ABOUT THE SPEAKER

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com

TEDxCreativeCoast

Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation

سێلێستی هیدڵ: ١٠ ڕێگا بۆ گفتوگۆیەکی باشتر

Filmed: 2015-05-01

Readability: 3.1

17,081,256 views

کاتێک کارەکەت پەیوەست دەبێت بەوەی چەندێک بە باشی قسە لەگەڵ خەڵک دەکەیت، شتی زۆر فێر ئەبیت لەسەر ئەوەی چۆن گفتوگۆیەک بکەیت --- و دەزانن کە زۆربەمان بە شێوەیەکی باش گفتوگۆ ناکەین. سیلیستی هیدڵی بۆ چەندین ساڵ وەک پێشکەشکاری ڕادیۆ کاری کردووە، و پێکهاتەکانی گفتوگۆیەکی باش دەزانێت: ڕاستگۆیی، پووختی، ڕوونی، و بڕێکی تەندرووست گوێگرتن. لەم قسەکردنەیدا، ١٠ یاسای بەسوودمان پێدەڵێت بۆ گفتوگۆیەکی باشتر. "بڕۆ دەر، قسە لەگەڵ خەڵک بکە، گوێ لە خەڵک بگرە،"هەروەها "لەهەمووشی گرنگتر، ئامادەبە بۆ ".ئەوەی سەرسام بکرێیت

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

زۆر باشه‌، ده‌مه‌وێت
:ده‌ستتان به‌رز بكه‌نه‌وه‌

00:12

All right, I want to see a show of hands:

0

840

1953

چه‌ند كه‌س له‌ ئێوه‌ یه‌كێكى له‌
فه‌یسبووكی خۆی لابردووه‌

00:14

how many of you have
unfriended someone on Facebook

1

2817

2399

00:17

because they said something offensive
about politics or religion,

2

5240

3856

چونكه‌ شتێكى زویركه‌ری گوتووه‌
،ده‌رباره‌ى سیاسه‌ت، ئایین

00:21

childcare, food?

3

9120

2136

منداڵ په‌روه‌رده‌كردن یاخود خواردن؟

(پێکەنین)

00:23

(Laughter)

4

11280

1936

وه‌ چه‌ند كه‌س له‌ ئێوه‌ كه‌سێك هه‌یه‌
خۆی به‌دوور ئه‌گرێت لێی

00:25

And how many of you
know at least one person that you avoid

5

13240

2816

00:28

because you just don't want
to talk to them?

6

16079

2281

چونكه‌ نایه‌وێت قسه‌ى له‌گه‌ڵ بكات؟

(پێکەنین)

00:30

(Laughter)

7

18880

2056

ده‌زانن، جاران وابوو كه‌ بۆ ئه‌وه‌ى
،گفتوگۆیه‌كى ڕێكوپێك بكه‌ین

00:32

You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,

8

20960

3216

ده‌بوو بە گوێی ئامۆژگارییه‌كه‌ی ناو
ماى فه‌یر له‌یدى"ی هێنری هیگینس بكه‌ین"

00:36

we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":

9

24200

3216

په‌یوه‌ست به‌ به‌ كه‌ش و هه‌وا و
ته‌ندروستیته‌وه‌

00:39

Stick to the weather and your health.

10

27440

1816

به‌ڵام لە ئێستادا، به‌ هۆى گۆڕانی كه‌ش و
--هه‌وا و دژه‌ ڤاكسین، ئه‌و بابه‌تانه‌ش

00:41

But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --

11

29280

3376

(پێکەنین)

00:44

(Laughter)

12

32680

1296

00:46

are not safe either.

13

34000

1296

چیتر سەلامەت نین بۆ باسکردن

00:47

So this world that we live in,

14

35320

2440

،كه‌واته‌ ئه‌م جیهانه‌ی كه‌ تیایدا ده‌ژین

ئه‌م جیهانه‌ی هه‌موو گفتوگۆیه‌ك

00:50

this world in which every conversation

15

38520

2576

،ده‌شێت ده‌مه‌قاڵێیه‌كى لێ بكه‌وێته‌وه‌

00:53

has the potential
to devolve into an argument,

16

41120

2176

كه‌ تیایدا سیاسه‌تمه‌داره‌كانمان
،ناتوانن له‌گه‌ڵ یه‌كدا بدوێن

00:55

where our politicians
can't speak to one another

17

43320

2286

00:57

and where even the most trivial of issues

18

45630

2306

كه‌ ته‌نانه‌ت بێ بایه‌خترین پرسه‌كان

00:59

have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.

19

47960

4976

كه‌سانى بۆ په‌یدا ببێت شه‌ڕى
.له‌ پێناو و له‌ دژیشدا بكات، ئاسایی نییه‌

لێكۆڵینه‌وه‌ى پیو وورد بینییه‌كی
،له‌سه‌ر ١٠٠٠٠ ئه‌مریكى ئه‌نجامداوه‌

01:04

Pew Research did a study
of 10,000 American adults,

20

52960

3096

،كه‌ تیایدا بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌ له‌ ئێستا
،لە هەموو کات زیاتر جەمسەرگیر بووین

01:08

and they found that at this moment,
we are more polarized,

21

56080

2736

01:10

we are more divided,

22

58840

1296

،له‌ هه‌موو كات زیاتر دابه‌ش بووین

01:12

than we ever have been in history.

