ABOUT THE SPEAKER
Matt Walker - Sleep scientist, professor, author
Matt Walker is a brain scientist trying to understand why we sleep.

Why you should listen

Matt Walker's research examines the impact of sleep on human health and disease. He got his PhD from the Medical Research Council in London, UK, and subsequently became a Professor of Psychiatry at Harvard Medical School. He's currently a Professor of Neuroscience and Psychology at the University of California, Berkeley, and Director of the Center for Human Sleep Science.

Walker has received funding awards from the National Science Foundation and the National Institutes of Health, and he's a Kavli Fellow of the National Academy of Sciences. He has shared his research on the importance of sleep on television and radio outlets including CBS's "60 Minutes," National Geographic, NOVA Science, NRP and the BBC. He is the author of the international bestseller Why We Sleep.

More profile about the speaker
Matt Walker | Speaker | TED.com
TED2019

Matt Walker: Sleep is your superpower

Matt Walker: Uyku sizin süper gücünüz

Filmed:
9,134,974 views

Uyku bilimci Matt Walker'a göre uyku bizim hayat destek sistemimiz ve doğanın ölümsüzlüğe doğru en iyi uğraşı. Uyku biliminin derinine inen bu konuşmada Walker uyuduğumuz zaman hem beyin hem de vücudumuzda gerçekleşen muhteşem şeylerin yanı sıra uyumadığımız zaman meydana gelen endişe verici şeyleri de paylaşıyor. Uykunun öğrenme, hafıza, bağışıklık sistemi ve hatta genetik kodumuz üzerindeki etkileri hakkında daha çok şey öğrenin ve uyku için bazı yardımcı ipuçları edinin.
- Sleep scientist, professor, author
Matt Walker is a brain scientist trying to understand why we sleep. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Thank you very much.
0
845
1505
Çok teşekkür ederim.
00:14
Well, I would like
to startbaşlama with testiclesTestis.
1
2374
3999
Konuya testislerle başlamak istiyorum.
00:18
(LaughterKahkaha)
2
6683
1610
(Gülme sesleri)
00:21
MenErkekler who sleepuyku fivebeş hourssaatler a night
3
9198
2754
Beş saat uyuyan erkeklerin
00:23
have significantlyanlamlı smallerdaha küçük testiclesTestis
than those who sleepuyku sevenYedi hourssaatler or more.
4
11976
5253
en az yedi saat uyuyan erkeklere göre
bariz oranda daha küçük testisleri var.
00:29
(LaughterKahkaha)
5
17253
2801
(Gülme sesleri)
00:32
In additionilave, menerkekler who routinelyrutin sleepuyku
just fourdört to fivebeş hourssaatler a night
6
20078
5079
Ayrıca rutin olarak sadece
dört ile beş saat uyuyan erkeklerin
00:37
will have a levelseviye of testosteronetestosteron
7
25181
2516
testosteron düzeyleri
00:39
whichhangi is that of someonebirisi
10 yearsyıl theironların seniorkıdemli.
8
27721
3333
kendilerinden 10 yaş
daha olgun biriyle aynı.
00:45
So a lackeksiklik of sleepuyku
will ageyaş a man by a decadeonyıl
9
33083
3761
Yani az uyku, bir erkeği
bu önemli sağlık açısından
00:48
in termsşartlar of that criticalkritik
aspectGörünüş of wellnessSağlık.
10
36868
2785
tam 10 yıl yaşlandırıyor.
00:53
And we see equivalenteşdeğer impairmentsbozuklukları
in femalekadın reproductiveüreme healthsağlık
11
41939
4424
Az uyku nedeniyle meydana gelen
benzer bozuklukları
kadın üreme sağlığında da görüyoruz.
00:58
causedneden oldu by a lackeksiklik of sleepuyku.
12
46387
1417
01:03
This is the besten iyi newshaber
that I have for you todaybugün.
13
51086
2651
Bugün size vereceğim
en iyi haberler bunlar.
01:05
(LaughterKahkaha)
14
53761
2676
(Gülme sesleri)
01:08
From this pointpuan, it mayMayıs ayı only get worsedaha da kötüsü.
15
56461
2377
Bu noktadan sonra, sadece kötüye gidiyor.
01:10
Not only will I tell you
about the wonderfullyharika good things
16
58862
2780
Sadece uyuduğunuz zaman meydana gelen
harika şeyleri değil
01:13
that happenolmak when you get sleepuyku,
17
61666
1835
01:15
but the alarminglykorkutucu badkötü things
that happenolmak when you don't get enoughyeterli,
18
63525
4481
uyumadığınızda meydana gelen
endişe verici şeyleri de anlatacağım,
01:20
bothher ikisi de for your brainbeyin and for your bodyvücut.
19
68030
2531
hem beyin hem de vücudunuz üzerinde.
01:23
Let me startbaşlama with the brainbeyin
20
71394
2414
Beyinle başlayacağım
01:25
and the functionsfonksiyonlar of learningöğrenme and memorybellek,
21
73832
3005
ve öğrenme ve hafıza fonksiyonlarıyla
01:28
because what we'vebiz ettik discoveredkeşfedilen
over the pastgeçmiş 10 or so yearsyıl
22
76861
3269
çünkü yaklaşık son 10 yıldır
şunu keşfettik:
01:32
is that you need sleepuyku after learningöğrenme
23
80154
2897
Öğrenmenin ardından
01:35
to essentiallyesasen hitvurmak the savekayıt etmek buttondüğme
on those newyeni memorieshatıralar
24
83075
3287
o yeni anıları kaydetmek için
uykuya ihtiyacımız var,
01:38
so that you don't forgetunutmak.
25
86386
1300
sonra unutmamak için.
01:40
But recentlyson günlerde, we discoveredkeşfedilen
that you alsoAyrıca need sleepuyku before learningöğrenme
26
88948
5516
Ancak son zamanlarda öğrenme
öncesinde de uyku gerektiğini keşfettik,
01:46
to actuallyaslında preparehazırlamak your brainbeyin,
27
94488
3071
beyninizi hazırlamak için,
01:49
almostneredeyse like a drykuru spongesünger
28
97583
2056
tıpkı kuru bir sünger gibi
yeni bilgiyi emmeye hazır.
01:51
readyhazır to initiallybaşlangıçta soakemmek up
newyeni informationbilgi.
29
99663
2443
01:55
And withoutolmadan sleepuyku,
the memorybellek circuitsdevreler of the brainbeyin
30
103167
3112
Uyku olmadan beynin hafıza devreleri
adeta suyla tıkanıyor
01:58
essentiallyesasen becomeolmak
waterloggedsuyla, as it were,
31
106303
2771
ve yeni anılar emilemiyor.
02:01
and you can't absorbemmek newyeni memorieshatıralar.
32
109098
2157
02:04
So let me showgöstermek you the dataveri.
33
112179
1889
Size verileri göstereyim.
