TED2017
Kayla Briët: Why do I make art? To build time capsules for my heritage
Kayla Briët: အနုပညာကို ဘာကြောင့် ဖန်တီးတာလဲ။ ကျွန်မရဲ့ အမွေအနှစ်အတွက် အနာဂတ်မှာ ဖော်ကြည့်ဖို့ အချိန် ကြုတ်တွေ တည်ဆောက်ဖို့ပါ။
Filmed:
Readability: 4.8
975,898 views
Kayla Briët ဟာ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာနဲ့ မိမိကိုယ်ကို ရှာဖွေမှုကို စူးစမ်းတဲ့ အနုပညာကို ဖန်တီးတာ ဖြစ်သလို...သူမရဲ့ယဉ်ကျေးမှုဟာ တစ်နေ့နေ့မှာ မေ့လျော့ခံဖြစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ကြောက်စိတ်ကြောင့်လည်း
ပါပါတယ်။ သူမကနေပြီး သူမရဲ့ ဖန်တီးတတ်တဲ့ သဘောထားကို ရှာတွေ့ပုံကို မျှဝေထားပြီး သူမရဲ့ ဒတ်ချ်‘အင်ဒိုနီးရှန်း၊ တရုတ်နဲ့ ဌာနေရင်း အမေရိကန် အမွေအနှစ်ကို ရုပ်ရှင်နဲ့ ဂီတ အချိန်ကြုတ်တွေထဲမှာ သွတ်သွင်းရင်း ဆယ်တင်ခဲ့ပါတယ်။
Kayla Briët - Filmmaker, musician
TED Fellow Kayla Briët explores themes of identity and self-discovery in multiple mediums of storytelling: film, multi-media arts and music. Full bio
TED Fellow Kayla Briët explores themes of identity and self-discovery in multiple mediums of storytelling: film, multi-media arts and music. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
When I was four years old,
0
991
1672
ကျွန်မ လေးနှစ်တုန်းက
00:14
my dad taught me
the Taos Pueblo Hoop Dance,
the Taos Pueblo Hoop Dance,
1
2687
2895
အဖေက Taos Pueblo Hoop
Dance ကို သင်ပေးခဲ့တယ်၊
Dance ကို သင်ပေးခဲ့တယ်၊
00:17
a traditional dance born hundreds
of years ago in Southwestern USA.
of years ago in Southwestern USA.
2
5606
4131
USA တောင်ပိုင်းမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တစ်ရာက
မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ရိုးရာအကတစ်ခုပါ။
မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ရိုးရာအကတစ်ခုပါ။
00:22
A series of hoops are created
out of willow wood,
out of willow wood,
3
10508
2920
မိုးမခသားကနေ ဖန်တီးထားတဲ့ ကွင်းတန်းဖြစ်ကာ
00:25
and they're threaded together
to create formations of the natural world,
to create formations of the natural world,
4
13452
3862
သဘာဝ လောကရဲ့ ဖြစ်ပေါ်မှုတွေကို ဖန်တီးဖို့
ဘဝရဲ့ လှပမှုများစွာကို ပြသရင်း
ဘဝရဲ့ လှပမှုများစွာကို ပြသရင်း
00:29
showing the many beauties of life.
5
17338
2019
၎င်တို့ကို အတူ သီချုပ်ထားတာပါ။
00:31
In this dance, you're circling
in a constant spin,
in a constant spin,
6
19923
2982
ဒီအကမှာ မနားတမ်း လည်နေတဲ့အထဲမှာ
သင်ဟာ လည်ပတ်နေပြီး
သင်ဟာ လည်ပတ်နေပြီး
00:34
mimicking the movement of the Sun
7
22929
2062
နေရဲ့ ရွေ့ရှားမှုနဲ့ အချိန် ကုန်ခြင်းကို
00:37
and the passage of time.
8
25015
1647
အသွင်တုထားပါတယ်။
00:40
Watching this dance was magic to me.
9
28232
3259
ဒီအကကို ကြည့်ခြင်းဟာ ကျွန်မအတွက်
မှော်ဆန်ပါတယ်။
မှော်ဆန်ပါတယ်။
00:43
Like with a time capsule,
10
31515
1358
အချိန်ကြုတ် တစ်ခုလို
00:44
I was taking a look through
a cultural window to the past.
a cultural window to the past.
