The Way We Work
Wendy De La Rosa: 3 psychological tricks to help you save money
Wendy De La Rosa: Para biriktirmenize yardım edecek 3 psikolojik numara
Filmed:
Readability: 3.4
1,969,849 views
Hepimiz para biriktirmek istiyoruz ama bugün gitgide daha az insan bunu yapıypr. Davranış bilimci Wendy De La Rosa insanların finansal durumlarını iyileştirmek için nasıl karar verebileceklerini irdeliyor. Bulguları, daha fazla biriktirip daha az harcamanız için gerekli moda zahmetsiz bir şekilde girmenize yardım edebilir.
Wendy De La Rosa - Behavioral scientist
Wendy De La Rosa is a co-founder of Common Cents Lab, where she focuses on using behavioral science to help people make better financial decisions. Full bio
Wendy De La Rosa is a co-founder of Common Cents Lab, where she focuses on using behavioral science to help people make better financial decisions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:00
We all know that saving is important
0
365
1759
Para biriktirmenin önemini biliyoruz.
00:02
and is something that we should be doing.
1
2148
1994
Yapmamız gerektiğini de.
00:04
And yet, overall, we're doing
less and less of it.
less and less of it.
2
4166
2357
Ama bunu gitgide daha az yapıyoruz.
00:06
[The Way We Work]
3
6547
2602
[Çalışma Şeklimiz]
00:10
We know what we need to do.
4
10822
1587
Yapmamız gerekeni biliyoruz.
00:12
The question is: How do we do it?
5
12433
2135
Soru şu: Bunu nasıl yaparız?
00:14
And that's what I'm here to teach you.
6
14592
1826
İşte size bunu öğretmek istiyorum.
00:16
Your savings behavior
isn't a question of how smart you are
isn't a question of how smart you are
7
16442
2833
Para biriktirme davranışınızla
zekânız arasında bir bağ yok
zekânız arasında bir bağ yok
00:19
or how much willpower you have.
8
19299
1510
veya iradenizle.
00:20
The amount we save depends
on the environmental cues around us.
on the environmental cues around us.
9
20833
3277
Biriktirdiğimiz miktar,
çevremizdeki ipuçlarıyla ilgili.
çevremizdeki ipuçlarıyla ilgili.
00:24
Let me give you an example.
10
24134
1413
Size bir örnek vereyim.
00:25
We ran a study in which, in one group,
11
25571
2508
Bir çaışma yaptık,
00:28
we showed people
their income on a monthly basis.
their income on a monthly basis.
12
28103
2896
buna göre bir gruba
aylık bazda gelirlerini gösterdik.
aylık bazda gelirlerini gösterdik.
00:31
In another group, we showed people
their income on a weekly basis.
their income on a weekly basis.
13
31023
3643
Başka bir gruba gelirlerini
haftalık bazda gösterdik.
haftalık bazda gösterdik.
00:34
And what we found was that people
who saw their income on a weekly basis
who saw their income on a weekly basis
14
34690
4286
Gelirlerini haftalık gören insanların
ay boyunca daha iyi hesap kitap
yaptığını gözlemledik.
yaptığını gözlemledik.
00:39
were able to budget better
throughout the month.
throughout the month.
15
39000
2372
00:41
Now, it's important to know
16
41396
1300
Şunu da bilmek önemli,
00:42
that we didn't change
how much money people were receiving,
how much money people were receiving,
17
42720
2777
İnsanların aldığı
para miktarını değiştirmedik,
para miktarını değiştirmedik,
00:45
we just changed the environment
in which they understood their income.
in which they understood their income.
18
45521
3314
sadece gelirlerini anladıkları
çevresel faktörü değiştirdik.
çevresel faktörü değiştirdik.
00:48
And environmental cues
like this have an impact.
like this have an impact.
19
48859
2445
Bunun gibi çevresel ipuçlarının
büyük etkisi oluyor.
büyük etkisi oluyor.
00:51
So I'm not going to share tricks with you
that you already know.
that you already know.
20
51328
3008
Zaten bildiğiniz numaraları
paylaşmayacağım.
paylaşmayacağım.
00:54
I'm not going to tell you
how to open up a savings account
how to open up a savings account
21
54360
2762
Bir mevduat hesabı açmanızı
ve emekliliğiniz için
para biriktirmenizi söylemeyeceğim.
para biriktirmenizi söylemeyeceğim.
