ABOUT THE SPEAKER
Robert Hakiza - Urban refugee expert
TED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills.

Why you should listen

Robert Hakiza is a refugee from Congo living in Uganda since 2008. He holds a degree in Agriculture from the Catholic University of Bukavu (DRC), and he's the co-founder and executive director of the Young African Refugees for Integral Development (YARID). He is also one of the founders of the Refugee-Led Organization Network. He has experience working with urban refugees and also works to educate others about obstacles refugees face. In 2013, Hakiza worked as an assistant researcher with Oxford's Humanitarian Innovation Project. He is a TED Fellow and an Aspen New Voices Fellow 2017.

More profile about the speaker
Robert Hakiza | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Robert Hakiza: Refugees want empowerment, not handouts

Robert Hakiza: Mülteciler güç istiyor, sadaka değil

Filmed:
913,682 views

Mültecilerin yaşadıkları yerlerdeki görüntüler izole edilmiş alanlardaki geçici kamplardan ibaret ancak gerçekte, dünya genelinde mültecilerin yaklaşık %60'ı kentsel alanlarda yaşıyor. TED Burslusu Rober Hakiza bizi şehirli mültecilerin hayatlarına götürüyor ve bize kendisinin başlattığı tarzda organizasyonların en nihayetinde kendi kendilerine yeterli hale gelmeleri için ihtiyaç duydukları becerileri nasıl sağlayabileceklerini gösteriyor.
- Urban refugee expert
TED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
CurrentlyŞu anda, mostçoğu refugeesmülteciler
livecanlı in the citiesşehirler
0
809
5096
Şu anda çoğu mülteci, kamplardan çok
00:17
ratherdaha doğrusu than in the refugeemülteci campskampları.
1
5929
2200
şehirlerde yaşıyor.
00:22
We representtemsil etmek over 60 percentyüzde
2
10133
3825
Küresel olarak mültecilerin sayısının
00:25
of the numbernumara of refugeesmülteciler globallyküresel.
3
13982
3092
%60'ından fazlasını temsil ediyoruz.
00:31
With the majorityçoğunluk of refugeesmülteciler
livingyaşam in urbankentsel areasalanlar,
4
19442
3791
Kentsel alanlarda yaşayan
mültecilerin çoğunluğu ile
00:36
there is a stronggüçlü need
for a paradigmparadigma shiftvardiya and newyeni thinkingdüşünme.
5
24617
4365
paradigma kayması ve yeni düşüncelere
güçlü bir ihtiyaç var.
00:43
RatherDaha doğrusu than wastingisraf moneypara
on buildingbina wallsduvarlar,
6
31363
4623
Duvarlar inşa etmek için
para harcamak yerine
00:49
it would be better to spendharcamak on programsprogramlar
7
37668
4020
mültecilere yardım edecek
00:53
to help refugeesmülteciler to help themselveskendilerini.
8
41712
2258
programlara para yatırmak daha iyi olurdu.
00:55
(ApplauseAlkış)
9
43994
6003
(Alkışlar)
01:02
We always have to leaveayrılmak behindarkasında
all our possessionsmülk.
10
50736
5023
Tüm mal varlığımızı
geride bırakmak zorunda kalıyoruz.
01:08
But not our skillsbecerileri and knowledgebilgi.
11
56940
2133
Ancak yeteneklerimiz ve bilgimizi değil.
01:13
If allowedizin to livecanlı a productiveüretken life,
12
61352
3364
Verimli bir hayat sürülmesine
izin verilirse
01:17
refugeesmülteciler can help themselveskendilerini
13
65641
2944
mülteciler kendilerine yardımcı olabilir
01:20
and contributekatkıda bulunmak to the developmentgelişme
of theironların hostevsahibi countryülke.
14
68609
3666
ve ev sahibi ülkenin gelişmesine
