ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg BusinessweekThe Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com
TED2017

Jimmy Lin: A simple new blood test that can catch cancer early

Jimmy Lin: Yeni bir kan testi kanseri erken teşhis edebilir

Filmed:
1,471,238 views

Jimmy Lin, kanseri şu andaki yöntemlerden aylar ve hatta yıllar önce teşhis edebilecek bir teknoloji geliştiriyor. Lin, basit bir kan örneğinden, kanserin varlığını tespit edebilecek, çığır açacak teknik üzerinde çalışıyor. Bu yöntem şu an kullanılan yöntemlere göre 100 gün öncesinden kanseri teşhis edebiliyor. Bu, bizim için erken teşhis farkını oluşturabilecek bir umut ışığı olabilir.
- Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Kanser.
00:13
CancerKanser.
0
1753
1167
Çoğumuz bu korkunç hastalıktan
dolayı sevdiklerini,
00:15
ManyBirçok of us have lostkayıp familyaile,
friendsarkadaşlar or lovedsevilen onesolanlar
1
3301
3065
aike ve arkadaşlarını kaybetti.
00:18
to this horriblekorkunç diseasehastalık.
2
6390
1680
Şu an aranızda,
dinleyicilerden kanser olanların,
00:20
I know there are some of you
in the audienceseyirci
3
8094
2096
kanserden kurtulanların
00:22
who are cancerkanser survivorsHayatta kalanlar,
4
10214
1241
00:23
or who are fightingkavga cancerkanser at this momentan.
5
11479
2155
veya kanserle olduğunu biliyorum.
00:25
My heartkalp goesgider out to you.
6
13658
1991
Sizi çok iyi anlıyorum.
00:27
While this wordsözcük oftensık sık conjuresçağrıştırıyor up
emotionsduygular of sadnessüzüntü and angeröfke and fearkorku,
7
15673
5274
Bu dünya korku, öfke ve hüzün
gibi duyguları bir ayara getirse de
00:32
I bringgetirmek you good newshaber
from the frontön lineshatlar of cancerkanser researchAraştırma.
8
20971
3514
kanser tedavisi için çok
güzel haberlerim var sizlere.
00:36
The factgerçek is, we are startingbaşlangıç to winkazanmak
the warsavaş on cancerkanser.
9
24509
3860
Gerçek şu ki biz kansere açtığımız
savaşı kazanmaya başlıyoruz.
00:41
In factgerçek, we lieYalan at the intersectionkesişim
10
29318
1703
Aslında biz kanser araştırmasının
00:43
of the threeüç of the mostçoğu excitingheyecan verici
developmentsgelişmeler withiniçinde cancerkanser researchAraştırma.
11
31045
4189
en heyecanlı 3 gelişmesinin
tam ortasında duruyoruz.
00:47
The first is cancerkanser genomicsgenom.
12
35258
2285
İlki kanser genetiği.
00:49
The genomegenom is a compositionbileştirme, kompozisyon
13
37567
2025
Genom, bir organizmadaki
00:51
of all the geneticgenetik informationbilgi
encodedkodlanmış by DNADNA
14
39616
2936
DNA tarafından kodlanmış
00:54
in an organismorganizma.
15
42576
1367
genetik bir kod bileşiğidir.
00:55
In cancerskanserler, changesdeğişiklikler
in the DNADNA calleddenilen mutationsmutasyonlar
16
43967
2841
Kanserde kontrolden çıkan şey,
00:58
are what drivesürücü these cancerskanserler
to go out of controlkontrol.
17
46832
2802
mutasyon adı verilen,
DNA'da meydana gelen değişiklikler.
01:02
Around 10 yearsyıl agoönce,
I was partBölüm of the teamtakım at JohnsJohns HopkinsHopkins
18
50070
3292
10 yıl önce ben Johns Hopkins'te
01:05
that first mappedeşlenen
the mutationsmutasyonlar of cancerskanserler.
19
53386
2598
kanserdeki mutasyonları
belirleyen takımdaydım.
01:08
We did this first for colorectalkolorektal,
20
56008
2186
Bunu ilk olarak kolon, mide,
01:10
breastmeme, pancreaticpankreas and brainbeyin cancerskanserler.
21
58218
2526
göğüs, pankreas
ve beyin kanserleri için yaptık.
01:13
And sincedan beri then, there have been
over 90 projectsprojeler in 70 countriesülkeler
22
61164
3512
O zamandan beri bu hastalığın
genetik temelini anlamak için
01:16
all over the worldDünya,
23
64700
1590
dünya çapında,
01:18
workingçalışma to understandanlama
the geneticgenetik basistemel of these diseaseshastalıklar.
24
66314
3375
70 ülkeden 90 proje yapıldı.
01:21
TodayBugün, tensonlarca of thousandsbinlerce
of cancerskanserler are understoodanladım
25
69713
3054
Günümüzde, on binlerce kanser
hassas moleküler yapılarına kadar
01:24
down to exquisiteenfes molecularmoleküler detaildetay.
26
72791
2295
anlaşılabiliyor.
01:28
The secondikinci revolutiondevrim
is precisionhassas medicinetıp,
27
76200
2302
İkinci madde ise
"hassas tıp."
