TEDxLeuven
Xavier De Kestelier: Adventures of an interplanetary architect
Xavier De Kestelier: Galaktik mimarın maceraları
Filmed:
Readability: 3.5
1,222,609 views
Galaksinin başka bir yerinde nasıl yaşayacağız? Dünyada, bir yapı inşa etmek için kaynaklarımız çok, ama bu kaynakları Ay'a ya da Mars'a götürmek çok pahalı ve meşakkatli bir iş. Xavier De Kestelier'e katılın, gezegenler arası muhtemel yaşam alanlarımızı, robotlar ve uzay tozu ile 3D yazdırma gibi radikal fikirleri olan biri. Pek de uzak olmayan bir gelecekte, uzay mimarisinin sınırları hakkındaki bu keyifli sohbete ortak olun.
Xavier De Kestelier - Architect, technologist
Xavier De Kestelier is an architect and technologist with a passion for human space exploration. Full bio
Xavier De Kestelier is an architect and technologist with a passion for human space exploration. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I must have been about 12 years old
0
680
2416
12 yaşında falandım herhalde
00:15
when my dad took me
to an exhibition on space,
to an exhibition on space,
1
3120
4056
babam beni bir uzay sergisine
götürdüğünde,
götürdüğünde,
00:19
not far from here, in Brussels.
2
7200
1480
buraya yakın, Brüksel'de.
00:21
And the year was about --
I think it was 1988,
I think it was 1988,
3
9840
2816
1988 yılıydı diye hatırlıyorum,
00:24
so it was the end of the Cold War.
4
12680
1840
yani Soğuk Savaş sona ermişti.
00:27
There was a bit of an upmanship going on
between the Americans and the Russians
between the Americans and the Russians
5
15280
3736
Amerika ve Rusya arasında hâlâ bir
üstünlük sağlama çabası vardı,
üstünlük sağlama çabası vardı,
00:31
bringing bits to that exhibition.
6
19040
2240
bu sergide de izlerini görebiliyordunuz.
00:34
NASA brought a big blow-up space shuttle,
7
22240
2280
NASA büyük bir uzay mekiği fırlatmıştı,
00:37
but the Russians,
they brought a Mir space station.
they brought a Mir space station.
8
25800
4936
buna karşı Ruslar,
Mir Uzay İstasyonu'nu geliştirmişlerdi.
Mir Uzay İstasyonu'nu geliştirmişlerdi.
00:42
It was actually the training module,
9
30760
2056
Gerçek bir uzay mekiği gibiydi,
00:44
and you could go inside
and check it all out.
and check it all out.
10
32840
2496
ve içine girip
bütün detayları inceleyebiliyordunuz.
bütün detayları inceleyebiliyordunuz.
00:47
It was the real thing --
11
35360
1576
Bu gerçek bir şeydi --
00:48
where the buttons were,
where the wires were,
where the wires were,
12
36960
2136
butonların oldukları yerler,
kablolamalar,
kablolamalar,
00:51
where the astronauts were eating,
where they were working.
where they were working.
13
39120
3096
astronatların yemek yedikleri yerler,
çalıştıkları yerler.
çalıştıkları yerler.
00:54
And when I came home,
14
42240
1896
Ve eve geri döndüğümde,
00:56
the first thing I did,
I started drawing spaceships.
I started drawing spaceships.
15
44160
3280
yaptığım ilk şey,
bir uzay gemisi çizimine başlamak oldu.
bir uzay gemisi çizimine başlamak oldu.
01:00
Now, these weren't
science fiction spaceships, no.
science fiction spaceships, no.
16
48320
4056
Bu, bilim kurgu tarzı
hayali bir uzay gemisi değildi, hayır.
hayali bir uzay gemisi değildi, hayır.
01:04
They were actually technical drawings.
17
52400
1896
Onlar gerçekten teknik çizimlerdi.
01:06
They were cutaway sections
18
54320
2656
Kesit görünümler
01:09
of what kind of structure
would be made out of,
would be made out of,
19
57000
2936
nasıl bir yapı oluşturulduğuna
dair detayları içeriyordu,
dair detayları içeriyordu,
01:11
where the wires were,
where the screws were.
where the screws were.
20
59960
2560
kabloların geçiş yerleri,
vidaların olduğu yerler.
vidaların olduğu yerler.
01:15
So fortunately, I didn't
become a space engineer,
become a space engineer,
21
63600
3096
Neyse ki, bir uzay mühendisi olmadım.
01:18
but I did become an architect.
22
66720
2640
Ama, bir mimar oldum.
01:21
These are some of the projects
that I've been involved with
that I've been involved with
23
69920
2776
Benim de çalıştığım bazı projeler
işte burada
işte burada
01:24
over the last decade and a half.
