lab,
57
184157
4174
ကားဂိုဒေါင်ကို ဓာတ်ခွဲခန်း အဖြစ်သုံး
နေတဲ့ အသက် ၁၄ နှစ် ကလေးမလေး ဆိုတော့
နေတဲ့ အသက် ၁၄ နှစ် ကလေးမလေး ဆိုတော့
03:20
I had a lot of constraints.
58
188355
2040
အခက်အခဲတွေက အများကြီးပါ။
03:22
Most being that I wasn't given a grant,
I wasn't given a lot of money,
I wasn't given a lot of money,
59
190419
3785
အဆိုးဆုံးက ထောက်ပံ့ကြေး ဒါမှမဟုတ်
ငွေကြေး အများအပြား မရနိုင်ခဲ့ဘဲ
ငွေကြေး အများအပြား မရနိုင်ခဲ့ဘဲ
03:26
and I wasn't given a lot of resources.
60
194228
2538
သုံးနိုင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေလည်း နည်းခဲ့တယ်။
03:28
In addition, I had
a lot of criteria, as well.
a lot of criteria, as well.
61
196790
3515
အဲဒါတွေအပြင် ကန့်သတ်ချက်တွေလည်း
အများကြီး ရှိခဲ့ကြတယ်။
အများကြီး ရှိခဲ့ကြတယ်။
03:32
Since this product would be
readily interacting with the body,
readily interacting with the body,
62
200329
3691
ဒီထုတ်ကုန်က လူ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့
တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မယ် ဆိုတော့၊
တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မယ် ဆိုတော့၊
03:36
it had to be biocompatible,
63
204044
2176
ဇီဝသဟဇာတ ဖြစ်ရပါမယ်၊
03:38
it also had to be low-cost,
64
206244
1937
ပြီးတော့ ဈေးချိုရမယ်၊
03:40
as I was designing it
and paying for it myself.
and paying for it myself.
65
208205
2911
ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်က ဒီဇိုင်းထုတ်ပြီး
ပေးဆပ်နေခဲ့ရလို့ပါ။
ပေးဆပ်နေခဲ့ရလို့ပါ။
03:44
It also had to be mass-manufacturable,
66
212157
2222
အဲဒါဟာ များပြားစွာ ထုတ်လုပ်လို့
ရနိုင်ရပါမယ်၊
ရနိုင်ရပါမယ်၊
03:46
because I wanted it to be made
anywhere, for anyone.
anywhere, for anyone.
67
214403
3035
ဘယ်နေရာမှာမဆို၊ ဘယ်သူမဆို
ထုတ်လုပ်စေချင်တဲ့ ဆန္ဒကြောင့်ပါ။
ထုတ်လုပ်စေချင်တဲ့ ဆန္ဒကြောင့်ပါ။
03:51
Thus, I drafted up a schematic.
68
219442
2016
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မက ပုံကြမ်းကို ရေးဆွဲခဲ့တယ်။
03:53
What you see on the left hand-side
is the early schematics in my design,
is the early schematics in my design,
69
221482
4492
ခင်ဗျားတို့ ဘယ်မှာ မြင်ရတာက ကျွန်မ
ဒီဇိုင်း ထုတ်ခဲ့တဲ့ အစောပိုင်း ပုံကြမ်းပါ၊
ဒီဇိုင်း ထုတ်ခဲ့တဲ့ အစောပိုင်း ပုံကြမ်းပါ၊
03:57
showing both a bird's-eye view
and also one stacking variant.
and also one stacking variant.
70
225998
5344
အားလုံးကို ခြုံပြီး မြင်ရပုံနဲ့ စုစည်း
လုပ်ကိုင်မှု မူကြမ်းကို မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
လုပ်ကိုင်မှု မူကြမ်းကို မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
စုစည်း လုပ်ကိုင်မှု မူကြမ်းက
04:03
A stacking variant means
71
231366
1175
04:04
that the entire product is consisted
of different individual parts
of different individual parts
72
232565
5190
ထုတ်ကုန်ထဲတွင် မတူကြတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ
ပါဝင်ကြလျက်
ပါဝင်ကြလျက်
04:09
that have to work in unison.
73
237779
1790
ညီညာစွာ လုပ်ကိုင်ကြရမှာကို ဆိုလိုတယ်။
04:11
And what's shown there
is one possible arrangement.
is one possible arrangement.
74
239593
3982
ဟောဟိုမှာ ပြထားတာက
ဖြစ်နိုင်တဲ့ စီစဉ်ပုံပါ။
ဖြစ်နိုင်တဲ့ စီစဉ်ပုံပါ။
04:18
So what exactly is this?