02:06
Here in this studyders çalışma, we decidedkarar
to testÖlçek the hypothesishipotez
34
114092
4253
Bu çalışmada
test etmek istediğimiz hipotez
02:10
that pullingçeken the all-nighterBütün gece
was a good ideaFikir.
35
118369
2548
tüm gece uyumanın iyi fikir olduğuydu.
02:14
So we tookaldı a groupgrup of individualsbireyler
36
122244
2359
Bir grup birey seçtik
02:16
and we assignedatanmış them
to one of two experimentaldeneysel groupsgruplar:
37
124627
3547
ve onları iki deney grubuna ayırdık:
02:20
a sleepuyku groupgrup
and a sleepuyku deprivationyoksunluk groupgrup.
38
128198
3457
Uyku grubu ve uyku yoksunu grubu.
02:23
Now the sleepuyku groupgrup, they're going to get
a fulltam eightsekiz hourssaatler of slumberPijama,
39
131679
4620
Buna göre, uyku grubu
sekiz saatlik gece uykusunu alacak
02:28
but the deprivationyoksunluk groupgrup,
we're going to keep them awakeuyanık
40
136323
2668
ama uyku yoksunu grubu
laboratuvarda uyanık tutacağız,
02:31
in the laboratorylaboratuvar, underaltında fulltam supervisiongözetim.
41
139015
2150
tamamen gözlem altında.
02:33
There's no napsşekerlemeler or caffeinekafein, by the way,
so it's miserablesefil for everyoneherkes involvedilgili.
42
141658
4380
Şekerleme veya kafein yok bu arada,
yani katılımcıların hâli perişan.
02:38
And then the nextSonraki day,
43
146586
1529
Sonraki gün ise
02:40
we're going to placeyer those participantskatılımcılar
insideiçeride an MRIMRI scannertarayıcı
44
148139
4300
katılımcıları MRI tarama
makinesine yerleştirip
02:44
and we're going to have them
try and learnöğrenmek a wholebütün listliste of newyeni factsGerçekler
45
152463
3786
onlara bir dizi yeni şey
öğretmeye çalışacağız
02:48
as we're takingalma snapshotsanlık görüntüleri
of brainbeyin activityaktivite.
46
156273
3299
ve bu esnada beyin aktivitesini
görüntüleyeceğiz.
02:51
And then we're going to testÖlçek them
47
159596
1979
Sonra da onları test ederek
02:53
to see how effectiveetkili
that learningöğrenme has been.
48
161599
2484
öğrenmenin ne kadar
etkili olduğunu göreceğiz.
02:56
And that's what you're looking at
here on the verticaldikey axiseksen.
49
164948
2936
Burada dikey eksende gördüğünüz şey bu.
03:00
And when you put
those two groupsgruplar headkafa to headkafa,
50
168515
2680
İki grubu birlikte değerlendirdiğinizde
inanılmaz önemli bulgular ediniyorsunuz;
03:03
what you find is a quiteoldukça significantönemli,
40-percent-yüzde deficitaçık
51
171219
5039
uykusuz yeni hafıza oluşturmada
beynin yeteneğinde yüzde 40 düşüş.
03:08
in the abilitykabiliyet of the brainbeyin
to make newyeni memorieshatıralar withoutolmadan sleepuyku.
52
176282
3476
03:13
I think this should be concerningilişkin,
53
181044
1850
Bence bu konuda endişelenmemiz lazım,
03:14
consideringdikkate alınarak what we know
is happeningolay to sleepuyku
54
182918
2222
özellikle de şu anki eğitim nüfusumuzda
uykunun yerini düşünürsek.
03:17
in our educationEğitim populationspopülasyonları right now.
55
185164
2419
03:20
In factgerçek, to put that in contextbağlam,
56
188538
1819
Hatta bunu biraz daha açalım,
03:22
it would be the differencefark
in a childçocuk acingacing an examsınav
57
190381
3497
bir çocuğun sınavını başarıyla geçmesi
03:25
versuse karşı failinghata it miserablyberbat şekilde -- 40 percentyüzde.
58
193902
2900
ve yüzde 40 oranla başarısız olması
arasındaki fark bu.
03:30
And we'vebiz ettik gonegitmiş on to discoverkeşfetmek
what goesgider wrongyanlış withiniçinde your brainbeyin
59
198294
4196
Beyinde daha nelerin yanlış giderek
03:34
to produceüretmek these typestürleri
of learningöğrenme disabilitiesEngelli.
60
202514
3121
bu tür öğrenme bozukluklarına
yol açtığını keşfetmeye devam ettik.
03:38
And there's a structureyapı that sitsoturur
61
206759
1574
Beyninizin sol ve sağ tarafında
bir yapı var,
03:40
on the left and the right sideyan
of your brainbeyin, calleddenilen the hippocampusbeyindeki beyaz çıkıntı.
62
208357
4632
buna hipokampüs deniyor.
03:45
And you can think of the hippocampusbeyindeki beyaz çıkıntı
63
213013
1785
Hipokampüsün işlevini
03:46
almostneredeyse like the informationalBilgilendirme
inboxgelen kutusu of your brainbeyin.
64
214822
3237
beyninizin gelen kutusu
gibi düşünebilirsiniz.
03:50
It's very good at receivingkabul
newyeni memorybellek filesdosyaları
65
218634
3191
Yeni hafıza dosyaları almada
ve onları saklamada çok iyi.
03:53
and then holdingtutma on to them.
66
221849
1475
03:56
And when you look at this structureyapı
67
224931
1711
Tam gece uykusunu alan insanlarda
bu yapıyı incelediğimiz zaman
03:58
in those people who'dkim olur had
a fulltam night of sleepuyku,
68
226666
3062
04:01
we saw lots of healthysağlıklı
learning-relatedöğrenme ile ilgili activityaktivite.
69
229752
3525
çok sayıda sağlıklı,
öğrenme ile ilişkili faaliyet gördük.
04:06
YetHenüz in those people
who were sleep-depriveduykusuz,
70
234644
2959
Uyku yoksunu insanlarda ise
04:09
we actuallyaslında couldn'tcould find
any significantönemli signalişaret whatsoeverher ne.
71
237627
3626
hiçbir önemli sinyal bulamadık.
04:14
So it's almostneredeyse as thoughgerçi sleepuyku deprivationyoksunluk
had shutkapamak down your memorybellek inboxgelen kutusu,
72
242732
4981
Yani adeta uyku yoksunluğu
hafıza gelen kutunuzu kapatmış
04:19
and any newyeni incominggelen filesdosyaları --
they were just beingolmak bouncedkarşılıksız çıktı.
73
247737
2976
ve gelen dosyalar -- geri çevriliyorlar.
04:23
You couldn'tcould effectivelyetkili bir şekilde
commitişlemek newyeni experiencesdeneyimler to memorybellek.
74
251898
3608
Hafızanıza yeni deneyimler
ekleyemiyorsunuz.
04:30
So that's the badkötü that can happenolmak
if I were to take sleepuyku away from you,
75
258062
4499
Uykuyu alıp hayatınızdan çıkarsam
olacak olan kötü şey bu,
04:34
but let me just come back
to that controlkontrol groupgrup for a secondikinci.