24
72720
2256
15 yılda katkı sunduklarım.
01:27
All these projects are quite different,
quite different shapes,
quite different shapes,
25
75000
3456
Bu projelerin tamamı farklı amaçta
ve şekillerde yapıldı,
ve şekillerde yapıldı,
01:30
and it is because they are built
for different environments.
for different environments.
26
78480
2856
bunun sebebi, farklı bölgeler, çevreler
için inşa edildiler.
için inşa edildiler.
01:33
They have different constraints.
27
81360
1560
Farklı kısıtlamalara sahipler.
01:36
And I think design
becomes really interesting
becomes really interesting
28
84040
3416
Ve tasarımın gerçekten ilginçleşmeye
başladığı yer,
başladığı yer,
01:39
when you get really harsh constraints.
29
87480
3960
onu belirli sınırlar içerisinde yapmak
zorunda kaldığınız zamandır.
zorunda kaldığınız zamandır.
01:44
Now, these projects
have been all over the world.
have been all over the world.
30
92160
3360
Dünyanın pek çok yerinde gerçekleşmiş
projeler bunlar.
projeler bunlar.
01:48
A few years ago,
this map wasn't good enough.
this map wasn't good enough.
31
96320
3296
Birkaç yıl önce,
bu harita yeteri kadar iyi değildi.
bu harita yeteri kadar iyi değildi.
01:51
It was too small.
32
99640
1416
Çok küçüktü.
01:53
We had to add this one,
33
101080
1920
Biz de bir ekleme yaptık buna,
01:55
because we were going to do
a project on the Moon
a project on the Moon
34
103600
3536
çünkü ayda yeni bir projeye başlayacağız.
01:59
for the European Space Agency;
35
107160
1736
Avrupa Uzay Ajansı adına;
02:00
they asked us to design a Moon habitat --
36
108920
2496
Ay'daki habitata uygun bir tasarım
02:03
and one on Mars with NASA,
37
111440
3136
ve bir tane de Mars için istediler,
NASA ile beraber,
NASA ile beraber,
02:06
a competition to look
at a habitation on Mars.
at a habitation on Mars.
38
114600
4320
Mars'ın doğal çevre koşullarını
incelemek için bir şans.
incelemek için bir şans.
02:12
Whenever you go to another place,
39
120280
3656
Ne zaman başka bir yere gitsen,
02:15
as an architect
40
123960
1456
bir mimar olarak
02:17
and try to design something,
41
125440
1600
bir şeyler tasarlamak istiyorsun.
02:20
you look at the local architecture,
the precedents that are there.
the precedents that are there.
42
128360
3456
yerel mimariyi inceliyorsun,
daha önceki örneklere bakıyorsun.
daha önceki örneklere bakıyorsun.
02:23
Now, on the Moon,
it's kind of difficult, of course,
it's kind of difficult, of course,
43
131840
2456
Peki ya, Ay
evet bu biraz zor, tabii ki de,
evet bu biraz zor, tabii ki de,
02:26
because there's only this.
44
134320
1256
çünkü tek bir örnek var.
02:27
There's only the Apollo missions.
45
135600
2880
Sadece, Apollo görevleri.
02:31
So last that we went there,
I wasn't even born yet,
I wasn't even born yet,
46
139400
3136
En son aya gittiğimizde,
ben daha doğmamıştım bile
ben daha doğmamıştım bile
02:34
and we only spent about three days there.
47
142560
3240
ve yalnızca üç gün geçirildi burada.
02:38
So for me, that's kind of
a long camping trip, isn't it,
a long camping trip, isn't it,
48
146680
4256
Bu yüzden benim için, bu uzun
süreli bir kamp seyahati, öyle değil mi?
süreli bir kamp seyahati, öyle değil mi?
02:42
but a rather expensive one.
49
150960
1440
Tabii biraz pahalı olanlardan.
02:46
Now, the tricky thing,
50
154480
2296
Buradaki esas nokta,
02:48
when you're going to build
on another planet or a moon,
on another planet or a moon,
51
156800
3936
başka bir gezegende ya da ayda
bir şey inşa etmek olduğunda,
bir şey inşa etmek olduğunda,
02:52
is how to get it there,
how to get it there.
how to get it there.
52
160760
3536
nasıl gideceğiz oraya,
nasıl yapacağız.
nasıl yapacağız.
02:56
So first of all,
53
164320
3016
Her şeyden önce,
02:59
to get a kilogram, for example,
to the Moon's surface,
to the Moon's surface,
54
167360
3216
bir kiloluk bir şeyin, örneğin,
ay yüzeyine götüreceğimiz,
ay yüzeyine götüreceğimiz,
03:02
it will cost about 200,000 dollars,
55
170600
2600
maliyeti 200,000 dolar,
03:06
very expensive.
