TEDxCreativeCoast
Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation
Celeste Headlee: 10 rregulla për të përmirësuar bisedimin
Filmed:
Readability: 3.1
17,081,256 views
Kur puna juaj varet nga sa mirë di të flasësh me njerëzit, mëson shumë rreth asaj se si të bisedosh. Shumica prej nesh nuk bisedojmë aq mirë. Celeste Headlee ka punuar si intervistuese në radio për dekada të tëra, dhe i di përbërësit e një bisede perfekte : Ndershmëri, shkurtësi, qartësi dhe një dozë e mirë e të dëgjuarit. Në këtë bisedë, ajo ndan 10 rregulla të dobishme për të bërë biseda të mira. "Dilni, bisedoni me njerëzit, dëgjojini ata, " thotë ajo . " Dhe, më e rëndësishmja, të jeni të përgatitur që do të habiteni. "
Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
All right, I want to see a show of hands:
0
840
1953
Ok, dua të shoh disa duar lart:
00:14
how many of you have
unfriended someone on Facebook
unfriended someone on Facebook
1
2817
2399
sa prej jush e kanë hequr
dikë nga Facebook-u
dikë nga Facebook-u
00:17
because they said something offensive
about politics or religion,
about politics or religion,
2
5240
3856
sepse ka thënë diçka fyese
rreth politikës ose fesë,
rreth politikës ose fesë,
00:21
childcare, food?
3
9120
2136
kujdesit të fëmijëve, ushqimit?
00:23
(Laughter)
4
11280
1936
(Të qeshura)
00:25
And how many of you
know at least one person that you avoid
know at least one person that you avoid
5
13240
2816
Dhe sa nga ju njihni të paktën
një person që e shmangni,
një person që e shmangni,
00:28
because you just don't want
to talk to them?
to talk to them?
6
16079
2281
sepse thjesht nuk doni t’i flisni?
00:30
(Laughter)
7
18880
2056
(Të qeshura)
00:32
You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,
to have a polite conversation,
8
20960
3216
E kini parasysh, për të patur
një bisedë të sjellshme,
një bisedë të sjellshme,
00:36
we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
9
24200
3216
duhej vetëm të ndiqnim këshillën
e Henry Higgins te "My Fair Lady"
e Henry Higgins te "My Fair Lady"
00:39
Stick to the weather and your health.
10
27440
1816
Qëndro te moti dhe shëndeti.
00:41
But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --
and anti-vaxxing, those subjects --
11
29280
3376
Por këto kohë, me ndryshimet klimatike
dhe anti-vaksinimin, këto tema –
dhe anti-vaksinimin, këto tema –
00:44
(Laughter)
12
32680
1296
(Të qeshura)
00:46
are not safe either.
13
34000
1296
nuk janë më të sigurta.
00:47
So this world that we live in,
14
35320
2440
Pra, bota në të cilën jetojmë,
00:50
this world in which every conversation
15
38520
2576
kjo botë në të cilën çdo bisedë
00:53
has the potential
to devolve into an argument,
to devolve into an argument,
16
41120
2176
ka potencialin të shkaktojë debat,
00:55
where our politicians
can't speak to one another
can't speak to one another
17
43320
2286
ku politikanët tanë nuk
flasin me njëri-tjetrin
flasin me njëri-tjetrin
00:57
and where even the most trivial of issues
18
45630
2306
dhe ku edhe çështja më e parëndësishme
00:59
have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.
for it and against it, it's not normal.
19
47960
4976
ka dikë që lufton me pasion
pro dhe kundër, nuk është normale.
pro dhe kundër, nuk është normale.
01:04
Pew Research did a study
of 10,000 American adults,
of 10,000 American adults,
20
52960
3096
Pew Research kreu një studim
me 10.000 adultë amerikanë
me 10.000 adultë amerikanë
01:08
and they found that at this moment,
we are more polarized,
we are more polarized,
21
56080
2736
dhe zbuluan se në këtë kohë,
jemi më të polarizuar,
jemi më të polarizuar,
01:10
we are more divided,
22
58840
1296
jemi më të ndarë,
01:12
than we ever have been in history.
23
60160
2776
se kurrë më parë në histori.
01:14
We're less likely to compromise,
24
62960
1576
Ka më pak gjasa të biem kompromis
01:16
which means we're
not listening to each other.
not listening to each other.
25
64560
2176
ҫka thotë se nuk po e
dëgjojmë njëri-tjetrin.
dëgjojmë njëri-tjetrin.
01:18
And we make decisions about where to live,
26
66760
2536
Dhe e marrim vendimin se ku të jetojmë,
01:21
who to marry and even
who our friends are going to be,
who our friends are going to be,
27
69320
2616
me kë të martohemi,
madje dhe se cilët do të kemi miq,
madje dhe se cilët do të kemi miq,
01:23
based on what we already believe.
28
71960
2096
bazuar në atë që ne tashmë besojmë.