75
246479
1568
အသေးစိတ်ကို ပြောပြပါမယ်။
ကျွန်မရဲ့ ကျွန်မရဲ့ အာရုံခံကိရိယာတွေ
စမ်းသပ်နေခဲ့ရာ၊
စမ်းသပ်နေခဲ့ရာ၊
04:20
So I had gone on to testing my sensors
76
248665
1999
04:22
and as all scientists have
stumbles along their work,
stumbles along their work,
77
250688
3516
သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အားလုံးလိုပဲ
ခလုတ်တိုက် လဲကျခဲ့ရပါတယ်၊
ခလုတ်တိုက် လဲကျခဲ့ရပါတယ်၊
ပြီးတော့ ကျွန်မရဲ့ ပထမဦးဆုံးမျိုးဆက်
အာရုံခံကိရိယာတွေထဲ ပြဿနာတချို့ ရှိခဲ့တယ်။
အာရုံခံကိရိယာတွေထဲ ပြဿနာတချို့ ရှိခဲ့တယ်။
04:26
I also had a couple of problems
in my first generation of sensors.
in my first generation of sensors.
78
254228
3548
ပထမဦးဆုံး အနေနဲ့ ကျွန်မ
ဘယ်လိုလုပ်ရမှန်း မသိခဲ့တာက၊
ဘယ်လိုလုပ်ရမှန်း မသိခဲ့တာက၊
04:29
First of all, I couldn't figure out
79
257800
1705
04:31
how to get a nanoparticle ink
into a printcheck cartridge
into a printcheck cartridge
80
259529
2969
အခန်းထဲရှိ ကော်ဇော အပေါ်
မဖိတ်မိစေဘဲ နာနိုအမှုန် မှင်ကို
မဖိတ်မိစေဘဲ နာနိုအမှုန် မှင်ကို
04:34
without spilling it all over my carpet.
81
262522
1928
ပရင်တာရဲ့ cartridge ထဲကို
ဘယ်လို ထည့်ပေးရမလဲ ဆိုတာပါ။
ဘယ်လို ထည့်ပေးရမလဲ ဆိုတာပါ။
04:36
That was problem number one.
82
264799
1452
အဲဒါက ပြဿနာ နံပါတ်တစ်ပါ။
04:38
Problem number two was,
83
266792
1262
နံပါတ်နှစ် ပြဿနာက၊
04:40
I couldn't exactly control
the sensitivity of my sensors.
the sensitivity of my sensors.
84
268078
3444
ကျွန်မ အာရုံခံကိရိယာတွေရဲ့
ခံယူနိုင်စွမ်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်မှုပါ။
ခံယူနိုင်စွမ်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်မှုပါ။
ကျွန်မဟာ ခံယူနိုင်စွမ်းကို မြှင့်ခြင်း
ဒါမှမဟုတ် နှိမ့်ချ မရနိုင်ခဲ့ဘူး၊
ဒါမှမဟုတ် နှိမ့်ချ မရနိုင်ခဲ့ဘူး၊
04:43
I couldn't scale them up or down,
85
271546
2507
04:46
I couldn't really do
anything of that sort.
anything of that sort.
86
274077
2080
ဘယ်လိုမှ မထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။
04:48
So I wanted something to solve it.
87
276181
1638
တနည်းနည်းနဲ့ အဖြေရှာချင်ခဲ့တယ်။
ပြဿနာတစ်ကို eBay နဲ့ Amazon မှာ
ရှာကြည့်လျက် သုံးရနိုင်မယ့် ဆေးထိုးအပ်ကို
ရှာကြည့်လျက် သုံးရနိုင်မယ့် ဆေးထိုးအပ်ကို
04:49
Problem one was easily solved
by some scouting on eBay and Amazon
by some scouting on eBay and Amazon
88
277843
3091
04:52
for syringes that I could use.
89
280958
1745
လွယ်ကူစွာ ရှာနိုင်ခဲ့တယ်။
04:54
Problem two, however,
required a lot more thought.
required a lot more thought.
90
282727
3112
ပြဿနာနှစ် အတွက်တော့
အတော်ကလေး ဦးနှောက်ခြောက်ခဲ့ရတယ်။
အတော်ကလေး ဦးနှောက်ခြောက်ခဲ့ရတယ်။
04:57
So this is where this factors in.
91
285863
2190
အဲဒီအကြောင်းရဲ့ အရေးပါမှုက ဒီလိုပါ။
ဟာကွက်ဖြည့်ရေး မျဉ်းကြောင်းရဲ့ သဘောက
05:00
So what a space-filling curve does
92
288077
1640
05:01
is it aims to take up all the area it can
within one unit square.
within one unit square.