00:57
or how to start saving
for your retirement.
for your retirement.
22
57146
2012
00:59
What I am going to share with you
is how to bridge this gap
is how to bridge this gap
23
59182
2885
Söyleyeceğim şey şu,
biriktirme isteğiniz
biriktirme isteğiniz
01:02
from your intentions to save
24
62091
1813
ve hareketleriniz arasındaki o boşluğu
01:03
and your actions.
25
63928
1294
nasıl kapatırsınız?
01:05
Are you ready?
26
65246
1181
Hazır mısınız?
01:06
Here's number one:
27
66451
1191
Birincisi,
01:07
harness the power of pre-commitment.
28
67666
1747
özveri öncesi gücünüzü toplayın.
01:09
Fundamentally, we think about ourselves
in two different ways:
in two different ways:
29
69437
3023
Temel olarak kendimizi
iki farklı şekilde düşünürüz:
iki farklı şekilde düşünürüz:
01:12
our present self and our future self.
30
72484
2461
şimdiki hâlimiz ve gelecekteki hâlimiz.
01:14
In the future, we're perfect.
31
74969
1651
Gelecekte kusursuzuz.
01:16
In the future, we're going to
save for retirement,
save for retirement,
32
76644
2356
Gelecekte emeklilik için
para biriktiririz,
para biriktiririz,
01:19
we're going to lose weight,
33
79024
1295
kilo veririz,
01:20
we're going to call our parents more.
34
80343
1793
ailemizi daha çok arar sorarız.
01:22
But we oftentimes forget
that our future self
that our future self
35
82160
2125
Ama genellikle unuttuğumuz şey,
01:24
is exactly the same person
as our present self.
as our present self.
36
84309
3040
gelecekteki hâlimiz
şimdiki hâlimizle tamamen aynı kişi.
şimdiki hâlimizle tamamen aynı kişi.
01:27
We know that one of the best times to save
is when you get your tax return.
is when you get your tax return.
37
87373
3579
Para biriktirmek için en iyi zamanlardan
biri vergi iadesi alındığı zaman.
biri vergi iadesi alındığı zaman.
01:30
So we tried an A/B test.
38
90976
1634
Biz de bir A/B testi denedik.
01:32
In the first group, we texted people
in early February,
in early February,
39
92634
3389
İlk gruba Şubat ayı başında
mesaj gönderdik,
mesaj gönderdik,
01:36
hopefully before
they even filed for their taxes.
they even filed for their taxes.
40
96047
2452
vergi beyanı yapmadan önce.
01:38
And we asked them,
41
98523
1159
Ve onlara sorduk,
01:39
"If you get a tax refund,
what percentage would you like to save?"
what percentage would you like to save?"
42
99706
3337
''Vergi iadesi alırsanız
yüzde kaçını biriktirmek istersiniz?''
yüzde kaçını biriktirmek istersiniz?''
01:43
Now this is a really hard question.
43
103067
1698
Bu zor bir soru.
01:44
They didn't know if they would
receive a tax refund or how much.
receive a tax refund or how much.
44
104789
3576
Vergi idadesi ve ne kadar
alacaklarını bilmiyorlardı.
alacaklarını bilmiyorlardı.
01:48
But we asked the question anyway.
45
108389
1693
Ama yine de onlara sorduk.
01:50
In the second group, we asked people
right after they received their refund,
right after they received their refund,
46
110106
4189
İkinci gruba ise vergi iadelerini
aldıktan sonra mesaj gönderdik,
aldıktan sonra mesaj gönderdik,
01:54
"What percentage would you like to save?"
47
114319
1976
''Yüzde kaçını biriktirmek istersiniz?''
01:56
Now, here's what happened.
48
116319
1294
Bakın neler oldu.
01:57
In that second condition, when people
just received their tax refund,
just received their tax refund,
49
117637
3935
İkinci durumda, insanlar
vergi iadelerini aldığında
vergi iadelerini aldığında
02:01
they wanted to save about 17 percent
of their tax refund.
of their tax refund.
50
121596
3121
yaklaşık %17'sini biriktirmek istediler.
02:04
But in the condition when we asked people
before they even filed their taxes,
before they even filed their taxes,
51
124741
4516
Ama vergi beyanlarını sunmadan
sorduğumuz birinci grupta
sorduğumuz birinci grupta
02:09
savings rates increased
from 17 percent to 27 percent
from 17 percent to 27 percent
52
129281
4453
bu oran %17'den 27'ye çıktı,
02:13
when we asked in February.
