ABOUT THE SPEAKER
Sean Davis - Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere.

Why you should listen

Sean Davis studies long-term change in the chemical composition and circulation of the stratosphere, with an emphasis on human-caused perturbations to the Earth’s protective ozone layer and their impact on climate at the surface. He is a research scientist at the University of Colorado's Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences and the NOAA Earth System Research Laboratory’s Chemical Sciences Division.

More profile about the speaker
Sean Davis | Speaker | TED.com
TEDxBoulder

Sean Davis: Can we solve global warming? Lessons from how we protected the ozone layer

Sean Davis: Is klimaatopwarming oplosbaar? Dit leerden we van de ozonlaag

Filmed:
1,825,260 views

Het Montrealprotocol was het bewijs dat de wereld de handen ineen kan slaan om klimaatverandering aan te pakken. Dertig jaar nadat 's werelds meest succesvolle milieuovereenkomst werd getekend, laat atmosferisch wetenschapper Sean Davis ons de wereld zien die we wisten te vermijden door cfk's uit te bannen -- en deelt met ons de daaruit geleerde lessen die we kunnen gebruiken bij het aanpakken van onze huidige milieucrisis.
- Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
So, I'm a climateklimaat scientistwetenschapper,
0
1101
3216
Ik ben klimaatwetenschapper
00:16
and if this roomkamer is representativevertegenwoordiger
of the countryland we liveleven in,
1
4341
5378
en als deze zaal representatief is
voor het land waarin we leven,
00:21
that meansmiddelen about 60 percentprocent of you,
so maybe from about there over,
2
9743
4491
wil dat zeggen dat 60% van jullie --
dus zeg maar vanaf hier --
00:26
don't stronglysterk trustvertrouwen me for informationinformatie
on the causesoorzaken of climateklimaat changeverandering.
3
14258
4505
niet veel vertrouwen hebben in wat ik zeg
over de oorzaken van klimaatverandering.
00:32
Now, I promisebelofte to tell the truthwaarheid tonightvanavond,
4
20312
2063
Nu beloof ik dat ik
vandaag de waarheid zeg,
00:34
but just to humorhumor that demographicdemografisch,
5
22399
2882
maar om die statistiek
niet teleur te stellen
ben ik de talk begonnen met een leugentje.
00:37
I've startedbegonnen this talk with a falsehoodleugen.
6
25305
2238
[Het Akkoord van Parijs
is een resultaat van de erkenning
00:39
[The ParisParijs ClimateKlimaat AccordAccord
is a productartikel of the recognitionerkenning
7
27567
2754
dat klimaatverandering
een mondiaal probleem is ...]
00:42
that climateklimaat changeverandering
is a globalglobaal problemprobleem ...]
8
30345
2024
Dit is geen quote van president Obama
maar van president Reagan
00:44
This statementuitspraak was not madegemaakt
by PresidentDe Voorzitter ObamaObama.
9
32383
2191
00:46
It was madegemaakt by PresidentDe Voorzitter ReaganReagan,
10
34598
1563
en het ging niet over klimaatverandering
en Het Akkoord van Parijs,
00:48
and it wasn'twas niet about climateklimaat changeverandering
and the ParisParijs ClimateKlimaat AccordAccord.
11
36185
3186
00:51
It was actuallywerkelijk
about the MontrealMontreal ProtocolProtocol
12
39395
2219
maar over het Montrealprotocol
00:53
and stratosphericstratosfeer ozoneozon depletionuitputting.
13
41638
2079
en de aantasting
van de ozon in de stratosfeer.
00:57
Now, I'm sure that manyveel of you aren'tzijn niet
familiarvertrouwd with this environmentalmilieu problemprobleem,
14
45512
4221
Ik weet zeker dat velen van jullie
niet veel weten over dit milieuprobleem,
01:01
but you should be,
15
49757
1341
maar dat zou wel moeten,
01:03
because it's a rarezeldzaam
environmentalmilieu successsucces storyverhaal.
16
51122
3670
omdat het zo'n schaars
succesverhaal voor het milieu is.
