TED2017
Damon Davis: Courage is contagious
Damon Davis: Thấy gì từ cuộc biểu tình Ferguson
Filmed:
Readability: 3.3
1,189,894 views
Tham gia biểu tình ở Ferguson, Misouri, sau khi cảnh sát sát hại Michael Brown vào năm 2014, nghệ sĩ Damon Davis nhìn thấy được không chỉ sự giận dữ mà còn cả tình yêu dành cho bản thân và cộng đồng. Bộ phim tài liệu ''Whose Streets?'' (tạm dịch: Đường của ai) của anh kể về cuộc biểu tình từ góc nhìn của những nhà hoạt động, xuống đường để thách thức nhà cầm quyền, những người đã dùng quyền lực để gieo rắc sợ hãi và chán ghét.
Damon Davis - Artist and filmmaker
TED Fellow Damon Davis makes art to empower the disenfranchised and combat oppression. Full bio
TED Fellow Damon Davis makes art to empower the disenfranchised and combat oppression. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
So, I'm afraid.
0
1412
1286
Tôi đang lo sợ.
00:15
Right now,
1
3618
1454
Ngay lúc này,
00:17
on this stage,
2
5096
1521
trên sân khấu này,
00:18
I feel fear.
3
6641
1218
tôi cảm thấy sợ hãi.
Trong cuộc sống,
tôi không gặp nhiều người
tôi không gặp nhiều người
00:21
In my life, I ain't met many people
4
9099
1703
00:22
that will readily admit
when they are afraid.
when they are afraid.
5
10826
2230
sẵn sàng thừa nhận
khi cảm thấy sợ hãi.
khi cảm thấy sợ hãi.
00:25
And I think that's because deep down,
6
13598
2043
Tôi nghĩ rằng vì sâu bên trong,
00:27
they know how easy it spreads.
7
15665
1708
họ biết nó rất dễ lây lan.
00:30
See, fear is like a disease.
8
18468
1555
Có thể thấy, nỗi sợ như một căn bệnh.
00:32
When it moves, it moves like wildfire.
9
20912
2288
Khi lây lan, nó sẽ như
một trận cháy rừng.
một trận cháy rừng.
00:35
But what happens when,
10
23912
1578
Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi,
00:37
even in the face of that fear,
11
25514
1750
dù đối diện với nỗi sợ đó,
00:39
you do what you've got to do?
12
27288
1487
bạn vẫn làm những điều cần phải làm?
00:41
That's called courage.
13
29294
1329
Đó gọi là can đảm.
00:43
And just like fear,
14
31354
1683
Và như nỗi sợ hãi,
00:45
courage is contagious.
15
33061
1382
lòng can đảm thì lây lan.
00:47
See, I'm from East St. Louis, Illinois.
16
35870
2248
Tôi đến từ
Đông St. Louis, Illinois.
Đông St. Louis, Illinois.
00:50
That's a small city
17
38143
1159
Một thành phố nhỏ
00:51
across the Mississippi River
from St. Louis, Missouri.
from St. Louis, Missouri.
18
39327
2814
chạy qua sông Mississippi
từ St. Louis, Missouri.
từ St. Louis, Missouri.
00:54
I have lived in and around
St. Louis my entire life.
St. Louis my entire life.
19
42165
4073
Tôi từng chỉ sống quanh quẩn
ở St. Louis cả cuộc đời.
ở St. Louis cả cuộc đời.
Đến khi Michael Brown, Jr.,
01:00
When Michael Brown, Jr.,
20
48443
1304
một đứa trẻ tuổi teen bình thường,
01:01
an ordinary teenager,
21
49771
1252
bị một cảnh sát bắn chết vào năm 2014
tại Ferguson, Misouri --
tại Ferguson, Misouri --
01:03
was gunned down by police in 2014
in Ferguson, Missouri --
in Ferguson, Missouri --
22
51047
4550
ở vùng ngoại ô khác
nhưng ở phía Bắc của St. Louis --
nhưng ở phía Bắc của St. Louis --
01:07
another suburb, but north of St. Louis --
23
55621
3159
Tôi nhớ đã từng nghĩ,
01:10
I remember thinking,
24
58804
1533
01:12
he ain't the first,
25
60361
1759
cậu ấy không phải người đầu tiên,
01:14
and he won't be the last young kid
to lose his life to law enforcement.
to lose his life to law enforcement.
26
62144
3864
và sẽ không phải là đứa trẻ cuối cùng
mất mạng dưới tay lực lượng hành pháp.
mất mạng dưới tay lực lượng hành pháp.
01:18
But see, his death was different.
27
66488
1661
Nhưng, cái chết của cậu bé rất khác biệt.