01:26
Again, that means
we're not listening to each other.
we're not listening to each other.
29
74080
2976
Përsëri, kjo tregon që ne
nuk e dëgjojmë njëri-tjetrin.
nuk e dëgjojmë njëri-tjetrin.
01:29
A conversation requires a balance
between talking and listening,
between talking and listening,
30
77080
3336
Biseda kërkon ekuilibër
mes të folurit dhe të dëgjuarit,
mes të folurit dhe të dëgjuarit,
01:32
and somewhere along the way,
we lost that balance.
we lost that balance.
31
80440
2656
dhe diku përgjatë rrugës,
e kemi humbur atë ekuilibër.
e kemi humbur atë ekuilibër.
01:35
Now, part of that is due to technology.
32
83120
1896
Një pjesë e saj ka shkak teknologjinë.
01:37
The smartphones that you all
either have in your hands
either have in your hands
33
85040
2576
Smartphone-at që të gjithë keni në duar,
01:39
or close enough that you could
grab them really quickly.
grab them really quickly.
34
87640
2656
ose aq afër sa mund t’i kapni menjëherë.
01:42
According to Pew Research,
35
90320
1296
Sipas Pew Research,
01:43
about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.
send more than a hundred texts a day.
36
91640
4896
rreth 1/3 e adoleshentëve Amerikanë
dërgojnë më tepër se 100 tekste në ditë.
dërgojnë më tepër se 100 tekste në ditë.
01:48
And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends
are more likely to text their friends
37
96560
4576
Shumica e tyre, thuajse të gjithë, ka më
shumë të ngjarë tu dërgojnë mesazhe miqve
shumë të ngjarë tu dërgojnë mesazhe miqve
01:53
than they are to talk
to them face to face.
to them face to face.
38
101160
2080
se sa të bisedojnë ballë për ballë.
01:56
There's this great piece in The Atlantic.
39
104160
1976
Është një pjesë e bukur tek The Atlantic.
01:58
It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.
named Paul Barnwell.
40
106160
2856
Shkruar nga një mësues
gjimnazi që quhet Paul Barnwell.
gjimnazi që quhet Paul Barnwell.
02:01
And he gave his kids
a communication project.
a communication project.
41
109040
2136
Ai u dha fëmijëve një projekt komunikimi.
02:03
He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.
on a specific subject without using notes.
42
111200
3736
Donte t'i mësonte si të flisnin për
një temë të caktuar pa përdorur shënime.
një temë të caktuar pa përdorur shënime.
02:06
And he said this: "I came to realize..."
43
114960
1905
Dhe ai tha këtë: "Kam kuptuar se..."
02:08
(Laughter)
44
116889
3287
(Të qeshura)
02:12
"I came to realize
that conversational competence
that conversational competence
45
120200
3176
"Kam kuptuar se kompetenca në të biseduar
02:15
might be the single
most overlooked skill we fail to teach.
most overlooked skill we fail to teach.
46
123400
4096
mund të jetë aftësia më e anashkaluar me
të cilën dështojmë në dhënien mësim.
të cilën dështojmë në dhënien mësim.
02:19
Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,
with ideas and each other through screens,
47
127520
4296
Fëmijët kalojnë orë çdo ditë në ekrane
të përfshirë në ide dhe me njëri-tjetrin,
të përfshirë në ide dhe me njëri-tjetrin,
02:23
but rarely do they have an opportunity
48
131840
1856
por ata rrallë kanë mundësi
02:25
to hone their interpersonal
communications skills.
communications skills.
49
133720
2576
të skalitin aftësitë e tyre
komunikuese ndërpersonale.
komunikuese ndërpersonale.
02:28
It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:
but we have to ask ourselves:
50
136320
3176
Mund të tingëllojë si pyetje qesharake,
por duhet ta pyesim veten:
por duhet ta pyesim veten:
02:31
Is there any 21st-century skill
51
139520
1936
A ka ndonjë aftësi të shekullit të 21-të
02:33
more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"
coherent, confident conversation?"
52
141480
5576
më të rëndësishme se ajo e të mbajturit të
një bisede koherente dhe konfidente?"
një bisede koherente dhe konfidente?"
02:39
Now, I make my living talking to people:
53
147080
2216
Tani, unë e fitoj jetesën
duke folur me njerëz:
duke folur me njerëz:
02:41
Nobel Prize winners, truck drivers,
54
149320
2256
fitues çmimi Nobel, shoferë kamionash,
02:43
billionaires, kindergarten teachers,
55
151600
2416
miliarderë, mësues kopshti,
02:46
heads of state, plumbers.
56
154040
2696
kryetarë shtetesh, hidraulikë.
02:48
I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.
I talk to people that I don't like.
57
156760
3048
Flas me njerëz që më pëlqejnë.
Flas me njerëz që s’më pëlqejnë.
Flas me njerëz që s’më pëlqejnë.