01:06
And it's worthwaard revisitingopnieuw bezoeken,
17
54816
1917
En het is goed om terug te kijken,
01:08
because sometimessoms, we need
to examineonderzoeken the worldwereld- we'vewij hebben avoidedvermeden
18
56757
3532
want soms valt er veel te leren
van de wereld die we hebben afgewend,
01:12
in orderbestellen to find guidancebegeleiding
for the choiceskeuzes we make todayvandaag.
19
60313
3436
dat ons vandaag kan helpen
bij het maken van de juiste keuzes.
01:16
So let's go back to the 1970s,
20
64900
2556
Laten we eens teruggaan
naar de 70'er jaren,
01:19
when some questionabletwijfelachtig choiceskeuzes were madegemaakt:
21
67480
2810
toen er wat bedenkelijke keuzes
werden gemaakt:
01:22
first of all -- hooHoo --
hairstyleskapsels. (LaughsLacht)
22
70314
4833
om te beginnen -- hoeh! --
haarmode. (Lacht)
01:27
SecondTweede of all, objectivelyobjectief
terribleverschrikkelijk quantitieshoeveelheden of hairsprayHairspray,
23
75171
4124
Ten tweede, aantoonbaar
verschrikkelijke hoeveelheden haarlak
01:31
and thirdderde, CFCsCFK 's, chlorofluorocarbonschloorfluorkoolstoffen,
24
79319
5069
en ten derde, cfk's,
chloorfluorkoolwaterstoffen:
01:36
man-madedoor de mens veroorzaakte chemicalsChemicaliën that were used
as propellantdrijfgas in aerosolaërosol sprayverstuiven cansblikjes.
25
84412
4327
door de mens gemaakte chemicaliën,
gebruikt als drijfgas in spuitbussen.
01:41
And see, it turnsbochten out
these CFCsCFK 's were a problemprobleem
26
89749
3064
En het bleek dat die cfk's
een probleem waren,
01:44
because they were destroyingvernietigen
the ozoneozon layerlaag.
27
92837
2845
want die tastten de ozonlaag aan.
Ik weet zeker dat de meesten
hebben gehoord van de ozonlaag,
01:47
Now I'm sure mostmeest of you
have heardgehoord of the ozoneozon layerlaag,
28
95706
2596
01:50
but why does it matterer toe doen?
29
98326
1442
maar waarom doet die ertoe?
01:51
Well, quiteheel simplyeenvoudigweg,
the ozoneozon layerlaag is earth'saarde sunscreenzonnebrandcrème,
30
99792
4610
Eenvoudig gezegd is de ozonlaag
het zonnefilter van de Aarde
01:56
and it's really fragilebreekbaar.
31
104426
1424
en ze is heel kwetsbaar.
Als je alle ozon bij elkaar kon nemen,
01:58
If you could take all of the ozoneozon,
32
106955
1699
02:00
whichwelke is mostlymeestal about
10 to 20 milesmijlen up abovebovenstaand our headshoofden,
33
108678
3162
waarvan het meeste
op 15 tot 20 kilometer hoogte zit,
02:03
and compresssamendrukken it down
to the surfaceoppervlak of the earthaarde,
34
111864
2902
en het over het oppervlakte
van de Aarde zou uitsmeren,
02:06
it would formformulier a thindun shellschelp
only about two penniescenten thickdik,
35
114790
3449
zou het een dunne laag vormen
van iets meer dan een Euro dik,
02:10
about an eighthachtste of an inchduim.
36
118263
2069
ongeveer 3 millimeter.
02:12
And that thindun shellschelp does
an amazingverbazingwekkend amountbedrag of work, thoughhoewel.
37
120356
3431
Maar die dunne laag
doet enorm belangrijk werk.
02:15
It filtersfilters out more than 90 percentprocent
of the harmfulschadelijk UVUV-BEVEILIGING radiationbestraling
38
123811
5261
Het filtert meer dan 90%
uit de schadelijke UV-straling
02:21
comingkomt eraan from the sunzon.
39
129096
1150
die van de zon komt.
02:23
And while I'm sure manyveel of you
enjoygenieten that suntanzonneproducten that you get
40
131162
5357
En hoewel velen van jullie
vast graag een beetje bruin worden
02:28
from the remainingoverblijvende 10 percentprocent,
it causesoorzaken a lot of problemsproblemen:
41
136543
3801
van de resterende 10%,
zorgt het voor een hoop problemen:
02:32
cataractsstaar,
42
140368
1150
cataract,
02:34
damageschade to cropsgewassen,
43
142754
1552
schade aan gewassen,
02:36
damageschade to immuneimmuun systemssystemen
44
144330
1923
schade aan immuunsystemen
02:38
and alsoook skinhuid cancerkanker.
