TED2019
Elizabeth Dunn: Helping others makes us happier -- but it matters how we do it
Elizabeth Dunn: Başkalarına yardım etmek bizi mutlu ediyor ama nasıl yaptığımız da önemli
Filmed:
Readability: 4.2
3,134,334 views
Araştırmalar, başkalarına yardım etmenin bizi daha mutlu ettiğini gösteriyor. Ancak cömertlik ve neşe konusunda ezber bozan çalışmasında, sosyal psikolog Elizabeth Dunn, bir püf noktası buldu: Yardımımızı nasıl yaptığımız da önemli. Başkalarına yardım etme şeklimizde kilit bir değişiklik yaparak nasıl daha büyük bir etki yaratabileceğimizi ve bunu yaparken kendi mutluluğumuzu nasıl arttırabileceğimizi öğrenin. Dunn, "Yardımı, bir ahlaki zorunluluk olarak düşünmeyi bırakıp onu bir zevk kaynağı olarak görmeye başlayalım" diyor.
Elizabeth Dunn - Happiness researcher
Elizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness. Full bio
Elizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, I have a pretty fun job,
0
730
2999
İnsanları neyin mutlu ettiğini
araştırdığım oldukça keyifli bir işim var.
araştırdığım oldukça keyifli bir işim var.
00:15
which is to figure out
what makes people happy.
what makes people happy.
1
3753
3279
00:19
It's so fun, it might almost seen
a little frivolous,
a little frivolous,
2
7561
4750
O kadar keyifli ki,
lüzumsuz gibi bile görünebilir.
lüzumsuz gibi bile görünebilir.
00:24
especially at a time where
we're being confronted
we're being confronted
3
12335
2435
Hele de canımızı sıkan
bir sürü haberin olduğu zamanlarda.
bir sürü haberin olduğu zamanlarda.
00:26
with some pretty depressing headlines.
4
14794
2550
00:30
But it turns out that studying happiness
might provide a key
might provide a key
5
18087
4362
Ama meğerse mutluluğu araştırmak,
karşı karşıya olduğumuz
karşı karşıya olduğumuz
en güç problemleri çözmemize
yardımcı olabilirmiş.
yardımcı olabilirmiş.
00:34
to solving some of the toughest
problems we're facing.
problems we're facing.
6
22473
3893
Bunun farkına varmam
neredeyse 10 yılımı aldı.
neredeyse 10 yılımı aldı.
00:39
It's taken me almost a decade
to figure this out.
to figure this out.
7
27242
3711
00:43
Pretty early on in my career,
8
31567
1649
Daha kariyerimin başındayken
iş arkadaşlarımla Science dergisinde,
iş arkadaşlarımla Science dergisinde,
00:45
I published a paper in "Science"
with my collaborators,
with my collaborators,
9
33240
3296
''Başkaları için Para Harcamak Mutluluk
Veriyor'' başlıklı bir yazı yayımladık.
Veriyor'' başlıklı bir yazı yayımladık.
00:48
entitled, "Spending Money
on Others Promotes Happiness."
on Others Promotes Happiness."
10
36560
3181
00:52
I was very confident in this conclusion,
11
40377
2938
Bu kanıya çok güveniyordum
ama şöyle bir şey vardı ki
00:55
except for one thing:
12
43339
2036
sanki benim için geçerli değildi.
00:57
it didn't seem to apply to me.
13
45399
3115
01:00
(Laughter)
14
48538
1228
(Gülme sesleri)
01:01
I hardly ever gave money to charity,
15
49790
2302
Pek bağış yapan biri değildim,
yaptığımda da beklediğim
o içimi ısıtan duyguyu hissetmiyordum.
o içimi ısıtan duyguyu hissetmiyordum.
01:04
and when I did,
16
52116
1192
01:05
I didn't feel that warm glow
I was expecting.
I was expecting.
17
53332
2842
01:08
So I started to wonder if maybe
there was something wrong with my research
there was something wrong with my research
18
56723
6153
O yüzden araştırmamda bir sorun mu
var diye merak etmeye başladım
var diye merak etmeye başladım
01:14
or something wrong with me.
19
62900
3003
ya da bende.
01:19
My own lackluster emotional response
to giving was especially puzzling
to giving was especially puzzling
20
67450
5844
Paylaşmaya karşı gösterdiğim duygusal
tepkisizlik özellikle kafa karıştırıcıydı
tepkisizlik özellikle kafa karıştırıcıydı
çünkü sonraki araştırmalarım,
01:25
because my follow-up studies revealed
that even toddlers exhibited joy
that even toddlers exhibited joy
21
73318
5254
bebeklerin bile paylaşmaktan
zevk aldıklarını gösteriyordu.
zevk aldıklarını gösteriyordu.
01:30
from giving to others.
22
78596
1627
01:32
In one experiment, my colleagues
Kiley Hamlin, Lara Aknin and I
Kiley Hamlin, Lara Aknin and I
23
80803
3792
Bir deney için ben ve meslektaşlarım
Kiley Hamlin ile Lara Aknin
Kiley Hamlin ile Lara Aknin
01:36
brought kids just under
the age of two into the lab.
the age of two into the lab.
24
84619
3603
laboratuvara iki yaşından
biraz küçük çocuklar getirdik.
biraz küçük çocuklar getirdik.
01:40
Now, as you might imagine,
25
88246
1263
Tahmin edebileceğiniz gibi
01:41
we had to work with a resource
that toddlers really care about,
that toddlers really care about,
26
89533
4276
bebeklerin ilgilendiği bir şeyden
yararlanmamız gerekiyordu.
yararlanmamız gerekiyordu.
