ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg BusinessweekThe Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com
TED2017

Jimmy Lin: A simple new blood test that can catch cancer early

Jimmy Lin: Phép thử máu đơn giản có thể xác định ung thư một cách dễ dàng

Filmed:
1,471,238 views

Jimmy Lin đang phát triển những công nghệ có thể phát hiện ung thư sớm từ hàng tháng đến hàng năm so với những phương pháp hiện có. Anh chia sẻ một kỹ thuật đột phá có thể tìm kiếm những dấu hiện nhỏ của ung thư thông qua phép thử máu đơn giản, phát hiện sự tái phát của vài dạng căn bệnh này sớm 100 ngày so với những phương pháp truyền thống. Đây có thể là tia sáng hy vọng trong một cuộc chiến khi mà sự phát hiện sớm làm nên những điều kỳ diệu.
- Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
CancerBệnh ung thư.
0
1753
1167
Bệnh ung thư
00:15
ManyNhiều of us have lostmất đi familygia đình,
friendsbạn bè or lovedyêu onesnhững người
1
3301
3065
Nhiều người đã mất đi gia đình,
bạn bè, người thân yêu
00:18
to this horriblekinh khủng diseasedịch bệnh.
2
6390
1680
vì chính căn bệnh khủng khiếp này.
00:20
I know there are some of you
in the audiencethính giả
3
8094
2096
Tôi biết trong những khán giả ngồi đây
00:22
who are cancerung thư survivorsngười sống sót,
4
10214
1241
có người đã
vượt qua ung thư
00:23
or who are fightingtrận đánh cancerung thư at this momentchốc lát.
5
11479
2155
và có người đang đối đầu
với căn bệnh này.
00:25
My hearttim goesđi out to you.
6
13658
1991
Trái tim tôi dành hết cho các bạn.
00:27
While this wordtừ oftenthường xuyên conjuresconjures up
emotionscảm xúc of sadnessnỗi buồn and angerSự phẫn nộ and fearnỗi sợ,
7
15673
5274
Khi những ngôn từ này gợi lên những
cảm xúc đau buồn, giận dữ và nỗi sợ hãi,
00:32
I bringmang đến you good newsTin tức
from the fronttrước mặt linesđường dây of cancerung thư researchnghiên cứu.
8
20971
3514
Tôi mang đến thông tin tốt đầu tiên
từ cuộc nghiên cứu về bệnh ung thư.
00:36
The factthực tế is, we are startingbắt đầu to winthắng lợi
the warchiến tranh on cancerung thư.
9
24509
3860
Việc chúng tôi đang bắt đầu chiến
thắng trong cuộc chiến với căn bệnh này.
00:41
In factthực tế, we lienói dối at the intersectionngã tư
10
29318
1703
Thật sự, chúng tôi đang ở giao điểm
00:43
of the threesố ba of the mostphần lớn excitingthú vị
developmentssự phát triển withinbên trong cancerung thư researchnghiên cứu.
11
31045
4189
của ba sự phát triển đáng kích động nhất
trong suốt cuộc nghiên cứu.
00:47
The first is cancerung thư genomicsbộ gen.
12
35258
2285
Đầu tiên là bộ gien của bệnh ung thư.
00:49
The genomebộ gen is a compositionthành phần
13
37567
2025
Bộ gien là tổng hợp
00:51
of all the geneticdi truyền informationthông tin
encodedmã hóa by DNADNA
14
39616
2936
của tất cả thông tin di truyền
được mã hóa bởi ADN
00:54
in an organismcơ thể.
15
42576
1367
trong cấu trúc cơ thể.
00:55
In cancersung thư, changesthay đổi
in the DNADNA calledgọi là mutationsđột biến
16
43967
2841
Trong đó, những biến đổi
trong ADN được gọi là thể đột biến
00:58
are what drivelái xe these cancersung thư
to go out of controlđiều khiển.
17
46832
2802
đó là nguyên nhân làm ung thư
vượt qua khỏi tầm kiểm soát.
01:02
Around 10 yearsnăm agotrước,
I was partphần of the teamđội at JohnsJohns HopkinsHopkins
18
50070
3292
Trong mười năm trở lại đây,
tôi là một thành viên tại Johns Hopkins
01:05
that first mappedánh xạ
the mutationsđột biến of cancersung thư.
19
53386
2598
nơi đầu tiên khám phá ra
những biến thể của ung thư.
01:08
We did this first for colorectalđại-trực tràng,
20
56008
2186
Đầu tiên, thử nghiệm từ
ung thư đại trực tràng,
01:10
breastnhũ hoa, pancreatictuyến tụy and brainóc cancersung thư.
21
58218
2526
ung thư vú, tụy và ung thư não.
01:13
And sincekể từ then, there have been
over 90 projectsdự án in 70 countriesquốc gia
22
61164
3512
Và sau đó, đã có hơn 90 đề án
tại 70 quốc gia
01:16
all over the worldthế giới,
23
64700
1590
trên khắp thế giới,
01:18
workingđang làm việc to understandhiểu không
the geneticdi truyền basisnền tảng of these diseasesbệnh tật.
24
66314
3375
nghiên cứu về
nguồn gốc gien của căn bệnh này.
01:21
TodayHôm nay, tenshàng chục of thousandshàng nghìn
of cancersung thư are understoodhiểu
25
69713
3054
Đến nay, hàng chục ngàn
loại ung thư đã được nghiên cứu
01:24
down to exquisitetinh tế molecularphân tử detailchi tiết.
26
72791
2295
đến những chi tiết rõ ràng
ở cấp phân tử.
