ABOUT THE SPEAKER

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.

More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com

TED2014

Andrew Solomon: How the worst moments in our lives make us who we are

Andrew Solomon: Những thời khắc tồi tệ nhất làm nên con người chúng ta.

Filmed: 2014-03-12

Readability: 4.4

6,466,776 views

Nhà văn Andrew Solomon dành cả sự nghiệp kể về những khổ hạnh của người khác. Giờ đây, đi vào nội tâm của mình, ông đưa chúng ta trở về tuổi thơ dữ dội cũng như kể về những con người quả cảm mà ông đã gặp qua năm tháng. Qua bài nói chuyện cảm động, thiết tha đôi khi tếu táo, Solomon mạnh mẽ kêu gọi chúng ta hãy biến những bất hạnh lớn nhất trong cuộc đời mình thành những điều có ý nghĩa.

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

As a studentsinh viên of adversitynghịch cảnh,

0

749

3443

Là một người học
về nghịch cảnh

qua năm tháng,
tôi bị bất ngờ

00:16

I've been strucktấn công over the yearsnăm

1

4192

1508

00:17

by how some people

2

5700

1992

bởi cái cách mà một số người

00:19

with majorchính challengesthách thức

3

7692

1404

tiếp thêm sức mạnh

00:21

seemhình như to drawvẽ tranh strengthsức mạnh from them,

4

9096

3052

từ những thử thách
lớn lao mà họ phải đương đầu,

00:24

and I've heardnghe the popularphổ biến wisdomsự khôn ngoan

5

12148

1890

và tôi có biết châm ngôn

00:26

that that has to do with findingPhát hiện meaningÝ nghĩa.

6

14038

2329

liên quan tới việc
tìm kiếm ý nghĩa.

00:28

And for a long time,

7

16367

1655

Trong một thời kỳ dài,

00:30

I thought the meaningÝ nghĩa was out there,

8

18022

2509

tôi nghĩ ý nghĩa phải
nằm đâu đó ngoài kia,

00:32

some great truthsự thật waitingđang chờ đợi to be foundtìm.

9

20531

3013

một sự thật đang chờ
được tìm ra.

00:35

But over time, I've come to feel

10

23544

2559

Nhưng lần hồi, tôi
cảm thấy rằng

00:38

that the truthsự thật is irrelevantkhông liên quan.

11

26103

2024

sự thật
thì không liên quan.

00:40

We call it findingPhát hiện meaningÝ nghĩa,

12

28127

2589

Chúng ta gọi đó
là tìm kiếm ý nghĩa,

00:42

but we mightcó thể better call it forgingrèn kim loại meaningÝ nghĩa.

13

30716

4121

nhưng tôi nghĩ nên
gọi đó là tôi luyện ý nghĩa.

00:47

My last booksách was about how familiescác gia đình

14

34837

2076

Cuốn sách gần nhất
của tôi nói về thế nào

00:49

managequản lý to dealthỏa thuận with variousnhiều kindscác loại of challengingthách thức

15

36913

2924

các gia đình xử lý những
thách thức khác nhau

00:52

or unusualbất thường offspringcon cái,

16

39837

2075

hay những đứa con
bất bình thường,

00:54

and one of the mothersmẹ I interviewedphỏng vấn,

17

41912

2184

một bà mẹ có
hai con

00:56

who had two childrenbọn trẻ with
multiplenhiều severenghiêm trọng disabilitiesKhuyết tật,

18

44096

3179

bị nhiều khuyết tật nặng,

00:59

said to me, "People always give us

19

47275

2540

đã nói với tôi:
"Người ta hay nói

01:02

these little sayingslời hay ý đẹp like,

20

49815

1854

những câu như,

01:03

'God doesn't give you any
more than you can handlexử lý,'

21

51669

3828

"Chúa không bắt ta chịu đựng
quá khả năng mình"

01:07

but childrenbọn trẻ like ourscủa chúng tôi

22

55497

1511

nhưng con cái của chúng tôi

01:09

are not preordainedđược xác định trước as a giftquà tặng.

23

57008

4102

không được mặc định
là món quà cho cha mẹ.

01:13

They're a giftquà tặng because that's what we have chosenđã chọn."

24

61110

4936

Chúng nó là quà vì đó
là cái chúng tôi đã lựa chọn."

01:18

We make those choicessự lựa chọn all our livescuộc sống.

25

66046

4724

Chúng ta ra những quyết định
như thế suốt cuộc đời mình.

01:22

When I was in secondthứ hai gradecấp,

26

70770

2267

Hồi tôi học lớp hai,

01:25

BobbyBobby FinkelFinkel had a birthdaysinh nhật partybuổi tiệc

27

73037

2759

Bobby Finkle có một bữa tiệc
sinh nhật

01:27

and invitedđược mời everyonetất cả mọi người in our classlớp học but me.

28

75796

4525

và mời tất cả các bạn
trong lớp, trừ tôi.

01:32

My mothermẹ assumedgiả định there
had been some sortsắp xếp of errorlỗi,

29

80321

2216

Mẹ tôi cho là có một
sự nhầm lẫn nào đó,

01:34

and she calledgọi là MrsBà. FinkelFinkel,

30

82537

1897

và gọi bà Finkle,

01:36

who said that BobbyBobby didn't like me

31

84434

2339

bà ta trả lời rằng
Bobby không ưa gì tôi

01:38

and didn't want me at his partybuổi tiệc.

32

86773

3147

và không muốn tôi
đến dự tiệc của cậu ấy.

01:42

And that day, my mommẹ tooklấy me to the zoosở thú

33

89920

2927

Hôm đó, mẹ đưa tôi
đến sở thú

01:45

and out for a hotnóng bức fudgetin giờ chót sundaesundae.

34

92847

3020

và đi ăn kem sôcôla.

01:48

When I was in sevenththứ bảy gradecấp,

35

95867

1858

Hồi học lớp bảy,

01:49

one of the kidstrẻ em on my schooltrường học busxe buýt

36

97725

2325

một đứa nhóc đi cùng
xe buýt với tôi

01:52

nicknamedbiệt danh me "PercyPercy"

37

100050

1933

đã gán cho tôi
cái tên "Percy"

01:54

as a shorthandviết tắt for my demeanorthái độ,

38

101983

2693

như để châm chọc
bộ dạng của tôi

01:56

and sometimesđôi khi, he and his cohortđội quân

39

104676

3099

và đôi khi, nó và
đồng bọn

01:59

would chantca that provocationhành động khiêu khích

40

107775

2074

cứ hò reo câu đó
để trêu chọc tôi

02:02

the entiretoàn bộ schooltrường học busxe buýt ridedap xe,

41

109849

1869

suốt quãng thời gian
trên xe buýt

02:03

45 minutesphút up, 45 minutesphút back,

42

111718

3817

45 phút đi, 45 phút về,

02:07

"PercyPercy! PercyPercy! PercyPercy! PercyPercy!"

43

115535

4533

"Percy! Percy! Percy! Percy!"

02:12

When I was in eighththứ tám gradecấp,

44

120068

1980

Khi tôi học lớp 8,

02:14

our sciencekhoa học teachergiáo viên told us

45

122048

2647

giáo viên khoa học
dạy chúng tôi

02:16

that all maleNam giới homosexualsnhững người đồng tính

46

124695

1649

rằng tất cả những người
đồng tính nam

02:18

developphát triển, xây dựng fecalphân incontinencekhông kiểm soát

47

126344

2228

bị bệnh phân tự rò ra

02:20

because of the traumachấn thương to theirhọ analhậu môn sphinctercơ vòng.

48

128572

4407

vì bị đau cơ vòng hậu môn.

02:25

And I graduatedtốt nghiệp highcao schooltrường học

49

132979

1789

Tôi tốt nghiệp phổ thông

02:26

withoutkhông có ever going to the cafeteriaquán cà phê,

50

134768

2821

mà chưa hề ngồi
ở phòng ăn bao giờ,

02:29

where I would have satngồi with the girlscô gái

51

137589

1719

nếu ngồi với con gái

02:31

and been laughedcười at for doing so,

52

139308

2239

thế nào tôi cũng bị cười,

02:33

or satngồi with the boyscon trai

53

141547

1688

ngồi với con trai

02:35

and been laughedcười at for beingđang a boycon trai

54

143235

1635

thế nào cũng lại bị cười
vì tôi

02:37

who should be sittingngồi with the girlscô gái.