23

60160

2776

.بەراورد بە درێژایی مێژوو

01:14

We're less likely to compromise,

24

62960

1576

،ئه‌گه‌ری كه‌متره‌ سازش بكه‌ین

واتای ئه‌وه‌یه‌ گوێ له‌ یه‌كتر ناگرین

01:16

which means we're
not listening to each other.

25

64560

2176

بڕیار ده‌ده‌ین ده‌رباره‌ى
،ئه‌وه‌ى له‌ كوێ بژین

01:18

And we make decisions about where to live,

26

66760

2536

ژیانی هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ كێ
پێكبێنین، ته‌نانه‌ت هاوڕێكانمان كێ بن

01:21

who to marry and even
who our friends are going to be,

27

69320

2616

01:23

based on what we already believe.

28

71960

2096

هەمووی لەسەر بنچینەی
.ئه‌و شتانەی خۆمان باوه‌ڕمان پێیه‌تى

01:26

Again, that means
we're not listening to each other.

29

74080

2976

دووباره‌، واتای ئه‌وه‌یه‌
.گوێ له‌ یه‌كتر ناگرین

01:29

A conversation requires a balance
between talking and listening,

30

77080

3336

،گفتوگۆ پێویستى به‌ هاوسه‌نگى
هه‌یه‌ له‌ نێوان ئاخاوتن و گوێ گرتندا

01:32

and somewhere along the way,
we lost that balance.

31

80440

2656

ئێمه‌ش له‌ قۆناغێكی ئه‌و ڕێگایه‌دا
هاوسه‌نگییه‌كه‌مان له‌ده‌ستدا

01:35

Now, part of that is due to technology.

32

83120

1896

ئێستا ئه‌مه‌ به‌شێكى
.به‌ هۆى ته‌كنۆلۆژیاوه‌یه‌

01:37

The smartphones that you all
either have in your hands

33

85040

2576

ئەو مۆبایلە زیرەکانەی هەمووتان پێتانە

01:39

or close enough that you could
grab them really quickly.

34

87640

2656

.یاخود هێندە نزیكه‌ ده‌توانن زوو بیگه‌نێ

،به‌ پێى لێكۆڵینه‌وه‌ى پیو

01:42

According to Pew Research,

35

90320

1296

نزیكه‌ى سێ یه‌كى هه‌رزه‌كارانی ئه‌مریكا
.له‌ ڕۆژێكدا زیاتر له‌ سه‌د نامه‌ ده‌نێرن

01:43

about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.

36

91640

4896

وه‌ زۆربه‌یان یان هه‌موویان ئه‌گه‌رى
زیاتری هه‌یه‌ نامه‌ بۆ هاوڕێكانیان بنێرن

01:48

And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends

37

96560

4576

وه‌ك له‌وه‌ى ڕوو به‌ ڕوو
.قسه‌یان له‌گه‌ڵا بكه‌ن

01:53

than they are to talk
to them face to face.

38

101160

2080

پارچه‌ نووسینێكى به‌نرخ هه‌یه‌ له‌
.ناوچه‌یه‌كی زه‌ریای ئه‌تڵه‌سی

01:56

There's this great piece in The Atlantic.

39

104160

1976

01:58

It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.

40

106160

2856

له‌ لایه‌ن مامۆستایه‌كى دواناوه‌ندى
،به‌ ناوى پۆڵ بارنوێڵه‌وه‌

02:01

And he gave his kids
a communication project.

41

109040

2136

.وه‌ پرۆژه‌یه‌كى دا به‌ خوێندكاره‌كانی

02:03

He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.

42

111200

3736

ده‌یویست فێریان بكات چۆن بێ نوسینی
.تێبینی قسه‌ له‌سه‌ر بابه‌تێك بكه‌ن

"....ئەمەی وت: "درکم بەوە کرد کە

02:06

And he said this: "I came to realize..."

43

114960

1905

02:08

(Laughter)

44

116889

3287

(پێکەنین)

02:12

"I came to realize
that conversational competence

45

120200

3176

درکم بەوە کرد كه‌ كارامه‌یى گفتوگۆ كردن"

02:15

might be the single
most overlooked skill we fail to teach.

46

123400

4096

ڕه‌نگه‌ پشتگوێخراوترین شاره‌زایی بێت
كه‌ شكستمان هێناوه‌ له‌ فێركردنى منداڵاندا

02:19

Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,

47

127520

4296

منداڵان ڕۆژانە چەندین کاتژمێر بەسەر دەبەن
لەگەڵ یەکدا لە بەردەم شاشەکاندا

به‌ڵام به‌ ده‌گمه‌ن
ده‌رفه‌تى ئه‌وه‌یان دەبێ

02:23

but rarely do they have an opportunity

48

131840

1856

02:25

to hone their interpersonal
communications skills.

