TEDxExeter
Deeyah Khan: What we don't know about Europe's Muslim kids
Deeyah Khan: Czego nie wiemy o muzułmańskich dzieciach w Europie?
Filmed:
Readability: 3.2
1,424,468 views
Deeyah Khan, wychowana w Norwegii córka Afganki i Pakistańczyka, wie, jak to jest być młodą osobą rozdartą między własnym środowiskiem a państwem. Podczas tej przejmującej, pełnej emocji prelekcji reżyserka odkrywa przed nami uczucia odrzucenia i izolacji, których doświadcza wiele dzieci muzułmańskich wychowujących się na Zachodzie, oraz mówi o straszliwych konsekwencjach tego, gdy zamiast nas naszą młodzież przygarną ekstremiści.
Deeyah Khan - Filmmaker
Deeyah Khan is working to create intercultural dialogue and understanding by confronting the world's most complex and controversial topics. Full bio
Deeyah Khan is working to create intercultural dialogue and understanding by confronting the world's most complex and controversial topics. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
When I was a child,
I knew I had superpowers.
I knew I had superpowers.
0
1200
3320
Kiedy byłam mała,
wiedziałam, że mam supermoce.
wiedziałam, że mam supermoce.
00:18
That's right.
1
6920
1215
Właśnie.
00:20
(Laughter)
2
8160
1096
(Śmiech)
00:21
I thought I was absolutely amazing
because I could understand
because I could understand
3
9280
4016
Myślałam, że jestem wyjątkowa,
bo mogłam zrozumieć
bo mogłam zrozumieć
00:25
and relate to the feelings
of brown people,
of brown people,
4
13320
2136
uczucia ludzi o brązowej skórze,
00:27
like my grandfather,
a conservative Muslim guy.
a conservative Muslim guy.
5
15480
3400
takich jak mój dziadek,
konserwatywny muzułmanin.
konserwatywny muzułmanin.
00:31
And also, I could understand
my Afghan mother, my Pakistani father,
my Afghan mother, my Pakistani father,
6
19360
4896
Mogłam zrozumieć też
matkę Afgankę, ojca Pakistańczyka,
matkę Afgankę, ojca Pakistańczyka,
00:36
not so religious
but laid-back, fairly liberal.
but laid-back, fairly liberal.
7
24280
3800
niespecjalnie religijnych,
raczej wyluzowanych i dość liberalnych.
raczej wyluzowanych i dość liberalnych.
00:40
And of course, I could understand
8
28480
1616
I oczywiście mogłam zrozumieć
00:42
and relate to the feelings
of white people.
of white people.
9
30120
2416
uczucia ludzi białych.
00:44
The white Norwegians of my country.
10
32560
1840
Białych Norwegów w moim państwie.
00:47
You know, white, brown, whatever --
11
35480
2576
Białych, brązowych, wszystko jedno:
00:50
I loved them all.
12
38080
1816
kochałam ich wszystkich.
00:51
I understood them all,
13
39920
1256
Rozumiałam ich wszystkich,
00:53
even if they didn't always
understand each other,
understand each other,
14
41200
2336
nawet jeśli nie zawsze
rozumieli się wzajemnie,
rozumieli się wzajemnie,
00:55
they were all my people.
15
43560
1240
wszyscy byli moim narodem.
00:57
My father, though,
was always really worried.
was always really worried.
16
45600
2936
Ale mój ojciec zawsze bardzo się martwił.
01:00
He kept saying that
even with the best education,
even with the best education,
17
48560
3336
Powtarzał, że nawet najlepsza edukacja
01:03
I was not going to get a fair shake.
18
51920
3176
nie zapewni mi równego traktowania.
01:07
I would still face discrimination,
according to him.
according to him.
19
55120
3416
Według niego czekała mnie
wieczna dyskryminacja.
wieczna dyskryminacja.
01:10
And that the only way
to be accepted by white people
to be accepted by white people
20
58560
2816
A jedynym sposobem
na akceptację ze strony białych
na akceptację ze strony białych
01:13
would be to become famous.
21
61400
2176
było zyskanie sławy.
01:15
Now, mind you, he had this conversation
with me when I was seven years old.
with me when I was seven years old.
22
63600
4000
Odbyliśmy tę rozmowę,
kiedy miałam siedem lat.
kiedy miałam siedem lat.
01:20
So while I'm seven years old, he said,
23
68440
2976
Więc kiedy miałam siedem lat, powiedział:
01:23
"Look, so it's either got to be sports,
or it's got to be music."
or it's got to be music."
24
71440
3376
"To musi być sport albo muzyka".
01:26
He didn't know anything about sports --
bless him -- so it was music.
bless him -- so it was music.
25
74840
4456
Nie znał się na sporcie - na szczęście! -
więc stanęło na muzyce.
więc stanęło na muzyce.
01:31
So when I was seven years old,
he gathered all my toys, all my dolls,
he gathered all my toys, all my dolls,
26
79320
4336
Kiedy miałam siedem lat,
zabrał mi zabawki, wszystkie lalki
zabrał mi zabawki, wszystkie lalki
01:35
and he threw them all away.
27
83680
1600
i je wyrzucił.
01:38
In exchange he gave me
a crappy little Casio keyboard and --
a crappy little Casio keyboard and --
28
86160
3856
W zamian dał mi
beznadziejny mały keyboard Casio.
beznadziejny mały keyboard Casio.
01:42
(Laughter)
29
90040
1216
(Śmiech)
01:43
Yeah. And singing lessons.
30
91280
2016
Tak. I lekcje śpiewu.
01:45
And he forced me, basically, to practice
for hours and hours every single day.
for hours and hours every single day.
31
93320
4776
Dosłownie zmuszał mnie
do ćwiczeń godzinami każdego dnia.
do ćwiczeń godzinami każdego dnia.
01:50
Very quickly, he also had me performing
for larger and larger audiences,
for larger and larger audiences,
32
98120
4256
Wkrótce sprawił, że występowałam
dla coraz większych widowni,
dla coraz większych widowni,
01:54
and bizarrely, I became
almost a kind of poster child
almost a kind of poster child
33
102400
3776
i, co ciekawe, prawie stałam się symbolem
01:58
for Norwegian multiculturalism.
34
106200
2080
wielokulturowości w Norwegii.
02:00
I felt very proud, of course.
35
108760
1736
Czułam oczywiście wielką dumę.
02:02
Because even the newspapers at this point
36
110520
3336
Bo wtedy nawet w gazetach
02:05
were starting to write
nice things about brown people,
nice things about brown people,
37
113880
2576
zaczęto pisać dobre rzeczy
o brązowych ludziach,
o brązowych ludziach,
02:08
so I could feel
that my superpower was growing.
that my superpower was growing.
38
116480
3160
czułam więc, jak moja supermoc rośnie.
02:12
So when I was 12 years old,
walking home from school,
walking home from school,
39
120960
2976
W wieku dwunastu lat, wracając ze szkoły,
02:15
I took a little detour
40
123960
1216
zboczyłam trochę,
02:17
because I wanted to buy
my favorite sweets called "salty feet."
my favorite sweets called "salty feet."
41
125200
3535
bo chciałam kupić ulubione słodycze,
nazywane "słonymi stopami".
nazywane "słonymi stopami".