02:51
I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.
deeply on a personal level.
58
159832
3784
Flas me disa njerëz me të cilët
nuk pajtohem thellë në nivel personal.
nuk pajtohem thellë në nivel personal.
02:55
But I still have
a great conversation with them.
a great conversation with them.
59
163640
2776
Por përsëri bëj një bisedë
të shkëlqyer me ta.
të shkëlqyer me ta.
02:58
So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk
or so teaching you how to talk
60
166440
3896
Pra do të doja t'i shpenzoja 10 minutat
e ardhshme duke ju mësuar se si të flisni
e ardhshme duke ju mësuar se si të flisni
03:02
and how to listen.
61
170360
1360
dhe si të dëgjoni.
03:04
Many of you have already heard
a lot of advice on this,
a lot of advice on this,
62
172800
2616
Mjaft prej jush kanë dëgjuar
plot këshilla, për këtë
plot këshilla, për këtë
03:07
things like look the person in the eye,
63
175440
1976
gjëra të tilla si shih personin në sy,
03:09
think of interesting topics
to discuss in advance,
to discuss in advance,
64
177440
3816
mendo tema interesante
për të diskutuar në avancë,
për të diskutuar në avancë,
03:13
look, nod and smile to show
that you're paying attention,
that you're paying attention,
65
181280
4776
shiko, tund kokën dhe buzëqesh për të
treguar se je duke i kushtuar vëmendje,
treguar se je duke i kushtuar vëmendje,
03:18
repeat back what you just heard
or summarize it.
or summarize it.
66
186080
2896
përsërit atë që sapo dëgjove
ose përmblidhe.
ose përmblidhe.
03:21
So I want you to forget all of that.
67
189000
1736
Dua që t’i harroni gjithë këto.
03:22
It is crap.
68
190760
1216
Janë broҫkulla.
03:24
(Laughter)
69
192000
3016
(Të qeshura)
03:27
There is no reason to learn
how to show you're paying attention
how to show you're paying attention
70
195040
4256
Nuk ka arsye të mësosh si të tregosh se
po kushton vëmendje
po kushton vëmendje
03:31
if you are in fact paying attention.
71
199320
3656
nëse në fakt je duke kushtuar vëmendje.
03:35
(Laughter)
72
203000
1856
(Të qeshura)
03:36
(Applause)
73
204880
2896
(Duartrokitje)
03:39
Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer
same skills as a professional interviewer
74
207800
3656
Unë në fakt përdor fiks të njëjtat
aftësitësi si intervistuese profesioniste
aftësitësi si intervistuese profesioniste
03:43
that I do in regular life.
75
211480
2936
që përdor dhe në jetën normale.
03:46
So, I'm going to teach you
how to interview people,
how to interview people,
76
214440
3456
Prandaj, unë do t'ju mësoj
si t'i intervistoni njerëzit,
si t'i intervistoni njerëzit,
03:49
and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.
learn how to be better conversationalists.
77
217920
3816
dhe kjo do tju ndihmojë të mësoni
të bëheni bashkëbisedues më të mirë.
të bëheni bashkëbisedues më të mirë.
03:53
Learn to have a conversation
78
221760
1376
Mësoni që të bëni një bisedë
03:55
without wasting your time,
without getting bored,
without getting bored,
79
223160
2336
pa humbur kohën tuaj, pa u mërzitur,
03:57
and, please God,
without offending anybody.
without offending anybody.
80
225520
3296
dhe, Zot të lutem, pa ofenduar askënd.
04:00
We've all had really great conversations.
81
228840
2216
Ne të gjithë kemi patur
biseda të shkëlqyera.
biseda të shkëlqyera.
04:03
We've had them before.
We know what it's like.
We know what it's like.
82
231080
2176
I kemi kryer më parë.
E dimë se ç'do të thotë.
E dimë se ç'do të thotë.
04:05
The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,
walk away feeling engaged and inspired,
83
233280
3696
Lloji i bisedës ku ikën duke u ndjerë
i përfshirë dhe i frymëzuar,
i përfshirë dhe i frymëzuar,
04:09
or where you feel
like you've made a real connection
like you've made a real connection
84
237000
2456
ose ku ndjen sikur
ke krijuar një lidhje të vërtetë,
ke krijuar një lidhje të vërtetë,
04:11
or you've been perfectly understood.
85
239480
2096
apo që je kuptuar në mënyrë perfekte.
04:13
There is no reason
86
241600
1216
Nuk ka asnjë arsye
04:14
why most of your interactions
can't be like that.
can't be like that.
87
242840
3256
pse shumica e ndërveprimeve tuaja
mos të jetë kështu.
mos të jetë kështu.
04:18
So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,
I'm going to walk you through all of them,
88
246120
3216
Unë kam 10 rregulla bazë.