11
32897
3280
အတိတ်ကို ယဉ်ကျေးမှု ပြတင်းကနေ
ဖြတ်ကြည့်နေခဲ့တာပါ။
ဖြတ်ကြည့်နေခဲ့တာပါ။
00:48
I felt a deeper connection
12
36201
1908
ကျွန်မရဲ့ ဘိုးဘေးတွေ သူတို့ဝန်းကျင်က
00:50
to how my ancestors used to look
at the world around them.
at the world around them.
13
38133
3303
လောကကို ကြည်ခဲ့ဖူးပုံနဲ့ ပိုနက်နဲတဲ့
ဆယ်သွယ်မှုတစ်ခုကို ခံစားရတယ်
ဆယ်သွယ်မှုတစ်ခုကို ခံစားရတယ်
00:54
Since then, I've always been
obsessed with time capsules.
obsessed with time capsules.
14
42046
3749
အဲဒီအချိန်တည်းက အချိန်ကြုတ်ကို
အမြဲတမ်း စွဲလန်းခဲတာပါ။
အမြဲတမ်း စွဲလန်းခဲတာပါ။
00:57
They take on many forms,
15
45819
1628
ဒါတွေက ပုံစံများစွာ ရှိပေမဲ့
00:59
but the common thread
is that they're uncontrollably fascinating
is that they're uncontrollably fascinating
16
47471
3085
တွေ့နေကျ ချည်ကတော့
ကျွန်မတို့ လူသားတွေအတွက်
ကျွန်မတို့ လူသားတွေအတွက်
01:02
to us as human beings,
17
50580
2122
ထိန်းမရအောင်ကို စိတ်ဝင်စားစရာပါ၊
01:04
because they're portals to a memory,
18
52726
2166
အကြောင်းက ၎င်းတို့ဟာ မှတ်ဉာဏ်အတွက်
မုခ်ဝတွေနဲ့
မုခ်ဝတွေနဲ့
01:06
and they hold the important power
of keeping stories alive.
of keeping stories alive.
19
54916
3814
ဇာတ်လမ်းတွေကို ဆက်လက် အသက်ဝင်စေတဲ့
အရေးကြီးတဲ့ အစွမ်းရှိလို့ပါ။
အရေးကြီးတဲ့ အစွမ်းရှိလို့ပါ။
01:11
As a filmmaker and composer,
20
59503
2109
ရုပ်ရင်ရိုက်သူနဲ့ ဂီစာဆိုအဖြစ်နဲ့
01:13
it's been my journey to find my voice,
21
61636
2579
ဒါဟာ ကျွန်မရဲ့ အသံကို ရှာဖွေဖို့
ခရီးဖြစ်ခဲ့တယ်၊
ခရီးဖြစ်ခဲ့တယ်၊
01:16
reclaim the stories
of my heritage and the past
of my heritage and the past
22
64239
3369
ကျွန်မရဲ့ အမွေအနှစ်နဲ့
အတိတ် အဖြစ်တွေကို ဆယ်တင်ဖိ့့၊
အတိတ် အဖြစ်တွေကို ဆယ်တင်ဖိ့့၊
01:19
and infuse them into music and film
time capsules to share.
time capsules to share.
23
67632
4062
မျှဝေဖို့အတွက် ဒါတွေကို ဂီတနဲ့ ရုပ်ရှင်
အချိန်ကြုတ်ထဲကို သွတ်သွင်းဖို့ပါ။
အချိန်ကြုတ်ထဲကို သွတ်သွင်းဖို့ပါ။
01:24
To tell you a bit about
how I found my voice,
how I found my voice,
24
72838
2326
ကျွန်မရဲ့ အသံ ရှာတွေ့ပုံ
နည်းနည်းပြောပြဖို့
နည်းနည်းပြောပြဖို့
01:27
I'd like to share a bit
about how I grew up.
about how I grew up.
25
75188
2270
ကျွန်မ ကြီးပြင်းလာပုံကို
နည်းနည်းမျှဝေချင်တယ်။
နည်းနည်းမျှဝေချင်တယ်။
01:29
In Southern California, I grew up
in a multigenerational home,
in a multigenerational home,
26
77880
3392
ကယ်လီဖိုးနီးယား တောင်ပိုင်း
မျိုးဆက်စုံ အိမ်တစ်လုံးမှာ ကြီးပြင်းခဲ့တယ်
မျိုးဆက်စုံ အိမ်တစ်လုံးမှာ ကြီးပြင်းခဲ့တယ်
01:33
meaning I lived under the same roof
27
81296
1890
ဆိုလိုတာက ကျွန်မဟာ မိဘတွေ၊ အဒေါ်တွေ၊
01:35
as my parents, aunts,
uncles and grandparents.
uncles and grandparents.