76
262585
3072
ama şu kontrol grubuna
bir saniye geri döneyim.
04:38
Do you rememberhatırlamak those folksarkadaşlar
that got a fulltam eightsekiz hourssaatler of sleepuyku?
77
266444
3332
Sekiz saatlik tam uyku uyuyan
o insanlar var ya?
04:42
Well, we can asksormak
a very differentfarklı questionsoru:
78
270418
2476
Şimdi çok farklı bir soru sorabiliriz:
04:44
What is it about the physiologicalfizyolojik
qualitykalite of your sleepuyku
79
272918
3604
Uykunun fizyolojik
kalitesiyle ilgili bu şey ne ki
04:48
when you do get it
80
276546
1547
tam olarak aldığınız zaman
04:50
that restoresgeri yükler and enhancesgeliştirir
your memorybellek and learningöğrenme abilitykabiliyet
81
278117
3812
hafızanızı ve öğrenme yeteneğinizi
her gün yeniden hazır hâle getiriyor?
04:53
eachher and everyher day?
82
281953
1150
04:56
And by placingyerleştirme electrodeselektrotlar
all over the headkafa,
83
284004
2982
Başın her bir yanına
elektrotlar yerleştirerek
04:59
what we'vebiz ettik discoveredkeşfedilen
is that there are bigbüyük, powerfulgüçlü brainwavesbeyin dalgalarını
84
287010
4047
uykunun en derin evreleri
esnasında meydana gelen
05:03
that happenolmak duringsırasında
the very deepesten derin stagesaşamaları of sleepuyku
85
291081
3619
büyük, güçlü beyin dalgaları
olduğunu keşfettik,
05:06
that have ridingbinme on topüst of them
86
294724
2285
onların da üzerinde
05:09
these spectacularmuhteşem burstspatlamaları
of electricalelektrik activityaktivite
87
297033
3274
inanılmaz elektrik aktivite atışları var,
05:12
that we call sleepuyku spindles.
88
300331
1734
bunlara uyku makarası diyoruz.
05:15
And it's the combinedkombine qualitykalite
of these deep-sleepderin uyku brainwavesbeyin dalgalarını
89
303066
4422
Bu derin uyku beyin dalgalarının
kombine kalitesi
05:19
that actseylemler like a file-transferdosya aktarımı
mechanismmekanizma at night,
90
307512
4461
geceleri dosya transfer
mekanizması gibi çalışıyor,
05:23
shiftingdeğişken memorieshatıralar from a short-termkısa dönem
vulnerablesavunmasız reservoirrezervuar
91
311997
4071
hafızaları, kısa süreli hassas bir depodan
05:28
to a more permanentkalıcı long-termuzun vadeli
storagedepolama siteyer withiniçinde the brainbeyin,
92
316092
4342
beynin içindeki uzun süreli
daha kalıcı bir depoya taşıyor
05:32
and thereforebu nedenle protectingkoruyucu them,
makingyapma them safekasa.
93
320458
3390
ve böylelikle onları korumuş,
güvene almış oluyor.
05:37
And it is importantönemli that we understandanlama
94
325467
2039
Ayrıca bu hafıza faydalarını
05:39
what duringsırasında sleepuyku actuallyaslında transactstransacts
these memorybellek benefitsfaydaları,
95
327530
5059
uyku esnasında neyin sağladığını
anlamamız da önemli
05:44
because there are realgerçek medicaltıbbi
and societaltoplumsal implicationsetkileri.
96
332613
4134
çünkü gerçekten
tıbbi ve sosyal sonuçlar doğuruyor.
05:48
And let me just tell you about one areaalan
97
336771
2017
Bir de tıbbı açıdan bu konuyu bağladığımız
05:50
that we'vebiz ettik movedtaşındı this work
out into, clinicallyklinik olarak,
98
338812
3436
bir alandan bahsetmek istiyorum;
05:54
whichhangi is the contextbağlam of agingyaşlanma
and dementiademans.
99
342272
3213
yaşlanma ve demans.
05:58
Because it's of coursekurs no secretgizli
that, as we get olderdaha eski,
100
346870
3425
Çünkü herkes biliyor ki
yaşımız ilerledikçe
06:02
our learningöğrenme and memorybellek abilitiesyetenekleri
beginbaşla to fadekarartmak and declinedüşüş.
101
350319
3285
öğrenme ve hafıza yetilerimiz
körelmeye ve düşmeye başlar.
06:07
But what we'vebiz ettik alsoAyrıca discoveredkeşfedilen
102
355051
1618
Ancak şunu da keşfettik ki
06:08
is that a physiologicalfizyolojik signatureimza of agingyaşlanma
is that your sleepuyku getsalır worsedaha da kötüsü,
103
356693
6785
yaşlanmanın fizyolojik göstergesi
uykunun kötüye gitmesi,
06:15
especiallyözellikle that deepderin qualitykalite of sleepuyku
that I was just discussingtartışılması.
104
363502
3804
özellikle de az önce bahsettiğim
uykunun derin evresi.
06:20
And only last yearyıl,
we finallyen sonunda publishedyayınlanan evidencekanıt
105
368620
3114
Geçen yıl sonunda kanıtlar yayınladık,
06:23
that these two things,
they're not simplybasitçe co-occurringbirlikte meydana gelen,
106
371758
2959
bu iki şey aslında
birlikte meydana gelmiyor,
06:26
they are significantlyanlamlı interrelatedilişkili.
107
374741
2818
belirgin şekilde birbiriyle ilgili.
06:30
And it suggestsanlaşılacağı
that the disruptionbozulma of deepderin sleepuyku
108
378837
3287
Ve buna göre derin uykunun bozulması
06:34
is an underappreciatedmümkün factorfaktör
109
382148
2294
yaşlanmada bilişsel körelme
ve hafıza körelmesinde
06:36
that is contributingkatkı
to cognitivebilişsel declinedüşüş or memorybellek declinedüşüş
110
384466
3913
henüz tanınmayan bir etken,
06:40
in agingyaşlanma, and mostçoğu recentlyson günlerde
we'vebiz ettik discoveredkeşfedilen,
111
388403
3578
en son olarak ortaya çıkardığımız şey,
06:44
in Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık as well.
112
392005
2222
Alzheimer hastalığında da öyle.
06:48
Now, I know this is remarkablyoldukça
depressingiç karartıcı newshaber.
113
396329
3739
Bunlar çok üzücü haberler, biliyorum.
06:52
It's in the mailposta. It's cominggelecek at you.
114
400092
2303
Ama bu sorunlar yolda, bize doğru geliyor.
06:54
But there's a potentialpotansiyel
silvergümüş liningastar here.
115
402419
2285
Ancak burada bir umut ışığı var.