Do tju prezantoj me secilin,
Do tju prezantoj me secilin,
04:21
but honestly, if you just choose
one of them and master it,
one of them and master it,
89
249360
3736
por sinqerisht, edhe nëse ju zgjidhni
vetëm një prej tyre dhe e zotëroni,
vetëm një prej tyre dhe e zotëroni,
04:25
you'll already enjoy better conversations.
90
253120
2736
ju direkt do të shijoni biseda më të mira.
04:27
Number one: Don't multitask.
91
255880
2216
Numri një: ndërsa bisedon
mos bëj gjëra të tjera.
mos bëj gjëra të tjera.
04:30
And I don't mean
just set down your cell phone
just set down your cell phone
92
258120
2176
Dhe s'dua vetëm të them
lini mënjanë celularin
lini mënjanë celularin
04:32
or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.
or whatever is in your hand.
93
260320
2856
tabletën, çelësat e makinës
apo çfarëdo që kini nëpër duar.
apo çfarëdo që kini nëpër duar.
04:35
I mean, be present.
94
263200
1896
Dua të them, ji i pranishëm.
04:37
Be in that moment.
95
265120
2256
Ji aty në atë moment.
04:39
Don't think about your argument
you had with your boss.
you had with your boss.
96
267400
2616
Mos mendo për debatin
që ke patur me shefin.
që ke patur me shefin.
04:42
Don't think about what
you're going to have for dinner.
you're going to have for dinner.
97
270040
2616
Mos mendo se çfarë do të hash për darkë.
04:44
If you want to get out
of the conversation,
of the conversation,
98
272680
2056
Nëse do që të dalësh nga biseda,
04:46
get out of the conversation,
99
274760
1376
dil nga biseda,
04:48
but don't be half in it
and half out of it.
and half out of it.
100
276160
2136
por mos qëndro gjysëm brenda
e gjysëm jashtë.
e gjysëm jashtë.
04:50
Number two: Don't pontificate.
101
278320
2576
Numri dy: Mos dogmatizo.
04:52
If you want to state your opinion
102
280920
2176
Nëse doni të deklaroni mendimin tuaj
04:55
without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,
or argument or pushback or growth,
103
283120
5936
pa asnjë mundësi për përgjigje, argument,
apo përplasje ose për rritje,
apo përplasje ose për rritje,
05:01
write a blog.
104
289080
1456
shkruani një blog.
05:02
(Laughter)
105
290560
3056
(Të qeshura)
05:05
Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:
why I don't allow pundits on my show:
106
293640
3376
Tani, ka një arsye të fortë se
pse nuk lejoj kritikë në emisionin tim:
pse nuk lejoj kritikë në emisionin tim:
05:09
Because they're really boring.
107
297040
1776
Sepse ata janë vërtet të mërzitshëm.
05:10
If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.
hate Obama and food stamps and abortion.
108
298840
3858
Nëse janë konservatorë, do urrejnë Obamën,
ndihmat ushqimore dhe abortin.
ndihmat ushqimore dhe abortin.
05:14
If they're liberal, they're going to hate
109
302722
1974
Nëse janë liberalë, do të urrejnë
05:16
big banks and oil corporations
and Dick Cheney.
and Dick Cheney.
110
304720
2216
bankat e mëdha, korporata nafte
e Dick Cheney.
e Dick Cheney.
05:18
Totally predictable.
111
306960
1256
Krejt të parashikueshëm.
05:20
And you don't want to be like that.
112
308240
1696
Dhe ju nuk duhet të jeni kështu.
05:21
You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.
assuming that you have something to learn.
113
309960
5536
Duhet të hyni në çdo bisedë duke
supozuar se keni diçka për të mësuar.
supozuar se keni diçka për të mësuar.
05:27
The famed therapist M. Scott Peck said
114
315520
2136
Terapisti i famshëm M. Scott Peck tha
05:29
that true listening requires
a setting aside of oneself.
a setting aside of oneself.
115
317680
4416
se të dëgjuarit e vërtetë kërkon
ta lesh veten jashtë.
ta lesh veten jashtë.
05:34
And sometimes that means
setting aside your personal opinion.
setting aside your personal opinion.
116
322120
3320
Dhe nganjëherë kjo nënkupton
lënien mënjanë të opinionit personal.
lënien mënjanë të opinionit personal.
05:38
He said that sensing this acceptance,
117
326200
3296
Ai tha se duke ndjerë këtë pranim,
05:41
the speaker will become
less and less vulnerable
less and less vulnerable
118
329520
2256
folësi do të bëhet gjithmonë
e më pak i prekshëm
e më pak i prekshëm
05:43
and more and more likely
to open up the inner recesses
to open up the inner recesses
119
331800
2856
dhe ka shumë më tepër gjasa
t'i hapë skutat e brendshme
t'i hapë skutat e brendshme
05:46
of his or her mind to the listener.
120
334680
2656
të mendjes së tij apo të saj,
tek dëgjuesi.
tek dëgjuesi.
05:49
Again, assume that you have
something to learn.
something to learn.