02:20
I know they sound kind of awful,
42
128759
1761
Wiem, że brzmi to trochę obrzydliwie,
02:23
but I absolutely love them.
43
131640
1496
ale ja je po prostu kocham.
02:25
They're basically these little
salty licorice bits in the shape of feet.
salty licorice bits in the shape of feet.
44
133160
4440
To małe słone kawałki
lukrecji w kształcie stóp.
lukrecji w kształcie stóp.
02:30
And now that I say it out loud,
I realize how terrible that sounds,
I realize how terrible that sounds,
45
138120
5240
Teraz kiedy powiedziałam to na głos,
słyszę, jak okropnie to brzmi,
słyszę, jak okropnie to brzmi,
02:36
but be that as it may,
I absolutely love them.
I absolutely love them.
46
144280
2496
ale tak czy inaczej,
po prostu je uwielbiam.
po prostu je uwielbiam.
02:38
So on my way into the store,
47
146800
2096
Chciałam wejść do sklepu,
02:40
there was this grown white guy
in the doorway blocking my way.
in the doorway blocking my way.
48
148920
4536
ale drzwi blokował dorosły biały facet.
02:45
So I tried to walk around him,
and as I did that, he stopped me
and as I did that, he stopped me
49
153480
5936
Spróbowałam go ominąć, ale mnie zatrzymał,
02:51
and he was staring at me,
50
159440
1800
zaczął gapić się na mnie,
02:54
and he spit in my face, and he said,
51
162200
1936
splunął mi w twarz i powiedział:
02:56
"Get out of my way
52
164160
1216
"Zejdź mi z drogi,
02:57
you little black bitch,
you little Paki bitch,
you little Paki bitch,
53
165400
3256
ty mała czarna dziwko,
ty mała pakistańska dziwko,
ty mała pakistańska dziwko,
03:00
go back home where you came from."
54
168680
1920
wracaj, skąd przyszłaś".
03:03
I was absolutely horrified.
55
171600
3096
Byłam przerażona.
03:06
I was staring at him.
56
174720
1296
Gapiłam się na niego.
03:08
I was too afraid
to wipe the spit off my face,
to wipe the spit off my face,
57
176040
2920
Bałam się zetrzeć ślinę z twarzy,
03:11
even as it was mixing with my tears.
58
179840
2136
nawet jak mieszała się ze łzami.
03:14
I remember looking around,
hoping that any minute now,
hoping that any minute now,
59
182000
3696
Pamiętam, jak rozglądałam się
dookoła w nadziei,
dookoła w nadziei,
03:17
a grown-up is going to come
and make this guy stop.
and make this guy stop.
60
185720
3656
że jakiś dorosły przyjdzie
i powstrzyma tego faceta.
i powstrzyma tego faceta.
03:21
But instead, people kept hurrying past me
and pretended not to see me.
and pretended not to see me.
61
189400
4320
Ale ludzie mijali mnie w pośpiechu
i udawali, że mnie nie widzą.
i udawali, że mnie nie widzą.
03:26
I was very confused
because I was thinking, well,
because I was thinking, well,
62
194160
3600
Byłam zdezorientowana,
bo myślałam sobie tak:
bo myślałam sobie tak:
03:30
"My white people, come on!
Where are they? What's going on?
Where are they? What's going on?
63
198640
3296
"No dalej, moi biali ludzie!
Gdzie oni są? Co się dzieje?
Gdzie oni są? Co się dzieje?
03:33
How come they're not
coming and rescuing me?
coming and rescuing me?
64
201960
2080
Dlaczego nie przychodzą mnie ratować?".
03:36
So, needless to say,
I didn't buy the sweets.
I didn't buy the sweets.
65
204760
2256
Oczywiście nie kupiłam słodyczy.
03:39
I just ran home as fast as I could.
66
207040
2120
Pobiegłam do domu jak najszybciej.
03:42
Things were still OK, though, I thought.
67
210040
2080
Ale, myślałam sobie,
wszystko jest wciąż OK.
wszystko jest wciąż OK.
03:44
As time went on,
the more successful I became,
the more successful I became,
68
212800
3096
Z czasem odnosiłam coraz większy sukces
03:47
I eventually started also
attracting harassment from brown people.
attracting harassment from brown people.
69
215920
4120
i w końcu zaczęli dokuczać mi
też ludzie o brązowej skórze.
też ludzie o brązowej skórze.
03:53
Some men in my parent's community
felt that it was unacceptable
felt that it was unacceptable
70
221520
3296
Niektórzy mężczyźni
ze środowiska rodziców uważali,
ze środowiska rodziców uważali,
03:56
and dishonorable for a woman
to be involved in music
to be involved in music
71
224840
4856
że zajmowanie się muzyką jest
dla kobiety niedopuszczalne i haniebne,
dla kobiety niedopuszczalne i haniebne,
04:01
and to be so present in the media.
72
229720
1960
tak samo jak występowanie w mediach.
04:05
So very quickly, I was starting
to become attacked at my own concerts.
to become attacked at my own concerts.
73
233280
5416
Bardzo szybko zaczęto mnie atakować
podczas moich własnych koncertów.
podczas moich własnych koncertów.
04:10
I remember one of the concerts,
I was onstage, I lean into the audience
I was onstage, I lean into the audience
74
238720
5016
Na jednym z koncertów
nachyliłam się ze sceny do widzów
nachyliłam się ze sceny do widzów
04:15
and the last thing I see
is a young brown face
is a young brown face
75
243760
3256
i ostatnie, co zobaczyłam,
to młoda brązowa twarz,
to młoda brązowa twarz,
04:19
and the next thing I know is some sort
of chemical is thrown in my eyes
of chemical is thrown in my eyes
76
247040
4216
a potem poczułam
w oczach jakieś chemikalia.
w oczach jakieś chemikalia.
04:23
and I remember I couldn't really see
and my eyes were watering
and my eyes were watering
77
251280
3216
Pamiętam, że nic nie widziałam,
a oczy miałam pełne łez,
a oczy miałam pełne łez,
04:26
but I kept singing anyway.
78
254520
1600
ale śpiewałam dalej.
04:28
I was spit in the face in the streets
of Oslo, this time by brown men.
of Oslo, this time by brown men.
79
256839
4721
Teraz na ulicach Oslo
to brązowi ludzie pluli mi w twarz.
to brązowi ludzie pluli mi w twarz.
04:34
They even tried to kidnap me at one point.
80
262360
3216
Raz nawet próbowano mnie porwać.
04:37
The death threats were endless.
81
265600
2056
Ciągle grożono mi śmiercią.
04:39
I remember one older bearded guy
stopped me in the street one time,
stopped me in the street one time,
82
267680
3256
Raz starszy brodaty facet
zatrzymał mnie na ulicy
zatrzymał mnie na ulicy
04:42
and he said, "The reason
I hate you so much
I hate you so much
83
270960
2136
i powiedział: "Nienawidzę cię tak bardzo,
04:45
is because you make our daughters think
84
273120
2056
bo przez ciebie nasze córki myślą,
04:47
they can do whatever they want."
85
275200
1560
że mogą robić, co tylko chcą".
