TED2019
Yeonmi Park: What I learned about freedom after escaping North Korea
Yeonmi Park: Kuzey Kore'den kaçtıktan sonra özgürlük hakkında ne öğrendim
Filmed:
Readability: 2.9
2,371,462 views
“Kuzey Kore hayal edilemez” diyor 10 yaşında ülkeden kaçan, insan hakları aktivisti Yeonmi Park. Çocukluğunun yürek burkan hikâyesini paylaşarak özgürlüğün kırılganlığını ve dünyanın en karanlık yerlerinde bile değişimin nasıl sağlanabileceğini gösteriyor.
Yeonmi Park - Human rights activist
North Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world. Full bio
North Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I was born in 1993
in the northern part of North Korea,
in the northern part of North Korea,
0
1602
5083
1993'te Kuzey Kore'nin kuzey kesiminde
00:18
in a town called Hyesan,
1
6709
2487
Çin sınırındaki
00:21
which is on the border with China.
2
9220
2711
Hyesan adlı bir kasabada doğdum.
00:24
I had loving parents
3
12949
2530
Sevgi dolu ebeveynlerim
00:27
and one older sister.
4
15503
2253
ve bir ablam vardı.
00:31
Before I was even 10 years old,
5
19237
2441
Ben daha 10 yaşında bile değilken
00:34
my father was sent to a labor camp
6
22516
2530
babam yasa dışı ticaret yapmaktan
00:37
for engaging in illegal trading.
7
25070
3211
çalışma kampına gönderildi.
00:41
Now, by "illegal trading" --
8
29042
2834
Yasa dışı ticaret derken
00:45
he was selling clogs, sugar,
rice and later copper
rice and later copper
9
33686
6217
terlik, şeker, pirinç ve
sonrasında bakır satıyordu.
sonrasında bakır satıyordu.
00:51
to feed us.
10
39927
1412
Bizi beslemek için.
00:55
In 2007, my sister and I
decided to escape.
decided to escape.
11
43100
6558
2007 yılında kardeşim ve ben
kaçmaya karar verdik.
kaçmaya karar verdik.
01:01
She was 16 years old,
12
49682
2913
O, 16 yaşındaydı
01:04
and I was 13 years old.
13
52619
2650
ve ben 13 yaşındaydım.
01:08
I need you to understand
what the word "escape" means
what the word "escape" means
14
56809
5107
''Kaçmak'' kelimesinin Kuzey Kore
şartlarında ne anlama geldiğini
şartlarında ne anlama geldiğini
01:13
in the context of North Korea.
15
61940
2735
anlamanızı istiyorum.
01:17
We were all starving,
16
65694
2327
Hepimiz çok açtık
01:20
and hunger means death in North Korea.
17
68045
4505
ve açlık Kuzey Kore'de
ölüm anlamına geliyor.
ölüm anlamına geliyor.
01:25
So it was the only option for us.
18
73666
2987
Bu yüzden bizim için tek seçenek buydu.
01:29
I didn't even understand
the concept of escape,
the concept of escape,
19
77673
4177
Kaçmak kavramını bile anlamamıştım
01:33
but I could see the lights
from China at night,
from China at night,
20
81874
3443
ama geceleri Çin'den gelen
ışıkları görebiliyordum
ışıkları görebiliyordum
01:38
and I wondered if I go where the light is,
21
86486
4736
ve ışığın olduğu yere gidersem
01:43
I might be able to find a bowl of rice.
22
91246
3622
bir kâse pirinç bulabilir miyim
diye merak ettim.
diye merak ettim.
01:48
It's not like we had a grand plan or maps.
23
96702
3638
Büyük bir planımız
veya haritalarımız yoktu.
veya haritalarımız yoktu.
01:52
We did not know anything
about what was going to happen.
about what was going to happen.
24
100364
3491
Ne olacağı hakkında
hiçbir şey bilmiyorduk.
hiçbir şey bilmiyorduk.
01:57
Imagine your apartment
building caught fire.
building caught fire.
25
105052
3044
Binanızın yandığını hayal edin.
02:00
I mean, what would you do?
26
108741
2102
Ne yapardınız?
02:02
Would you stay there to be burned,
27
110867
2582
Yanmak için orada mı kalırsınız
02:05
or would you jump off out of the window
28
113473
2370
yoksa pencereden atlayıp
02:07
and see what happens?
29
115867
1584
neler olacağına mı bakarsınız?
02:09
That's what we did.
30
117966
1432
Biz de bunu yaptık.