56
174840
1376
çok pahalı.
03:08
So you want to keep it very light.
57
176240
2240
Dolayısıyla, çok hafif olmasını
sağlamak lazım.
sağlamak lazım.
03:11
Second, space. Space is limited. Right?
58
179440
2976
İkincisi, alan. Alan kısıtlı, değil mi?
03:14
This is the Ariane 5 rocket.
59
182440
2016
Bu Ariane 5 roketi.
03:16
The space you have there
60
184480
1256
İçindeki alan,
03:17
is about four and a half meters
by seven meters, not that much.
by seven meters, not that much.
61
185760
4560
dört buçuğa yedi metre, daha fazla değil.
03:23
So it needs to be an architectural system
62
191000
3136
Mimaride kullandığımız sistemlere
ihtiyacımız var,
ihtiyacımız var,
03:26
that is both compact,
or compactable, and light,
or compactable, and light,
63
194160
4256
sonuçta bunların da kompakt olması lazım,
katlanabilir ve hafif.
katlanabilir ve hafif.
03:30
and I think I've got one right here.
64
198440
2640
Cebimde buna uygun bir şey var.
03:34
It's very compact,
65
202320
2136
Oldukça kompakt,
03:36
and it's very light.
66
204480
2576
ve oldukça hafif.
03:39
And actually,
67
207080
1656
Aslında,
03:40
this is one I made earlier.
68
208760
3440
bu önceden yaptıklarımdan bir tanesi.
03:45
Now, there's one problem with it,
69
213440
3496
Şimdi, başka bir problem var ama,
03:48
that inflatables
70
216960
2480
bu şişirilebilir şey,
03:52
are quite fragile.
71
220520
1400
tamamen kırılgan.
03:55
They need to be protected,
72
223360
1280
Korunmaya ihtiyacı var,
03:58
specifically, when you go
to a very harsh environment like the Moon.
to a very harsh environment like the Moon.
73
226840
4360
özellikle, özellikle Ay gibi sert çevre
koşullarının olduğu bir yerde.
koşullarının olduğu bir yerde.
04:05
Look at it like this.
74
233600
1200
Şuna bir bakın.
04:09
The temperature difference on a Moon base
75
237080
2256
Ay'daki sıcaklık değişimi
04:11
could be anything up to 200 degrees.
76
239360
2056
200 dereceyi bulabiliyor.
04:13
On one side of the base,
it could be 100 degrees Celsius
it could be 100 degrees Celsius
77
241440
3896
Ayın bir tarafında sıcaklık
100 santigrat dereceyi bulabilir,
100 santigrat dereceyi bulabilir,
04:17
and on the other side,
it could be minus 100 degrees.
it could be minus 100 degrees.
78
245360
2480
öte yandan, diğer tarafında
eksi 100 derece olabilir.
eksi 100 derece olabilir.
04:20
We need to protect ourselves from that.
79
248400
1880
Kendimizi bundan korumamız gerekiyor.
04:23
The Moon also does not have
any magnetic fields,
any magnetic fields,
80
251720
4240
Ayrıca, Ay'da bir manyetik alan da yok.
04:29
which means that any radiation --
solar radiation, cosmic radiation --
solar radiation, cosmic radiation --
81
257120
4976
Bunun anlamı herhangi bir radyasyon --
solar radyasyon, kozmik radyasyon --
solar radyasyon, kozmik radyasyon --
04:34
will hit the surface.
82
262120
1320
yüzeyi bozabilir.
04:36
We need to protect ourselves
from that as well,
from that as well,
83
264320
2216
Bundan da kendimizi korumamız gerekir,
04:38
protect the astronauts from that.
84
266560
1600
astranotları da öyle tabiki de.
04:41
And then third,
85
269040
1576
Üçüncü olarak,
04:42
but definitely not last,
86
270640
1776
sonuncusu değil ama,
04:44
the Moon does not have any atmosphere,
87
272440
2640
Ay'da atmosfer yok,
04:48
which means any meteorites coming into it
will not get burned up,
will not get burned up,
88
276120
4776
bu da şu demek; herhangi bir meteor
atmosferde yanıp kül olmayacak,
atmosferde yanıp kül olmayacak,
04:52
and they'll hit the surface.
89
280920
1376
direkt olarak yüzeye çarpacak.
04:54
That's why the Moon is full of craters.
90
282320
2280
Ay'daki kraterlerin sebebi de bu.