01:30
alsoAyrıca knownbilinen as "personalizedkişiselleştirilmiş medicinetıp."
28
78526
2404
diğer adıyla "kişiselleştirilmiş tıp".
01:32
InsteadBunun yerine of one-size-fits-alltek beden herkese uyar methodsyöntemleri
to be ableyapabilmek to treattedavi etmek cancerskanserler,
29
80954
3577
Kanser tedavisindeki
tek tip ilaçlar yerine,
01:36
there is a wholebütün newyeni classsınıf of drugsilaçlar
that are ableyapabilmek to targethedef cancerskanserler
30
84555
3655
eşsiz genetik yapılarına göre
farklı kanserleri hedef alan
01:40
basedmerkezli on theironların uniquebenzersiz geneticgenetik profileprofil.
31
88234
2207
yepyeni bir dizi ilaç var.
01:42
TodayBugün, there are a hostevsahibi
of these tailor-madeterzi drugsilaçlar,
32
90917
2930
Bugün hedeflenmiş terapi denen
01:45
calleddenilen targetedHedeflenen therapiesterapiler,
33
93871
1330
kişiye özel ilaçları
01:47
availablemevcut to physicianshekimler even todaybugün
34
95225
2183
kullanan bir sürü taşıyıcı var.
01:49
to be ableyapabilmek to personalizekişiselleştirmek
theironların therapyterapi for theironların patientshastalar,
35
97432
3263
Bunlar kendi terapi ilaçlarını
ve gelişmekte olan ilaçları
01:52
and manyçok othersdiğerleri are in developmentgelişme.
36
100719
1926
deneyip özelleştirmeye yarıyorlar.
01:55
The thirdüçüncü excitingheyecan verici revolutiondevrim
is immunotherapyimmünoterapi,
37
103296
3298
Üçüncü heyecan verici etken ise
"immünoterapi"
01:58
and this is really excitingheyecan verici.
38
106618
1776
ve bu gerçekten heyecan verici.
02:01
ScientistsBilim adamları have been ableyapabilmek
to leverageKaldıraç the immunebağışık systemsistem
39
109045
2710
Bilim, bağışıklık sistemini
kanserle savaşması için
02:03
in the fightkavga againstkarşısında cancerkanser.
40
111779
1495
düzenlemeyi başardılar.
02:05
For exampleörnek, there have been waysyolları
where we find the off switchesanahtarlar of cancerkanser,
41
113832
4196
Mesela, kanserin kapatma tuşunu
bulmamızı sağlayan bir çok yol var.
02:10
and newyeni drugsilaçlar have been ableyapabilmek
to turndönüş the immunebağışık systemsistem back on,
42
118052
3444
Yeni ilaçlar da bağışıklık sistemini
aktive ederek
02:13
to be ableyapabilmek to fightkavga cancerkanser.
43
121520
1588
kanserle savaşmasını sağlıyor.
02:15
In additionilave, there are waysyolları
where you can take away immunebağışık cellshücreler
44
123132
4091
Ek olarak, vücuttaki bağışıklık
hücrelerini alıp
02:19
from the bodyvücut,
45
127247
1160
eğitip değiştirerek
02:20
traintren them, engineermühendis them
and put them back into the bodyvücut
46
128431
3087
kanserler savaşması
için vücuda geri göndermenin
02:23
to fightkavga cancerkanser.
47
131542
1377
bir çok yolu var.
02:24
AlmostNeredeyse soundssesleri like
scienceBilim fictionkurgu, doesn't it?
48
132943
2678
Tam bir bilimkurgu filmi
gibi geliyor, değil mi ?
02:28
While I was a researcheraraştırmacı
at the NationalUlusal CancerKanser InstituteEnstitüsü,
49
136090
3016
Ulusal Kanser Enstitüsü'nde çalışırken
02:31
I had the privilegeayrıcalık of workingçalışma
with some of the pioneersÖncüler of this fieldalan
50
139130
3455
alanında uzman kişilerle
çalışma ayrıcalığına sahip oldum
02:34
and watchedizledi the developmentgelişme firsthandilk elden.
51
142609
2246
ve çalışmaları yakından izleyebildim.
02:36
It's been prettygüzel amazingşaşırtıcı.
52
144879
1443
Çok etkileyiciydi.
02:38
TodayBugün, over 600 clinicalklinik trialsdenemeler are openaçık,
53
146346
3005
Aktif olarak çalışan hastaların
immünuterapiyi anlamaları için
02:41
activelyaktif recruitingaskere alma patientshastalar
to explorekeşfetmek all aspectsyönleri in immunotherapyimmünoterapi.
54
149375
4185
bugün 600'ün üzerinde
deneme yapılıyor.
02:46
While these threeüç excitingheyecan verici
revolutionsdevrimler are ongoingdevam eden,
55
154664
3061
Bu harika 3 çalışmaya devam ediliyor
02:49
unfortunatelyne yazık ki, this is only the beginningbaşlangıç,
56
157749
2024
fakat ne yazık ki bu sadece başlangıç,
02:51
and there are still manyçok, manyçok challengeszorluklar.
57
159797
3211
hala çözmemiz gereken
bir sürü sorun var.
02:55
Let me illustrateörneklemek with a patienthasta.