93
289741
4415
တစ်ယူနစ် ဧရိယာထဲက နေရာအားလုံးကို
’၎င်းက ယူဖို့ ကြိုးပမ်းပါတယ်။
’၎င်းက ယူဖို့ ကြိုးပမ်းပါတယ်။
05:06
And by writing a computer program,
you can have different iterations
you can have different iterations
94
294641
4273
ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်ကို ရေးပေးလျက်
အဲဒီမျဉ်းကောက်ရဲ့ ပုံစံမျိုးစုံကို
အဲဒီမျဉ်းကောက်ရဲ့ ပုံစံမျိုးစုံကို
05:10
of the different curve,
95
298938
1520
ရယူနိုင်ပြီး
တစ်စတုရန်း ယူနစ် အပြည့်နီးပါးကို
ဖြည့်ပေးနိုင်ကြပေမဲ့
ဖြည့်ပေးနိုင်ကြပေမဲ့
05:12
which increasingly get close
to one unit square,
to one unit square,
96
300482
2262
05:14
but never quite reaches there.
97
302768
2000
ဘယ်တော့မှ အပြည့်ကို မရရှိနိုင်ကြပါ။
အခုတော့ ကျွန်မဟာ အထူနဲ့ ဆိုက်ကို
ထိန်းချုပ်နိုင်ပါပြီ၊
ထိန်းချုပ်နိုင်ပါပြီ၊
05:18
So now I could control
the thickness, the size,
the thickness, the size,
98
306212
2441
05:20
I could do whatever I want with it,
and I could predict my results.
and I could predict my results.
99
308677
3361
၎င်းကိုသုံးပြီး ကျွန်မ လုပ်ချင်တာ
လုပ်နိုင်ပြီး ရလဒ်တွေကို ကြိုပြောနိုင်ပြီ။
လုပ်နိုင်ပြီး ရလဒ်တွေကို ကြိုပြောနိုင်ပြီ။
အဲဒါနဲ့ ကျွန်မဟာ
ကျွန်မရဲ့ အာရုံခံကိရိယာတွေကို
ကျွန်မရဲ့ အာရုံခံကိရိယာတွေကို
05:25
So I started constructing my sensors
100
313800
2143
05:27
and testing them more rigorously,
101
315967
2127
တီထွင်ရင်း ပိုကြမ်းတမ်းစွာ စမ်းသပ်လာတယ်၊
05:30
using money that I had gotten
from previous science fair awards.
from previous science fair awards.
102
318118
3563
အရင် သိပ္ပံကုန်စည်ပြပွဲရဲ့ ဆုများရဲ့
ရငွေေတွေကို သုံးရင်း ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တာပါ။
ရငွေေတွေကို သုံးရင်း ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တာပါ။
05:34
Lastly, I had to connect this data
in order to be read.
in order to be read.
103
322177
3888
နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဒေတာကို ဖတ်နိုင်ဖို့
ဆက်သွယ်ပေးရန် လိုခဲ့တယ်။
ဆက်သွယ်ပေးရန် လိုခဲ့တယ်။
ဒါနဲ့ ကျွန်မ အဲဒါကို ဘလူးတုသ် chip နဲ့
အင်တာဖေ့စ် လုပ်လိုက်တာကို
အင်တာဖေ့စ် လုပ်လိုက်တာကို
05:38
So I interfaced it with a Bluetooth chip,
104
326089
2469
05:40
which you can see here
by the app screenshots on the right.
by the app screenshots on the right.
105
328582
3253
ဒီမှာပြထားတဲ့ အက်ပ်ရဲ့ စခရင်ရှော့ ပုံမှာ
မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
05:44
And what this does is that anyone
can monitor the progress of their wound,
can monitor the progress of their wound,
106
332346
3795
အဲဒါရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဘယ်သူမဆို သူတို့
ဒဏ်ရာတွေရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်လျက်၊
ဒဏ်ရာတွေရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်လျက်၊
05:48
and it can be transmitted
over a wireless connection
over a wireless connection
107
336165
4414
အဲဒါကို ကြိုးမဲ့ဆက်သွယ်နည်းဖြင့်
ဆရာဝန်၊ လူနာ ဒါမှမဟုတ်
ဆရာဝန်၊ လူနာ ဒါမှမဟုတ်
05:52
to the doctor, the patient
or whoever needs it.
or whoever needs it.
108
340603
3200
လိုအပ်နိုင်တဲ့ ဘယ်သူမဆိုဆီကို
ထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်တယ်။
ထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်တယ်။
[စမ်းသပ်မှု၊ ညှိနှိုင်းမှုများ
ဆက်လုပ်ကိုင်နေ]
ဆက်လုပ်ကိုင်နေ]
05:57
[Continued Testing and Refinement]
109
345079
2002
05:59
So in conclusion, my design
was successful --
was successful --
110
347105
3754
နောက်ဆုံးမှာတော့ ကျွန်မရဲ့ ဒီဇိုင်းဟာ
အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်-
အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်-
06:02
however, science never ends.
111
350883
2769
ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံဆိုတာ အဆုံးမသတ်နိုင်ပါ။
06:06
There's always something to be done,
something to be refined.
something to be refined.