04:57
Again, we need to protect
the astronauts from that.
the astronauts from that.
91
285560
2400
Bundan da, astronotları
korumamız gerekecek.
korumamız gerekecek.
05:01
So what kind of structure do we need?
92
289160
1816
Öyleyse, ne tarz bir yapı gerekli?
05:03
Well, the best thing is really a cave,
93
291000
4816
Doğrusu, en iyisi bir mağara,
05:07
because a cave has a lot of mass,
and we need mass.
and we need mass.
94
295840
2416
çünkü, bir mağara
çok büyük yükler taşıyabilir.
çok büyük yükler taşıyabilir.
05:10
We need mass to protect
ourselves from the temperatures,
ourselves from the temperatures,
95
298280
2976
Kendimizi koruyabilmemiz için sıcaklıktan,
05:13
from the radiation
96
301280
1616
radyasyondan
05:14
and from the meteorites.
97
302920
1720
ve meteorlardan buna ihtiyacımız var.
05:17
So this is how we solved it.
98
305080
2360
Böyle bir çözüm tasarladık.
05:20
We have indeed the blue part,
as you can see.
as you can see.
99
308000
3016
Mavi renkli bir parçamız var,
siz de görebilirsiniz buradan.
siz de görebilirsiniz buradan.
05:23
That's an inflatable for our Moon base.
100
311040
2736
Bu Ay yüzeyinde şişirilebilir bir parça.
05:25
It gives a lot of living space
and a lot of lab space,
and a lot of lab space,
101
313800
3480
Bu bize bir çok yaşama alanı
ve laboratuvar sahası veriyor
ve laboratuvar sahası veriyor
05:29
and attached to it you have a cylinder,
102
317960
2816
ve ona bağlantılı silindirler var,
05:32
and that has all
the support structures in,
the support structures in,
103
320800
3056
bunların hepsi içerideki yapıyı
destekliyor,
destekliyor,
05:35
all the life support and also the airlock.
104
323880
3240
bütün hayatı destekliyor,
ayrıca hava kilitleri var.
ayrıca hava kilitleri var.
05:40
And on top of that, we have a structure,
that domed structure,
that domed structure,
105
328080
4296
Bunların en tepesinde,
kubbeli bir yapı var,
kubbeli bir yapı var,
05:44
that protects ourselves,
106
332400
1376
bizi koruyacak,
05:45
has a lot of mass in it.
107
333800
1360
çok katmanlı bir kütle.
05:48
Where are we going
to get this material from?
to get this material from?
108
336440
2136
Peki, bu malzemeleri nereden bulacağız?
05:50
Are we going to bring concrete and cement
from Earth to the Moon?
from Earth to the Moon?
109
338600
3096
Dünya'dan, Ay'a çimento ve beton
götürebilir miyiz?
götürebilir miyiz?
05:53
Well, of course not,
because it's way too heavy.
because it's way too heavy.
110
341720
2536
Tabii ki, hayır,
çünkü bu çok ağır olur.
çünkü bu çok ağır olur.
05:56
It's too expensive.
111
344280
1256
Pahalı da olur.
05:57
So we're going to go
and use local materials.
and use local materials.
112
345560
3856
Bu yüzden orada bulabileceğimiz
malzemeleri kullanmalıyız.
malzemeleri kullanmalıyız.
06:01
Now, local materials are something
we deal with on Earth as well.
we deal with on Earth as well.
113
349440
3096
Yerel malzemeler Dünya'da da çözüm
olarak kullandığımız bir durum.
olarak kullandığımız bir durum.
06:04
Wherever we build
or whatever country we build in,
or whatever country we build in,
114
352560
2376
Nerede, ne zaman bir ülkede
bir yapı inşa etsek,
bir yapı inşa etsek,
06:06
we always look at,
what are the local materials here?
what are the local materials here?
115
354960
2496
oradaki yerel malzemelerin
ne olduğuna bir bakarız.
ne olduğuna bir bakarız.
06:09
The problem with the Moon is,
what are the local materials?
what are the local materials?
116
357480
2856
Ay'daki problem şu, yerel malzeme ne?
06:12
Well, there's not that many.
117
360360
2216
Yani, pek bir şey yok.
06:14
Actually, we have one.
118
362600
1576
Aslında, tek bir şey var.
06:16
It's moondust,
119
364200
1200
O da ay tozu.
06:18
or, fancier scientific name,
regolith, Moon regolith.
regolith, Moon regolith.
120
366480
5000
ya da, havalı bilimsel ismiyle,
regolit, Ay regoliti.
regolit, Ay regoliti.
06:25
Great thing is, it's everywhere, right?
121
373080
2296
Bunun en güzel yanı, her yerde var,
öyle değil mi?