02:11
We jumped out of the house
31
119422
2858
Evden atladık,
02:14
instead of the fire.
32
122304
1526
yangın yerine.
02:17
North Korea is unimaginable.
33
125500
4410
Kuzey Kore hayal edilemez.
02:22
It's very hard for me
34
130998
2209
Benim için çok zor,
02:25
when people ask me
what it feels like to live there.
what it feels like to live there.
35
133231
4100
insanlar orada yaşamanın nasıl
bir his olduğunu sorduğunda.
bir his olduğunu sorduğunda.
02:30
To be honest,
36
138579
2107
Dürüst olmak gerekirse,
02:32
I tell you:
37
140710
1237
size söylüyorum,
02:33
you can't even imagine it.
38
141971
2453
hayal bile edemezsiniz.
02:39
The words in any language can't describe,
39
147070
4538
Herhangi bir dildeki
kelimeler tanımlayamaz
kelimeler tanımlayamaz
02:43
because it's a totally different planet,
40
151632
2739
çünkü bu tamamen farklı bir gezegen,
02:47
as you cannot imagine
your life on Mars right now.
your life on Mars right now.
41
155458
4420
şu an Mars'taki hayatınızı
hayal edemediğiniz gibi.
hayal edemediğiniz gibi.
02:53
For example, the word "love"
has only one meaning:
has only one meaning:
42
161122
5418
Örneğin "aşk" kelimesinin
tek bir anlamı var;
tek bir anlamı var;
02:59
love for the Dear Leader.
43
167393
1788
Lider'e olan aşk.
03:03
There's no concept
of romantic love in North Korea.
of romantic love in North Korea.
44
171511
4155
Kuzey Kore'de romantik aşk kavramı yok.
03:09
And if you don't know the words,
45
177222
3012
Eğer kelimeleri bilmiyorsanız
03:12
that means you don't
understand the concept,
understand the concept,
46
180258
3542
bu, kavramı anlamadığınız anlamına gelir
03:17
and therefore, you don't even realize
that concept is even a possibility.
that concept is even a possibility.
47
185578
6034
ve bu nedenle kavramın bile bir olasılık
olduğunu anlamazsınız.
olduğunu anlamazsınız.
03:25
Let me give you another example.
48
193422
2618
Başka bir örnek vereyim.
03:29
Growing up in North Korea,
49
197096
2290
Kuzey Kore'de büyürken
03:31
we truly believed that our Dear Leader
is an almighty god
is an almighty god
50
199410
5606
gerçekten liderimizin
düşünceleri bile okuyabilen
düşünceleri bile okuyabilen
03:37
who can even read my thoughts.
51
205040
2571
yüce bir tanrı olduğuna inanırdık.
03:40
I was even afraid to think in North Korea.
52
208350
3905
Kuzey Kore'de düşünmekten
bile korkuyordum.
bile korkuyordum.
03:45
We are told that he's starving for us,
53
213619
2311
Onun, bizim için aç kaldığı
03:47
and he's working tirelessly for us,
54
215954
2298
ve bizim için yorulmadan
çalıştığı söylendi
çalıştığı söylendi
03:50
and my heart just broke for him.
55
218276
2433
ve kalbim onun için kırıktı.
03:53
When I escaped to South Korea,
56
221802
2775
Güney Kore'ye kaçtığımda
03:56
people told me that
he was actually a dictator,
he was actually a dictator,
57
224601
3939
insanlar bana onun aslında
bir diktatör olduğunu,
bir diktatör olduğunu,
04:00
he had cars,
58
228564
1768
arabaları,
04:02
many, many resorts,
59
230356
1571
bir sürü tatil yeri
04:03
and he had an ultraluxurious life.
60
231951
2939
ve aşırı lüks bir hayatı olduğunu söyledi.
04:08
And then I remember
looking at a picture of him,
looking at a picture of him,
61
236803
4098
Onun resmine baktığımı
04:12
realizing for the first time
62
240925
3300
ve onun, resimdeki en büyük adam olduğunu
ilk defa fark ettiğimi hatırlıyorum.
ilk defa fark ettiğimi hatırlıyorum.
04:16
that he is the largest guy in the picture.
63
244249
3648
04:19
(Laughter)
64
247921
1742
(Gülüşmeler)
04:22
And it hit me.
65
250334
1545
Kafama dank etti.
04:23
Finally, I realized he wasn't starving.
66
251903
4709
Sonunda aç olmadığını fark ettim.