Khi Mike bị sát hại,
01:21
When Mike was killed,
28
69065
1323
01:22
I remember the powers that be
trying to use fear as a weapon.
trying to use fear as a weapon.
29
70412
3464
tôi nhớ những quyền lực đang cố gắng
sử dụng nỗi sợ như một thứ vũ khí.
sử dụng nỗi sợ như một thứ vũ khí.
Cách mà cảnh sát đối phó với cộng đồng
đang than khóc là bạo lực
đang than khóc là bạo lực
01:27
The police response to a community
in mourning was to use force
in mourning was to use force
30
75180
3528
để gieo rắc sợ hãi:
01:30
to impose fear:
31
78732
1223
nỗi sợ cảnh sát vũ trang,
01:32
fear of militarized police,
32
80744
1618
01:34
imprisonment,
33
82913
1229
cầm tù,
tiền phạt.
01:36
fines.
34
84166
1169
Truyền thông cũng cố làm
mọi người e ngại lẫn nhau
mọi người e ngại lẫn nhau
01:37
The media even tried
to make us afraid of each other
to make us afraid of each other
35
85359
2520
bằng cách điều hướng câu chuyện.
01:39
by the way they spun the story.
36
87903
1552
Và tất cả những điều này
đã từng có hiệu quả.
đã từng có hiệu quả.
01:41
And all of these things
have worked in the past.
have worked in the past.
37
89479
2359
Nhưng như tôi đã nói,
thời điểm đó, việc đã khác.
thời điểm đó, việc đã khác.
01:43
But like I said,
this time it was different.
this time it was different.
38
91862
2614
Cái chết của Michael Brown và
sau đó là phản ứng của cộng đồng
sau đó là phản ứng của cộng đồng
01:47
Michael Brown's death and the subsequent
treatment of the community
treatment of the community
39
95664
3374
dẫn đến một loạt các cuộc biểu tình trong
và quanh khu vực Ferguson và St. Louis.
và quanh khu vực Ferguson và St. Louis.
01:51
led to a string of protests in and around
Ferguson and St. Louis.
Ferguson and St. Louis.
40
99062
3737
01:55
When I got out to those protests
about the fourth or fifth day,
about the fourth or fifth day,
41
103560
3765
Khi tôi rời khỏi những cuộc biểu tình
khoảng ngày thứ tư, thứ năm,
khoảng ngày thứ tư, thứ năm,
lòng can đảm
không hề suy giảm.
không hề suy giảm.
01:59
it was not out of courage;
42
107349
1403
mà cảm giác tội lỗi
mới là thứ suy giảm.
mới là thứ suy giảm.
02:01
it was out of guilt.
43
109367
1312
Các bạn thấy đấy,
tôi là người da màu.
tôi là người da màu.
02:03
See, I'm black.
44
111495
1273
Tôi không biết
liệu các bạn có nhận ra.
liệu các bạn có nhận ra.
02:05
I don't know if y'all noticed that.
45
113223
1745
(Cười)
02:06
(Laughter)
46
114992
1025
02:08
But I couldn't sit in St. Louis,
minutes away from Ferguson,
minutes away from Ferguson,
47
116041
5477
Nhưng tôi không thể ngồi yên ở St. Louis,
chỉ cách Ferguson vài phút.
chỉ cách Ferguson vài phút.
02:13
and not go see.
48
121542
1469
02:15
So I got off my ass to go check it out.
49
123035
2442
Nên tôi quyết định đi
để thấy tận mắt.
để thấy tận mắt.
02:17
When I got out there,
50
125501
1440
Khi ra ngoài đó,
tôi thấy một điều
rất đáng kinh ngạc.
rất đáng kinh ngạc.
02:18
I found something surprising.
51
126965
2409
Tôi thấy có rất nhiều
sự giận dữ ở đó.
sự giận dữ ở đó.
02:22
I found anger; there was a lot of that.
52
130650
2038
Nhưng thứ tôi tìm thấy
nhiều hơn cả là tình yêu.
nhiều hơn cả là tình yêu.
02:25
But what I found more of was love.
53
133507
2272
Mọi người dành nhiều
tình yêu cho bản thân mình.
tình yêu cho bản thân mình.
02:28
People with love for themselves.
54
136745
1908
Tình yêu cho cộng đồng của mình.
02:30
Love for their community.
55
138677
1640
Và điều đó thật đẹp-
02:32
And it was beautiful --
56
140341
1689
cho đến khi cảnh sát xuất hiện.
02:34
until the police showed up.
57
142054
1589
Và một dòng xúc cảm mới
xen vào cuộc đối thoại:
xen vào cuộc đối thoại:
02:36
Then a new emotion was interjected
into the conversation:
into the conversation:
58
144675
3739
nỗi sợ hãi.