49

133720

2576

تواناکانیان بۆ په‌یوه‌ندییه‌ نێو تاکە
.كه‌سییه‌كانیان باشتر بکەن

02:28

It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:

50

136320

3176

،ڕه‌نگه‌ پرسیاره‌كه‌ جێى پێكه‌نین بێت
:به‌ڵام ده‌بێت له‌ خۆمان بپرسین

02:31

Is there any 21st-century skill

51

139520

1936

هیچ شاره‌زاییه‌ك هه‌یه‌ له‌ سه‌ده‌ى ٢١دا

02:33

more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"

52

141480

5576

هێنده‌ى ئه‌وه‌ گرنگ بێت گفتوگۆیه‌كى یەک
"پارچە لە بیروڕا و باوه‌ڕبەخۆبومان هه‌بێت؟

02:39

Now, I make my living talking to people:

53

147080

2216

من بژێوی ژیانم لەسەر قسەکردنە
:لەگەڵ خەڵکدا

02:41

Nobel Prize winners, truck drivers,

54

149320

2256

،براوه‌كانی خه‌ڵاتى نوبڵ، شۆفێری لۆرى

02:43

billionaires, kindergarten teachers,

55

151600

2416

،بلیۆنێرەکان، مامۆستایانی باخچه‌ى ساوایان

.سه‌رۆكەکانی وڵات، وەستای ئاو

02:46

heads of state, plumbers.

56

154040

2696

.له‌گه‌ڵ ئەو کەسانەدا ده‌دوێم كه‌ به‌دڵمن
.له‌گه‌ڵ ئەانەشدا ده‌دوێم كه‌ به‌دڵم نین

02:48

I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.

57

156760

3048

02:51

I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.

58

159832

3784

له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا ده‌دوێم كه‌ له‌سه‌ر
.ئاستێكى كه‌سیدا هاوڕانیم له‌گه‌ڵیان

02:55

But I still have
a great conversation with them.

59

163640

2776

.به‌ڵام هێشتا گفتوگۆیه‌كى زۆر باشمان دەبێت

02:58

So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk

60

166440

3896

بۆیه‌ پێم خۆشه‌ ١٠ خوله‌كى داهاتووتان
له‌گه‌ڵ به‌سه‌ر به‌رم و نیشانتان بده‌م

03:02

and how to listen.

61

170360

1360

.چۆن گفتوگۆ بکەن و چۆن گوێ بگرن

زۆرێك له‌ ئێوه‌ زۆر
،ئامۆژگاریتان له‌سه‌ر ئه‌مه‌ بیستووه‌

03:04

Many of you have already heard
a lot of advice on this,

62

172800

2616

03:07

things like look the person in the eye,

63

175440

1976

،بۆ نموونە سه‌یرکردنى چاوى كه‌سه‌كه‌

03:09

think of interesting topics
to discuss in advance,

64

177440

3816

پێشتر بیر له‌ بابه‌تى سه‌رنج ڕاكێش
،بكه‌ره‌وه‌ بۆ باس كردن

03:13

look, nod and smile to show
that you're paying attention,

65

181280

4776

سه‌یر بكه‌، سه‌ر بله‌قێنه‌ و بزە بکە بۆ
،ئه‌وه‌ى نیشانى بده‌یت كه‌ سەرنجت لایەتی

03:18

repeat back what you just heard
or summarize it.

66

186080

2896

ئەوە دووبارە بکەرەوە کە
.دەیبیستیت یان پووختی بكه‌ره‌وه‌

03:21

So I want you to forget all of that.

67

189000

1736

بۆیه‌ ده‌مه‌وێت هه‌موو
.ئه‌وانه‌ له‌ بیر بكه‌ن

03:22

It is crap.

68

190760

1216

.قسه‌ى هیچن

03:24

(Laughter)

69

192000

3016

(پێکەنین)

03:27

There is no reason to learn
how to show you're paying attention

70

195040

4256

پێویست به‌وه‌ ناكات فێربیت چۆن
،سه‌رنجت لاى کەسێک بێت

03:31

if you are in fact paying attention.

71

199320

3656

.ئه‌كه‌ر تۆ به‌ ڕاستى سه‌رنجت لاى بێت

(پێکەنین)

03:35

(Laughter)

72

203000

1856

(چەپڵەلێدان)

03:36

(Applause)

73

204880

2896

03:39

Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer

74

207800

3656

من وه‌ك پێشكه‌شكارێكى پیشەگەر
هه‌مان شاره‌زایی به‌كار ده‌هێنم

03:43

that I do in regular life.

75

211480

2936

.له‌ ژیانى رۆژانه‌مدا

03:46

So, I'm going to teach you
how to interview people,

76

214440

3456

بۆیه‌ فێرتان ده‌كه‌م چۆن چاوپێكه‌وتن
،له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا بكه‌ن

03:49

and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.

77

217920

3816

ئه‌وه‌ش یارمه‌تیتان ده‌دات
.ببنه‌ گفتوگۆكه‌رێكى باشتر

03:53

Learn to have a conversation

78

221760

1376

فێر ببه‌ گفتوگۆ بكه‌یت

03:55

without wasting your time,
without getting bored,

79

223160

2336

،بێ ئه‌وه‌ى كاتت به‌ فیڕۆ بده‌یت
،بێ ئه‌وه‌ى بێزار ببیت

03:57

and, please God,
without offending anybody.

80

225520

3296

.وە تكایه‌، بێ ئه‌وه‌ى كه‌سێك زویر بكه‌یت

04:00

We've all had really great conversations.

81

228840

2216

.هه‌موومان گفتوگۆى باشمان كردووه‌

04:03

We've had them before.
We know what it's like.