45
146627
1254
en ook huidkanker.
02:40
It's not an exaggerationoverdrijving
46
148952
1271
Ik overdrijf niet als ik zeg
02:42
to say that a threatbedreiging to the ozoneozon layerlaag
is a threatbedreiging to humanmenselijk safetyveiligheid.
47
150247
3548
dat een bedreiging voor de ozonlaag
een bedreiging voor onze veiligheid is.
02:47
And actuallywerkelijk, ironicallyironisch,
it was humanmenselijk safetyveiligheid
48
155540
2827
Ironisch genoeg was
het feitelijk onze veiligheid
02:50
that motivatedgemotiveerd the inventionuitvinding
of CFCsCFK 's in the first placeplaats.
49
158391
3276
die ons tot de ontdekking
van de cfk's heeft bewogen.
02:53
You see, in the earlyvroeg daysdagen
of refrigerationafkoeling,
50
161691
2167
In de oorspronkelijke
koelsystemen, namelijk,
02:55
refrigeratorskoelkasten used toxicgiftig
and flammablebrandbaar chemicalsChemicaliën
51
163882
3642
gebruikten de koelkasten
giftige en brandbare chemicaliën
02:59
like propanepropaan and ammoniaammoniak.
52
167548
1444
zoals propaan en ammonia.
Om een goede redenen
03:01
For good reasonreden,
the refrigerationafkoeling industryindustrie
53
169905
2061
zocht de koelingsindustrie
een veilig alternatief
03:03
wanted a safeveilig alternativealternatief,
54
171990
1546
03:05
and they foundgevonden that in 1928,
55
173560
2242
en ze vonden dat in 1928,
03:07
when a scientistwetenschapper namedgenaamd ThomasThomas MidgleyMidgley
56
175826
2254
toen een wetenschapper
genaamd Thomas Midgley
03:10
synthesizedgesynthetiseerd the first
commerciallycommercieel viablerendabel CFCsCFK 's.
57
178104
3047
de eerste commercieel
beschikbare cfk's samenstelde.
03:14
And in factfeit, MidgleyMidgley famouslyberoemd
inhaledingeademd CFCsCFK 's and blewblies out a candlekaars
58
182143
6081
Midgley ademde zelfs cfk's in
en blies er een kaars mee uit
03:20
to demonstratetonen,
at a scientificwetenschappelijk conferenceconferentie,
59
188248
2620
om op een wetenschappelijke
conferentie te demonstreren
03:22
that they were safeveilig and nonflammableonbrandbaar.
60
190892
2420
dat ze niet gevaarlijk of brandbaar waren.
03:25
And in factfeit, as a scientistwetenschapper,
I can tell you there is no way
61
193336
2762
Als wetenschapper kan ik je vertellen
dat je zulke grappen tegenwoordig
niet meer hoeft te proberen.
03:28
you could get away
with that kindsoort of anticAntic todayvandaag.
62
196122
2294
03:30
I mean, wowWauw.
63
198440
2190
Ik bedoel ... wauw.
03:33
But really, at the time,
64
201084
1866
Maar echt, op dat moment
03:34
CFCsCFK 's were a really remarkableopmerkelijk inventionuitvinding.
65
202974
3951
waren de cfk's echt
een opmerkelijke uitvinding.
03:38
They allowedtoegestaan what we now know
as modern-daymodern-day refrigerationafkoeling
66
206949
3223
Ze maakten mogelijk wat we nu
zo normaal vinden bij koelkasten,
03:42
and air-conditioningairconditioning and other things.
67
210196
1810
airconditioning en dat soort dingen.
03:44
So it wasn'twas niet actuallywerkelijk untiltot
over 40 yearsjaar laterlater, in the 1970s,
68
212677
5714
Het was pas 40 jaar later, in de jaren 70,
dat wetenschappers zich realiseerden
03:50
when scientistswetenschappers realizedrealiseerde that CFCsCFK 's
would breakbreken down highhoog in the atmosphereatmosfeer
69
218415
4698
dat cfk's hoog in de atmosfeer
zouden worden afgebroken
om daar de ozonlaag te beschadigen.