Bu yüzden bebekler için altın
değerindeki balık krakerleri kullandık.
değerindeki balık krakerleri kullandık.
01:45
so we used the toddler equivalent of gold,
27
93833
3685
01:49
namely, Goldfish crackers.
28
97542
2365
(Gülme sesleri)
01:51
(Laughter)
29
99931
1309
01:53
We gave kids this windfall
of Goldfish for themselves
of Goldfish for themselves
30
101264
3637
Bebeklere bir yığın balık kraker verdik
ve bir de krakerlerini Monkey isimli
kuklayla paylaşmaları için bir şans.
kuklayla paylaşmaları için bir şans.
01:56
and a chance to give
some of their Goldfish away
some of their Goldfish away
31
104925
3017
01:59
to a puppet named Monkey.
32
107966
1986
02:02
(Video) Researcher: I found
even more treats,
even more treats,
33
110495
2130
(Video) Araştırmacı: Daha fazla
kraker buldum ve hepsini sana vereceğim.
kraker buldum ve hepsini sana vereceğim.
02:04
and I'm going to give them all to you.
34
112649
2285
02:06
Toddler: Ooh. Thank you.
35
114958
2835
Çocuk: Teşekkürler.
02:10
Researcher: But, you know,
I don't see any more treats.
I don't see any more treats.
36
118712
2726
Araştırmacı: Ama başka kalmamış,
bir tane Monkey'ye verir misin?
bir tane Monkey'ye verir misin?
02:13
Will you give one to Monkey?
37
121462
1652
Çocuk: Evet.
02:16
Toddler: Yeah.
Researcher: Yeah?
Researcher: Yeah?
38
124278
1620
Araştırmacı: Evet mi?
Çocuk: Evet.
02:18
Toddler: Yeah.
39
126720
1461
02:24
Here.
40
132852
1156
02:26
Researcher: Ooh, yummy. Mmmm.
41
134032
3747
Araştırmacı: Çok leziz. Mmmm.
02:30
Toddler: All gone, he ate it.
42
138862
1633
Çocuk: Hepsi bitti. Hepsini yedi.
02:34
Elizabeth Dunn: Now, we trained
research assistants to watch these videos
research assistants to watch these videos
43
142186
3670
Elizabeth Dunn: Araştırma
asistanlarımızdan bu videoları izleyip
asistanlarımızdan bu videoları izleyip
02:37
and code toddlers' emotional reactions.
44
145880
2555
çocukların tepkilerini
kodlamalarını istedik.
kodlamalarını istedik.
02:40
Of course, we didn't tell them
our hypotheses.
our hypotheses.
45
148459
2154
Tabii ki onlara hipotezimizi söylemedik.
02:43
The data revealed that toddlers
were pretty happy
were pretty happy
46
151357
2812
Aldığımız veri, kraker verildiğinde
bebeklerin oldukça mutlu olduklarını
bebeklerin oldukça mutlu olduklarını
02:46
when they got this pile
of Goldfish for themselves,
of Goldfish for themselves,
47
154193
2858
02:49
but they were actually even happier
48
157075
1834
ama krakerleri kuklamıza verdiklerinde
daha da mutlu olduklarını gösterdi.
daha da mutlu olduklarını gösterdi.
02:50
when they got to give
some of their Goldfish away.
some of their Goldfish away.
49
158933
2853
02:54
And this warm glow of giving
persists into adulthood.
persists into adulthood.
50
162423
4418
Vermenin oluşturduğu sıcak duygu
yetişkinlikte de devam ediyor.
yetişkinlikte de devam ediyor.
02:58
When we analyzed surveys
from more than 200,000 adults
from more than 200,000 adults
51
166865
4245
Dünya çapında 200.000'den fazla
yetişkinin katıldığı anket sonuçları
yetişkinin katıldığı anket sonuçları
03:03
across the globe,
52
171134
1553
dünya nüfusunun yaklaşık üçte birinin
03:04
we saw that nearly a third
of the world's population
of the world's population
53
172711
3212
03:07
reported giving at least some money
to charity in the past month.
to charity in the past month.
54
175947
3924
geçtiğimiz ay en azından bir miktar
para bağışladığını gösterdi.
para bağışladığını gösterdi.
03:12
Remarkably, in every
major region of the world,
major region of the world,
55
180535
4053
Dikkat çekicidir ki
dünyanın önemli bölgelerinde
dünyanın önemli bölgelerinde
bağış yapanlar
bağış yapmayanlardan daha mutlu,
bağış yapmayanlardan daha mutlu,
03:16
people who gave money to charity
were happier than those who did not,
were happier than those who did not,
56
184612
4549
hatta kendi kişisel maddi durumlarını
hesaba kattıktan sonra bile
hesaba kattıktan sonra bile
03:21
even after taking into account
their own personal financial situation.
their own personal financial situation.
57
189185
3825
03:25
And this correlation wasn't trivial.
58
193769
2597
ve aradaki bu ilişki önemsiz değil.
03:28
It looked like giving to charity
59
196908
2102
Bağış yapmanın mutluluğa etkisi,
iki kat fazla gelir ile aynı gibi.
iki kat fazla gelir ile aynı gibi.
03:31
made about the same
difference for happiness
difference for happiness
60
199034
2422
03:33
as having twice as much income.