82

231080

2176

پێشتر گفتوگۆی باشمان
.کردووە و ده‌زانین چۆنه‌

له‌و جۆره‌ گفتوگۆیانه‌ى دواتر هه‌ست دەکەیت
،كه‌ سه‌رنجى ڕاكێشاویت و كارى تێ كردوویت

04:05

The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,

83

233280

3696

04:09

or where you feel
like you've made a real connection

84

237000

2456

یان هه‌ست بکەی په‌یوه‌ندییه‌كى
.ڕاستەقینەت پێکهێنابێ

04:11

or you've been perfectly understood.

85

239480

2096

.یان بە ته‌واوەتی لێت تێگه‌شتوون

04:13

There is no reason

86

241600

1216

هیچ شتێک ڕێگر نییه‌

04:14

why most of your interactions
can't be like that.

87

242840

3256

بۆ ئەوەی هەموو په‌یوه‌ندییه‌كانى
.ترت بەو شێوەیە بێت

04:18

So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,

88

246120

3216

.بۆیه‌ ١٠ یاساى سه‌ره‌كیم له‌ لایه‌
،به‌ ناو هەموویاندا ده‌تانبه‌م

04:21

but honestly, if you just choose
one of them and master it,

89

249360

3736

به‌ڵام بڕوا بكه‌ن، ئه‌گه‌ر یه‌كێكیان
،هه‌ڵبژێرن و به‌ ته‌واوەتى فێرى بن

04:25

you'll already enjoy better conversations.

90

253120

2736

چێژى زیاتر
.له‌ گفتوگۆكان وەردەگرن

04:27

Number one: Don't multitask.

91

255880

2216

.یه‌كه‌م: فره‌ كارى مه‌كه‌

04:30

And I don't mean
just set down your cell phone

92

258120

2176

مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نییه‌
مۆبایله‌كه‌ت لابەریت

یان تابلێتەکەت یان سویچەکانت
.یان هه‌ر شتێك كه‌ به‌ ده‌ستته‌وه‌یه‌

04:32

or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.

93

260320

2856

04:35

I mean, be present.

94

263200

1896

.مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌، لەو شوێنە بە

04:37

Be in that moment.

95

265120

2256

.له‌و ساته‌دا به‌

بیر له‌ ده‌مه‌قاڵێکەت مه‌كه‌ره‌وه‌
.له‌گه‌ڵ بەڕێوبەرەکەتدا

04:39

Don't think about your argument
you had with your boss.

96

267400

2616

04:42

Don't think about what
you're going to have for dinner.

97

270040

2616

بیر له‌وه‌ مه‌كه‌ره‌وه‌
بۆ ئێواره‌ چى بخۆیت

ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت
،له‌ گفتوگۆكه‌ بچیتە ده‌ر

04:44

If you want to get out
of the conversation,

98

272680

2056

،لە گفتوگۆکە بچۆ دەر

04:46

get out of the conversation,

99

274760

1376

به‌ڵام نیوه‌ لە ناو و نیوە
.لە دەرەوەیدا مه‌به‌

04:48

but don't be half in it
and half out of it.

100

276160

2136

04:50

Number two: Don't pontificate.

101

278320

2576

.دووه‌م: بیر وشکانە قسە مەکە

04:52

If you want to state your opinion

102

280920

2176

ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت بیر و بۆچوونت بڵێیت

04:55

without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,

103

283120

5936

بێ هیچ دەرفەتێک بۆ وەڵام یان مشتومڕ یان
،ره‌خنه‌ی بەرهەڵستکارانە یان گه‌شه‌کردن

05:01

write a blog.

104

289080

1456

.بلۆگی سەر ماڵپەڕێ بنووسە

05:02

(Laughter)

105

290560

3056

(پێکەنین)

هۆكارێكى زۆر باش هه‌یه‌ كه‌ بۆ ناهێڵم
:ڕه‌خنه‌گری پسپۆڕ بێنه‌ به‌رنامه‌كانم

05:05

Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:

106

293640

3376

.چونكه‌ بەڕاستی بێزاركه‌رن

05:09

Because they're really boring.

107

297040

1776

ئه‌گه‌ر كۆنه‌په‌رست بن، ڕقیان له‌ ئۆباما و
.مۆرى خواردن و منداڵ له‌بار بردن ده‌بێت

05:10

If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.

108

298840

3858

ئه‌گه‌ر لیبڕاڵ بن، ڕقیان لە

05:14

If they're liberal, they're going to hate

109

302722

1974

بانكى گه‌وره‌ و كۆمپانیاى هاوبه‌شى
.نه‌وت و دیك چه‌ینى ده‌بێت

05:16

big banks and oil corporations
and Dick Cheney.

110

304720

2216

05:18

Totally predictable.

111

306960

1256

.زۆر پێشبینیکراو دەبن

05:20

And you don't want to be like that.

112

308240

1696

.تۆش ناته‌وێت بەو شێوەیە بیت

05:21

You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.

113

309960

5536

پێویسته‌ بۆ چوونه‌ ناو هه‌ر گفتوگۆیه‌ك
.واى دابنێیت كه‌ شتێك هه‌یه‌ فێرى ببیت

پسپۆڕى ده‌روونى به‌ناوبانگ،
م. سكۆت پێك دەڵێت

05:27

The famed therapist M. Scott Peck said

114

315520

2136

05:29

that true listening requires
a setting aside of oneself.

115

317680

4416

گوێگرتنى ڕاسته‌قینه‌ پێویستى
.به‌وه‌یه‌ خۆمان بخه‌ینه‌ لاوە

05:34

And sometimes that means
setting aside your personal opinion.

