ABOUT THE SPEAKER
Patricia Ryan - Language teacher
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change.

Why you should listen

UK-born language teacher Patricia Ryan has spent most of the past 40 years teaching English in the countries of the Arabian Gulf.
She is currently teaching at Zayed University in Dubai, and studying for a second Masters degree in Law.

More profile about the speaker
Patricia Ryan | Speaker | TED.com
TEDxDubai

Patricia Ryan: Don't insist on English!

Patricia Ryan: Nie upierajmy się przy angielskim!

Filmed:
2,138,668 views

Na konferencji TED w Dubaju wieloletnia nauczycielka języka angielskiego Patricia Ryan stawia prowokujące pytanie: czy koncentracja świata na angielskim nie powstrzymuje rozpowszechniania wielkich idei w innych językach? (Przykład: co, jeśli Einstein musiałby zdać egzamin TOEFL?) Jest to pełna pasji obrona tłumaczenia i dzielenia się pomysłami.
- Language teacher
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I know what you're thinkingmyślący.
0
1000
2000
Wiem, co sobie myślicie.
00:18
You think I've lostStracony my way,
1
3000
2000
Że zgubiłam drogę
00:20
and somebody'sczyjś going to come on the stageetap in a minutechwila
2
5000
2000
i ktoś za chwilę wejdzie na scenę,
00:22
and guideprzewodnik me gentlydelikatnie back to my seatsiedzenie.
3
7000
2000
by taktownie zaprowadzić mnie za swoje miejsce.
00:24
(ApplauseAplauz)
4
9000
6000
(Brawa)
00:30
I get that all the time in DubaiDubaj.
5
15000
3000
Często mi się do przydarza w Dubaju.
00:33
"Here on holidaywakacje are you, deardrogi?"
6
18000
2000
"Czy kochana pani jest na urlopie?"
00:35
(LaughterŚmiech)
7
20000
2000
(Śmiech)
00:37
"Come to visitodwiedzić the childrendzieci?
8
22000
3000
"W odwiedzinach u dzieci?"
00:40
How long are you stayingprzebywający?"
9
25000
2000
"Jak długo pani zostaje?"
00:42
Well actuallytak właściwie, I hopenadzieja for a while longerdłużej yetjeszcze.
10
27000
3000
Cóż, mam nadzieję, że jeszcze przez jakiś czas.
00:45
I have been livingżycie and teachingnauczanie in the GulfZatoka
11
30000
3000
Mieszkam i pracuję jako nauczycielka w Zatoce Perskiej
00:48
for over 30 yearslat.
12
33000
2000
od 30 lat.
00:50
(ApplauseAplauz)
13
35000
4000
(Brawa)
00:54
And in that time, I have seenwidziany a lot of changeszmiany.
14
39000
4000
Przez ten czas byłam światkiem wielu zmian.
00:58
Now that statisticStatystyczny
15
43000
2000
Ich ilość
01:00
is quitecałkiem shockingwstrząsający.
16
45000
2000
jest dość zaskakująca.
01:02
And I want to talk to you todaydzisiaj
17
47000
2000
Zamierzam dziś mówić
01:04
about languagejęzyk lossutrata
18
49000
2000
o utracie języków
01:06
and the globalizationglobalizacja of EnglishAngielski.
19
51000
3000
i globalizacji angielskiego.
01:09
I want to tell you about my friendprzyjaciel
20
54000
2000
Chcę wam opowiedzieć o mojej przyjaciółce,
01:11
who was teachingnauczanie EnglishAngielski to adultsdorośli ludzie in AbuAbu DhabiZabi.
21
56000
3000
uczącej dorosłych angielskiego w Abu Dhabi.
01:14
And one fine day,
22
59000
2000
Otóż pewnego dnia
01:16
she decidedzdecydowany to take them into the gardenogród
23
61000
2000
postanowiła zabrać ich do ogrodu,
01:18
to teachnauczać them some natureNatura vocabularysłownictwo.
24
63000
2000
żeby nauczyć ich słownictwa przyrodniczego.
01:20
But it was she who endedzakończyło się up learninguczenie się
25
65000
2000
Ale w rezultacie to ona nauczyła się
01:22
all the ArabicArabski wordssłowa for the locallokalny plantsrośliny,
26
67000
2000
wszystkich arabskich nazw lokalnych roślin
01:24
as well as theirich usesużywa --
27
69000
2000
oraz ich zastosowań –
01:26
medicinalleczniczego usesużywa, cosmeticskosmetyki,
28
71000
3000
w medycynie, kosmetykach,
01:29
cookinggotowanie, herbalziołowe.
29
74000
3000
kuchni i zielarstwie.
01:32
How did those studentsstudenci get all that knowledgewiedza, umiejętności?
30
77000
2000
Jak jej uczniowie zdobyli tę wiedzę?