61
201480
2663
Bir araştırmacı olarak dünya genelinde
03:37
Now, as a researcher,
62
205857
2087
03:39
if you're lucky enough
to stumble on an effect
to stumble on an effect
63
207968
2533
çocuk ve yetişkinlerde tekrarlanan
bir etkiye rastlayacak kadar şanslıysanız
bir etkiye rastlayacak kadar şanslıysanız
03:42
that replicates around the world
in children and adults alike,
in children and adults alike,
64
210525
4112
Bu insan doğasının bir parçası olabilir mi
diye merak etmeye başlarsınız.
diye merak etmeye başlarsınız.
03:46
you start to wonder:
65
214661
1849
03:48
Could this be part of human nature?
66
216534
2800
03:51
We know that pleasure
reinforces adaptive behaviors
reinforces adaptive behaviors
67
219848
4553
Şunu biliyoruz ki zevk
uyarlanabilir davranışları pekiştirir,
uyarlanabilir davranışları pekiştirir,
03:56
like eating and sex
68
224425
1892
yemek yemek ve seks gibi
türümüzün devamını sağlayan davranışlar.
türümüzün devamını sağlayan davranışlar.
03:58
that help perpetuate our species,
69
226341
3051
04:01
and it looked to me like giving
might be one of those behaviors.
might be one of those behaviors.
70
229416
4375
Ve bana göre paylaşmak da
bu davranışlardan olabilir.
bu davranışlardan olabilir.
Bu fikirler beni çok heyecanlandırmıştı
04:06
I was really excited about these ideas,
71
234639
2802
ve New York Times'ta
onlar hakkında yazdım.
onlar hakkında yazdım.
04:09
and I wrote about them
in the "New York Times."
in the "New York Times."
72
237465
2439
04:12
One of the people who read this article
73
240457
2115
Yazımı okuyanlar arasında
muhasebecim de vardı.
muhasebecim de vardı.
04:14
was my accountant.
74
242596
1602
04:16
(Laughter)
75
244222
3045
(Gülüşmeler)
04:19
Yeah.
76
247291
1162
Vergi zamanında muhasebecimin
karşısında oturmuş
karşısında oturmuş
04:20
At tax time, I found myself
seated across from him,
seated across from him,
77
248477
4050
kalemini, iyi saklanamamış bir kınamayla,
04:24
watching as he slowly tapped his pen
78
252551
2960
04:27
on the charitable giving line
of my tax return
of my tax return
79
255535
2880
vergi beyannamemin bağış satırına
yavaşça vurmasını izliyordum.
yavaşça vurmasını izliyordum.
04:30
with this look of, like,
80
258439
2017
04:32
poorly concealed disapproval.
81
260480
2397
04:34
(Laughter)
82
262901
2051
04:36
Despite building my career
by showing how great giving can feel,
by showing how great giving can feel,
83
264976
4876
Kariyerimi, bağış yapmanın ne kadar iyi
hissettirdiği üzerine yapmama rağmen
hissettirdiği üzerine yapmama rağmen
kendim pek bağış yapmıyordum.
04:41
I actually wasn't doing very much of it.
84
269876
3534
04:45
So I resolved to give more.
85
273434
2591
Bu yüzden daha sık bağış
yapmaya karar verdim.
yapmaya karar verdim.
O dönemde her yerde Suriyeli mülteci
kriziyle ilgili kahredici hikâyeler vardı.
kriziyle ilgili kahredici hikâyeler vardı.
04:48
Around that time,
86
276944
1834
04:50
devastating stories about
the Syrian refugee crisis
the Syrian refugee crisis
87
278802
3734
04:54
were everywhere.
88
282560
1639
04:56
I really wanted to help,
89
284826
1530
Gerçekten yardım etmek istedim
ve kredi kartımı çıkardım.
ve kredi kartımı çıkardım.
04:58
so I pulled out my credit card.
90
286380
2798
05:01
I knew my donations would probably
make a difference for someone somewhere,
make a difference for someone somewhere,
91
289202
5268
Bağışlarımın muhtemelen bir yerlerde
birileri için fark yaratacağını biliyordum
birileri için fark yaratacağını biliyordum
ama etkili bir bağış sitesine girip kart
numaramı yazmak yine de yeterli değildi.
numaramı yazmak yine de yeterli değildi.
05:06
but going to the website
of an effective charity
of an effective charity
92
294494
2930
05:09
and entering my Visa number
93
297448
2094
05:11
still just didn't feel like enough.
94
299566
2438
İşte o zaman Beşli Grup'u öğrendim.
05:15
That's when I learned
about the Group of Five.
about the Group of Five.
95
303091
3641
05:19
The Canadian government
allows any five Canadians
allows any five Canadians
96
307717
3587
Kanada hükûmeti, beş Kanadalıya bir
mülteci aileye destek olma izni veriyor.
mülteci aileye destek olma izni veriyor.
05:23
to privately sponsor a family of refugees.
97
311328
3092
Aileye, Kanada'daki ilk yıllarında
destek olabilmek için
destek olabilmek için
05:27
You have to raise enough money
to support the family
to support the family
98
315166
2767
yeterli miktarda para
biriktirmeniz gerekiyor
biriktirmeniz gerekiyor
05:29
for their first year in Canada,
99
317957
1933
05:31
and then they literally
get on a plane to your city.
get on a plane to your city.
100
319914
3676
ve ardından uçağa binip
şehrinize geliyorlar.
şehrinize geliyorlar.
Bu programın güzel olduğunu
düşündüğüm yönlerinden biri de
düşündüğüm yönlerinden biri de
05:36
One of the things that I think
is so cool about this program
is so cool about this program
101
324608
3750
kimsenin tek başına
katılmasına izin verilmemesi.
katılmasına izin verilmemesi.
