TEDxIndianaUniversity
Euna Lee: What I learned as a prisoner in North Korea
Euna Lee: Những gì tôi học được khi làm tù nhân ở Triều Tiên
Filmed:
Readability: 3.4
3,295,725 views
Tháng 3 năm 2009, binh lính Triều Tiên đã bắt nhà báo Euna Lee và đồng nghiệp Laura Ling trong khi họ đang quay một bộ phim tài liệu ở biên giới giáp với Trung Quốc. Tòa đã kết án họ 12 năm lao động nặng nhọc, may thay các nhà ngoại giao Hoa Kỳ cuối cùng đã thương lượng thành công việc phóng thích họ. Trong cuộc nói chuyện đáng ngạc nhiên và sâu sắc về tình người, Lee chia sẻ trải nghiệm của mình khi phải sống như một kẻ thù bị địch bắt trong 140 ngày ở một trung tâm giam giữ - và các cử chỉ nhỏ ánh lên tính nhân đạo từ những lính gác đã duy trì lạc quan cho cô.
Euna Lee - Journalist
Euna Lee strives to be a voice for the voiceless and a window for those with no access to outside information. Full bio
Euna Lee strives to be a voice for the voiceless and a window for those with no access to outside information. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I recently read about
what the young generation of workers want
what the young generation of workers want
0
754
4356
Gần đây tôi có đọc qua
mong muốn của thế hệ lao động trẻ
mong muốn của thế hệ lao động trẻ
00:17
in Harvard Business Review.
1
5134
1851
trên Harvard Business Review.
00:19
One thing that stuck out to me
was: don't just talk about impact,
was: don't just talk about impact,
2
7009
5012
Tôi ấn tượng một điều:
thay vì nói suông,
thay vì nói suông,
00:24
but make an impact.
3
12045
1661
hãy bắt tay vào làm!
00:26
I'm a little bit older than you,
4
14722
2005
Tuổi đời của tôi
00:29
maybe much older than you,
5
17532
1876
có thể ít nhiều lớn hơn bạn,
00:31
but this is exactly the same goal
that I had when I was in college.
that I had when I was in college.
6
19432
4533
nhưng đây chính là mục tiêu
tôi hướng tới thời Đại học.
tôi hướng tới thời Đại học.
00:37
I wanted to make my own impact
for those who live under injustice;
for those who live under injustice;
7
25481
4693
Tôi muốn giúp đỡ
những người phải chịu đựng bất công;
những người phải chịu đựng bất công;
00:42
it's the reason that I became
a documentary journalist,
a documentary journalist,
8
30198
3381
đó là lý do tôi trở thành
một nhà báo chính luận,
một nhà báo chính luận,
00:45
the reason I became
9
33603
1563
dẫn tới việc tôi trở thành tù nhân
00:47
a prisoner in North Korea for 140 days.
10
35968
3173
ở Bắc Triều Tiên trong 140 ngày.
00:52
It was March 17, 2009.
11
40055
2802
Vào ngày 17 tháng 3 năm 2009,
00:55
It is St. Patrick's Day for all of you,
12
43406
3016
trùng ngày Thánh Patrick của các bạn,
00:58
but it was the day
that turned my life upside down.
that turned my life upside down.
13
46446
4554
cũng là cái ngày định mệnh
khiến cuộc sống tôi xáo trộn.
khiến cuộc sống tôi xáo trộn.
01:03
My team and I were making a documentary
about North Korean refugees
about North Korean refugees
14
51526
4601
Nhóm của tôi và tôi đang làm phim tài liệu
về người tị nạn Bắc Triều Tiên
về người tị nạn Bắc Triều Tiên
01:08
living below human life in China.
15
56151
3470
không được sống như con người
ở Trung Quốc.
ở Trung Quốc.
01:13
We were at the border.
16
61081
2181
Chúng tôi lúc đó đang ở biên giới.
01:15
It was our last day of filming.