121
337360
2760
Përsëri, supozoni se
keni diçka për të mësuar.
keni diçka për të mësuar.
05:52
Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."
knows something that you don't."
122
340880
3680
Bill Nye: "Çdokush që do të takoni
di diçka që ju nuk e dini."
di diçka që ju nuk e dini."
05:57
I put it this way:
123
345240
1336
Unë e shpreh në këtë mënyrë:
05:58
Everybody is an expert in something.
124
346600
3160
Gjithsecili është ekspert në diçka.
06:03
Number three: Use open-ended questions.
125
351160
2816
Numri tre: Përdorni pyetje të hapura.
06:06
In this case, take a cue from journalists.
126
354000
2056
Në këtë rast, merrni shkas nga gazetarët.
06:08
Start your questions with who,
what, when, where, why or how.
what, when, where, why or how.
127
356080
3096
Filloni pyetjet me kush, çfarë,
kur, ku, pse apo si.
kur, ku, pse apo si.
06:11
If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.
you're going to get a simple answer out.
128
359200
3696
Nëse shtron një pyetje të komplikuar,
do të përjashtoni përgjigje të thjeshta.
do të përjashtoni përgjigje të thjeshta.
06:14
If I ask you, "Were you terrified?"
129
362920
2336
Nëse të pyes, "Ishe i tmerruar?"
06:17
you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,
powerful word in that sentence,
130
365280
3176
ti do t’i përgjigjesh fjalës
më të fuqishme në atë fjali,
më të fuqishme në atë fjali,
06:20
which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
131
368480
3336
që është "tmerruar", dhe përgjigja është
"Po, isha" ose "Jo, s'isha."
"Po, isha" ose "Jo, s'isha."
06:23
"Were you angry?" "Yes, I was very angry."
132
371840
2000
"Ishe i zemëruar?"
"Po, shumë i zemëruar."
"Po, shumë i zemëruar."
06:25
Let them describe it.
They're the ones that know.
They're the ones that know.
133
373864
3072
Leri ata ta përshkruajnë.
Janë ata që e dinë.
Janë ata që e dinë.
06:28
Try asking them things like,
"What was that like?"
"What was that like?"
134
376960
2976
Provoni t’i pyesni për gjëra të tilla si:
"Si ishte?"
"Si ishte?"
06:31
"How did that feel?"
135
379960
1456
"Si të ka bërë të ndjehesh?"
06:33
Because then they might have to stop
for a moment and think about it,
for a moment and think about it,
136
381440
4296
Sepse vetëm atëherë ata ndalojnë
për një moment dhe reflektojnë,
për një moment dhe reflektojnë,
06:37
and you're going to get
a much more interesting response.
a much more interesting response.
137
385760
2976
dhe do të merrni një përgjigje
shumë më tepër interesante.
shumë më tepër interesante.
06:40
Number four: Go with the flow.
138
388760
2320
Numri katër: Ec me rrymën.
06:43
That means thoughts
will come into your mind
will come into your mind
139
391720
2816
Kjo do të thotë që mendimet
që do të të vijnë ndër mend
që do të të vijnë ndër mend
06:46
and you need to let them
go out of your mind.
go out of your mind.
140
394560
3056
dhe ti duhet t'i lesh të ikin.
06:49
We've heard interviews often
141
397640
1976
Kemi dëgjuar shpesh intervista,
06:51
in which a guest is talking
for several minutes
for several minutes
142
399640
2456
ku i ftuari është duke folur
për disa minuta
për disa minuta
06:54
and then the host comes back in
and asks a question
and asks a question
143
402120
2416
dhe pastaj pritësi hidhet
dhe bën një pyetje
dhe bën një pyetje
06:56
which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.
or it's already been answered.
144
404560
3416
që duket sikur del nga hiҫi,
ose që e ka marrë një përgjigje.
ose që e ka marrë një përgjigje.
07:00
That means the host probably
stopped listening two minutes ago
stopped listening two minutes ago
145
408000
2936
Që tregon se pritësi ka pushuar
së dëgjuari dy minuta më parë,
së dëgjuari dy minuta më parë,
07:02
because he thought
of this really clever question,
of this really clever question,
146
410960
3416
sepse ka qenë duke menduar
për këtë pyetjen shumë të zgjuar,
për këtë pyetjen shumë të zgjuar,
07:06
and he was just bound
and determined to say that.
and determined to say that.
147
414400
3016
dhe ishte i detyruar
dhe i vendosur ta thoshte.
dhe i vendosur ta thoshte.
07:09
And we do the exact same thing.
148
417440
1976
Dhe ne bëjmë ekzaktësisht të njëjtën gjë.
07:11
We're sitting there having
a conversation with someone,
a conversation with someone,
149
419440
2616
Jemi ulur duke biseduar me dikë,
07:14
and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
150
422080
3456
dhe në moment na kujtohet hera kur takuam
Hugh Jackman në një kafene.
