TEDGlobal 2017
Peter Ouko: From death row to law graduate
Peter Ouko: İdam mahkumuyken nasıl hukuk diploması kazandım?
Filmed:
Readability: 4.1
1,026,393 views
Peter Ouko Kenya'daki Kamiti Hapishanesi'nde 18 yıl geçirdi. Bu süre içinde bazen küçük bir hücrede 13 diğer kişiyle 23.5 saat kaldı. Bu konuşmada etkileyici hikâyesini; nasıl özgürlüğe kavuştuğunu ve Afrika Hapishaneleri Projesi adı altındaki, hapishanedeki insanların pozitif değişimini amaçlayan ilk hapishane hukuk okulunun kuruluşunu anlatıyor.
Peter Ouko - Prison reform advocate
Pete Ouko champions access to justice for inmates and the indolent in Africa. Full bio
Pete Ouko champions access to justice for inmates and the indolent in Africa. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to tell you a story about Manson.
0
794
2126
Size Manson'un hikâyesini
anlatmak istiyorum.
anlatmak istiyorum.
00:17
Manson was this 28-year-old
interior designer,
interior designer,
1
5214
4093
Manson 28 yaşında bir iç mimardı.
00:21
a father to a loving daughter,
2
9331
1818
Onu çok seven bir kızı
00:23
and a son
3
11572
2079
ve bir oğlu olan Manson,
00:25
who found himself behind bars
due to a broken-down judicial system.
due to a broken-down judicial system.
4
13675
3756
kendini bozuk yargı sistemi
yüzünden hapiste buldu.
yüzünden hapiste buldu.
00:30
He was framed for a murder
he didn't commit
he didn't commit
5
18516
3212
İşlemediği bir cinayet için
suçlandı ve
suçlandı ve
00:33
and was sentenced to the gallows.
6
21752
1847
idama mahkum edildi.
00:36
There were two victims of this murder --
the victim who actually died in the murder
the victim who actually died in the murder
7
24855
4016
Bu cinayetin iki mağduru vardı.
Cinayette ölen kişi ve Manson,
Cinayette ölen kişi ve Manson,
00:40
and Manson, who had been
sentenced to prison
sentenced to prison
8
28895
2681
işlemediği bir cinayetten
00:43
for an offense which he did not commit.
9
31600
1938
hüküm giymiş olduğu için.
00:47
He was locked up in a cell,
eight by seven,
eight by seven,
10
35419
2372
8'e 7 bir hücrede, başka 13 yetişkin
00:49
with 13 other grown-up men
11
37815
1587
birey ile birlikte günde
00:52
for 23 and a half hours a day.
12
40262
1872
23.5 saat boyunca hapis yattı.
00:55
Food was not guaranteed that you'd get.
13
43188
3405
Yemeğin geleceği her zaman
kesin değildi.
kesin değildi.
00:59
And I remember yesterday,
14
47688
1261
O günleri hatırlıyorum,
01:00
as I walked into the room where I was,
15
48973
3073
olduğum odaya yürürken,
01:04
I imagined the kind of cell
that Manson would have been living in.
that Manson would have been living in.
16
52070
3340
Manson'un nasıl bir hücrede
yaşadığını hayal ettim.
yaşadığını hayal ettim.
01:07
Because the toilet --
17
55434
1400
Çünkü tuvaletteki...
01:09
The row of the small rooms
18
57371
1309
sıralı küçük odacıklar
01:10
that were there were slightly bigger
than the eight-by-seven cell.
than the eight-by-seven cell.
19
58704
3338
8'e 7 hücredeki alandan birazcık
daha büyüktü.
daha büyüktü.
01:14
But being in that cell
as he awaited the executioner --
as he awaited the executioner --
20
62551
2595
Ancak o hücrede, infazcısını
beklerken...
beklerken...
01:17
because in prison,
he did not have a name --
he did not have a name --
21
65170
2293
hapishanede adı olmadığı için
01:20
Manson was known by a number.
22
68292
1840
Manson sadece bir sayıyla
biliniyordu.
biliniyordu.
01:22
He was just a statistic.
23
70625
1269
O sadece bir istatistikti.
01:25
He did not know how long he would wait.
24
73751
2064
Orada ne kadar bekleyeceğini bilmiyordu.