03:55
and damageschade the ozoneozon layerlaag.
70
223137
2306
03:57
And this findingbevinding really setreeks off
a lot of publicopenbaar concernbezorgdheid.
71
225467
2650
Deze ontdekking bracht
grote ongerustheid teweeg.
04:00
It led, ultimatelytenslotte, to the banningverbod op
of CFCCfc usagegebruik in aerosolaërosol sprayverstuiven cansblikjes
72
228141
5148
Het leidde uiteindelijk tot een verbod
op het gebruik van cfk's in spuitbussen
04:05
in the US and a fewweinig
other countrieslanden in 1978.
73
233313
3248
in de VS en nog een paar landen in 1978.
Maar daar houdt het verhaal niet op,
04:09
Now, the storyverhaal doesn't endeinde there,
74
237788
1595
04:11
because CFCsCFK 's were used
in much more than just sprayverstuiven cansblikjes.
75
239407
3023
want cfk's werden niet alleen
in spuitbussen gebruikt.
04:15
In 1985, scientistswetenschappers discoveredontdekt
the AntarcticAntarctica ozoneozon holegat,
76
243684
4206
In 1985 ontdekten wetenschappers
het gat in de ozonlaag boven Antarctica
04:20
and this was a trulywerkelijk alarmingalarmerende discoveryontdekking.
77
248905
2974
en dit was een zeer
verontrustende ontdekking.
04:23
ScientistsWetenschappers did not expectverwachten this at all.
78
251903
2430
Wetenschapper hadden dit
helemaal niet verwacht.
04:28
Before the AntarcticAntarctica ozoneozon holegat,
79
256210
1584
Vóór dat gat boven Antarctica
04:29
scientistswetenschappers expectedverwacht
maybe a fivevijf or 10 percentprocent reductionvermindering
80
257818
3777
hadden de wetenschappers een afname
van misschien 5 of 10% verwacht
04:33
in ozoneozon over a centuryeeuw.
81
261619
2032
in de ozon per eeuw.
04:35
But what they foundgevonden
over the courseCursus of lessminder than a decadedecennium
82
263675
4501
Maar ze ontdekten
dat in minder dan tien jaar
04:40
was that more than a thirdderde of the ozoneozon
had simplyeenvoudigweg vanishedverdwenen,
83
268200
4387
meer dan een derde van de ozon
gewoon was verdwenen
04:44
over an areaGebied largergrotere
than the sizegrootte of the US.
84
272611
2455
boven een oppervlakte
groter dan die van de VS.
04:48
And althoughhoewel we now know that CFCsCFK 's
are the rootwortel causeoorzaak of this ozoneozon holegat,
85
276645
4038
En hoewel we nu weten dat cfk's
de aanstichters waren van dat gat,
04:52
at the time, the sciencewetenschap
was farver from settledverrekend.
86
280707
2354
was op dat moment
de wetenschap verre van zeker.
04:56
YetNog despiteondanks this uncertaintyonzekerheid,
87
284105
3012
Maar ondanks die onzekerheid
04:59
the crisiscrisis helpedgeholpen spurSpur nationslanden to acthandelen.
88
287141
2507
zette de crisis de naties aan tot actie.
05:02
So that quotecitaat that I startedbegonnen
this talk with,
89
290740
3613
Dus die quote waar ik de talk mee begon --
05:06
about the MontrealMontreal ProtocolProtocol,
from PresidentDe Voorzitter ReaganReagan --
90
294377
2956
over het Montrealprotocol,
van president Reagan --
05:09
that was his signingondertekenen statementuitspraak
when he signedondertekend the MontrealMontreal ProtocolProtocol
91
297357
3827
was de verklaring bij het tekenen
van het Montrealprotocol
05:13
after its unanimouseenparigheid van stemmen ratificationratificatie
by the US SenateSenaat.
92
301208
3798
nadat het in de VS unaniem
was geratificeerd door de senaat.
05:17
And this is something
that's trulywerkelijk worthwaard celebratingvieren.
93
305030
2517
En dat is echt iets om te vieren.
05:19
In factfeit, yesterdaygisteren was the 30thth
anniversaryverjaardag of the MontrealMontreal ProtocolProtocol.