öyle değil mi?
06:27
The surface is covered with it.
122
375400
2016
Yüzey bunlardan oluşuyor.
06:29
It's about 20 centimeters
up to a few meters everywhere.
up to a few meters everywhere.
123
377440
3520
20 santimetreden
birkaç metreye kadar her yerde.
birkaç metreye kadar her yerde.
06:34
But how are we going to build with it?
124
382040
2000
Ama, bununla nasıl bir şey
inşa edebiliriz?
inşa edebiliriz?
06:36
Well, we're going to use a 3D printer.
125
384760
2360
3D yazıcı kullanacağız.
06:40
Whenever I ask any of you
what a 3D printer is,
what a 3D printer is,
126
388560
2216
Sizden birine 3D yazıcı ne diye sorsam,
06:42
you're probably all thinking, well,
probably something about this size
probably something about this size
127
390800
3336
üç aşağı beş yukarı hepinizin
bir fikri vardır, boyutları hakkında
bir fikri vardır, boyutları hakkında
06:46
and it would print things
that are about this size.
that are about this size.
128
394160
4616
ve onun basabileceği ürünlerin
boyutları hakkında.
boyutları hakkında.
06:50
So of course I'm not going to bring
a massive 3D printer to the Moon
a massive 3D printer to the Moon
129
398800
3216
O zaman büyük bir 3D yazıcı
götüremeyeceğim Ay'a
götüremeyeceğim Ay'a
06:54
to print my Moon base.
130
402040
1256
Ay'daki evimi basmak için.
06:55
I'm going to use a much smaller device,
something like this one here.
something like this one here.
131
403320
4000
O hâlde daha küçük bir cihaz kullanacağız,
tıpkı bunun gibi.
tıpkı bunun gibi.
07:00
So this is a small device,
a small robot rover,
a small robot rover,
132
408640
3216
Küçük bir cihaz bu,
küçük bir gezgin robot,
küçük bir gezgin robot,
07:03
that has a little scoop,
133
411880
1320
küçük bir kepçesi olan
07:06
and it brings the regolith to the dome
134
414080
3736
ve kubbe inşası için onunla regolit
toplayan bir cihaz
toplayan bir cihaz
07:09
and then it lays down
a thin layer of regolith,
a thin layer of regolith,
135
417840
4136
ve sonrasında bu regolitleri
ince katmanlar hâlinde döşeyecek
ince katmanlar hâlinde döşeyecek
07:14
and then you would have
the robot that will solidify it,
the robot that will solidify it,
136
422000
3416
ve başka bir robotta bu katmanları
sağlamlaştıracak,
sağlamlaştıracak,
07:17
layer by layer,
137
425440
2016
katman-katman,
07:19
until it creates, after a few months,
138
427480
2936
birkaç ay içinde tamamlayana dek,
07:22
the full base.
139
430440
1200
bütün bir üssü.
07:25
You might have noticed
140
433600
1576
Fark etmişsinizdir,
07:27
that it's quite a particular
structure that we're printing,
structure that we're printing,
141
435200
4216
bastığımız bu ürün oldukça özel
bir yapıya sahip,
bir yapıya sahip,
07:31
and I've got a little example here.
142
439440
2760
burada bir örneğim var, bu yapıyla ilgili.
07:35
What we call this
is a closed-cell foam structure.
is a closed-cell foam structure.
143
443280
5336
Biz buna "Kapalı Hücreli Köpük Yapısı"
diyoruz.
diyoruz.
07:40
Looks quite natural.
144
448640
2176
Oldukça doğal gözüküyor.
07:42
The reason why we're using this
145
450840
1656
Bunu kullanmamızın sebebi,
07:44
as part of that shell structure
146
452520
2056
bir savunma yapısı olarak,
07:46
is that we only need
to solidify certain parts,
to solidify certain parts,
147
454600
3760
ihtiyaç duyduğumuz şey,
sabit parçaları sertleştirmek,
sabit parçaları sertleştirmek,
07:51
which means we have to bring
less binder from Earth,
less binder from Earth,
148
459120
3256
Dünya'dan biraz yapıştırıcı götüreceğiz,
07:54
and it becomes much lighter.
149
462400
1600
böylece daha da hafif olacak.
07:56
Now --
150
464840
1200
Şimdi --
07:59
that approach of designing something
151
467640
2896
bu tasarlama tekniğinde, tasarımı
08:02
and then covering it
with a protective dome
with a protective dome
152
470560
2936
daha sonrasında koruyucu bir kubbeyle
çevreliyorsunuz.
çevreliyorsunuz.
08:05
we also did for our Mars project.
