TEDGlobal>London
Ann Morgan: My year reading a book from every country in the world
Ann Morgan: Mój rok z czytaniem książek z każdego kraju na świecie.
Filmed:
Readability: 4.1
1,694,699 views
Ann Morgan uważała się za osobę oczytaną do czasu, gdy odkryła "ogromny martwy punkt" na swojej półce z książkami. Pomiędzy wielością angielskich i amerykańskich autorów, było bardzo niewiele prac autorów spoza angielskojęzycznego świata. W związku z tym, postawiła sobie ambitny cel: w ciągu roku przeczytać jedną książkę z każdego kraju na świecie. Obecnie nakłania innych anglofilów do czytania przekładów, a wydawców zachęca, żeby postarali się dostarczać nam więcej klejnotów literatury obcej. Interaktywną mapę jej czytelniczych podróży można zgłębić tutaj: go.ted.com/readtheworld
Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
It's often said that you can tell
a lot about a person
a lot about a person
0
1000
2903
Podobno można o kimś dużo powiedzieć,
00:15
by looking at what's on their bookshelves.
1
3927
2495
patrząc na jego półki z książkami.
00:19
What do my bookshelves say about me?
2
7679
1987
Co moje półki z książkami mówią o mnie?
00:22
Well, when I asked myself
this question a few years ago,
this question a few years ago,
3
10402
3684
Kiedy spytałam oto siebie kilka lat temu,
00:26
I made an alarming discovery.
4
14110
2301
dokonałam niepokojącego odkrycia.
00:29
I'd always thought of myself
as a fairly cultured,
as a fairly cultured,
5
17131
3004
Zawsze myślałam o sobie
jako o kimś dość kulturalnym,
jako o kimś dość kulturalnym,
00:32
cosmopolitan sort of person.
6
20159
2425
jako o kosmopolitce.
00:34
But my bookshelves told
a rather different story.
a rather different story.
7
22608
3096
Ale moje półki z książkami
opowiedziały inną historię.
opowiedziały inną historię.
00:38
Pretty much all the titles on them
8
26439
1652
Prawie wszystkie tytuły
00:40
were by British or North American authors,
9
28115
2859
były autorów brytyjskich
lub północno-amerykańskich,
lub północno-amerykańskich,
00:42
and there was almost
nothing in translation.
nothing in translation.
10
30998
2536
nie było żadnego przekładu.
00:46
Discovering this massive,
cultural blind spot in my reading
cultural blind spot in my reading
11
34327
3850
Odkrycie tego kulturalnego
martwego punktu w lekturach
martwego punktu w lekturach
00:50
came as quite a shock.
12
38201
1801
było niemałym szokiem.
00:52
And when I thought about it,
it seemed like a real shame.
it seemed like a real shame.
13
40026
3493
Na tę myśl poczułam prawdziwy wstyd.
00:55
I knew there had to be lots
of amazing stories out there
of amazing stories out there
14
43543
3372
Wiedziałam, że gdzieś tam jest
wiele niesamowitych opowieści
wiele niesamowitych opowieści
00:58
by writers working in languages
other than English.
other than English.
15
46939
3377
autorów w innych językach.
01:02
And it seemed really sad to think
that my reading habits meant
that my reading habits meant
16
50340
3302
Zasmuciła mnie myśl,
że przez swoje czytelnicze nawyki
że przez swoje czytelnicze nawyki
01:05
I would probably never encounter them.
17
53666
2357
nigdy ich nie spotkam.
01:08
So, I decided to prescribe myself
18
56435
2866
Postanowiłam zlecić sobie
01:11
an intensive course of global reading.
19
59325
2618
intensywny kurs światowego czytania.
01:14
2012 was set to be a very
international year for the UK;
international year for the UK;
20
62602
3738
2012 był międzynarodowym rokiem
dla Zjednoczonego Królestwa,
dla Zjednoczonego Królestwa,
01:18
it was the year of the London Olympics.
21
66364
2072
to był rok olimpiady w Londynie.
01:20
And so I decided to use it
as my time frame
as my time frame
22
68460
3522
Zrobiłam z niego ramę czasową
01:24
to try to read a novel,
short story collection
short story collection
23
72006
3207
na próbę przeczytania powieści,
zbioru krótkich opowiadań
zbioru krótkich opowiadań
01:27
or memoir from every country in the world.