55

144870

2815

là đứa con trai đáng lẽ
phải ngồi với con gái.

02:39

I survivedsống sót that childhoodthời thơ ấu throughxuyên qua a mixpha trộn

56

147685

2873

Tôi đi qua tuổi thơ ấy,

02:42

of avoidancetránh and enduranceđộ bền.

57

150558

2539

vừa chịu đựng vừa lẩn tránh.

02:45

What I didn't know then,

58

153097

2118

Điều mà hồi đó tôi
không biết,

02:47

and do know now,

59

155215

1621

nhưng giờ thì biết,

02:49

is that avoidancetránh and enduranceđộ bền

60

156836

2387

là lẩn tránh và chịu đựng

02:51

can be the entrywaylối vào to forgingrèn kim loại meaningÝ nghĩa.

61

159223

4687

có thể là cửa ngõ
cho việc tôi luyện ý nghĩa.

02:56

After you've forgedgiả mạo meaningÝ nghĩa,

62

163910

2274

Sau khi đã tôi luyện,

02:58

you need to incorporatekết hợp that meaningÝ nghĩa

63

166184

2214

ta cần tìm cho ý nghĩa ấy

03:00

into a newMới identitydanh tính.

64

168398

2114

một danh tính mới.

03:02

You need to take the traumaschấn thương and make them partphần

65

170512

3368

Lấy cái đau đớn kia
và biến nó

03:06

of who you've come to be,

66

173880

2220

thành một phần con người ta,

03:08

and you need to foldgập lại the worsttệ nhất eventssự kiện of your life

67

176100

2745

gấp khúc những sự kiện
tồi tệ nhất đời

03:11

into a narrativetường thuật of triumphchiến thắng,

68

178845

2193

thành một câu chuyện
về chiến thắng,

03:13

evincingevincing a better selftự

69

181038

1884

trở thành một cá thể tốt hơn

03:15

in responsephản ứng to things that hurtđau.

70

182922

3549

khi đối mặt với những
điều gây tổn thương.

03:18

One of the other mothersmẹ I interviewedphỏng vấn

71

186471

1745

Một bà mẹ khác
mà tôi phỏng vấn

03:20

when I was workingđang làm việc on my booksách

72

188216

2152

trong quá trình viết
cuốn sách của mình

03:22

had been rapedhãm hiếp as an adolescentvị thành niên,

73

190368

2502

đã bị hiếp dâm từ hồi
thiếu niên,

03:25

and had a childđứa trẻ followingtiếp theo that rapehãm hiếp,

74

192870

2983

và có con từ sau
vụ hiếp dâm đó,

03:28

whichmà had thrownném away her careernghề nghiệp planscác kế hoạch

75

195853

2947

vụ hiếp dâm đã phá huỷ
những hoạch định sự nghiệp

03:31

and damagedhư hỏng all of her emotionalđa cảm relationshipscác mối quan hệ.

76

198800

4050

và làm hư hại những mối quan hệ
tình cảm của bà ấy.

03:35

But when I metgặp her, she was 50,

77

202850

3210

Nhưng khi tôi gặp bà,
bà đã 50 tuổi,

03:38

and I said to her,

78

206060

1216

tôi hỏi,

03:39

"Do you oftenthường xuyên think about the man who rapedhãm hiếp you?"

79

207276

2656

"Chị có hay nghĩ về
kẻ đã hiếp dâm mình không?"

03:42

And she said, "I used to think about him with angerSự phẫn nộ,

80

209932

4459

Bà ấy trả lời: "Tôi đã từng nghĩ
đến hắn ta trong giận dữ,

03:46

but now only with pityđiều đáng tiếc."

81

214391

2232

nhưng giờ chỉ là thương hại."

03:48

And I thought she meantý nghĩa pityđiều đáng tiếc because he was

82

216623

2261

Tôi nghĩ thương hại theo bà
vì lão kia

03:51

so unevolvedunevolved as to have donelàm xong this terriblekhủng khiếp thing.

83

218884

3692

quá mọi rợ đến nỗi phải
làm điều tệ hại thế kia.

03:54

And I said, "PityĐiều đáng tiếc?"

84

222576

1559

Tôi hỏi: "Thương hại à?"

03:56

And she said, "Yes,

85

224135

1575

Và bà ta trả lời:
"Vâng,

03:57

because he has a beautifulđẹp daughterCon gái

86

225710

2628

vì gã kia có một
đứa con gái đẹp

04:00

and two beautifulđẹp grandchildrencháu

87

228338

2235

và hai đứa cháu ngoại đẹp

04:02

and he doesn't know that, and I do.

88

230573

3778

và gã không biết điều đó,
trong khi tôi thì biết.

04:06

So as it turnslượt out, I'm the luckymay mắn one."

89

234351

5920

Thành thử, tôi là
người may mắn."

04:12

Some of our strugglescuộc đấu tranh are things we're bornsinh ra to:

90

240271

3312

Một vài khó khăn
là những thứ mà ta sinh ra đã có:

04:15

our gendergiới tính, our sexualitytình dục, our racecuộc đua, our disabilityngười Khuyết tật.

91

243583

5505

giới tính, bản năng giới tính,
chủng tộc, những khuyết tật.

04:21

And some are things that happenxảy ra to us:

92

249088

2233

Và có những khó khăn
xảy đến khi ta sống:

04:23

beingđang a politicalchính trị prisonertù nhân, beingđang a rapehãm hiếp victimnạn nhân,

93

251321

3856

là tù chính trị,
nạn nhân của hiếp dâm,

04:27

beingđang a KatrinaBão Katrina survivorngười sống sót.

94

255177

2193

là người sống sót
qua cơn bão Katrina.

04:29

IdentityDanh tính involvesliên quan enteringnhập a communitycộng đồng

95

257370

3285

Danh tính liên quan tới
việc bước vào một cộng đồng

04:32

to drawvẽ tranh strengthsức mạnh from that communitycộng đồng,

96

260655

2381

để lấy sức mạnh
từ cộng đồng ấy,

04:35

and to give strengthsức mạnh there too.

97

263036

2405

và tiếp sức
ngược trở lại.

04:37

It involvesliên quan substitutingthay thế "and" for "but" --

98

265441

4485

Nó liên quan tới việc
thay thế chữ "nhưng" bằng chữ "và" --

04:42

not "I am here but I have cancerung thư,"

99

269926

4349

không phải là
"Tôi ở đây nhưng tôi bị ung thư."

04:46

but ratherhơn, "I have cancerung thư and I am here."

100

274275

5289

mà là: "Tôi bị ung thư
và tôi ở đây."

04:51

When we're ashamedhổ thẹn,

101

279564

1804

Khi ta xấu hổ,

04:53

we can't tell our storiesnhững câu chuyện,

102

281368

1977

ta không thể kể
những câu chuyện của mình,

04:55

and storiesnhững câu chuyện are the foundationnền tảng of identitydanh tính.

103

283345

4829

và những câu chuyện
chính là nền tảng của danh tính.

05:00

ForgeGiả mạo meaningÝ nghĩa, buildxây dựng identitydanh tính,

104

288174

3767

Luyện nên ý nghĩa,
xây dựng danh tính,

05:04

forgegiả mạo meaningÝ nghĩa and buildxây dựng identitydanh tính.

105

291941

3739

Luyện nên ý nghĩa
và xây dựng danh tính.

05:07

That becameđã trở thành my mantrathần chú.

106

295680

2301

Đó đã trở thành
câu thần chú của tôi.

05:10

ForgingRèn kim loại meaningÝ nghĩa is about changingthay đổi yourselfbản thân bạn.

107

297981

3720

Tôi luyện ý nghĩa
là thay đổi bản thân.

05:13

BuildingXây dựng identitydanh tính is about changingthay đổi the worldthế giới.

108

301701

3446

Xây dựng danh tính
là thay đổi thế giới.

05:17

All of us with stigmatizedkỳ thị identitiesdanh tính

109

305147

2640

Chúng ta, những kẻ
có những danh tính bị bêu rếu

05:19

faceđối mặt this questioncâu hỏi dailyhằng ngày:

110

307787

1943

ngày ngày đối mặt với câu hỏi:

05:21

how much to accommodatechứa societyxã hội

111

309730

2352

ta nhẫn nhịn xã hội
đến nhường nào

05:24

by constrainingconstraining ourselveschúng ta,

112

312082

2191

bằng cách kiềm chế
bản thân

05:26

and how much to breakphá vỡ the limitsgiới hạn

113

314273

2826

và phá vỡ những giới hạn

05:29

of what constitutestạo thành a validcó hiệu lực life?

