TED2017
Kristen Marhaver: Why I still have hope for coral reefs
Kristen Marhaver: Dlaczego wciąż wierzę w rafy koralowe
Filmed:
Readability: 4.4
1,348,832 views
Rafy koralowe na Pacyfiku wymierają w alarmującym tempie, zwłaszcza z powodu bielenia wynikającego z rosnącej temperatury wody. Jednak nie jest jeszcze za późno, żeby działać, mówi stypendystka TED Kristen Marhaver. Podaje przykład Karaibów - mając czas, stabilne temperatury i ochronę, tamtejsze korale umiały poradzić sobie z traumą. Marhaver przypomina, dlaczego trzeba starać się chronić cenne korale, które nam pozostały.
„Korale zawsze działały długofalowo" – mówi – „tak jak my teraz”.
Kristen Marhaver - Coral reef biologist
TED Senior Fellow Kristen Marhaver is a marine biologist studying the ecology, behavior and reproduction of reef corals. Full bio
TED Senior Fellow Kristen Marhaver is a marine biologist studying the ecology, behavior and reproduction of reef corals. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
The first time I cried underwater
0
926
2424
Pierwszy raz płakałam pod wodą
00:15
was in 2008,
1
3374
1543
w 2008 roku
na wyspie Curaçao
00:16
the island of Curaçao,
2
4941
1577
00:18
way down in the southern Caribbean.
3
6542
1882
położonej w południowej części Karaibów.
00:20
It's beautiful there.
4
8848
1652
Coś pięknego.
00:22
I was studying these corals for my PhD,
5
10524
2926
Badałam koralowce do doktoratu
00:25
and after days and days
of diving on the same reef,
of diving on the same reef,
6
13474
2382
i po wielu dniach
nurkowania na tej samej rafie
nurkowania na tej samej rafie
00:27
I had gotten to know them as individuals.
7
15880
2029
zobaczyłam, jakie są niepowtarzalne.
00:29
I had made friends with coral colonies --
8
17933
2471
Zaprzyjaźniłam się z koloniami koralowców,
00:32
totally a normal thing to do.
9
20428
1754
totalnie normalna sprawa.
00:35
Then, Hurricane Omar smashed them apart
and ripped off their skin,
and ripped off their skin,
10
23260
4696
Potem huragan Omar
strzaskał je i zerwał im skórę,
strzaskał je i zerwał im skórę,
zostawiając resztki poranionej tkanki,
która z trudem się goiła,
która z trudem się goiła,
00:39
leaving little bits of wounded tissue
that would have a hard time healing,
that would have a hard time healing,
11
27980
4489
00:44
and big patches of dead skeleton
that would get overgrown by algae.
that would get overgrown by algae.
12
32493
3307
i duże płaty martwego szkieletu,
który miały porosnąć algi.
który miały porosnąć algi.
Kiedy pierwszy raz
zobaczyłam spustoszenie,
zobaczyłam spustoszenie,
00:48
When I saw this damage for the first time,
13
36381
2024
które rozciągało się przez całą rafę,
00:50
stretching all the way down the reef,
14
38429
1810
padłam na piasek w stroju nurka
00:52
I sunk onto the sand in my scuba gear
15
40263
1857
i rozpłakałam się.
00:54
and I cried.
16
42144
1396
00:55
If a coral could die that fast,
17
43564
2357
Jeżeli koral umiera tak szybko,
00:57
how could a reef ever survive?
18
45945
1889
to jaką szansę na przetrwanie ma rafa?
01:00
And why was I making it my job
to try to fight for them?
to try to fight for them?
19
48354
2959
I dlaczego zajmuję się jej obroną?
Nie słyszałam podobnej historii
od innego naukowca.
od innego naukowca.
01:03
I never heard another scientist
tell that kind of story
tell that kind of story
20
51852
3032
01:06
until last year.
21
54908
1366
Aż do zeszłego roku.
01:08
A scientist in Guam wrote,
22
56803
2005
Naukowiec z Guam napisał:
"Płakałem prosto w maskę do nurkowania",
01:10
"I cried right into my mask,"
23
58832
1547
01:12
seeing the damage on the reefs.
24
60403
2210
na widok zniszczenia raf.
01:15
Then a scientist in Australia wrote,
25
63649
1941
Potem australijski naukowiec napisał:
01:17
"I showed my students
the results of our coral surveys,
the results of our coral surveys,
26
65614
2997
"Pokazałem studentom wyniki
naszych badań koralowców
naszych badań koralowców
01:20
and we wept."
27
68635
1352
i płakaliśmy".