112
354097
3059
တစ်ခုခု လုပ်စရာ၊ တစ်ခုခု
ညှိပေးစရာ အမြဲတမ်း ရှိတတ်တယ်။
ညှိပေးစရာ အမြဲတမ်း ရှိတတ်တယ်။
06:09
So that's what I'm currently
in the process of doing.
in the process of doing.
113
357180
2833
ကျွန်မကလည်း လောလောဆယ်မှာ
အဲဒါတွေနဲ့ အလုပ်များနေတယ်။
အဲဒါတွေနဲ့ အလုပ်များနေတယ်။
တကယ်ကျတော့ ကျွန်မ လက်တွေ့ ဒီဇိုင်း
ရေးဆွဲခဲ့စဉ်
ရေးဆွဲခဲ့စဉ်
06:12
However, what I learned was
114
360776
2053
06:14
what's more important
than the actual thing I designed
than the actual thing I designed
115
362853
3296
ကျွန်မ နားလည်လိုက်ရတဲ့ အချက်က
ပိုလို့ကို အရေးကြီးပါတယ်၊
ပိုလို့ကို အရေးကြီးပါတယ်၊
06:18
is an attitude that I had
taken on while doing this.
taken on while doing this.
116
366173
3533
အဲဒါကို လုပ်ကိုင်နေစဉ် ကျွန်မ ရရှိလိုက်တဲ့
အသိတရားပါ။
အသိတရားပါ။
06:22
And that attitude was,
117
370180
2135
ကျွန်မဟာ အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ် ကလေးမ၊
06:24
even though I'm a 14-year-old
working in her garage
working in her garage
118
372339
3334
ကိုယ်တိုင်က သိပ်နားမလည်တဲ့
အရာ တစ်ခုခုကို
အရာ တစ်ခုခုကို
06:27
on something that she doesn't
completely understand,
completely understand,
119
375697
3697
ကားဂိုဒေါင်ထဲတွင် လုပ်ကိုင်နေခဲ့တာတောင်၊
06:31
I could still make a difference
and contribute to the field.
and contribute to the field.
120
379418
3489
ကျွန်မဟာ ထူးခြားတာ တစ်ခုခုကို လုပ်နိုင်
ခဲ့ပြီး လူတွေကို အကျိုးပြုနိုင်ခဲ့ခြင်းပါ။
ခဲ့ပြီး လူတွေကို အကျိုးပြုနိုင်ခဲ့ခြင်းပါ။
အဲဒီအချက်က ကျွန်မကို ဆက်ပြီး
ရှာကြံလုပ်ကိုင်နေရန် စေ့ဆော်နေတာပါ၊
ရှာကြံလုပ်ကိုင်နေရန် စေ့ဆော်နေတာပါ၊
06:35
And that's what inspired me to keep going,
121
383792
2420
06:38
and I hope it inspires many others
to also do work like this
to also do work like this
122
386236
3857
အဲဒီအချက်က အခြားသူတွေကိုပါ
သူတို့ သိပ်မသေချာတဲ့ အရာတွေကို
သူတို့ သိပ်မသေချာတဲ့ အရာတွေကို
06:42
even though they're not
very sure about it.
very sure about it.
123
390117
2603
အလားတူပဲ လုပ်ကိုင်ရန် စေ့ဆော်နေတယ်လို့
မျှော်လင့်ပါတယ်။
မျှော်လင့်ပါတယ်။
အဲဒီလို သဝဏ်လွှာကိုမှ ခင်ဗျားတို့ ဒီနေ့
ကိုယ်နဲ့အတူ ယူသွားကြမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။
ကိုယ်နဲ့အတူ ယူသွားကြမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။
06:45
So I hope that's a message
that you all take on today.
that you all take on today.
124
393768
2564
06:48
Thank you.
125
396356
1183
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
06:49
(Applause)
126
397563
6729
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Anushka Naiknaware - ScientistIn 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed.
Why you should listen
When Anushka Naiknaware was young, she would spend hours at the chemistry lab at the Oregon Museum of Science and Industry in Portland and not leave until she had finished every experiment available. Her early interest was chemistry and mathematics, but she quickly learned that every branch of science is connected, including physics, biology and computer science. In fact, her winning Google Science Fair project loops together materials science, fractal math and biology.
Naiknaware has won many awards in notable science and math competitions. She was the youngest winner of the Google Science Fair in 2016, and she won the first-place Mathematics STEM Award at Broadcom MASTERS (Math, Applied Science, Technology and Engineering Rising Stars), a premier competition run by the Society for Science and the Public. Naiknaware is inspired by Marie Curie, whose work contributed to major advances in modern medicine. Anushka admires her spirit and enthusiasm to continue her work in a time when women's contributions in science weren't appreciated.
Anushka Naiknaware | Speaker | TED.com