01:28
The secondthứ hai revolutionCuộc cách mạng
is precisionđộ chính xác medicinedược phẩm,
27
76200
2302
Phát kiến thứ hai chính là thuốc chữa,
01:30
alsocũng thế knownnổi tiếng as "personalizedcá nhân hoá medicinedược phẩm."
28
78526
2404
thường được biết đến
như là "thuốc đặc trị".
01:32
InsteadThay vào đó of one-size-fits-allcỡ methodsphương pháp
to be ablecó thể to treatđãi cancersung thư,
29
80954
3577
Thay vì các phương pháp
một-dùng-cho-tất-cả
có thể điều trị ung thư,
01:36
there is a wholetoàn thể newMới classlớp học of drugsma túy
that are ablecó thể to targetMục tiêu cancersung thư
30
84555
3655
hiện đã có 1loại thuốc mới
nhằm vào từng loại ung thư
01:40
baseddựa trên on theirhọ uniqueđộc nhất geneticdi truyền profileHồ sơ.
31
88234
2207
dựa trên hồ sơ gen
đặc trưng từng loại ung thư.
01:42
TodayHôm nay, there are a hostchủ nhà
of these tailor-madeTailor-made drugsma túy,
32
90917
2930
Hiện nay, đã có một nhóm
những loại thuốc đặc trị,
01:45
calledgọi là targetednhắm mục tiêu therapiesphương pháp trị liệu,
33
93871
1330
gọi là liệu pháp nhắm trúng đích,
01:47
availablecó sẵn to physiciansbác sĩ even todayhôm nay
34
95225
2183
hiện đã có cho thầy thuốc
01:49
to be ablecó thể to personalizecá nhân hoá
theirhọ therapytrị liệu for theirhọ patientsbệnh nhân,
35
97432
3263
có thể lập ra lộ trình chữa trị riêng
cho những bệnh nhân,
01:52
and manynhiều othersKhác are in developmentphát triển.
36
100719
1926
và đang được phát triển
những liệu pháp khác
01:55
The thirdthứ ba excitingthú vị revolutionCuộc cách mạng
is immunotherapyimmunotherapy,
37
103296
3298
Phát kiến tuyệt vời thứ ba
chính là liệu pháp miễn dịch,
01:58
and this is really excitingthú vị.
38
106618
1776
và điều này làm tôi rất hào hứng.
02:01
ScientistsCác nhà khoa học have been ablecó thể
to leverageđòn bẩy the immunemiễn dịch systemhệ thống
39
109045
2710
Các nhà khoa học đã có thể
nâng cao hệ thống miễn dịch
02:03
in the fightchiến đấu againstchống lại cancerung thư.
40
111779
1495
trong cuộc chiến với ung thư.
02:05
For examplethí dụ, there have been wayscách
where we find the off switchesthiết bị chuyển mạch of cancerung thư,
41
113832
4196
Ví dụ, đã có nhiều cách
chúng tôi tìm ra để dập tắt bệnh ung thư,
02:10
and newMới drugsma túy have been ablecó thể
to turnxoay the immunemiễn dịch systemhệ thống back on,
42
118052
3444
và tìm ra những loại thuốc mới
có thể khiến hệ miễn dịch quay trở lại,
02:13
to be ablecó thể to fightchiến đấu cancerung thư.
43
121520
1588
và chiến đấu với ung thư.
02:15
In additionthêm vào, there are wayscách
where you can take away immunemiễn dịch cellstế bào
44
123132
4091
Ngoài ra, đã có phương pháp để chúng ta
có thể lấy đi những tế bào miễn dịch
02:19
from the bodythân hình,
45
127247
1160
từ cơ thể,
02:20
trainxe lửa them, engineerkỹ sư them
and put them back into the bodythân hình
46
128431
3087
thay đổi, thiết kế những tế bào đó
và đưa chúng trở lại cơ thể
02:23
to fightchiến đấu cancerung thư.
47
131542
1377
để chiến đấu với ung thư.
02:24
AlmostGần soundsâm thanh like
sciencekhoa học fictionviễn tưởng, doesn't it?
48
132943
2678
Có phải hầu hết đều nghe như
khoa học viễn tưởng nhỉ?
02:28
While I was a researchernhà nghiên cứu
at the NationalQuốc gia CancerBệnh ung thư InstituteHọc viện,
49
136090
3016
Trong khi là một nhà nghiên cứu
tại Viện Ung thư Quốc gia,
02:31
I had the privilegeđặc quyền of workingđang làm việc
with some of the pioneersnhững người tiên phong of this fieldcánh đồng
50
139130
3455
tôi đã có vinh hạnh làm việc cùng
những tiên phong tại lĩnh vực này
02:34
and watchedđã xem the developmentphát triển firsthandtrực tiếp.
51
142609
2246
và đã nhìn thấy
quá trình phát triển đầu tiên.
02:36
It's been prettyđẹp amazingkinh ngạc.
52
144879
1443
Thật sự rất đáng kinh ngạc.
02:38
TodayHôm nay, over 600 clinicallâm sàng trialsthử nghiệm are openmở,
53
146346
3005
Ngày nay, hơn 600 cuộc thử nghiệm lâm sàng
đã được mở ra,
02:41
activelytích cực recruitingtuyển dụng patientsbệnh nhân
to explorekhám phá all aspectscác khía cạnh in immunotherapyimmunotherapy.
54
149375
4185
chiêu mộ người bệnh,
nghiên cứu tất cả khía cạnh
của liệu pháp miễn dịch.