01:28
The wait could have been a minute,
25
76323
1754
Bekleme bir dakika olabilirdi,
01:30
the executioner could have come
the next minute,
the next minute,
26
78101
2270
infazcı bir sonraki dakika
odaya girebilirdi
odaya girebilirdi
01:32
the next day,
27
80395
1373
ya da bir sonraki gün
01:33
or it could have taken 30 years.
28
81792
1721
ya da 30 yıl sonra...
01:37
The wait had no end.
29
85511
1334
Beklemenin bir sonu yoktu.
01:40
And in the midst of the excruciating pain,
30
88194
2881
Dayanılmaz acının,
01:43
the mental torture,
31
91099
1266
zihinsel işkencenin ve
01:46
the many unanswered questions
that Manson faced,
that Manson faced,
32
94061
2734
Manson'un karşılaştığı birçok
belirsiz sorunun arasında
belirsiz sorunun arasında
01:50
he knew he was not
going to play the victim.
going to play the victim.
33
98411
2411
mağduru oynamayacağından emindi.
01:53
He refused to play the role of the victim.
34
101331
2317
Mağdur rolünü oynamayı reddetti.
01:56
He was angry at the justice system
that had put him behind bars.
that had put him behind bars.
35
104497
3366
Onu parmaklıklar arkasına atan
adalet sistemine sinirliydi.
adalet sistemine sinirliydi.
02:01
But he knew the only way
he could change that justice system
he could change that justice system
36
109188
2929
Ama adalet sistemini değiştirmenin
ya da başkalarının adaleti
ya da başkalarının adaleti
02:04
or help other people get justice
37
112141
2213
bulmasına yardımcı olmanın
tek yolunun mağduru
tek yolunun mağduru
02:06
was not to play the victim.
38
114378
1421
oynamamak olduğunu biliyordu.
02:09
Change came to Manson
when he decided to embrace forgiveness
when he decided to embrace forgiveness
39
117435
4238
Manson onu hapse atanlar için
affı kucaklamayı
affı kucaklamayı
02:13
for those who had put him in prison.
40
121697
1750
seçtiğinde Manson değişti.
02:17
I speak that as a fact.
41
125784
2159
Bunu bir gerçek olarak söylüyorum.
02:20
Because I know who Manson is.
42
128776
1632
Çünkü Manson'un kim olduğunu biliyorum.
02:24
I am Manson.
43
132403
1150
Manson benim.
02:26
My real name is Peter Manson Ouko.
44
134546
2266
Gerçek adım Peter Manson Ouko.
02:30
And after my conviction,
45
138260
1523
Ve o mahkumiyetimden sonra,
02:31
after that awakening of forgiveness,
46
139807
2400
affetmenin verdiği uyanıştan sonra,
02:35
I had this move
47
143318
1150
sistemi değiştirmeye
02:37
to help change the system.
48
145826
1443
yardım etmeye başladım.
02:40
I already decided I was not
going to be a victim anymore.
going to be a victim anymore.
49
148318
2864
Çoktan, artık bir mağdur
olmayacağıma karar vermiştim.
olmayacağıma karar vermiştim.
02:44
But how was I going to help
change a system
change a system
50
152276
2309
Ancak aslında aileleriyle birlikte
olması gereken
olması gereken
02:46
that was bringing in
younger inmates every day
younger inmates every day
51
154609
3111
genç çocukları hapseden bir sistemi
02:49
who deserve to be with their families?
52
157744
1857
nasıl değiştirebilirdim?
02:52
So I started mobilizing my colleagues
in prison, my fellow inmates,
in prison, my fellow inmates,
53
160862
3857
Bunun için hapisteki arkadaşlarımı
harekete geçirdim.
harekete geçirdim.
02:56
to write letters and memoranda
to the justice system,
to the justice system,
54
164743
4207
Adalet sistemine, Adli Hizmetler
Komisyonu'na, mektup ve
Komisyonu'na, mektup ve
03:00
to the Judicial Service Commission,
55
168974
2127
memorandum göndermelerini istedim.
03:03
the numerous task forces
that had been set up
that had been set up
56
171125
3111
Ülkemiz Kenya'da, Anayasayı
03:06
in our country, Kenya,
57
174260
1674
değiştirebilmek için
03:07
to help change the constitution.