01:22
Crying about corals
is having a moment, guys.
is having a moment, guys.
28
70896
2648
Płacz nad losem koralowców jest na topie.
01:25
(Laughter)
29
73568
1134
(Śmiech)
01:26
And that's because reefs in the Pacific
30
74726
1944
A to dlatego, że rafy na Pacyfiku
01:28
are losing corals faster
than we've ever seen before.
than we've ever seen before.
31
76694
2834
tracą koralowce szybciej niż kiedykolwiek.
Z powodu zmian klimatycznych
01:31
Because of climate change,
32
79869
1272
woda w lecie jest gorąca tak długo,
01:33
the water is so hot for so long
in the summers,
in the summers,
33
81165
2809
01:35
that these animals
can't function normally.
can't function normally.
34
83998
2175
że zwierzęta te nie mogą normalnie żyć.
01:38
They're spitting out the colored algae
that lives in their skin,
that lives in their skin,
35
86674
3028
Wypluwają kolorowe algi,
które żyją na ich skórze,
które żyją na ich skórze,
01:41
and the clear bleached tissue
that's left usually starves to death
that's left usually starves to death
36
89726
5065
a pozostała tkanka,
oczyszczona i wyblakła,
oczyszczona i wyblakła,
zazwyczaj umiera z głodu,
01:46
and then rots away.
37
94815
1254
a potem gnije.
01:49
Then the skeletons are overgrown by algae.
38
97124
2363
Szkielety zostają porośnięte przez algi.
01:51
This is happening
over an unbelievable scale.
over an unbelievable scale.
39
99961
2323
Jest to zjawisko
o nieprawdopodobnej skali.
o nieprawdopodobnej skali.
01:54
The Northern Great Barrier Reef
lost two-thirds of its corals last year
lost two-thirds of its corals last year
40
102308
4136
Północna część Wielkiej Rafy Koralowej
rok temu straciła dwie trzecie koralowca
rok temu straciła dwie trzecie koralowca
01:58
over a distance of hundreds of miles,
41
106468
2555
na obszarze o długości setek mil.
02:01
then bleached again this year,
42
109047
1802
W tym roku znowu uległa wybieleniu,
02:02
and the bleaching stretched further south.
43
110873
2118
które rozciągnęło się dalej na południe.
Można powiedzieć,
że rafy Pacyfiku idą na dno
że rafy Pacyfiku idą na dno
02:06
Reefs in the Pacific
are in a nosedive right now,
are in a nosedive right now,
44
114004
2314
i nikt nie potrafi
przewidzieć skali problemu.
przewidzieć skali problemu.
02:08
and no one knows
how bad it's going to get,
how bad it's going to get,
45
116342
2539
02:10
except ...
46
118905
1369
A jednak...
02:12
over in the Caribbean where I work,
47
120298
1939
Na Karaibach, gdzie pracuję,
02:14
we've already been through the nosedive.
48
122261
2078
dno mamy już za sobą.
02:16
Reefs there have suffered
through centuries of intense human abuse.
through centuries of intense human abuse.
49
124699
3944
Tamtejsze rafy od stuleci
cierpią przez ludzkie okrucieństwo.
cierpią przez ludzkie okrucieństwo.
Poniekąd już wiemy,
jak ta historia się potoczy.
jak ta historia się potoczy.
02:20
We kind of already know
how the story goes.
how the story goes.
50
128944
2183
02:23
And we might be able to help predict
what happens next.
what happens next.
51
131463
3826
Można przewidzieć, co stanie się później.
02:27
Let's consult a graph.
52
135954
1575
Spójrzmy na diagram.
Od wynalezienia aparatu tlenowego
02:32
Since the invention of scuba,
53
140622
1381
02:34
scientists have measured
the amount of coral on the seafloor,
the amount of coral on the seafloor,
54
142027
2981
naukowcy policzyli koralowce
na dnie oceanicznym
na dnie oceanicznym
i ich ubytek z biegiem czasu.
02:37
and how it's changed through time.
55
145032
1666
02:39
And after centuries
of ratcheting human pressure,
of ratcheting human pressure,
56
147396
2461
Przez stulecia rosnącego wpływu człowieka
02:41
Caribbean reefs met one of three fates.
57
149881
2601
karaibskie rafy miały trzy możliwości.
02:44
Some reefs lost their corals very quickly.
58
152954
2246
Niektóre bardzo szybko straciły koralowce.
02:49
Some reefs lost their corals more slowly,
59
157245
3444
Inne traciły je wolniej,
02:52
but kind of ended up in the same place.
60
160713
2993
ale i tak skończyły podobnie.