153
473520
2160
Mars Proje'sinde de yaptığımız şey bu.
08:08
You can see it here, three domes.
154
476760
2016
Burada görebilirsiniz, üç kubbeli.
08:10
And you see the printers
printing these dome structures.
printing these dome structures.
155
478800
3640
Ve yazıcıları da gördünüz, bu kubbe
yapısını inşa edenleri.
yapısını inşa edenleri.
08:15
There's a big difference
between Mars and the Moon,
between Mars and the Moon,
156
483200
2416
Mars ve Ay arasında büyük bir fark var,
08:17
and let me explain it.
157
485640
1376
şöyle ki;
08:19
This diagram shows you to scale
158
487040
3496
bu diyagram ölçeklendirilmiş
hâlini gösteriyor,
hâlini gösteriyor,
08:22
the size of Earth and the Moon
and the real distance,
and the real distance,
159
490560
3696
Dünya ve Ay'ın boyutlarını
ve arasındaki mesafeyi,
ve arasındaki mesafeyi,
08:26
about 400,000 kilometers.
160
494280
1920
yaklaşık 400,000 kilometre.
08:28
If we then go to Mars,
161
496920
1480
Eğer Mars'a gelecek olursak,
08:31
the distance from Mars to Earth --
162
499720
1656
Dünya ve Mars arasındaki mesafe bu --
08:33
and this picture here
163
501400
1216
ve ölçeklendirilmiş resim de bu
08:34
is taken by the rover on Mars,
Curiosity, looking back at Earth.
Curiosity, looking back at Earth.
164
502640
5016
Mars gezginin alacağı yol bu,
Curiosity (Meraklı), dünyaya dönersek,
Curiosity (Meraklı), dünyaya dönersek,
08:39
You kind of see the little speckle there,
that's Earth, 400 million kilometers away.
that's Earth, 400 million kilometers away.
165
507680
4479
burada küçük bir leke gibi bir şey var,
bu dünya, 400 milyon kilometre uzakta.
bu dünya, 400 milyon kilometre uzakta.
08:45
The problem with that distance
166
513039
1457
Mesafe,
08:46
is that it's a thousand times the distance
of the Earth to the Moon, pretty far away,
of the Earth to the Moon, pretty far away,
167
514520
4015
Dünya ile Ay arasındaki uzaklığın binlerce
katı, bu oldukça fazla,
katı, bu oldukça fazla,
08:50
but there's no direct radio contact
with, for example, the Curiosity rover.
with, for example, the Curiosity rover.
168
518559
6497
ancak direkt bir radyo bağlantısı yok
Meraklı Gezgin ile.
Meraklı Gezgin ile.
08:57
So I cannot teleoperate it from Earth.
169
525080
3856
Dolayısıyla telefonla organize edemem bu
durumu Dünya'dan.
durumu Dünya'dan.
09:00
I can't say, "Oh, Mars rover, go left,"
170
528960
4216
"Hadi, Mars Gezgini, sola şimdi," diyemem,
mesela.
mesela.
09:05
because that signal
would take 20 minutes to get to Mars.
would take 20 minutes to get to Mars.
171
533200
3120
çünkü sinyalin Mars'a ulaşması 20 dakika
sürebilir.
sürebilir.
09:09
Then the rover might go left,
172
537360
2616
Gezgin sola döndüğünde,
09:12
and then it will take another 20 minutes
before it can tell me,
before it can tell me,
173
540000
2976
ben bunu söyledikten 20 dakika
sonra yapacaktır,
sonra yapacaktır,
09:15
"Oh yeah, I went left."
174
543000
1200
"Tamamdır, sola döndüm."
09:16
So the distance,
175
544960
1776
Dolayısıyla bu mesafe düşünüldüğünde,
09:18
so rovers and robots
176
546760
3216
gezgin ve robotlar
09:22
and going to have to work autonomously.
177
550000
2000
kendi kendilerini yönetmek zorundalar.
09:25
The only issue with it
178
553120
1896
Bununla ilgili tek durum,
09:27
is that missions to Mars are highly risky.
179
555040
4416
Mars görevinin bir hayli riskli olması.
09:31
We've only seen it a few weeks ago.
180
559480
3456
Yalnızca birkaç hafta önce yaşadık bunu.
09:34
So what if half the mission
doesn't arrive at Mars.
doesn't arrive at Mars.
181
562960
3456
Ya, görevin yarısında Mars'a hiç
ulaşamazsak.
ulaşamazsak.
09:38
What do we do?
182
566440
1256
Ne yapacağız?