116

322120

3320

وه‌ هه‌ندێكجار ئه‌وه‌ واتای ئه‌وه‌یه‌
.بیر و ڕاى كه‌سیمان بخه‌ینه‌ لاوە

05:38

He said that sensing this acceptance,

117

326200

3296

دەڵێت كاتێك هه‌ست به‌م
،په‌سه‌ند كردنه‌ دەکەیت

05:41

the speaker will become
less and less vulnerable

118

329520

2256

قسه‌كه‌ر کەمتر و کەمتر خەمسارد دەبێت و

05:43

and more and more likely
to open up the inner recesses

119

331800

2856

بۆى هه‌یه‌ زیاتر قوڵایی مێشكى

05:46

of his or her mind to the listener.

120

334680

2656

.بۆ گوێگر بكاته‌وه‌

05:49

Again, assume that you have
something to learn.

121

337360

2760

.دووباره‌، واى دابنێ شتێك هه‌یه‌ فێرى ببیت

05:52

Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."

122

340880

3680

بیڵ نای: "هه‌موو كه‌سێك كه‌ دێته‌ ڕێت
".شتێك ده‌زانێت كه‌ تۆ نایزانیت

05:57

I put it this way:

123

345240

1336

من بەم شێوەیە دەیڵێمەوە

05:58

Everybody is an expert in something.

124

346600

3160

.هه‌موو كه‌سێك له‌ شتێكدا شاره‌زایه‌

سێیه‌م: ئه‌و پرسیارانه‌ به‌كاربهێنه‌
.كه یەکلایی نەبوونەتەوە

06:03

Number three: Use open-ended questions.

125

351160

2816

له‌م حاڵه‌ته‌دا،
.سه‌رنجى ڕۆژنامه‌نووسان بده‌

06:06

In this case, take a cue from journalists.

126

354000

2056

06:08

Start your questions with who,
what, when, where, why or how.

127

356080

3096

،پرسیاره‌كانت به‌ كێ، چى، كه‌ى
.بۆ یاخود چۆن ده‌ست پێبكه‌

06:11

If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.

128

359200

3696

،ئه‌گه‌ر پرسیارێكى ئاڵۆز بكه‌یت
.وه‌ڵامێكى ساده‌ت ئه‌درێتێ

06:14

If I ask you, "Were you terrified?"

129

362920

2336

"ئه‌گه‌ر لێت بپرسم,"ترسابوویت؟

06:17

you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,

130

365280

3176

وه‌ڵامى به‌هێزترین وشه‌
،ده‌ده‌یته‌وه‌ له‌و ڕسته‌یه‌دا

کە "ترسا"وەیە، و وەڵامەکەش ئەڵێی
"بەڵێ، ترسابوم" یان "نەخێر، نەترسابووم"

06:20

which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."

131

368480

3336

".تووڕه‌ بوویت؟" "به‌ڵێ، زۆر توڕه‌ بووم"

06:23

"Were you angry?" "Yes, I was very angry."

132

371840

2000

.بهێڵه‌ با ئه‌وان باسى بكه‌ن
.ئه‌وان خۆیان ئه‌زانن

06:25

Let them describe it.
They're the ones that know.

133

373864

3072

06:28

Try asking them things like,
"What was that like?"

134

376960

2976

،هه‌وڵ بده‌ پرسیارى وه‌ك
"ئه‌وه‌ وه‌ك چى وا بوو؟"

06:31

"How did that feel?"

135

379960

1456

"هه‌ستێكی چۆن بوو؟"

06:33

Because then they might have to stop
for a moment and think about it,

136

381440

4296

چونكه‌ ئەوکاتە ڕه‌نگه‌
،بووه‌ستن و بیرێكى لێبكه‌نه‌وه‌

06:37

and you're going to get
a much more interesting response.

137

385760

2976

ئه‌و كاتە وه‌ڵامێكى زۆر سه‌رنج
.ڕاكێشترت ده‌ست ده‌كه‌وێت

06:40

Number four: Go with the flow.

138

388760

2320

.چواره‌م: خۆت لەگەڵ کەشەکە بگونجێنە

06:43

That means thoughts
will come into your mind

139

391720

2816

واته‌ بیرۆكه‌ دێته‌ مێشكت

06:46

and you need to let them
go out of your mind.

140

394560

3056

.پێویسته‌ بهێڵیت بڕۆنه‌ ده‌ره‌وه‌ لێى

06:49

We've heard interviews often

141

397640

1976

چەندین جار گوێمان لە چاوپێکەوتن بووە

06:51

in which a guest is talking
for several minutes

142

399640

2456

کە تیایدا میوانەکە بۆ
چەند خولەکێک قسە دەکات

06:54

and then the host comes back in
and asks a question

143

402120

2416

ئینجا پێشکەشکارەکە یەتەوە پرسیارێک دەکات

06:56

which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.

144

404560

3416

کە لەوە ئەچێت لە خۆوە
کرابێت، یان پێشتر وەڵامی درابێتەوە

ئەوە واتای ئەوەیە لەوانەیە پێشکەشکارەکە
.دوو خوولەکبێت لە گوێگرتن کەوتبێت

07:00

That means the host probably
stopped listening two minutes ago

145

408000

2936

07:02

because he thought
of this really clever question,

146

410960

3416

چوونکە بیری لەم پرسیارە
،ژیرانەیە کردووەتەوە

07:06

and he was just bound
and determined to say that.