58
175958
1809
ekipler kurduk.
03:10
And we decided to grasp at those --
59
178260
2539
Ve onları kabul etmeye karar verdik
03:12
to clutch at those trolls,
if I may use that word --
if I may use that word --
60
180823
3111
o ağlara tutunarak,
adalet sistemimizin
çalışması için
çalışması için
03:15
if only to make the justice system work,
61
183958
2397
03:18
and work for all.
62
186379
1150
herkes için çalışmasını
sağlamak için.
sağlamak için.
03:21
Just about the same time,
63
189029
1937
Tam da o zamanlarda,
03:22
I met a young university
graduate from the UK,
graduate from the UK,
64
190990
2825
Birleşik Krallık'tan gelen genç bir
ünivesite mezunu olan
ünivesite mezunu olan
03:25
called Alexander McLean.
65
193839
1600
Alexander McLean ile tanıştım.
03:28
Alexander had come in with three or four
of his colleagues from university
of his colleagues from university
66
196228
3485
Alexander, üniversiteden
üç ya da dört arkadaşıyla,
üç ya da dört arkadaşıyla,
03:31
in their gap year,
67
199737
1166
okullarına ara vererek,
03:32
and they wanted to help assist,
68
200927
2333
bize yardımcı olmak için geldiler.
03:35
set up a library in Kamiti Maximum Prison,
69
203284
3086
Kamiti Maksimum Hapishanesinde
bir kütüphane kurdular.
bir kütüphane kurdular.
03:38
which if you Google,
70
206394
1152
Google'da aratırsanız
03:39
you will see is written as one
of the 15 worst prisons in the world.
of the 15 worst prisons in the world.
71
207570
3197
hapishanenin en kötü 15 arasında
sayıldığını görebilirsiniz.
sayıldığını görebilirsiniz.
03:43
That was then.
72
211784
1150
O geçmişteydi.
03:45
But when Alexander came in,
73
213307
1453
Alexander geldiğinde,
03:46
he was a young 20-year-old boy.
74
214784
1896
daha 20 yaşında genç bir çocuktu.
03:48
And I was on death row at that time.
75
216704
1801
Ben de idam mahkumuydum.
03:51
And we took him under our wing.
76
219696
1810
Onu kanatlarımız altına aldık.
03:53
It was an honest trust issue.
77
221530
2769
Dürüst bir güven meselesiydi.
03:56
He trusted us, even though
we were on death row.
we were on death row.
78
224323
2254
Biz idam mahkumu olsak da,
o bize güvendi.
o bize güvendi.
03:59
And through that trust,
79
227157
1245
Ve o güven ile birlikte,
04:00
we saw him and his colleagues
from the university
from the university
80
228426
2596
onun ve üniversiteden
arkadaşlarının
arkadaşlarının
04:03
refurbish the library
with the latest technology
with the latest technology
81
231046
3635
kütüphaneyi son teknolojiyle
yenilediklerini
yenilediklerini
04:06
and set up the infirmary
to very good standards
to very good standards
82
234705
3944
ve oldukça iyi standartlarda
bir revir açarak
bir revir açarak
04:10
so that those of us falling sick in prison
83
238673
2785
hapishanede hasta olanlarımızın
04:13
would not necessarily
have to die in indignity.
have to die in indignity.
84
241482
2873
onursuz bir şekilde ölmek zorunda
olmadıklarını gördük.
olmadıklarını gördük.
04:17
Having met Alexander,
85
245950
2214
Alexander ile tanıştıktan sonra,
04:20
I had a chance,
86
248188
1159
bir şansım vardı.
04:21
and he gave me the opportunity
and the support,
and the support,
87
249371
3412
O bana Londra Üniversitesi'nden
üniversite diploması almam için
üniversite diploması almam için
04:24
to enroll for a university degree
at the University of London.
at the University of London.
88
252807
3305
fırsat ve destek verdi.
04:28
Just like Mandela
studied from South Africa,
studied from South Africa,
89
256958
2381
Mandela nasıl Güney Afrika'da okuduysa,
04:31
I had a chance to study
at Kamiti Maximum Security Prison.
at Kamiti Maximum Security Prison.