katkıda bulunabilirler.
01:26
I was borndoğmuş in the cityŞehir calleddenilen BukavuBukavu,
15
74748
3110
Bukavu'da doğdum.
01:29
SouthGüney KivuKivu,
16
77882
1801
Güney Kivu,
01:31
in the DemocraticDemokratik RepublicCumhuriyeti of CongoKongo Cumhuriyeti.
17
79707
2362
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde.
01:35
I am the fifth-bornBeşinci tarihi
in a familyaile of 12 childrençocuklar.
18
83359
3536
12 çocuklu bir ailenin beşincisiyim.
01:40
My fatherbaba, a mechanicmakinist by professionmeslek,
19
88723
4168
Tamirci olan babam
01:44
workedişlenmiş very hardzor to sendgöndermek me to schoolokul.
20
92915
2765
beni okula göndermek için
çok sıkı çalışırdı.
01:49
Just like other younggenç people,
21
97320
2589
Diğer genç insanlar gibi
01:52
I had a lot of plansplanları and dreamsrüyalar.
22
100995
2293
pek çok hayalim ve planım vardı.
01:56
I wanted to completetamamlayınız my studiesçalışmalar,
23
104756
2114
Okulumu bitirmek,
01:59
get a niceGüzel job,
24
107616
1332
iyi bir işe girmek,
02:01
marryevlenmek and have my ownkendi childrençocuklar
25
109554
2777
evlenip çocuk sahibi olmak
02:04
and supportdestek my familyaile.
26
112355
1467
ve aileme destek olmak istedim.
02:07
But this didn't happenolmak.
27
115124
2310
Ancak bunlar gerçekleşmedi.
02:11
WarSavaş in my homelandvatan forcedzorunlu me
to fleekaçmak to UgandaUganda in 2008,
28
119871
6651
Vatanımdaki savaş beni 9 yıl önce 2008'de
02:18
ninedokuz yearsyıl agoönce.
29
126546
1808
Uganda'ya kaçmaya zorladı.
02:22
My familyaile joinedkatıldı
a steadyistikrarlı exodusExodus of refugeesmülteciler
30
130085
5191
Ailem Uganda'nın başkenti olan
Kampala'ya yerleşmiş
02:27
who settledyerleşik in Uganda'sUganda'nın capitalBaşkent, KampalaKampala.
31
135300
2752
sürekli bir mülteci göçüne katıldı.
02:32
In my countryülke,
32
140147
1446
Ülkemde,
02:35
I livedyaşamış alreadyzaten in the cityŞehir,
33
143038
1777
şehirde yaşıyorduk
02:37
and we feltkeçe KampalaKampala was much better
than a refugeemülteci campkamp.
34
145839
4753
ve Kampala'nın bir mülteci kampından
daha iyi olduğunu hissettik.
02:46
RefugeesMülteciler in the citiesşehirler
35
154046
2650
Şehirdeki mülteciler
02:48
have always been deniedinkar
internationalUluslararası assistanceyardım,
36
156720
3896
1997 yılında BMMYK tarafından
fark edilmelerinden bile sonra
02:54
even after theironların recognitiontanıma
by UNHCRUNHCR in 1997.
37
162322
5379
uluslararası yardımı reddettiler.
03:01
In additionilave to the povertyyoksulluk problemsorun
we were confrontedkarşı karşıya with
38
169157
6285
Yoksulluk problemlerinin yanı sıra,
yerel kent yoksulluğuyla
03:07
as the localyerel urbankentsel poorfakir,
39
175466
2001
ve dil engelleri gibi
03:10
we were facingkarşı challengeszorluklar
duenedeniyle to our refugeemülteci statusdurum,
40
178546
3729
mülteci statümüzden dolayı
ortaya çıkan zorluklarla
03:14
suchböyle as a languagedil barrierbariyer.
41
182299
2087
karşı karşıya kalıyorduk.
03:17
In CongoKongo Cumhuriyeti, the officialresmi languagedil is FrenchFransızca.
42
185315
3451
Kongo'nun resmi dili Fransızca.
03:21
But in UgandaUganda, it is Englishİngilizce.
43
189592
2642
Uganda'nın ise İngilizce.
03:25
We didn't have accesserişim
to educationEğitim and healthsağlık.
44
193282
3134
Eğitim ve sağlık hizmetlerine
erişemiyorduk.
03:29