17
63951
2193
Vào ngày cuối cùng quay phim,
01:19
There was no wire fence
18
67597
2627
không có hàng rào dây,
01:22
or bars
19
70248
1270
thanh chắn,
01:23
or sign to show that it is the border,
20
71542
2296
hay dấu hiệu nào cho thấy
là đường biên giới cả,
là đường biên giới cả,
01:25
but this is a place that a lot
of North Korean defectors use
of North Korean defectors use
21
73862
3751
nhưng đây là nơi thuận lợi để đào thoát
01:29
as an escape route.
22
77637
1462
khỏi Bắc Triều Tiên.
01:32
It was still winter,
23
80734
1935
Thời điểm đó vẫn còn là mùa đông,
01:34
and the river was frozen.
24
82693
2493
lạnh đến mức con sông bị đóng băng.
01:37
When we were in the middle
of the frozen river,
of the frozen river,
25
85739
3622
Khi chúng tôi đang ở giữa dòng sông,
01:41
we were filming about
the condition of the cold weather
the condition of the cold weather
26
89385
2912
quay phim về điều kiện thời tiết giá rét
01:44
and the environment
27
92321
1198
và môi trường
01:45
that North Koreans had to deal with
28
93543
2726
mà người Bắc Triều Tiên phải đối mặt
01:48
when they seek their freedom.
29
96293
1827
để tìm được tự do.
01:51
And suddenly, one
of my team members shouted,
of my team members shouted,
30
99159
3135
Và đột nhiên,
một thành viên trong nhóm tôi hét lên,
một thành viên trong nhóm tôi hét lên,
01:54
"Soldiers!"
31
102318
1153
"Quân lính đến!"
01:55
So I looked back,
32
103932
1702
Tôi vừa quay lại,
01:57
and there were two small soldiers
in green uniforms with rifles,
in green uniforms with rifles,
33
105658
5648
thì có hai binh sĩ dáng người thấp bé,
mặc quân phục xanh lá và mang súng trường
mặc quân phục xanh lá và mang súng trường
02:03
chasing after us.
34
111330
1392
đuổi theo chúng tôi.
02:05
We all ran as fast as we could.
35
113288
2638
Chúng tôi chạy nhanh hết mức có thể.
02:08
I prayed that, please
don't let them shoot my head.
don't let them shoot my head.
36
116773
2989
Tôi thầm cầu nguyện
mình không bị nã súng vào đầu.
mình không bị nã súng vào đầu.
02:12
And I was thinking that,
37
120422
1802
Và tôi còn nghĩ rằng,
02:14
if my feet are on Chinese soil,
38
122248
2734
chỉ cần đặt chân lên đất Trung Quốc,
02:17
I'll be safe.
39
125006
1353
tôi sẽ được an toàn.
02:18
And I made it to Chinese soil.
40
126383
2193
Sau khi tôi vào được đất Trung Quốc,
02:21
Then I saw my colleague
Laura Ling fall on her knees.
Laura Ling fall on her knees.
41
129424
4278
một đồng nghiệp của tôi Laura Ling
bị té ngã trên đất.
bị té ngã trên đất.
02:26
I didn't know what to do
at that short moment,
at that short moment,
42
134431
2616
Tôi không biết phải làm gì
trong thời điểm tích tắc đó,
trong thời điểm tích tắc đó,
02:29
but I knew that I could not
leave her alone there
leave her alone there
43
137071
2627
tôi chỉ biết rằng
tôi sẽ không bỏ mặc cô ấy.
tôi sẽ không bỏ mặc cô ấy.
02:31
when she said,
"Euna, I can't feel my legs."
"Euna, I can't feel my legs."
44
139722
2991
Lúc cô ấy nói,
"Euna, chân tôi mất cảm giác rồi."
"Euna, chân tôi mất cảm giác rồi."
02:35
In a flash, we were surrounded
by these two Korean soldiers.
by these two Korean soldiers.
45
143860
4803
Trong chớp mắt, chúng tôi bị bao vây
bởi hai người lính người Hàn lúc nãy.
bởi hai người lính người Hàn lúc nãy.
02:40
They were not much bigger than us,
46
148687
2343
Họ không cao to gì so với bọn tôi,
02:43
but they were determined
to take us to their army base.
to take us to their army base.