94
307571
4882
En het was gisteren nog de 30e verjaardag
van het Montrealprotocol ook.
05:24
(ApplauseApplaus)
95
312477
6260
(Applaus)
05:30
Because of the protocolprotocol,
96
318761
1742
Door dat protocol
05:32
ozone-depletingozon-afbrekend substancesstoffen
are now decliningdalende in our atmosphereatmosfeer,
97
320527
4357
worden de stoffen in de atmosfeer
die de ozonlaag aantasten nu minder
05:36
and we're startingbeginnend to see the first signstekenen
of healinggenezing in the ozoneozon layerlaag.
98
324908
3495
en zien we de eerste tekenen
van herstel in de ozonlaag.
05:41
And furthermorevoorts, because manyveel
of those ozone-depletingozon-afbrekend substancesstoffen
99
329118
4000
Dat niet alleen, maar omdat veel
van die ozon-onvriendelijke stoffen
05:45
are alsoook very potentkrachtig greenhousebroeikas gasesgassen,
100
333142
2718
ook zeer kwalijke
broeikasgassen kunnen zijn,
05:47
the MontrealMontreal ProtocolProtocol
has actuallywerkelijk delayedvertraagd globalglobaal warmingverwarming
101
335884
2778
heeft het Montrealprotocol ook
de opwarming van de aarde vertraagd
05:50
by more than a decadedecennium.
102
338686
1285
met meer dan 10 jaar.
Dat is geweldig.
05:52
That's just wonderfulprachtig.
103
340628
1267
05:54
But I think it's worthwaard
askingvragen the questionvraag,
104
342728
4473
Maar de vraag dringt zich op,
05:59
as we facegezicht our currentactueel
environmentalmilieu crisiscrisis, globalglobaal warmingverwarming,
105
347225
3602
geconfronteerd met de volgende crisis --
de klimaatopwarming --
06:02
what lessonservaring can we learnleren from MontrealMontreal?
106
350851
2375
welke lessen kunnen
we trekken uit Montreal?
06:05
Are there any? I think there are.
107
353250
2339
Zijn die er? Ik denk het wel.
06:08
First, we don't need
absoluteabsoluut certaintyzekerheid to acthandelen.
108
356765
4317
Ten eerste hoeven we niet
te wachten op zekerheid.
06:13
When MontrealMontreal was signedondertekend,
109
361742
1712
Toen Montreal werd getekend,
06:15
we were lessminder certainzeker then
of the risksrisico's from CFCsCFK 's
110
363478
4041
waren we minder zeker
over de risico's van cfk's
06:19
than we are now of the risksrisico's
from greenhousebroeikas gasgas- emissionsemissies.
111
367543
4452
dan we nu zijn over de risico's
van broeikasgassen.
06:25
A commongemeenschappelijk tactictactiek that people
who opposeverzetten tegen climateklimaat actionactie use
112
373116
3778
Wat mensen die niet geloven
in klimaatverandering graag doen,
06:28
is to completelyhelemaal ignorenegeren riskrisico
and focusfocus only on uncertaintyonzekerheid.
113
376918
4063
is het risico negeren en alleen
op onzekerheid focussen.
06:33
But so what about uncertaintyonzekerheid?
114
381648
1561
Nou én dat het onzeker is?
06:35
We make decisionsbeslissingen in the facegezicht
of uncertaintyonzekerheid all the time,
115
383937
3579
We nemen voortdurend
besluiten in onzekerheid,
06:39
literallyletterlijk all the time.
116
387540
1954
letterlijk voortdurend.
06:41
You know, I'll betinzet those of you
who drovedreef here tonightvanavond,
117
389518
4440
Ik wed dat diegenen van jullie
die hier vanavond naartoe reden
06:45
you probablywaarschijnlijk woredroeg your seatstoel beltriem.
118
393982
1857
waarschijnlijk een
veiligheidsgordel droegen.
06:48
And so askvragen yourselfjezelf,
119
396807
1208
Dus vraag jezelf af:
06:50
did you wearslijtage your seatstoel beltriem
because someoneiemand told you
120
398039
2589
droeg je je veiligheidsgordel
omdat iemand je vertelde
06:52
with a hundredhonderd percentprocent [certaintyzekerheid]
121
400652
1907
met 100% zekerheid
06:54
that you would get
in a carauto crashneerstorten on the way here?