05:40
is that no one is allowed to do it alone.
102
328382
2461
Ve biz beş kişilik bir grup olmak yerine
05:42
And instead of a Group of Five,
103
330867
2211
bir topluluk organizasyonuyla anlaştık
ve yirmi beş kişilik bir grup oluşturduk.
ve yirmi beş kişilik bir grup oluşturduk.
05:45
we ended up partnering
with a community organization
with a community organization
104
333102
2513
05:47
and forming a group of 25.
105
335639
2887
05:51
After almost two years
of paperwork and waiting,
of paperwork and waiting,
106
339716
3771
Neredeyse iki yıl süren evrak işleri
ve beklemeden sonra,
ve beklemeden sonra,
destek olacağımız ailenin altı
haftadan daha kısa bir sürede
haftadan daha kısa bir sürede
05:55
we learned that our family
would be arriving in Vancouver
would be arriving in Vancouver
107
343511
2694
05:58
in less than six weeks.
108
346229
1858
Vancouver'a geleceğini öğrendik.
06:00
They had four sons and a daughter,
109
348795
2522
Dört oğulları ve bir kızları vardı.
06:03
so we raced to find them a place to live.
110
351341
2921
Biz de onlara yaşayacakları
bir yer bulmaya çalıştık.
bir yer bulmaya çalıştık.
06:06
We were very lucky to find them a house,
111
354786
2485
Onlara bir ev bulabildiğimiz
için şanslıydık
için şanslıydık
ama biraz tadilata ihtiyacı vardı.
06:09
but it needed quite a bit of work.
112
357295
1689
Bu yüzden arkadaşlarım
akşamları ve hafta sonları gelip
akşamları ve hafta sonları gelip
06:11
So my friends came out
on evenings and weekends
on evenings and weekends
113
359008
2948
evi boyadılar, temizlediler
ve mobilyaları yerleştirdiler.
ve mobilyaları yerleştirdiler.
06:13
and painted and cleaned
and assembled furniture.
and assembled furniture.
114
361980
3319
Büyük gün geldiğinde buzdolabını süt
ve taze meyvelerle doldurduk
ve taze meyvelerle doldurduk
06:17
When the big day came,
115
365807
1658
06:19
we filled their fridge
with milk and fresh fruit
with milk and fresh fruit
116
367489
3406
ve aileyle buluşmak için
havaalanına gittik.
havaalanına gittik.
06:22
and headed to the airport
to meet our family.
to meet our family.
117
370919
3480
06:26
It was a little overwhelming for everyone,
118
374423
3765
Bu herkes için çok büyük bir şeydi,
özellikle de dört yaşındaki
çocukları için.
çocukları için.
06:30
especially the four-year-old.
119
378212
1917
06:32
His mother was reunited with her sister
120
380646
2927
Annesi, aynı programla daha önceden
Kanada'ya gelen kardeşiyle buluştu.
Kanada'ya gelen kardeşiyle buluştu.
06:35
who had come to Canada earlier
through the same program.
through the same program.
121
383597
3055
Birbirlerini on beş yıldır görmemişlerdi.
06:39
They hadn't seen each other in 15 years.
122
387074
3517
06:43
When you hear that more than
5.6 million refugees have fled Syria,
5.6 million refugees have fled Syria,
123
391952
6418
5 milyon 600 binden fazla mültecinin
Suriye'den kaçtığını duyduğunuzda
Suriye'den kaçtığını duyduğunuzda
insan beyninin idrak edecek
kadar gelişmiş olmadığı
kadar gelişmiş olmadığı
06:50
you're faced with this tragedy
124
398394
2013
06:52
that the human brain hasn't really
evolved to comprehend.
evolved to comprehend.
125
400431
4710
bir trajediyle karşı karşıya kalıyorsunuz.
Bu çok soyut bir şey.
06:57
It's so abstract.
126
405165
1993
07:00
Before, if any of us had been asked
to donate 15 hours a month
to donate 15 hours a month
127
408746
3189
Daha önce, mültecilere yardım etmek için
bizden ayda on beş saat bağış
yapmamız istenseydi
yapmamız istenseydi
07:03
to help out with the refugee crisis,
128
411959
2575
07:06
we probably would have said no.
129
414558
2090
muhtemelen hayır derdik.
07:09
But as soon as we took our family
to their new home in Vancouver,
to their new home in Vancouver,
130
417545
3501
Ama ailemizi Vancouver'daki yeni
evlerine götürür götürmez
evlerine götürür götürmez
hepimiz aynı şeyin farkına vardık:
07:13
we all had the same realization:
131
421070
2371
Onların mutlu olmaları için gereken
her şeyi yapacaktık.
her şeyi yapacaktık.
07:15
we were just going to do whatever it took
to help them be happy.
to help them be happy.
132
423465
3644
07:19
This experience made me think
a little more deeply about my research.
a little more deeply about my research.
133
427743
5782
Bu tecrübe, çalışmam hakkında biraz
daha derin düşünmemi sağladı.
daha derin düşünmemi sağladı.
İnsanların, yardım ettikleri kişilerle
gerçek bir bağ hissettiklerinde
gerçek bir bağ hissettiklerinde
07:25
Back in my lab,
134
433972
1300
07:27
we'd seen the benefits of giving spike
135
435296
2792
ve onların hayatlarında
yaptıkları değişikleri
yaptıkları değişikleri
07:30
when people felt a real sense
of connection with those they were helping
of connection with those they were helping
136
438112
3976
zihinlerinde kolayca
canlandırabildiklerinde
canlandırabildiklerinde
07:34
and could easily envision
the difference they were making
the difference they were making
137
442112
2715
bağışlamanın yararlarının
arttığını gördük.
arttığını gördük.