47
151054
3699
nhưng rất quyết liệt
muốn giải chúng tôi về căn cứ quân sự.
muốn giải chúng tôi về căn cứ quân sự.
02:47
I begged and yelled for any kind of help,
48
155779
3201
Tôi đã cầu xin và gào thét cầu giúp đỡ,
02:51
hoping that someone
would show up from China.
would show up from China.
49
159004
3152
hi vọng rằng sẽ có người xuất hiện
từ phía Trung Quốc.
từ phía Trung Quốc.
02:55
Here I was, being stubborn
50
163377
1921
Tôi của lúc đó vẫn cứng đầu
02:57
towards a trained soldier with a gun.
51
165964
2512
trước họng súng của
chiến sĩ đã được huấn luyện.
chiến sĩ đã được huấn luyện.
03:00
I looked at his eyes.
52
168500
1657
Tôi nhìn vào mắt của cậu ta,
03:04
He was just a boy.
53
172625
1441
nhận ra sự ngây thơ trong mắt.
03:07
At that moment,
he raised his rifle to hit me,
he raised his rifle to hit me,
54
175034
3515
Lúc đó, cậu ta giơ súng lên định đánh tôi,
03:10
but I saw that he was hesitating.
55
178573
2142
nhưng tôi nhìn ra được chút lưỡng lự.
03:12
His eyes were shaking,
56
180739
1775
Ánh mắt run run,
03:14
and his rifle was still up in the air.
57
182538
3138
cậu ấy vẫn không thể nào xuống tay.
03:18
So I shouted at him,
58
186217
2262
Vì vậy, tôi hét vào mặt anh ta,
03:20
"OK, OK, I'll walk with you."
59
188503
2306
"Được rồi, được rồi, tôi sẽ đi cùng anh."
03:23
And I got up.
60
191415
1316
Và tôi đứng dậy đi.
03:26
When we arrived at their army base,
61
194269
2814
Khi chúng tôi tới căn cứ quân đội của họ,
03:29
my head was spinning
with these worst-case scenarios,
with these worst-case scenarios,
62
197995
3896
đầu tôi xoay mòng mòng
với hàng loạt viễn cảnh xấu nhất,
với hàng loạt viễn cảnh xấu nhất,
03:33
and my colleague's
statement wasn't helping.
statement wasn't helping.
63
201915
2965
cộng thêm lời nói của người đồng nghiệp,
tôi lại càng bi quan.
tôi lại càng bi quan.
03:36
She said, "We are the enemy."
64
204904
2122
Cô ấy nói, "Chúng ta là kẻ thù của họ."
03:39
She was right: we were the enemy.
65
207951
2686
Cô ấy nói đúng: bọn tôi là kẻ địch với họ.
03:43
And I was supposed to be frightened, too.
66
211851
2124
Và đáng nhẽ ra tôi cũng nên sợ hãi.
03:46
But I kept having these odd experiences.
67
214734
2976
Nhưng tôi lại liên tục
có những trải nghiệm khó hiểu.
có những trải nghiệm khó hiểu.
03:49
This time, an officer brought me his coat
68
217734
3943
Lần này, một sĩ quan đem tới cái áo khoác
03:53
to keep me warm,
69
221701
1411
để giữ ấm cho tôi,
03:55
because I lost my coat on the frozen river
70
223136
3991
vì tôi bị mất áo khoác
trên dòng sông bị đóng băng
trên dòng sông bị đóng băng
03:59
while battling with one of these soldiers.
71
227151
2207
khi đang giằng co với một tên lính.
04:02
I will tell you what I mean
by these odd experiences.
by these odd experiences.
72
230937
3842
Tôi sẽ giải thích kĩ hơn về
những trải nghiệm kì lạ này.
những trải nghiệm kì lạ này.
04:07
I grew up in South Korea.
73
235315
1781
Tôi lớn lên ở Hàn Quốc.
04:09
To us, North Korea was always the enemy,
74
237731
3788
Đối với người Hàn Quốc,
Triều Tiên luôn là kẻ thù,
Triều Tiên luôn là kẻ thù,
04:13
even before I was born.