04:29
But I was never able to see that before,
67
257632
3168
Fakat bunu daha önce göremedim,
04:32
until someone told me that he was fat.
68
260824
3715
birisi bana onun kilolu
olduğunu söyleyene kadar.
olduğunu söyleyene kadar.
04:36
(Laughter)
69
264563
1121
(Gülüşmeler)
04:37
Really, someone had to teach me
that he was fat.
that he was fat.
70
265708
3718
Gerçekten, birisi bana onun kilolu
olduğunu öğretmek zorundaydı.
olduğunu öğretmek zorundaydı.
04:42
If you have never practiced
critical thinking,
critical thinking,
71
270200
4114
Eğer hiç eleştirel düşünme yapmadıysanız
04:46
then you simply see
what you're told to see.
what you're told to see.
72
274338
3713
size ne söylendiyse onu görüyorsunuz.
04:52
The biggest question also people ask me
73
280395
3030
İnsanların çok sorduğu diğer soru;
04:55
is: "Why is there no revolution
inside North Korea?
inside North Korea?
74
283449
3455
"Kuzey Kore'de neden devrim yok?
04:58
Are we dumb?
75
286928
1282
Aptal mıyız?
05:01
Why is there no revolution
for 70 years of this oppression?"
for 70 years of this oppression?"
76
289202
4949
Neden bu 70 yıllık zulme
bir devrim yok?''
bir devrim yok?''
05:07
And I say:
77
295531
1298
Ben de diyorum ki
05:10
If you don't know you're a slave,
78
298305
1872
eğer köle olduğunu bilmiyorsan
05:13
if you don't know
you're isolated or oppressed,
you're isolated or oppressed,
79
301050
4220
izole edildiğini veya ezilen
olduğunu bilmiyorsan
olduğunu bilmiyorsan
05:18
how do you fight to be free?
80
306095
1985
özgür olmak için nasıl savaşacaksın?
05:22
I mean, if you know you're isolated,
81
310676
3225
İzole olduğunu biliyorsan
bu, izole edilmediğin anlamına geliyor.
05:25
that means you are not isolated.
82
313925
2158
05:28
Not knowing is the true
definition of isolation,
definition of isolation,
83
316955
4875
İzolasyonun gerçek tanımı,
bunu hiç bilmemek
bunu hiç bilmemek
ve bu yüzden, Kuzey Kore'deyken
izole edildiğimi ben hiç bilmedim.
izole edildiğimi ben hiç bilmedim.
05:33
and that's why I never knew
84
321854
2108
05:35
I was isolated when I was in North Korea.
85
323986
3548
05:39
I literally thought I was
in the center of the universe.
in the center of the universe.
86
327558
3697
Kelimenin tam anlamıyla evrenin
merkezinde olduğumu sanıyordum.
merkezinde olduğumu sanıyordum.
05:45
So here is my idea worth spreading:
87
333517
5761
Benim yaymaya değer fikrim:
05:52
a lot of people think
88
340622
1579
Birçok insan,
05:54
humans inherently know
what is right and wrong,
what is right and wrong,
89
342225
4668
insanların doğal olarak neyin
doğru neyin yanlış olduğunu,
doğru neyin yanlış olduğunu,
05:58
the difference between
justice and injustice,
justice and injustice,
90
346917
3574
adalet ile adaletsizlik arasındaki farkı,
06:03
what we deserve and we don't deserve.
91
351327
3084
neyi hak ettiğimizi ve neyi
hak etmediğimizi bildiğini sanıyor.
hak etmediğimizi bildiğini sanıyor.
Onlara ''Saçmalık.'' diyorum.
06:07
I tell them: BS.
92
355647
1893
06:10
(Laughter)
93
358140
1614
(Gülüşmeler)
06:11
(Applause)
94
359778
2237
(Alkışlar)
06:18
Everything,
95
366462
1308
Her şey,
06:21
everything must be taught,
96
369231
1768
öğretilmeli,
06:24
including compassion.
97
372197
1691
şefkat da dahil.
06:27
If I see someone dying
on the street right now,
on the street right now,
98
375965
6222
Şu an sokakta ölmek üzere olan
birisini görsem
birisini görsem
06:34
I will do anything to save that person.
99
382211
2840
o kişiyi kurtarmak için her şeyi yaparım.
06:39
But when I was in North Korea,
100
387106
1900
Fakat Kuzey Kore'deyken
06:41
I saw people dying
and dead on the streets.
and dead on the streets.