09:39
Well, instead of building
just one or two rovers
just one or two rovers
183
567720
3096
Bir ya da iki gezgin inşa etmek yerine,
09:42
like we did on the Moon,
184
570840
1376
Ay'da olduğu gibi,
09:44
we're going to build hundreds of them.
185
572240
2616
bunlardan yüzlerce yapacağız.
09:46
And it's a bit like
a termite's mound, you know?
a termite's mound, you know?
186
574880
3536
Termit tepecikleri gibi, biliyorsunuz?
09:50
Termites, I would take half
of the colony of the termites away,
of the colony of the termites away,
187
578440
3536
Termitler'in yarısının bile başına
herhangi bir şey gelse,
herhangi bir şey gelse,
09:54
they would still be able
to build the mound.
to build the mound.
188
582000
2496
geriye kalanlar hâlâ yapıyı
inşa edebilirler.
inşa edebilirler.
09:56
It might take a little bit longer.
189
584520
2016
En fazla biraz daha uzun sürer.
09:58
Same here.
190
586560
1216
Burada da aynı.
09:59
If half of our rovers
or robots don't arrive,
or robots don't arrive,
191
587800
3016
Eğer robot ve ya gezginlerin yarısı
ulaşamasa bile,
ulaşamasa bile,
10:02
well, it will take a bit longer,
but you will still be able to do it.
but you will still be able to do it.
192
590840
3296
biraz uzun sürer ama,
geriye kalanlar bu görevi tamamlayabilir.
geriye kalanlar bu görevi tamamlayabilir.
10:06
So here we even have
three different rovers.
three different rovers.
193
594160
3056
Üç farklı gezginimizi görüyorsunuz burada.
10:09
In the back, you see the digger.
194
597240
1800
Arkada gördüğünüz kazıcı olan.
10:11
It's really good at digging regolith.
195
599520
2760
Regoliti gerçekten iyi şekilde topluyor.
10:14
Then we have the transporter,
196
602960
3536
Bir tane de taşıyıcımız var,
10:18
great at taking regolith
and bringing it to the structure.
and bringing it to the structure.
197
606520
3816
harika şekilde regoliti alıyor,
ve yapı inşası için taşıyor.
ve yapı inşası için taşıyor.
10:22
And the last ones,
the little ones with the little legs,
the little ones with the little legs,
198
610360
2616
Ve sonuncusu,
küçük ayaklı, küçük robotlar,
küçük ayaklı, küçük robotlar,
10:25
they don't need to move a lot.
199
613000
1456
hareket etmelerine pek gerek yok.
10:26
What they do is they go
and sit on a layer of regolith
and sit on a layer of regolith
200
614480
2936
Bunların yaptığı şey,
gidip regolit katmanı üzerine kurulmak
gidip regolit katmanı üzerine kurulmak
10:29
and then microwave it together,
201
617440
1936
ve sonrasında orayı ısıtmak,
10:31
and layer by layer
create that dome structure.
create that dome structure.
202
619400
3720
katman-katman
kubbe yapısını yaratıyorlar.
kubbe yapısını yaratıyorlar.
10:36
Now --
203
624160
1200
Şimdi --
10:39
we also want to try that out,
204
627440
1416
bunu denemek istiyoruz,
10:40
so we went out on a road trip,
205
628880
2336
bu yüzden böyle bir yola çıktık
10:43
and we created our own swarm of robots.
206
631240
5720
ve kendi robot ordumuzu yarattık.
10:49
There you go.
207
637640
1256
İşte burada.
10:50
So we built 10 of those.
It's a small swarm.
It's a small swarm.
208
638920
2536
Bunlardan 10 adet ürettik.
Küçük bir ordu denilebilir.
Küçük bir ordu denilebilir.
10:53
And we took six tons of sand,
209
641480
3016
Ve altı ton kum topladık,
10:56
and we tried out how these little robots
210
644520
3376
bu küçük robotların nasıl
10:59
would actually be able
to move sand around,
to move sand around,
211
647920
2336
kum yüzeyinde hareket edeceğini
görmek istedik,
görmek istedik,
11:02
Earth sand in this case.
212
650280
2096
Dünya kumunu kullanarak.
11:04
And they were not teleoperated. Right?
213
652400
3256
Ve uzaktan kumandayla kontrol edilmediler.
11:07
Nobody was telling them go left, go right,
or giving them a predescribed path.
or giving them a predescribed path.
214
655680
4376
Hiç kimse onlara sağa, sola dön demedi,
ya da ön bir bilgi vermedi.
ya da ön bir bilgi vermedi.
11:12
No. They were given a task:
215
660080
2216
Hayır. Tek bir görev verildi:
11:14
move sand from this area to that area.
216
662320
3320
kumu burdan al ve buraya taşı.