58
163032
1749
Bir hasta ile size resmedeyim.
02:58
Here is a patienthasta
with a skincilt cancerkanser calleddenilen melanomaMelanom.
59
166201
2911
Melanoma adında bir deri
kanserine yakalanmış bir hasta var.
03:01
It's horriblekorkunç; the cancerkanser
has gonegitmiş everywhereher yerde.
60
169136
3047
Korkunç bir şey!
Kanser her tarafa yayılmış.
03:05
HoweverAncak, scientistsBilim adamları were ableyapabilmek
to mapharita the mutationsmutasyonlar of this cancerkanser
61
173206
3720
Ancak bilim insanları
bu mutasyonu düzenleyip
03:08
and give a specificözel treatmenttedavi
that targetshedefler one of the mutationsmutasyonlar.
62
176950
4056
özel olarak geliştirdiler
ve hastalara özel tedavide uyguladılar.
03:13
And the resultsonuç is almostneredeyse miraculousmucizevi.
63
181950
2453
Sonuç neredeyse mucizeviydi.
03:16
TumorsTümörler almostneredeyse seemgörünmek to melteritmek away.
64
184427
2446
Tümörler neredeyse eriyip gidiyordu.
03:19
UnfortunatelyNe yazık ki, this is not
the endson of the storyÖykü.
65
187910
2512
Ne yazık ki bu hikayenin sonu değil.
03:23
A fewaz monthsay latersonra, this pictureresim is takenalınmış.
66
191077
2479
Birkaç ay sonra bu fotoğraf çekildi.
03:26
The tumortümör has come back.
67
194157
1487
Tümör geri dönmüş.
03:28
The questionsoru is: Why?
68
196627
1580
Asıl soru ise "Neden ?"
03:30
The answerCevap is tumortümör heterogeneityheterojenite.
69
198892
2432
Cevabı: "tümör heterojenliği"
03:34
Let me explainaçıklamak.
70
202107
1249
Açıklamama izin verin.
03:37
Even a cancerkanser as smallküçük
as one centimetersantimetre in diameterçap
71
205124
3488
Çapı 1 santimetre olan bir kanser bile
03:40
harborslimanları over a hundredyüz millionmilyon
differentfarklı cellshücreler.
72
208636
2693
yüz milyonlarca hücre barındırabiliyor.
03:43
While geneticallygenetik olarak similarbenzer,
73
211848
1881
Genetik olarak benzer
olmalarına rağmen,
03:45
there are smallküçük differencesfarklar
in these differentfarklı cancerskanserler
74
213753
2709
Bu küçük farklı hücreler,
özelleşmeye başlıyor.
03:48
that make them differentlyfarklı olarak proneeğilimli
to differentfarklı drugsilaçlar.
75
216486
2857
Bu da farklı ilaçlara karşı
zayıf olmalarına neden oluyor.
03:51
So even if you have a drugilaç
that's highlybüyük ölçüde effectiveetkili,
76
219367
2428
Yani bütün kanser hücrelerini
yok edebilecek
03:53
that killsöldürür almostneredeyse all the cellshücreler,
77
221819
1735
bir ilaç olsa bile
03:55
there is a chanceşans
that there's a smallküçük populationnüfus
78
223578
3190
çok küçük bir kısmın,
03:58
that's resistantdayanıklı to the drugilaç.
79
226792
1774
bu ilaca direnebilme ihtimali var.
04:00
This ultimatelyen sonunda is the populationnüfus
80
228590
2022
Problem olan kısım ise
04:02
that comesgeliyor back,
81
230636
1164
geri dönen hücrelerin
04:03
and takes over the patienthasta.
82
231824
1318
hastayı ele geçirmesi.
04:05
So then the questionsoru is:
What do we do with this informationbilgi?
83
233887
2859
O zaman sorumuz şu olmalı:
Bu bilgiyle ne yapacağız?
04:08
Well, the keyanahtar, then,
84
236770
1262
İşte anahtar sözcük,
04:10
is to applyuygulamak all these excitingheyecan verici
advancementsgelişmeler in cancerkanser therapyterapi earlierdaha erken,
85
238056
4870
bu tedavileri erken teşhis
süresinde uygulayabilmek.
04:14
as soonyakında as we can,
86
242950
1222
En kısa sürede
04:16
before these resistancedirenç clonesklonlar emergeçıkmak.
87
244196
2339
bu direnç hücreleri çoğalmadan önce.
04:19
The keyanahtar to cancerkanser and curingkür cancerkanser
is earlyerken detectionbulma.
88
247230
4359
Kanser tedavisindeki en önemli nokta:
"erken teşhis."
04:24
And we intuitivelysezgisel know this.
89
252439
1669
Bunu öngörümüzle bilebiliyoruz.
04:26
FindingBulma cancerkanser earlyerken
resultsSonuçlar in better outcomesçıktıları,
90
254132
3086
Kanseri erken teşhis etmenin
çok büyük yararları oluyor.
04:29
and the numberssayılar showgöstermek this as well.
91
257242
2046
Sayılar da bunu bize ispatlıyor.