101
389942
4341
sokakta ölmek üzere olan
ve ölen insanlar gördüm.
ve ölen insanlar gördüm.
06:47
I felt nothing.
102
395219
1377
Hiçbir şey hissetmedim.
06:49
Not because I'm a psychopath,
103
397580
1909
Psikopat olduğum için değil,
06:52
but because I never learned
the concept of compassion.
the concept of compassion.
104
400471
3806
merhamet kavramını hiç öğrenmediğim için.
06:57
Only, I felt compassion,
empathy and sympathy in my heart
empathy and sympathy in my heart
105
405082
5254
"Şefkat" kelimesini
ve kavramı öğrendikten sonra
ve kavramı öğrendikten sonra
07:02
after I learned the word
"compassion" and the concept,
"compassion" and the concept,
106
410360
3574
kalbimde şefkat, empati
ve sempati hissettim
ve sempati hissettim
07:05
and I feel them now.
107
413958
1494
ve şimdi onları hissediyorum.
07:10
Now I live in the United States
as a free person.
as a free person.
108
418169
6445
Şimdi Amerika'da özgür
biri olarak yaşıyorum.
biri olarak yaşıyorum.
07:16
(Applause)
109
424638
1135
(Alkışlar)
07:17
Thank you.
110
425797
1517
Teşekkür ederim.
07:19
(Applause)
111
427338
3918
(Alkışlar)
07:24
And recently,
112
432113
2111
Son günlerde,
07:26
the leader of the free country,
our President Trump,
our President Trump,
113
434248
4059
özgür ülkenin lideri, Başkan Trump,
07:30
met with my former god.
114
438331
3154
eski tanrım ile bir araya geldi.
07:35
And he decided human rights
is not important enough
is not important enough
115
443177
4717
İnsan haklarının,
ajandalarına ekleyecek kadar
önemli olmadığına karar verdi
önemli olmadığına karar verdi
07:39
to include in his agendas,
116
447918
3228
ve bunun hakkında konuşmadı.
07:43
and he did not talk about it.
117
451170
1842
07:47
And it scares me.
118
455035
2782
Bu beni korkutuyor.
07:50
We live in a world right now
119
458718
3276
Şu anda bir diktatörün,
07:54
where a dictator can be praised
for executing his uncle,
for executing his uncle,
120
462018
6378
amcasını idam ettiği için,
08:00
for killing his half brother,
121
468420
2553
üvey kardeşini öldürdüğü için,
binlerce Kuzey Koreliyi öldürdüğü için
övülebileceği bir dünyada yaşıyoruz;
övülebileceği bir dünyada yaşıyoruz;
08:02
killing thousands of North Koreans.
122
470997
3003
08:06
And that was worthy of praise.
123
474024
3038
bunun, övgüye layık olduğu bir dünyada.
08:10
And also it made me think:
124
478829
2336
Bu ayrıca beni düşündürdü;
08:14
perhaps we all need to be taught
something new about freedom now.
something new about freedom now.
125
482291
6574
belki de şimdi hepimize özgürlükle
ilgili yeni bir şey öğretilmeli.
ilgili yeni bir şey öğretilmeli.
08:24
Freedom is fragile.
126
492926
2896
Özgürlük kırılgan.
08:29
I don't want to alarm you, but it is.
127
497140
3125
Sizi telaşlandırmak istemiyorum ama öyle.
08:33
It only took three generations
128
501426
3091
Kuzey Kore'yi George Orwell'in
"1984"ü hâline getirmek
"1984"ü hâline getirmek
08:36
to make North Korea into
George Orwell's "1984."
George Orwell's "1984."
129
504541
5595
sadece üç kuşak sürdü,
08:42
It took only three generations.
130
510965
2296
Sadece üç kuşak sürdü.
08:48
If we don't fight for human rights
131
516233
4513
Şu anda özgür insanlar olarak
08:52
for the people who are oppressed
right now who don't have a voice,
right now who don't have a voice,
132
520770
4080
ezilen, sesi olmayan insanların
08:56
as free people here,
133
524874
1833
insan hakları için savaşmazsak
09:00
who will fight for us
when we are not free?
when we are not free?
134
528000
2995
biz özgür değilken bizim
için kim savaşacak?
için kim savaşacak?
09:04
Machines? Animals? I don't know.
135
532976
4143
Makineler? Hayvanlar? Bilmiyorum.
09:11
I think it's wonderful
that we care about climate change,
that we care about climate change,
136
539889
5433
İklim değişikliğine,
09:17
animal rights, gender equality,
137
545346
2553
hayvan haklarına, cinsiyet eşitliğine,
09:19
all of these things.