04:50
A younger guy warned me to watch my back.
86
278560
2816
Jeden młodszy gość ostrzegł mnie,
żebym na siebie uważała.
żebym na siebie uważała.
04:53
He said music is un-Islamic
and the job of whores,
and the job of whores,
87
281400
3016
Że muzyka jest niemuzułmańska
i że to zajęcie dziwek,
i że to zajęcie dziwek,
04:56
and if you keep this up,
you are going to be raped
you are going to be raped
88
284440
2736
i że jeśli będę dalej śpiewać,
to mnie zgwałcą
to mnie zgwałcą
04:59
and your stomach will be cut out so that
another whore like you will not be born.
another whore like you will not be born.
89
287200
4680
i wytną mi brzuch, żebym nie mogła
urodzić kolejnej takiej dziwki jak ja.
urodzić kolejnej takiej dziwki jak ja.
05:05
Again, I was so confused.
90
293560
1696
I znowu byłam zdezorientowana.
05:07
I couldn't understand what was going on.
91
295280
1905
Nie mogłam pojąć, co się dzieje.
05:09
My brown people now starting
to treat me like this -- how come?
to treat me like this -- how come?
92
297209
3680
Jak to się stało, że moi brązowi ludzie
tak mnie teraz traktują?
tak mnie teraz traktują?
05:13
Instead of bridging the worlds,
the two worlds,
the two worlds,
93
301560
3096
Zamiast łączyć dwa światy,
05:16
I felt like I was falling
between my two worlds.
between my two worlds.
94
304680
3000
czułam, jakbym spadała
w przepaść między nimi.
w przepaść między nimi.
05:20
I suppose, for me, spit was kryptonite.
95
308000
2600
Chyba ślina była moim kryptonitem.
05:24
So by the time I was 17 years old,
96
312560
2016
Kiedy miałam siedemnaście lat,
05:26
the death threats were endless,
and the harassment was constant.
and the harassment was constant.
97
314600
3016
wciąż grożono mi śmiercią i nękano.
05:29
It got so bad, at one point
my mother sat me down and said,
my mother sat me down and said,
98
317640
2762
Było już tak źle, że mama powiedziała:
05:32
"Look, we can no longer protect you,
we can no longer keep you safe,
we can no longer keep you safe,
99
320426
3470
"Nie możemy dłużej cię chronić,
nie możemy już zapewnić ci bezpieczeństwa.
nie możemy już zapewnić ci bezpieczeństwa.
05:35
so you're going to have to go."
100
323920
1776
Musisz wyjechać".
05:37
So I bought a one-way ticket to London,
I packed my suitcase and I left.
I packed my suitcase and I left.
101
325720
5400
Kupiłam bilet w jedną stronę do Londynu,
spakowałam walizkę i wyjechałam.
spakowałam walizkę i wyjechałam.
05:44
My biggest heartbreak at that point
was that nobody said anything.
was that nobody said anything.
102
332160
3696
Najsmutniejsze było to,
że nikt nic nie powiedział.
że nikt nic nie powiedział.
05:47
I had a very public exit from Norway.
103
335880
2360
Mój wyjazd z Norwegii
był bardzo nagłośniony.
był bardzo nagłośniony.
05:51
My brown people, my white people --
nobody said anything.
nobody said anything.
104
339120
3536
Moi brązowi ludzie, moi biali ludzie
- nikt nic nie powiedział.
- nikt nic nie powiedział.
05:54
Nobody said, "Hold on, this is wrong.
105
342680
2120
Nikt nie powiedział: "Czekaj, to nie tak.
05:57
Support this girl, protect this girl,
because she is one of us."
because she is one of us."
106
345960
3696
Trzeba tę dziewczynę wesprzeć i chronić,
bo ona jest jedną z nas".
bo ona jest jedną z nas".
06:01
Nobody said that.
107
349680
1616
Nikt tego nie powiedział.
06:03
Instead, I felt like --
you know at the airport,
you know at the airport,
108
351320
3040
Czułam się jak...
znacie to uczucie na lotnisku,
znacie to uczucie na lotnisku,
06:07
on the baggage carousel
you have these different suitcases
you have these different suitcases
109
355120
2856
kiedy walizki na taśmie
06:10
going around and around,
110
358000
1256
jadą wciąż w kółko
06:11
and there's always
that one suitcase left at the end,
that one suitcase left at the end,
111
359280
2496
i zawsze na koniec zostaje jedna.
06:13
the one that nobody wants,
the one that nobody comes to claim.
the one that nobody comes to claim.
112
361800
3016
Której nikt nie chce,
o którą nikt się nie upomina.
o którą nikt się nie upomina.
06:16
I felt like that.
113
364840
1280
Tak właśnie się czułam.
06:19
I'd never felt so alone.
I'd never felt so lost.
I'd never felt so lost.
114
367040
3400
Nigdy wcześniej nie czułam się
tak samotna. Tak zagubiona.
tak samotna. Tak zagubiona.
06:24
So, after coming to London,
I did eventually resume my music career.
I did eventually resume my music career.
115
372360
4000
Po przyjeździe do Londynu
w końcu wróciłam do muzyki.
w końcu wróciłam do muzyki.
06:29
Different place, but unfortunately
the same old story.
the same old story.
116
377000
3200
To było inne miejsce,
ale historia się powtórzyła.
ale historia się powtórzyła.
06:32
I remember a message sent to me
saying that I was going to be killed
saying that I was going to be killed
117
380840
3536
Pamiętam wiadomość,
która mówiła, że ktoś mnie zabije,
która mówiła, że ktoś mnie zabije,
06:36
and that rivers of blood
were going to flow
were going to flow
118
384400
3376
że rozleją się rzeki krwi
06:39
and that I was going to be raped
many times before I died.
many times before I died.
119
387800
3456
i że przed śmiercią
zostanę wielokrotnie zgwałcona.
zostanę wielokrotnie zgwałcona.
06:43
By this point, I have to say,
120
391280
1416
W tym miejscu muszę przyznać,
06:44
I was actually getting used
to messages like this,
to messages like this,
121
392720
2456
że zaczęłam przyzwyczajać się
do tych wiadomości,
do tych wiadomości,
06:47
but what became different was that
now they started threatening my family.
now they started threatening my family.
122
395200
4280
ale sytuacja się zmieniła:
zaczęto grozić mojej rodzinie.
zaczęto grozić mojej rodzinie.
06:52
So once again, I packed my suitcase,
I left music and I moved to the US.
I left music and I moved to the US.
123
400760
5240
Więc znów spakowałam walizkę,
porzuciłam muzykę i wyjechałam do USA.
porzuciłam muzykę i wyjechałam do USA.
06:58
I'd had enough.
124
406520
1256
Miałam tego dość.
06:59
I didn't want to have anything
to do with this anymore.
to do with this anymore.
125
407800
2616
Nie chciałam mieć już
z tym nic wspólnego.
z tym nic wspólnego.
07:02
And I was certainly not
going to be killed for something
going to be killed for something
126
410440
2656
Nie chciałam zginąć z powodu czegoś,
07:05
that wasn't even my dream --
it was my father's choice.
it was my father's choice.
127
413120
2680
co nie było nawet moim marzeniem,
ale wyborem ojca.
ale wyborem ojca.