02:46
While these threesố ba excitingthú vị
revolutionscuộc cách mạng are ongoingđang diễn ra,
55
154664
3061
Trong khi ba phát kiến tuyệt vời trên
đang được tiếp tục,
02:49
unfortunatelykhông may, this is only the beginningbắt đầu,
56
157749
2024
thật không may, đây chỉ mới là khởi đầu,
02:51
and there are still manynhiều, manynhiều challengesthách thức.
57
159797
3211
và vẫn còn rất nhiều, rất nhiều
những thử thách.
02:55
Let me illustrateMinh họa with a patientbệnh nhân.
58
163032
1749
Tôi sẽ lấy minh chứng một bệnh nhân.
02:58
Here is a patientbệnh nhân
with a skinda cancerung thư calledgọi là melanomakhối u ác tính.
59
166201
2911
Đây là một bệnh nhân bị bệnh ung thư da
gọi là khối u ác tính.
03:01
It's horriblekinh khủng; the cancerung thư
has goneKhông còn everywheremọi nơi.
60
169136
3047
Thật sự cô cùng tồi tệ,
tế bào ung thư di căn khắp cơ thể.
03:05
HoweverTuy nhiên, scientistscác nhà khoa học were ablecó thể
to mapbản đồ the mutationsđột biến of this cancerung thư
61
173206
3720
Tuy nhiên, các nhà khoa học đã khám phá ra
thể đột biến của loại ung thư này
03:08
and give a specificriêng treatmentđiều trị
that targetsmục tiêu one of the mutationsđột biến.
62
176950
4056
và đưa ra phương pháp đặc trị nhằm vào
một trong những thể đột biến.
03:13
And the resultkết quả is almosthầu hết miraculouskỳ diệu.
63
181950
2453
Và kết quả vô cùng kỳ diệu.
03:16
TumorsKhối u almosthầu hết seemhình như to meltlàm tan chảy away.
64
184427
2446
Những khối u hầu như đã tan biến đi.
03:19
UnfortunatelyThật không may, this is not
the endkết thúc of the storycâu chuyện.
65
187910
2512
Nhưng không may,
câu chuyện chưa kết thúc tại đó.
03:23
A fewvài monthstháng latermột lát sau, this picturehình ảnh is takenLấy.
66
191077
2479
Vài tháng sau đó,
tấm ảnh này đã được chụp.
03:26
The tumorkhối u has come back.
67
194157
1487
Khối u đã quay trở lại.
03:28
The questioncâu hỏi is: Why?
68
196627
1580
Câu hỏi là: Tại sao?
03:30
The answercâu trả lời is tumorkhối u heterogeneityheterogeneity.
69
198892
2432
Câu trả lời chính là
tính không đồng nhất của khối u
03:34
Let me explaingiải thích.
70
202107
1249
Hãy để tôi giải thích.
03:37
Even a cancerung thư as smallnhỏ bé
as one centimeterxentimét in diameterđường kính
71
205124
3488
Thậm chí khi tế bào ung thư
chỉ nhỏ với đường kính 1cm
03:40
harborsBến cảng over a hundredhàng trăm milliontriệu
differentkhác nhau cellstế bào.
72
208636
2693
vẫn chứa đựng hơn 100 triệu
tế bào khác nhau.
03:43
While geneticallycó tính di truyền similargiống,
73
211848
1881
Dù có sự tương tự về mặt di truyền học,
03:45
there are smallnhỏ bé differencessự khác biệt
in these differentkhác nhau cancersung thư
74
213753
2709
vẫn có những khác biệt nhỏ
giữa các tế bào ung thư
03:48
that make them differentlykhác pronedễ bị
to differentkhác nhau drugsma túy.
75
216486
2857
làm chúng phản ứng khác nhau
với những loại thuốc khác nhau.
03:51
So even if you have a drugthuốc uống
that's highlycao effectivecó hiệu lực,
76
219367
2428
Vì thế dù bạn có một loại thuốc
với liều lượng cao,
03:53
that killsgiết chết almosthầu hết all the cellstế bào,
77
221819
1735
có thể tiêu diệt hầu hết tế bào,
03:55
there is a chancecơ hội
that there's a smallnhỏ bé populationdân số
78
223578
3190
thì vẫn có rủi ro
có một lượng nhỏ tế bào ung thư
03:58
that's resistantkháng cự to the drugthuốc uống.
79
226792
1774
có thể kháng lại thuốc.
04:00
This ultimatelycuối cùng is the populationdân số
80
228590
2022
Điều này về cơ bản là số lượng chúng
04:02
that comesđến back,
81
230636
1164
sẽ quay lại,
04:03
and takes over the patientbệnh nhân.
82
231824
1318
và hủy hoại người bệnh.
04:05
So then the questioncâu hỏi is:
What do we do with this informationthông tin?
83
233887
2859
Câu hỏi tiếp theo là:
Chúng tôi sẽ làm gì với thông tin này?
04:08
Well, the keyChìa khóa, then,
84
236770
1262
Uh, điều mấu chốt
04:10
is to applyứng dụng all these excitingthú vị
advancementstiến bộ in cancerung thư therapytrị liệu earliersớm hơn,
85
238056
4870
là áp dụng tất cả những tiến bộ thần kỳ
vào tế bào ung thư sớm hơn,
04:14
as soonSớm as we can,
86
242950
1222
ngay khi có thể,
04:16
before these resistancesức đề kháng clonesbắt chước emergehiện ra.
87
244196
2339
trước khi số lượng kháng thuốc này
xuất hiện.
04:19
The keyChìa khóa to cancerung thư and curingtrị bệnh cancerung thư
is earlysớm detectionphát hiện.