28
83210
3282
ဦးလေးတွေနဲ့ ဘိုးဘွားတွေလို
ခေါင်မိုးတစ်ခုတည်းမှာ နေခဲ့တာပါ။
ခေါင်မိုးတစ်ခုတည်းမှာ နေခဲ့တာပါ။
01:38
My mother is Dutch-Indonesian and Chinese
with immigrant parents,
with immigrant parents,
29
86936
4623
ကျွန်မ အမေက နိုင်ငံခြားက လာတဲ့ မိဘတွေနဲ့
ဒတ် အင်ဒိုနီးရှန်းနဲ့ တရုတ်ပါ။
ဒတ် အင်ဒိုနီးရှန်းနဲ့ တရုတ်ပါ။
01:43
and my father is Ojibwe
30
91583
1986
အဖေက Ojibwe ဖြစ်ပြီး
01:45
and an enrolled tribal member
31
93593
1604
Kansas အရှေ့မြောက်က
01:47
of the Prairie Band's Potawatomi Tribe
in Northeastern Kansas.
in Northeastern Kansas.
32
95221
3390
Prairie Band's Potawatomi Tribe ရဲ့
စာရင်းဝင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပါ။
စာရင်းဝင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပါ။
01:51
So one weekend I'd be learning
how to fold dumplings,
how to fold dumplings,
33
99238
2980
ဒီတော့ သီတင်းတစ်ပတ် အဆုံးမှာ
ဖက်ထုပ်လိပ်နည်း သင်ပြီး
ဖက်ထုပ်လိပ်နည်း သင်ပြီး
01:54
and the next, I'd be
traditional-style dancing
traditional-style dancing
34
102242
2305
နောက်တစ်ပတ်ဆို
ပြင်းထန်တဲ့ ဗုံသံတွေ၊ အဆိုတော်တွေ
ပြင်းထန်တဲ့ ဗုံသံတွေ၊ အဆိုတော်တွေ
01:56
at a powwow,
35
104571
1197
လွှမ်းခြုံနေတဲ့
01:57
immersed in the powerful sounds
of drums and singers.
of drums and singers.
36
105792
3378
powwow ပွဲမှာရိုးရာဟန် ကခုန်နေပါလိမ့်မယ်။
02:02
Being surrounded by many
cultures was the norm,
cultures was the norm,
37
110405
2606
ယဉ်ကျေးမှုများစွာ ဝန်းရံခံရခြင်းဟာ
စံဖြစ်ခဲ့ပြီ
စံဖြစ်ခဲ့ပြီ
02:05
but also a very confusing experience.
38
113035
2867
စိတ်ရှုပ်စရာ အတွေ့အကြုံလည်းဖြစ်ခဲ့တယ်။
02:08
It was really hard for me
to find my voice,
to find my voice,
39
116500
2189
ကျွန်မအတွက် ကိုယ့်အသံကို
ရှာဖို့ တကယ်ခက်တယ်
ရှာဖို့ တကယ်ခက်တယ်
02:10
because I never felt I was enough --
40
118713
2242
အကြောင်းက ပြည့်ဝတယ်လို့
တစ်ခါမှ မခံစားရလို့ပါ၊
တစ်ခါမှ မခံစားရလို့ပါ၊
02:12
never Chinese, Dutch-Indonesian
or Native enough.
or Native enough.
41
120979
3843
တရုတ်၊ ဒတ်ချ် အင်ဒိုနီးရှန်း (သို့)
ဌာနေရင်း ဘယ်တော့မှ မပြည့်ဝခဲ့ဘူး။
ဌာနေရင်း ဘယ်တော့မှ မပြည့်ဝခဲ့ဘူး။
02:17
Because I never felt I was a part
of any community,
of any community,
42
125381
3051
အကြောင်းက ဘယ်အသိုက်အဝန်းရဲ့
အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် မခံစားရလို့ပါ။
အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် မခံစားရလို့ပါ။
02:20
I sought to learn
the stories of my heritage
the stories of my heritage
43
128456
3433
ကျွန်မရဲ့ အမွေအနှစ်ရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို
သင်ယူဖို့ ရှာဖွေခဲ့ကာ
သင်ယူဖို့ ရှာဖွေခဲ့ကာ
02:23
and connect them together
to rediscover my own.
to rediscover my own.