122
402583
2408
dat je ergens op zou botsen
op je weg hiernaartoe?
06:57
ProbablyWaarschijnlijk not.
123
405711
1424
Ik denk het niet.
06:59
So that's the first lessonles.
124
407159
2318
Dus dat is de eerste les.
07:01
RiskRisico managementbeheer and decisionbesluit makingmaking
always have uncertaintyonzekerheid.
125
409501
3261
Risicomanagement en besluitvorming
gaan altijd gepaard met onzekerheid.
07:05
IgnoringNegeren riskrisico and focusingscherpstellen
only on uncertaintyonzekerheid is a distractionafleiding.
126
413494
3760
Risico negeren en alleen kijken
naar onzekerheid is niet reëel.
07:10
In other wordstekst, inactiongebrek aan daadkracht is an actionactie.
127
418372
3817
In andere woorden:
niets doen is ook een besluit.
07:16
SecondTweede, it takes a villagedorp
to raiseverhogen a healthygezond environmentmilieu.
128
424767
4960
Ten tweede moet een gezond milieu
breed gedragen worden.
07:22
The MontrealMontreal ProtocolProtocol wasn'twas niet just
put togethersamen by industryindustrie and governmentsoverheden
129
430869
4039
Het Montrealprotocol werd niet opgesteld
door industrieën en regeringen,
07:26
or environmentalmilieu advocacyvoorspraak
groupsgroepen and scientistswetenschappers.
130
434932
3971
of door milieuactivisten
en wetenschappers.
07:30
It was put togethersamen by all of them.
131
438927
1712
Ze deden het samen.
07:32
They all had a seatstoel at the tabletafel,
132
440663
2403
Ze zaten allemaal aan tafel
07:35
and they all playedgespeeld
an importantbelangrijk rolerol in the solutionoplossing.
133
443090
2925
en ze speelden allemaal
een belangrijke rol in de oplossing.
07:38
And I think in this regardbeschouwen,
134
446039
1351
En als het daar om gaat,
07:39
we're actuallywerkelijk seeingziend
some encouragingbemoedigend signstekenen todayvandaag.
135
447414
2382
denk ik dat we nu
bemoedigende signalen zien.
07:41
We see not just environmentalmilieu groupsgroepen
concernedbezorgd about climateklimaat changeverandering
136
449820
4590
We zien dat niet alleen milieugroepen
bezorgd zijn over klimaatverandering,
07:46
but alsoook civicburgerlijk and religiousreligieus groupsgroepen,
137
454434
2590
maar ook civiele en religieuze groepen,
07:49
the militaryleger and businessesondernemingen.
138
457048
2333
militairen en bedrijven.
07:52
So whereverwaar dan ook you find yourselfjezelf
on that spectrumspectrum,
139
460744
2823
Dus waar je je ook bevindt
op dat spectrum,
07:55
we need you at the tabletafel,
140
463591
1704
we hebben je nodig aan die tafel,
07:57
because if we're going
to solveoplossen globalglobaal warmingverwarming,
141
465319
2192
want als we dit willen oplossen,
07:59
it's going to take actionsacties at all levelslevels,
142
467535
2060
zal dat acties vergen op alle niveaus,
08:01
from the individualindividu to the internationalInternationale
143
469619
2694
van het individu
tot internationale bedrijven
08:04
and everything in betweentussen.
144
472337
1705
en alles daartussenin.
08:08
ThirdDerde lessonles:
145
476621
1150
Derde les:
08:10
don't let the perfectperfect
be the enemyvijand of the good.
146
478673
2571
laat perfect niet de vijand zijn van goed.
08:14
While MontrealMontreal has becomeworden the brakerem pedalpedaal
for stoppingstoppen ozoneozon depletionuitputting,
147
482390
5260
Ook al is Montreal het rempedaal geworden
om het ozonprobleem af te stoppen,
08:19
at its beginningbegin, it was more
just like a tapkraan on the brakesremmen.
148
487674
3579
in het begin werd er
niet echt hard op getrapt.