53
133758
1378
Şubat ayında sorduğumuz grup.
02:15
Why?
54
135160
1170
Neden?
02:16
Because you're committing
for your future self,
for your future self,
55
136354
2216
Çünkü gelecekteki hâlinizi
buna adıyorsunuz
buna adıyorsunuz
02:18
and of course your future self
can save 27 percent.
can save 27 percent.
56
138594
2699
ve gelecekteki hâliniz %27 biriktirebilir.
02:21
These large changes in savings behavior
57
141317
2603
Biriktirmedeki bu büyük değişiklikler
02:23
came from the fact that we changed
the decision-making environment.
the decision-making environment.
58
143944
3159
karar verme çevresini
değiştirmemizden kaynaklanıyor.
değiştirmemizden kaynaklanıyor.
02:27
We want you to be able
to harness that same power.
to harness that same power.
59
147127
2419
Aynı gücü toplayabilmenizi istiyoruz.
02:29
So take a moment
60
149570
1260
Şöyle bir durun
02:30
and think about the ways in which
you can sign up your future self
you can sign up your future self
61
150854
3415
ve gelecekteki hâlinizi
02:34
for something that you know today
will be a little bit hard.
will be a little bit hard.
62
154293
2976
bugün size zor gelen bir şey için
nasıl adayacağınızı düşünün.
nasıl adayacağınızı düşünün.
02:37
Sign up for an app that lets you
make savings decisions in advance.
make savings decisions in advance.
63
157293
3659
Size önceden biriktirme planı
yaptıracak bir uygulama indirin.
yaptıracak bir uygulama indirin.
02:40
The trick is, you have to have
that binding contract.
that binding contract.
64
160976
3206
Numara şu, o bağlayıcı
sözleşmeye sahip olmalısınız.
sözleşmeye sahip olmalısınız.
02:44
Number two: use transition moments
to your advantage.
to your advantage.
65
164206
3602
İkincisi, dönüşüm anlarını
avantaja çevirin.
avantaja çevirin.
02:47
We did an experiment with a website
66
167832
1884
Bir internet sitesiyle deney yaptık,
02:49
that helps older adults
share their housing.
share their housing.
67
169740
2521
olgun bireylere konut konusunda
yardım eden bir site.
yardım eden bir site.
02:52
We ran two ads on social media,
68
172285
1952
Sosyal medyada iki reklam yayınladık,
02:54
targeted to the same
population of 64-year-olds.
population of 64-year-olds.
69
174261
2842
64 yaşında olan
aynı popülasyonu hedefledik.
aynı popülasyonu hedefledik.
02:57
In one group, we said,
"Hey, you're getting older.
"Hey, you're getting older.
70
177127
3041
Grupların birinde reklam şöyleydi,
''Hey, yaşlanıyorsunuz.
''Hey, yaşlanıyorsunuz.
03:00
Are you ready for retirement?
71
180192
1434
Emeklilik için hazır mısınız?
03:01
House sharing can help."
72
181650
1183
Ev paylaşmanın yardımı olabilir.''
03:02
In the second group,
we got a little bit more specific
we got a little bit more specific
73
182857
2816
İkinci grupta ise biraz daha net olduk,
03:05
and said, "You're 64 turning 65.
74
185697
2382
''65 yaşına basmak üzeresiniz.
03:08
Are you ready for retirement?
75
188103
1425
Emeklilik için hazır mısınız?
03:09
House sharing can help."
76
189552
1328
Ev paylaşmanın yardımı olabilir.''
03:10
What we're doing in that second group
77
190904
1841
İkinci grupta yaptığımız
03:12
is highlighting that
a transition is happening.
a transition is happening.
78
192769
2492
o dönüşümün altını çizmekti.
03:15
All of a sudden,
79
195285
1151
Birdenbire
03:16
we saw click-through rates,
and ultimately sign-up rates, increase
and ultimately sign-up rates, increase
80
196460
3122
oranları inceleme
ve üye olma oranları artış gösterdi,
ve üye olma oranları artış gösterdi,
03:19
when we highlight that.
81
199606
1160
biz net olduğumuz zaman.
03:20
In psychology, we call this
the "fresh start effect."
the "fresh start effect."
82
200790
2717
Psikolojide buna
''yeni başlangıç etkisi'' diyoruz.
''yeni başlangıç etkisi'' diyoruz.