24
75237
4317
lub wspomnień z każdego kraju na świecie.
01:32
And so I did.
25
80771
1333
I tak zrobiłam.
01:34
And it was very exciting
26
82128
1627
To było bardzo ekscytujące,
01:35
and I learned some remarkable things
27
83779
1896
nauczyłam się niezwykłych rzeczy,
01:37
and made some wonderful connections
28
85699
2115
nawiązałam wspaniałe kontakty,
01:39
that I want to share with you today.
29
87838
1869
którymi chcę się z wami podzielić.
01:42
But it started with some
practical problems.
practical problems.
30
90088
3198
Ale zaczęło się od kilku
problemów praktycznych.
problemów praktycznych.
01:45
After I'd worked out which of the many
different lists of countries in the world
different lists of countries in the world
31
93849
4667
Istnieje wiele list krajów świata.
01:50
to use for my project,
32
98540
2206
Ustaliłam, że do swojego projektu
01:52
I ended up going with the list
of UN-recognized nations,
of UN-recognized nations,
33
100770
3150
posłużę się listą narodów ONZ,
01:55
to which I added Taiwan,
34
103944
1223
dodając Tajwan,
01:57
which gave me a total of 196 countries.
35
105191
3356
co dało mi ostatecznie 196 krajów.
02:01
And after I'd worked out
how to fit reading and blogging
how to fit reading and blogging
36
109143
2855
Obmyśliłam, jak dopasować
czytanie i pisanie bloga
czytanie i pisanie bloga
02:04
about, roughly, four books a week
37
112022
2310
o około 4 książkach na tydzień,
02:06
around working five days a week,
38
114356
3111
pracując 5 dni w tygodniu.
02:09
I then had to face up to the fact
that I might even not be able
that I might even not be able
39
117491
3704
i zrozumiałam, że mogę mieć kłopot
02:13
to get books in English
from every country.
from every country.
40
121219
2728
z uzyskaniem książek
po angielsku z każdego kraju.
po angielsku z każdego kraju.
02:16
Only around 4.5 percent
of the literary works published
of the literary works published
41
124546
3745
Tylko około 4,5 % literatury
publikowanej każdego roku
publikowanej każdego roku
02:20
each year in the UK are translations,
42
128315
2651
w Anglii to tłumaczenia.
02:22
and the figures are similar for much
of the English-speaking world.
of the English-speaking world.
43
130990
3626
Liczby te są podobne dla większości
anglojęzycznego świata.
anglojęzycznego świata.
02:26
Although, the proportion
of translated books published
of translated books published
44
134640
2953
Mimo że odsetek przekładów publikowanych
02:29
in many other countries is a lot higher.
45
137617
2792
w wielu innych krajach jest dużo większy.
02:33
4.5 percent is tiny enough to start with,
46
141101
3308
4,5 % to wystarczająco mało, żeby zacząć,
02:36
but what that figure doesn't tell you
47
144433
1835
Czego te liczby nie mówią?
02:38
is that many of those books
will come from countries
will come from countries
48
146292
2673
Większość tych książek pochodzi z krajów
02:40
with strong publishing networks
49
148989
2174
z silnymi sieciami wydawniczymi
02:43
and lots of industry professionals
primed to go out and sell those titles
primed to go out and sell those titles
50
151187
4167
i wieloma specjalistami,
przygotowanymi, by sprzedać je
przygotowanymi, by sprzedać je
02:47
to English-language publishers.
51
155378
1960
angielskojęzycznym wydawnictwom.
02:49
So, for example, although well over 100
books are translated from French
books are translated from French
52
157711
4572
Przykładowo, choć ponad 100 książek
jest tłumaczonych z francuskiego
jest tłumaczonych z francuskiego
02:54
and published in the UK each year,
53
162307
1903
i publikowanych w Anglii co roku,
02:56
most of them will come from countries
like France or Switzerland.
like France or Switzerland.
54
164234
4413
większość z nich pochodzi z takich krajów
jak Francja i Szwajcaria.
jak Francja i Szwajcaria.