147

414400

3016

.کە هاتووەتە مێشکی سووربووە لەسەر وتنی

07:09

And we do the exact same thing.

148

417440

1976

.ئێمەش ڕێک هەمان شت دەکەین

07:11

We're sitting there having
a conversation with someone,

149

419440

2616

دانیشتووین گفتوگۆ لەگەڵ کەسێکدا دەکەین

لەناکاو ئەو کاتەمان بیر ئەکەوێتەوە
.کە لە قاوەخانەکە هیو جاکمانمان بینیوە

07:14

and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.

150

422080

3456

(پێکەنین)

07:17

(Laughter)

151

425560

1336

.ئیتر واز لە گوێگرتن ئەهێنین

07:18

And we stop listening.

152

426920

1616

07:20

Stories and ideas
are going to come to you.

153

428560

2056

چیرۆک و بیرۆکە بەردەوام یەن بۆت

07:22

You need to let them come and let them go.

154

430640

2880

.پێویستە بهێڵی بێن و بڕۆن

07:26

Number five: If you don't know,
say that you don't know.

155

434080

3720

.پێنجەم: ئەگەر نازانیت، بڵێ نازانم

ئێستا لە سەر ڕادیۆ، به‌ تایبه‌تى
،له‌ ڕادیۆی گشتی نشتیمانى

07:30

Now, people on the radio,
especially on NPR,

156

438800

2296

07:33

are much more aware
that they're going on the record,

157

441120

2936

زیاتر وریاى ئه‌وه‌ن كه‌ ده‌چنه‌ کاتی
،تۆمارکردنی دەنگییەوە

07:36

and so they're more careful
about what they claim to be an expert in

158

444080

3576

بۆیه‌ زیاتر وریاى ئه‌وه‌
دەبن بڵێن كه‌ له‌ چیدا پسپۆڕن

07:39

and what they claim to know for sure.

159

447680

2136

.چی شتێکیش بەدڵنیاییەوە دەزانن

07:41

Do that. Err on the side of caution.

160

449840

2376

.تۆش وا بكه‌. لا سه‌لامه‌ته‌كه‌ هه‌ڵبژێره‌

07:44

Talk should not be cheap.

161

452240

1760

.نابێت قسەکردن به‌ بێ كردار بێت

07:46

Number six: Don't equate
your experience with theirs.

162

454640

3680

ژماره‌ شه‌ش: به‌سه‌رهاته‌كانت له‌گه‌ڵ
.كه‌سانى تر وه‌ك یه‌ك ته‌ماشا مه‌كه‌

ئه‌گه‌ر باسى له‌ده‌ست دانى
،كه‌سێكى خێزانه‌كه‌یان بكه‌ن

07:51

If they're talking
about having lost a family member,

163

459280

2776

ده‌ست مه‌كه‌ به‌ باس كردنى ئه‌و كاته‌ى
.كه‌سێكى خێزانه‌كه‌ت له‌ده‌ستدا

07:54

don't start talking about the time
you lost a family member.

164

462080

2856

07:56

If they're talking about the trouble
they're having at work,

165

464960

2856

ئه‌گه‌ر باسى كێشه‌ى سه‌ر كاره‌كه‌یان كرد

پێیان مه‌ڵێ تۆ چه‌نێك
.ڕقت له‌ كاره‌كه‌ى خۆته‌

07:59

don't tell them about
how much you hate your job.

166

467840

2336

.وه‌ك یه‌ك نییه‌. قەت وه‌ك یه‌ك نابێت

08:02

It's not the same. It is never the same.

167

470200

1936

.هه‌موو ئەزموونەکان تاکە کەسین

08:04

All experiences are individual.

168

472160

1776

08:05

And, more importantly,
it is not about you.

169

473960

2680

.له‌وه‌ گرنگتر، ئه‌مه‌ ده‌رباره‌ى تۆ نییه‌

08:09

You don't need to take that moment
to prove how amazing you are

170

477120

3896

پێویست ناكات ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ به‌ریت بۆ
ئه‌وه‌ى بیسه‌لمێنیت چه‌نێك سەرسوڕهێنەریت

08:13

or how much you've suffered.

171

481040

1400

.یان چه‌نێك ئازارت چەشتووە

له‌ ستیڤن هۆكینگىان پرسى
،ئاى كیوی چه‌نده‌، و ئەویش وتی

08:15

Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,

172

483120

3056

نازانم. ئه‌وانه‌ى به‌ ئاى كیوه‌كه‌یان"
".دەنازن كه‌سانێکی دۆڕاون

08:18

"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."

173

486200

2880

(پێکەنین)

08:21

(Laughter)

174

489120

1936

08:23

Conversations are not
a promotional opportunity.

175

491080

3360

گفتوگۆکردن دەرفەتێک نییە
.بۆ ریکلامکردن بۆخۆت

08:28

Number seven:

176

496560

1240

:ژمارە حەوت

.هه‌وڵ بده‌ قسە دووباره‌ نه‌كه‌یته‌وه‌

08:31

Try not to repeat yourself.

177

499440

1376

08:32

It's condescending,
and it's really boring,

178

500840

2376

شتێكى بێ کەڵکە، و بەڕاستی بێزاركه‌ره‌

08:35

and we tend to do it a lot.