04:31
For exampleörnek, in ovarianYumurtalık cancerkanser,
if you detectbelirlemek cancerkanser in stageevre fourdört,
92
259312
4243
Mesela rahim kanserinde,
kanser eğer 4. aşamada tespit edilirse
04:35
only 17 percentyüzde of the womenkadınlar
survivehayatta kalmak at fivebeş yearsyıl.
93
263579
3129
kadınların sadece %17'si
kurtulmayı başarabiliyor.
04:39
HoweverAncak, if you are ableyapabilmek to detectbelirlemek
this cancerkanser as earlyerken as stageevre one,
94
267268
4428
Ancak siz bu kanseri ilk aşamasında
teşhis edebilirseniz,
04:43
over 92 percentyüzde of womenkadınlar will survivehayatta kalmak.
95
271720
2692
%92'nin üzerinde bir kısım kurtulabiliyor.
04:46
But the sadüzgün factgerçek is, only 15 percentyüzde
of womenkadınlar are detectedtespit at stageevre one,
96
274925
4803
Kötü haber ise sadece bunların %15'i
kanserin ilk aşamasında tespit ediliyor.
04:51
whereasbuna karşılık the vastgeniş majorityçoğunluk, 70 percentyüzde,
are detectedtespit in stagesaşamaları threeüç and fourdört.
97
279752
5572
Ne yazık ki diğer çok büyük %70'lik kısım
3 veya 4. aşamada tespit edilebiliyor.
04:57
We desperatelyumutsuzca need
better detectionbulma mechanismsmekanizmalar for cancerskanserler.
98
285348
4181
Aşırı derecede daha iyi tespit
mekanizmalarına ihtiyacımız var.
05:02
The currentşimdiki besten iyi waysyolları to screenekran cancerkanser
falldüşmek into one of threeüç categorieskategoriler.
99
290053
4278
Şu an kanseri en iyi görüntülemenin
üç yolundan birini kullanıyoruz.
05:06
First is medicaltıbbi proceduresyordamlar,
100
294355
2175
İlk yolu medikal süreç,
05:08
whichhangi is like colonoscopyKolonoskopi
for coloniki nokta üst üste cancerkanser.
101
296554
2908
kolon kanseri için
kolonoskopi yapmak mesela.
05:11
Secondİkinci is proteinprotein biomarkersbiyolojik,
like PSAPSA for prostateprostat cancerkanser.
102
299486
4616
İkincisi ise protein biyolojisi,
prostat kanseri için PSA olabilir.
05:16
Or thirdüçüncü, imaginggörüntüleme techniquesteknikleri,
103
304126
2912
Veya üçüncüsü, resimleme teknikleri.
05:19
suchböyle as mammographymamografi for breastmeme cancerkanser.
104
307062
2363
Göğüs kanseri için mamografi örneği.
05:22
MedicalTıbbi proceduresyordamlar are the goldaltın standardstandart;
105
310419
2426
Bu tarz medikal süreçler
altın değerindedir.
05:24
howeverancak, they are highlybüyük ölçüde invasiveinvaziv
106
312869
2096
Ancak bunlar çok invazif olabiliyor
05:26
and requiregerektirir a largegeniş
infrastructurealtyapı to implementuygulamak.
107
314989
2805
ve ayrıca zamanda yapabilmek için
bir altyapı gerekiyor.
05:30
ProteinProtein markersişaretleyicileri, while effectiveetkili
in some populationspopülasyonları,
108
318682
3204
Protein işaretçileri her ne kadar
bazı kesimlerde etkili olsa da
05:33
are not very specificözel
in some circumstanceskoşullar,
109
321910
2489
bazı durumlarda yetersiz kalabiliyor,
05:36
resultingkaynaklanan in highyüksek numberssayılar
of falseyanlış positivespozitifler,
110
324423
2583
yanlış pozitif sonuçlara yol açabiliyor.
05:39
whichhangi then resultsSonuçlar in unnecessarygereksiz work-upsiş-up
and unnecessarygereksiz proceduresyordamlar.
111
327030
5205
Sonra da bir çok gereksiz prosedür
ve çalışma yapılmasına neden oluyor.
05:45
ImagingGörüntüleme methodsyöntemleri,
while usefulişe yarar in some populationspopülasyonları,
112
333322
2964
Resimleme teknikleri ise
bazı yerlerde çok kullanışlı olsa da
05:48
exposemaruz bırakmak patientshastalar to harmfulzararlı radiationradyasyon.
113
336961
2897
Hastaları zararlı radyasyona
maruz bırakıyor.
05:51
In additionilave, it is not applicableuygulanabilir
to all patientshastalar.
114
339882
2614
Ek olarak, her hastaya uygulanabilen
bir yöntem değil.
05:54
For exampleörnek, mammographymamografi has problemssorunlar
in womenkadınlar with denseyoğun breastsgöğüsler.
115
342520
4043
Mesela mamografi, büyük göğüslü
kadınlarda bazı problemlere yol açabilir.
05:59
So what we need is a methodyöntem
that is noninvasivenoninvaziv,
116
347036
3394
Yani bizim ihtiyacımız
olan zararsız bir yöntem;
06:02
that is lightışık in infrastructurealtyapı,
117
350454
1767
altyapıda ışık,
06:04
that is highlybüyük ölçüde specificözel,
118
352245
1263
oldukça spesifik,
06:06
that alsoAyrıca does not have falseyanlış positivespozitifler,
119
354148
3221
yanlış pozitif sonuç vermeyen,
06:09
does not use any radiationradyasyon
120
357393
1966
radyasyon kullanmayan,
06:11
and is applicableuygulanabilir to largegeniş populationspopülasyonları.