03:23
Whether it's the start of a new year
or even a new season,
or even a new season,
83
203531
3175
Yeni yılın başı
veya yeni bir mevsim de olsa
veya yeni bir mevsim de olsa
03:26
your motivation to act increases.
84
206730
2434
harekete geçme motivasyonunuz artıyor.
03:29
So right now, put a meeting
request on your calendar
request on your calendar
85
209188
2549
Tam şu anda, doğum gününüzden
bir önceki gün için
bir önceki gün için
03:31
for the day before your next birthday.
86
211761
1881
takviminizde bir toplantı koyun.
03:33
Identify the one financial thing
you most want to do.
you most want to do.
87
213666
3092
En çok yapmak istediğiniz
tek bir finansal şeyi belirleyin.
tek bir finansal şeyi belirleyin.
03:37
And commit yourself to it.
88
217063
1893
Ve kendinizi ona adayın.
03:38
The third and final trick:
89
218980
1717
Üçüncü ve son numara:
03:40
get a handle on small, frequent purchases.
90
220721
3191
Küçük ve sık alışverişlerinizi
kontrol altına alın.
kontrol altına alın.
03:43
We've run a few different studies
91
223936
2032
Birkaç farklı çalışma yaptık
03:45
and found that the number one purchase
people say they regret, after bank fees,
people say they regret, after bank fees,
92
225992
4587
ve banka ödemeleri dışında
insanların pişman olduğu tek harcamanın
insanların pişman olduğu tek harcamanın
dışarıda yemek olduğunu bulduk.
03:50
is eating out.
93
230603
1150
03:51
It's a frequent purchase
we make almost every day,
we make almost every day,
94
231777
2778
Neredeyse her gün yaptığımız
sık bir harcama
sık bir harcama
03:54
and it's death by a thousand cuts.
95
234579
2171
ve asla iyiye gitmiyor.
03:56
A coffee here, a burrito there ...
96
236774
2359
Şurada bir kahve, orada bir atıştırma.
03:59
It adds up and decreases
our ability to save.
our ability to save.
97
239157
2846
Sürekli biriktirme yeteneğimizi azaltıyor.
04:02
Back when I lived in New York City,
98
242713
1731
New York City'de yaşadığımız zaman,
04:04
I looked at my expenses
99
244468
1381
harcamalarıma baktığımda
04:05
and saw that I spent over 2,000 dollars
on ride-sharing apps.
on ride-sharing apps.
100
245873
4190
ulaşım uygulamalarına iki bin doların
üzerinde harcadığımı gördüm.
üzerinde harcadığımı gördüm.
04:10
It was more than my New York City rent.
101
250087
2015
New York City ev kiramdan daha çoktu.
04:12
I vowed to make a change.
102
252126
1802
Ben de değişmeye yemin ettim.
04:13
And the next month,
I spent 2,000 dollars again --
I spent 2,000 dollars again --
103
253952
2962
Sonraki ay yine iki bin dolar harcadım.
04:16
no change, because the information
alone didn't change my behavior.
alone didn't change my behavior.
104
256938
3815
Değişim olmadı, çünkü bilgi tek başına
davranışımı değiştiremedi.
davranışımı değiştiremedi.
04:20
I didn't change my environment.
105
260777
1699
Çevremi değiştirmemiştim.
04:22
So now that I was 4,000 dollars
in the hole, I did two things.
in the hole, I did two things.
106
262500
3535
Şimdi 4.000 dolar gitmişken
iki şey yaptım.
iki şey yaptım.
04:26
The first is that I unlinked
my credit card
my credit card
107
266059
2554
Önce kredi kartı bilgilerimi
04:28
from my car-sharing apps.
108
268637
1465
taksi uygulamalarından sildim.
04:30
Instead, I linked a debit card
that only had 300 dollars a month.
that only had 300 dollars a month.
109
270126
4096
Onun yerine aylık limiti 300 dolar olan
bir banka kartı bilgisi girdim.
bir banka kartı bilgisi girdim.
04:34
If I needed more,
110
274246
1198
Fazlası gerekirse
04:35
I had to go through the whole process
of adding a new card,
of adding a new card,
111
275468
2850
yeni bir kart ekleme
zahmetine katlanacaktım.
zahmetine katlanacaktım.
04:38
and we know that every click,
every barrier, changes our behavior.
every barrier, changes our behavior.