03:01
French-speaking Africa, on the other hand,
55
169107
2738
Francuskojęzyczna Afryka
03:03
will rarely ever get a look-in.
56
171869
1642
rzadko ma pole do popisu.
03:06
The upshot is that there are
actually quite a lot of nations
actually quite a lot of nations
57
174284
3323
W rezultacie jest całkiem dużo państw,
03:09
that may have little or even no
commercially available literature
commercially available literature
58
177631
3631
nie mających wcale lub mało
literatury po angielsku.
literatury po angielsku.
03:13
in English.
59
181286
1153
03:15
Their books remain invisible to readers
60
183074
3066
Ich książki pozostają
niewidoczne dla czytelników
niewidoczne dla czytelników
03:18
of the world's most published language.
61
186164
2838
najczęściej publikowanych języków.
03:22
But when it came to reading the world,
62
190002
1818
Kiedy zaczęłam czytanie świata,
03:23
the biggest challenge of all for me
63
191844
1770
największym wyzwaniem było to,
03:25
was that fact that I didn't
know where to start.
know where to start.
64
193638
3134
że nie wiedziałam, gdzie zacząć.
03:29
Having spent my life reading
almost exclusively British
almost exclusively British
65
197201
3358
Przez całe życie czytając
prawie wyłącznie brytyjskie
prawie wyłącznie brytyjskie
03:32
and North American books,
66
200583
1649
i północnoamerykańskie książki,
03:34
I had no idea how to go about
sourcing and finding stories
sourcing and finding stories
67
202256
3589
nie miałam pojęcia,
jak znajdować opowieści
jak znajdować opowieści
03:37
and choosing them from much
of the rest of the world.
of the rest of the world.
68
205869
2711
i wybierać je z większej reszty świata.
03:40
I couldn't tell you how to source
a story from Swaziland.
a story from Swaziland.
69
208604
3385
Nie wiem, jak znaleźć opowieść z Suazi.
03:44
I wouldn't know a good novel from Namibia.
70
212013
2635
Nie znam dobrej powieści z Namibii.
03:47
There was no hiding it --
71
215125
1593
Nie ma co ukrywać,
03:48
I was a clueless literary xenophobe.
72
216742
3323
byłam beznadziejnym literackim ksenofobem.
03:52
So how on earth was I
going to read the world?
going to read the world?
73
220541
2454
Jakim cudem zamierzałam czytać świat?
03:55
I was going to have to ask for help.
74
223777
1857
Zamierzałam prosić o pomoc.
03:57
So in October 2011, I registered my blog,
75
225658
3499
W październiku 2011 zarejestrowałam blog
04:01
ayearofreadingtheworld.com,
76
229181
1771
ayearofreadingtheworld.com,
04:02
and I posted a short appeal online.
77
230976
2485
i wysłałam krótki apel przez internet.
Wytłumaczyłam, kim jestem,
04:05
I explained who I was,
78
233863
1229
04:07
how narrow my reading had been,
79
235116
2008
jak wąski jest mój horyzont czytelniczy,
04:09
and I asked anyone who cared to
80
237148
1857
prosiłam każdego zainteresowanego
04:11
to leave a message suggesting
what I might read
what I might read
81
239029
2565
o zostawienie podpowiedzi,
04:13
from other parts of the planet.
82
241618
1684
co czytać z innych części planety.
04:15
Now, I had no idea whether
anyone would be interested,
anyone would be interested,
83
243913
4073
Nie miałam pojęcia,
czy kogoś to zainteresuje,
czy kogoś to zainteresuje,
04:20
but within a few hours
of me posting that appeal online,
of me posting that appeal online,
84
248010
3114
ale już po kilku godzinach
04:23
people started to get in touch.
85
251148
2436
ludzie zaczęli się kontaktować.
04:25
At first, it was friends and colleagues.
86
253608
2498
Na początku przyjaciele i koledzy.
04:28
Then it was friends of friends.
87
256466
1551
Później przyjaciele przyjaciół.
04:30
And pretty soon, it was strangers.
88
258383
2277
Bardzo szybko obcy.