07:10
So I kind of got lost.
128
418200
3176
Trochę się jakby zagubiłam.
07:13
I kind of fell apart.
129
421400
1536
Jakbym się rozpadła.
07:14
But I decided that what I wanted to do
130
422960
2336
Ale stwierdziłam, że to, czego pragnę,
07:17
is spend the next
however many years of my life
however many years of my life
131
425320
3336
to spędzić kolejne lata życia,
07:20
supporting young people
132
428680
1656
wspierając młodych ludzi
07:22
and to try to be there in some small way,
133
430360
2896
i próbując im pomóc
w najmniejszy nawet sposób,
w najmniejszy nawet sposób,
07:25
whatever way that I could.
134
433280
1696
jak tylko będę mogła.
07:27
I started volunteering
for various organizations
for various organizations
135
435000
3256
Zostałam wolontariuszką
w różnych organizacjach
w różnych organizacjach
07:30
that were working
with young Muslims inside of Europe.
with young Muslims inside of Europe.
136
438280
4640
pracujących z młodymi
muzułmanami w Europie.
muzułmanami w Europie.
07:36
And, to my surprise, what I found was
137
444080
3016
Ku memu zdziwieniu
07:39
so many of these young people
were suffering and struggling.
were suffering and struggling.
138
447120
4480
bardzo wielu spośród nich cierpiało
i zmagało się z przeciwnościami.
i zmagało się z przeciwnościami.
07:44
They were facing so many problems
with their families and their communities
with their families and their communities
139
452440
3536
Natrafiali na wiele problemów
w rodzinach i społecznościach,
w rodzinach i społecznościach,
07:48
who seemed to care more
about their honor and their reputation
about their honor and their reputation
140
456000
3616
zdawały się cenić honor i opinię dzieci
07:51
than the happiness
and the lives of their own kids.
and the lives of their own kids.
141
459640
2760
bardziej niż ich szczęście i życie.
07:55
I started feeling like maybe I wasn't
so alone, maybe I wasn't so weird.
so alone, maybe I wasn't so weird.
142
463760
4000
Pomyślałam, że może nie jestem
tak samotna ani tak inna.
tak samotna ani tak inna.
08:00
Maybe there are more
of my people out there.
of my people out there.
143
468280
2320
Może gdzieś tam jest więcej takich ludzi.
08:03
The thing is, what most people
don't understand
don't understand
144
471280
2216
Większość ludzi niestety nie rozumie,
08:05
is that there are so many of us
growing up in Europe
growing up in Europe
145
473520
4296
że w Europie dorasta tylu z nas.
08:09
who are not free to be ourselves.
146
477840
2416
Tylu ludzi, którzy nie mogą być sobą.
08:12
We're not allowed to be who we are.
147
480280
2080
Nie wolno nam być tymi, kim jesteśmy.
08:15
We are not free to marry
148
483360
4056
Nie wolno nam brać ślubu
08:19
or to be in relationships
with people that we choose.
with people that we choose.
149
487440
2936
ani utrzymywać relacji z ludźmi,
których sami wybierzemy.
których sami wybierzemy.
08:22
We can't even pick our own career.
150
490400
1656
Nie wolno nam nawet wybrać pracy.
08:24
This is the norm in the Muslim
heartlands of Europe.
heartlands of Europe.
151
492080
3776
To normalne w muzułmańskich
centrach w Europie.
centrach w Europie.
08:27
Even in the freest societies
in the world, we're not free.
in the world, we're not free.
152
495880
3080
Nawet w miejscach,
gdzie króluje wolność, nie jesteśmy wolni.
gdzie króluje wolność, nie jesteśmy wolni.
08:31
Our lives, our dreams, our future
does not belong to us,
does not belong to us,
153
499640
3896
Nasze życie, marzenia
ani przyszłość nie należą do nas.
ani przyszłość nie należą do nas.
08:35
it belongs to our parents
and their community.
and their community.
154
503560
3256
Należą do naszych rodziców
i ich społeczności.
i ich społeczności.
08:38
I found endless stories of young people
155
506840
3080
Poznałam niezliczone
historie młodych ludzi,
historie młodych ludzi,
08:42
who are lost to all of us,
156
510880
2895
których straciliśmy,
08:45
who are invisible to all of us
157
513799
1736
którzy stali się niewidzialni,
08:47
but who are suffering,
and they are suffering alone.
and they are suffering alone.
158
515559
2801
ale cierpią w samotności.
08:51
Kids we are losing to forced marriages,
to honor-based violence and abuse.
to honor-based violence and abuse.
159
519520
4320
Dzieci zmuszane do małżeństwa,
ofiary przemocy usprawiedliwianej honorem.
ofiary przemocy usprawiedliwianej honorem.
08:57
Eventually, I realized after several
years of working with these young people,
years of working with these young people,
160
525280
3696
Po kilku latach pracy z nimi
w końcu zrozumiałam,
w końcu zrozumiałam,
09:01
that I will not be able to keep running.
161
529000
2016
że dalej nie dam rady.
09:03
I can't spend the rest of my life
being scared and hiding
being scared and hiding
162
531040
4656
Nie mogę do końca życia
żyć w strachu i ukrywać się.
żyć w strachu i ukrywać się.
09:07
and that I'm actually
going to have to do something.
going to have to do something.
163
535720
2440
Muszę coś z tym zrobić.
09:11
And I also realized
that my silence, our silence,
that my silence, our silence,
164
539640
3096
Zrozumiałam też, że moje,
a właściwie nasze, milczenie
a właściwie nasze, milczenie
09:14
allows abuse like this to continue.
165
542760
2320
pozwala na dalsze nękanie.
09:18
So I decided that I wanted to put
my childhood superpower to some use
my childhood superpower to some use
166
546000
4496
Postanowiłam użyć
swoich dziecięcych supermocy.
swoich dziecięcych supermocy.
09:22
by trying to make people on the different
sides of these issues understand
sides of these issues understand
167
550520
4696
Spróbuję sprawić, żeby ludzie rozumieli,
09:27
what it's like to be a young person stuck
between your family and your country.
between your family and your country.
168
555240
5120
co znaczy być młodą osobą
tkwiącą między rodziną a państwem.
tkwiącą między rodziną a państwem.
09:32
So I started making films,
and I started telling these stories.
and I started telling these stories.
169
560960
3520
Zaczęłam więc kręcić filmy
i opowiadać te historie.
i opowiadać te historie.
09:36
And I also wanted people to understand
the deadly consequences of us
the deadly consequences of us
170
564880
4416
Chciałam też, żeby ludzie zrozumieli
straszliwe konsekwencje wynikające z tego,
straszliwe konsekwencje wynikające z tego,
09:41
not taking these problems seriously.
171
569320
2080
że nie traktujemy tych problemów poważnie.
09:44
So the first film I made was about Banaz.
172
572000
2360
Pierwszy film był o Banaz.
09:47
She was a 17-year-old
Kurdish girl in London.
Kurdish girl in London.
173
575440
3240
Była to siedemnastoletnia Kurdyjka
mieszkająca w Londynie.
mieszkająca w Londynie.
09:51
She was obedient, she did
whatever her parents wanted.
whatever her parents wanted.
