TED2017
Armando Azua-Bustos: The most Martian place on Earth
Armando Azua-Bustos: Nơi giống sao Hỏa nhất trên Trái Đất
Filmed:
Readability: 4
1,192,605 views
Làm thế nào bạn có thể nghiên cứu sao Hỏa mà không có một tàu vũ trụ? Đi đến nơi giống sao Hỏa nhất trên Trái Đất - sa mạc Atacama ở Chile. Nhà sinh vật học vũ trụ Armando Azua-Bustos lớn lên trong cảnh quan khô cằn và hiện đang nghiên cứu các dạng sống hiếm hoi đã thích nghi để tồn tại ở một số khu vực không có lượng mưa được báo cáo trong 400 năm qua. Khám phá khả năng tìm kiếm sự sống ở những nơi khác trong vũ trụ mà không cần rời khỏi hành tinh với cuộc nói chuyện ngắn, buồn cười này.
Armando Azua-Bustos - Astrobiologist
TED Fellow Armando Azua-Bustos studies how microbial life has adapted to survive in the Atacama Desert, the driest place on Earth. Full bio
TED Fellow Armando Azua-Bustos studies how microbial life has adapted to survive in the Atacama Desert, the driest place on Earth. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is a picture of a sunset on Mars
0
760
2816
Đây là bức tranh mặt trời mọc trên sao Hỏa
00:15
taken by NASA's Curiosity rover in 2013.
1
3600
3480
do xe thám hiểm Curiosity
của NASA chụp vào năm 2013.
của NASA chụp vào năm 2013.
Sao Hỏa là một hành tinh vô cùng lạnh,
00:19
Mars is a very cold planet,
2
7960
1856
00:21
flooded with high levels of UV radiation
3
9840
2256
đầy ắp các tia bức xạ UV cường độ cao
00:24
and extremely dry.
4
12120
1896
và vô cùng khô hạn.
00:26
In fact, Mars is considered
to be too dry for life as we know it.
to be too dry for life as we know it.
5
14040
4120
Như chúng ta biết, sao Hỏa được xem
là nơi quá khô hạn cho sự sống.
là nơi quá khô hạn cho sự sống.
Tôi là nhà sinh học vũ trụ.
00:30
I'm an astrobiologist.
6
18960
1216
00:32
I try to understand
the origin of life on Earth
the origin of life on Earth
7
20200
2896
Tôi cố gắng hiểu nguồn gốc
của cuộc sống trên Trái Đất
của cuộc sống trên Trái Đất
00:35
and the possibilities of finding life
8
23120
2216
và khả năng tìm kiếm cuộc sống
00:37
elsewhere in the universe.
9
25360
1240
ở nơi nào đó khác trong vũ trụ.
Có lúc mọi người hỏi tôi,
00:39
People sometimes ask me,
10
27400
1256
00:40
how can you be an astrobiologist
11
28680
2176
sao bạn có thể trở thành
nhà sinh học vũ trụ
nhà sinh học vũ trụ
00:42
if you don't have your own spaceship?
12
30880
1800
nếu bạn không có phi thuyền?
00:45
Well, what I do is that I study life
13
33640
2216
Điều tôi làm chính là
tôi nghiên cứu cuộc sống
tôi nghiên cứu cuộc sống
00:47
in those environments on Earth
14
35880
1976
trong các môi trường trên Trái Đất
00:49
that most closely resemble
other interesting places in the universe.
other interesting places in the universe.
15
37880
3320
mà gần giống với những nơi khác
trong vũ trụ nhất.
trong vũ trụ nhất.
Tất cả sự sống trên Trái Đất đều cần nước,
00:54
All life on Earth requires water,
16
42120
2456
trong nghiên cứu, tôi tập trung
vào mối quan hệ mật thiết
vào mối quan hệ mật thiết
00:56
so in my case I focus
on the intimate relationship
on the intimate relationship
17
44600
2536
00:59
between water and life
18
47160
1496
giữa nguồn nước và sự sống
01:00
in order to understand
19
48680
1576
để hiểu xem
01:02
if we could find life
in a planet as dry as Mars.
in a planet as dry as Mars.
20
50280
3240
liệu có thể tìm thấy sự sống
ở hành tinh khô cằn như sao Hỏa không?
ở hành tinh khô cằn như sao Hỏa không?