We were exposedmaruz to harassmenttaciz,
45
197427
3983
Taciz, sömürme, tehdit ve ayrımcılığa
03:33
exploitationistismar, intimidationgözdağı
and discriminationayrımcılık.
46
201434
4061
maruz kalıyorduk.
03:39
Humanitarianİnsani organizationsorganizasyonlar mostlyçoğunlukla focusedodaklı
47
207308
4131
Yardım kuruluşları çoğunlukla
kırsal alanlardaki
03:43
on the formalbiçimsel settlementyerleşme in ruralkırsal areasalanlar,
48
211463
2755
resmi yerleşime odaklanıyordu
03:46
and there was nothing in placeyer for us.
49
214998
2781
ve bizim için yapılacak hiçbir şey yoktu.
03:52
But we didn't want handoutsdinleyici notları.
50
220529
2737
Ama biz sadaka istemedik.
03:56
We wanted to work and supportdestek ourselveskendimizi.
51
224148
2960
Çalışmak ve kendimizi desteklek istedik.
04:00
I joinedkatıldı my other two colleaguesmeslektaşlar in exilesürgün
52
228752
3317
Sürgündeki diğer iki meslektaşıma katıldım
04:04
and setset up an organizationorganizasyon
to supportdestek other refugeesmülteciler.
53
232093
3118
ve diğer mültecileri desteklemek için
bir organizasyon kurduk.
04:08
YARIDYARID -- YoungGenç AfricanAfrika RefugeesMülteciler
for Integralİntegral DevelopmentGeliştirme --
54
236655
4613
GAMİG - Genç Afrikalı Mülteciler için
İntegral Gelişme --
04:13
beganbaşladı as a conversationkonuşma
withiniçinde the CongoleseKongolu communitytoplum.
55
241935
4056
Kongolu toplum içinde
bir konuşma olarak başladı.
04:19
We askeddiye sordu the communitytoplum
56
247585
2158
Topluluğa bu zorlukları çözmek için
04:21
how they could organizedüzenlemek themselveskendilerini
to solveçözmek these challengeszorluklar.
57
249767
4335
kendilerini nasıl organize
edebileceklerini sorduk.
04:27
The YARIDYARID programsprogramlar for supportdestek
evolvegelişmek in stagesaşamaları,
58
255514
4223
Destek için GAMİG programları
04:32
progressingilerliyor from soccerFutbol communitytoplum,
to Englishİngilizce languagedil
59
260750
4874
futbol topluluğundan İngilizceye,
04:37
to sewingdikiş livelihoodsgeçim.
60
265648
2317
geçim kaynaklarına uzanan
aşamalarla gelişti.
04:41
The soccerFutbol changeddeğişmiş the energyenerji
61
269655
4590
Futbol işsiz gençlerin
04:46
of unemployedişsiz youthgençlik
62
274269
2300
enerjilerini değiştirdi
04:48
and connectedbağlı people
from differentfarklı communitiestopluluklar.
63
276593
3438
ve farklı topluluklardan insanlarla
bağ kurmalarını sağladı.
04:53
The freeücretsiz Englishİngilizce classessınıflar
64
281173
2087
Ücretsiz İngilizce kursları
04:55
help empowergüçlendirmek people to engagetutmak
with the UgandanUganda communitytoplum,
65
283284
4507
komşularını daha iyi tanımalarına
ve satış yapmalarına izin vererek
04:59
allowingizin them to get to know
theironların neighborsKomşular and sellsatmak waresmallar.
66
287815
4159
insanların Uganda topluluğuyla
kaynaşmalarını sağladı.
05:05
The vocationalMesleki trainingEğitim programprogram
offersteklifler livelihoodgeçim skillsbecerileri,
67
293584
5398
Bu mesleki eğitim programı
geçim becerileri ve bununla birlikle
05:11
and with them, importantönemli opportunitiesfırsatlar
for economicekonomik self-relianceöz-güven.
68
299006
4428
ekonomik özgüven için
önemli fırsatlar sundu.
05:16
We'veBiz ettik seengörüldü so manyçok familiesaileleri
69
304101
4103
Kendi kendini geçindiren
05:20