44
131913
2769
ကိုယ့်ကိုယ်ပိုင်ကို ပြန်ရှာဖွေဖို့
ဒါတွေကို အတူ ဆက်တယ်။
ဒါတွေကို အတူ ဆက်တယ်။
02:27
The first medium I felt
gave me a voice was music.
gave me a voice was music.
45
135254
3711
ကျွန်မကို အသံတစ်ခု ပေးခဲ့တယ်လို့
ခံစားမိတဲ့ ပထမဆုံးကြားခံက ဂီတပါ။
ခံစားမိတဲ့ ပထမဆုံးကြားခံက ဂီတပါ။
02:32
With layers of sounds
and multiple instruments,
and multiple instruments,
46
140043
3182
အသံတွေ အထပ်ထပ်၊ တူရိယာမျိုးစုံနဲ့
02:35
I could create soundscapes and worlds
that were much bigger than my own.
that were much bigger than my own.
47
143249
3658
ကိုယ်ပိုင်ထက် အများကြီး ပိုကြီးတဲ့
ဂီတတွေနဲ့ ကမ္ဘာတွေကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။
ဂီတတွေနဲ့ ကမ္ဘာတွေကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။
02:39
Through music, I'm inviting you
into a sonic portal
into a sonic portal
48
147556
2880
ဂီတကနေ ကျွန်မရဲ့အမှတ်ရမှုနဲ့
ခံစားမှုတွေရဲ့အသံလှိုင်း မုခ်ဝဆီ
ခံစားမှုတွေရဲ့အသံလှိုင်း မုခ်ဝဆီ
02:42
of my memories and emotions,
49
150460
2002
သင်တို့ကို ဖိတ်ကြားနေပြီး
02:44
and I'm holding up a mirror to yours.
50
152486
2183
သင်တို့ကို မှန်တစ်ချပ်ထောင်ပြနေတာပါ။
02:47
One of my favorite instruments to play
is the guzheng zither,
is the guzheng zither,
51
155538
3200
တီးဖို့ အနှစ်သက်ဆုံး တူရိယာတွေထဲက
တစ်ခုက guzheng ဒုံမင်းပါ၊
တစ်ခုက guzheng ဒုံမင်းပါ၊
02:50
a Chinese harp-like instrument.
52
158762
1954
တရုတ်စောင်းလို တူရိယာပါ။
02:53
While the hoop dance
is hundreds of years old,
is hundreds of years old,
53
161190
2304
ကွင်းအကက နှစ်ရာချီရှိပြီဆိုပေမဲ့
02:55
the guzheng has more
than 2,000 years of history.
than 2,000 years of history.
54
163518
3795
guzheng က နှစ် ၂၀၀၀ ကျော် သမိုင်းရှိပါတယ်။
02:59
I'm playing the styles that greatly
influence me today,
influence me today,
55
167337
2675
လျှပ်စစ် ဂီတလို ယနေ့ ကျွန်မကို အများကြီး
03:02
like electronic music,
56
170036
1637
ဩဇာလွှမ်းတဲ့ ဟန်တွေကို တီးနေပါတယ်၊
03:03
with an instrument that was used
to play traditional folk music long ago.
to play traditional folk music long ago.
57
171697
3982
ရှေးတုန်းက ရိုးရာကျေးလက် ဂီတကို
တီးခတ်ဖို့သုံးတဲ့ တူရိယာတစ်ခုနဲ့ပါ။
တီးခတ်ဖို့သုံးတဲ့ တူရိယာတစ်ခုနဲ့ပါ။
03:08
And I noticed an interesting connection:
58
176235
2818
စိတ်ဝင်စားဖွယ် ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုကို
သတိထားမိခဲ့တယ်၊
သတိထားမိခဲ့တယ်၊
03:11
the zither is tuned
to the pentatonic scale,
to the pentatonic scale,
59
179077
2431
အမေရိကန် ကျေးလက်သီးချင်းတွေ အပါအဝင်
03:13
a scale that is universally known
in so many parts of music
in so many parts of music
60
181532
3552
တစ်ကမ္ဘာလုံးက ဂီတ အစိတ်အပိုင်းများစွာမှာ
03:17
around the world,
61
185108
1185
လူအများသိကြတဲ့
03:18
including Native American folk songs.