02:55
OK, so far this is not going very well.
61
163730
1937
Jak na razie nie wygląda to zbyt dobrze.
02:58
But some reefs in the Caribbean --
62
166244
2263
Jednak pewne karaibskie rafy,
03:00
the ones best protected
63
168531
1893
te najlepiej chronione
03:02
and the ones a little
further from humans --
further from humans --
64
170448
2714
i te położone trochę dalej od ludzi,
03:05
they managed to hold onto their corals.
65
173186
3541
dały radę zachować swoje koralowce.
03:09
Give us a challenge.
66
177407
1483
To było wyzwanie.
03:12
And, we almost never saw a reef hit zero.
67
180089
2656
Bardzo rzadko rafa znikała całkowicie.
03:16
The second time I cried underwater
68
184290
2486
Po raz drugi płakałam pod wodą
03:18
was on the north shore of Curaçao, 2011.
69
186800
3410
na północnym brzegu Curaçao w 2011 roku.
To był najspokojniejszy dzień tego roku,
03:22
It was the calmest day of the year,
70
190234
1684
03:23
but it's always pretty
sketchy diving there.
sketchy diving there.
71
191942
2369
ale i tak nurkowanie
było dosyć niebezpieczne.
było dosyć niebezpieczne.
03:26
My boyfriend and I swam against the waves.
72
194335
2096
Mój chłopak i ja płynęliśmy pod prąd.
Zerkałam na kompas,
żeby móc znaleźć drogę powrotną,
żeby móc znaleźć drogę powrotną,
03:28
I watched my compass
so we could find our way back out,
so we could find our way back out,
73
196455
2674
03:31
and he watched for sharks,
74
199153
1630
a on wypatrywał rekinów.
03:32
and after 20 minutes of swimming
that felt like an hour,
that felt like an hour,
75
200807
2856
Po 20 minutach,
które wydawały się godziną,
które wydawały się godziną,
03:35
we finally dropped down to the reef,
76
203687
1716
w końcu dopłynęliśmy do rafy
03:37
and I was so shocked,
77
205427
1559
i byłam tak zadziwiona
03:39
and I was so happy
78
207010
1646
i szczęśliwa,
03:40
that my eyes filled with tears.
79
208680
1995
że oczy zaszły mi łzami.
03:43
There were corals 1,000 years old
lined up one after another.
lined up one after another.
80
211399
4925
Były tam 1000-letnie koralowce
jeden za drugim.
jeden za drugim.
03:49
They had survived the entire history
of European colonialism in the Caribbean,
of European colonialism in the Caribbean,
81
217176
4686
Przetrwały całą historię
europejskiego kolonializmu na Karaibach
europejskiego kolonializmu na Karaibach
03:53
and for centuries before that.
82
221886
2135
oraz setki lat przed nią.
Wcześniej nie wiedziałam,
do czego są zdolne,
do czego są zdolne,
03:57
I never knew what a coral could do
when it was given a chance to thrive.
when it was given a chance to thrive.
83
225645
4158
kiedy da im się szansę na rozkwit.
Prawda jest taka, że nawet
przy utracie wielu koralowców
przy utracie wielu koralowców
04:02
The truth is that even
as we lose so many corals,
as we lose so many corals,
84
230840
3383
04:06
even as we go through
this massive coral die-off,
this massive coral die-off,
85
234247
3056
i wobec ich masowego wymierania
04:09
some reefs will survive.
86
237327
1851
niektóre rafy przetrwają.
04:11
Some will be ragged on the edge,
87
239912
1654
Niektóre będą poszarpane,
04:13
some will be beautiful.
88
241590
1889
a inne piękne.
04:16
And by protecting shorelines
and giving us food to eat
and giving us food to eat
89
244091
2691
Chroniąc brzegi,
zapewniając nam wyżywienie
zapewniając nam wyżywienie
04:18
and supporting tourism,
90
246806
1749
i wspierając turystykę,
04:20
they will still be worth
billions and billions of dollars a year.
billions and billions of dollars a year.
91
248579
3122
będą warte miliardy dolarów rocznie.
04:24
The best time to protect a reef
was 50 years ago,
was 50 years ago,
92
252223
2591
Najlepszy czas na ochronę raf
był 50 lat temu,
był 50 lat temu,
04:26
but the second-best time is right now.
93
254838
2918
ale druga największa szansa właśnie trwa.
04:31
Even as we go through bleaching events,
94
259295
1951
Nawet przy bieleniu,
które zdarza się coraz częściej
na większych obszarach,
na większych obszarach,
04:33
more frequent and in more places,
95
261270
2543
04:35
some corals will be able to recover.