07:36
in those individuals' lives.
138
444851
1537
07:39
For example, in one experiment,
139
447333
1871
Örneğin bir çalışmada katılımcılara
07:41
we gave participants an opportunity
to donate a bit of money
to donate a bit of money
140
449228
2911
UNICEF veya Spread the Net'e bir miktar
para bağışlamaları için olanak verdik.
para bağışlamaları için olanak verdik.
07:44
to either UNICEF or Spread the Net.
141
452163
2588
Bilerek bu hayır kurumlarını seçtik
çünkü ikisi de ortaktı
çünkü ikisi de ortaktı
07:46
We chose these charities intentionally,
142
454775
2272
07:49
because they were partners and shared
the same critically important goal
the same critically important goal
143
457071
3851
ve son derece önemli bir
hedefleri vardı: çocuk sağlığı.
hedefleri vardı: çocuk sağlığı.
07:52
of promoting children's health.
144
460946
1542
Ama UNICEF o kadar büyük
ve geniş bir hayır kurumu ki
ve geniş bir hayır kurumu ki
07:55
But I think UNICEF is just
such a big, broad charity
such a big, broad charity
145
463798
4642
sizin az miktardaki bağışınızın
08:00
that it can be a little hard to envision
146
468464
1983
nasıl bir fark yaratacağını zihinde
canlandırmak biraz zor olabilir.
canlandırmak biraz zor olabilir.
08:02
how your own small donation
will make a difference.
will make a difference.
147
470471
3230
08:06
In contrast, Spread the Net
offers donors a concrete promise:
offers donors a concrete promise:
148
474245
5022
Buna karşın Spread the Net,
bağış yapanlara somut bir söz veriyor:
bağış yapanlara somut bir söz veriyor:
08:11
for every 10 dollars donated,
149
479291
1605
Bağışlanan her on dolar başına,
08:12
they provide one bed net
to protect a child from malaria.
to protect a child from malaria.
150
480920
3669
bir çocuğu sıtmadan korumak için
bir cibinlik temin ediyorlar.
bir cibinlik temin ediyorlar.
08:17
We saw that the more money
people gave to Spread the Net,
people gave to Spread the Net,
151
485368
3481
Katılımcılar, Spread the Net'e
ne kadar çok bağış yaparsa
ne kadar çok bağış yaparsa
08:20
the happier they reported
feeling afterward.
feeling afterward.
152
488873
3042
o kadar çok mutlu
hissettiklerini bildirdiler.
hissettiklerini bildirdiler.
08:24
In contrast, this emotional
return on investment
return on investment
153
492740
4130
Buna karşın UNICEF'e bağış yapıldığında
08:28
was completely eliminated
when people gave money to UNICEF.
when people gave money to UNICEF.
154
496894
4485
bağışlamanın bu duygusal getirisi
tamamen ortadan kalkmıştı.
tamamen ortadan kalkmıştı.
Bu, şunu ortaya koyuyor:
08:33
So this suggests that just
giving money to a worthwhile charity
giving money to a worthwhile charity
155
501994
4087
Sadece değerli bir hayır kurumuna
bağış yapmak her zaman yeterli değildir.
bağış yapmak her zaman yeterli değildir.
08:38
isn't always enough.
156
506105
1489
Bağışınızın tam olarak nasıl
bir fark yaratacağını da
bir fark yaratacağını da
08:39
You need to be able to envision
157
507997
2129
08:42
how, exactly, your dollars
are going to make a difference.
are going to make a difference.
158
510150
3645
zihninizde canlandırabilmeniz gerekiyor.
08:46
Of course, the Group of Five program
takes this idea to a whole new level.
takes this idea to a whole new level.
159
514524
4758
Tabii Beşli Grup bu fikri
bir üst seviyeye taşıyor.
bir üst seviyeye taşıyor.
08:51
When we first took on this project,
160
519678
1723
Projeye yeni başladığımızda mültecilerin
ne zaman geleceğini konuşurduk.
ne zaman geleceğini konuşurduk.
08:53
we would talk about when
the refugees would arrive.
the refugees would arrive.
161
521425
3242
Şimdiyse onlara ailemiz diyoruz.
08:57
Now, we just refer to them as our family.
162
525158
3448
09:00
Recently, we took the kids ice skating,
163
528630
2592
Kısa süre önce çocuklarla
buz patenine gittik
buz patenine gittik
ve günün devamında
altı yaşındaki oğlum Oliver,
altı yaşındaki oğlum Oliver,
09:03
and later that day,
my six-year-old, Oliver, asked me,
my six-year-old, Oliver, asked me,
164
531246
4221
bana ailemizdeki en büyük çocuğun
kim olduğunu sordu.
kim olduğunu sordu.
09:07
"Mommy, who is the oldest
kid in our family?"
kid in our family?"
165
535491
2736
09:10
I assumed he was talking
about his plethora of cousins,
about his plethora of cousins,
166
538908
3624
Bir sürü kuzeninden birini
kastettiğini düşündüm
kastettiğini düşündüm
ve onları kastediyordu
09:14
and he was talking about them,
167
542556
2000
ama aynı zamanda
bizim Suriyeli ailemizi de kastediyordu.
bizim Suriyeli ailemizi de kastediyordu.