Hugh Jackman në një kafene.
07:17
(Laughter)
151
425560
1336
(Të qeshura)
07:18
And we stop listening.
152
426920
1616
Dhe pushojmë së dëgjuari.
07:20
Stories and ideas
are going to come to you.
are going to come to you.
153
428560
2056
Tregime dhe ide do tju vijnë ndër mend.
07:22
You need to let them come and let them go.
154
430640
2880
Duhet t’i lini ato të vijnë dhe të ikin.
07:26
Number five: If you don't know,
say that you don't know.
say that you don't know.
155
434080
3720
Numri pesë: Nëse nuk e dini,
thoni që nuk e dini.
thoni që nuk e dini.
07:30
Now, people on the radio,
especially on NPR,
especially on NPR,
156
438800
2296
Tani, njerëzit nëpër radio,
sidomos te NPR,
sidomos te NPR,
07:33
are much more aware
that they're going on the record,
that they're going on the record,
157
441120
2936
janë më të vetëdijshëm
se janë duke u regjistruar,
se janë duke u regjistruar,
07:36
and so they're more careful
about what they claim to be an expert in
about what they claim to be an expert in
158
444080
3576
dhe kështu që janë më të kujdesshëm
për ҫka pretendojnë se janë ekspert
për ҫka pretendojnë se janë ekspert
07:39
and what they claim to know for sure.
159
447680
2136
dhe ҫ'pretendojnë se e njohin me siguri.
07:41
Do that. Err on the side of caution.
160
449840
2376
Bëjni këtë. Veproni bazuar në kujdes.
07:44
Talk should not be cheap.
161
452240
1760
Fjalimi nuk duhet të jetë i pavlerë.
07:46
Number six: Don't equate
your experience with theirs.
your experience with theirs.
162
454640
3680
Numri i gjashtë: Mos barazoni
përvojën tuaj me të tyren.
përvojën tuaj me të tyren.
07:51
If they're talking
about having lost a family member,
about having lost a family member,
163
459280
2776
Nëse ata flasin për humbjen
e një anëtari të familjes,
e një anëtari të familjes,
07:54
don't start talking about the time
you lost a family member.
you lost a family member.
164
462080
2856
mos filloni të flisni për kur ju
humbët një anëtar familje.
humbët një anëtar familje.
07:56
If they're talking about the trouble
they're having at work,
they're having at work,
165
464960
2856
Nëse flasin në lidhje me problemet
që kanë në punë,
që kanë në punë,
07:59
don't tell them about
how much you hate your job.
how much you hate your job.
166
467840
2336
mos u tregoni se sa e urreni punën tuaj.
08:02
It's not the same. It is never the same.
167
470200
1936
S'është e njëjta. Kurrë s'është e njëjta.
08:04
All experiences are individual.
168
472160
1776
Të gjitha përvojat janë individuale.
08:05
And, more importantly,
it is not about you.
it is not about you.
169
473960
2680
Dhe, më e rëndësishmja,
kjo nuk është për ju.
kjo nuk është për ju.
08:09
You don't need to take that moment
to prove how amazing you are
to prove how amazing you are
170
477120
3896
Nuk ka nevojë ta merrni atë moment dhe
të tregoni se sa të mahnitëshm jeni
të tregoni se sa të mahnitëshm jeni
08:13
or how much you've suffered.
171
481040
1400
apo se sa keni vuajtur.
08:15
Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,
what his IQ was, and he said,
172
483120
3056
Dikush e pyeti Stephen Hawking
se sa e kishte IQ, dhe ai tha:
se sa e kishte IQ, dhe ai tha:
08:18
"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."
about their IQs are losers."
173
486200
2880
"S'e kam idenë. Njerëzit që mburren
me IQ e tyre janë humbës"
me IQ e tyre janë humbës"
08:21
(Laughter)
174
489120
1936
(Të qeshura)
08:23
Conversations are not
a promotional opportunity.
a promotional opportunity.
175
491080
3360
Bisedat nuk janë mundësi promocioni.
08:28
Number seven:
176
496560
1240
Numri i shtatë:
Mundësisht mos përsërit veten.
08:31
Try not to repeat yourself.
177
499440
1376
08:32
It's condescending,
and it's really boring,
and it's really boring,
178
500840
2376
Është mospërfillëse,
dhe vërtet e mërzitshme,
dhe vërtet e mërzitshme,
08:35
and we tend to do it a lot.
179
503240
1656
dhe ne priremi ta bëjmë shpesh.
08:36
Especially in work conversations
or in conversations with our kids,
or in conversations with our kids,
180
504920
3936
Sidomos në bisedat e punës ose
në bisedat me fëmijët,
në bisedat me fëmijët,
08:40
we have a point to make,
181
508880
1256
ne duam të dalim diku,
08:42
so we just keep rephrasing it
over and over.
over and over.