96
263837
2275
niektóre koralowce
będą w stanie wyzdrowieć.
będą w stanie wyzdrowieć.
04:38
We had a bleaching event
in 2010 in the Caribbean
in 2010 in the Caribbean
97
266972
2852
W 2010 roku na Karaibach
byliśmy świadkami bielenia,
byliśmy świadkami bielenia,
04:41
that took off big patches of skin
on boulder corals like these.
on boulder corals like these.
98
269848
3585
które pozbawiło dużych połaci skóry
skamieniałe korale, takie jak te.
skamieniałe korale, takie jak te.
04:46
This coral lost half of its skin.
99
274352
2613
Ten koralowiec stracił połowę skóry.
04:48
But if you look at the side
of this coral a few years later,
of this coral a few years later,
100
276989
4227
Jednak gdy przyjrzymy się mu
z boku kilka lat później,
z boku kilka lat później,
04:53
this coral is actually healthy again.
101
281240
2348
widać, że znów jest zdrowy.
04:55
It's doing what a healthy coral does.
102
283612
2297
Robi to, co inne zdrowe koralowce.
04:57
It's making copies of its polyps,
103
285933
2098
Rozmnaża polipy,
05:00
it's fighting back the algae
104
288055
1455
stara się pozbyć alg
05:01
and it's reclaiming its territory.
105
289534
1772
i na nowo zdobywa terytorium.
Jeżeli kilka polipów przeżyje,
05:04
If a few polyps survive,
106
292375
1165
05:05
a coral can regrow;
107
293564
1173
koralowiec ma szansę odrosnąć.
05:06
it just needs time and protection
and a reasonable temperature.
and a reasonable temperature.
108
294761
4105
Potrzebuje jedynie czasu i ochrony
oraz rozsądnych temperatur.
oraz rozsądnych temperatur.
Niektóre koralowce odrosną w 10 lat,
05:11
Some corals can regrow in 10 years --
109
299368
1809
05:13
others take a lot longer.
110
301201
1723
inne potrzebują więcej czasu.
05:14
But the more stresses
we take off them locally --
we take off them locally --
111
302948
2651
Jednak im więcej zagrożeń
oszczędzimy im lokalnie:
oszczędzimy im lokalnie:
05:17
things like overfishing,
sewage pollution, fertilizer pollution,
sewage pollution, fertilizer pollution,
112
305623
3994
przeławiania ryb,
zanieczyszczeń ściekami i nawozami,
zanieczyszczeń ściekami i nawozami,
05:21
dredging, coastal construction --
113
309641
2445
pogłębiania i zabudowy brzegów,
tym lepiej sobie poradzą
w trakcie naszych potyczek z klimatem
w trakcie naszych potyczek z klimatem
05:24
the better they can hang on
as we stabilize the climate,
as we stabilize the climate,
114
312110
2870
05:27
and the faster they can regrow.
115
315004
1810
i tym szybciej odrosną.
05:29
And as we go through the long,
tough and necessary process
tough and necessary process
116
317946
3738
Podczas długiego, trudnego
i koniecznego procesu
i koniecznego procesu
05:33
of stabilizing the climate
of planet Earth,
of planet Earth,
117
321708
2605
stabilizacji klimatu na Ziemi
05:36
some new corals will still be born.
118
324337
2430
wciąż rodzą się nowe koralowce.
Tym właśnie zajmuję się podczas badań.
05:39
This is what I study in my research.
119
327323
1907
05:41
We try to understand
how corals make babies,
how corals make babies,
120
329678
2547
Próbujemy zrozumieć,
skąd biorą się małe koralowce
skąd biorą się małe koralowce
05:44
and how those babies
find their way to the reef,
find their way to the reef,
121
332249
2674
i jak te maluchy trafiają na rafę.
Wynajdujemy nowe metody,
które pomogą im przetrwać
które pomogą im przetrwać
05:46
and we invent new methods
to help them survive
to help them survive
122
334947
2302
05:49
those early, fragile life stages.
123
337273
1933
te wczesne, kruche etapy życia.
05:52
One of my favorite
coral babies of all time
coral babies of all time
124
340084
3001
Jeden z moich ulubionych
koralowych maluchów
koralowych maluchów
05:55
showed up right after Hurricane Omar.
125
343109
2010
pojawił się zaraz po huraganie Omar.
05:57
It's the same species
I was studying before the storm,
I was studying before the storm,
126
345143
2691
Był to ten sam gatunek,
który badałam przed sztormem,
który badałam przed sztormem,
05:59
but you almost never see
babies of this species --
babies of this species --
127
347858
2432
choć młodych z tego gatunku
prawie się nie widuje,
prawie się nie widuje,
06:02
it's really rare.