121
359383
2931
ve büyük nüfuslara uygulanabilen
bir yöntem.
06:14
Even more importantlyönemlisi,
122
362338
1174
Daha da önemlisi,
06:15
we need a methodyöntem
to be ableyapabilmek to detectbelirlemek cancerskanserler
123
363536
2196
İhtiyacımız olan
100 milyon hücreye ulaşmadan
06:17
before they're 100 millionmilyon cellshücreler in sizeboyut.
124
365756
2692
kanseri tespit edebilecek bir yöntem.
06:21
Does suchböyle a technologyteknoloji existvar olmak?
125
369060
1565
Böyle bir teknoloji var mı?
06:23
Well, I wouldn'tolmaz be up here
givingvererek a talk if it didn't.
126
371008
2921
Eğer olmasaydı bu konuşmayı yapmazdım.
06:26
I'm excitedheyecanlı to tell you about
this latestson technologyteknoloji we'vebiz ettik developedgelişmiş.
127
374902
3471
Son geliştirdiğimiz teknolojiyi
sizlere anlatmak için çok heyecanlıyım.
06:31
CentralMerkez to our technologyteknoloji
is a simplebasit bloodkan testÖlçek.
128
379215
2702
Teknolojimizin merkezinde
basit bir kan tahlili var.
06:34
The bloodkan circulatorydolaşım systemsistem,
while seeminglygörünüşte mundanedünyevi,
129
382382
3730
Dolaşım sistemi
ne kadar sıradan gözükse de
06:38
is essentialgerekli for you to survivehayatta kalmak,
130
386136
2330
yaşamımız için çok önemli,
06:40
providingsağlama oxygenoksijen
and nutrientsbesinler to your cellshücreler,
131
388490
2505
hücrelerinize oksijen ve besin sağlıyor,
06:43
and removingçıkarmadan wasteatık and carbonkarbon dioxidedioksit.
132
391019
2605
atık ve karbondioksiti uzaklaştırıyorlar.
06:45
Here'sİşte a keyanahtar biologicalbiyolojik insightIçgörü:
133
393648
1853
Bir biyolojik püf nokta:
06:48
CancerKanser cellshücreler growbüyümek and dieölmek
fasterDaha hızlı than normalnormal cellshücreler,
134
396420
3083
Kanser hücreleri normal hücrelerden
daha hızlı büyür ve ölür,
06:51
and when they dieölmek,
135
399527
1196
öldükleri zaman ise
06:52
DNADNA is sheddöken into the bloodkan systemsistem.
136
400747
2721
DNA kana karışır.
06:55
SinceBeri we know the signaturesimzalar
of these cancerkanser cellshücreler
137
403492
2770
Biz bu kanser hücrelerinin
işaretlerini bildiğimiz için
06:58
from all the differentfarklı cancerkanser
genomegenom sequencingdizileme projectsprojeler,
138
406286
2704
farklı kanser genom düzenleme
projeleri sayesinde
07:01
we can look for those signalssinyalleri in the bloodkan
139
409014
2041
kanda bu işaretlere bakabiliyoruz,
07:03
to be ableyapabilmek to detectbelirlemek these cancerskanserler earlyerken.
140
411079
2172
böylece kanseri erkenden
teşhis edebiliyoruz.
07:06
So insteadyerine of waitingbekleme for cancerskanserler
to be largegeniş enoughyeterli to causesebeb olmak symptomssemptomlar,
141
414409
3799
Yani kanserlerin semptomlara
sebep olacak kadar büyümelerini
07:10
or for them to be denseyoğun enoughyeterli
to showgöstermek up on imaginggörüntüleme,
142
418232
2899
veya belirginleşecek kadar
yoğunlaşmalarını
07:13
or for them to be prominentönemli enoughyeterli
143
421155
2442
ya da medikal süreçte
görüntülenebilir olması için
07:15
for you to be ableyapabilmek to visualizegörselleştirmek
on medicaltıbbi proceduresyordamlar,
144
423621
3240
göze çarpmalarını beklemek yerine,
07:18
we can startbaşlama looking for cancerskanserler
while they are relativelyNispeten prettygüzel smallküçük,
145
426885
3992
hala çok küçük olsalar da biz bu
kanser hücrelerini aramaya başlıyoruz,
07:22
by looking for these smallküçük amountsmiktarlar
of DNADNA in the bloodkan.
146
430901
3604
Bunu da kanda o bahsettiğim
küçük miktarda DNA'yı arayarak yapıyoruz.
07:27
So let me tell you how we do this.
147
435815
1675
Nasıl yaptığımızı anlatayım.
07:29
First, like I said, we startbaşlama off
with a simplebasit bloodkan testÖlçek --
148
437514
2864
İlk olarak dediğim gibi basit
bir kan tahlili ile başlıyoruz.
07:32
no radiationradyasyon, no complicatedkarmaşık equipmentekipman --
149
440402
2575
Radyasyon veya teknik ekipman yok,
07:35
a simplebasit bloodkan testÖlçek.