88
247230
4359
Chìa khóa của ung thư và chữa trị
là phát hiện sớm.
Chúng tôi biết điều này bằng trực giác.
04:24
And we intuitivelytrực giác know this.
89
252439
1669
04:26
FindingViệc tìm kiếm cancerung thư earlysớm
resultscác kết quả in better outcomeskết quả,
90
254132
3086
Nhận biết ung thư sớm
giúp cho kết quả tốt hơn,
04:29
and the numberssố showchỉ this as well.
91
257242
2046
và những con số cũng chỉ ra điều này.
04:31
For examplethí dụ, in ovarianbuồng trứng cancerung thư,
if you detectphát hiện cancerung thư in stagesân khấu fourbốn,
92
259312
4243
Lấy ví dụ về ung thư buồng trứng,
nếu bạn phát hiện ung thư tại giai đoạn 4,
04:35
only 17 percentphần trăm of the womenđàn bà
survivetồn tại at fivesố năm yearsnăm.
93
263579
3129
chỉ 17% phụ nữ sống sót sau năm năm.
04:39
HoweverTuy nhiên, if you are ablecó thể to detectphát hiện
this cancerung thư as earlysớm as stagesân khấu one,
94
267268
4428
Tuy nhiên, nếu bạn có thể phát hiện
bệnh ung thư này sớm hơn tại giai đoạn 1,
04:43
over 92 percentphần trăm of womenđàn bà will survivetồn tại.
95
271720
2692
hơn 92% phụ nữ có khả năng sống sót.
04:46
But the sadbuồn factthực tế is, only 15 percentphần trăm
of womenđàn bà are detectedphát hiện at stagesân khấu one,
96
274925
4803
Nhưng sự thật đáng buồn là chỉ 15% phụ nữ
được phát hiện tại giai đoạn 1,
04:51
whereastrong khi the vastrộng lớn majorityđa số, 70 percentphần trăm,
are detectedphát hiện in stagesgiai đoạn threesố ba and fourbốn.
97
279752
5572
trong khi phần đông, lên đến 70%,
được phát hiện khi đang ở giai đoạn 3 và 4
04:57
We desperatelytuyệt vọng need
better detectionphát hiện mechanismscơ chế for cancersung thư.
98
285348
4181
Chúng tôi rất cần những phương pháp
phát hiện ra ung thư tốt hơn.
05:02
The currenthiện hành besttốt wayscách to screenmàn cancerung thư
fallngã into one of threesố ba categoriesThể loại.
99
290053
4278
Những phương pháp để phát hiện ra ung thư
tốt nhất hiện tại chia làm ba loại.
05:06
First is medicalY khoa proceduresthủ tục,
100
294355
2175
Đầu tiên là các thủ tục y khoa,
05:08
which is like colonoscopySoi ruột già
for colonđại tràng cancerung thư.
101
296554
2908
gần như là phương pháp nội soi cho
ung thư đại tràng.
05:11
SecondThứ hai is proteinchất đạm biomarkersBiomarkers,
like PSAPSA for prostatetuyến tiền liệt cancerung thư.
102
299486
4616
Thứ 2 là dấu ấn sinh học protein,
như PSA cho ung thư tuyến tiền liệt.
05:16
Or thirdthứ ba, imaginghình ảnh techniqueskỹ thuật,
103
304126
2912
Và thứ 3, kỹ thuật hình ảnh,
05:19
suchnhư là as mammographychụp nhũ ảnh for breastnhũ hoa cancerung thư.
104
307062
2363
như phương pháp chụp X-quang
cho ung thư vú.
05:22
MedicalY tế proceduresthủ tục are the goldvàng standardTiêu chuẩn;
105
310419
2426
Các thủ tục y khoa là tiêu chuẩn vàng,
05:24
howeverTuy nhiên, they are highlycao invasivexâm hại
106
312869
2096
tuy nhiên, các thủ tục phủ rộng rất cao
05:26
and requireyêu cầu a largelớn
infrastructurecơ sở hạ tầng to implementthực hiện.
107
314989
2805
và yêu cầu cơ sở hạ tầng rất lớn
để thực hiện.
05:30
ProteinChất đạm markersđánh dấu, while effectivecó hiệu lực
in some populationsdân số,
108
318682
3204
Dấu ấn protein, có thể hiệu quả
ở nhiều trường hợp,
05:33
are not very specificriêng
in some circumstanceshoàn cảnh,
109
321910
2489
nhưng lại không chính xác
ở một vài hoàn cảnh,
05:36
resultingkết quả là in highcao numberssố
of falsesai positivestích cực,
110
324423
2583
dẫn đến kết quả nhiều chẩn đoán
không chính xác,
05:39
which then resultscác kết quả in unnecessarykhông cần thiết work-upscông việc ups
and unnecessarykhông cần thiết proceduresthủ tục.
111
327030
5205
điều này dẫn đến những công việc
và thủ tục không cần thiết.
05:45
ImagingChẩn đoán hình ảnh methodsphương pháp,
while usefulhữu ích in some populationsdân số,
112
333322
2964
Về phương pháp hình ảnh,
mặc dù hữu ích trong vài trường hợp,
nhưng lại làm bệnh nhân tiếp xúc
với tia phóng xạ độc hại.
05:48
exposelộ ra patientsbệnh nhân to harmfulcó hại radiationsự bức xạ.
113
336961
2897
Ngoài ra, phương pháp này không phù hợp
với mọi bệnh nhân.
05:51
In additionthêm vào, it is not applicableáp dụng
to all patientsbệnh nhân.