179

503240

1656

.ئێمەش زۆر ئەوە ئەکەین

08:36

Especially in work conversations
or in conversations with our kids,

180

504920

3936

به‌ تایبه‌تى له‌ گفتوگۆى سه‌ر كارکردن و
،گفتوگۆ له‌گه‌ڵ منداڵه‌كانماندا

،مه‌به‌ستێكمان هه‌یه‌ بیڵێین

08:40

we have a point to make,

181

508880

1256

08:42

so we just keep rephrasing it
over and over.

182

510160

2399

،بۆیە بە شێوەی تر دووبارەی دەکەینەوە

08:45

Don't do that.

183

513640

1216

.ئەوە مەکە

هه‌شته‌م: له‌ شته‌ بێكه‌ڵكه‌كان
.دوور بكه‌وه‌ره‌وه‌

08:46

Number eight: Stay out of the weeds.

184

514880

2296

08:49

Frankly, people don't care

185

517200

2815

ڕاستییەکەی، خه‌ڵك بەلایەوە گرنگ نییە

08:52

about the years, the names,

186

520039

2616

،ئەو ساڵانە، و ئەو ناوانە

08:54

the dates, all those details

187

522679

1937

ئەو ڕێکەوتانە، و ئەو هەموو وردەکارییانەی

کە لە مێشکی خۆتدا زۆر
هەوڵدەدەیت بۆ دۆزینەوەی

08:56

that you're struggling
to come up with in your mind.

188

524640

2456

.ئەوە گرنگ نییە بەلایانەوە
.ئەوەی گرنگە بەلایانەوە تۆیت

08:59

They don't care.
What they care about is you.

189

527120

2200

ئەوەی گرنگە بەلایانەوە
،ئەوەیە کە خۆت چۆنیت

09:01

They care about what you're like,

190

529880

1600

09:04

what you have in common.

191

532080

1696

چیتان هەیە هاوبەش بێت
.لە نێوانتانا

09:05

So forget the details. Leave them out.

192

533800

2640

.بۆیە وردەکارییەکان لەبیر بکە
.وازیان لێ بێنە

09:08

Number nine:

193

536880

1216

:ژمارە نۆ

09:10

This is not the last one,
but it is the most important one.

194

538120

3256

،ئەمەیان دوایین دانە نییە
.بەڵام گرنگترین دانەیە

09:13

Listen.

195

541400

1200

.گوێ بگرە

09:14

I cannot tell you how many
really important people have said

196

542960

3416

بەڕاستی چەندین کەسی
زۆر گرنگ ئەوەیان وتووە کە

09:18

that listening is perhaps the most,
the number one most important skill

197

546400

3896

،گوێگرتن لەوانەیە لە پلەی یەکەمدا بێت
و گرنگترین شارەزایی بێت

09:22

that you could develop.

198

550320

1216

کە بتوانیت پەرەی پێ بدەیت

09:23

Buddha said, and I'm paraphrasing,

199

551560

1896

،بووزا دەڵێت، و منیش قسەکەی دەڵێمەوە

09:25

"If your mouth is open,
you're not learning."

200

553480

2536

،ئەگەر دەمت کراوە بێت"
"ئەوا فێری هیچ نابیت

09:28

And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."

201

556040

4280

کاڵڤین کووڵدیجیش دەڵێت، "هەر پیاوێک
".گوێیگرتبێت شکستی نەهێناوە لە کارەکەیدا

(پێکەنین)

09:32

(Laughter)

202

560680

1456

09:34

Why do we not listen to each other?

203

562160

2200

بۆچی گوێ لە یەکتری ناگرین؟

09:36

Number one, we'd rather talk.

204

564920

1960

.یەکەم هۆکار، حەز ئەکەین قسە بکەین

09:39

When I'm talking, I'm in control.

205

567480

1816

.کاتێک قسە ئەکەم، من لە کۆنترۆڵدا ئەبم

09:41

I don't have to hear anything
I'm not interested in.

206

569320

2456

گوێ لە هیچ شتێک ناگرم
.کە گرنگ نەبێت بەلامەوە

09:43

I'm the center of attention.

207

571800

1376

من ناوەڕاستی سەرنجم

09:45

I can bolster my own identity.

208

573200

1896

.ده‌توانم كه‌سایه‌تیم به‌رز نیشانده‌م

09:47

But there's another reason:

209

575120

1376

:بەڵام هۆکارێکی تر هەیە

09:48

We get distracted.

210

576520

1456

.خه‌یاڵمان ده‌ڕوات

09:50

The average person talks
at about 225 word per minute,

211

578000

3536

کەسی ئاسایی لە خولەکێکدا
،نزیکەی ٢٢٥ وشە دەڵێت

09:53

but we can listen at up to
500 words per minute.

212

581560

4296

بەڵام دەتوانین گوێ لە نزیکەی
.٥٠٠ وشە بگرین لە خولەکێکدا

09:57

So our minds are filling in
those other 275 words.

213

585880

3976

بۆیە مێشکمان خۆی ئەو
.٢٧٥ وشەیەی تر پڕ دەکاتەوە

10:01

And look, I know,
it takes effort and energy

214

589880

3176

وە سەیرکە، دەزانم پێویستی بە هەوڵ و وزەیە

10:05

to actually pay attention to someone,

215

593080

2296

،بۆ ئەوەی سەرنجت لای کەسێک بێت

10:07

but if you can't do that,
you're not in a conversation.