becomeolmak self-sustainingkendiliğinden devam.
70
308228
2452
birçok aile gördük.
05:23
We'veBiz ettik seengörüldü who no longeruzun needsihtiyaçlar our help.
71
311698
3137
Artık yardımımıza
ihtiyacı olmayanları gördük.
05:28
As YARID'sYARID'ın programsprogramlar have expandedgenişletilmiş,
72
316690
4202
GAMİG'in programları genişledikçe
05:33
it has includeddahil an increasingartan
rangemenzil of nationalitiesmilliyetler --
73
321720
4194
giderek artan çeşitli milletleri
bünyesine aldı;
05:39
CongoleseKongolu, RwandanRuanda, BurundianBurundi,
74
327093
3978
Kongolu, Ruandalı, Burundili,
05:43
SomalisSomalilerle sıkı, EthiopianEtiyopya, SouthGüney SudaneseSudan.
75
331942
2540
Somalili, Etiyopyalı, Güney Sudanlı.
05:47
TodayBugün, YARIDYARID has supporteddestekli
over 3,000 refugeesmülteciler acrosskarşısında KampalaKampala
76
335347
5583
Bugün, GAMİG Kampala genelinde
3.000'den fazla mülteciyi destekliyor
05:53
and continuesdevam ediyor supportingDestek more.
77
341671
1655
ve daha fazlasını destekleyecek.
05:55
(ApplauseAlkış)
78
343350
4600
(Alkışlar)
05:59
RefugeesMülteciler want empowermentgüçlenme, not handoutsdinleyici notları.
79
347974
5067
Mülteciler güç istiyor sadaka değil.
06:06
We know our communitytoplum better than anyonekimse.
80
354006
2960
Toplumumuzu herkesten daha iyi tanıyoruz.
06:10
We understandanlama the challengeszorluklar
and opportunitiesfırsatlar we faceyüz
81
358173
4825
Özerk olmak için
karşılaştığımız zorlukları
06:15
to becomeolmak self-reliantKendine güvenen.
82
363022
1533
ve fırsatları anlıyoruz.
06:17
I know better than anyonekimse
83
365683
2896
Girişimlerin mülteci çalışmaları
tarafından oluşturulduğunu
06:20
that initiativesgirişimler createdoluşturulan by refugeesmülteciler work.
84
368603
3523
herkesten daha iyi biliyorum.
06:24
They need to be internationallyuluslararası
recognizedtanınan and supporteddestekli.
85
372770
3867
Uluslararası açıdan tanınmaya
ve desteklenmeye ihtiyaçları var.
06:29
Give us the supportdestek we deservehak etmek,
86
377624
2827
Hak ettiğimiz desteği verin
06:32
and we will payödeme you back with interestfaiz.
87
380475
2380
size faiziyle geri ödeyeceğiz.
06:34
Thank you so much.
88
382879
1340
Çok teşekkür ederim.
06:36
(ApplauseAlkış)
89
384243
6804
(Alkışlar)
Translated by Hilal Tamser
Reviewed by Cihan Ekmekçi

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robert Hakiza - Urban refugee expert
TED Fellow Robert Hakiza is the co-founder of the Young African Refugees for Integral Development (YARID), which empowers refugees and builds community through vocational education, English classes, access to sports and computer literacy skills.

Why you should listen

Robert Hakiza is a refugee from Congo living in Uganda since 2008. He holds a degree in Agriculture from the Catholic University of Bukavu (DRC), and he's the co-founder and executive director of the Young African Refugees for Integral Development (YARID). He is also one of the founders of the Refugee-Led Organization Network. He has experience working with urban refugees and also works to educate others about obstacles refugees face. In 2013, Hakiza worked as an assistant researcher with Oxford's Humanitarian Innovation Project. He is a TED Fellow and an Aspen New Voices Fellow 2017.

More profile about the speaker
Robert Hakiza | Speaker | TED.com