114
339882
2614
05:54
For examplethí dụ, mammographychụp nhũ ảnh has problemscác vấn đề
in womenđàn bà with densedày đặc breasts.
115
342520
4043
Ví dụ như, chụp X-quang gặp khó khăn
với những người phụ nữ có ngực khá lớn.
Vì vây điều chúng tôi cần là phương pháp
không tác động đến cơ thể,
05:59
So what we need is a methodphương pháp
that is noninvasiveNoninvasive,
116
347036
3394
06:02
that is lightánh sáng in infrastructurecơ sở hạ tầng,
117
350454
1767
cơ sở hạ tầng gọn nhẹ,
06:04
that is highlycao specificriêng,
118
352245
1263
có độ chính xác cao,
06:06
that alsocũng thế does not have falsesai positivestích cực,
119
354148
3221
cũng không có những chẩn đoán sai,
06:09
does not use any radiationsự bức xạ
120
357393
1966
không sử dụng tia bức xạ
06:11
and is applicableáp dụng to largelớn populationsdân số.
121
359383
2931
và phải phù hợp với số đông bệnh nhân.
06:14
Even more importantlyquan trọng,
122
362338
1174
Quan trọng hơn nữa,
06:15
we need a methodphương pháp
to be ablecó thể to detectphát hiện cancersung thư
123
363536
2196
chúng tôi cần phương pháp
phát hiện ung thư
06:17
before they're 100 milliontriệu cellstế bào in sizekích thước.
124
365756
2692
trước khi chúng có
kích thước 100 triệu tế bào.
06:21
Does suchnhư là a technologyCông nghệ existhiện hữu?
125
369060
1565
Công nghệ này có tồn tại không?
06:23
Well, I wouldn'tsẽ không be up here
givingtặng a talk if it didn't.
126
371008
2921
Uh, tôi sẽ không đứng đây để nói rằng
nó không tồn tại.
06:26
I'm excitedbị kích thích to tell you about
this latestmuộn nhất technologyCông nghệ we'vechúng tôi đã developedđã phát triển.
127
374902
3471
Tôi rất phấn khích khi nói về
công nghệ mới nhất chúng tôi phát triển.
06:31
CentralMiền trung to our technologyCông nghệ
is a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm.
128
379215
2702
Cốt lõi của công nghệ này
chính là phép thử máu đơn giản.
06:34
The bloodmáu circulatorytuần hoàn systemhệ thống,
while seeminglycó vẻ mundanethế tục,
129
382382
3730
Hệ thống tuần hoàn máu, mặc dù
trông có vẻ bình thường,
06:38
is essentialCần thiết for you to survivetồn tại,
130
386136
2330
nhưng đó chính là thứ cốt yếu
để bạn sống sót,
06:40
providingcung cấp oxygenôxy
and nutrientschất dinh dưỡng to your cellstế bào,
131
388490
2505
cung cấp oxi và chất dinh dưỡng
cho các tế bào,
06:43
and removingloại bỏ wastechất thải and carboncarbon dioxidedioxide.
132
391019
2605
và đưa ra ngoài các chất thải
cùng carbon dioxide.
06:45
Here'sĐây là a keyChìa khóa biologicalsinh học insightcái nhìn sâu sắc:
133
393648
1853
Có một kiến thức sinh học mấu chốt:
Tế bào ung thư phát triển và chết đi
nhanh hơn tế bào bình thường,
06:48
CancerBệnh ung thư cellstế bào growlớn lên and diechết
fasternhanh hơn than normalbình thường cellstế bào,
134
396420
3083
06:51
and when they diechết,
135
399527
1196
khi tế bào ung thư chết,
06:52
DNADNA is shednhà kho into the bloodmáu systemhệ thống.
136
400747
2721
DNA hòa vào hệ thống máu.
06:55
SinceKể từ khi we know the signatureschữ ký
of these cancerung thư cellstế bào
137
403492
2770
Khi chúng tôi biết được cấu trúc
của tế bào ung thư
06:58
from all the differentkhác nhau cancerung thư
genomebộ gen sequencingtrình tự projectsdự án,
138
406286
2704
từ đề án chuỗi di truyền
của các loại ung thư khác nhau,
07:01
we can look for those signalstín hiệu in the bloodmáu
139
409014
2041
chúng tôi có thể tìm ra dấu hiệu trong máu
07:03
to be ablecó thể to detectphát hiện these cancersung thư earlysớm.
140
411079
2172
có thể phát hiện ra ung thư sớm.
07:06
So insteadthay thế of waitingđang chờ đợi for cancersung thư
to be largelớn enoughđủ to causenguyên nhân symptomstriệu chứng,
141
414409
3799
Vì thế thay vì chờ đến lúc phát hiện ra
các triệu chứng của ung thư,
07:10
or for them to be densedày đặc enoughđủ
to showchỉ up on imaginghình ảnh,
142
418232
2899
hoặc khi tế bào ung thư đủ lớn
để nhìn thấy được qua hình ảnh,
07:13
or for them to be prominentnổi bật enoughđủ
143
421155
2442
hoặc đến khi các dấu hiệu
dễ nhận ra đến mức
07:15
for you to be ablecó thể to visualizehình dung
on medicalY khoa proceduresthủ tục,
144
423621
3240
bạn có thể được nhận ra bị ung thư
bằng các thủ tục y khoa,
07:18
we can startkhởi đầu looking for cancersung thư
while they are relativelytương đối prettyđẹp smallnhỏ bé,
145
426885
3992
chúng tôi có thể bắt đầu tìm kiếm
các tế bào ngay khi chúng còn rất nhỏ,
07:22
by looking for these smallnhỏ bé amountslượng
of DNADNA in the bloodmáu.