75
241543
1438
trước cả khi tôi chào đời.
04:15
South and North have been
under armistice for 63 years,
under armistice for 63 years,
76
243544
5473
Phía Nam và Bắc đã đình chiến được 63 năm,
04:21
since the end of the Korean War.
77
249041
2117
kể từ khi kết thúc Chiến tranh Triều Tiên.
04:23
And growing up in the South
in the '80s and '90s,
in the '80s and '90s,
78
251952
3726
Và lớn lên ở phía Nam
trong thập niên 80 và 90,
trong thập niên 80 và 90,
04:27
we were taught propaganda
about North Korea.
about North Korea.
79
255702
3477
chúng tôi bị tiêm nhiễm
những điều sai sự thật về Bắc Triều Tiên.
những điều sai sự thật về Bắc Triều Tiên.
04:33
And we heard so many graphic stories,
80
261412
2417
Và chúng tôi biết rất nhiều truyện tranh,
04:35
such as, a little young boy
being brutally killed
being brutally killed
81
263853
3715
Ví dụ như, câu chuyện về cậu bé
bị sát hại dã man
bị sát hại dã man
04:39
by North Korean spies
just because he said,
just because he said,
82
267592
3476
bởi gián điệp Triều Tiên
chỉ vì một câu nói,
chỉ vì một câu nói,
04:43
"I don't like communists."
83
271092
1373
"Tôi không thích cộng sản."
04:45
Or, I watched this cartoon series
84
273627
3826
Hoặc, tôi đã xem loạt phim hoạt hình này
04:49
about a young South Korean boy
defeating these fat, big, red pig,
defeating these fat, big, red pig,
85
277477
4755
về một chàng trai trẻ người Hàn Quốc
đánh bại con lợn béo màu đỏ,
đánh bại con lợn béo màu đỏ,
04:54
which represented the North Koreans'
first leader at the time.
first leader at the time.
86
282256
3965
con lợn đại diện cho lãnh đạo đầu tiên
của Bắc Triều Tiên vào thời điểm đó.
của Bắc Triều Tiên vào thời điểm đó.
05:00
And the effect of hearing
these horrible stories over and over
these horrible stories over and over
87
288154
3845
Và nghe đi nghe lại
những câu chuyện kinh khủng này
những câu chuyện kinh khủng này
05:04
instilled one word in a young mind:
88
292710
3701
đã hằn sâu vào tâm hồn trẻ thơ một từ:
05:08
"enemy."
89
296435
1193
"kẻ thù."
05:10
And I think at some point,
I dehumanized them,
I dehumanized them,
90
298319
3234
Vì vậy, ở một mức độ nào đó,
tôi coi thường bọn họ,
tôi coi thường bọn họ,
05:14
and the people of North Korea
became equated
became equated
91
302410
4989
và nhân dân Bắc Triều Tiên
vô tình bị đánh đồng
vô tình bị đánh đồng
05:19
with the North Korean government.
92
307423
2412
với Chính phủ Bắc Triều Tiên.
05:23
Now, back to my detention.
93
311401
2543
Trở lại câu chuyện của tôi,
05:25
It was the second day
94
313968
2153
Đó là ngày thứ hai
05:28
of being in a cell.
95
316145
1376
tôi bị giam giữ.
05:30
I had not slept
since I was out at the border.
since I was out at the border.
96
318195
3240
Tôi thậm chí không ngủ được chút nào
kể từ lúc ở biên giới.
kể từ lúc ở biên giới.
05:34
This young guard came to my cell
97
322388
3322
Người chiến sĩ trẻ đến buồng giam của tôi
05:37
and offered me this small boiled egg
98
325734
3516
và cho tôi một quả trứng luộc nhỏ
05:41
and said, "This will give you
strength to keep going."
strength to keep going."
99
329274
3555
và nói, "Quả trứng này
sẽ cho bạn sức mạnh để tiếp tục."
sẽ cho bạn sức mạnh để tiếp tục."
05:46
Do you know what it is like,
100
334311
2096
Bạn có hiểu được cái cảm giác
05:49
receiving a small kindness
in the enemy's hand?
in the enemy's hand?