04:33
Four days after I put that appeal online,
89
261399
2802
Cztery dni po zamieszczeniu apelu
04:36
I got a message from a woman
called Rafidah in Kuala Lumpur.
called Rafidah in Kuala Lumpur.
90
264225
3731
dostałam wiadomość
od Rafidy z Kuala Lumpur.
od Rafidy z Kuala Lumpur.
04:40
She said she loved
the sound of my project,
the sound of my project,
91
268292
2675
Powiedziała, że mój projekt
bardzo jej przypadł do gustu
bardzo jej przypadł do gustu
04:42
could she go to her local
English-language bookshop
English-language bookshop
92
270991
2899
i czy mogłaby w lokalnej
anglojęzycznej księgarni
anglojęzycznej księgarni
04:45
and choose my Malaysian book
and post it to me?
and post it to me?
93
273914
3290
kupić dla mnie malezyjską książkę
i mi ją przesłać?
i mi ją przesłać?
04:49
I accepted enthusiastically,
94
277912
1753
Zgodziłam się entuzjastycznie
04:51
and a few weeks later,
95
279689
1502
i kilka tygodni później
04:53
a package arrived containing
not one, but two books --
not one, but two books --
96
281215
4548
przybyła paczka zawierająca
nie jedną, ale dwie książki,
nie jedną, ale dwie książki,
04:59
Rafidah's choice from Malaysia,
97
287263
2418
wybór Rafidy z Malezji
05:02
and a book from Singapore
that she had also picked out for me.
that she had also picked out for me.
98
290908
3883
i książkę z Singapuru,
którą też dla mnie wybrała.
którą też dla mnie wybrała.
05:08
Now, at the time, I was amazed
99
296428
2437
Wtedy byłam zdumiona,
05:10
that a stranger more than 6,000 miles away
100
298889
3576
że ktoś obcy, mieszkający
prawie 10 000 km stąd,
prawie 10 000 km stąd,
dokłada wszelkich starań, by pomóc komuś,
05:14
would go to such lengths to help someone
101
302489
1925
05:16
she would probably never meet.
102
304438
2059
kogo pewnie nigdy nie spotka.
05:19
But Rafidah's kindness proved
to be the pattern for that year.
to be the pattern for that year.
103
307100
3651
Życzliwość Rafidy okazała się
być stałym wzorcem.
być stałym wzorcem.
05:23
Time and again, people went
out of their way to help me.
out of their way to help me.
104
311240
3290
Wielokrotnie ludzie robili wszystko,
aby mi pomóc.
aby mi pomóc.
05:27
Some took on research on my behalf,
105
315226
2609
Niektórzy podejmowali się
badań w moim imieniu,
badań w moim imieniu,
05:29
and others made detours
on holidays and business trips
on holidays and business trips
106
317859
3023
inni zbaczali z trasy na wakacjach
i w podróżach służbowych,
i w podróżach służbowych,
05:32
to go to bookshops for me.
107
320906
1936
żeby iść dla mnie do księgarni.
05:35
It turns out, if you want
to read the world,
to read the world,
108
323526
3236
Okazuje się, że jeśli chcesz czytać świat,
05:38
if you want to encounter it
with an open mind,
with an open mind,
109
326786
3401
jeśli chcesz doświadczyć tego
z otwartym umysłem,
z otwartym umysłem,
05:42
the world will help you.
110
330211
1930
świat ci pomoże.
05:45
When it came to countries
111
333118
1215
Jeśli chodzi o kraje
05:46
with little or no commercially
available literature in English,
available literature in English,
112
334357
3506
z niewielką lub żadną komercyjnie
dostępną literaturą po angielsku,
dostępną literaturą po angielsku,
05:49
people went further still.
113
337887
1813
posuwano się jeszcze dalej.
05:52
Books often came from surprising sources.
114
340689
3212
Książki często nadchodziły
z zaskakujących źródeł.
z zaskakujących źródeł.
05:56
My Panamanian read, for example,
came through a conversation
came through a conversation
115
344536
3039
Moja panamska lektura dotarła
dzięki konwersacji
dzięki konwersacji
05:59
I had with the Panama Canal on Twitter.
116
347599
3019
z Kanałem Panamskim na Twitterze.