01:06
But since I do not have
the 2.5 billion dollars
the 2.5 billion dollars
21
54440
3536
Nhưng bởi vì tôi không có 2,5 tỉ đô-la
01:10
to send my own robot to Mars,
22
58000
2216
để gửi robot của mình lên sao Hỏa,
01:12
I study the most Martian place on Earth,
23
60240
2936
tôi nghiên cứu nơi giống
sao Hỏa nhất trên Trái Đất,
sao Hỏa nhất trên Trái Đất,
01:15
the Atacama Desert.
24
63200
1536
sa mạc Atacama.
01:16
Located in northern Chile,
25
64760
1656
Nằm ở phía bắc của nước Chi Lê,
01:18
it is the oldest
and driest desert on Earth.
and driest desert on Earth.
26
66440
3616
đây là sa mạc lâu đời
và khô nhất trên Trái Đất.
và khô nhất trên Trái Đất.
01:22
To give you an idea of how dry it is,
27
70080
1976
Để các bạn thấy được nó khô cằn ra sao,
01:24
consider here in Vancouver it rains
over 1,000 millimeters of rain every year.
over 1,000 millimeters of rain every year.
28
72080
5040
hãy xét ở Vancouver, nơi hàng năm
có lượng mưa hơn 1000 mi-li-mét.
có lượng mưa hơn 1000 mi-li-mét.
01:29
In the Atacama, there are places
with no reported rains
with no reported rains
29
77880
3616
Ở Atacama, có nhiều nơi
không ghi nhận cơn mưa nào
không ghi nhận cơn mưa nào
01:33
in the last 400 years.
30
81520
1800
trong 400 năm qua.
Làm thế nào tôi biết điều này?
01:36
How do I know this?
31
84880
1696
01:38
Well, because I was born
and raised in the Atacama --
and raised in the Atacama --
32
86600
3496
À, vì tôi được sinh ra và lớn lên ở đó --
01:42
(Laughter)
33
90120
1616
(Cười)
01:43
So I had a unique advantage
34
91760
2016
Cho nên tôi có lợi thế nhất định
01:45
when I started studying this desert.
35
93800
2040
khi bắt đầu nghiên cứu sa mạc này.
01:48
So let me tell you guys
a few fantastic examples
a few fantastic examples
36
96880
3536
Để tôi nói các bạn nghe vài ví dụ thú vị
01:52
he has found
37
100440
1656
mà cậu nhóc này đã tìm thấy
01:54
on how life has adapted
to live with almost no water at all.
to live with almost no water at all.
38
102120
3200
cách mà các sinh vật sống
thích nghi với việc không có nước.
thích nghi với việc không có nước.
Một trong những khám phá đầu tiên
của tôi là ở lối vào hang động
của tôi là ở lối vào hang động
01:58
One of my first findings
was in the entrance of a cave
was in the entrance of a cave
39
106640
2576
02:01
facing the Pacific Ocean.
40
109240
1736
đối diện Thái Bình Dương.
02:03
In this place, we reported
a new type of microalgae
a new type of microalgae
41
111000
3696
Ở nơi này, chúng tôi phát hiện
một loại vi tảo mới
một loại vi tảo mới
02:06
that grew only on top of the spiderwebs
that covered the cave entrance.
that covered the cave entrance.
42
114720
3920
chỉ mọc trên chỗ cao nhất của mạng nhện
phủ trên lối vào hang động.
phủ trên lối vào hang động.
02:11
Have you ever seen a spiderweb
early in the morning?
early in the morning?
43
119240
2520
Bạn có từng thấy mạng nhện
vào lúc sáng sớm chưa?
vào lúc sáng sớm chưa?
Nó phủ đầy sương,
02:15
It's covered with dew,
44
123200
1576
nên loại vi tảo này biết được rằng
để tiến hành quá trình quang hợp
để tiến hành quá trình quang hợp
02:16
so this microalgae learned
that in order to carry photosynthesis
that in order to carry photosynthesis
45
124800
3256
02:20
in the coast of the driest
desert on Earth,
desert on Earth,
46
128080
3016
dọc bờ của sa mạc
khô nhất trên Trái Đất,
khô nhất trên Trái Đất,
02:23
they could use the spiderwebs.
47
131120
1496
chúng có thể sử dụng mạng nhện.
02:24
So here they may access
the water from the fogs
the water from the fogs
48
132640
2416
Tại đây, chúng có thể nhận nước từ sương
02:27
that regularly cover
these areas in the morning.
these areas in the morning.