114

317099

2767

của những gì cấu thành một
cuộc sống đúng đắn?

05:32

ForgingRèn kim loại meaningÝ nghĩa and buildingTòa nhà identitydanh tính

115

319866

3514

Tôi luyện ý nghĩa và
xây dựng danh tính

05:35

does not make what was wrongsai rồi right.

116

323380

2767

không khiến cái sai lạc
trở nên đúng đắn.

05:38

It only makeslàm cho what was wrongsai rồi preciousquí.

117

326147

4674

Nó chỉ giúp những gì đã
sai lạc trở nên quý giá.

05:43

In JanuaryTháng một of this yearnăm,

118

330821

2203

Tháng một năm nay,

05:45

I wentđã đi to MyanmarMyanmar to interviewphỏng vấn politicalchính trị prisonerstù nhân,

119

333024

4329

tôi đi Myanmar phỏng vấn
các tù chính trị,

05:49

and I was surprisedngạc nhiên to find them lessít hơn bitterđắng

120

337353

2497

và tôi ngạc nhiên
khi thấy họ không cay đắng

05:52

than I'd anticipateddự kiến.

121

339850

1796

như mình tưởng.

05:53

MostHầu hết of them had knowinglycố ý committedcam kết

122

341646

1860

Phần lớn họ đã cố ý

05:55

the offensestội phạm that landedhạ cánh them in prisonnhà tù,

123

343506

2624

phạm những tội
khiến họ phải vào tù,

05:58

and they had walkedđi bộ in with theirhọ headsđầu heldđược tổ chức highcao,

124

346130

3284

họ bước vào tù với
tư thế ngẩng cao đầu,

06:01

and they walkedđi bộ out with theirhọ headsđầu

125

349414

2350

và ra ngoài,
nhiều năm sau đó

06:03

still heldđược tổ chức highcao, manynhiều yearsnăm latermột lát sau.

126

351764

3792

với đầu ngẩng cao.

06:07

DrTiến sĩ. MaMa ThidaThida, a leadingdẫn đầu humanNhân loại rightsquyền activistnhà hoạt động

127

355556

3206

Tiến sĩ Ma Thida, người đi đầu
trong đấu tranh nhân quyền

06:10

who had nearlyGần diedchết in prisonnhà tù

128

358762

1763

người đã suýt chết trong khám

06:12

and had spentđã bỏ ra manynhiều yearsnăm in solitaryđơn độc confinementgiam,

129

360525

2887

và đã trải qua nhiều năm
bị biệt giam,

06:15

told me she was gratefultri ân to her jailersjailers

130

363412

3448

nói rằng bà rất biết ơn
những viên cai ngục

06:19

for the time she had had to think,

131

366860

2935

vì thời gian mà bà đã có
để suy ngẫm,

06:21

for the wisdomsự khôn ngoan she had gainedđã đạt được,

132

369795

1771

vì sự khôn ngoan
mà bà nhận được,

06:23

for the chancecơ hội to honetrau dồi her meditationthiền định skillskỹ năng.

133

371566

4044

vì cơ hội đào luyện
những kỹ năng thiền của mình.

06:27

She had soughttìm kiếm meaningÝ nghĩa

134

375610

1567

Bà đã tìm kiếm ý nghĩa

06:29

and madethực hiện her travailTravail into a crucialquan trọng identitydanh tính.

135

377177

3883

và biến cơn gian truân
thành một phần danh tính cốt yếu.

06:33

But if the people I metgặp

136

381060

1827

Nếu những người
tôi gặp

06:35

were lessít hơn bitterđắng than I'd anticipateddự kiến

137

382887

2183

không cay đắng về
chuyện ở tù

06:37

about beingđang in prisonnhà tù,

138

385070

1600

như tôi đã nghĩ,

06:38

they were alsocũng thế lessít hơn thrilledkinh ngạc than I'd expectedkỳ vọng

139

386670

2864

thì họ lại cũng không
sung sướng về cuộc chấn hưng

06:41

about the reformcải cách processquá trình going on

140

389534

1983

ở đất nước mình

06:43

in theirhọ countryQuốc gia.

141

391517

1650

như tôi đã nghĩ trước đó.

06:45

MaMa ThidaThida said,

142

393167

1670

Ma Thida nói,

06:47

"We BurmeseMiến điện are notedlưu ý

143

394837

1645

"Người Miên chúng tôi
nổi tiếng về

06:48

for our tremendousto lớn graceân huệ underDưới pressuresức ép,

144

396482

3472

sự độ lượng khi
chịu đựng áp lực,

06:52

but we alsocũng thế have grievancekhiếu nại underDưới glamourquyến rũ,"

145

399954

4333

nhưng chúng tôi cũng có
sự sầu thảm dưới ánh hào quang,"

06:56

she said, "and the factthực tế that there have been

146

404287

2406

bà nói: "Và những thay đổi

06:58

these shiftsthay đổi and changesthay đổi

147

406693

1335

đã diễn ra
không xóa đi

07:00

doesn't erasetẩy xóa the continuingtiếp tục problemscác vấn đề

148

408028

2314

những vấn đề
vẫn còn đang tiếp diễn

07:02

in our societyxã hội

149

410342

1492

trong xã hội

07:04

that we learnedđã học to see so well

150

411834

2477

mà chúng tôi nhìn thấy
rất rõ ràng

07:06

while we were in prisonnhà tù."

151

414311

1934

khi còn ở trong tù."

07:08

And I understoodhiểu her to be sayingnói

152

416245

2159

Tôi hiểu ý bà,

07:10

that concessionsnhượng bộ confertrao only a little humanitynhân loại,

153

418404

3456

sự bàn giao chính quyền
chỉ mang lại một chút nhân văn,

07:14

where fullđầy humanitynhân loại is dueđến hạn,

154

421860

2258

trong khi người ta
cần nó được vẹn toàn,

07:16

that crumbsmẩu are not the sametương tự

155

424118

2248

lượm vụn bánh mì

07:18

as a placeđịa điểm at the tablebàn,

156

426366

2036

không giống như ngồi
ăn trên bàn,

07:20

whichmà is to say you can forgegiả mạo meaningÝ nghĩa

157

428402

2596

điều này có nghĩa là
bạn có thể tôi luyện ý nghĩa

07:23

and buildxây dựng identitydanh tính and still be madđiên as hellĐịa ngục.

158

430998

6440

và xây dựng danh tính
mà vẫn nổi cơn thịnh nộ.

07:29

I've never been rapedhãm hiếp,

159

437438

1664

Tôi chưa từng bị hãm hiếp,

07:31

and I've never been in anything
remotelyđiều khiển từ xa approachingtiếp cận

160

439102

3058

và chưa bao giờ trải qua
điều gì tương tự

07:34

a BurmeseMiến điện prisonnhà tù,

161

442160

1727

với nhà tù Miến Điện,

07:36

but as a gaygay AmericanNgười Mỹ,

162

443887

1884

nhưng là một
người Mỹ đồng tính,

07:37

I've experiencedcó kinh nghiệm prejudiceảnh hưởng and even hatredsự thù ghét,

163

445771

4034

tôi đã nếm mùi định kiến
thậm chí sự thù ghét,

07:42

and I've forgedgiả mạo meaningÝ nghĩa and I've builtđược xây dựng identitydanh tính,

164

449805

4542

và tôi đã luyện nên ý nghĩa
và xây dựng danh tính,

07:46

whichmà is a movedi chuyển I learnedđã học from people

165

454347

2349

một chuyển biến mà tôi
đã học được từ những người

07:48

who had experiencedcó kinh nghiệm farxa worsetệ hơn privationchính

166

456696

2522

đã kinh qua nỗi cô đơn

07:51

than I've ever knownnổi tiếng.

167

459218

2564

tồi tệ hơn bất kì
nỗi cô đơn nào mà tôi biết.

07:53

In my ownsở hữu adolescencetuổi vị thành niên,

168

461782

1667

Thời niên thiếu,

07:55

I wentđã đi to extremecực lengthsđộ dài to try to be straightthẳng.