128
350314
1215
są bardzo rzadkie.
06:03
This is actually an endangered species.
129
351553
2314
Jest to właściwie gatunek zagrożony.
06:06
In this photo, this little baby coral,
this little circle of polyps,
this little circle of polyps,
130
354399
3496
Na tym zdjęciu maluszek koralowca,
to małe koło polipów
to małe koło polipów
06:09
is a few years old.
131
357919
1424
ma kilka lat.
06:11
Like its cousins that bleach,
132
359796
1469
Tak jak jego blaknący kuzyni,
06:13
it's fighting back the algae.
133
361289
1836
próbuje pozbyć się alg.
I tak jak jego kuzyni z północnego brzegu,
06:15
And like its cousins on the north shore,
134
363149
1925
ma zamiar żyć około 1000 lat.
06:17
it's aiming to live for 1,000 years.
135
365098
3041
06:21
What's happening in the world
and in the ocean
and in the ocean
136
369198
2850
To, co dzieje się na świecie i w oceanie,
06:24
has changed our time horizon.
137
372072
1798
zmieniło nasze podejście do czasu.
06:26
We can be incredibly pessimistic
on the short term,
on the short term,
138
374637
3039
Można mieć krótkofalowe,
pesymistyczne nastawienie
pesymistyczne nastawienie
i żałować tego, co straciliśmy
06:29
and mourn what we lost
139
377700
1315
06:31
and what we really took for granted.
140
379039
2665
i tego, czego nie docenialiśmy.
06:34
But we can still be optimistic
on the long term,
on the long term,
141
382208
2750
Jednak wciąż możemy być
długofalowymi optymistami
długofalowymi optymistami
06:36
and we can still be ambitious
about what we fight for
about what we fight for
142
384982
2478
i mieć ambitne podejście
do tego, o co walczymy
do tego, o co walczymy
06:39
and what we expect from our governments,
143
387484
3098
i czego oczekujemy od naszych rządów,
06:42
from our planet.
144
390606
1291
od naszej planety.
06:44
Corals have been living on planet Earth
for hundreds of millions of years.
for hundreds of millions of years.
145
392544
3730
Koralowce żyją na planecie Ziemi
od setek milionów lat.
od setek milionów lat.
06:48
They survived the extinction
of the dinosaurs.
of the dinosaurs.
146
396298
2193
Przetrwały zagładę dinozaurów.
06:50
They're badasses.
147
398515
1265
Są twardzielami.
06:52
(Laughter)
148
400369
1477
(Śmiech)
06:53
An individual coral can go through
tremendous trauma and fully recover
tremendous trauma and fully recover
149
401870
4539
Pojedynczy koral może
wyzdrowieć po ogromnej traumie,
wyzdrowieć po ogromnej traumie,
06:58
if it's given a chance
and it's given protection.
and it's given protection.
150
406433
2786
jeżeli da się mu szansę i ochronę.
07:02
Corals have always
been playing the long game,
been playing the long game,
151
410222
2829
Koralowce zawsze działały długofalowo,
07:05
and now so are we.
152
413719
1422
tak jak my teraz.
07:07
Thanks very much.
153
415792
1153
Dziękuję bardzo.
07:08
(Applause)
154
416969
2848
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kristen Marhaver - Coral reef biologistTED Senior Fellow Kristen Marhaver is a marine biologist studying the ecology, behavior and reproduction of reef corals.
Why you should listen
Dr. Kristen Marhaver's work combines classic scientific methods with new technologies to help threatened coral species survive their early life stages. She was the first person to rear juveniles of the endangered Caribbean Pillar Coral. Now she's now developing bacterial tools to improve coral survival at all life stages.
Marhaver's research has been covered by NPR, BBC, The Atlantic and Popular Science, among hundreds of outlets. She's earned five fellowships and grants from the US National Science Foundation and multiple awards for science communication. Marhaver is a TED Senior Fellow, a WINGS Fellow, and a World Economic Forum Young Scientist.
Outside the lab, Marhaver advocates for stronger ocean conservation and smarter science communication. Her talks and articles have been featured by Google, Wired UK, Mission Blue and by ocean and scuba festivals around the world.
A scuba diver from the age of 15, Marhaver is a graduate of Georgia Institute of Technology and the Center for Marine Biodiversity and Conservation at Scripps Institution of Oceanography. Her lab is based at the CARMABI Research Station on the island of Curaçao.
Kristen Marhaver | Speaker | TED.com