06:57
UnlikeAksine manyçok of the other factorsfaktörler
that we know are associatedilişkili with agingyaşlanma,
116
405760
4858
Yaşlanmayla ilişkili bildiğimiz
diğer etkenlerin aksine,
07:02
for exampleörnek changesdeğişiklikler
in the physicalfiziksel structureyapı of the brainbeyin,
117
410642
3659
beynin fiziksel yapısındaki
değişiklikler gibi
07:06
that's fiendishlyŞeytanmışçasına difficultzor to treattedavi etmek.
118
414325
3062
tedavisi aşırı zor şeyler.
07:09
But that sleepuyku is a missingeksik pieceparça
in the explanatoryaçıklayıcı puzzlebulmaca
119
417411
4556
Yaşlanma ve Alzheimer's konusunda
uyku, yapbozun kayıp bir parçası
07:13
of agingyaşlanma and Alzheimer'sAlzheimer is excitingheyecan verici
120
421991
2595
ve bu heyecan verici
07:16
because we mayMayıs ayı be ableyapabilmek
to do something about it.
121
424610
2738
çünkü belki bu konuda
bir şeyler yapabiliriz.
07:20
And one way that we are
approachingyaklaşıyor this at my sleepuyku centermerkez
122
428530
3931
Uyku merkezimde bunu inceliyoruz,
07:24
is not by usingkullanma
sleepinguyuyor pillshaplar, by the way.
123
432485
3008
bu arada uyku hapı kullanmıyoruz.
07:27
UnfortunatelyNe yazık ki, they are bluntkünt instrumentsenstrümanlar
that do not produceüretmek naturalisticdoğal sleepuyku.
124
435517
4929
Ne yazık ki doğal uyku sağlamayan
riskli araçlar mevcut.
07:33
InsteadBunun yerine, we're actuallyaslında developinggelişen
a methodyöntem basedmerkezli on this.
125
441532
3247
Bunun yerine, bu temelde
bir yöntem geliştiriyoruz.
07:36
It's calleddenilen directdirekt currentşimdiki
brainbeyin stimulationuyarım.
126
444803
3215
Adı doğrudan akımlı beyin stimulasyonu.
07:40
You inserteklemek a smallküçük amounttutar
of voltageVoltaj into the brainbeyin,
127
448042
3281
Beyne az bir miktar voltaj veriyorsunuz,
07:43
so smallküçük you typicallytipik don't feel it,
128
451347
2238
o kadar az ki hissetmiyorsunuz bile
07:45
but it has a measurableölçülebilir impactdarbe.
129
453609
1892
ama gözlemlenebilen bir etkisi var.
07:48
Now if you applyuygulamak this stimulationuyarım
duringsırasında sleepuyku in younggenç, healthysağlıklı adultsyetişkinler,
130
456826
6341
Bu stimülasyonu uyku esnasında
genç, sağlıklı yetişkinlerde uygularsanız,
07:55
as if you're sortçeşit of singingşan in time
with those deep-sleepderin uyku brainwavesbeyin dalgalarını,
131
463191
4715
bir nevi o derin uyku beyin dalgalarıyla
şarkı söylemek gibi,
07:59
not only can you amplifyyükseltmek
the sizeboyut of those deep-sleepderin uyku brainwavesbeyin dalgalarını,
132
467930
4542
sadece o derin uyku beyin dalgalarının
boyutunu büyütmekle kalmıyor,
08:04
but in doing so, we can almostneredeyse
doubleçift the amounttutar of memorybellek benefityarar
133
472496
4544
ayrıca uykudan edineceğiniz
hafıza faydalarını
08:09
that you get from sleepuyku.
134
477064
2034
neredeyse ikiye katlayabiliyorsunuz.
08:11
The questionsoru now
is whetherolup olmadığını we can translateÇevirmek
135
479122
2815
Geriye kalan soru da
08:13
this sameaynı affordablesatın alınabilir,
potentiallypotansiyel portabletaşınabilir pieceparça of technologyteknoloji
136
481961
4301
bu hesaplı, muhtemelen
taşınabilir teknolojiyi
08:18
into olderdaha eski adultsyetişkinler and those with dementiademans.
137
486286
2881
yaşlılara ve demans mağdurlarına
uygulayabilmek.
08:22
Can we restoregeri back
some healthysağlıklı qualitykalite of deepderin sleepuyku,
138
490726
4586
Sağlıklı derin uyku kalitesini
geri getirebilir miyiz
08:27
and in doing so, can we salvagehurda
aspectsyönleri of theironların learningöğrenme
139
495336
4619
ve bu şekilde öğrenme
ve hafıza fonskiyonunu kurtarabilir miyiz?
08:31
and memorybellek functionfonksiyon?
140
499979
1484
08:33
That is my realgerçek hopeumut now.
141
501487
2166
Umudum bu yönde.
08:36
That's one of our moon-shotay-shot
goalshedefleri, as it were.
142
504378
3005
Zor hedeflerimizden biri bu.
08:41
So that's an exampleörnek
of sleepuyku for your brainbeyin,
143
509335
3358
Bu beyin için uykunun bir örneği
08:44
but sleepuyku is just
as essentialgerekli for your bodyvücut.
144
512717
3213
ama uyku da bedeniniz için
aynı öneme sahip.
08:49
We'veBiz ettik alreadyzaten spokenkonuşulmuş about sleepuyku losskayıp
and your reproductiveüreme systemsistem.
145
517276
3675
Uyku yoksunluğu ve üreme sistemi
hakkında zaten konuştuk.
08:53
Or I could tell you about sleepuyku losskayıp
and your cardiovascularkardiyovasküler systemsistem,
146
521863
4862
Ama uyku yoksunluğu ve kardiyovasküler
sistem hakkında da konuşabiliriz
08:58
and that all it takes is one hoursaat.
147
526749
3174
ve tüm gereken bir saat.
09:01
Because there is a globalglobal experimentdeney
performedgerçekleştirilen on 1.6 billionmilyar people
148
529947
5508
Çünkü 1,6 milyar insan üzerinde
uygulanan küresel bir deney var,
09:07
acrosskarşısında 70 countriesülkeler twiceiki defa a yearyıl,
149
535479
4277
yılda iki kez 70 ülkede uygulanıyor
09:11
and it's calleddenilen daylightgün ışığı savingtasarruf time.
150
539780
1889
ve buna yaz saati uygulaması deniyor.
09:14
Now, in the springbahar,
when we losekaybetmek one hoursaat of sleepuyku,
151
542907
3458
İlkbaharda bir saat uyku kaybettiğimizde
09:18
we see a subsequentSonraki 24-percent-yüzde increaseartırmak
in heartkalp attackssaldırılar that followingtakip etme day.
152
546389
5619
hemen ertesi gün kalp krizi vakalarında
yüzde 24'lük önemli bir artış oluyor.
09:26
In the autumnSonbahar,
when we gainkazanç an hoursaat of sleepuyku,
153
554952
3175
Sonbaharda bir saat uyku kazandığımızda
09:30
we see a 21-percent-yüzde
reductionindirgeme in heartkalp attackssaldırılar.
154
558151
3868
kalp krizi vakalarında
yüzde 21 düşüş görüyoruz.
09:35
Isn't that incredibleinanılmaz?