182
510160
2399
kështu që vazhdojmë ta rifrazojmë
atë pa pushim.
atë pa pushim.
08:45
Don't do that.
183
513640
1216
Mos e bëni këtë.
08:46
Number eight: Stay out of the weeds.
184
514880
2296
Numri i tetë: Qëndroni larg
barërave të këqija.
barërave të këqija.
08:49
Frankly, people don't care
185
517200
2815
Sinqerisht, njerëzit s’e ҫajnë kokën
08:52
about the years, the names,
186
520039
2616
për vitet, emrat,
08:54
the dates, all those details
187
522679
1937
datat, gjitha ato detaje
08:56
that you're struggling
to come up with in your mind.
to come up with in your mind.
188
524640
2456
që ju përpiqeni të nxirrni nga mendja juaj.
08:59
They don't care.
What they care about is you.
What they care about is you.
189
527120
2200
Nuk iu intereson. Ata interesohen për ju.
09:01
They care about what you're like,
190
529880
1600
Interesohen për atë që jeni,
09:04
what you have in common.
191
532080
1696
për ato çfarë kini të përbashkëta.
09:05
So forget the details. Leave them out.
192
533800
2640
Pra harrojini detajet. Lërini jashtë.
09:08
Number nine:
193
536880
1216
Numri nëntë:
09:10
This is not the last one,
but it is the most important one.
but it is the most important one.
194
538120
3256
Kjo nuk është e fundit,
por është më e rëndësishmja.
por është më e rëndësishmja.
09:13
Listen.
195
541400
1200
Dëgjoni.
09:14
I cannot tell you how many
really important people have said
really important people have said
196
542960
3416
Nuk mund t'ju them se sa shumë
njerëz të rëndësishme kanë thënë
njerëz të rëndësishme kanë thënë
09:18
that listening is perhaps the most,
the number one most important skill
the number one most important skill
197
546400
3896
se të dëgjuarit është ndoshta,
numri një i aftësive më të rëndësishme
numri një i aftësive më të rëndësishme
09:22
that you could develop.
198
550320
1216
që mund të zhvillohet.
09:23
Buddha said, and I'm paraphrasing,
199
551560
1896
Buda tha, dhe po e perifrazoj:
09:25
"If your mouth is open,
you're not learning."
you're not learning."
200
553480
2536
"Nëse goja jote është e hapur,
nuk je duke mësuar."
nuk je duke mësuar."
09:28
And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."
ever listened his way out of a job."
201
556040
4280
Dhe Calvin Coolidge tha: "Askush nuk
është hequr nga puna se ka dëgjuar."
është hequr nga puna se ka dëgjuar."
09:32
(Laughter)
202
560680
1456
(Të qeshura)
09:34
Why do we not listen to each other?
203
562160
2200
Pse nuk dëgjojmë njëri-tjetrin?
09:36
Number one, we'd rather talk.
204
564920
1960
Numri një, ne preferojmë të flasim.
09:39
When I'm talking, I'm in control.
205
567480
1816
Kur jam duke folur, kam kontrollin.
09:41
I don't have to hear anything
I'm not interested in.
I'm not interested in.
206
569320
2456
Nuk më duhet të dëgjoj
gjëra që s’jam i interesuar.
gjëra që s’jam i interesuar.
09:43
I'm the center of attention.
207
571800
1376
Jam në qendër të vëmendjes.
09:45
I can bolster my own identity.
208
573200
1896
Mund të forcoj identitetin tim.
09:47
But there's another reason:
209
575120
1376
Por ka dhe një arsye tjetër:
09:48
We get distracted.
210
576520
1456
Ne shpërqëndrohemi.
09:50
The average person talks
at about 225 word per minute,
at about 225 word per minute,
211
578000
3536
Personi mesatar flet rreth
225 fjalë për minutë,
225 fjalë për minutë,
09:53
but we can listen at up to
500 words per minute.
500 words per minute.
212
581560
4296
por ne mund të dëgjojmë
deri në 500 fjalë për minutë.
deri në 500 fjalë për minutë.
09:57
So our minds are filling in
those other 275 words.
those other 275 words.
213
585880
3976
Pra, mendjet tona plotësojnë
këto 275 fjalë të tjera.
këto 275 fjalë të tjera.
10:01
And look, I know,
it takes effort and energy
it takes effort and energy
214
589880
3176
Dhe, e di, që duhet përpjekje dhe energji
10:05
to actually pay attention to someone,
215
593080
2296
për t’i kushtuar vërtet vëmendje dikujt,
10:07
but if you can't do that,
you're not in a conversation.
you're not in a conversation.
216
595400
2976
por nëse s'mund ta bëni këtë,
nuk po zhvilloni një bisedë.
nuk po zhvilloni një bisedë.
10:10
You're just two people shouting out
barely related sentences
barely related sentences
217
598400
2856
Jeni vetëm dy njerëz që
nxjerrin fjali që mezi lidhen
nxjerrin fjali që mezi lidhen
10:13
in the same place.