101
337296
3602
được nhận lòng tốt dù nhỏ nhoi
từ tay kẻ thù?
từ tay kẻ thù?
05:54
Whenever they were kind to me,
I thought the worst case
I thought the worst case
102
342012
3047
Bất cứ khi nào họ tốt với tôi,
Tôi nghĩ tới trường hợp xấu nhất
Tôi nghĩ tới trường hợp xấu nhất
05:57
was waiting for me after the kindness.
103
345083
2087
đang rình rập đợi tôi ngay sau đó.
06:01
One officer noticed my nervousness.
104
349257
2854
Một sĩ quan nhận ra tôi đang lo lắng.
06:04
He said, "Did you think
we were all these red pigs?"
we were all these red pigs?"
105
352717
3853
Ông ta nói, "Bạn nghĩ
chúng tôi là lũ lợn đỏ sao?"
chúng tôi là lũ lợn đỏ sao?"
06:09
referring to the cartoon
that I just showed you.
that I just showed you.
106
357260
3536
Ông ấy đề cập tới bộ phim hoạt hình
mà lúc nãy tôi có nói.
mà lúc nãy tôi có nói.
06:15
Every day was like a psychological battle.
107
363227
3410
Mỗi ngày là một cuộc chiến tâm lý.
06:18
The interrogator had me sit at a table
108
366661
3091
Người thẩm vấn buộc tôi phải ngồi vào bàn
06:21
six days a week
109
369776
1500
sáu ngày một tuần
06:23
and had me writing down
about my journey, my work,
about my journey, my work,
110
371300
4090
và phải viết về
chuyến đi và công việc của mình,
chuyến đi và công việc của mình,
06:27
over and over until I wrote down
the confession that they wanted to hear.
the confession that they wanted to hear.
111
375414
4715
mọi việc cứ tiếp diễn cho tới khi
tôi viết ra lời thú tội mà họ muốn nghe.
tôi viết ra lời thú tội mà họ muốn nghe.
06:33
After about three months of detention,
112
381268
3187
Sau khoảng ba tháng bị giam giữ,
06:36
the North Korean court sentenced me
113
384479
4862
tòa án Triều Tiên kết án tôi
06:41
to 12 years in a labor camp.
114
389365
2484
đến 12 năm trong một trại lao động.
06:44
So I was just sitting in my room
to be transferred.
to be transferred.
115
392817
2818
Lúc đó tôi đang ngồi trong phòng
chờ đợi bị đưa đi.
chờ đợi bị đưa đi.
06:48
At that time, I really had
nothing else to do,
nothing else to do,
116
396546
2238
Lúc đó, tôi thực sự chẳng có gì để làm,
06:50
so I paid attention
to these two female guards
to these two female guards
117
398808
2884
vì vậy tôi chú ý
tới hai nữ lính canh
tới hai nữ lính canh
06:53
and listened to what
they were talking about.
they were talking about.
118
401716
2346
và nghe lén xem họ đang nói gì.
06:56
Guard A was older,
119
404909
2083
Người lính A lớn tuổi hơn,
06:59
and she studied English.
120
407016
2457
và đã học qua tiếng Anh.
07:01
She seemed like she came
from an affluent family.
from an affluent family.
121
409497
3967
Cô ấy trông như
người xuất thân từ gia đình giàu có.
người xuất thân từ gia đình giàu có.
07:05
She often showed up
with these colorful dresses,
with these colorful dresses,
122
413488
2428
Cô thường xuất hiện
với trang phục đầy màu sắc,
với trang phục đầy màu sắc,
07:07
and then loved to show off.
123
415940
1543
và đặc biệt thích khoe khoang.
07:10
And Guard B was the younger one,
124
418240
3321
Và lính B trẻ tuổi hơn,
07:13
and she was a really good singer.
125
421585
1810
và hát rất hay.
07:16
She loved to sing Celine Dion's
"My Heart Will Go On" --
"My Heart Will Go On" --
126
424263
4908
Cô ấy thích hát "My Heart Will Go On"
của Celine Dion--
của Celine Dion--
07:21
sometimes too much.