169

463449

3492

tôi đã cố hết sức để
trở nên một giai thẳng.

07:59

I enrolledghi danh myselfriêng tôi in something calledgọi là

170

466941

1949

Tôi đăng ký
vào một chương trình

08:01

sexualtình dục surrogacyđẻ mướn therapytrị liệu,

171

468890

2161

gọi là liệu pháp
tình dục thay thế,

08:03

in whichmà people I was encouragedkhuyến khích to call doctorsbác sĩ

172

471051

3817

trong liệu pháp đó, những người
mà tôi được khuyến khích gọi là bác sĩ

08:07

prescribedquy định what I was encouragedkhuyến khích to call exercisesbài tập

173

474868

3839

kê cho tôi những thứ mà
tôi được khuyến khích gọi là bài tập

08:10

with womenđàn bà I was encouragedkhuyến khích to call surrogatesngười thay thế,

174

478707

3752

với người phụ nữ mà tôi được
khuyến khích gọi là người thay thế,

08:14

who were not exactlychính xác prostitutesgái mại dâm

175

482459

2491

họ không hẳn là
gái bán hoa

08:17

but who were alsocũng thế not exactlychính xác anything elsekhác.

176

484950

2925

nhưng chính xác cũng chả
à cái gì khác.

08:20

(LaughterTiếng cười)

177

487875

4483

(Cười)

08:24

My particularcụ thể favoriteyêu thích

178

492358

1717

Người mà tôi đặc biệt
yêu thích,

08:26

was a blondecô gái tóc vàng womanđàn bà from the DeepSâu SouthNam

179

494075

2305

một phụ nữ tóc vàng
đến từ miền Nam,

08:28

who eventuallycuối cùng admittedthừa nhận to me

180

496380

1861

đã lần hồi thú nhận
với tôi

08:30

that she was really a necrophiliacnecrophiliac

181

498241

2342

chị là người có chứng
loạn dâm với xác chết

08:32

and had takenLấy this jobviệc làm after she got in troublerắc rối

182

500583

2802

và đã đến nhận việc này
sau khi gặp rắc rối

08:35

down at the morguenhà xác.

183

503385

1945

tại nhà xác.

08:37

(LaughterTiếng cười)

184

505330

4156

(Cười)

08:43

These experienceskinh nghiệm eventuallycuối cùng allowedđược cho phép me to have

185

511476

2858

Những trải nghiệm này
dần dà cho phép tôi có được

08:46

some happyvui mừng physicalvật lý relationshipscác mối quan hệ with womenđàn bà,

186

514334

2789

một vài mối quan hệ thể xác
vui vẻ với đàn bà,

08:49

for whichmà I'm gratefultri ân,

187

517123

1518

tôi biết ơn về điều đó,

08:50

but I was at warchiến tranh with myselfriêng tôi,

188

518641

2724

nhưng tôi tranh chiến
với bản thân,

08:53

and I dugđào terriblekhủng khiếp woundsvết thương into my ownsở hữu psychetâm lý.

189

521365

4834

và đào những vết thương
tinh thần tồi tệ cho chính mình.

08:58

We don't seektìm kiếm the painfulđau đớn experienceskinh nghiệm

190

526199

3225

Chúng ta không tìm
đến những kinh nghiệm đau đớn

09:01

that hewHew our identitiesdanh tính,

191

529424

2676

khiến cho danh tính
của mình bị đốn hạ,

09:04

but we seektìm kiếm our identitiesdanh tính

192

532100

1810

mà tìm lấy
danh tính của mình

09:06

in the wakeđánh thức of painfulđau đớn experienceskinh nghiệm.

193

533910

3433

sau những kinh nghiệm
đau đớn.

09:09

We cannotkhông thể bearchịu a pointlessvô nghĩa tormentsự đau khổ,

194

537343

2886

Chúng ta không thể chịu đau đớn
một cách vô ích,

09:12

but we can endurechịu đựng great painđau đớn

195

540229

2500

nhưng chịu đựng chúng

09:14

if we believe that it's purposefulcó mục đích.

196

542729

3175

nếu tin rằng chúng
xảy ra là có mục đích.

09:18

EaseMột cách dễ dàng makeslàm cho lessít hơn of an impressionấn tượng on us

197

545904

2256

Ấn tượng mà sự dễ dàng
để lại cho chúng ta

09:20

than struggleđấu tranh.

198

548160

1483

không mạnh mẽ bằng
sự tranh chiến.

09:21

We could have been ourselveschúng ta withoutkhông có our delightsthú vị,

199

549643

2457

Chúng ta có thể là chính mình
dù không có niềm vui,

09:24

but not withoutkhông có the misfortunesrủi ro

200

552100

2276

nhưng không thể nếu
không có những bất hạnh

09:26

that drivelái xe our searchTìm kiếm for meaningÝ nghĩa.

201

554376

2831

lôi ta vào
cuộc tìm kiếm ý nghĩa.

09:29

"ThereforeDo đó, I take pleasurevui lòng in infirmitiesinfirmities,"

202

557207

3783

"Thế nên tôi tận hưởng
sự yếu đuối,"

09:33

StSt. PaulPaul wroteđã viết in SecondThứ hai CorinthiansGửi tín hữu Côrintô,

203

560990

2284

Sứ đồ Phao-lô viết trong
sách Cô-rinh-tô Thứ Nhì,

09:35

"for when I am weakYếu, then I am strongmạnh."

204

563274

4516

"vì khi tôi yếu đuối,
ấy là lúc tôi mạnh mẽ."

09:39

In 1988, I wentđã đi to MoscowMoscow

205

567790

2945

Năm 1988, tôi đến
Moscow

09:42

to interviewphỏng vấn artistsnghệ sĩ of the SovietLiên Xô undergroundngầm,

206

570735

3115

để phỏng vấn những
họa sĩ hoạt động ngầm ở Liên Xô

09:46

and I expectedkỳ vọng theirhọ work to be

207

573850

1873

và đồ rằng
tác phẩm của họ

09:47

dissidentbất đồng chính kiến and politicalchính trị.

208

575723

2454

sẽ mang màu sắc
chính trị chống đối.

09:50

But the radicalismradicalism in theirhọ work actuallythực ra layđặt nằm

209

578177

3058

Nhưng sự cấp tiến
trong tác phẩm của họ

09:53

in reinsertingreinserting humanitynhân loại into a societyxã hội

210

581235

2925

thực chất nằm ở việc
đưa nhân tính trở lại xã hội

09:56

that was annihilatingannihilating humanitynhân loại itselfchinh no,

211

584160

2183

đang tự mình hủy diệt nhân tính,

09:58

as, in some sensesgiác quan, RussianNga societyxã hội

212

586343

2788

như xã hội Nga hiện nay, về nhiều mặt,

10:01

is now doing again.

213

589131

1867

đang tái diễn nó.

10:03

One of the artistsnghệ sĩ I metgặp said to me,

214

590998

2587

Một nghệ sĩ đã nói với tôi:

10:05

"We were in trainingđào tạo to be not artistsnghệ sĩ but angelsThiên thần."

215

593585

4411

"Chúng tôi đang đào luyện để trở thành,
không phải nghệ sĩ, mà là thiên sứ."

10:10

In 1991, I wentđã đi back to see the artistsnghệ sĩ

216

597996

3155

Năm 1991, tôi trở lại thăm
các nghệ sĩ

10:13

I'd been writingviết about,

217

601151

1478

mà tôi đã viết về,

10:14

and I was with them duringsuốt trong the putschthay

218

602629

2149

và đã ở cùng với họ
trong cuộc nổi dậy

10:16

that endedđã kết thúc the SovietLiên Xô UnionLiên minh,

219

604778

1762

chấm dứt liên bang Xô Viết,

10:18

and they were amongtrong số the chiefgiám đốc organizersBan tổ chức

220

606540

2289

và họ là những
người đầu sỏ

10:21

of the resistancesức đề kháng to that putschthay.

221

608829

3026

chống lại cuộc nổi dậy đó.

10:24

And on the thirdthứ ba day of the putschthay,

222

611855

3419

Ngày thứ ba của
cuộc nổi dậy,

10:27

one of them suggestedgợi ý we walkđi bộ up to SmolenskayaSmolenskaya.