06:03
Yes, the Panama Canal
has a Twitter account.
has a Twitter account.
117
351497
3510
Tak, Kanał Panamski ma konto na Twitterze.
06:07
And when I tweeted at it about my project,
118
355731
2374
Kiedy twittowałam o moim projekcie,
06:10
it suggested that I might like to try
and get hold of the work
and get hold of the work
119
358129
3379
podpowiedziano mi, by poszukać
06:13
of the Panamanian author
Juan David Morgan.
Juan David Morgan.
120
361532
2579
pracy panamskiego autora,
Juana Davida Morgana.
Juana Davida Morgana.
06:16
I found Morgan's website
and I sent him a message,
and I sent him a message,
121
364898
2570
Znalazłam stronę Morgana
i wysłałam mu wiadomość,
i wysłałam mu wiadomość,
06:19
asking if any of his
Spanish-language novels
Spanish-language novels
122
367492
2432
pytając, czy któraś
z jego hiszpańskich powieści
z jego hiszpańskich powieści
06:21
had been translated into English.
123
369948
1990
była przetłumaczona na angielski.
06:24
And he said that nothing
had been published,
had been published,
124
372432
2431
Powiedział, że nic nie było wydane,
06:26
but he did have an unpublished translation
125
374887
2430
ale miał nieopublikowane tłumaczenie
06:29
of his novel "The Golden Horse."
126
377341
1984
swojej powieści "Złoty koń".
06:31
He emailed this to me,
127
379887
1338
Przesłał mi to mailem
06:33
allowing me to become
one of the first people ever
one of the first people ever
128
381249
3134
i stałam się pierwszą czytelniczką
06:36
to read that book in English.
129
384407
1844
tej książki po angielsku.
06:38
Morgan was by no means the only wordsmith
130
386929
2650
Morgan nie był jedynym mistrzem słowa,
06:41
to share his work with me in this way.
131
389603
1990
dzielącym się w ten sposób swoją pracą.
06:44
From Sweden to Palau,
132
392015
1762
Od Szwecji do Palau,
06:45
writers and translators
sent me self-published books
sent me self-published books
133
393801
3991
pisarze i tłumacze wysłali mi
samopublikowane ksiązki
samopublikowane ksiązki
06:49
and unpublished manuscripts of books
134
397816
1730
i niepublikowane manuskrypty,
06:51
that hadn't been picked
up by Anglophone publishers
up by Anglophone publishers
135
399570
2880
odrzucone przez angielskich wydawców
06:54
or that were no longer available,
136
402474
2022
lub już niedostępne,
06:56
giving me privileged glimpses
of some remarkable imaginary worlds.
of some remarkable imaginary worlds.
137
404520
4708
dając mi uprzywilejowany dostęp
do wymyślonych światów.
do wymyślonych światów.
07:02
I read, for example,
138
410008
1151
Czytałam między innymi
07:03
about the Southern African king
Ngungunhane, who led the resistance
Ngungunhane, who led the resistance
139
411183
4590
o południowoafrykańskim królu Ngungunhane,
który dowodził powstaniem
przeciw Portugalii w XIX wieku,
przeciw Portugalii w XIX wieku,
07:07
against the Portuguese
in the 19th century;
in the 19th century;
140
415797
2662
07:11
and about marriage rituals
in a remote village
in a remote village
141
419113
2771
o rytuałach małżeńskich w odległej wiosce
07:13
on the shores of the Caspian sea
in Turkmenistan.
in Turkmenistan.
142
421908
2998
na wybrzeżu Morza Kaspijskiego
w Turkmenistanie.
w Turkmenistanie.
07:18
I met Kuwait's answer to Bridget Jones.
143
426524
3609
Poznałam kuwejcką odpowiedź
na Bridget Jones.
na Bridget Jones.
07:22
(Laughter)
144
430450
2000
(Śmiech)
07:25
And I read about an orgy
in a tree in Angola.
in a tree in Angola.
145
433301
3566
Czytałam o orgii w drzewie w Angoli.