174
579520
2800
Była posłuszna, robiła wszystko,
co kazali jej rodzice.
co kazali jej rodzice.
09:54
She tried to do everything right.
175
582840
2416
Chciała wszystko robić dobrze.
09:57
She married some guy
that her parents chose for her,
that her parents chose for her,
176
585280
2616
Wyszła za jakiegoś gościa,
którego wybrali jej rodzice,
którego wybrali jej rodzice,
09:59
even though he beat
and raped her constantly.
and raped her constantly.
177
587920
2960
mimo że bez przerwy bił ją i gwałcił.
10:03
And when she tried to go
to her family for help, they said,
to her family for help, they said,
178
591880
2816
Gdy zwróciła się do rodziny
o pomoc, usłyszała:
o pomoc, usłyszała:
10:06
"Well, you got to go back
and be a better wife."
and be a better wife."
179
594720
2256
"Wracaj i bądź lepszą żoną".
10:09
Because they didn't want
a divorced daughter on their hands
a divorced daughter on their hands
180
597000
2816
Nie chcieli mieć córki po rozwodzie,
10:11
because, of course, that would
bring dishonor on the family.
bring dishonor on the family.
181
599840
2960
bo to oczywiście
przyniosłoby rodzinie hańbę.
przyniosłoby rodzinie hańbę.
10:15
She was beaten so badly
her ears would bleed,
her ears would bleed,
182
603680
2600
Bił ją tak mocno,
że z uszu płynęła jej krew.
że z uszu płynęła jej krew.
10:19
and when she finally left
and she found a young man that she chose
and she found a young man that she chose
183
607200
5096
Gdy w końcu od niego odeszła,
poznała innego młodego mężczyznę.
poznała innego młodego mężczyznę.
10:24
and she fell in love with,
184
612320
1816
Zakochała się w nim.
10:26
the community and the family found out
185
614160
2256
Społeczność i rodzina dowiedzieli się,
10:28
and she disappeared.
186
616440
1400
więc zniknęła.
10:30
She was found three months later.
187
618440
1840
Znaleziono ją trzy miesiące później,
10:33
She'd been stuffed into a suitcase
and buried underneath the house.
and buried underneath the house.
188
621200
4120
wciśniętą do walizki
i zakopaną pod domem.
i zakopaną pod domem.
10:40
She had been strangled,
she had been beaten to death
she had been beaten to death
189
628040
3520
Została uduszona, pobita na śmierć
10:44
by three men, three cousins,
on the orders of her father and uncle.
on the orders of her father and uncle.
190
632760
4520
przez trzech kuzynów
na zlecenie jej ojca i wuja.
na zlecenie jej ojca i wuja.
10:49
The added tragedy of Banaz's story
191
637960
2176
Co jeszcze tragiczniejsze,
10:52
is that she had gone to the police
in England five times asking for help,
in England five times asking for help,
192
640160
5896
Banaz pięć razy prosiła o pomoc policję.
10:58
telling them that she was
going to be killed by her family.
going to be killed by her family.
193
646080
3056
Mówiła, że rodzina chce ją zabić.
11:01
The police didn't believe her
so they didn't do anything.
so they didn't do anything.
194
649160
2880
Policja nie uwierzyła i nie zrobiła nic.
11:05
And the problem with this
195
653080
1256
Nie chodzi tylko o to,
11:06
is that not only are so many of our kids
facing these problems
facing these problems
196
654360
4376
że tak wiele dzieci
zmaga się z takimi problemami
zmaga się z takimi problemami
11:10
within their families
and within their families' communities,
and within their families' communities,
197
658760
3096
w domu i środowisku,
11:13
but they're also meeting misunderstandings
198
661880
3640
ale o to, że spotyka je niezrozumienie
11:18
and apathy in the countries
that they grow up in.
that they grow up in.
199
666640
3520
i obojętność w krajach,
w których dorastają.
w których dorastają.
11:23
When their own families betray them,
they look to the rest of us,
they look to the rest of us,
200
671640
4696
Kiedy zdradza je rodzina,
zwracają się do reszty z nas,
zwracają się do reszty z nas,
11:28
and when we don't understand,
201
676360
2056
a kiedy my nie rozumiemy,
11:30
we lose them.
202
678440
1200
tracimy je.
11:33
So while I was making this film,
several people said to me,
several people said to me,
203
681120
3176
W trakcie robienia tego filmu
kilka osób mówiło mi:
kilka osób mówiło mi:
11:36
"Well, Deeyah, you know,
this is just their culture,
this is just their culture,
204
684320
2536
"Deeyah, no wiesz, to taka ich kultura,
11:38
this is just what those people
do to their kids
do to their kids
205
686880
2191
oni tak właśnie traktują dzieci,
11:41
and we can't really interfere."
206
689095
1560
nie możemy się wtrącać".
11:43
I can assure you
being murdered is not my culture.
being murdered is not my culture.
207
691880
3200
Zapewniam, że bycie ofiarą morderstwa
nie należy do mojej kultury.
nie należy do mojej kultury.
11:48
You know?
208
696280
1216
Wiecie o tym?
11:49
And surely people who look like me,
209
697520
1696
Na pewno ludzie podobni do mnie,
11:51
young women who come
from backgrounds like me,
from backgrounds like me,
210
699240
2496
dziewczyny pochodzące
z podobnych środowisk,
z podobnych środowisk,
11:53
should be subject to the same rights,
the same protections
the same protections
211
701760
4096
powinny mieć te same prawa,
taką samą ochronę
taką samą ochronę
11:57
as anybody else in our country, why not?
212
705880
3000
jak każdy w naszym państwie,
bo czemu by nie?
bo czemu by nie?
12:02
So, for my next film,
I wanted to try and understand
I wanted to try and understand
213
710360
4736
W następnym filmie chciałam
więc podjąć kwestię tego,
więc podjąć kwestię tego,
12:07
why some of our young
Muslim kids in Europe
Muslim kids in Europe
214
715120
2856
dlaczego niektóre
muzułmańskie dzieci w Europie
muzułmańskie dzieci w Europie
12:10
are drawn to extremism and violence.
215
718000
2080
pociąga ekstremizm i przemoc.
12:12
But with that topic,
216
720880
1256
Ale podejmując ten temat,
12:14
I also recognized that I was going
to have to face my worst fear:
to have to face my worst fear:
217
722160
3160
miałam zmierzyć się
ze swoim najgorszym koszmarem:
ze swoim najgorszym koszmarem:
12:19
the brown men with beards.
218
727040
1600
z brodaczami o brązowej skórze.
12:22
The same men, or similar men,
219
730880
2816
Tymi samymi lub podobnymi do tych,
12:25
to the ones that have hounded me
for most of my life.
for most of my life.
220
733720
2800
którzy prześladowali mnie
przez większość życia.
przez większość życia.
12:29
Men that I've been afraid of
most of my life.
most of my life.
221
737560
2696
Z mężczyznami,
których bałam się przez większość życia.
których bałam się przez większość życia.
12:32
Men that I've also deeply disliked,
222
740280
2856
Mężczyznami, których nienawidziłam
12:35
for many, many years.
223
743160
1440
przez wiele, wiele lat.