09:16
but also about our Syrian family.
168
544580
2514
09:19
Since our family arrived,
169
547832
1841
Ailemiz geldiğinden beri
birçok kişi ve kurum yardım teklif etti.
birçok kişi ve kurum yardım teklif etti.
09:21
so many people and organizations
have offered to help,
have offered to help,
170
549697
4160
Ücretsiz diş dolgusundan yaz kamplarına
kadar her şeyi karşıladılar.
kadar her şeyi karşıladılar.
09:25
providing everything
from free dental fillings
from free dental fillings
171
553881
3545
09:29
to summer camps.
172
557450
2005
Bu, toplumumuzda var olan
cömertliği görmemi sağladı.
cömertliği görmemi sağladı.
09:32
It's made me see the goodness
that exists in our community.
that exists in our community.
173
560125
4097
09:36
Thanks to one donation,
174
564990
1587
Bir bağış sayesinde çocuklar
bisiklet kampına gitti
bisiklet kampına gitti
09:38
the kids got to go to bike camp,
175
566601
2788
ve haftanın her günü
grubumuzdan bazı kişiler,
grubumuzdan bazı kişiler,
09:41
and every day of the week,
176
569413
1498
09:42
some member of our group
tried to be there to cheer for them.
tried to be there to cheer for them.
177
570935
3092
çocukları neşelendirmek için
orada bulunmaya çalıştılar.
orada bulunmaya çalıştılar.
09:46
I happened to be there
178
574591
1177
Yan denge tekerleri çıkacağı gün
ben de oradaydım
ben de oradaydım
09:47
the day the training wheels
were supposed to come off,
were supposed to come off,
179
575792
2554
ve şunu söyleyeyim, dört yaşındaki çocuk
bunun iyi bir fikir olduğunu düşünmüyordu.
bunun iyi bir fikir olduğunu düşünmüyordu.
09:50
and let me tell you, the four-year-old
did not think this was a good idea.
did not think this was a good idea.
180
578370
3965
09:55
So I went over and talked to him
181
583483
2094
Ben de yanına gidip onunla konuştum
ve ona yan tekerler olmadan sürmenin
ileriye dönük yararlarını anlattım.
ileriye dönük yararlarını anlattım.
09:57
about the long-term benefits
of riding without training wheels.
of riding without training wheels.
182
585601
3627
(Gülüşmeler)
10:01
(Laughter)
183
589252
2438
Sonra onun sadece dört yaşında olduğunu
ve çok az İngilizce bildiğini hatırladım.
ve çok az İngilizce bildiğini hatırladım.
10:03
Then I remembered that he was four
and barely spoke English.
and barely spoke English.
184
591714
3903
Bu yüzden, konuşmamı onun kesinlikle
bildiği bir kelimeye düşürdüm:
bildiği bir kelimeye düşürdüm:
10:07
So I reverted to two words
he definitely knew:
he definitely knew:
185
595641
4017
10:11
ice cream.
186
599682
1195
dondurma.
10:13
You try without training wheels,
I'll buy you ice cream.
I'll buy you ice cream.
187
601535
3487
Yan tekerler olmadan sürmeyi
denersen sana dondurma alırım.
denersen sana dondurma alırım.
10:17
Here's what happened next.
188
605046
1631
Devamında olan şey şuydu:
10:19
(Video) ED: Yes. Yeah!
189
607565
2741
(Video) Elizabeth Dunn: Evet, evet!
10:22
Kid: I'm gonna try.
190
610330
1151
Çocuk: Deneyeceğim.
10:23
ED: Oh my God! Look at you go!
191
611505
1877
Elizabeth Dunn: Aman Tanrım!
Kendine bir bak!
Kendine bir bak!
10:25
(Squealing) Look at you go!
You're doing it all by yourself!
You're doing it all by yourself!
192
613406
2891
Nasıl gittiğine bak!
Kendi kendine sürüyorsun!
Kendi kendine sürüyorsun!
10:28
(Audience) (Laughter)
193
616321
1205
10:29
(Video) ED: Good job!
194
617550
2104
Aferin sana!
10:32
(Audience) (Laughter)
195
620142
1537
(Gülme sesleri)
10:33
(Applause)
196
621703
4459
(Alkışlar)
10:38
ED: So this is the kind of helping
that human beings evolved to enjoy,
that human beings evolved to enjoy,
197
626186
5901
Elizabeth Dunn: İşte insanların
zevk aldıkları yardımlar bu tür yardımlar
zevk aldıkları yardımlar bu tür yardımlar
10:44
but for 40 years,
198
632111
1911
ama 40 yıl boyunca
Kanada, vatandaşların mültecilere
destek olmasını sağlayan tek ülkeydi.
destek olmasını sağlayan tek ülkeydi.
10:46
Canada was the only country in the world
199
634046
2447
10:48
that allowed private citizens
to sponsor refugees.
to sponsor refugees.
200
636517
3460
10:52
Now -- Canada!
201
640565
2184
Şimdi -- Kanada!
10:54
(Applause)
202
642773
2160
(Alkışlar)
10:56
It's pretty great.
203
644957
1316
Oldukça güzel bir şey.
10:59
Now Australia and the UK
are starting up similar programs.
are starting up similar programs.
204
647354
3546
Şimdi Avustralya ve Birleşik Krallık da
buna benzer programlar başlatıyor.
buna benzer programlar başlatıyor.