62
186317
2813
သံစဉ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ငါးပေါက်သံနဲ့
ဒုံမင်းကို ညှိတဲ့အခါပါ။
ဒုံမင်းကို ညှိတဲ့အခါပါ။
03:21
In both Chinese and Native folk,
63
189781
1922
တရုတ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ နှစ်ခုလုံးမှာ
03:23
I sense this inherent sound of longing
and holding onto the past,
and holding onto the past,
64
191727
4257
ကျွန်မ ခံစားမိတာက အတိတ်ကို တမ်းတခြင်းနဲ့
စွဲမြဲနေခြင်းရဲ့အမွေအနှစ် အသံ၊
စွဲမြဲနေခြင်းရဲ့အမွေအနှစ် အသံ၊
03:28
an emotion that greatly drives
the music I create today.
the music I create today.
65
196008
3395
ယနေ့ ကျွန်မ ဖန်တီးတဲ့ ဂီတကို ကြီးမားစွာ
မောင်းနှင်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုပါ။
မောင်းနှင်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုပါ။
03:32
At the time, I wondered if I could make
this feeling of immersion
this feeling of immersion
66
200603
3538
ဒီအချိန်မှာ လွှမ်းခြုံခြင်း ခံစားချက်ကို
ဂီတအပေါ် မှာ
ဂီတအပေါ် မှာ
03:36
even more powerful,
67
204165
1158
မြင်ကွင်း၊ ရုပ်ပုံတွေနဲ့
03:37
by layering visuals and music --
68
205347
2212
အမြင်ပိုင်း၊ ဂီတပိုင် အလွှာတွေထပ်ရင်း
03:39
visuals and images on top of the music.
69
207583
2747
ပိုအားပြင်းအောင် ဖန်တီနိုင်မလားလို့
တွေးမိတယ်။
တွေးမိတယ်။
03:42
So I turned to internet tutorials
to learn editing software,
to learn editing software,
70
210870
3578
ဒါနဲ့ တည်းဖြတ်ရေး ဆော့ဖ်ဝဲကို သင်ယူဖို့
အင်တာနက် သင်ခန်းစာတွေဆီ လှည့်တယ်။
အင်တာနက် သင်ခန်းစာတွေဆီ လှည့်တယ်။
03:46
went to community college to save money
71
214472
2097
ငွေစုဖို့၊ ရုပ်ရှင်တွေ ဖန်တီးဖို့
03:48
and created films.
72
216593
1320
ဒေသကောလိပ်ကို တတ်ခဲ့တယ်။
03:51
After a few years experimenting,
73
219012
1739
နှစ်အနည်းငယ် စမ်းသပ်ပြီးနောက်မှာ
03:52
I was 17 and had something
I wanted to tell and preserve.
I wanted to tell and preserve.
74
220775
3398
ကျွန်မက ၁၇ နှစ်၊ ကိုယ်ပြောပြချင်၊
ထိန်းသိမ်းချင်တာ တစ်ခုရှိခဲ့တယ်။
ထိန်းသိမ်းချင်တာ တစ်ခုရှိခဲ့တယ်။
03:56
It started with a question:
75
224197
1628
မေးခွန်းတစ်ခုနဲ့ စခဲ့တာပါ။
03:58
What happens when a story is forgotten?
76
226692
3070
ဇာတ်လမ်းတစ်ခု မေ့ပျောက်ခံရရင်
ဘာဖြစ်တတ်လဲ။
ဘာဖြစ်တတ်လဲ။
04:02
I lead with this in my latest
documentary film,
documentary film,
77
230985
2670
ကျွန်မနောက်ဆုံး မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်
"Smoke That Travels" မှာ
"Smoke That Travels" မှာ
04:05
"Smoke That Travels,"
78
233679
1517
ဒါနဲ့ ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
04:07
which immerses people into the world
of music, song, color and dance,
of music, song, color and dance,
79
235220
5285
ဒါက ဂီတ၊ သီချင်း၊ အရောင်နဲ့ အက ကမ္ဘာက
လူတွေကို လွမ်းခြုံထားတယ်၊
လူတွေကို လွမ်းခြုံထားတယ်၊
04:12
as I explore my fear that a part
of my identity, my Native heritage,
of my identity, my Native heritage,
80
240529
5312
ကိုယ်ပိုင် လက္ခဏာတစ်ပိုင်း၊ အမွေအနှစ်ဟာ
အချိန်ကာလထဲမှာမေ့လျော့ခံရမှာဆိုတဲ့
အချိန်ကာလထဲမှာမေ့လျော့ခံရမှာဆိုတဲ့
04:17
will be forgotten in time.