112
278342
4452
Her tık, her bariyer
davranışımızı değiştirir.
davranışımızı değiştirir.
04:42
We aren't machines.
113
282818
1270
Biz makine değiliz.
04:44
We don't carry around an abacus every day,
114
284112
2452
Yanımızda her gün abaküs taşımıyoruz,
04:46
adding up what we're spending,
in comparison to what we wanted.
in comparison to what we wanted.
115
286588
3686
istediğimizle karşılaştırarak
harcamalarımızı saymıyoruz.
harcamalarımızı saymıyoruz.
04:50
But what our brains are very good at
116
290298
2254
Ama beynimiz belki de
04:52
is counting up the number of times
we've done something.
we've done something.
117
292576
3151
bir harcama yaptığımız
her zamanı sayabiliyor.
her zamanı sayabiliyor.
04:55
So I gave myself a limit.
118
295751
1785
Ben de kendime bir sınır koydum.
04:57
I can only use ride-sharing apps
three times a week.
three times a week.
119
297560
3558
Taksi uygulamalarını
haftada üç kullanacaktım.
haftada üç kullanacaktım.
05:01
It forced me to ration my travels.
120
301142
2714
Seyahatlerimi düzenlemek zorunda kaldım.
05:03
I got a handle on my car-sharing expenses
to the benefit of my husband,
to the benefit of my husband,
121
303880
3658
Eşimin yararına taksi harcamalarımı
kontrol altına aldım,
kontrol altına aldım,
05:07
because of the environmental
changes that I did.
changes that I did.
122
307562
2247
çünkü çevresel faktörleri değiştirmiştim.
05:09
So get a handle on whatever
that purchase is for you,
that purchase is for you,
123
309833
2872
Sizin bunun gibi harcamanız neyse
onu kontrol altına alın
onu kontrol altına alın
05:12
and change your environment
to make it harder to do so.
to make it harder to do so.
124
312729
2973
ve o harcamayı yapacağınız
çevresel koşulları zorlaştırın.
çevresel koşulları zorlaştırın.
05:16
Those are my tips for you.
125
316095
1801
Tavsiyelerim bunlar.
05:17
But I want you to remember one thing.
126
317920
2135
Ama bir şeyi hatırlamanızı istiyorum.
05:20
As human beings, we can be irrational
when it comes to saving
when it comes to saving
127
320079
3927
Biz insanlar, konu para biriktirme olunca
harcama ve hesap konusunda
harcama ve hesap konusunda
05:24
and spending and budgeting.
128
324030
1874
makul olamayabiliyoruz.
05:25
But luckily, we know this about ourselves,
129
325928
2246
Ama neyse ki bunun farkındayız
05:28
and we can predict how we'll act
under certain environments.
under certain environments.
130
328198
3619
ve belli koşullar altında
nasıl davranacağımızı kestirebiliriz.
nasıl davranacağımızı kestirebiliriz.
05:31
Let's do that with saving.
131
331841
1785
Para biriktirirken bunu yapalım.
05:33
Let's change our environment
to help our future selves.
to help our future selves.
132
333650
3104
Çevresel koşulları değiştirerek
gelecekteki hâlimize yardım edelim.
gelecekteki hâlimize yardım edelim.
ABOUT THE SPEAKER
Wendy De La Rosa - Behavioral scientistWendy De La Rosa is a co-founder of Common Cents Lab, where she focuses on using behavioral science to help people make better financial decisions.
Why you should listen
Wendy De La Rosa's work has been published in Scientific American, PBS Newshour, Forbes and Tech Crunch. In addition, she was recently named a Forbes "30 Under 30" honoree and a Daisy and Paul Soros scholar. De La Rosa is also a PhD at Stanford's Graduate School of Business focusing on consumer behavior.
Prior to starting Common Cents Lab, De La Rosa helped start Google's first behavioral economics unit, optimizing product strategy and design, customer retention and engagement, and revenue across 30+ teams. She was also a researcher at The Wharton School at the University of Pennsylvania, where she collaborated with Dr. Adam Grant on research and application projects related to organizational behavior, employee motivation and burn-out. She was also a private equity investor at Goldman Sachs.
De La Rosa holds a bachelor's in economics with a concentration in management and finance from Wharton. She graduated summa cum laude and Phi Beta Kappa. In her spare time, De La Rosa leads a monthly behavioral economic reading and discussion series.
Wendy De La Rosa | Speaker | TED.com