223

615274

3039

một trong số họ gợi ý đi
quảng trường Smolenskaya.

10:30

And we wentđã đi there,

224

618313

1282

Chúng tôi tới đó,

10:31

and we arrangedbố trí ourselveschúng ta in
fronttrước mặt of one of the barricadeschướng ngại vật,

225

619595

3259

và ngồi trước một
chướng ngại vật,

10:35

and a little while latermột lát sau,

226

622854

1758

một lúc sau,

10:36

a columncột of tanksxe tăng rolledcán up,

227

624612

2261

một đoàn tăng chạy đến,

10:39

and the soldierlính on the fronttrước mặt tankxe tăng said,

228

626873

2037

và người lính trên
chiếc xe tăng đi đầu nói:

10:41

"We have unconditionalvô điều kiện ordersđơn đặt hàng

229

628910

2204

"Chúng tôi nhận
mệnh lệnh

10:43

to destroyhủy hoại this barricadechướng ngại vật.

230

631114

1606

phải hủy diệt
chướng ngại vật này.

10:44

If you get out of the way,

231

632720

1655

Nếu các anh tránh đường,

10:46

we don't need to hurtđau you,

232

634375

1565

chúng tôi sẽ không
làm các anh bị thương,

10:48

but if you won'tsẽ không movedi chuyển, we'lltốt have no choicelựa chọn

233

635940

1878

nếu không,
chúng tôi sẽ không có

10:50

but to runchạy you down."

234

637818

1713

lựa chọn nào
ngoài việc ủi các anh."

10:51

And the artistsnghệ sĩ I was with said,

235

639531

1852

Những nghệ sĩ đi cùng tôi nói:

10:53

"Give us just a minutephút.

236

641383

1407

"Cho chúng tôi
một phút thôi.

10:54

Give us just a minutephút to tell you why we're here."

237

642790

4348

Xin cho một phút thôi
để giải thích tại sao chúng tôi ở đây."

10:59

And the soldierlính foldedgấp lại his armscánh tay,

238

647138

2056

Người lính khoanh tay lại,

11:01

and the artisthọa sĩ launchedđưa ra into a
JeffersonianJeffersonian panegyricpanegyric to democracydân chủ

239

649194

4600

và người nghệ sĩ bắt đầu
một bản tán tụng dân chủ kiểu Jefferson

11:05

suchnhư là as those of us who livetrực tiếp

240

653794

1858

mà chúng ta, những
người sống trong

11:07

in a JeffersonianJeffersonian democracydân chủ

241

655652

1921

một nền dân chủ kiểu
Jefferson,

11:09

would be hard-pressedcứng-ép to presenthiện tại.

242

657573

3295

cũng cảm thấy khó
để xướng lên.

11:13

And they wentđã đi on and on,

243

660868

1756

Họ thao thao bất tuyệt,

11:14

and the soldierlính watchedđã xem,

244

662624

2003

và người lính quan sát,

11:16

and then he satngồi there for a fullđầy minutephút

245

664627

1729

sau khi họ nói xong

11:18

after they were finishedđã kết thúc

246

666356

1504

anh ta còn ngồi đó một phút

11:20

and lookednhìn at us so bedraggledbedraggled in the rainmưa,

247

667860

2785

nhìn lũ chúng tôi ướt như chuột lột,

11:22

and said, "What you have said is truethật,

248

670645

3677

anh nói: "Cái các anh vừa nói
là đúng,

11:26

and we mustphải bowcây cung to the will of the people.

249

674322

3616

và chúng ta cần tôn trọn
ý nguyện của nhân dân.

11:30

If you'llbạn sẽ cleartrong sáng enoughđủ spacekhông gian for us to turnxoay around,

250

677938

2471

Nếu các anh dọn đủ chỗ để
bọn tôi quay đầu,

11:32

we'lltốt go back the way we cameđã đến."

251

680409

2454

chúng tôi sẽ quay đầu lại."

11:35

And that's what they did.

252

682863

2146

Và họ đã làm vậy đấy.

11:37

SometimesĐôi khi, forgingrèn kim loại meaningÝ nghĩa

253

685009

2218

Đôi khi,
tôi luyện ý nghĩa

11:39

can give you the vocabularytừ vựng you need

254

687227

2620

cho ta
từ vựng cần thiết

11:42

to fightchiến đấu for your ultimatetối hậu freedomsự tự do.

255

689847

3258

để đấu tranh cho
tự do tuyệt đối của mình.

11:45

RussiaLiên bang Nga awakenedđánh thức me to the lemonadenước chanh notionkhái niệm

256

693105

3155

Nước Nga khiến tôi tỉnh thức
về ý niệm nước chanh cho rằng

11:48

that oppressionáp bức breedsgiống the powerquyền lực to opposephản đối it,

257

696260

2554

áp bức tạo ra
sức mạnh chống lại chính nó,

11:51

and I graduallydần dần understoodhiểu that as the cornerstonenền tảng

258

698814

3426

và tôi đã lần hồi hiểu
đó là nền tảng

11:54

of identitydanh tính.

259

702240

1534

của danh tính.

11:55

It tooklấy identitydanh tính to rescuecứu hộ me from sadnessnỗi buồn.

260

703774

4685

Danh tính đã cứu tôi
khỏi sự buồn thảm.

12:00

The gaygay rightsquyền movementphong trào positsposits a worldthế giới

261

708459

2116

Cuộc vận động vì quyền
đồng tính đã ấn định

12:02

in whichmà my aberrancesaberrances are a victorychiến thắng.

262

710575

2851

một thế giới mà ở đó,
lầm lạc của tôi là chiến thắng.

12:05

IdentityDanh tính politicschính trị always workscông trinh on two frontsmặt trận:

263

713426

3628

Chính trị danh tính
luôn vận hành ở hai mặt trận:

12:09

to give prideniềm tự hào to people who have a givenđược conditionđiều kiện

264

717054

3055

trao tự hào cho những người có
hoàn cảnh hoặc tính chất

12:12

or characteristicđặc trưng,

265

720109

1457

đặc biệt nào đó,

12:13

and to causenguyên nhân the outsideở ngoài worldthế giới

266

721566

1676

và khiến cho thế giới
bên ngoài

12:15

to treatđãi suchnhư là people more gentlynhẹ nhàng and more kindlyvui lòng.

267

723242

3528

đối xử với những con người ấy
dịu dàng hơn, tốt bụng hơn.

12:18

Those are two totallyhoàn toàn separatetách rời enterprisesCác doanh nghiệp,

268

726770

3518

Đây là hai công cuộc riêng,

12:22

but progresstiến độ in eachmỗi spherequả cầu

269

730288

1825

nhưng tiến trình trong
mỗi phạm trù

12:24

reverberatesreverberates in the other.

270

732113

2359

ảnh hưởng lẫn nhau.

12:26

IdentityDanh tính politicschính trị can be narcissistictự yêu mình.

271

734472

3749

Chính trị danh tính
có thể mang tính tự mãn.

12:30

People extoltán dương a differenceSự khác biệt only because it's theirshọ.

272

738221

3328

Người ta tán dương sự khác biệt
bởi đó là khác biệt của họ.

12:33

People narrowhẹp the worldthế giới and functionchức năng

273

741549

2399

Người ta thu hẹp thế giới
và hoạt động

12:36

in discreterời rạc groupscác nhóm withoutkhông có empathyđồng cảm for one anotherkhác.

274

743948

3051

trong những nhóm riêng lẻ
mà không thông cảm cho nhau.

12:39

But properlyđúng understoodhiểu

275

746999

2485

Nhưng khi được hiểu đúng

12:41

and wiselykhôn ngoan practicedthực hành,

276

749484

1921

và thực hiện
một cách khôn ngoan,

12:43

identitydanh tính politicschính trị should expandmở rộng

277

751405

1991

chính trị danh tính
mở rộng đến ý niệm

12:45

our ideaý kiến of what it is to be humanNhân loại.

278

753396

2527

của chúng ta
về việc làm người.

12:48

IdentityDanh tính itselfchinh no

279

755923

1718

Danh tính tự nó

12:49

should be not a smugsmug labelnhãn

280

757641

2549

không nên
là một mẫu mã chảnh chọe

12:52

or a goldvàng medalHuy chương

281

760190

2084

hay một huy chương vàng

12:54

but a revolutionCuộc cách mạng.