Başka ülkeler de bunu mümkün kılsa
11:03
Just imagine how different
the refugee crisis could look
the refugee crisis could look
205
651613
3503
mülteci krizinin ne kadar farklı
olabileceğini bir tahmin edin.
olabileceğini bir tahmin edin.
11:07
if more countries made this possible.
206
655140
2459
11:10
Creating these kinds of meaningful
connections between individuals
connections between individuals
207
658647
3981
Kişiler arasında
böyle anlamlı bağlar oluşturmak,
böyle anlamlı bağlar oluşturmak,
baş edilemeyecek gibi görünen
zorlukları aşmamıza olanak sağlıyor.
zorlukları aşmamıza olanak sağlıyor.
11:14
provides an opportunity
to deal with challenges
to deal with challenges
208
662652
2867
11:17
that feel overwhelming.
209
665543
2124
Bu zorluklardan biri de şu anda bulunduğum
noktadan birkaç blok uzakta,
noktadan birkaç blok uzakta,
11:20
One of those challenges lies just blocks
from where I'm standing right now,
from where I'm standing right now,
210
668429
4929
yani Vancouver'ın
Downtown Eastside bölgesinde.
Downtown Eastside bölgesinde.
11:25
in the Downtown Eastside of Vancouver.
211
673382
2604
11:28
By some measures, it's the poorest
urban postal code in Canada.
urban postal code in Canada.
212
676010
4328
Bazı ölçümlere göre burası,
Kanada'nın en fakir kentsel bölgesi.
Kanada'nın en fakir kentsel bölgesi.
11:32
We actually debated whether
to bring over a family of refugees,
to bring over a family of refugees,
213
680854
3085
Yaşadığımız yerde yardıma
ihtiyacı olan o kadar çok kişi var ki
ihtiyacı olan o kadar çok kişi var ki
onlar varken mülteci bir aileye
destek olup olmamayı çok düşündük.
destek olup olmamayı çok düşündük.
11:35
because there are so many people
right here already struggling.
right here already struggling.
214
683963
3652
Arkadaşım Evan, küçüklüğünde ailesiyle bu
muhitten geçerken arka koltuğa siniyormuş.
muhitten geçerken arka koltuğa siniyormuş.
11:39
My friend Evan told me
that when he was a kid
that when he was a kid
215
687639
2684
11:42
and his parents drove
through this neighborhood,
through this neighborhood,
216
690347
2269
11:44
he would duck down in the back seat.
217
692640
2517
Ama ebeveynleri, büyüdüğü zaman,
o bölgedeki bir lokantanın kapılarını açıp
o bölgedeki bir lokantanın kapılarını açıp
11:48
But Evan's parents
never would have guessed
never would have guessed
218
696077
2537
11:50
that when he grew up,
219
698638
1617
11:52
he would open up the doors
of a local restaurant
of a local restaurant
220
700279
2701
bu kişiler üç çeşit akşam yemeğinin
tadını çıkarsınlar diye
tadını çıkarsınlar diye
11:55
and invite this community inside
to enjoy three-course dinners.
to enjoy three-course dinners.
221
703004
4315
onları davet edeceğini
tahmin bile edemezlerdi.
tahmin bile edemezlerdi.
11:59
The program that Evan helped build
is called "Plenty of Plates,"
is called "Plenty of Plates,"
222
707997
3871
Evan'ın da kurulmasına yardım ettiği
bu programın ismi "Plenty of Plates"
bu programın ismi "Plenty of Plates"
ve hedef sadece ücretsiz
yemek dağıtmak değil
yemek dağıtmak değil
12:03
and the goal is not just
to provide free meals
to provide free meals
223
711892
2417
bu program olmasa göz göze bile
gelmeyecek insanlar arasında
gelmeyecek insanlar arasında
12:06
but to create moments of connection
224
714333
2026
12:08
between people who otherwise
might never make eye contact.
might never make eye contact.
225
716383
3396
dostluk anıları oluşturabilmek.
12:12
Each night, a local business
sponsors the dinner
sponsors the dinner
226
720216
3080
Her akşam, bölgedeki bir iş kurumu
akşam yemeğine sponsor oluyor
akşam yemeğine sponsor oluyor
12:15
and sends a team of volunteers
227
723320
1928
ve yemeği hazırlaması ve sunması için
gönüllülerden oluşan bir grup gönderiyor.
gönüllülerden oluşan bir grup gönderiyor.
12:17
who help make and serve the meal.
228
725272
1944
12:19
Afterward, the leftovers get distributed
to people who are out on the street,
to people who are out on the street,
229
727732
4886
Yemeğin ardından, arta kalanlar
sokakta yatanlara ulaştırılıyor
sokakta yatanlara ulaştırılıyor
ve devamındaki günlerde bu insanlara
12:24
and importantly, there's enough money left
230
732642
2019
12:26
to provide a thousand free lunches
for this community
for this community
231
734685
2520
ücretsiz yüzlerce öğün
sağlayabilecek kadar para kalıyor.
sağlayabilecek kadar para kalıyor.
12:29
in the days that follow.
232
737229
1570
Ama bu programın iyi yönleri
sadece yemekten daha fazla.
sadece yemekten daha fazla.
12:31
But the benefits of this program
extend beyond food.
extend beyond food.
233
739494
3600
12:35
For the volunteers, it provides
an opportunity to engage with people,
an opportunity to engage with people,
234
743666
4657
Program, gönüllülere başkalarıyla
iletişime geçme imkânı sağlıyor,
iletişime geçme imkânı sağlıyor,
oturup onların hikâyelerini
dinleme olanakları oluyor.
dinleme olanakları oluyor.