07:32
But perhaps the most amazing example
146
440870
2152
Najbardziej niesamowity przykład trudu,
07:35
of the lengths that people
were prepared to go to
were prepared to go to
147
443046
2404
jaki ludzie byli w stanie ponieść,
07:37
to help me read the world,
148
445474
1627
żeby pomóc mi czytać świat,
07:39
came towards the end of my quest,
149
447125
2449
nadszedł pod koniec moich poszukiwań,
07:41
when I tried to get hold of a book
from the tiny, Portuguese-speaking
from the tiny, Portuguese-speaking
150
449598
3834
gdy próbowałam znaleźć książkę
z małych portugalskojęzycznych
z małych portugalskojęzycznych
07:45
African island nation
of São Tomé and Príncipe.
of São Tomé and Príncipe.
151
453456
3267
Wysp Świętego Tomasza
i Książęcej w Afryce.
i Książęcej w Afryce.
07:49
Now, having spent several months
trying everything I could think of to find
trying everything I could think of to find
152
457364
3649
Po kilku miesiącach poszukiwań
07:53
a book that had been translated
into English from the nation,
into English from the nation,
153
461037
3339
angielskiego tłumaczenia
książki z tego państwa,
książki z tego państwa,
07:56
it seemed as though
the only option left to me
the only option left to me
154
464400
2242
zostało mi tylko sprawdzić,
07:58
was to see if I could get something
translated for me from scratch.
translated for me from scratch.
155
466666
3207
czy da się zamówić
zupełnie nowe tłumaczenie.
zupełnie nowe tłumaczenie.
08:02
Now, I was really dubious
156
470404
1501
Byłam pełna wątpliwości,
08:03
whether anyone was going
to want to help with this,
to want to help with this,
157
471929
2396
czy ktoś byłby gotowy mi w tym pomóc
08:06
and give up their time
for something like that.
for something like that.
158
474349
2499
i poświęcić na to czas.
08:09
But, within a week of me putting
a call out on Twitter and Facebook
a call out on Twitter and Facebook
159
477525
4263
W ciągu tygodnia od zamieszczenia
wezwania na Twitterze i Facebooku
wezwania na Twitterze i Facebooku
08:13
for Portuguese speakers,
160
481812
1954
dla osób znających portugalski
08:15
I had more people than I could
involve in the project,
involve in the project,
161
483790
3571
miałam więcej chętnych
niż mogłam zaangażować w projekt,
niż mogłam zaangażować w projekt,
08:19
including Margaret Jull Costa,
a leader in her field,
a leader in her field,
162
487385
4358
w tym Margaret Jull Costa,
liderkę w swojej dziedzinie,
liderkę w swojej dziedzinie,
08:23
who has translated the work
of Nobel Prize winner José Saramago.
of Nobel Prize winner José Saramago.
163
491767
5301
która przetłumaczyła pracę
noblisty, Jose Saramago.
noblisty, Jose Saramago.
08:30
With my nine volunteers in place,
164
498443
1935
Z dziewięcioma ochotnikami
08:32
I managed to find a book
by a São Toméan author
by a São Toméan author
165
500402
2588
znalazłam książkę autora
z Wyspy Św. Tomasza,
z Wyspy Św. Tomasza,
08:35
that I could buy enough copies of online.
166
503014
2510
którą kupiłam w odpowiedniej
liczbie egzemplarzy.
liczbie egzemplarzy.
08:37
Here's one of them.
167
505548
1154
To jest jeden z nich.
08:39
And I sent a copy out
to each of my volunteers.
to each of my volunteers.
168
507268
3564
Wysłałam kopię każdemu z wolontariuszy.
08:42
They all took on a couple
of short stories from this collection,
of short stories from this collection,
169
510856
3174
Każdy wybrał kilka krótkich
opowieści z tego zbioru
opowieści z tego zbioru
08:46
stuck to their word, sent
their translations back to me,
their translations back to me,
170
514054
3627
i zgodnie z obietnicą
przysłał tłumaczenie.
przysłał tłumaczenie.
08:49
and within six weeks,
I had the entire book to read.
I had the entire book to read.
171
517705
3789
W sześć tygodni miałam całą książkę.