49
135080
2240
thường xuyên phủ kín
khu vực này vào buổi sáng.
khu vực này vào buổi sáng.
02:30
In another cave, we found
a different type of microalgae.
a different type of microalgae.
50
138640
2840
Trong hang động khác, chúng tôi
phát hiện một loại vi tảo khác.
phát hiện một loại vi tảo khác.
02:34
This one is able to use ocean mist
as a source of water,
as a source of water,
51
142120
4216
Loại này có thể dùng sương
của đại dương để làm nguồn nước,
của đại dương để làm nguồn nước,
02:38
and strikingly lives
in the very bottom of a cave,
in the very bottom of a cave,
52
146360
3136
và có sự sống mãnh liệt
dưới đáy sâu của hang động,
dưới đáy sâu của hang động,
02:41
so it has adapted to live
with less than 0.1 percent
with less than 0.1 percent
53
149520
3216
nó đã thích nghi để sinh tồn chỉ với 0,1%
02:44
of the amount of light
that regular plants need.
that regular plants need.
54
152760
3120
lượng ánh sáng mà cây trồng
bình thường cần.
bình thường cần.
Những kết quả như vậy
gợi ý cho tôi rằng trên sao Hỏa,
gợi ý cho tôi rằng trên sao Hỏa,
02:49
These type of findings
suggest to me that on Mars,
suggest to me that on Mars,
55
157000
3016
có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy sinh vật
biết quang hợp trong hang động.
biết quang hợp trong hang động.
02:52
we may find even
photosynthetic life inside caves.
photosynthetic life inside caves.
56
160040
2856
02:54
And by the way, that's me.
57
162920
1376
À với lại, đây là tôi.
02:56
(Laughter)
58
164320
2816
(Cười)
02:59
Now, for almost 15 years
this region of Yungay, discovered by NASA,
this region of Yungay, discovered by NASA,
59
167160
5736
Bây giờ, gần 15 năm vùng Yungay này
được NASA phát hiện ra,
được NASA phát hiện ra,
03:04
was thought to be
the driest place of this desert,
the driest place of this desert,
60
172920
3016
được cho là khu vực
khô cằn nhất sa mạc này,
khô cằn nhất sa mạc này,
03:07
but I knew that it was not.
61
175960
1736
nhưng tôi đã biết là không phải vậy.
03:09
How? You already know the answer.
62
177720
2376
Làm thế nào? Các bạn đã biết đáp án rồi.
03:12
Because I was born
and raised in this desert.
and raised in this desert.
63
180120
2216
Vì tôi được sinh ra và lớn lên
tại sa mạc này.
tại sa mạc này.
03:14
So I remembered that I
usually see fogs in Yungay,
usually see fogs in Yungay,
64
182360
4656
Cho nên, tôi nhớ tôi thường thấy
sương mù ở Yungay,
sương mù ở Yungay,
03:19
so after setting sensors
in a number of places,
in a number of places,
65
187040
2216
cho nên sau khi thiết lập
máy cảm biến ở một số nơi,
máy cảm biến ở một số nơi,
03:21
where I remember
never seeing fogs or clouds,
never seeing fogs or clouds,
66
189280
3056
tôi nhớ chưa từng thấy sương mù
hay đám mây nào,
hay đám mây nào,
tôi tìm thấy bốn địa điểm khác
khô cằn hơn Yungay,
khô cằn hơn Yungay,
03:24
I reported four other sites
much drier than Yungay,
much drier than Yungay,
67
192360
4016
vùng này, phía nam của Maria Elena,
03:28
with this one, María Elena South,
68
196400
2616
03:31
being the truly driest place on Earth,
69
199040
3456
trở thành nơi khô hạn nhất trên Trái Đất,
khô cằn như sao Hỏa,
03:34
as dry as Mars,
70
202520
1976
03:36
and amazingly, just a 15-minute ride
71
204520
2336
và thật ngạc nhiên,
chỉ cách 15 phút chạy xe
chỉ cách 15 phút chạy xe
từ thị trấn nhỏ tôi sinh ra.
03:38
from the small mining town
where I was born.
where I was born.