12:40
to sit down and hear their stories.
235
748347
2909
12:43
After this experience,
one volunteer changed his commute
one volunteer changed his commute
236
751733
4153
Bu deneyimden sonra, bir gönüllü
işe gidiş geliş yolunu değiştirdi
işe gidiş geliş yolunu değiştirdi
böylece bu muhitten kaçınmak
yerine onun içinden yürüyor
yerine onun içinden yürüyor
12:47
so that instead of avoiding
this neighborhood,
this neighborhood,
237
755910
2879
12:50
he walks through it,
238
758813
1502
ve yoldaki tanıdık simalara gülümsüyor
veya onlarla göz teması kuruyor.
veya onlarla göz teması kuruyor.
12:52
smiling or making eye contact
as he passes familiar faces.
as he passes familiar faces.
239
760339
4020
Hepimiz yardım etmeyi
zevk alarak yapabiliriz.
zevk alarak yapabiliriz.
12:57
All of us are capable
of finding joy in giving.
of finding joy in giving.
240
765270
3773
13:01
But we shouldn't expect this
to happen automatically.
to happen automatically.
241
769551
3189
Ama bunun otomatik olarak
gerçekleşmesini beklememeliyiz.
gerçekleşmesini beklememeliyiz.
13:05
Spending money helping others
doesn't necessarily promote happiness.
doesn't necessarily promote happiness.
242
773359
4292
Para bağışlamak ve başkalarına
yardım etmek ille de mutluluk getirmez.
yardım etmek ille de mutluluk getirmez.
13:09
Instead, it matters how we do it.
243
777675
3099
Bunun yerine
bunu nasıl yaptığımız önemli.
bunu nasıl yaptığımız önemli.
13:13
And if we want people to give more,
244
781223
2689
Eğer insanların daha fazla
hayır yapmasını istiyorsak
hayır yapmasını istiyorsak
13:15
we need to subvert the way we think
about charitable giving.
about charitable giving.
245
783936
4126
şimdiki hayırseverlikle ilgili
düşüncemizi yıkmamız gerekiyor.
düşüncemizi yıkmamız gerekiyor.
Paylaştığımız insanlığın değerinin
artmasını sağlayacak
artmasını sağlayacak
13:20
We need to create opportunities to give
246
788086
2535
13:22
that enable us to appreciate
our shared humanity.
our shared humanity.
247
790645
3457
bağışlar yapma imkânları oluşturmalıyız.
13:26
If any of you work for a charity,
248
794737
2436
Eğer aranızda hayır kurumlarında
çalışanlar varsa
çalışanlar varsa
bağışçılarınızı kalem
veya takvimlerle ödüllendirmeyin.
veya takvimlerle ödüllendirmeyin.
13:29
don't reward your donors
with pens or calendars.
with pens or calendars.
249
797197
3444
13:33
(Applause)
250
801959
3819
(Alkışlar)
Fedakârlıklarının spesifik etkilerini
görmelerine ve yardım ettikleri bireylerle
görmelerine ve yardım ettikleri bireylerle
13:37
Reward them with the opportunity
251
805802
1877
13:39
to see the specific impact
that their generosity is having
that their generosity is having
252
807703
4260
ya da topluluklarla bağ kurmalarına
imkân sağlayarak onları ödüllendirin.
imkân sağlayarak onları ödüllendirin.
13:43
and to connect with the individuals
and communities they're helping.
and communities they're helping.
253
811987
4504
13:49
We're used to thinking about giving
as something we should do.
as something we should do.
254
817519
4937
Yardım etmeyi, yapmamız gereken
bir şey olarak görmeye alışığız.
bir şey olarak görmeye alışığız.
13:54
And it is.
255
822480
1333
Ve öyle olmalı da.
13:56
But in thinking about it this way,
256
824551
2558
Ama böyle düşünerek
insan olmanın en iyi
yönlerinden birini kaçırıyoruz:
yönlerinden birini kaçırıyoruz:
13:59
we're missing out on one of
the best parts of being human:
the best parts of being human:
257
827133
4759
Biz başkalarına yardım etmekten
zevk duyabilecek şekilde geliştik.
zevk duyabilecek şekilde geliştik.
14:03
that we have evolved to find joy
in helping others.
in helping others.
258
831916
4528
14:09
Let's stop thinking about giving
as just this moral obligation
as just this moral obligation
259
837041
5246
Yardımı, bir ahlaki zorunluluk
olarak düşünmeyi bırakıp
olarak düşünmeyi bırakıp
onu bir zevk kaynağı olarak
görmeye başlayalım.
görmeye başlayalım.
14:14
and start thinking of it
as a source of pleasure.
as a source of pleasure.
260
842311
4050
14:18
Thank you.
261
846782
1194
Teşekkürler.
(Alkışlar)
14:20
(Applause)
262
848000
4873
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Dunn - Happiness researcherElizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness.
Why you should listen
When Elizabeth Dunn got her first job, she wondered what to do with the money that was suddenly appearing in her bank account. So she teamed up with her friend Mike Norton (at Harvard) to figure out how people could use money to buy the most happiness. She and Norton wrote a book called Happy Money, which presents five research-based principles designed to help individuals and organizations use their money in happier ways. It was selected by the Washington Post as one of the "top 20 books every leader should read."
Recently, her work has focused on how people navigate trade-offs between time and money, and how mobile technology can both support and undermine human happiness. Dunn is an avid skier and surfer, and she survived a shark attack.
Elizabeth Dunn | Speaker | TED.com