218
601280
1256
në të njëjtin vend.
10:14
(Laughter)
219
602560
1896
(Të qeshura)
10:16
You have to listen to one another.
220
604480
2496
Duhet të dëgjoni njëri-tjetrin.
10:19
Stephen Covey said it very beautifully.
221
607000
1896
Stephen Covey e ka thënë shumë bukur.
10:20
He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.
with the intent to understand.
222
608920
3936
Ai tha, "Shumica prej nesh nuk dëgjojnë
me synimin të kuptojnë.
me synimin të kuptojnë.
10:24
We listen with the intent to reply."
223
612880
2680
Ne dëgjojmë me synimin të përgjigjemi."
10:28
One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.
and it's this one: Be brief.
224
616960
3856
Edhe një rregull, numri 10, dhe është ky:
Jini të përmbledhur.
Jini të përmbledhur.
10:32
[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,
short enough to retain interest,
225
620840
3496
[Biseda e mirë është si minifundi;
e shkurtër aq sa të zgjojë interes,
e shkurtër aq sa të zgjojë interes,
10:36
but long enough to cover
the subject. -- My Sister]
the subject. -- My Sister]
226
624360
2416
dhe e gjatë aq sa të mbulojë
subjektin. -Motra ime]
subjektin. -Motra ime]
10:38
(Laughter)
227
626800
1216
(Të qeshura)
10:40
(Applause)
228
628040
2416
(Duartrokitje)
10:42
All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:
basic concept, and it is this one:
229
630480
4320
E gjithë kjo bazohet në të njëjtin
koncept bazë, që është:
koncept bazë, që është:
10:47
Be interested in other people.
230
635320
2856
Interesohu për njerëzit e tjerë.
10:50
You know, I grew up
with a very famous grandfather,
with a very famous grandfather,
231
638200
2416
E dini, jam rritur me
një gjysh shumë të famshëm,
një gjysh shumë të famshëm,
10:52
and there was kind of a ritual in my home.
232
640640
2056
dhe ishte si lloj
rituali në shtëpinë time.
rituali në shtëpinë time.
10:54
People would come over
to talk to my grandparents,
to talk to my grandparents,
233
642720
2456
Njerëzit vinin për të biseduar
me gjyshërit e mi,
me gjyshërit e mi,
10:57
and after they would leave,
my mother would come over to us,
my mother would come over to us,
234
645200
2856
dhe pasi ata largoheshin, nëna ime vinte,
11:00
and she'd say, "Do you know who that was?
235
648080
1976
dhe na thoshte: "E dini se kush ishte?
11:02
She was the runner-up to Miss America.
236
650080
1856
Ajo ka qënë konkurente e Miss America.
11:03
He was the mayor of Sacramento.
237
651960
1696
Ai ish Kryebashkiaku i Sacramento.
11:05
She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."
He's a Russian ballet dancer."
238
653680
3176
Ajo ka fituar çmimin Pulitzer.
Ai është balerin i baletit Rus."
Ai është balerin i baletit Rus."
11:08
And I kind of grew up assuming
239
656880
3376
Dhe unë pothuaj jam rritur me supozimin se
11:12
everyone has some hidden,
amazing thing about them.
amazing thing about them.
240
660280
2760
gjithësecili ka një gjë të mrekullueshme,
të fshehur.
të fshehur.
11:15
And honestly, I think
it's what makes me a better host.
it's what makes me a better host.
241
663680
2880
Dhe sinqerisht, mendoj se kjo
më bën një pritëse më të mirë.
më bën një pritëse më të mirë.
11:19
I keep my mouth shut
as often as I possibly can,
as often as I possibly can,
242
667280
2816
E mbaj gojën mbyllur
sa më shpesh të mundem,
sa më shpesh të mundem,
11:22
I keep my mind open,
243
670120
1416
e mbaj mendjen të hapur,
11:23
and I'm always prepared to be amazed,
244
671560
2496
dhe jam gjithmonë e gatshme të mahnitem,
11:26
and I'm never disappointed.
245
674080
1960
dhe nuk zhgënjehem kurrë.
11:28
You do the same thing.
246
676760
1856
Bëni të njëjtën gjë.
11:30
Go out, talk to people,
247
678640
2416
Dilni jashtë, bisedoni me njerëzit,
11:33
listen to people,
248
681080
1216
dëgjojini njerëzit,
11:34
and, most importantly,
be prepared to be amazed.
be prepared to be amazed.
249
682320
3480
dhe, më e rëndësishmja,
përgatituni që të mahniteni.
përgatituni që të mahniteni.
11:38
Thanks.
250
686440
1216
Faleminderit.
11:39
(Applause)
251
687680
3280
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Celeste Headlee - Writer and radio hostCeleste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.
Why you should listen
Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.
Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.
Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.
Celeste Headlee | Speaker | TED.com