90
259363
3238
benim de Kamiti Maksimum Güvenlikli
Hapishanesi'nden okuma şansım vardı.
Hapishanesi'nden okuma şansım vardı.
04:35
And two years later,
91
263498
1666
2 yıl sonra ise,
04:37
I became the first graduate of the program
92
265188
2508
bu programın ilk mezunu oldum.
04:39
from the University of London
from within the prison system.
from within the prison system.
93
267720
3484
Hapishane içinden Londra Üniversitesi
diploması aldım.
diploması aldım.
04:44
Having graduated, what happened next --
94
272744
1920
Mezun olduktan sonra olanlar ise...
04:46
(Applause)
95
274688
3505
(Alkışlar)
04:50
Thank you.
96
278217
1150
Teşekkürler.
04:51
(Applause)
97
279391
1083
(Alkışlar)
04:52
Having graduated,
98
280498
1492
Mezun olduktan sonra,
04:54
now I felt empowered.
99
282014
1400
kendimi güçlenmiş hissettim.
04:56
I was not going to play
the helpless victim.
the helpless victim.
100
284014
2444
Çaresiz bir mağduru oynamayacaktım.
04:58
But I felt empowered
not only to assist myself,
not only to assist myself,
101
286823
2754
Kendimi güçlenmiş hissettim.
Ancak sadece kendime yardım etmek
Ancak sadece kendime yardım etmek
05:01
to prosecute my own case,
102
289601
1849
ve kendi davamı takip etmek için değil,
05:03
but also to assist the other inmates
103
291474
3055
aynı zamanda burada bahsedilen
haksızlıklardan mağdur
haksızlıklardan mağdur
05:06
who are suffering the similar injustices
that have just been spoken about here.
that have just been spoken about here.
104
294553
3833
diğer tutuklulara yardım etmek için.
05:11
So I started writing
legal briefs for them.
legal briefs for them.
105
299490
2397
Onlar için dava özetleri yazmaya başladım.
05:13
With my other colleagues in prison,
we did as much as we could.
we did as much as we could.
106
301911
3498
Hapishanedeki diğer arkadaşlarımla
elimizden geleni yaptık.
elimizden geleni yaptık.
05:19
That wasn't enough.
107
307743
1347
Ama yeterli değildi.
05:23
Alexander McLean
108
311022
1912
Alexandar Mclaen
05:24
and his team
at the African Prisons Project
at the African Prisons Project
109
312958
3730
ve Afrika Hapishaneleri Projesi'ndeki
takımı daha çok
takımı daha çok
05:28
decided to support more inmates.
110
316712
1897
daha çok tutukluyu
desteklemeye karar verdi.
desteklemeye karar verdi.
05:30
And as I'm speaking to you today,
111
318919
1614
Bugün sizle burada konuşurken,
05:32
there are 63 inmates and staff
in the Kenya Prison Service
in the Kenya Prison Service
112
320561
4135
Kenya Hapishane Servisi kapsamında
63 tutuklu ve personel
63 tutuklu ve personel
05:36
studying law at the University of London
through distance learning.
through distance learning.
113
324720
3325
uzaktan öğrenme ile Londra
Üniversitesi'nde hukuk okuyorlar.
Üniversitesi'nde hukuk okuyorlar.
05:40
(Applause)
114
328903
5031
(Alkışlar)
05:45
These are changemakers
who are being motivated
who are being motivated
115
333958
3754
Bu değişim yaratan kişiler,
05:49
not only to assist
the most indolent in society,
the most indolent in society,
116
337736
3143
sadece toplumdaki en tembellere değil,
05:52
but also to help the inmates
and others get access to justice.
and others get access to justice.
117
340903
3738
adalet arayan tutuklulara yardım
etmek için hareket ediyorlar.
etmek için hareket ediyorlar.
05:59
Down there in my prison cell,
something kept stirring me.
something kept stirring me.
118
347125
3248
O hapishane hücresindeyken içimdeki
bir coşku durmak bilmedi.
bir coşku durmak bilmedi.
06:03
The words of Martin Luther King
kept hitting me.
kept hitting me.
119
351584
2517
Martin Luther King'in sözleri sürekli
aklımda döndü dolaştı.
aklımda döndü dolaştı.