155
563752
1680
Bu inanılmaz değil mi?
09:38
And you see exactlykesinlikle the sameaynı profileprofil
for cararaba crashesçöker, roadyol traffictrafik accidentskazalar,
156
566929
5676
Aynı oranları araba kazaları
ve trafik kazalarında da görüyoruz,
09:44
even suicideintihar ratesoranları.
157
572629
1902
hatta intihar vakalarında.
09:48
But as a deeperDaha derine divedalış,
I want to focusodak on this:
158
576928
2905
Ama daha derinden
odaklanmak istediğim şey
09:51
sleepuyku losskayıp and your immunebağışık systemsistem.
159
579857
2491
uyku kaybı ve bağışıklık sisteminiz.
09:55
And here, I'll introducetakdim etmek these delightfulkeyifli
bluemavi elementselementler in the imagegörüntü.
160
583149
4842
Burada bu güzel
mavi elementleri görüyorsunuz.
10:00
They are calleddenilen naturaldoğal killerkatil cellshücreler,
161
588015
3178
Onlara doğal öldürücü hücreler deniyor.
10:03
and you can think of naturaldoğal killerkatil cellshücreler
almostneredeyse like the secretgizli servicehizmet agentsajanları
162
591217
4850
Doğal öldürücü hücrelerini
bağışıklık sisteminizin gizli
istihbarat ajanları gibi düşünebilirsiniz.
10:08
of your immunebağışık systemsistem.
163
596091
1611
10:09
They are very good at identifyingtanımlama
dangeroustehlikeli, unwantedistenmeyen elementselementler
164
597726
4983
Tehlikeli, istenmeyen
elementleri belirlemede
ve onları yok etmede çok iyiler.
10:14
and eliminatingortadan kaldırarak them.
165
602733
1397
10:17
In factgerçek, what they're doing here
is destroyingtahrip a cancerouskanserli tumortümör masskitle.
166
605253
3944
Burada yaptıkları şey
kanserli bir tümörü yok etmek.
10:22
So what you wishdilek for
is a virileerkeksi setset of these immunebağışık assassinssuikastçılar
167
610586
5936
Bu bağışıklık katillerinden iyi bir gruba
her zaman sahip olmak istersiniz
10:28
at all timeszamanlar,
168
616546
2056
10:30
and tragicallytrajik bir şekilde, that's what you don't have
if you're not sleepinguyuyor enoughyeterli.
169
618626
3810
ama ne yazık ki yeterince uyumadığınızda
bunlara sahip olamıyorsunuz.
10:35
So here in this experimentdeney,
170
623825
1644
Bu deneyde,
10:37
you're not going to have your sleepuyku
deprivedyoksun for an entiretüm night,
171
625493
3829
tüm bir gece boyunca uykunuzdan
yoksun kalmayacaksınız,
10:41
you're simplybasitçe going to have your sleepuyku
restrictedkısıtlı to fourdört hourssaatler
172
629346
3511
sadece bir gece için
uykunuz dört saatle kısıtlanacak,
10:44
for one singletek night,
173
632881
1778
10:46
and then we're going to look to see
what's the percentyüzde reductionindirgeme
174
634683
3001
sonra bağışıklık hücresi aktivitesindeki
yüzdelik düşüşü gözlemleyeceğiz.
10:49
in immunebağışık cellhücre activityaktivite that you sufferacı çekmek.
175
637708
1990
10:52
And it's not smallküçük -- it's not 10 percentyüzde,
176
640774
2829
Küçük bir oran değil -- yüzde 10 değil.
10:55
it's not 20 percentyüzde.
177
643627
2003
Yüzde 20 de değil.
10:57
There was a 70-percent-yüzde dropdüşürmek
in naturaldoğal killerkatil cellhücre activityaktivite.
178
645654
4572
Doğal öldürücü hücre aktivitesinde
yüzde 70 oranında düşüş var.
11:03
That's a concerningilişkin statebelirtmek, bildirmek
of immunebağışık deficiencyeksikliği,
179
651786
4055
İşte bu endişe verici
bir bağışıklık yetersizliği
11:09
and you can perhapsbelki understandanlama
why we're now findingbulgu
180
657358
2817
ve muhtemelen kısa süreli uyku
ve sayısız kanser çeşidi arasında
11:12
significantönemli linksbağlantılar betweenarasında
shortkısa sleepuyku durationsüre
181
660199
3856
11:16
and your riskrisk for the developmentgelişme
of numeroussayısız formsformlar of cancerkanser.
182
664079
3913
artık neden önemli bağlantılar
bulmaya başladığımızı anlıyorsunuzdur.
11:21
CurrentlyŞu anda, that listliste includesiçerir
cancerkanser of the bowelbağırsak,
183
669892
2783
Şu an için bu listede bağırsak kanseri,
11:24
cancerkanser of the prostateprostat
and cancerkanser of the breastmeme.
184
672699
3262
prostat kanseri ve göğüs kanseri var.
11:29
In factgerçek, the linkbağlantı betweenarasında a lackeksiklik of sleepuyku
and cancerkanser is now so stronggüçlü
185
677853
5356
Aslında az uyku ve kanser arasındaki
bağlantı o kadar güçlü ki
11:35
that the WorldDünya HealthSağlık OrganizationOrganizasyon
186
683233
2382
Dünya Sağlık Örgütü
11:37
has classifiedgizli bilgi any formform
of nighttimegece shiftvardiya work
187
685639
4190
gece vardiyalı tüm meslek türlerini
11:41
as a probablemuhtemel carcinogenkanserojen,
188
689853
3182
uyku ve uyanma ritimlerindeki
kesintiler sebebiyle
11:45
because of a disruptionbozulma
of your sleep-wakeuyku-uyandırma rhythmsritimleri.
189
693059
2667
muhtemel kanserojen olarak sınıfladı.
11:49
So you mayMayıs ayı have heardduymuş of that oldeski maximMaxim
190
697830
2730
O eski lafı duymuşsunuzdur,
11:52
that you can sleepuyku when you're deadölü.
191
700584
2112
öldüğünüz zaman uyuyabilirsiniz.
11:54
Well, I'm beingolmak quiteoldukça seriousciddi now --
192
702720
2070
Şu an çok ciddiyim,
11:56
it is mortallyölümcül unwiseakıllıca değil advicetavsiye.
193
704814
2611
bu ölümcül bir tavsiye.
12:00
We know this from epidemiologicalepidemiyolojik studiesçalışmalar
acrosskarşısında millionsmilyonlarca of individualsbireyler.
194
708375
5037
Milyonlarca bireyle yaptığımız
epidemiyolojik çalışmalardan biliyoruz.
12:05
There's a simplebasit truthhakikat:
195
713436
1981
Basit bir gerçek var:
12:07
the shorterdaha kısa your sleepuyku,
the shorterdaha kısa your life.
196
715441
3404
uykunuz ne kadar kısaysa
hayatınız da o kadar kısa olur.
12:10
ShortKısa sleepuyku predictstahmin eder all-causeHepsi-neden mortalityölüm oranı.