216

595400

2976

،بەڵام ئەگەر نەتوانن ئەوە بکەن
.ئێوە لە گفتوگۆیەکدا نین

10:10

You're just two people shouting out
barely related sentences

217

598400

2856

تەنیا دوو کەسن ڕستەی پەیوەندیدار
بە ڕووی یەکتردا دەڵێن

10:13

in the same place.

218

601280

1256

.لە هەمان شوێندا

(پێکەنین)

10:14

(Laughter)

219

602560

1896

10:16

You have to listen to one another.

220

604480

2496

پێویستە گوێ لە یەکتر بگرن

10:19

Stephen Covey said it very beautifully.

221

607000

1896

.ستیڤن کۆڤی ئەوەی زۆر جوان وتووە

10:20

He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.

222

608920

3936

وتوێتی، "زۆربەمان بۆ مەبەستی
تێگەشتنەوە گوێناگرین

10:24

We listen with the intent to reply."

223

612880

2680

".بۆ مەبەستی وەڵامدانەوە گوێدەگرین

10:28

One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.

224

616960

3856

یەک یاسای تر، ژمارە ١٠، و
.ئەویش ئەمەیانە: کورت و پوخت بە

گفتوگۆیەکی باش وەک تەنوورەی کوورت وایە؛)
،وەک پێویست کورت بۆ هێشتنەوەی حەز

10:32

[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,

225

620840

3496

10:36

but long enough to cover
the subject. -- My Sister]

226

624360

2416

بەڵام ئەوەنەش درێژە بۆ
(دابۆشینی بابەتەکە . - لە وتەکانی خوشکەکەم

10:38

(Laughter)

227

626800

1216

(پێکەنین)

10:40

(Applause)

228

628040

2416

(چەپڵەلێدان)

10:42

All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:

229

630480

4320

هەموو ئەمانە ئەچێتەوە سەر یەک
:بیرۆکەی بنچینەی، و ئەویش ئەمەیە

10:47

Be interested in other people.

230

635320

2856

.گرنگی بە خەڵکی تر بە

وەک ئەزانن، لەگەڵ باپیرێکی
زۆر بەناوبانگدا گەورەبووم

10:50

You know, I grew up
with a very famous grandfather,

231

638200

2416

بەردەوامیش لە ماڵەکەدا
.جۆرە مەراسیمێک دەکرا

10:52

and there was kind of a ritual in my home.

232

640640

2056

10:54

People would come over
to talk to my grandparents,

233

642720

2456

خەڵک ئەهاتن بۆ قسەکردن لەگەڵ
،نەنکم و باپیرم

10:57

and after they would leave,
my mother would come over to us,

234

645200

2856

،دوای ڕۆشتنیشیان، دایکم ئەهات بۆلامان

11:00

and she'd say, "Do you know who that was?

235

648080

1976

پێی ئەوتین، "ئەزانیت ئەوە کێبوو؟

ئەوە خاوەنی پلەی دووەمی
.شاجوانی ئەمریکا بوو

11:02

She was the runner-up to Miss America.

236

650080

1856

.ئەوە پارێزگاری ساکرامینتۆ بوو

11:03

He was the mayor of Sacramento.

237

651960

1696

11:05

She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."

238

653680

3176

.ئەوە براوەی خەڵاتی پوڵیتزەرە
".ئەوە سەماکەرێکی بالێی ڕووسییە

11:08

And I kind of grew up assuming

239

656880

3376

منیش لەگەڵ گەورەبوونمدا وام دادەنا

11:12

everyone has some hidden,
amazing thing about them.

240

660280

2760

هەمووان شتێکی شاراوە، و
سەرسوڕهێنەرییان هەیە

11:15

And honestly, I think
it's what makes me a better host.

241

663680

2880

ڕاشکاوانەش بیڵێم، پێموابێت ئەوە
منی کردووە بە پێشکەشکارێکی باشتر

11:19

I keep my mouth shut
as often as I possibly can,

242

667280

2816

چەنێک پێمبکرێت و بتوانم
،دەمم بە داخراوی ئەهێڵمەوە

11:22

I keep my mind open,

243

670120

1416

مێشکم بە کراوەیی ئەهێڵمەوە

11:23

and I'm always prepared to be amazed,

244

671560

2496

هەمووکاتیش ئامادەم بۆ ئەوەی
،شتێک سەرسامم بکات

11:26

and I'm never disappointed.

245

674080

1960

.قەتیش نائوومێد نابم

11:28

You do the same thing.

246

676760

1856

ئێوەش هەمان شت بکەن

11:30

Go out, talk to people,

247

678640

2416

،بڕۆنە دەر، قسە لەگەل خەڵک بکەن

11:33

listen to people,

248

681080

1216

،گوێ لە خەڵک بگرن

،لە هەمووشی گرنگتر

11:34

and, most importantly,
be prepared to be amazed.

249

682320

3480

.ئامادەبن بۆ ئەوەی شتێک سەرسامتان بکات

11:38

Thanks.

250

686440

1216

.سوپاس بۆ گوێگرتنتان

11:39

(Applause)

251

687680

3280

(چەپڵەلێدان)

Translated by Hiwa Foundation
Reviewed by Hiwa Foundation 3

ABOUT THE SPEAKER

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

سێلێستی هیدڵ: ١٠ ڕێگا بۆ گفتوگۆیەکی باشتر | TED Talk | TED.com