06:07
And he was always telling me,
"Pete, if you can't fly,
"Pete, if you can't fly,
120
355822
2985
Sanki bana söylüyordu;
"Pete, eğer uçamıyorsan,
"Pete, eğer uçamıyorsan,
06:12
you can run.
121
360370
1150
koşabilirsin,
06:14
And if you can't run,
122
362395
1865
eğer koşamıyorsan,
06:16
you can walk.
123
364284
1150
yürüyebilirsin.
06:18
But if you can't walk,
124
366133
1992
Eğer yürüyemiyorsan,
06:20
then you can crawl.
125
368149
1477
o zaman sürünebilirsin.
06:22
But whatever it is, whatever it takes,
126
370331
2262
Ama ne olursa olsun, ne yaparsan yap,
06:24
just keep on moving."
127
372617
1333
ilerlemeye devam et."
06:26
And so I had this urge to keep moving.
128
374831
2341
Devam etmek için içimde bir
tutku vardı.
tutku vardı.
06:29
I still have this urge
to keep moving in whatever I do.
to keep moving in whatever I do.
129
377196
2754
Bu tutkuya yaptığım her işte hâlâ sahibim.
06:31
Because I feel the only way
we can change our society,
we can change our society,
130
379974
3444
Çünkü toplumumuzu değiştirmenin
tek yolunun ve
tek yolunun ve
06:35
the only way we can change
the justice system --
the justice system --
131
383442
2276
son zamanlarda gerçekten
iyileşme gösteren
iyileşme gösteren
06:37
which has really improved
in our country --
in our country --
132
385742
2009
adalet sistemimizi değiştirmek
için tek yolun
için tek yolun
06:39
is to help get the systems right.
133
387775
1627
bu sistemleri doğrultmaya
yardım etmekten geçiyor.
yardım etmekten geçiyor.
06:42
So, on 26th October last year,
after 18 years in prison,
after 18 years in prison,
134
390300
3372
Geçen sene 26 Ekim'de,
hapishanede 18 yıl yattıktan sonra,
hapishanede 18 yıl yattıktan sonra,
06:47
I walked out of prison
on presidential pardon.
on presidential pardon.
135
395482
2404
başkanlık affıyla hapishaneden çıktım.
06:51
I'm now focused on helping APP --
the African Prisons Project --
the African Prisons Project --
136
399061
3246
Afrika Hapishaneleri Projesi'ne
destek vermek hayatım hâline geldi.
destek vermek hayatım hâline geldi.
06:54
achieve its mandate
of training and setting up
of training and setting up
137
402331
3061
Bu projenin amacı, parmaklıklar
arkasındaki ilk
arkasındaki ilk
06:57
the first law school
and legal college behind bars.
and legal college behind bars.
138
405416
3487
hukuk okulunu kurmak ve
tutukluların eğitimini sağlamak.
tutukluların eğitimini sağlamak.
07:01
Where we are going to train --
139
409569
1437
Eğiteceğiz...
07:03
(Applause)
140
411030
3912
(Alkışlar)
07:06
Where we are going to train
inmates and staff
inmates and staff
141
414966
3524
Personeli ve tutukluları sadece
yanındaki tutuklu arkadaşına
yanındaki tutuklu arkadaşına
07:10
not only to assist their fellow inmates,
142
418514
2277
yardım edecek şekilde değil,
07:12
but to assist the entire
wider society of the poor
wider society of the poor
143
420815
3095
fakirlikten dolayı yasal adalete
erişimi olmayan
erişimi olmayan
07:15
who cannot access legal justice.
144
423934
2082
tüm halka yardım edecek
şekilde eğiteceğiz.
şekilde eğiteceğiz.
07:19
So as I speak before you today,
145
427180
2423
Bugün karşınızda,
07:21
I stand here in the full knowledge
that we can all reexamine ourselves,
that we can all reexamine ourselves,
146
429627
5571
hepimizin kendini tekrar
inceleyebileceğinin,
inceleyebileceğinin,
07:27
we can all reexamine our situations,
147
435222
2762
durumları inceleyebileceğinin,
07:30
we can all reexamine our circumstances
148
438008
2533
olayları inceleyebileceğinin
ve mağdur rolü oynamak
ve mağdur rolü oynamak
07:33
and not play the victim narrative.