127
429195
1466
đôi khi cứ hát đi hát lại.
07:22
She knew just how
to torture me without knowing.
to torture me without knowing.
128
430685
3832
Cô ấy chắc không biết rằng mình có
biệt tài tra tấn người khác bằng giọng hát
biệt tài tra tấn người khác bằng giọng hát
07:26
(Laughter)
129
434541
1644
(Cười)
07:28
And this girl spent a lot of time
in the morning to put on makeup,
in the morning to put on makeup,
130
436209
6669
Và cô gái này dành rất nhiều thời gian
trang điểm vào buổi sáng,
trang điểm vào buổi sáng,
07:34
like you can see in any young girl's life.
131
442902
3335
giống như mọi cô gái trẻ bình thường.
07:39
And they loved to watch
this Chinese drama,
this Chinese drama,
132
447754
3587
Và hai cô gái thích xem
một bộ phim Trung Quốc,
một bộ phim Trung Quốc,
07:43
a better quality production.
133
451365
1786
phim có chất lượng tốt hơn.
07:45
I remember Guard B said,
134
453776
2426
Tôi nhớ lính B có nói,
07:49
"I can no longer watch our TV shows
after watching this."
after watching this."
135
457172
3777
"Tôi không xem nổi phim truyền hình
nước nhà nữa sau khi xem xong phim này. "
nước nhà nữa sau khi xem xong phim này. "
07:54
She got scolded
136
462037
1818
Cô gái đã bị mắng
07:55
for degrading her own country's
produced TV shows.
produced TV shows.
137
463879
4196
vì chê phim truyền hình của nước nhà.
08:00
Guard B had more
of a free mind than Guard A,
of a free mind than Guard A,
138
468903
3197
Lính B suy nghĩ thoáng hơn lính A,
08:04
and she often got scolded by Guard A
whenever she expressed herself.
whenever she expressed herself.
139
472124
5612
vì vậy thường bị lính A mắng
mỗi khi bày tỏ quan điểm cá nhân.
mỗi khi bày tỏ quan điểm cá nhân.
08:10
One day, they invited
all these female colleagues --
all these female colleagues --
140
478321
3392
Một hôm nọ, họ mời
tất cả đồng nghiệp nữ --
tất cả đồng nghiệp nữ --
08:13
I don't know where they came from --
141
481737
1901
Tôi chẳng biết ở đâu ra nữa --
08:15
to where I was held,
142
483662
2542
đến nơi tôi bị giam,
08:18
and they invited me
143
486228
1568
và họ còn mời tôi
08:19
to their guard room
144
487820
1774
đến phòng của lính gác
08:21
and asked
145
489618
1585
và hỏi
08:23
if one-night stands
really happen in the US.
really happen in the US.
146
491227
3579
có phải tình một đêm là có thật ở Mỹ không
08:26
(Laughter)
147
494830
3186
(Cười)
08:30
This is the country where
young couples are not even allowed
young couples are not even allowed
148
498040
5055
Đây là đất nước mà
các cặp đôi thậm chí không được phép
các cặp đôi thậm chí không được phép
08:35
to hold hands in public.
149
503119
1680
nắm tay nhau nơi công cộng.
08:36
I had no idea where they
had gotten this information,
had gotten this information,
150
504823
2928
Tôi chẳng biết bọn họ nghe được
tin này từ đâu,
tin này từ đâu,
08:39
but they were shy and giggly
even before I said anything.
even before I said anything.
151
507775
3577
họ vừa ngại ngùng vừa cười khúc khích
thậm chí trước cả khi tôi trả lời.
thậm chí trước cả khi tôi trả lời.
08:44
I think we all forgot
that I was their prisoner,
that I was their prisoner,
152
512128
3859
Tôi nghĩ tất cả chúng tôi
đều quên việc tôi là tù nhân,
đều quên việc tôi là tù nhân,
08:48
and it was like going back
to my high school classroom again.
to my high school classroom again.