12:37
So I spent the next two years
interviewing convicted terrorists,
interviewing convicted terrorists,
224
745160
3976
Przez dwa lata robiłam wywiady
ze skazanymi terrorystami,
ze skazanymi terrorystami,
12:41
jihadis and former extremists.
225
749160
2496
dżihadistami i byłymi ekstremistami.
12:43
What I already knew,
what was very obvious already,
what was very obvious already,
226
751680
3336
Już wtedy wiedziałam,
12:47
was that religion, politics,
Europe's colonial baggage,
Europe's colonial baggage,
227
755040
5176
że religia, polityka,
kolonialna przeszłość Europy,
kolonialna przeszłość Europy,
12:52
also Western foreign policy
failures of recent years,
failures of recent years,
228
760240
4256
jak i porażki zachodniej polityki
zagranicznej z ostatnich lat
zagranicznej z ostatnich lat
12:56
were all a part of the picture.
229
764520
1480
to część tej rzeczywistości.
12:58
But what I was more interested
in finding out was what are the human,
in finding out was what are the human,
230
766520
3256
Ale najbardziej interesowały mnie ludzkie,
13:01
what are the personal reasons
231
769800
1576
osobiste powody,
13:03
why some of our young people
are susceptible to groups like this.
are susceptible to groups like this.
232
771400
4320
dla których takie środowiska
pociągają naszych młodych ludzi.
pociągają naszych młodych ludzi.
13:09
And what really surprised me
was that I found wounded human beings.
was that I found wounded human beings.
233
777000
4360
Najbardziej zaskoczyło mnie to,
że dotarłam do ludzi zranionych.
że dotarłam do ludzi zranionych.
13:15
Instead of the monsters
that I was looking for,
that I was looking for,
234
783760
2456
Zamiast potworów, których szukałam,
które miałam nadzieję znaleźć,
13:18
that I was hoping to find --
235
786240
1376
13:19
quite frankly because
it would have been very satisfying --
it would have been very satisfying --
236
787640
3136
mówię szczerze:
przyniosłoby mi to więcej satysfakcji,
przyniosłoby mi to więcej satysfakcji,
13:22
I found broken people.
237
790800
1600
znalazłam ludzi załamanych.
13:25
Just like Banaz,
238
793520
1496
Tak jak Banaz,
13:27
I found that these young men
were torn apart
were torn apart
239
795040
3256
okazało się, że ci ludzie byli rozdarci,
13:30
from trying to bridge the gaps
240
798320
2536
bo próbowali zalepić dziury
13:32
between their families
and the countries that they were born in.
and the countries that they were born in.
241
800880
3480
między swoimi rodzinami
a krajem urodzenia.
a krajem urodzenia.
13:37
And what I also learned
is that extremist groups, terrorist groups
is that extremist groups, terrorist groups
242
805720
3376
Odkryłam też, że grupy
ekstremistycznych terrorystów
ekstremistycznych terrorystów
13:41
are taking advantage
of these feelings of our young people
of these feelings of our young people
243
809120
3456
wykorzystują te uczucia
naszych młodych ludzi
naszych młodych ludzi
13:44
and channeling that -- cynically --
channeling that toward violence.
channeling that toward violence.
244
812600
3856
i cynicznie kierują ich w stronę przemocy.
13:48
"Come to us," they say.
245
816480
1576
"Dołącz do nas" - mówią.
13:50
"Reject both sides,
your family and your country
your family and your country
246
818080
2976
"Porzuć obie strony, rodzinę i kraj,
13:53
because they reject you.
247
821080
1656
bo oni cię odrzucili.
13:54
For your family, their honor
is more important than you
is more important than you
248
822760
3096
Dla rodziny ważniejszy jest honor niż ty,
13:57
and for your country,
249
825880
1256
a dla kraju
13:59
a real Norwegian, Brit or a French person
will always be white and never you."
will always be white and never you."
250
827160
5880
prawdziwy Norweg, Brytyjczyk i Francuz
jest biały i to nigdy nie będziesz ty".
jest biały i to nigdy nie będziesz ty".
14:06
They're also promising our young people
the things that they crave:
the things that they crave:
251
834040
3456
Obiecują też, że nasi młodzi ludzie
osiągną to, czego pragną:
osiągną to, czego pragną:
14:09
significance, heroism,
a sense of belonging and purpose,
a sense of belonging and purpose,
252
837520
4336
znaczenie, heroizm,
poczucie przynależności i celu,
poczucie przynależności i celu,
14:13
a community that loves and accepts them.
253
841880
2400
odnajdą środowisko,
które ich kocha i akceptuje.
które ich kocha i akceptuje.
14:17
They make the powerless feel powerful.
254
845200
2936
Sprawiają, że bezsilni czują siłę.
14:20
The invisible and the silent
are finally seen and heard.
are finally seen and heard.
255
848160
4880
Niewidzialni i cisi są wreszcie
zauważeni i słuchani.
zauważeni i słuchani.
14:27
This is what they're doing
for our young people.
for our young people.
256
855120
2536
To właśnie robią dla naszych młodych.
14:29
Why are these groups doing this
for our young people and not us?
for our young people and not us?
257
857680
3840
Dlaczego robią to dla nich
te grupy, a nie my?
te grupy, a nie my?
14:34
The thing is,
258
862760
1576
Dla jasności:
14:36
I'm not trying to justify
259
864360
3336
nie chcę usprawiedliwiać
14:39
or excuse any of the violence.
260
867720
3736
żadnej przemocy ani za nią przepraszać.
14:43
What I am trying to say
is that we have to understand
is that we have to understand
261
871480
3576
Chcę tylko powiedzieć,
że musimy zrozumieć,
że musimy zrozumieć,
14:47
why some of our young people
are attracted to this.
are attracted to this.
262
875080
3160
czemu część z naszych
młodych ludzi to pociąga.
młodych ludzi to pociąga.
14:51
I would like to also show you, actually --
263
879680
2336
Właściwie to chciałabym wam pokazać
14:54
these are childhood photos
of some of the guys in the film.
of some of the guys in the film.
264
882040
3280
zdjęcia z dzieciństwa
niektórych bohaterów filmu.
niektórych bohaterów filmu.
14:59
What really struck me
is that so many of them --
is that so many of them --
265
887240
2960
Uderzyło mnie to, że tak wielu z nich,
15:02
I never would have thought this --
266
890960
1656
a nigdy o tym bym nie pomyślała,
15:04
but so many of them
have absent or abusive fathers.
have absent or abusive fathers.
267
892640
3320
wychowało się bez ojca
lub było przez ojca maltretowanych.
lub było przez ojca maltretowanych.
15:08
And several of these young guys
268
896800
1936
Kilku z tych młodych ludzi
15:10
ended up finding caring
and compassionate father figures
and compassionate father figures
269
898760
4136
szukało opieki i współczującego wzoru ojca
15:14
within these extremist groups.
270
902920
1600
w grupach ekstremistów.
15:17
I also found men
brutalized by racist violence,
brutalized by racist violence,
271
905920
3160
Spotkałam też mężczyzn
skrzywdzonych przez przemoc i rasizm,
skrzywdzonych przez przemoc i rasizm,
15:21
but who found a way
to stop feeling like victims
to stop feeling like victims
272
909800
2256
którzy przestali czuć się jak ofiary,
15:24
by becoming violent themselves.