149
441959
2267
zorunda olmadığının kanıtıyım.
07:36
The victim narrative
will not take us anywhere.
will not take us anywhere.
150
444792
2198
Mağdur rolü bizi hiçbir yere
götürmeyecek.
götürmeyecek.
07:40
I was behind bars, yeah.
151
448149
1600
Ben parmaklıklar arkasındaydım, evet.
07:42
But I never felt and I was not a prisoner.
152
450958
2328
Ama asla kendimi bir tutuklu
gibi hissetmedim.
gibi hissetmedim.
07:48
The basic thing I got to learn
153
456236
2325
Öğrendiğim en temel şeyin
07:50
was that if I thought,
154
458585
2278
ise şu olduğunu düşünüyorum:
07:52
and if you think, you can,
155
460887
2182
Eğer yapabileceğini düşünüyorsan,
07:55
you will.
156
463093
1150
yapacaksın.
07:56
But if you sit thinking that you can't,
157
464601
2745
Ancak yapamayacağını düşünüyorsan,
07:59
you won't.
158
467370
1150
yapamayacaksın.
08:01
It's as simple as that.
159
469593
1533
Bu kadar basit.
08:04
And so I'm encouraged
by the peaceful revolutionaries
by the peaceful revolutionaries
160
472259
2501
Bu sahnede barışçıl devrimcilerin
yaptıklarını duydukça
yaptıklarını duydukça
08:06
I've heard on this stage.
161
474784
1276
kendimde cesaret buluyorum.
08:08
The world needs you now,
the world needs you today.
the world needs you today.
162
476633
2801
Dünyanın size ihtiyacı var.
Dünyanın size bugün ihtiyacı var.
Dünyanın size bugün ihtiyacı var.
08:12
And as I finish my talk,
163
480394
2588
Konuşmamı bitirirken,
08:15
I'd just like to ask
each and every single one of you here,
each and every single one of you here,
164
483006
3248
burada dinleyen her birinizden,
08:19
wonderful thinkers,
changemakers, innovators,
changemakers, innovators,
165
487744
3881
harika düşünürler, değişim yaratanlar,
mucitler ve
mucitler ve
08:23
the wonderful global citizens
we have at TED,
we have at TED,
166
491649
3103
TED'deki harika global vatandaşlardan
08:26
just remember the words
of Martin Luther King.
of Martin Luther King.
167
494776
2483
Martin Luther King'in sözlerini
hatırlamalarını istiyorum.
hatırlamalarını istiyorum.
08:29
Let them continue ringing
in your heart and your life.
in your heart and your life.
168
497958
2587
Kalbinizde ve hayatınızda
bu sözler çınlamaya devam etsin.
bu sözler çınlamaya devam etsin.
08:33
Whatever it is,
169
501252
1783
Ne olursa olsun,
08:35
wherever you are,
170
503059
1626
nerede olursan ol,
08:36
whatever it takes,
171
504709
1683
ne yaparsan yap
08:38
keep on moving.
172
506416
1151
ilerlemeye devam et.
08:39
Thank you.
173
507591
1159
Teşekkürler.
08:40
(Applause)
174
508774
3377
(Alkışlar)
08:44
Thank you.
175
512175
1151
Teşekkürler.
08:45
(Applause)
176
513350
4261
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Peter Ouko - Prison reform advocatePete Ouko champions access to justice for inmates and the indolent in Africa.
Why you should listen
Twenty years ago, Peter Ouko walked into a police station in Kenya seeking answers to the circumstances under which his wife had been found murdered and the body dumped next to the police station fence. Unbeknown to him, the hunter would soon find himself as the hunted, and in a journey through the then broken down judicial system, he found himself convicted and sent to the gallows for a crime he maintains he did not commit.
Instead of bitterness, Ouko decided to forgive his tormentors and make the best of his time in prison, becoming the first inmate to graduate with a University of London Diploma in Law while behind bars. He is currently in his final year as an LLB student in the same University.
In his dual role as an Ambassador of the African Prisons Project and Founder of the Youth Safety Awareness Initiative, Ouko today champions access to justice for inmates and the indolent in society while using social enterprise to advocate for a crime free world. His goal: to demystify justice and have a crime free world underpinned by the rule of the law.
Peter Ouko | Speaker | TED.com