146
430901
3604
bằng cách tìm kiếm lượng nhỏ DNA của chúng
trong máu.
07:27
So let me tell you how we do this.
147
435815
1675
Để tôi giải thích quá trình.
07:29
First, like I said, we startkhởi đầu off
with a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm --
148
437514
2864
Đầu tiên, chúng tôi bắt đầu
với phép thử máu đơn giản...
07:32
no radiationsự bức xạ, no complicatedphức tạp equipmentTrang thiết bị --
149
440402
2575
không tia bức xạ,
không có các trang thiết bị phức tạp
07:35
a simpleđơn giản bloodmáu testthử nghiệm.
150
443001
1466
chỉ phép thử máu đơn giản.
07:36
Then the bloodmáu is shippedvận chuyển to us,
151
444491
1536
Máu được gửi đến chỗ chúng tôi,
07:38
and what we do
is extracttrích xuất the DNADNA out of it.
152
446051
2389
và điều chúng tôi làm
là tách DNA khỏi mẫu máu đó.
07:41
While your bodythân hình is mostlychủ yếu healthykhỏe mạnh cellstế bào,
153
449110
2396
Khi trong cơ thể bạn hầu hết
là tế bào khỏe mạnh.
07:43
mostphần lớn of the DNADNA that's detectedphát hiện
will be from healthykhỏe mạnh cellstế bào.
154
451530
3646
thì hầu hết DNA được chiết tách
là sẽ từ các tế bào khỏe mạnh.
07:47
HoweverTuy nhiên, there will be a smallnhỏ bé amountsố lượng,
lessít hơn than one percentphần trăm,
155
455834
3067
Tuy nhiên, sẽ có một lượng DNA nhỏ,
ít hơn 1%,
07:50
that comesđến from the cancerung thư cellstế bào.
156
458925
1732
sẽ từ các tế bào ung thư.
07:53
Then we use molecularphân tử biologysinh học methodsphương pháp
to be ablecó thể to enrichlàm phong phú thêm this DNADNA
157
461545
4206
Sau đó chúng tôi sử dụng những phương pháp
sinh học phân tử để nhân lượng DNA này lên
07:57
for areaskhu vực of the genomebộ gen which are knownnổi tiếng
to be associatedliên kết with cancerung thư,
158
465775
4412
thành những hệ gien có thể nhận thấy
gần giống với tế bào ung thư,
08:02
baseddựa trên on the informationthông tin
from the cancerung thư genomicsbộ gen projectsdự án.
159
470211
2953
dựa trên những hồ sơ
từ dự án nghiên cứu cấu trúc gien ung thư.
08:05
We're ablecó thể to then put this DNADNA
into DNA-sequencingTrình tự DNA machinesmáy móc
160
473664
3877
Chúng tôi có thể đặt mẫu DNA này
vào máy phân tích chuỗi DNA
08:09
and are ablecó thể to digitizesố hoá the DNADNA
into A'sA's, C'sC, T'sT and G'sG's
161
477565
4690
và mã hóa mẫu DNA thành
mã di truyền A, C, T và G
08:14
and have this finalsau cùng readoutreadout.
162
482279
1598
và có được bộ mã đã được đọc ra.
08:16
UltimatelyCuối cùng, we have informationthông tin
of billionshàng tỷ of lettersbức thư
163
484451
5990
Cuối cùng, chúng tôi có thông tin
của hàng tỷ ký tự
08:22
that outputđầu ra from this runchạy.
164
490465
3010
được cung cấp từ quá trình này.
08:26
We then applyứng dụng statisticalthống kê
and computationaltính toán methodsphương pháp
165
494635
3220
Sau đó chúng tôi áp dụng những phương pháp
thống kê và điện toán
08:29
to be ablecó thể to find
the smallnhỏ bé signaltín hiệu that's presenthiện tại,
166
497879
2672
để có thể tìm ra
dấu hiệu nhỏ nhất hiện có,
08:32
indicativechỉ định of the smallnhỏ bé amountsố lượng
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.
167
500575
3656
những dấu hiệu đang hiển thị
của số lượng nhỏ DNA ung thư trong máu.
08:37
So does this actuallythực ra work in patientsbệnh nhân?
168
505278
2425
Điều này thực tế có tác dụng
với người bệnh không?
08:39
Well, because there's no way
of really predictingdự báo right now
169
507727
3490
Uh, hiện tại vì lý do không có cách nào
thực sự tiên đoán được
người bệnh bị ung thư hay không,
08:43
which patientsbệnh nhân will get cancerung thư,
170
511241
1508
08:44
we use the nextkế tiếp besttốt populationdân số:
171
512773
2057
nên chúng tôi dùng cách tốt nhất
tiếp theo:
08:47
cancersung thư in remissionmiễn thuế;
172
515441
1435
thuyên giảm ung thư;
08:49
specificallyđặc biệt, lungphổi cancerung thư.
173
517552
2422
đặc biệt là ung thư phổi.
08:52
The sadbuồn factthực tế is, even with the besttốt drugsma túy
that we have todayhôm nay,
174
520405
3309
Thực tế đáng buồn là, thậm chí
với loại thuốc tốt nhất hiện nay,
08:55
mostphần lớn lungphổi cancersung thư come back.
175
523738
2212
hầu hết tế bào ung thư phổi
đều quay trở lại.