81
245865
2005
ကျွန်မရဲ့ ကြောက်စိတ်ကို စူးစမ်းခိုက်မှာပါ။
04:20
Many indigenous languages are dying
due to historically forced assimilation.
due to historically forced assimilation.
82
248728
4489
များစွာသော ဒေသခံ ဘာသာစကားတွေဟာ သမိုင်းအရ
အတင်းသမူဟပြုခံရလို့ တိမ်ကောနေပါတယ်။
အတင်းသမူဟပြုခံရလို့ တိမ်ကောနေပါတယ်။
04:25
From the late 1800s to the early 1970s,
83
253619
3618
၁၈၀၀ နှောင်းပိုင်းကနေ ၁၉၇၀ နှစ်ဦးအထိ
04:29
Natives were forced into boarding schools,
84
257261
2435
တိုင်းရင်းသားတွေ ဘော်ဒါ
ကျောင်းတွေဆီ အတင်းပို့ခံရတယ်
ကျောင်းတွေဆီ အတင်းပို့ခံရတယ်
04:31
where they were violently punished
if they practiced traditional ways
if they practiced traditional ways
85
259720
3596
အဲဒီမှာ သူတို့ ရိုးရာနည်းလမ်းတွေ ကျင့်သုံး
ရင်၊ သူတို့ဘာသာစကားပြောရင်
ရင်၊ သူတို့ဘာသာစကားပြောရင်
04:35
or spoke their native language,
86
263340
1722
ပြင်းထန်စွာ အပြစ်ပေးခံရတယ်၊
04:37
most of which were orally passed down.
87
265086
2231
အများစုကတော့ နှုတ်အားဖြင့်
လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့တာပါ။
လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့တာပါ။
04:39
As of now, there are 567 federally
recognized tribes in the United States,
recognized tribes in the United States,
88
267892
5675
အခု US မှာ ပြည်ထောင်စု အစိုးရ အကူအညီနဲ့
အသိအမှတ်ပြုခံရသူ လူမျိုးစု ၅၆၇ စုရှိပါတယ်။
အသိအမှတ်ပြုခံရသူ လူမျိုးစု ၅၆၇ စုရှိပါတယ်။
04:45
when there used to be countless more.
89
273591
1861
အရင်က မရေမတွက်နိုင်အောင် ရှိဖူးတာပါ။
04:48
In my father's words,
90
276179
1600
ကျွန်မအဖေ စကားနဲ့ဆို
04:49
"Being Native is not about
wearing long hair in braids.
wearing long hair in braids.
91
277803
3559
"တိုင်းရင်းသားဖြစ်ခြင်းဟာ ကျစ်ဆံမြီးနဲ့
ဆံပင်ရှည်ထားတာ မဟုတ်ဘူး။
ဆံပင်ရှည်ထားတာ မဟုတ်ဘူး။
04:53
It's not about feathers or beadwork.
92
281386
2416
ငှက်မွှေးတွေနဲ့ အလှဆင်ပုတီး မဟုတ်ဘူး။
04:56
It's about the way we all center ourselves
in the world as human beings."
in the world as human beings."
93
284244
4390
လူသားတွေအဖြစ်နဲ့ ကမ္ဘာထဲမှာ မိမိကိုယ်ကိုယ်
ဗဟိုပြုထားပုံပါ။"
ဗဟိုပြုထားပုံပါ။"
05:01
After traveling with this film
for over a year,
for over a year,
94
289776
2299
ဒီရုပ်ရှင်နဲ့အတူ တစ်နှစ်ကျော်လောက်
ခရီးထွက်အပြီး
ခရီးထွက်အပြီး
05:04
I met indigenous people
from around the world,
from around the world,
95
292099
2401
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ဒေသခံ လူမျိုးတွေကို
တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်၊
တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်၊
05:06
from the Ainu of Japan,
96
294524
1629
ဂျပန်ရဲ့ Ainu ကနေ
05:08
Sami of Scandinavia,
97
296177
1450
စကင်ဒီနေးဗီးယားက Sami
05:09
the Maori
98
297651
1175
Maori လူမျိုး
05:10
and many more.