02:40
fear.
59
148995
1203
Bây giờ, tôi không nói dối rằng;
02:42
Now, I'm not going to lie;
60
150627
1685
khi nhìn thấy
những chiếc xe bọc sắt đó,
những chiếc xe bọc sắt đó,
02:44
when I saw those armored vehicles,
61
152336
2794
tất cả những vũ khí đó,
02:47
and all that gear
62
155154
1161
những khẩu súng,
02:48
and all those guns
63
156339
1366
và những cảnh sát đó
02:49
and all those police
64
157729
1761
tôi đã sợ hãi --
02:51
I was terrified --
65
159514
1463
cá nhân tôi.
02:53
personally.
66
161001
1175
Và khi nhìn quanh đám đông,
02:55
And when I looked around that crowd,
67
163971
1754
tôi thấy nhiều người cũng
trải qua cảm giác giống mình.
trải qua cảm giác giống mình.
02:57
I saw a lot of people that had
the same thing going on.
the same thing going on.
68
165749
2762
Nhưng tôi cũng thấy những người
có xúc cảm khác sâu bên trong.
có xúc cảm khác sâu bên trong.
03:00
But I also saw people
with something else inside of them.
with something else inside of them.
69
168535
3193
Đó là lòng can đảm.
03:04
That was courage.
70
172230
1593
Những người này la hét,
03:05
See, those people yelled,
71
173847
1378
03:07
and they screamed,
72
175249
1242
gào thét,
03:08
and they were not about
to back down from the police.
to back down from the police.
73
176515
2552
và không lùi bước trước cảnh sát.
Họ đã vượt giới hạn của mình.
03:11
They were past that point.
74
179091
1648
Sau đó, tôi cảm nhận có điều gì đó
thay đổi bên trong mình,
thay đổi bên trong mình,
03:12
And then I could feel
something in me changing,
something in me changing,
75
180763
2251
03:15
so I yelled and I screamed,
76
183038
1638
nên tôi la hét và gào thét,
03:17
and I noticed that everybody around me
was doing the same thing.
was doing the same thing.
77
185489
3488
và thấy rằng mọi người xung quanh
cũng làm điều tương tự.
cũng làm điều tương tự.
Và không có một cảm giác nào
như cảm giác ấy.
như cảm giác ấy.
03:21
And there was nothing like that feeling.
78
189827
2187
Nên tôi quyết định
làm điều gì đó hơn thế.
làm điều gì đó hơn thế.
03:25
So I decided I wanted
to do something more.
to do something more.
79
193023
2087
Tôi về nhà và nghĩ: Mình là nghệ sĩ.
Mình sẽ làm điều gì đó điên rồ.
Mình sẽ làm điều gì đó điên rồ.
03:27
I went home, I thought:
I'm an artist. I make shit.
I'm an artist. I make shit.
80
195605
3304
Nên tôi bắt đầu sáng tạo
thứ đặc biệt dành cho cuộc biểu tình,
thứ đặc biệt dành cho cuộc biểu tình,
03:30
So I started making things
specific to the protest,
specific to the protest,
81
198933
3627
thứ mà có thể là vũ khí
trong cuộc đấu tranh tinh thần,
trong cuộc đấu tranh tinh thần,
03:36
things that would be weapons
in a spiritual war,
in a spiritual war,
82
204092
2589
thứ có thể cho họ tiếng nói,
03:40
things that would give people voice
83
208437
1927
thứ có thể tiếp sức cho họ
trên chặng đường phía trước.
trên chặng đường phía trước.
03:43
and things that would fortify them
for the road ahead.
for the road ahead.
84
211471
2649
Tôi đã thực hiện một dự án
chụp ảnh bàn tay của những người biểu tình
chụp ảnh bàn tay của những người biểu tình
03:47
I did a project where I took pictures
of the hands of protesters
of the hands of protesters
85
215054
3413
và dán chúng lên những tòa nhà
03:50
and put them up and down
the boarded-up buildings
the boarded-up buildings
86
218491
3989
và những cửa hàng công cộng.
03:54
and community shops.
87
222505
1675
Mục đích của tôi là nâng cao nhận thức
và tiếp thêm tinh thần.
và tiếp thêm tinh thần.
03:56
My goal was to raise awareness
and to raise the morale.
and to raise the morale.
88
224870
3620
Và tôi nghĩ,
chúng đã đạt được mục đích,
chúng đã đạt được mục đích,
04:00
And I think, for a minute at least,
89
228514
2401
ít nhất là trong một vài phút.
04:02
it did just that.