08:57
The keyChìa khóa, then, is to see
176
525974
1300
Điểm mấu chốt chính là
08:59
whetherliệu we're ablecó thể to detectphát hiện
these recurrencestái phát of cancersung thư
177
527298
3651
chúng tôi có thể phát hiện ra
các tế bào ung thư quay trở lại
sớm hơn các phương pháp
thông thường không.
09:02
earliersớm hơn than with standardTiêu chuẩn methodsphương pháp.
178
530973
1867
09:05
We just finishedđã kết thúc a majorchính trialthử nghiệm
179
533339
2377
Chúng tôi chỉ vừa kết thúc
một cuộc thử nghiệm lớn
09:07
with ProfessorGiáo sư CharlesCharles SwantonSwanton
at UniversityTrường đại học CollegeTrường cao đẳng LondonLondon,
180
535740
3747
với Giáo sư Charles Swanton
tại Trường Đại học London,
09:11
examiningcách kiểm tra this.
181
539511
1166
để kiểm tra điều này.
09:12
Let me walkđi bộ you throughxuyên qua
an examplethí dụ of one patientbệnh nhân.
182
540701
2518
Để tôi lấy ví dụ cho các bạn
một bệnh nhân.
09:16
Here'sĐây là an examplethí dụ of one patientbệnh nhân
who undergoestrải qua surgeryphẫu thuật
183
544766
2827
Có một bệnh nhân đã trải qua
một cuộc phẫu thuật
09:19
at time pointđiểm zerokhông,
184
547617
1168
tại thời gian đầu,
09:20
and then undergoestrải qua chemotherapyhóa trị.
185
548809
2482
và sau đó trải qua hóa trị.
09:23
Then the patientbệnh nhân is underDưới remissionmiễn thuế.
186
551709
2485
Bệnh nhân đã thuyên giảm sau đó.
09:26
He is monitoredtheo dõi usingsử dụng clinicallâm sàng examskỳ thi
and imaginghình ảnh methodsphương pháp.
187
554218
4609
Anh ấy được giám sát qua các cuộc kiểm tra
lâm sàng và những phương pháp hình ảnh.
09:31
Around day 450, unfortunatelykhông may,
the cancerung thư comesđến back.
188
559149
4903
Đến ngày thứ 450, thật không may,
những tế bào ung thư quay lại.
09:37
The questioncâu hỏi is:
Are we ablecó thể to catchbắt lấy this earliersớm hơn?
189
565266
2485
Câu hỏi là:
Chúng tôi có biết được điều này sớm hơn?
09:39
DuringTrong thời gian this wholetoàn thể time,
we'vechúng tôi đã been collectingthu gom bloodmáu seriallyserially
190
567775
3745
Trong cả khoảng thời gian đó, chúng tôi
đã lấy mẫu máu theo từng giai đoạn
09:43
to be ablecó thể to measuređo
the amountsố lượng of ctDNActDNA in the bloodmáu.
191
571544
3278
để có thể đo lường lượng ctDNA
(các mảnh DNA của khối u đổ vào máu)
09:47
So at the initialban đầu time pointđiểm, as expectedkỳ vọng,
192
575560
3297
Vì thế trong thời gian đầu,
như chúng tôi mong đợi,
09:50
there's a highcao levelcấp độ
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.
193
578881
3698
có một mức độ lớn DNA ung thư trong máu.
09:54
HoweverTuy nhiên, this goesđi away to zerokhông
in subsequenttiếp theo time pointsđiểm
194
582603
3667
Tuy nhiên, chúng giảm dần về không
trong từng điểm thời gian tiếp theo
09:58
and remainsvẫn còn negligiblekhông đáng kể
after subsequenttiếp theo pointsđiểm.
195
586294
3457
và duy trì số lượng ít ỏi sau đó.
10:02
HoweverTuy nhiên, around day 340, we see the risetăng lên
of cancerung thư DNADNA in the bloodmáu,
196
590993
5273
Tuy nhiên, đến ngày thứ 340, chúng tôi
nhìn thấy DNA ung thư trong máu tăng lên
10:08
and eventuallycuối cùng, it goesđi up highercao hơn
for daysngày 400 and 450.
197
596290
4565
và cuối cùng, số lượng tăng cao
vào những ngày 400 và 450.
10:13
Here'sĐây là the keyChìa khóa, if you've missedbỏ lỡ it:
198
601415
2432
Đây chính là điểm mấu chốt,
nếu bạn bỏ lỡ nó:
10:15
At day 340, we see the risetăng lên
in the cancerung thư DNADNA in the bloodmáu.
199
603871
4981
Vào ngày 340, chúng tôi nhìn thấy
sự tăng lên của DNA ung thư trong máu.
10:20
That meanscó nghĩa we are catchingbắt kịp this cancerung thư
over a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn
200
608876
4216
Điều đó có nghĩa chúng tôi đã phát hiện
được ung thư quay trở lại sớm hơn 100 ngày
10:25
than traditionaltruyên thông methodsphương pháp.
201
613116
1477
so với phương pháp truyền thống
10:27
This is a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn
where we can give therapiesphương pháp trị liệu,
202
615101
2813
Chúng tôi có thể bắt đầu điều trị
sớm hơn 100 ngày,
10:29
a hundredhàng trăm daysngày earliersớm hơn
where we can do surgicalphẫu thuật interventionscan thiệp,
203
617938
3319
trước 100 ngày, chúng tôi có thể
áp dụng những sự can thiệp giải phẫu,
10:33
or even a hundredhàng trăm daysngày lessít hơn
for the cancerung thư to growlớn lên
204
621281
3033
hoặc thậm chí mất đi 100 ngày phát triển
của bệnh ung thư
10:36
or a hundredhàng trăm daysngày lessít hơn
for resistancesức đề kháng to occurxảy ra.