153
516848
3437
hệt như được quay trở về thời trung học,
08:53
And I learned that these girls also
grew up watching a similar cartoon,
grew up watching a similar cartoon,
154
521160
5880
Và tôi mới biết rằng các cô gái này
lớn lên xem cùng bộ phim hoạt hình với tôi
lớn lên xem cùng bộ phim hoạt hình với tôi
08:59
but just propaganda towards
South Korea and the US.
South Korea and the US.
155
527064
5036
nhưng phim chỉ tuyên truyền sai sự thật
về Hàn Quốc và Mỹ.
về Hàn Quốc và Mỹ.
09:04
I started to understand where
these people's anger was coming from.
these people's anger was coming from.
156
532124
5459
Tôi bắt đầu hiểu ra nguồn gốc cơn giận dữ.
09:09
If these girls grew up
learning that we are enemies,
learning that we are enemies,
157
537607
3791
Nếu những cô gái này lớn lên
được dạy rằng ta là kẻ thù,
được dạy rằng ta là kẻ thù,
09:13
it was just natural
that they would hate us
that they would hate us
158
541422
3221
hiển nhiên họ sẽ ghét chúng ta
09:16
just as I feared them.
159
544667
1829
cũng như ta sợ họ.
09:20
But at that moment, we were all just girls
160
548035
3850
Nhưng lúc đó,
chúng tôi chỉ là những cô gái bình thường
chúng tôi chỉ là những cô gái bình thường
09:23
who shared the same interests,
161
551909
1793
có cùng sở thích,
09:26
beyond our ideologies that separated us.
162
554958
3383
rũ bỏ những định kiến ác ý về nhau.
09:31
I shared these stories with my boss
at Current TV at the time
at Current TV at the time
163
559806
4670
Tôi có chia sẻ câu chuyện này với cấp trên
ở Current TV vào thời điểm đó
ở Current TV vào thời điểm đó
09:36
after I came home.
164
564500
1410
sau khi được về quê nhà.
09:37
His first reaction was,
165
565934
2478
Phản ứng đầu tiên của ông ta là,
09:40
"Euna, have you heard
of Stockholm Syndrome?"
of Stockholm Syndrome?"
166
568436
2892
"Euna, cô có biết
Hội chứng Stockholm không? "
Hội chứng Stockholm không? "
09:44
Yes, and I clearly remember
167
572884
3427
Vâng, và tôi nhớ rõ ràng
09:49
the feeling of fear
168
577190
1623
cảm giác sợ hãi
09:50
and being threatened,
169
578837
1507
và bị đe dọa,
09:53
and tension rising up
between me and the interrogator
between me and the interrogator
170
581737
3805
và căng thẳng dâng cao
giữa tôi và người thẩm vấn
giữa tôi và người thẩm vấn
09:57
when we talked about politics.
171
585566
1969
khi chúng tôi nói về chính trị.
09:59
There definitely was a wall
that we couldn't climb over.
that we couldn't climb over.
172
587559
4012
Hai bên không thể vượt qua bức tường
vô hình gây bất đồng quan điểm.
vô hình gây bất đồng quan điểm.
10:04
But we were able to see
each other as human beings
each other as human beings
173
592348
4048
Nhưng chúng tôi bỗng đồng cảm với nhau
10:08
when we talked about family,
174
596420
2401
khi nói về gia đình,
10:10
everyday life,
175
598845
1577
cuộc sống hàng ngày,
10:12
the importance of the future
for our children.
for our children.
176
600446
2911
tầm quan trọng của tương lai
cho con cái mai sau.
cho con cái mai sau.
10:18
It was about a month before I came home.
177
606686
2780
Khoảng một tháng trước khi tôi về nước.
10:21
I got really sick.
178
609490
1332
Tôi lâm bệnh nặng.
10:23
Guard B stopped by my room to say goodbye,
179
611632
4091
Lính gác B đến phòng tôi để nói tạm biệt,
10:27
because she was leaving
the detention center.
the detention center.
180
615747
2829
bởi vì cô ấy đang phải rời đi
trung tâm giam giữ.
trung tâm giam giữ.