90
230939
1246
04:05
Then I thought, I want to uplift
the stories of these people
the stories of these people
91
233950
3540
Và tôi nghĩ, tôi muốn kể lại
câu chuyện của những người
câu chuyện của những người
04:09
I was watching being
courageous in the moment.
courageous in the moment.
92
237514
2406
mà tôi đã nhìn thấy
lòng can đảm của họ trong thời khắc đó.
lòng can đảm của họ trong thời khắc đó.
04:12
And myself and my friend,
93
240438
3071
Bản thân tôi
cũng như bạn của tôi,
cũng như bạn của tôi,
người quay phim, và
đồng nghiệp Sabaah Folayan
đồng nghiệp Sabaah Folayan
04:16
and filmmaker and partner Sabaah Folayan
94
244130
1972
04:18
did just that with our documentary,
95
246126
2178
đã làm điều đó với bộ phim tư liệu,
"Whose Streets?"
(tạm dịch: Đường của ai?').
(tạm dịch: Đường của ai?').
04:20
"Whose Streets?"
96
248328
1311
Tôi như sợi dây dẫn
04:23
I kind of became a conduit
97
251496
2112
lan truyền lòng can đảm
đã từng được truyền tới cho mình.
đã từng được truyền tới cho mình.
04:25
for all of this courage
that was given to me.
that was given to me.
98
253632
3522
Và tôi nghĩ đó là một phần
công việc của nghệ sĩ.
công việc của nghệ sĩ.
04:29
And I think that's part
of our job as artists.
of our job as artists.
99
257178
3189
Tôi nghĩ chúng ta nên truyền tải
lòng can đảm trong các tác phẩm của mình.
lòng can đảm trong các tác phẩm của mình.
04:33
I think we should be conveyors
of courage in the work that we do.
of courage in the work that we do.
100
261016
3765
Và chúng ta là thành trì
giữa những công dân bình thường
giữa những công dân bình thường
04:37
And I think that we are the wall
between the normal folks
between the normal folks
101
265334
4282
và những người dùng quyền lực
để gieo rắc sợ hãi và chán ghét,
để gieo rắc sợ hãi và chán ghét,
04:41
and the people that use their power
to spread fear and hate,
to spread fear and hate,
102
269640
3456
đặc biệt là trong khoảng thời gian này.
04:45
especially in times like these.
103
273120
1744
Tôi muốn hỏi các bạn rằng.
04:48
So I'm going to ask you.
104
276437
1801
Các bạn là người tiên phong
hay kẻ run sợ,
hay kẻ run sợ,
04:50
Y'all the movers and the shakers,
105
278262
1778
hay những người
có tư tưởng dẫn đầu:
có tư tưởng dẫn đầu:
04:52
you know, the thought leaders:
106
280550
2054
Các bạn sẽ làm gì
04:54
What are you gonna do
107
282628
1840
04:56
with the gifts that you've been given
108
284492
2023
với những món quà được ban tặng
04:58
to break us from the fear
the binds us every day?
the binds us every day?
109
286539
2441
để đập tan nỗi sợ hãi
trói buộc ta hàng ngày?
trói buộc ta hàng ngày?
Bởi vì, các bạn thấy đấy,
tôi lo sợ mỗi ngày.
tôi lo sợ mỗi ngày.
05:01
Because, see, I'm afraid every day.
110
289760
1779
Tôi không thể nhớ ra
khi nào mình ngừng lo sợ.
khi nào mình ngừng lo sợ.
05:04
I can't remember a time when I wasn't.
111
292484
1956
Nhưng tôi nhận ra rằng
sợ hãi không làm tôi lụi tàn,
sợ hãi không làm tôi lụi tàn,
05:07
But once I figured out that fear
was not put in me to cripple me,
was not put in me to cripple me,
112
295306
3440
nó ở đó để bảo vệ tôi,
05:11
it was there to protect me,
113
299573
1652
và tôi đã tìm ra cách
05:13
and once I figured out
how to use that fear,
how to use that fear,
114
301804
2328
biến sợ hãi thành sức mạnh.
05:16
I found my power.
115
304824
1365
Xin cảm ơn.
05:19
Thank you.
116
307106
1196
(Vỗ tay)
05:20
(Applause)
117
308326
2602
ABOUT THE SPEAKER
Damon Davis - Artist and filmmakerTED Fellow Damon Davis makes art to empower the disenfranchised and combat oppression.
Why you should listen
Musician, visual artist and filmmaker working at the intersection of art and activism, exploring the experience of contemporary black Americans. His documentary, Whose Streets?, premiered at Sundance 2017 and tells the story of the protests in Ferguson, Missouri that took place after unarmed teenager Michael Brown was killed by police in 2014.
Damon Davis | Speaker | TED.com