08:54
In that case, as I found so often
during my year of reading the world,
during my year of reading the world,
172
522422
4462
Przez rok czytania świata
często przekonywałam się,
często przekonywałam się,
08:58
my not knowing and being open
about my limitations
about my limitations
173
526908
4085
że moja niewiedza i szczerość
wobec własnych ograniczeń
wobec własnych ograniczeń
09:03
had become a big opportunity.
174
531017
2141
stały się wielką okazją.
09:05
When it came to São Tomé and Príncipe,
175
533935
2187
Jeśli chodzi o Wyspy
Św. Tomasza i Książęcą,
Św. Tomasza i Książęcą,
09:08
it was a chance not only
to learn something new
to learn something new
176
536146
3346
była to okazja nie tylko
do nauczenia się czegoś nowego
do nauczenia się czegoś nowego
09:11
and discover a new collection of stories,
177
539516
2675
i odkrycia nowego zbioru opowieści,
09:14
but also to bring together
a group of people
a group of people
178
542215
2946
ale także do zbliżenia
do siebie grupy ludzi
do siebie grupy ludzi
09:17
and facilitate a joint creative endeavor.
179
545185
3229
i umożliwienia im wspólnego
kreatywnego wysiłku.
kreatywnego wysiłku.
09:20
My weakness had become
the project's strength.
the project's strength.
180
548901
3900
Moja słabość stała się siłą projektu.
09:25
The books I read that year
opened my eyes to many things.
opened my eyes to many things.
181
553929
3556
Książki przeczytane przez ten rok
otworzyły mi oczy na wiele spraw.
otworzyły mi oczy na wiele spraw.
09:29
As those who enjoy reading will know,
182
557509
2187
Ci, którzy lubią czytać, wiedzą,
09:31
books have an extraordinary power
to take you out of yourself
to take you out of yourself
183
559720
3780
że książki dają niezwykłą siłę
porzucania światopoglądu
porzucania światopoglądu
09:35
and into someone else's mindset,
184
563524
2144
i przyjmowania innego,
09:37
so that, for a while at least,
185
565692
1842
żeby choć przez chwilę
09:39
you look at the world
through different eyes.
through different eyes.
186
567558
2225
spojrzeć na świat innymi oczami.
09:42
That can be an uncomfortable experience,
187
570390
2463
To może być niewygodne doświadczenie,
09:44
particularly if you're reading a book
188
572877
1772
szczególnie, jeśli czytasz książkę
09:46
from a culture that may have quite
different values to your own.
different values to your own.
189
574673
3424
kultury o całkiem innych
wartościach niż twoje.
wartościach niż twoje.
09:50
But it can also be really enlightening.
190
578601
2149
Może to być jednak też bardzo pouczające.
09:53
Wrestling with unfamiliar ideas
can help clarify your own thinking.
can help clarify your own thinking.
191
581402
3914
Zmaganie się z obcymi ideami
może pomóc rozjaśnić twój sposób myślenia.
może pomóc rozjaśnić twój sposób myślenia.
09:57
And it can also show up blind spots
192
585742
2167
Może ukazać martwe punkty
09:59
in the way you might have
been looking at the world.
been looking at the world.
193
587933
2642
w sposobie postrzegania świata.
10:03
When I looked back at much
of the English-language literature
of the English-language literature
194
591072
2882
Patrząc na angielskojęzyczną literaturę,
10:05
I'd grown up with, for example,
195
593978
1686
w której wyrastałam,
10:07
I began to see how narrow a lot of it was,
196
595688
3037
zaczęłam dostrzegać jej ograniczenia
10:10
compared to the richness
that the world has to offer.
that the world has to offer.
197
598749
2812
w porównaniu do bogactwa,
jakie oferuje świat.
jakie oferuje świat.
10:14
And as the pages turned,
198
602886
2162
Wraz z przekładanymi stronami
10:17
something else started to happen, too.
199
605072
2466
zaczęło się dziać również coś innego.
Stopniowo długa lista krajów,
z jaką zaczęłam, zmieniła się
z jaką zaczęłam, zmieniła się
10:20
Little by little,
200
608150
1151
10:21
that long list of countries that
I'd started the year with, changed
I'd started the year with, changed
201
609325
4285
10:25
from a rather dry, academic
register of place names
register of place names
202
613634
4359
z suchego, akademickiego rejestru miejsc
10:30
into living, breathing entities.