273
912080
1496
bo sami zastosowali przemoc.
15:25
In fact, I found something,
to my horror, that I recognized.
to my horror, that I recognized.
274
913600
5296
Ku mojemu przerażeniu dotarłam
do czegoś, co sama znałam.
do czegoś, co sama znałam.
15:30
I found the same feelings that I felt
as a 17-year-old as I fled from Norway.
as a 17-year-old as I fled from Norway.
275
918920
6320
Rozpoznałam te same emocje, które czułam,
gdy jako nastolatka uciekłam z Norwegii.
gdy jako nastolatka uciekłam z Norwegii.
15:38
The same confusion, the same sorrow,
276
926160
3376
Ten sam mętlik w głowie, ten sam smutek,
15:41
the same feeling of being betrayed
277
929560
3480
to samo poczucie krzywdy
15:46
and not belonging to anyone.
278
934760
1600
i braku przynależności.
15:50
The same feeling of being lost
and torn between cultures.
and torn between cultures.
279
938560
3120
To samo uczucie zagubienia
i rozdarcia między kulturami.
i rozdarcia między kulturami.
15:54
Having said that,
I did not choose destruction,
I did not choose destruction,
280
942760
2536
Ale nie wybrałam zniszczenia.
15:57
I chose to pick up a camera
instead of a gun.
instead of a gun.
281
945320
2736
Zdecydowałam chwycić
za kamerę, a nie za pistolet.
za kamerę, a nie za pistolet.
16:00
And the reason I did that
is because of my superpower.
is because of my superpower.
282
948080
3336
Powodem były moje supermoce.
16:03
I could see that understanding
is the answer, instead of violence.
is the answer, instead of violence.
283
951440
4896
Wiedziałam, że rozwiązaniem
jest zrozumienie, a nie przemoc.
jest zrozumienie, a nie przemoc.
16:08
Seeing human beings
284
956360
1696
Dostrzeżenie ludzi
16:10
with all their virtues and all their flaws
285
958080
3736
z ich wszystkimi zaletami i wadami,
16:13
instead of continuing the caricatures:
286
961840
1856
zamiast tworzenia karykatur
16:15
the us and them, the villains and victims.
287
963720
2656
przedstawiających nas i ich
- tych złych i tych dobrych.
- tych złych i tych dobrych.
16:18
I'd also finally
come to terms with the fact
come to terms with the fact
288
966400
2096
W końcu doszłam do tego,
16:20
that my two cultures
didn't have to be on a collision course
didn't have to be on a collision course
289
968520
3656
że mogę pogodzić moje dwie kultury,
16:24
but instead became a space
where I found my own voice.
where I found my own voice.
290
972200
3120
mogę znaleźć w nich miejsce dla siebie.
16:27
I stopped feeling
like I had to pick a side,
like I had to pick a side,
291
975840
2736
Już nie czułam,
że muszę wybrać jedną ze stron,
że muszę wybrać jedną ze stron,
16:30
but this took me many, many years.
292
978600
2080
ale zajęło mi to wiele lat.
16:33
There are so many
of our young people today
of our young people today
293
981640
2016
Dziś tak wielu młodych ludzi
16:35
who are struggling with these same issues,
294
983680
2016
zmaga się z tymi samymi problemami.
16:37
and they're struggling with this alone.
295
985720
2000
I muszą się z tym zmagać sami.
16:41
And this leaves them open like wounds.
296
989440
2640
Przez to przypominają otwarte rany.
16:44
And for some, the worldview
of radical Islam
of radical Islam
297
992560
3056
Dla niektórych radykalny islam
16:47
becomes the infection
that festers in these open wounds.
that festers in these open wounds.
298
995640
3360
infekuje otwarte rany.
16:53
There's an African proverb that says,
299
1001160
3000
Jest takie afrykańskie przysłowie:
16:57
"If the young are not
initiated into the village,
initiated into the village,
300
1005960
3016
"Młodzi odrzuceni przez wioskę
17:01
they will burn it down
just to feel its warmth."
just to feel its warmth."
301
1009000
2760
spalą ją, żeby tylko poczuć jej ciepło".
17:05
I would like to ask --
302
1013240
1480
Chciałabym zapytać
17:07
to Muslim parents and Muslim communities,
303
1015640
2536
muzułmańskich rodziców i środowiska:
17:10
will you love and care for your children
304
1018200
2416
czy będziecie kochać dzieci
i troszczyć się o nie
i troszczyć się o nie
17:12
without forcing them
to meet your expectations?
to meet your expectations?
305
1020640
2776
bez wymuszania na nich
spełnienia oczekiwań?
spełnienia oczekiwań?
17:15
Can you choose them instead of your honor?
306
1023440
2440
Czy możecie wybrać
dzieci, a nie honor?
dzieci, a nie honor?
17:18
Can you understand
why they're so angry and alienated
why they're so angry and alienated
307
1026400
3015
Czy rozumiecie, czemu czują
gniew i odrzucenie,
gniew i odrzucenie,
17:21
when you put your honor
before their happiness?
before their happiness?
308
1029440
2320
gdy stawiacie honor ponad ich szczęście?
17:24
Can you try to be a friend to your child
309
1032520
2576
Czy spróbujecie być przyjaciółmi
dla waszych dzieci,
dla waszych dzieci,
17:27
so that they can trust you
310
1035119
1777
żeby mogły wam zaufać,
17:28
and want to share with you
their experiences,
their experiences,
311
1036920
2295
chciały dzielić się doświadczeniami
17:31
rather than having
to seek it somewhere else?
to seek it somewhere else?
312
1039240
2240
i nie musiały szukać kogoś innego?
17:34
And to our young people
tempted by extremism,
tempted by extremism,
313
1042359
3081
Zapytam też młodych ludzi,
których pociąga ekstremizm:
których pociąga ekstremizm:
17:38
can you acknowledge
that your rage is fueled by pain?
that your rage is fueled by pain?
314
1046680
3640
czy wiecie, że to ból wywołuje wasz gniew?
17:43
Will you find the strength
to resist those cynical old men
to resist those cynical old men
315
1051640
3416
Czy znajdziecie siłę, by sprzeciwić się
tym cynicznym starcom,
tym cynicznym starcom,
17:47
who want to use your blood
for their own profits?
for their own profits?
316
1055080
3200
którzy chcą wykorzystać
waszą krew dla własnych celów?
waszą krew dla własnych celów?
17:51
Can you find a way to live?
317
1059040
1920
Czy możecie znaleźć sposób na życie?
17:53
Can you see that the sweetest revenge
318
1061880
2256
Czy dostrzegacie, że najsłodszą zemstą
17:56
is for you to live
a happy, full and free life?
a happy, full and free life?
319
1064160
3456
jest szczęśliwe, pełne i wolne życie?
17:59
A life defined by you and nobody else.
320
1067640
2360
Życie tworzone przez was i nikogo więcej.
18:02
Why do you want to become
just another dead Muslim kid?
just another dead Muslim kid?
321
1070560
3680
Czemu chcecie być jeszcze jednym
muzułmańskim dzieckiem, które zginie?
muzułmańskim dzieckiem, które zginie?