197
718869
3555
Az uyku tüm ölüm sebepleriyle
ilişkilendirilebilir.
12:16
And if increasingartan your riskrisk
for the developmentgelişme of cancerkanser
198
724940
4169
Ve eğer kanser hastası
olma riskinizin artması
12:21
or even Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık
199
729133
2244
ve hatta Alzheimer riskinizin artması
12:23
were not sufficientlyyeteri kadar disquietingendişe verici,
200
731401
4176
yeterince boğazınızı düğümlemediyse
12:27
we have sincedan beri discoveredkeşfedilen
that a lackeksiklik of sleepuyku will even erodeaşındırmak
201
735601
3698
keşfettiğimiz bir diğer şey de
12:31
the very fabrickumaş of biologicalbiyolojik life itselfkendisi,
202
739323
4073
yetersiz uykunun biyolojik hayatı sildiği,
12:36
your DNADNA geneticgenetik codekod.
203
744681
1992
yani DNA genetik kodunuzu.
12:40
So here in this studyders çalışma,
they tookaldı a groupgrup of healthysağlıklı adultsyetişkinler
204
748038
3936
Bu çalışmada bir grup sağlıklı yetişkin
12:43
and they limitedsınırlı them
to sixaltı hourssaatler of sleepuyku a night
205
751998
3739
bir hafta boyunca altı saat
uykuyla kısıtlandı.
12:47
for one weekhafta,
206
755761
1651
12:49
and then they measuredölçülü the changedeğişiklik
in theironların genegen activityaktivite profileprofil
207
757436
3797
Sonra da gen aktivitesi
profillerindeki değişiklikler
12:53
relativebağıl to when those sameaynı individualsbireyler
208
761257
2444
aynı deney grubunun
12:55
were gettingalma a fulltam eightsekiz hourssaatler
of sleepuyku a night.
209
763725
2547
sekiz saat gece uykusu aldıkları
zamanla karşılaştırıldı.
12:59
And there were two criticalkritik findingsbulgular.
210
767451
1816
İki önemli şey tespit edildi.
13:02
First, a sizableoldukça büyük and significantönemli 711 genesgenler
211
770204
5071
Birincisi, büyük ve önemli 711 gen
13:07
were distortedbozuk in theironların activityaktivite,
212
775299
2328
yetersiz uyku yüzünden
aktiviteleri esnasında sapmalar yaşadı,
13:09
causedneden oldu by a lackeksiklik of sleepuyku.
213
777651
1443
13:11
The secondikinci resultsonuç
was that about halfyarım of those genesgenler
214
779923
3127
İkincisi ise bu genlerin yaklaşık yarısı
aktivitelerinde artış göstermişti.
13:15
were actuallyaslında increasedartmış in theironların activityaktivite.
215
783074
2443
13:17
The other halfyarım were decreasedazalma.
216
785842
1929
Diğer yarısı ise azalmıştı.
13:20
Now those genesgenler that were switchedanahtarlamalı off
by a lackeksiklik of sleepuyku
217
788448
3281
Yetersiz uyku nedeniyle çalışmayan genler
13:23
were genesgenler associatedilişkili
with your immunebağışık systemsistem,
218
791753
3489
bağışıklık sisteminizle alakalı genler,
13:27
so oncebir Zamanlar again, you can see
that immunebağışık deficiencyeksikliği.
219
795266
2840
yani yine bağışıklık yetersizliğini
gözlemleyebilirsiniz.
13:31
In contrastkontrast, those genesgenler
that were actuallyaslında upregulatedupregüle
220
799348
3073
Buna karşın, yetersiz uyku sebebiyle
13:34
or increasedartmış by way of a lackeksiklik of sleepuyku,
221
802445
2372
sayısı veya aktivitesi artan genler
13:36
were genesgenler associatedilişkili
with the promotiontanıtım of tumorstümörler,
222
804841
3898
tümörlerin tutunmasıyla
ilişkilendirilen genler,
13:40
genesgenler associatedilişkili with long-termuzun vadeli
chronicKronik inflammationinflamasyon withiniçinde the bodyvücut,
223
808763
5151
vücutta uzun vadeli kronik inflamasyon
ile ilişkilendirilen genler
13:45
and genesgenler associatedilişkili with stressstres,
224
813938
2802
ve de strestle ilgili genler.
13:48
and, as a consequencesonuç,
cardiovascularkardiyovasküler diseasehastalık.
225
816764
3029
Bunun bir sonucu da
karsiyovasküler hastalık.
13:53
There is simplybasitçe no aspectGörünüş of your wellnessSağlık
226
821171
3660
Uyku yoksunluğu sonucu gerileyecek
13:56
that can retreatgeri çekilme at the signişaret
of sleepuyku deprivationyoksunluk
227
824855
3267
ve size acı çektirmeden kaybolacak
hiçbir sağlık sorunu yok.
14:00
and get away unscathedyarasız.
228
828146
1814
14:02
It's ratherdaha doğrusu like a brokenkırık
waterSu pipeboru in your home.
229
830912
3008
Tıpkı evinizdeki kırık bir su borusu gibi.
14:05
SleepUyku losskayıp will leaksızıntı down
into everyher nookköşe and crannybucak
230
833944
3643
Yetersiz uyku fizyolojinizin
tüm delik ve çatlaklarından dışarı akacak,
14:09
of your physiologyfizyoloji,
231
837611
2386
14:12
even tamperingMüdahale with
the very DNADNA nucleicnükleik alphabetalfabe
232
840021
3905
hatta DNA nükleik alfabenizi değiştirecek,
14:15
that spellsbüyü out
your dailygünlük healthsağlık narrativeöykü.
233
843950
2840
günlük sağlık rutininizi belirleyecek.
14:21
And at this pointpuan, you mayMayıs ayı be thinkingdüşünme,
234
849866
2683
Bu aşamada şöyle düşünebilirsiniz,
14:24
"Oh my goodnessiyilik,
how do I startbaşlama to get better sleepuyku?
235
852573
2532
"Aman Tanrım, daha iyi uyumaya
nasıl başlayabilirim?
14:27
What are you tipsİpuçları for good sleepuyku?"
236
855129
2245
İyi uyku için tavsiyeleriniz neler?"
14:30
Well, beyondötesinde avoidingkaçınma
the damagingzarar and harmfulzararlı impactdarbe
237
858080
4478
Alkol ve kafeinin uyku üzerindeki
zararlı etkisinden kaçınmak dışında
14:34
of alcoholalkol and caffeinekafein on sleepuyku,
238
862582
2919
14:37
and if you're strugglingmücadele
with sleepuyku at night,
239
865525
2437
gece uyumakta zorluk çekiyorsanız,
14:39
avoidingkaçınma napsşekerlemeler duringsırasında the day,
240
867986
2181
gün içinde şekerleme yapmıyorsanız
14:42
I have two piecesparçalar of advicetavsiye for you.
241
870191
2143
sizin için iki tavsiyem var.
14:45
The first is regularitydüzenlilik.