150
443001
1466
basit bir kan tahlili
07:36
Then the bloodkan is shippedsevk to us,
151
444491
1536
Daha sonra kan bize ulaştığında,
07:38
and what we do
is extractözüt the DNADNA out of it.
152
446051
2389
yaptığımız şey DNA'yı kandan ayırmak.
07:41
While your bodyvücut is mostlyçoğunlukla healthysağlıklı cellshücreler,
153
449110
2396
Vücudunuzun çoğu sağlıklı hücreler
olduğundan dolayı
07:43
mostçoğu of the DNADNA that's detectedtespit
will be from healthysağlıklı cellshücreler.
154
451530
3646
Tespit edilen DNA'nın çoğu da
sağlıklı hücrelerden oluyor.
07:47
HoweverAncak, there will be a smallküçük amounttutar,
lessaz than one percentyüzde,
155
455834
3067
fakat küçük bir miktar DNA,
hatta 1%'den daha da düşük,
07:50
that comesgeliyor from the cancerkanser cellshücreler.
156
458925
1732
bu kanserli hücrelerden geliyor.
07:53
Then we use molecularmoleküler biologyBiyoloji methodsyöntemleri
to be ableyapabilmek to enrichzenginleştirmek this DNADNA
157
461545
4206
Sonra bu DNA'yı güçlendirmek için
kanserle bağlantılı genom kısımlarında
07:57
for areasalanlar of the genomegenom whichhangi are knownbilinen
to be associatedilişkili with cancerkanser,
158
465775
4412
kanser genonu projelerinden
elde ettiğimiz bilgiye dayanarak
08:02
basedmerkezli on the informationbilgi
from the cancerkanser genomicsgenom projectsprojeler.
159
470211
2953
moleküler biyoloji
yöntemleri kullanıyoruz.
08:05
We're ableyapabilmek to then put this DNADNA
into DNA-sequencingDNA-sıralama machinesmakineler
160
473664
3877
Elde ettiğimiz DNA'yı
DNA eşleme makinesine koyuyoruz.
08:09
and are ableyapabilmek to digitizedijital ortama the DNADNA
into A'sA'ın, C'sC, T'sT and G'sG
161
477565
4690
Bu sayede DNA'yı
A,C,T,G bileşenlerine ayırabiliyor
08:14
and have this finalnihai readoutokuma.
162
482279
1598
ve son çıktıyı alabiliyoruz.
08:16
UltimatelySonuçta, we have informationbilgi
of billionsmilyarlarca of lettersharfler
163
484451
5990
Sonuç olarak
bu süreçten çıkan milyarlarca
08:22
that outputçıktı from this runkoş.
164
490465
3010
bilgi mektubu elde ediyoruz.
08:26
We then applyuygulamak statisticalistatistiksel
and computationalbilişimsel methodsyöntemleri
165
494635
3220
Daha sonra biz istatistik
ve hesaplama yöntemleri kullanarak
08:29
to be ableyapabilmek to find
the smallküçük signalişaret that's presentmevcut,
166
497879
2672
bu küçük işaretleri bulmaya çalışıyoruz,
08:32
indicativegösterge of the smallküçük amounttutar
of cancerkanser DNADNA in the bloodkan.
167
500575
3656
Kanın içindeki küçük kanser DNA'sı
sayesinde kanseri tespit edebiliyoruz.
08:37
So does this actuallyaslında work in patientshastalar?
168
505278
2425
Peki bu gerçekten hastalar
üzerinde işe yarıyor mu?
08:39
Well, because there's no way
of really predictingtahmin right now
169
507727
3490
Şu anda hangi hastaların
kanser olacağını
08:43
whichhangi patientshastalar will get cancerkanser,
170
511241
1508
gerçekten öngöremesek de
08:44
we use the nextSonraki besten iyi populationnüfus:
171
512773
2057
En iyi ikinci popülasyonu kullanıyoruz:
08:47
cancerskanserler in remissionremisyon;
172
515441
1435
hafifleme düzeyindeki kanser,
08:49
specificallyözellikle, lungakciğer cancerkanser.
173
517552
2422
özellikle karaciğer kanseri.
08:52
The sadüzgün factgerçek is, even with the besten iyi drugsilaçlar
that we have todaybugün,
174
520405
3309
Üzücü olan şey en iyi ilaçları
kullanmamıza rağmen
08:55
mostçoğu lungakciğer cancerskanserler come back.
175
523738
2212
çoğu akciğer kanser geri dönüyor.
08:57
The keyanahtar, then, is to see
176
525974
1300
Asıl kilit nokta ise
08:59
whetherolup olmadığını we're ableyapabilmek to detectbelirlemek
these recurrencesnüks of cancerskanserler
177
527298
3651
biz bu kanserin geri dönüşünü
diğer standart metotlardan
09:02
earlierdaha erken than with standardstandart methodsyöntemleri.
178
530973
1867
daha hızlı tespit edebiliyoruz.
09:05
We just finishedbitmiş a majormajör trialDeneme
179
533339
2377
Büyük bir denemeyi yeni bitirdik,
09:07
with ProfessorProfesör CharlesCharles SwantonSwanton
at UniversityÜniversitesi CollegeÜniversite LondonLondra,
180
535740
3747
London Üniversite'sinden
Profesör Charles Swanton'la birlikte
09:11
examiningincelenmesi this.