11:18
And if they came across
an obstacle, like a rock,
an obstacle, like a rock,
217
666280
2816
Ve bir engelle karşılaşacak olurlarsa,
kaya gibi,
kaya gibi,
11:21
they had to sort it out themselves.
218
669120
2376
kendi kendilerine çözüm bulmak zorundalar.
11:23
Or they came across another robot,
219
671520
1656
Başka bir robot çıkarsa yollarına,
11:25
they had to be able to make decisions.
220
673200
2856
kendi kararlarını verebilmeliler.
11:28
Or even if half of them fell out,
their batteries died,
their batteries died,
221
676080
3096
Hatta onların yarısı ortadan kalksa bile,
bataryaları bittiğinde,
bataryaları bittiğinde,
11:31
they still had to be able
to finish that task.
to finish that task.
222
679200
3160
yine de görevi bitirebilmeliler.
11:36
Now, I've talked about redundancy.
223
684120
3040
Pek çok şey hakkında konuştum.
11:40
But that was not only with the robots.
224
688960
1856
Fakat, her şey robotlarda bitmiyor.
11:42
It was also with the habitats.
225
690840
1456
Bir de yerel çevre şartları var.
11:44
On the Mars project,
we decided to do three domes,
we decided to do three domes,
226
692320
3800
Mars projesinde,
biz üç kubbe yapmaya karar verdik.
biz üç kubbe yapmaya karar verdik.
11:50
because if one didn't arrive,
227
698280
2856
Eğer biri görevi tamamlayamazsa,
11:53
the other two could still form a base,
228
701160
2016
diğer ikisi yine de bir üs kurabilir
11:55
and that was mainly because
each of the domes
each of the domes
229
703200
2136
ve aslında her bir kubbe
11:57
actually have a life support system
built in the floor,
built in the floor,
230
705360
3936
bir yaşam destek sistemi
olarak tasarlandı,
olarak tasarlandı,
12:01
so they can work independently.
231
709320
2200
böylece bağımsız olarak çalışabilirler.
12:04
So in a way, you might think,
well, this is pretty crazy.
well, this is pretty crazy.
232
712040
4560
Belki, bunun oldukça çılgın bir şey
olduğunu düşünüyor olabilirsiniz.
olduğunu düşünüyor olabilirsiniz.
12:09
Why would you, as an architect,
get involved in space?
get involved in space?
233
717720
4496
Yani, bir mimar olarak uzayda
ne işin var senin, diyor olabilirsiniz.
ne işin var senin, diyor olabilirsiniz.
12:14
Because it's such a technical field.
234
722240
3480
Oradayım, çünkü bu teknik bir mesele.
12:18
Well, I'm actually really convinced
235
726400
3056
Ve ben oldukça eminim,
12:21
that from a creative view
or a design view,
or a design view,
236
729480
4616
bu yaratılan şeyden ve tasarımdan,
12:26
you are able to solve really hard
and really constrained problems.
and really constrained problems.
237
734120
6056
çok zor şartlar altında, çok karmaşık
problemler çözüyor olabilirsiniz.
problemler çözüyor olabilirsiniz.
12:32
And I really feel that there is
a place for design and architecture
a place for design and architecture
238
740200
3816
Tasarım ve mimari için, yani bizim için de
bir yer olduğunu düşünüyorum,
bir yer olduğunu düşünüyorum,
12:36
in projects like
interplanetary habitation.
interplanetary habitation.
239
744040
3720
tıpkı bu gezegenler arası yapılan
projede olduğu gibi.
projede olduğu gibi.
12:40
Thank you.
240
748320
1216
Teşekkür ederim.
12:41
(Applause)
241
749560
2240
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Xavier De Kestelier - Architect, technologistXavier De Kestelier is an architect and technologist with a passion for human space exploration.
Why you should listen
Xavier De Kestelier is interested in designing long-term space habitats and believes that architects have a crucial role to play in the design of any future settlements on Mars or the moon. He has worked on research projects with both ESA and NASA and is interested to see how 3D printed structures could protect astronauts from solar radiation, meteorites and extreme temperatures.
He was previously co-Head of Foster + Partners' Specialist Modelling Group (SMG), the architecture practice’s multi-disciplinary research and development group.
Over the years De Kestelier has been a Visiting Professor at Ghent University, Adjunct Professor at Syracuse University and a Teaching Fellow at The Bartlett School of Architecture. Since 2010, he has been one of the directors of Smartgeometry, a non-profit educational organisation for computational design and digital fabrication.
Based in London, De Kestelier is currently principal and executive board member at international design practice HASSELL where he leads the global efforts in design technology and digital innovation.
Xavier De Kestelier | Speaker | TED.com