138
547923
1727
tüm bunlara önem vermemiz harika.
09:21
The fact that we care
about animals' rights,
about animals' rights,
139
549674
3085
Hayvanların haklarını önemsememiz
09:24
that means that's
how beautiful our heart is,
how beautiful our heart is,
140
552783
3595
kalbimizin ne kadar güzel
olduğu anlamına geliyor.
olduğu anlamına geliyor.
09:28
that we care about someone
who cannot speak for themselves.
who cannot speak for themselves.
141
556402
3871
Kendileri için konuşamayan
birini önemsiyoruz.
birini önemsiyoruz.
09:32
And North Koreans right now
cannot speak for themselves.
cannot speak for themselves.
142
560932
5412
Kuzey Koreliler şu anda
kendileri için konuşamıyor.
kendileri için konuşamıyor.
09:38
They don't have internet
in the 21st century.
in the 21st century.
143
566900
3824
21. yüzyılda internetleri yok.
09:42
We don't have electricity,
144
570748
2591
Elektriğimiz yok
09:45
and it is the darkest place
on earth right now.
on earth right now.
145
573363
3721
ve şu anda dünyadaki
en karanlık yer orası.
en karanlık yer orası.
09:50
Now I want to say something
to my fellow North Koreans
to my fellow North Koreans
146
578618
3785
Şimdi o karanlıkta yaşayan
Kuzey Koreli dostlarıma
Kuzey Koreli dostlarıma
09:54
who are living in that darkness.
147
582427
2205
bir şey söylemek istiyorum.
09:58
They might not believe this,
148
586050
1755
Buna inanmayabilirler
09:59
but I want to tell them
that an alternative life is possible.
that an alternative life is possible.
149
587829
4852
fakat onlara alternatif bir yaşamın
mümkün olduğunu söylemek istiyorum.
mümkün olduğunu söylemek istiyorum.
10:04
Be free.
150
592705
1338
Özgür olun.
10:07
From my experience,
151
595709
3750
Tecrübelerime göre
10:11
literally anything is possible.
152
599483
3110
kelimenin tam anlamıyla her şey mümkün.
10:16
I was bought,
153
604264
1532
Ben satın alındım,
10:17
I was sold as a slave.
154
605820
2368
köle olarak satıldım.
10:20
But now I'm here,
155
608212
2220
Fakat şu an buradayım
10:22
and that is why I believe in miracles.
156
610456
3200
ve bu yüzden mucizelere inanıyorum.
10:27
The one thing that I learned from history
157
615462
3205
Tarihten öğrendiğim tek şey
10:30
is that nothing is forever in this world.
158
618691
5014
bu dünyada hiçbir şeyin
sonsuza dek olmadığı.
sonsuza dek olmadığı.
10:35
And that is why we have
every reason to be hopeful.
every reason to be hopeful.
159
623729
5422
Bu yüzden umutlu olmak için
her türlü nedenimiz var.
her türlü nedenimiz var.
10:41
Thank you.
160
629175
1430
Teşekkür ederim.
10:42
(Applause)
161
630629
4275
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Yeonmi Park - Human rights activistNorth Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world.
Why you should listen
Yeonmi Park's escape from North Korea has given the world a window into the lives of its people. At the 2014 Oslo Freedom Forum and the One Young World Summit in Dublin, Park became an international phenomenon, delivering passionate and deeply personal speeches about the brutality of the North Korean regime. Her address to One Young World on the horrors of detention camps, political executions and sex trafficking has been viewed over 320 million times on YouTube. The BBC named her one of their "Top Global Women."
In 2017, Park joined the Tory Burch Foundation's Embrace Ambition campaign, a global effort to dispel the double standard of ambition as a positive trait in men and a negative trait in women. Her searing memoir, In Order to Live: A North Korean Girl's Journey to Freedom, was released in the fall 2015, and now she's urging the world to recognize the oppressed people of Kim Jong-Un's reign. She believes that change will come through young people like herself, whose exposure to capitalism and Western media is eroding the authority of the Kim dynasty.
Currently a student at Columbia University, Park has published an op-ed about North Korea's "black market generation” in the Washington Post and has been featured on CNN, CNBC and the BBC, as well as in the New York Times and Wall Street Journal. She serves on the executive board of directors of the Human Rights Foundation, the world's preeminent organization devoted to disrupting dictatorships.
Yeonmi Park | Speaker | TED.com