99
298850
1234
နောက် အများကြီးပါ။
05:12
And they were all dealing
with the exact same struggle
with the exact same struggle
100
300108
3859
၎င်းတို့အားလုံးဟာ ၎င်းတို့ ဘာသာစကားနဲ့
ယဉ်ကျေးမှုကိုထိန်းသိမ်းဖို့
ယဉ်ကျေးမှုကိုထိန်းသိမ်းဖို့
05:15
to preserve their language and culture.
101
303991
2060
ထပ်တူကျတဲ့
ရုန်းကန်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။
ရုန်းကန်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။
05:19
At this moment, I not only realize
the power storytelling has
the power storytelling has
102
307168
3590
ဒီအခိုက်မှာ ပုံပြောခြင်းမှာရှိတဲ့ အစွမ်းက
ကျွန်မတို့အားလုံးကို
ကျွန်မတို့အားလုံးကို
05:22
to connect all of us as human beings
103
310782
2392
လူသားတွေအဖြစ် ဆက်သွယ်ဖို့သာမက
05:25
but the responsibility
that comes with this power.
that comes with this power.
104
313198
2805
ဒီအစွမ်းနဲ့အတူပါလာတဲ့ တာဝန်ကိုပါ
သဘောပေါက်လာခဲ့တယ်။
သဘောပေါက်လာခဲ့တယ်။
05:28
It can become incredibly dangerous
when our stories are rewritten or ignored,
when our stories are rewritten or ignored,
105
316480
4298
ဇာတ်လမ်းတွေ ပြန်ရေး(သို့)လျစ်လျှူရှုခံရတဲ့
အခါ မယုံနိုင်အောင် အန္တရာယ်ဖြစ်လာနိုင်ကာ
အခါ မယုံနိုင်အောင် အန္တရာယ်ဖြစ်လာနိုင်ကာ
05:32
because when we are denied identity,
106
320802
1986
ကိုယ့်ရဲ့ ပင်ကိုလက္ခဏာ
ငြင်းပယ်ခံရတဲ့အခါ
ငြင်းပယ်ခံရတဲ့အခါ
05:34
we become invisible.
107
322812
1541
ကျွန်မတို့ ပျောက်ကွယ်သွားလို့ပါ။
05:36
We're all storytellers.
108
324890
2153
ကျွန်မတို့အားလုံး ပုံပြောသူတွေပါ။
05:39
Reclaiming our narratives
and just listening to each other's
and just listening to each other's
109
327705
4636
ကျွန်မတို့ ဇာတ်လမ်းတွေကို ပြန်ဆယ်ခြင်းနဲ့
အြခားသူတွေရဲ့ဇာတ်လမ်းတွေ နားထောင်ခြင်းက
အြခားသူတွေရဲ့ဇာတ်လမ်းတွေ နားထောင်ခြင်းက
05:44
can create a portal
that can transcend time itself.
that can transcend time itself.
110
332365
3452
အချိန်ကာလကို ကျော်လွန်နိုင်တဲ့
မုခ်ဝကို ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်။
မုခ်ဝကို ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်။
05:48
Thank you.
111
336397
1183
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:49
(Applause)
112
337604
3348
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Kayla Briët - Filmmaker, musicianTED Fellow Kayla Briët explores themes of identity and self-discovery in multiple mediums of storytelling: film, multi-media arts and music.
Why you should listen
Kayla Briët explores themes of identity and self-discovery in multiple mediums of storytelling: film, multi-media arts and music. Briët's short documentary, Smoke That Travels, immerses viewers in her native Prairie Band Potawatomi Nation heritage and explores fears that her culture may someday be forgotten. This film has screened and won awards at over 45 festivals internationally, including MoMA in NYC, and has been archived in the Smithsonian Institute in Washington D.C. The film also earned her a year-long fellowship with Sundance Film Festival in 2016.
As a multi-instrumentalist and self-taught composer, Briët also scores her own films and creates music in styles ranging from cinematic to alternative pop to electronic. She performs live as a one-woman band, with her keyboard, guitar, loop pedal and guzheng zither, a traditional Chinese instrument. Recently, Briët was named a 2017 TED Fellow, 2016 Sundance Film Festival Ignite Fellow, 2016 Adobe Creativity Scholar, 2016 MIT Chamber Scholar for her interest in blockchain technology, and a 2016 Oculus Launch Pad Artist for virtual reality. Currently, she is creating and directing documentary and experimental film as well as immersive experiences in the virtual reality space.
Kayla Briët | Speaker | TED.com