181
539511
1166
bu projeyi inceledik.
09:12
Let me walkyürümek you throughvasitasiyla
an exampleörnek of one patienthasta.
182
540701
2518
Bir hasta örneğini size
anlatmama izin verin.
09:16
Here'sİşte an exampleörnek of one patienthasta
who undergoesuğrar surgerycerrahlık
183
544766
2827
Burada ameliyat geçiren bir hastanın
09:19
at time pointpuan zerosıfır,
184
547617
1168
sıfırdan örneği var
09:20
and then undergoesuğrar chemotherapykemoterapi.
185
548809
2482
ve sonra kemoterapi alıyor.
09:23
Then the patienthasta is underaltında remissionremisyon.
186
551709
2485
Hastalığın hafifleme süreci
09:26
He is monitoredizlenen usingkullanma clinicalklinik examssınavları
and imaginggörüntüleme methodsyöntemleri.
187
554218
4609
klinik ekipmanlar ve projeksiyon
yöntemleri kullanılarak resmedildi.
09:31
Around day 450, unfortunatelyne yazık ki,
the cancerkanser comesgeliyor back.
188
559149
4903
Yaklaşık 450. günde ne yazık ki
kanser nüksetti.
09:37
The questionsoru is:
Are we ableyapabilmek to catchyakalamak this earlierdaha erken?
189
565266
2485
Soru şu:
Bu kanseri önceden tespit edebilir miydik?
09:39
DuringSırasında this wholebütün time,
we'vebiz ettik been collectingtoplama bloodkan seriallyseri olarak
190
567775
3745
Bütün zaman boyunca
düzenli olarak kan aldık.
09:43
to be ableyapabilmek to measureölçmek
the amounttutar of ctDNActDNA in the bloodkan.
191
571544
3278
Kandaki ctDNA miktarını ölçmek için
09:47
So at the initialilk time pointpuan, as expectedbeklenen,
192
575560
3297
İlk başta beklediğimiz üzere,
09:50
there's a highyüksek levelseviye
of cancerkanser DNADNA in the bloodkan.
193
578881
3698
Kanda yüksek miktarda
kanser DNA'sı bulunuyordu.
09:54
HoweverAncak, this goesgider away to zerosıfır
in subsequentSonraki time pointsmakas
194
582603
3667
Ancak daha sonraki periyotlarda
bu miktar sıfıra doğru ilerliyor,
09:58
and remainskalıntılar negligibleihmal edilebilir
after subsequentSonraki pointsmakas.
195
586294
3457
diğer zamanlarda da ihmal edilebilecek
kadar küçük miktarlar.
10:02
HoweverAncak, around day 340, we see the riseyükselmek
of cancerkanser DNADNA in the bloodkan,
196
590993
5273
Ancak 340. gün civarında kandaki
kanser DNA'sının yükselişini görebiliriz.
10:08
and eventuallysonunda, it goesgider up higherdaha yüksek
for daysgünler 400 and 450.
197
596290
4565
En sonunda, 400 ve 450. günler arasında
daha da yükseliyor.
10:13
Here'sİşte the keyanahtar, if you've missedcevapsız it:
198
601415
2432
Eğer kaçırdıysanız anahtar kelime burada,
10:15
At day 340, we see the riseyükselmek
in the cancerkanser DNADNA in the bloodkan.
199
603871
4981
340. gün civarında kandaki DNA miktarının
yükselişini görebiliyoruz.
10:20
That meansanlamına geliyor we are catchingbulaşıcı this cancerkanser
over a hundredyüz daysgünler earlierdaha erken
200
608876
4216
Bu demek oluyor ki
geleneksel metotlardan 100 gün önce
10:25
than traditionalgeleneksel methodsyöntemleri.
201
613116
1477
kanseri tespit edebildik.
10:27
This is a hundredyüz daysgünler earlierdaha erken
where we can give therapiesterapiler,
202
615101
2813
Bu 100 gün öncesinde
terapiler yapabiliyorduk.
10:29
a hundredyüz daysgünler earlierdaha erken
where we can do surgicalcerrahi interventionsmüdahaleler,
203
617938
3319
100 gün önceden
cerrahi işlemler yapabiliyorduk
10:33
or even a hundredyüz daysgünler lessaz
for the cancerkanser to growbüyümek
204
621281
3033
veya kanserin iyileşmesi için
10:36
or a hundredyüz daysgünler lessaz
for resistancedirenç to occurmeydana.
205
624338
3122
veya tepkime olmadan önce
100 gün kazandık.
10:40
For some patientshastalar, this hundredyüz daysgünler
meansanlamına geliyor the mattermadde of life and deathölüm.
206
628682
4175
Bazı hastalar için bu 100 gün
ölüm kalım meselesidir.
10:45
We're really excitedheyecanlı
about this informationbilgi.
207
633417
2323
Biz bu bilgiyle gerçekten
çok heyecanlandık.