08:24
It was actuallywerkelijk the laterlater
amendmentsamendementen to the protocolprotocol
149
492524
3330
Het waren uiteindelijk
de aanpassingen van het protocol
08:27
that really markedgemarkeerd the decisionbesluit
to hitraken the brakesremmen on ozoneozon depletionuitputting.
150
495878
3905
die ervoor zorgden dat we
echt vol in de remmen gingen.
08:33
So to those who despairwanhoop
151
501061
1382
Dus tegen zij die wanhopen
08:34
that the ParisParijs ClimateKlimaat AccordAccord
didn't go farver enoughgenoeg
152
502467
3333
omdat het Akkoord van Parijs
niet ver genoeg ging,
08:37
or that your limitedbeperkt actionsacties on theirhun owneigen
won'tzal niet solveoplossen globalglobaal warmingverwarming,
153
505824
4956
of omdat jouw acties op zich
de opwarming niet af zullen wenden,
08:42
I say don't let the perfectperfect
be the enemyvijand of the good.
154
510804
3531
zeg ik: laat perfect
niet de vijand worden van goed.
08:48
And finallyTenslotte, I think it helpshelpt us
to contemplateaanschouwen the worldwereld- we'vewij hebben avoidedvermeden.
155
516439
4833
Tenslotte: ik denk dat het helpt te kijken
naar de ramp die we hebben afgewend.
08:54
IndeedInderdaad, the worldwereld- we have avoidedvermeden
by enactingregelgevend the MontrealMontreal ProtocolProtocol
156
522742
5768
Want de wereld die we hebben vermeden
door het Montrealprotocol uit te voeren
09:00
is one of catastrophickatastrofisch changesveranderingen
157
528534
2186
was er een van catastrofale veranderingen
09:02
to our environmentmilieu
and to humanmenselijk well-beingwelzijn.
158
530744
2150
aan ons milieu en het welzijn van de mens.
09:05
By the 2030s, we'llgoed be avoidingvermijden millionsmiljoenen
of newnieuwe skinhuid cancerkanker casesgevallen perper yearjaar
159
533846
6240
Tegen 2030 ontlopen we al miljoenen
nieuwe huidkankerpatiënten per jaar --
09:12
with a numberaantal that would only growgroeien.
160
540110
2050
een aantal dat alleen maar zou groeien.
09:15
If I'm luckyLucky, I'll liveleven long enoughgenoeg
to see the endeinde of this animationanimatie
161
543549
4406
Als ik geluk heb, leef ik lang genoeg
om het einde van deze animatie te zien:
09:19
and to see the ozoneozon holegat
restoredhersteld to its naturalnatuurlijk statestaat.
162
547979
3197
een plaatje met de ozonlaag
weer in zijn natuurlijke staat.
09:24
So as we writeschrijven the storyverhaal
for earth'saarde climateklimaat futuretoekomst
163
552573
3329
Dus bij het schrijven van het scenario
voor de toekomst van ons klimaat
09:27
for this centuryeeuw and beyondvoorbij,
164
555926
1484
in deze eeuw en daarna,
09:29
we need to askvragen ourselvesonszelf,
what will our actionsacties be
165
557434
3461
moeten we ons afvragen
wat onze maatregelen gaan zijn
09:32
so that someoneiemand can standstand on this stagestadium
166
560919
2342
zodat er weer iemand
op dit toneel kan staan,
09:35
in 30 or 50 or a hundredhonderd yearsjaar
167
563285
4460
over 30, 50 of 100 jaar,
09:39
to celebratevieren the worldwereld-
that they'veze hebben avoidedvermeden.
168
567769
2340
om de wereld te vieren
die zij hebben weten te vermijden.
09:43
Thank you.
169
571220
1151
Dank je wel.
09:44
(ApplauseApplaus)
170
572395
4470
(Applaus)
Translated by Peter Van de Ven
Reviewed by Rik Delaet

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sean Davis - Research scientist
Sean Davis studies the climate impacts from human-caused changes of the chemical composition of the atmosphere.

Why you should listen

Sean Davis studies long-term change in the chemical composition and circulation of the stratosphere, with an emphasis on human-caused perturbations to the Earth’s protective ozone layer and their impact on climate at the surface. He is a research scientist at the University of Colorado's Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences and the NOAA Earth System Research Laboratory’s Chemical Sciences Division.

More profile about the speaker
Sean Davis | Speaker | TED.com