242
873104
2814
Birincisi düzenli olmak.
14:47
Go to bedyatak at the sameaynı time,
wakeuyanmak up at the sameaynı time,
243
875942
3401
Aynı saatte uyumaya
ve aynı saatte uyanmaya özen gösterin,
14:51
no mattermadde whetherolup olmadığını
it's the weekdayhafta içi or the weekendhafta sonu.
244
879367
3061
ister hafta içi ister hafta sonu olsun.
14:54
RegularityDüzenlilik is kingkral,
245
882452
2745
Düzenlilik bu işin sırrı
14:57
and it will anchorÇapa your sleepuyku
246
885221
1961
ve uykunuzu düzene sokarak
14:59
and improveiyileştirmek the quantitymiktar
and the qualitykalite of that sleepuyku.
247
887206
3312
uykunuzun hem miktarını
hem de kalitesini artıracak.
15:04
The secondikinci is keep it coolgüzel.
248
892372
2682
İkincisi odayı serin tutun.
15:08
Your bodyvücut needsihtiyaçlar to dropdüşürmek
its coreçekirdek temperaturesıcaklık
249
896088
2427
Uykuya geçiş ve uykuda kalabilmek için
15:10
by about two to threeüç degreesderece
FahrenheitFahrenheit to initiatebaşlatmak sleepuyku
250
898539
4213
vücut ısısının iki ile üç derece
düşmesi lazım.
15:14
and then to staykalmak asleepuykuda,
251
902776
2080
15:16
and it's the reasonneden
you will always find it easierDaha kolay
252
904880
2492
Bu yüzden sıcak bir odaya kıyasla
15:19
to falldüşmek asleepuykuda in a roomoda that's too coldsoğuk
253
907396
2381
soğuk bir odada
daha rahat uykuya dalarsınız.
15:21
than too hotSıcak.
254
909801
1244
15:24
So aimamaç for a bedroomyatak odası temperaturesıcaklık
of around 65 degreesderece,
255
912013
3516
O yüzden oda ısısını
18 derece tutmaya çalışın.
15:27
or about 18 degreesderece CelsiusSantigrat.
256
915553
1954
15:29
That's going to be optimalEn iyi
for the sleepuyku of mostçoğu people.
257
917531
2767
Pek çok insanın uykusu için
bu optimal olacaktır.
15:34
And then finallyen sonunda,
in takingalma a stepadım back, then,
258
922446
3497
Ve nihayet bir adım geri adım atıyoruz,
15:37
what is the mission-criticalgörev açısından kritik
statementaçıklama here?
259
925967
3193
burada en önemli şey neydi?
15:42
Well, I think it mayMayıs ayı be this:
260
930771
2216
Sanırım şu olabilir:
15:45
sleepuyku, unfortunatelyne yazık ki,
is not an optionalisteğe bağlı lifestyleyaşam tarzı luxurylüks.
261
933011
5272
Ne yazık ki uyku seçmeli
bir hayat tarzı lüksü değil.
15:51
SleepUyku is a nonnegotiabletartışmaya açık
biologicalbiyolojik necessityzorunluluk.
262
939105
4547
Uyku, tartışması yapılamayacak
biyolojik bir gereklilik.
15:56
It is your life-supportyaşam desteği systemsistem,
263
944892
3591
Sizin yaşam destek sisteminiz
16:00
and it is MotherAnne Nature'sDoğa'nın
besten iyi effortçaba yethenüz at immortalityölümsüzlük.
264
948507
4634
ve doğanın ölümsüzlük adına
yapabildiği en iyi şey.
16:06
And the decimationDecimation of sleepuyku
throughoutboyunca industrializedEndüstrileşmiş nationsmilletler
265
954709
4516
Sanayileşen ülkelerde uykunun mahvedilmesi
16:11
is havingsahip olan a catastrophickatastrofik impactdarbe
on our healthsağlık, our wellnessSağlık,
266
959249
5217
sağlık ve refahımızın hatta çocuklarımızın
güvenliği ve eğitimi üzerinde
16:16
even the safetyemniyet and the educationEğitim
of our childrençocuklar.
267
964490
2666
felakete yol açabilecek etkiler doğuruyor.
16:20
It's a silentsessiz sleepuyku losskayıp epidemicsalgın,
268
968323
3016
Bu sessiz bir uyku kaybı salgını
16:23
and it's fasthızlı becomingolma one of the greatestEn büyük
publichalka açık healthsağlık challengeszorluklar
269
971363
3365
ve hızla 21. yüzyılda karşılaştığımız
16:26
that we faceyüz in the 21stst centuryyüzyıl.
270
974752
2722
en büyük kamu sağlığı
sorunlarından birine dönüşüyor.
16:32
I believe it is now time for us
to reclaimıslah our right
271
980294
5083
Bence artık tam bir gece uykusu
hakkımızı geri almamızın zamanı geldi,
16:37
to a fulltam night of sleepuyku,
272
985401
1471
16:40
and withoutolmadan embarrassmentsıkıntı
273
988012
2157
utanmadan
16:42
or that unfortunateşanssız stigmastigma of lazinesstembellik.
274
990193
3399
veya tembellik yargılamasından korkmadan.
16:46
And in doing so, we can be reunitedtekrar bir araya
with the mostçoğu powerfulgüçlü elixiriksir of life,
275
994638
5984
Bu şekilde en güçlü hayat iksiriyle
yeniden buluşabiliriz,
16:54
the Swissİsviçre ArmyOrdu knifebıçak
of healthsağlık, as it were.
276
1002038
2703
sağlığın çok amaçlı İsviçre çakısı gibi.
16:58
And with that soapboxsabun rantRant over,
277
1006667
2644
Bu konuşmamı da sonlandırırken
17:01
I will simplybasitçe say, good night, good luckşans,
278
1009335
2095
sadece iyi geceler, iyi şanslar diyeceğim
17:03
and aboveyukarıdaki all ...
279
1011454
1150
ve hepsinden ötesi...
17:06
I do hopeumut you sleepuyku well.
280
1014889
1762
Umarım iyi uyursunuz.
17:08
Thank you very much indeedaslında.
281
1016675
1358
Çok teşekkür ederim.
17:10
(ApplauseAlkış)
282
1018057
4531
(Alkışlar)
17:14
Thank you.
283
1022612
1158
Teşekkürler.
17:15
(ApplauseAlkış)
284
1023794
2842
(Alkışlar)
17:18
Thank you so much.
285
1026660
1543
Çok teşekkürler.
17:20
DavidDavid BielloBiello Russia: No, no, no.
StayKonaklama there for a secondikinci.
286
1028227
2743
David Biello: Hayır, hayır.
Orada bir dakika bekle.
17:22
Good job not runningkoşu away, thoughgerçi.
I appreciateanlamak that.
287
1030994
2552
Kaçmamakla iyi ettin, teşekkürler.
17:25
So that was terrifyingdehşet verici.
288
1033570
1244
Bu dehşet vericiydi.