10:48
Because of this assignmentatama,
we'vebiz ettik donetamam additionalek studiesçalışmalar now
208
636539
3097
Çünkü bu görevlendirme yüzünden
diğer kanser türlerinde
10:51
in other cancerskanserler,
209
639660
1262
ek çalışmalar yaptık,
10:52
includingdahil olmak üzere breastmeme cancerkanser, lungakciğer cancerkanser
210
640946
3335
göğüs kanseri dahil olmak üzere,
karaciğer kanseri,
10:56
and ovarianYumurtalık cancerkanser,
211
644305
1221
rahim kanseri,
10:58
and I can't wait to see how much earlierdaha erken
we can find these cancerskanserler.
212
646068
4350
bu kanserleri de erkenden teşhis
edebilme umuduyla sabırsızlanıyorum.
11:04
UltimatelySonuçta, I have a dreamrüya,
213
652354
1468
Sonuç olarak bir hayalim var,
11:06
a dreamrüya of two vialsşişeleri of bloodkan,
214
654394
2266
İki şişe kan ile ilgili bir hayal,
11:09
and that, in the futuregelecek, as partBölüm of all
of our standardstandart physicalfiziksel examssınavları,
215
657536
3865
gelecekte bizim standart fiziksel
muayenelerimizin bir parçası gibi
11:13
we'lliyi have two vialsşişeleri of bloodkan drawnçekilmiş.
216
661425
1928
iki tüp alınmış kanımız var.
11:15
And from these two vialsşişeleri of bloodkan
we will be ableyapabilmek to comparekarşılaştırmak
217
663821
3342
Bu iki şişe kan ile DNA'dan
11:19
the DNADNA from all knownbilinen
signaturesimzalar of cancerkanser,
218
667187
3511
tüm kanser belirtilerini
karşılaştırabiliyoruz
11:22
and hopefullyinşallah then detectbelirlemek cancerskanserler
monthsay to even yearsyıl earlierdaha erken.
219
670722
3947
ve umuyorum ki bu kanserleri aylar önce
hatta yıllar önce tespit edebiliyoruz.
11:27
Even with the therapiesterapiler we have currentlyşu anda,
220
675359
2171
Şu anki terapilerimizle birlikte bile,
11:29
this could mean that millionsmilyonlarca
of liveshayatları could be savedkaydedilmiş.
221
677554
2601
milyonlarca hayat kurtarılabilir demek bu.
11:32
And if you addeklemek on to that
recentson advancementsgelişmeler in immunotherapyimmünoterapi
222
680179
4171
İmmünoterapi'deki son gelişmeler
ve hedef terapileri de
11:36
and targetedHedeflenen therapiesterapiler,
223
684374
1292
buna eklerseniz,
11:37
the endson of cancerkanser is in sightgörme.
224
685690
2172
Kanserin sonu göründü demektir.
11:40
The nextSonraki time you hearduymak the wordsözcük "cancerkanser,"
225
688934
2157
Bir dahaki sefere
"kanser" kelimesini duyduğunuzda
11:43
I want you to addeklemek to the emotionsduygular: hopeumut.
226
691115
2426
Size şu duyguyu hissetirmek istiyorum:
Umut.
11:46
HoldBasılı tutun on.
227
694303
1158
Bekleyin,
11:48
CancerKanser researchersaraştırmacılar all around the worldDünya
are workingçalışma feverishlyhararetle
228
696342
3573
Dünya'nın dört bir yanından kanser
araştırmacıları bu hastalığı yenmek içim
11:51
to beatdövmek this diseasehastalık,
229
699939
1156
çok sıkı çalışıyorlar.
11:53
and tremendousmuazzam progressilerleme is beingolmak madeyapılmış.
230
701119
2030
Muazzam bir gelişme kaydedildi.
11:55
This is the beginningbaşlangıç of the endson.
231
703956
1968
Bu sonun başlangıcı.
11:58
We will winkazanmak the warsavaş on cancerkanser.
232
706380
2129
Kanserle olan savaşımızı kazanacağız.
12:00
And to me, this is amazingşaşırtıcı newshaber.
233
708861
1864
Benim için bunlar harika haberler.
12:03
Thank you.
234
711193
1167
Teşekkür ederim.
12:04
(ApplauseAlkış)
235
712384
4521
(Alkışlar)
Translated by Alperen CÜCİOĞLU
Reviewed by Cihan Ekmekçi

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Lin - Geneticist
TED Fellow Jimmy Lin is developing technologies to catch cancer early.

Why you should listen

C. Jimmy Lin, MD, PhD, MHS is the Chief Scientific Officer (CSO), Oncology at Natera and a TED Fellow. He comes from a long history as a pioneer in cancer genomics. Most recently, he led the clinical genomics program at the National Cancer Institute (NCI) at the National Institutes of Health (NIH). Previously, at Johns Hopkins and Washington University in St. Louis, Lin was part of one of the first clinical genomics labs in academia and led the computational analyses of the first ever exome sequencing studies in cancer, including breast, colorectal, pancreatic, glioblastoma, medulloblastoma and melanoma.

Lin has published in top academic journals, such as Science, Nature and Cell, and he has been an expert in national and international media outlets, such as New York Times, Forbes, Bloomberg BusinessweekThe Washington Post, and the Financial Times.

More profile about the speaker
Jimmy Lin | Speaker | TED.com