203
618017
2681
w żywe, oddychające całości.
10:33
Now, I don't want to suggest
that it's at all possible
that it's at all possible
204
621475
2723
Nie chcę sugerować, że w ogóle da się
10:36
to get a rounded picture of a country
simply by reading one book.
simply by reading one book.
205
624222
4206
otrzymać wszechstronny obraz kraju
z lektury jednej książki.
z lektury jednej książki.
10:41
But cumulatively, the stories
I read that year
I read that year
206
629010
3589
Ale zbiorowo opowieści,
które przeczytałam w tym roku,
które przeczytałam w tym roku,
10:44
made me more alive than ever before
207
632623
3060
ożywiły mnie, ukazując bogactwo,
10:47
to the richness, diversity and complexity
of our remarkable planet.
of our remarkable planet.
208
635707
6074
różnorodność, złożoność
naszej niezwykłej planety.
naszej niezwykłej planety.
10:54
It was as though the world's stories
209
642654
1993
Tak jakby te światowe opowieści
10:56
and the people who'd gone
to such lengths to help me read them
to such lengths to help me read them
210
644671
3900
i trud poniesiony przez ludzi,
by pomóc mi je przeczytać,
by pomóc mi je przeczytać,
11:00
had made it real to me.
211
648595
1905
nadały im rzeczywistych wymiarów.
11:04
These days, when I look at my bookshelves
212
652086
2535
Obecnie, kiedy patrzę na półki z książkami
11:06
or consider the works on my e-reader,
213
654645
3125
czy przeglądam je na czytniku,
11:09
they tell a rather different story.
214
657794
2115
opowiadają one nieco inną historię.
11:12
It's the story of the power
books have to connect us
books have to connect us
215
660649
3346
Jest to opowieść o sile,
jaką mają książki w łączeniu nas
jaką mają książki w łączeniu nas
11:16
across political, geographical,
cultural, social, religious divides.
cultural, social, religious divides.
216
664019
4745
przez polityczne, geograficzne,
kulturowe, społeczne i religijne różnice.
kulturowe, społeczne i religijne różnice.
11:21
It's the tale of the potential
human beings have to work together.
human beings have to work together.
217
669422
4142
Jest to bajka o potencjale
istot ludzkich do wspólnej pracy.
istot ludzkich do wspólnej pracy.
11:26
And, it's testament
218
674320
1342
I jest to świadectwo
11:27
to the extraordinary times we live
in, where, thanks to the Internet,
in, where, thanks to the Internet,
219
675686
4623
niezwykłych czasów,
gdzie dzięki internetowi
gdzie dzięki internetowi
11:32
it's easier than ever before
220
680333
1917
łatwiej niż kiedykolwiek dotąd
11:34
for a stranger to share a story,
a worldview, a book
a worldview, a book
221
682274
4429
dzielić się opowieścią,
światopoglądem, książką
światopoglądem, książką
11:38
with someone she may never meet,
on the other side of the planet.
on the other side of the planet.
222
686727
3793
z kimś, kogo nigdy nie spotkamy,
po drugiej stronie planety.
po drugiej stronie planety.
11:43
I hope it's a story I'm reading
for many years to come.
for many years to come.
223
691595
3098
Mam nadzieję, że jest to opowieść
na wiele nadchodzących lat.
na wiele nadchodzących lat.
11:47
And I hope many more people will join me.
224
695074
2849
Oraz że dużo więcej osób się przyłączy.
11:49
If we all read more widely,
there'd be more incentive
there'd be more incentive
225
697947
2614
Czytając bardziej wszechstronnie,
zachęcimy wydawców
zachęcimy wydawców
11:52
for publishers to translate more books,
226
700585
2547
do tłumaczenia większej ilości książek,
11:55
and we would all be richer for that.
227
703156
1939
a my staniemy się bogatsi.
11:57
Thank you.
228
705713
1157
Dziękuję.
11:58
(Applause)
229
706894
3734
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Ann Morgan - Writer, blogger, authorAnn Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.
Why you should listen
One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.
Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.
Ann Morgan | Speaker | TED.com