72
206880
2280
Trong cuộc nghiên cứu này,
chúng tôi cố tìm ra giới hạn khô cằn
chúng tôi cố tìm ra giới hạn khô cằn
03:42
Now, in this search, we were trying
to actually find the dry limit
to actually find the dry limit
73
210000
3416
03:45
for life on Earth,
74
213440
1216
cho sự sống trên Trái Đất,
nơi khô cằn đến nỗi không có
sinh vật nào tồn tại được.
sinh vật nào tồn tại được.
03:46
a place so dry that nothing
was able to survive in it.
was able to survive in it.
75
214680
3856
Như thậm chí ở đây, ẩn dưới mặt đất,
03:50
But even here, well hidden underground,
76
218560
2576
03:53
we found a number
of different microorganisms,
of different microorganisms,
77
221160
2416
chúng tôi đã tìm thấy
nhiều loại tảo vi khác nhau,
nhiều loại tảo vi khác nhau,
chúng gợi cho tôi rằng những nơi
khô cằn tương tự như sao Hỏa,
khô cằn tương tự như sao Hỏa,
03:55
which suggested to me
that similarly dry places, like Mars,
that similarly dry places, like Mars,
78
223600
3456
03:59
may be in inhabited.
79
227080
1200
có thể vẫn ở được.
04:01
We even have some preliminary evidences
80
229360
2296
Chúng tôi còn có nhiều bằng chứng sơ bộ
rằng những loại tảo vi này vẫn hoạt động,
04:03
that these microorganisms
may still be active
may still be active
81
231680
2536
trong tình trạng phơi khô,
04:06
in the desiccated state,
82
234240
1936
như những xác ướp
diễu hành quanh chúng tôi,
diễu hành quanh chúng tôi,
04:08
like walking mummies all around us,
83
236200
3816
và chúng có thể dùng tia UV
làm nguồn năng lượng.
làm nguồn năng lượng.
04:12
and that they may be using
UV radiation as a source of energy.
UV radiation as a source of energy.
84
240040
4120
04:16
If confirmed, this would have
a huge impact on our definition of life,
a huge impact on our definition of life,
85
244880
4576
Nếu được chứng minh, điều này
sẽ ảnh hưởng lớn tới định nghĩa sự sống,
sẽ ảnh hưởng lớn tới định nghĩa sự sống,
04:21
on how we look for life
elsewhere in the universe.
elsewhere in the universe.
86
249480
2520
cách chúng tìm kiếm sự sống
ở nơi nào đó trong vũ trụ.
ở nơi nào đó trong vũ trụ.
Nhờ có bầu khí quyển quang đãng,
vào năm 2020,
vào năm 2020,
04:24
Due to its clear skies, by 2020,
87
252760
3016
04:27
60 percent of the biggest
telescopes on Earth
telescopes on Earth
88
255800
2656
60% kính viển vọng lớn nhất Trái Đất
sẽ được đặt tại Atacama,
04:30
will be located in the Atacama,
89
258480
2216
và khi những người khác
đang tìm kiếm giữa các vì sao
đang tìm kiếm giữa các vì sao
04:32
and while everyone else
will be looking among the stars
will be looking among the stars
90
260720
2896
câu trả lời cho câu hỏi,
"Chúng ta có cô đơn không?"
"Chúng ta có cô đơn không?"
04:35
to answer the question, "Are we alone?"
91
263640
2240
Tôi sẽ tìm dưới mặt đất,
04:38
I will be looking down to the ground
92
266800
1896
04:40
searching for this same answer
93
268720
2576
tìm kiếm đáp án tương tự
ngay trên chiếc sân sau nhà mình.
04:43
in my own backyard.
94
271320
1200
04:44
Thank you.
95
272960
1216
Cảm ơn.
04:46
(Applause)
96
274200
3160
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Armando Azua-Bustos - AstrobiologistTED Fellow Armando Azua-Bustos studies how microbial life has adapted to survive in the Atacama Desert, the driest place on Earth.
Why you should listen
Astrobiologist Armando Azua-Bustos is the CEO of Atacama Biotech, where he's working to find and characterize species that are able to survive in the extreme conditions imposed by the Atacama Desert in Chile.
In the past few years, a range of different lifeforms have been discovered in the Atacama, showing fascinating adaptations to extremely low water availability, high UV radiation, high salinity and other environmental stresses. For these same reasons, the desert is considered as a good analog model of the planet Mars.
Azua-Bustos is a TED Fellow. He earned a PhD in molecular genetics and microbiology as well as an MSc in biological sciences and an MSc in biochemistry.
Armando Azua-Bustos | Speaker | TED.com