18:07
And for the rest of us, when will we start
listening to our young people?
listening to our young people?
322
1075080
4160
Zapytam resztę z nas:
kiedy zaczniemy słuchać młodych ludzi?
kiedy zaczniemy słuchać młodych ludzi?
18:12
How can we support them
323
1080520
1256
Jak możemy im pomóc
18:13
in redirecting their pain
into something more constructive?
into something more constructive?
324
1081800
3960
przekształcić ból
w coś bardziej konstruktywnego?
w coś bardziej konstruktywnego?
18:18
They think we don't like them.
325
1086760
1456
Oni myślą, że ich nie lubimy,
18:20
They think we don't care
what happens to them.
what happens to them.
326
1088240
2776
że nie obchodzi nas, co się z nimi stanie.
18:23
They think we don't accept them.
327
1091040
1776
Myślą, że ich nie akceptujemy.
18:24
Can we find a way
to make them feel differently?
to make them feel differently?
328
1092840
2720
Czy potrafimy znaleźć sposób,
by poczuli się inaczej?
by poczuli się inaczej?
18:29
What will it take for us
to see them and notice them
to see them and notice them
329
1097280
2936
Co musimy zrobić, żeby ich dostrzec,
18:32
before they become either the victims
or the perpetrators of violence?
or the perpetrators of violence?
330
1100240
4936
zanim staną się ofiarami
lub twórcami przemocy?
lub twórcami przemocy?
18:37
Can we make ourselves care about them
and consider them to be our own?
and consider them to be our own?
331
1105200
3576
Czy możemy zatroszczyć się o nich
i uznać za część naszego społeczeństwa,
i uznać za część naszego społeczeństwa,
18:40
And not just be outraged when the victims
of violence look like ourselves?
of violence look like ourselves?
332
1108800
4856
a nie tylko oburzać się,
gdy ofiary przemocy wyglądają tak jak my?
gdy ofiary przemocy wyglądają tak jak my?
18:45
Can we find a way to reject hatred
and heal the divisions between us?
and heal the divisions between us?
333
1113680
5016
Czy potrafimy znaleźć sposób,
by odrzucić nienawiść i znieść podziały?
by odrzucić nienawiść i znieść podziały?
18:50
The thing is we cannot afford
to give up on each other or on our kids,
to give up on each other or on our kids,
334
1118720
3976
Nie możemy odrzucać
siebie nawzajem lub naszych dzieci,
siebie nawzajem lub naszych dzieci,
18:54
even if they've given up on us.
335
1122720
2136
nawet jeśli one odrzucają nas.
18:56
We are all in this together.
336
1124880
2176
Jesteśmy w tym razem.
18:59
And in the long term, revenge and violence
will not work against extremists.
will not work against extremists.
337
1127080
5480
W dalszej perspektywie zemsta i przemoc
nie sprawdzą się w walce z ekstremistami.
nie sprawdzą się w walce z ekstremistami.
19:05
Terrorists want us
to huddle in our houses in fear,
to huddle in our houses in fear,
338
1133480
3776
Terroryści chcą, byśmy ze strachu
schowali się w domach,
schowali się w domach,
19:09
closing our doors and our hearts.
339
1137280
2176
zamknęli drzwi i serca.
19:11
They want us to tear open
more wounds in our societies
more wounds in our societies
340
1139480
3816
Chcą, byśmy rozdrapywali
kolejne rany w społeczeństwie,
kolejne rany w społeczeństwie,
19:15
so that they can use them
to spread their infection more widely.
to spread their infection more widely.
341
1143320
3536
żeby wykorzystać
do rozprowadzania infekcji.
do rozprowadzania infekcji.
19:18
They want us to become like them:
342
1146880
2696
Chcą, byśmy stali się tacy jak oni:
19:21
intolerant, hateful and cruel.
343
1149600
2240
nietolerancyjni,
pełni nienawiści i okrutni.
pełni nienawiści i okrutni.
19:26
The day after the Paris attacks,
344
1154200
2456
Dzień po atakach w Paryżu
19:28
a friend of mine
sent this photo of her daughter.
sent this photo of her daughter.
345
1156680
3400
znajoma wysłała mi zdjęcie swojej córki.
19:32
This is a white girl and an Arab girl.
346
1160800
2456
Biała i arabska dziewczynka.
19:35
They're best friends.
347
1163280
1200
Najlepsze przyjaciółki.
19:37
This image is the kryptonite
for extremists.
for extremists.
348
1165120
3480
To zdjęcie jest kryptonitem
na ekstremistów.
na ekstremistów.
19:43
These two little girls
with their superpowers
with their superpowers
349
1171240
3056
Te dwie dziewczynki i ich supermoce
19:46
are showing the way forward
350
1174320
1496
ukazują drogę na przyszłość,
19:47
towards a society
that we need to build together,
that we need to build together,
351
1175840
3400
drogę ku społeczeństwu,
które musimy zbudować razem.
które musimy zbudować razem.
19:52
a society that includes and supports,
352
1180120
3320
Społeczeństwu, które obejmuje i wspiera,
19:56
rather than rejects our kids.
353
1184480
2200
a nie odrzuca, nasze dzieci.
19:59
Thank you for listening.
354
1187960
1336
Dziękuję za uwagę.
20:01
(Applause)
355
1189320
8992
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Deeyah Khan - FilmmakerDeeyah Khan is working to create intercultural dialogue and understanding by confronting the world's most complex and controversial topics.
Why you should listen
Deeyah Khan is an Emmy and Peabody award-winning documentary film director and founder of Fuuse, a media and arts company that puts women, people from minorities and third-culture kids at the heart of telling their own stories. In 2016, Khan became the first UNESCO Goodwill Ambassador for artistic freedom and creativity. She has received many honors for her work supporting freedom of expression, human rights and peace, including the Ossietzky Prize, the University of Oslo's Human Rights Award and the Peer Gynt Prize from the Parliament of Norway.
Born in Norway to immigrant parents of Pashtun and Punjabi ancestry, Khan's experience of living between different cultures, both the beauty and the challenges, shapes her artistic vision. Her 2012 multi-award winning documentary, Banaz: A Love Story, chronicles the life and death of Banaz Mahmod, a young British Kurdish woman murdered by her family in a so-called honor killing. Khan's second film, the Grierson and Bafta award-nominated Jihad, involved two years of interviews and filming with Islamic extremists, convicted terrorists and former jihadis. One of Fuuse's recent initiatives, born of Deeyah’s own experiences, is sister-hood, a digital magazine and series of live events spotlighting the voices of women of Muslim heritage. Khan has also produced a number of critically acclaimed albums, including Listen to the Banned, a compilation that brought together musicians from around the world who have been subject to persecution, 'censorship and imprisonment.
The focus of Khan's work and access to voices that are often overlooked and misunderstood has led to increasing demand as a speaker at international human rights events and platforms including the United Nations. She was described by The Times of London thus: "To say Deeyah Khan is an inspiration is an understatement. She is one of the bravest, most indomitable women … facing down bullies and extremists with intelligence and unflinching spirit."
(Photo: Geir Dokken)
Deeyah Khan | Speaker | TED.com