282

762274

2473

mà là một cuộc cách mạng.

12:56

I would have had an easierdễ dàng hơn life if I were straightthẳng,

283

764747

3566

Tôi sẽ sống một đời sống
dễ dàng hơn nếu là giai thẳng,

13:00

but I would not be me,

284

768313

1797

nhưng tôi sẽ không
được là chính tôi,

13:02

and I now like beingđang myselfriêng tôi better

285

770110

2665

và giờ tôi thích
là chính mình

13:04

than the ideaý kiến of beingđang someonengười nào elsekhác,

286

772775

2053

hơn là một
người khác,

13:07

someonengười nào who, to be honestthật thà,

287

774828

1648

một người mà,
thành thực mà nói,

13:08

I have neithercũng không the optionTùy chọn of beingđang

288

776476

2084

tôi không có lựa chọn
để trở thành

13:10

norcũng không the abilitycó khả năng fullyđầy đủ to imaginetưởng tượng.

289

778560

2477

hay khả năng để
tượng tượng ra một cách đầy đủ.

13:13

But if you banishtrục xuất the dragonscon rồng,

290

781037

2152

Nếu xua đi những con rồng,

13:15

you banishtrục xuất the heroesanh hùng,

291

783189

2565

ta cũng xua đi
những vị anh hùng,

13:17

and we becometrở nên attachedđính kèm

292

785754

1541

và chúng ta
ràng buộc

13:19

to the heroicAnh hùng strainsự căng thẳng, quá tải in our ownsở hữu livescuộc sống.

293

787295

3128

cuộc đời mình
vào dòng dõi anh hùng.

13:22

I've sometimesđôi khi wonderedtự hỏi

294

790423

1281

Tôi đã đôi lần
tự hỏi

13:23

whetherliệu I could have ceasedchấm dứt
to hateghét bỏ that partphần of myselfriêng tôi

295

791704

2782

liệu tôi đã có thể
dừng ghét phần đó của mình

13:26

withoutkhông có gaygay pride'sniềm tự hào của technicolorTechnicolor fiestaFiesta,

296

794486

2581

nếu không có ngày hội
đa sắc của người đồng tính,

13:29

of whichmà this speechphát biểu is one manifestationbiểu hiện.

297

797067

4501

được thể hiện
qua bài diễn văn này.

13:33

I used to think I would know myselfriêng tôi to be maturetrưởng thành

298

801568

2897

Tôi từng nghĩ mình
sẽ là người trưởng thành

13:36

when I could simplyđơn giản be gaygay withoutkhông có emphasisnhấn mạnh,

299

804465

2854

khi biết làm người
đồng tính mà không to tiếng,

13:39

but the self-loathingtự sự không ưa of that periodgiai đoạn left a voidvoid,

300

807319

3909

nhưng sự gớm ghiếc bản thân từ
thời kỳ kia đã để lại khoảng trống,

13:43

and celebrationLễ kỷ niệm needsnhu cầu to filllấp đầy and overflowtràn it,

301

811228

3735

và cần sự hoan hỉ để đổ đầy tràn
khoảng trống ấy,

13:47

and even if I repaytrả nợ my privateriêng tư debtmón nợ of melancholyMelancholy,

302

814963

3694

kể cả khi tôi đã trả xong
món nợ u sầu,

13:50

there's still an outerbên ngoài worldthế giới of homophobiahomophobia

303

818657

2756

ngoài kia vẫn còn một thế giới
kỳ thị người đồng tính

13:53

that it will take decadesthập kỷ to addressđịa chỉ nhà.

304

821413

2889

cần hàng thập kỷ nữa
để giải quyết.

13:56

SomedayMột ngày nào đó, beingđang gaygay will be a simpleđơn giản factthực tế,

305

824302

3315

Một ngày kia, đồng tính nam
sẽ là một hiện thực đơn giản,

13:59

freemiễn phí of partybuổi tiệc hatsmũ and blamekhiển trách,

306

827617

2849

thoát khỏi những
bêu rếu,

14:02

but not yetchưa.

307

830466

1518

nhưng giờ thì chưa phải.

14:04

A friendngười bạn of minetôi who thought gaygay prideniềm tự hào

308

831984

2749

Một bạn của tôi, người cho rằng
sự cao ngạo

14:06

was gettingnhận được very carriedmang away with itselfchinh no,

309

834733

1914

của người đồng tính
đang đi quá trớn,

14:08

onceMột lần suggestedgợi ý that we organizetổ chức

310

836647

1564

một lần nọ đã đề xuất
tổ chức

14:10

Gayngười đồng tính nam HumilitySự khiêm nhường WeekTuần.

311

838211

2022

Tuần Đồng tính Khiêm tốn

14:12

(LaughterTiếng cười) (ApplauseVỗ tay)

312

840233

4467

(Cười) (Vỗ tay)

14:18

It's a great ideaý kiến,

313

846643

2195

Ý tưởng tuyệt vời,

14:21

but its time has not yetchưa come.

314

848838

2429

nhưng chưa đến
lúc thực hiện.

14:23

(LaughterTiếng cười)

315

851267

1985

(Cười)

14:25

And neutralitytính trung lập, whichmà seemsdường như to lienói dối

316

853252

2199

Và sự trung hòa,
cái dường như ở giũa

14:27

halfwaynửa chừng betweengiữa despairtuyệt vọng and celebrationLễ kỷ niệm,

317

855451

2754

tuyệt vọng và hoan hỉ,

14:30

is actuallythực ra the endgamekết thúc.

318

858205

3186

là nước đi cuối cùng.

14:33

In 29 statestiểu bang in the U.S.,

319

861391

2520

Tại 29 bang ở Mỹ,

14:36

I could legallyvề mặt pháp lý be firedBị sa thải or deniedtừ chối housingnhà ở

320

863911

3262

tôi có thể bị đuổi việc hay
từ chối đăng ký nhà ở

14:39

for beingđang gaygay.

321

867173

2166

vì là người đồng tính.

14:41

In RussiaLiên bang Nga, the anti-propagandacông tác tuyên truyền chống lawpháp luật

322

869339

2621

Ở Nga, luật chống
tuyên truyền

14:44

has led to people beingđang beatenđánh đập in the streetsđường phố.

323

871960

2977

đã dẫn đến việc người ta
bị đánh đập trên đường.

14:47

Twenty-sevenHai mươi bảy AfricanChâu Phi countriesquốc gia

324

874937

2056

Hai mươi bảy nước châu Phi

14:49

have passedthông qua lawspháp luật againstchống lại sodomykê gian,

325

876993

2898

đã thông qua đạo luật
cấm giao hợp hậu môn,

14:52

and in NigeriaNigeria, gaygay people can legallyvề mặt pháp lý

326

879891

2239

và ở Nigeria, người
đồng tính nam

14:54

be stonedném đá to deathtử vong,

327

882130

1458

có thể bị ném đá đến chết,

14:55

and lynchingslynchings have becometrở nên commonchung.

328

883588

2690

và việc xét xử không tòa án
đã trở nên phổ biến.

14:58

In SaudiẢ Rập Saudi ArabiaArabia recentlygần đây, two menđàn ông

329

886278

3090

Ở Saudi Arabia, hai người đàn ông

15:01

who had been caughtbắt in carnalCarnal actshành vi,

330

889368

1905

bị bắt quả tang
đang làm chuyện đồi bại,

15:03

were sentencedkết án to 7,000 lasheslông mi eachmỗi,

331

891273

4667

đã bị quất 7000 roi mỗi người,

15:08

and are now permanentlyvĩnh viễn disabledtàn tật as a resultkết quả.

332

895940

3399

và bị khuyết tật vĩnh viễn.

15:11

So who can forgegiả mạo meaningÝ nghĩa

333

899339

1871

Vậy làm thế có thể luyện nên
ý nghĩa

15:13

and buildxây dựng identitydanh tính?

334

901210

2780

và xây dựng danh tính
được cơ chứ ?

15:16

Gayngười đồng tính nam rightsquyền are not primarilychủ yếu marriagekết hôn rightsquyền,

335

903990

3327

Quyền đồng tính
không phải là quyền hôn phối,

15:19

and for the millionshàng triệu who livetrực tiếp in unacceptingunaccepting placesnơi

336

907317

2936

và với hàng triệu người
đang ở những nơi không ai chấp nhận

15:22

with no resourcestài nguyên,

337

910253

2177

mà không có
nguồn giúp đỡ nào,

15:24

dignityphẩm giá remainsvẫn còn elusivekhó nắm bắt.