10:33
She made sure that no one watched us,
181
621048
2947
Cô ấy đảm bảo rằng không có ai theo dõi,
10:36
no one heard us,
182
624019
1584
không ai nghe lén,
10:37
and quietly said,
183
625627
1555
và nhỏ giọng nói,
10:39
"I hope you get better
184
627206
1830
"Tôi hy vọng bạn sớm thấy khỏe hơn
10:41
and go back to your family soon."
185
629060
1901
và được đoàn tụ với gia đình. "
10:45
It is these people --
186
633312
1631
Chính những người này --
10:47
the officer who brought me his coat,
187
635927
2557
sĩ quan đã mang tôi áo khoác,
10:51
the guard who offered me a boiled egg,
188
639405
3619
lính gác cho tôi một quả trứng luộc,
10:55
these female guards who asked me
about dating life in the US --
about dating life in the US --
189
643048
4730
những nữ canh gác hỏi tôi
về cuộc sống hẹn hò ở Mỹ --
về cuộc sống hẹn hò ở Mỹ --
10:59
they are the ones
that I remember of North Korea:
that I remember of North Korea:
190
647802
4573
hồi tưởng về Bắc Hàn, tôi sẽ nhớ về họ
11:04
humans just like us.
191
652399
2423
đều là con người như chúng ta.
11:07
North Koreans and I were not
ambassadors of our countries,
ambassadors of our countries,
192
655690
5499
Người dân Bắc Triều Tiên và tôi tất nhiên
không phải đại sứ gì cả,
không phải đại sứ gì cả,
11:13
but I believe that we were representing
193
661213
3585
nhưng tôi tin rằng chúng tôi đại diện cho
11:16
the human race.
194
664822
1505
tình người.
11:20
Now I'm back home and back to my life.
195
668104
2882
Hiện tôi đã về nhà, trở lại với cuộc sống.
11:24
The memory of these people
has blurred as time has passed.
has blurred as time has passed.
196
672636
4277
Kí ức về những người này
đã bị mờ đi theo năm tháng.
đã bị mờ đi theo năm tháng.
11:29
And I'm in this place
197
677800
1436
Và tôi ở nơi này
11:31
where I read and hear
about North Korea provoking the US.
about North Korea provoking the US.
198
679260
4297
đọc được và nghe được tin
Bắc Triều Tiên kích động Hoa Kỳ.
Bắc Triều Tiên kích động Hoa Kỳ.
11:36
I realized how easy it is
199
684072
2375
Tôi nhận ra thật dễ dàng
11:39
to see them as an enemy again.
200
687131
2054
để lại xem họ như kẻ thù.
11:43
But I have to keep reminding myself
that when I was over there,
that when I was over there,
201
691101
5189
Nhưng tôi phải nhắc nhở bản thân mình
rằng khi tôi ở đó,
rằng khi tôi ở đó,
11:49
I was able to see humanity
202
697655
2914
Tôi đã thấy được tình người
11:52
over hatred
203
700593
1152
vượt lên trên thù địch
11:53
in my enemy's eyes.
204
701769
1591
từ sâu trong mắt kẻ thù.
11:56
Thank you.
205
704709
1467
Cảm ơn.
11:58
(Applause)
206
706200
5134
ABOUT THE SPEAKER
Euna Lee - JournalistEuna Lee strives to be a voice for the voiceless and a window for those with no access to outside information.
Why you should listen
A seasoned journalist with more than years of experience, Euna Lee is a television executive producer for Voice of America's Korean Service (VOA). Prior to VOA, she worked for Fusion media, AJ+ and Al Jazeera TV networks.
Lee’s name became widely known after she was captured by the North Korean regime while covering a human trafficking story for Current TV, a cable network co-founded by former Vice President Al Gore. She wrote a memoir, The World is Bigger Now, about her experience while detained in North Korea for 140 days.
Lee has received various awards for her fearless work, including McGill Medal by University of Georgia and Glamour magazine's Women of the Year Award in 2009. At VOA, she strives to be a voice for the voiceless and a window for those with no access to outside information. Born and raised in South Korea, Lee holds a master’s degree in journalism from Columbia University.
Euna Lee | Speaker | TED.com