205
624338
3122
hoặc mất đi 100 ngày cơ hội kháng thuốc
của ung thư.
10:40
For some patientsbệnh nhân, this hundredhàng trăm daysngày
meanscó nghĩa the mattervấn đề of life and deathtử vong.
206
628682
4175
Đối với 1 vài người bệnh, 100 ngày này
có ý nghĩa như sự sống và cái chết.
10:45
We're really excitedbị kích thích
about this informationthông tin.
207
633417
2323
Chúng tôi thật sự rất phấn khích
với điều này.
10:48
Because of this assignmentnhiệm vụ,
we'vechúng tôi đã donelàm xong additionalbổ sung studieshọc now
208
636539
3097
Bởi với phát hiện này, chúng tôi đã
hoàn thành nghiên cứu sâu hơn
10:51
in other cancersung thư,
209
639660
1262
trên những ung thư khác,
10:52
includingkể cả breastnhũ hoa cancerung thư, lungphổi cancerung thư
210
640946
3335
bao gồm ung thư vú, ung thư phổi
10:56
and ovarianbuồng trứng cancerung thư,
211
644305
1221
và ung thư buồng trứng,
10:58
and I can't wait to see how much earliersớm hơn
we can find these cancersung thư.
212
646068
4350
và tôi không chờ để được thấy mất bao lâu
để có thể phát hiện ra các ung thư này.
11:04
UltimatelyCuối cùng, I have a dreammơ tưởng,
213
652354
1468
Cuối cùng, tôi có một giấc mơ,
11:06
a dreammơ tưởng of two vialsChai lọ of bloodmáu,
214
654394
2266
một giấc mơ với hai lọ máu,
11:09
and that, in the futureTương lai, as partphần of all
of our standardTiêu chuẩn physicalvật lý examskỳ thi,
215
657536
3865
và trong tương lại, như một phần của
tất cả cuộc kiểm tra tự nhiên tiêu chuẩn,
11:13
we'lltốt have two vialsChai lọ of bloodmáu drawnrút ra.
216
661425
1928
tôi sẽ có hai lọ máu được trích tách.
11:15
And from these two vialsChai lọ of bloodmáu
we will be ablecó thể to compareso sánh
217
663821
3342
Và từ hai lọ máu này chúng tôi
sẽ có thể so sánh
11:19
the DNADNA from all knownnổi tiếng
signatureschữ ký of cancerung thư,
218
667187
3511
DNA từ tất cả dấu hiệu đặc trưng
của ung thư đã được nhận biết,
11:22
and hopefullyhy vọng then detectphát hiện cancersung thư
monthstháng to even yearsnăm earliersớm hơn.
219
670722
3947
và hy vọng sau đó phát hiện được ung thư
sớm hơn từ hàng tháng cho đến hàng năm .
11:27
Even with the therapiesphương pháp trị liệu we have currentlyhiện tại,
220
675359
2171
Thậm chí với những liệu pháp hiện tại,
11:29
this could mean that millionshàng triệu
of livescuộc sống could be savedđã lưu.
221
677554
2601
điều đó có nghĩa hàng triệu sinh mạng
sẽ được bảo vệ.
11:32
And if you addthêm vào on to that
recentgần đây advancementstiến bộ in immunotherapyimmunotherapy
222
680179
4171
Và nếu bạn thêm vào đó những sự tiến bộ
gần đây về mặt miễn dịch trị liệu
11:36
and targetednhắm mục tiêu therapiesphương pháp trị liệu,
223
684374
1292
và liệu pháp mục tiêu,
11:37
the endkết thúc of cancerung thư is in sightthị giác.
224
685690
2172
cái kết của ung thư
đang trước mắt chúng ta.
11:40
The nextkế tiếp time you hearNghe the wordtừ "cancerung thư,"
225
688934
2157
Lần tiếp theo khi các bạn
nghe từ "ung thư",
11:43
I want you to addthêm vào to the emotionscảm xúc: hopemong.
226
691115
2426
tôi muốn các bạn thêm vào
biểu tượng: hy vọng.
11:46
HoldTổ chức on.
227
694303
1158
Hãy nắm chặt.
11:48
CancerBệnh ung thư researchersCác nhà nghiên cứu all around the worldthế giới
are workingđang làm việc feverishlyfeverishly
228
696342
3573
Những nhà nghiên cứu về ung thư
trên khắp thế giới đang làm việc hối hả
11:51
to beattiết tấu this diseasedịch bệnh,
229
699939
1156
để thắng căn bệnh này,
11:53
and tremendousto lớn progresstiến độ is beingđang madethực hiện.
230
701119
2030
và sự tiến bộ khủng khiếp đang được tạo ra
11:55
This is the beginningbắt đầu of the endkết thúc.
231
703956
1968
Đây chính là sự bắt đầu của kết thúc.
Chúng ta sẽ thắng
trong cuộc chiến chống ung thư
11:58
We will winthắng lợi the warchiến tranh on cancerung thư.
232
706380
2129
12:00
And to me, this is amazingkinh ngạc newsTin tức.
233
708861
1864
Với tôi, đây chính là tin tức tuyệt vời
12:03
Thank you.
234
711193
1167
Xin cám ơn.
12:04
(ApplauseVỗ tay)
235
712384
4521
(Vỗ tay)
Translated by Tran Ngo
Reviewed by Châu Trần

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg BusinessweekThe Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com