338

912430

2480

phẩm giá vẫn còn là điều
lờ mờ, khó hiểu.

15:27

I am luckymay mắn to have forgedgiả mạo meaningÝ nghĩa

339

914910

3012

Tôi may mắn đã tôi luyện
được ý nghĩa

15:30

and builtđược xây dựng identitydanh tính,

340

917922

2066

và xây dựng danh tính của mình.

15:32

but that's still a rarehiếm privilegeđặc quyền,

341

919988

2297

Nhưng đó vẫn là một
đặc ân hiếm hoi,

15:34

and gaygay people deservexứng đáng more collectivelychung

342

922285

2829

và người đồng tính
xứng đáng có được công lý chung

15:37

than the crumbsmẩu of justiceSự công bằng.

343

925114

3436

hơn là những mảnh vụn
của công lý.

15:40

And yetchưa, everymỗi stepbậc thang forwardphía trước

344

928550

3051

Dầu vậy, mỗi bước tiến
về phía trước

15:43

is so sweetngọt.

345

931601

2066

vẫn là điều tốt đẹp.

15:45

In 2007, sixsáu yearsnăm after we metgặp,

346

933667

3654

Năm 2007, sau sáu năm
quen biết,

15:49

my partnercộng sự and I decidedquyết định

347

937321

2057

chồng tôi và tôi quyết định

15:51

to get marriedcưới nhau.

348

939378

1734

kết hôn.

15:53

MeetingCuộc họp JohnJohn had been the discoverykhám phá

349

941112

2182

Gặp được John là sự khám phá

15:55

of great happinesshạnh phúc

350

943294

1856

một niềm vui lớn lao

15:57

and alsocũng thế the eliminationloại bỏ of great unhappinessbất hạnh,

351

945150

3100

và cũng là sự xóa bỏ
của một niềm không vui lớn,

16:00

and sometimesđôi khi, I was so occupiedchiếm

352

948250

2614

đôi khi, tôi suy nghĩ nhiều

16:03

with the disappearancebiến mất of all that painđau đớn

353

950864

2501

về sự biến mất
của nỗi đau ấy

16:05

that I forgotquên mất about the joyvui sướng,

354

953365

2352

đến nỗi quên luôn
cả niềm vui,

16:07

whichmà was at first the lessít hơn
remarkableđáng chú ý partphần of it to me.

355

955717

3747

vốn lúc đầu là phần
không đáng kể lắm.

16:11

MarryingKết hôn was a way to declaretuyên bố our love

356

959464

2701

Cưới là cách để tuyên bố
tình yêu của chúng ta

16:14

as more a presencesự hiện diện than an absencevắng mặt.

357

962165

3986

hiện diện
chứ không khuất mặt.

16:18

MarriageHôn nhân soonSớm led us to childrenbọn trẻ,

358

966151

2452

Hôn nhân đã đưa chúng tôi
đến con cái,

16:20

and that meantý nghĩa newMới meaningsý nghĩa

359

968603

1607

có nghĩa là có
những ý nghĩa mới

16:22

and newMới identitiesdanh tính, ourscủa chúng tôi and theirshọ.

360

970210

4252

và những danh tính mới,
cho chúng tôi, cho các cháu.

16:26

I want my childrenbọn trẻ to be happyvui mừng,

361

974462

2927

Tôi muốn các con vui,

16:29

and I love them mostphần lớn achinglyachingly when they are sadbuồn.

362

977389

3781

Và tôi thương đến thắt ruột
khi các cháu buồn.

16:33

As a gaygay fathercha, I can teachdạy them

363

981170

2680

Là một ông bố đồng tính,
tôi có thể dạy các cháu

16:36

to ownsở hữu what is wrongsai rồi in theirhọ livescuộc sống,

364

983850

2677

sở hữu những gì bị coi
là sai lạc trong cuộc sống,

16:38

but I believe that if I succeedthành công

365

986527

1793

nhưng tôi tin
nếu mình thàng công

16:40

in shelteringbiếc them from adversitynghịch cảnh,

366

988320

2320

trong việc che chở các con
khỏi nghịch cảnh,

16:42

I will have failedthất bại as a parentcha mẹ.

367

990640

2890

tôi sẽ thất bại trong
việc làm cha.

16:45

A BuddhistPhật giáo scholarhọc giả I know onceMột lần explainedgiải thích to me

368

993530

3068

Một học giả Phật giáo
đã giải thích cho tôi

16:48

that WesternersNgười phương Tây mistakenlynhầm lẫn think

369

996598

1969

rằng người phương Tây
thường suy nghĩ sai lầm

16:50

that nirvananiết bàn is what arrivesđến

370

998567

2355

rằng niết bàn là cái

16:53

when all your woekhốn khổ is behindphía sau you

371

1000922

2743

xảy đến khi thù nghịch
đã ở lại sau lưng

16:55

and you have only blisshạnh phúc to look forwardphía trước to.

372

1003665

3239

và ta chỉ việc
chờ đón khoái lạc.

16:59

But he said that would not be nirvananiết bàn,

373

1006904

2165

Đó không phải là niết bàn,

17:01

because your blisshạnh phúc in the presenthiện tại

374

1009069

1510

bởi khoái lạc trong hiện tại

17:02

would always be shadowedbóng tối by the joyvui sướng from the pastquá khứ.

375

1010579

3999

sẽ luôn bị lu mờ bởi
niềm vui trong quá khứ.

17:06

NirvanaNiết Bàn, he said, is what you arriveđến nơi at

376

1014578

2830

Niết bàn, ông nói, là cái
mà ta đạt đến

17:09

when you have only blisshạnh phúc to look forwardphía trước to

377

1017408

2382

khi chỉ còn khoái lạc
để mong chờ

17:11

and find in what lookednhìn like sorrowsnỗi buồn

378

1019790

2483

và tìm những hạt giống
của niềm vui

17:14

the seedlingscây giống of your joyvui sướng.

379

1022273

2853

trong cái trông giống
như nỗi buồn.

17:17

And I sometimesđôi khi wonderngạc nhiên

380

1025126

1711

Đôi khi tôi tự hỏi

17:19

whetherliệu I could have foundtìm suchnhư là fulfillmentthực hiện

381

1026837

2393

liệu mình có thể tìm
được sự mãn nguyện ấy

17:21

in marriagekết hôn and childrenbọn trẻ

382

1029230

1462

trong hôn nhân và con cái

17:22

if they'dhọ muốn come more readilydễ dàng,

383

1030692

2053

nếu những thứ ấy
có lẽ đã đến

17:24

if I'd been straightthẳng in my youththiếu niên or were youngtrẻ now,

384

1032745

4025

một cách dễ dàng hơn,
nếu tôi là giai thẳng hay còn trai trẻ,

17:28

in eitherhoặc of whichmà casescác trường hợp this mightcó thể be easierdễ dàng hơn.

385

1036770

3422

ở bất cứ trường hợp nào,
điều trên sẽ là dễ thực hiện hơn.

17:32

PerhapsCó lẽ I could.

386

1040192

1579

Có lẽ tôi có thể.

17:33

PerhapsCó lẽ all the complexphức tạp imaginingtưởng tượng I've donelàm xong

387

1041771

2337

Có lẽ những tưởng tượng
phức tạp mà tôi có

17:36

could have been appliedáp dụng to other topicschủ đề.

388

1044108

2133

có thể đã được áp dụng vào
những lĩnh vực khác.

17:38

But if seekingtìm kiếm meaningÝ nghĩa

389

1046241

1640

Nhưng nếu việc
tìm kiếm ý nghĩa

17:40

mattersvấn đề more than findingPhát hiện meaningÝ nghĩa,

390

1047881

1857

quan trọng hơn việc
tìm ra ý nghĩa,

17:41

the questioncâu hỏi is not whetherliệu I'd be happierhạnh phúc hơn

391

1049738

3363

thì câu hỏi không phải là
liệu tôi đã có thể vui hơn

17:45

for havingđang có been bulliedbắt nạt,

392

1053101

1546

vì bị bắt nạt,

17:46

but whetherliệu assigningphân công meaningÝ nghĩa

393

1054647

1672

mà là, liệu việc
gán ý nghĩa

17:48

to those experienceskinh nghiệm

394

1056319

1735

cho những trải nghiệm đó

17:50

has madethực hiện me a better fathercha.