17:26
MattMatt WalkerWalker: You're welcomeHoşgeldiniz.
DBDB: Yes, thank you, thank you.
289
1034838
3096
Matt Walker: Ben teşekkür ederim.
DB: Evet, teşekkürler.
17:30
SinceBeri we can't catchyakalamak up on sleepuyku,
what are we supposedsözde to do?
290
1038314
5176
Uykumuzu alamadığımıza göre
ne yapmamız gerekiyor?
17:35
What do we do when we're, like,
tossingsavurma and turningdöndürme in bedyatak lategeç at night
291
1043514
3532
Mesela gecenin bir vakti
yatakta dönüp duruyorsak
17:39
or doing shiftvardiya work or whateverher neyse elsebaşka?
292
1047070
3062
veya vardiyalı bir iş falan yapıyorsak?
17:42
MWMW: So you're right,
we can't catchyakalamak up on sleepuyku.
293
1050156
2341
MW: Doğru söylüyorsun,
uykumuzu alamıyoruz.
17:44
SleepUyku is not like the bankbanka.
294
1052521
1325
Uyku bir banka gibi değil.
17:45
You can't accumulatebiriktirmek a debtborç
295
1053870
2040
Kredi alıp daha sonra ödeyemiyorsunuz.
17:47
and then hopeumut to payödeme it off
at a latersonra pointpuan in time.
296
1055934
2692
17:50
I should alsoAyrıca noteNot the reasonneden
that it's so catastrophickatastrofik
297
1058650
3144
Bu kadar dehşet verici olan şey
sağlığımızı hızla bozuyor olması,
17:53
and that our healthsağlık
deterioratesbozulur so quicklyhızlı bir şekilde,
298
1061818
3054
17:56
first, it's because humaninsan beingsvarlıklar
are the only speciesTürler
299
1064896
2737
bunun birinci sebebi, biz insanlar
bilinçli bir şekilde
17:59
that deliberatelykasten deprivemahrum
themselveskendilerini of sleepuyku
300
1067657
2478
bir sebep yokken kendini uykudan
yoksun bırakan tek türüz.
18:02
for no apparentbelirgin reasonneden.
301
1070159
2389
18:04
DBDB: Because we're smartakıllı.
302
1072572
1152
DB: Çünkü zekiyiz.
18:05
MWMW: And I make that pointpuan
because it meansanlamına geliyor that MotherAnne NatureDoğa,
303
1073748
4825
MW: Bunu özellikle belirtiyorum,
çünkü doğa
18:10
throughoutboyunca the coursekurs of evolutionevrim,
304
1078597
1690
evrim tarihi boyunca
18:12
has never had to faceyüz the challengemeydan okuma
of this thing calleddenilen sleepuyku deprivationyoksunluk.
305
1080311
4303
uyku yoksunluğu denen bu şeyle
uğraşmak zorunda kalmadı.
18:17
So she's never developedgelişmiş a safetyemniyet net,
306
1085295
3412
O yüzden doğa uykuya karşı bir
güvenlik önlemi oluşturmadı
18:20
and that's why when you undersleepalt uyku,
307
1088731
2128
ve bu yüzden de yetersiz uyuduğunuzda
18:22
things just sortçeşit of implodeiçeriye doğru so quicklyhızlı bir şekilde,
bothher ikisi de withiniçinde the brainbeyin and the bodyvücut.
308
1090883
4334
her şey çok çabuk ortaya çıkıyor,
hem beyinde hem de vücutta.
18:27
So you just have to prioritizeöncelik.
309
1095241
2773
O yüzden bunu öncelik yapmanız lazım.
18:30
DBDB: OK, but tossingsavurma and turningdöndürme in bedyatak,
310
1098038
3302
DB: Pekâlâ, ama yatakta dönüp durmak
konusunda ne yapmalı?
18:33
what do I do?
311
1101364
1411
18:34
MWMW: So if you are stayingkalma in bedyatak
awakeuyanık for too long,
312
1102799
4619
MW: Yatakta çok uzun süre
uyanık kalıyorsanız
18:39
you should get out of bedyatak
and go to a differentfarklı roomoda
313
1107442
3253
yataktan çıkıp başka bir odaya gitmeli
ve başka bir şey yapmalısınız.
18:42
and do something differentfarklı.
314
1110719
1313
18:44
The reasonneden is because your brainbeyin
will very quicklyhızlı bir şekilde associateilişkilendirme your bedroomyatak odası
315
1112056
4321
Çünkü beyniniz yatak odanızı hemen
uyanıklık merkezi olarak algılayacak
18:48
with the placeyer of wakefulnessAnestezi (film),
316
1116401
2319
18:50
and you need to breakkırılma that associationbirleşme.
317
1118744
2689
ve sizin de bu algıyı kırmanız lazım.
18:53
So only returndönüş to bedyatak when you are sleepyuykulu,
318
1121457
2897
Sadece uykunuz geldiğinde yatağa dönün,
18:56
and that way you will relearnyeniden öğren
the associationbirleşme that you oncebir Zamanlar had,
319
1124378
3539
bu şekilde yatakla olan algınızı
yeniden öğrenebilirsiniz;
18:59
whichhangi is your bedyatak is the placeyer of sleepuyku.
320
1127941
2508
uyuma yeri olarak.
19:02
So the analogyanaloji would be,
321
1130473
1659
Buna bir benzetme şöyle olurdu;
19:04
you'dşimdi etsen never sitoturmak at the dinnerakşam yemegi tabletablo,
waitingbekleme to get hungry,
322
1132156
3576
yemek masasında oturup
acıkmayı beklemezsiniz,
19:07
so why would you lieYalan in bedyatak,
waitingbekleme to get sleepyuykulu?
323
1135756
2963
o zaman yatağın içinde yatıp
uykunuzun gelmesini de beklemeyin.
19:11
DBDB: Well, thank you for that wake-upuyandırma call.
324
1139548
2000
DB: Bizi uyandırdığın için teşekkürler.
19:13
Great job, MattMatt.
325
1141572
1169
Harika işti, Matt.
19:14
MWMW: You're very welcomeHoşgeldiniz.
Thank you very much.
326
1142765
2196
MW: Ben teşekkür ederim.
Translated by Cihan Ekmekçi
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Matt Walker - Sleep scientist, professor, author
Matt Walker is a brain scientist trying to understand why we sleep.

Why you should listen

Matt Walker's research examines the impact of sleep on human health and disease. He got his PhD from the Medical Research Council in London, UK, and subsequently became a Professor of Psychiatry at Harvard Medical School. He's currently a Professor of Neuroscience and Psychology at the University of California, Berkeley, and Director of the Center for Human Sleep Science.

Walker has received funding awards from the National Science Foundation and the National Institutes of Health, and he's a Kavli Fellow of the National Academy of Sciences. He has shared his research on the importance of sleep on television and radio outlets including CBS's "60 Minutes," National Geographic, NOVA Science, NRP and the BBC. He is the author of the international bestseller Why We Sleep.

More profile about the speaker
Matt Walker | Speaker | TED.com