395

1058054

2416

có khiến tôi trở thành
một người cha tốt hơn.

17:52

I tendcó xu hướng to find the ecstasythuốc lắc hiddenẩn in ordinarybình thường joysniềm vui,

396

1060470

4008

Tôi thường tìm thấy khoái lạc
trong những niềm vui tầm thường,

17:56

because I did not expectchờ đợi those joysniềm vui

397

1064478

1959

vì tôi không coi
những niềm vui ấy

17:58

to be ordinarybình thường to me.

398

1066437

2528

là tầm thường
với mình.

18:01

I know manynhiều heterosexualsdị tính who have

399

1068965

1817

Tôi biết nhiều người dị tính

18:02

equallybằng nhau happyvui mừng marriageshôn nhân and familiescác gia đình,

400

1070782

2266

có hôn nhân và gia đình
hạnh phúc như tôi,

18:05

but gaygay marriagekết hôn is so breathtakinglybreathtakingly freshtươi,

401

1073048

2861

nhưng hôn nhân đồng tính
là một thứ hết sức mới mẻ

18:08

and gaygay familiescác gia đình so exhilaratinglyexhilaratingly newMới,

402

1075909

3304

và những gia đình đồng tính
quá đỗi mới lạ,

18:11

and I foundtìm meaningÝ nghĩa in that surprisesự ngạc nhiên.

403

1079213

4259

và tôi tìm thấy ý nghĩa
trong sự ngạc nhiên đó.

18:15

In OctoberTháng mười, it was my 50ththứ birthdaysinh nhật,

404

1083472

3438

Tôi mừng sinh nhật tuổi 50
hồi tháng Mười,

18:19

and my familygia đình organizedtổ chức a partybuổi tiệc for me,

405

1086910

3218

gia đình tôi chức
một bữa tiệc cho tôi,

18:22

and in the middleở giữa of it,

406

1090128

1489

và giữa buổi tiệc,

18:23

my sonCon trai said to my husbandngười chồng

407

1091617

1417

con trai tôi
nói với chồng tôi

18:25

that he wanted to make a speechphát biểu,

408

1093034

1666

rằng nó muốn phát biểu
một bài,

18:26

and JohnJohn said,

409

1094700

994

và John nói:

18:27

"GeorgeGeorge, you can't make a speechphát biểu. You're fourbốn."

410

1095694

4622

"George, con không được đọc diễn văn.
Con mới có bốn tuổi."

18:32

(LaughterTiếng cười)

411

1100316

1514

(Cười)

18:34

"Only GrandpaGrandpa and UncleChú DavidDavid and I

412

1101830

2336

"Chỉ ông, bác David và bố

18:36

are going to make speechesbài phát biểu tonighttối nay."

413

1104166

2049

mới đọc diễn văn tối nay thôi."

18:38

But GeorgeGeorge insistedkhăng khăng and insistedkhăng khăng,

414

1106215

2905

Nhưng George năn nỉ,

18:41

and finallycuối cùng, JohnJohn tooklấy him up to the microphonemicrophone,

415

1109120

3003

và cuối cùng, John đưa nó lên micro,

18:44

and GeorgeGeorge said very loudlylớn tiếng,

416

1112123

3056

George nói dõng dạc:

18:47

"LadiesPhụ nữ and gentlemenquý ông,

417

1115179

2444

"Thưa quý ông, quý bà,

18:49

mayTháng Năm I have your attentionchú ý please."

418

1117623

2582

làm ơn chú ý lắng nghe."

18:52

And everyonetất cả mọi người turnedquay around, startledgiật mình.

419

1120205

2715

Mọi người ngạc nhiên quay ra.

18:55

And GeorgeGeorge said,

420

1122920

2107

George phát biểu:

18:57

"I'm gladvui vẻ it's Daddy'sCủa bố birthdaysinh nhật.

421

1125027

2331

"Cháu rất vui vì hôm nay
là sinh nhật bố.

18:59

I'm gladvui vẻ we all get cakebánh ngọt.

422

1127358

3441

Cháu vui vì tất cả
được ăn bánh.

19:02

And daddyDaddy, if you were little,

423

1130799

3158

Và bố ạ, nếu bố còn nhỏ,

19:06

I'd be your friendngười bạn."

424

1133957

3267

con sẽ là bạn của bố."

19:09

And I thought — Thank you.

425

1137770

2831

Và tôi nghĩ - Cảm ơn con.

19:12

I thought that I was indebtedmắc nợ

426

1140601

2299

Tôi nghĩ tôi mắc nợ

19:15

even to BobbyBobby FinkelFinkel,

427

1142900

1795

cả Bobby Finkle,

19:16

because all those earliersớm hơn experienceskinh nghiệm

428

1144695

2737

vì tất cả những
trải nghiệm trước đó

19:19

were what had propelledđẩy me to this momentchốc lát,

429

1147432

2368

đã mang đến cho tôi
giờ khắc này,

19:22

and I was finallycuối cùng unconditionallyvô điều kiện gratefultri ân

430

1149800

2532

và cuối cùng tôi
biết ơn vô điều kiện

19:24

for a life I'd onceMột lần have donelàm xong anything to changethay đổi.

431

1152332

3775

cuộc đời mà trước đó tôi
đã làm tất cả để cố gắng thay đổi.

19:28

The gaygay activistnhà hoạt động HarveyHarvey MilkSữa

432

1156107

2045

Nhà hoạt động đồng tính
Harvey Milk, một lần

19:30

was onceMột lần askedyêu cầu by a youngertrẻ hơn gaygay man

433

1158152

2528

được phỏng vấn bởi một
người đồng tính nam trẻ

19:32

what he could do to help the movementphong trào,

434

1160680

2216

rằng anh ta cần làm gì
để giúp đỡ cuộc vận động,

19:35

and HarveyHarvey MilkSữa said,

435

1162896

1411

và Harvey Milk trả lời:

19:36

"Go out and tell someonengười nào."

436

1164307

2414

"Hãy đi và nói với ai đó."

19:38

There's always somebodycó ai who wants to confiscatetịch thu

437

1166721

2624

Luôn có ai đó muốn
tịch thu

19:41

our humanitynhân loại,

438

1169345

1605

nhân tính của chúng ta,

19:43

and there are always storiesnhững câu chuyện that restorephục hồi it.

439

1170950

2788

nhưng luôn luôn có
những câu chuyện để phục hồi.

19:45

If we livetrực tiếp out loudto tiếng,

440

1173738

1578

Nếu chúng ta sống
đúng với chính mình,

19:47

we can trouncetrounce the hatredsự thù ghét

441

1175316

1666

ta có thể đánh bại
sự thù ghét

19:49

and expandmở rộng everyone'smọi người livescuộc sống.

442

1176982

3414

và làm giàu thêm
cuộc sống của mọi người

19:52

ForgeGiả mạo meaningÝ nghĩa. BuildXây dựng identitydanh tính.

443

1180396

3624

Tôi luyện ý nghĩa.
Xây dựng danh tính.

19:56

ForgeGiả mạo meaningÝ nghĩa.

444

1184020

2073

Tôi luyện ý nghĩa.

19:58

BuildXây dựng identitydanh tính.

445

1186093

2747

Xây dựng danh tính.

20:01

And then invitemời gọi the worldthế giới

446

1188840

1798

Và hãy
mời thế giới

20:02

to sharechia sẻ your joyvui sướng.

447

1190638

1696

chung vui.

20:04

Thank you.

448

1192334

3246

Xin cảm ơn.

20:07

(ApplauseVỗ tay)

449

1195580

1426

(Vỗ tay)

20:09

Thank you. (ApplauseVỗ tay)

450

1197006

3077

Cảm ơn. (Vỗ tay)

20:12

Thank you. (ApplauseVỗ tay)

451

1200083

4099

Cảm ơn. (Vỗ tay)

20:16

Thank you. (ApplauseVỗ tay)

452

1204182

4000

Translated by Nam Nguyen Cong
Reviewed by Nhu PHAM

ABOUT THE SPEAKER

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.

More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Andrew Solomon: Những thời khắc tồi tệ nhất làm nên con người chúng ta. | TED Talk | TED.com