01:34
Of coursekurs, from theirich grandparentsdziadkowie
31
79000
2000
Oczywiście, od swoich dziadków,
01:36
and even theirich great-grandparentspradziadków.
32
81000
3000
czy nawet pradziadków.
01:39
It's not necessaryniezbędny to tell you how importantważny it is
33
84000
3000
Nie muszę wam mówić, jak ważna jest
01:42
to be ablezdolny to communicatekomunikować się
34
87000
2000
komunikacja
01:44
acrossprzez generationspokolenia.
35
89000
2000
międzypokoleniowa.
01:46
But sadlyNiestety, todaydzisiaj,
36
91000
2000
Jednak obecnie, niestety,
01:48
languagesJęzyki are dyingumierający
37
93000
2000
języki wymierają
01:50
at an unprecedentedbez precedensu rateoceniać.
38
95000
2000
w bezprecedensowym tempie.
01:52
A languagejęzyk diesumiera everykażdy 14 daysdni.
39
97000
3000
Co 14 dni umiera jakiś język.
01:56
Now, at the samepodobnie time,
40
101000
2000
A jednocześnie
01:58
EnglishAngielski is the undisputedniekwestionowanym globalświatowy languagejęzyk.
41
103000
2000
angielski bezdyskusyjnie jest językiem globalnym.
02:00
Could there be a connectionpołączenie?
42
105000
2000
Czy może to mieć jakiś związek?
02:02
Well I don't know.
43
107000
2000
Cóż, nie wiem.
02:04
But I do know that I've seenwidziany a lot of changeszmiany.
44
109000
3000
Ale wiem, że widziałam wiele zmian.
02:07
When I first cameoprawa ołowiana witrażu out to the GulfZatoka, I cameoprawa ołowiana witrażu to KuwaitKuwejt
45
112000
3000
Gdy pierwszy raz przyjechałam do Zatoki, byłam w Kuwejcie
02:10
in the daysdni when it was still a hardshiptrud poststanowisko.
46
115000
3000
w czasie, gdy była to praca w trudnych warunkach.
02:13
ActuallyFaktycznie, not that long agotemu.
47
118000
2000
Właściwie nie tak dawno temu.
02:15
That is a little bitkawałek too earlywcześnie.
48
120000
3000
Czyli nieco za wcześnie.
02:18
But neverthelessNiemniej jednak,
49
123000
2000
W każdym razie
02:20
I was recruitedrekrutowani by the BritishBrytyjskie CouncilRady,
50
125000
2000
zatrudnił mnie British Council
02:22
alongwzdłuż with about 25 other teachersnauczyciele.
51
127000
2000
razem z około 25 innych nauczycieli.
02:24
And we were the first non-Muslimsnie muzułmanów
52
129000
2000
Byliśmy pierwszymi niemuzułmanami
02:26
to teachnauczać in the statestan schoolsszkoły there in KuwaitKuwejt.
53
131000
3000
uczącymi w państwowych szkołach w Kuwejcie.
02:29
We were broughtprzyniósł to teachnauczać EnglishAngielski
54
134000
2000
Sprowadzono nas, by uczyć angielskiego,
02:31
because the governmentrząd wanted to modernizemodernizacji the countrykraj
55
136000
4000
ponieważ rząd chciał modernizować kraj
02:35
and to empowerumożliwiać the citizensobywatele throughprzez educationEdukacja.
56
140000
3000
i dać obywatelom więcej możliwości przez edukację.
02:38
And of coursekurs, the U.K. benefitedskorzystało
57
143000
2000
Oczywiście, Wielka Brytania czerpała korzyści
02:40
from some of that lovelyśliczny oilolej wealthbogactwo.
58
145000
3000
z tego wspaniałego bogactwa ropy.
02:43
Okay.
59
148000
2000
Dobrze.
02:45
Now this is the majorpoważny changezmiana that I've seenwidziany --
60
150000
3000
To była pierwsza zmiana, którą zauważyłam –
02:48
how teachingnauczanie EnglishAngielski
61
153000
2000
jak nauczanie angielskiego
02:50
has morphedMorfed
62
155000
2000
stało się,
02:52
from beingistota a mutuallywzajemnie beneficialkorzystne practicećwiczyć
63
157000
4000
z praktyki korzystnej dla obu stron,
02:56
to becomingtwarzowy a massivemasywny internationalmiędzynarodowy businessbiznes that it is todaydzisiaj.
64
161000
3000
olbrzymim międzynarodowym biznesem, jakim jest dzisiaj.
02:59
No longerdłużej just a foreignobcy languagejęzyk on the schoolszkoła curriculumprogram,
65
164000
4000
Już nie tylko językiem obcym w programie szkół
03:03
and no longerdłużej the solepodeszwa domaindomena
66
168000
2000
i już nie domeną
03:05
of mothermama EnglandAnglia,
67
170000
2000
jedynie matki Anglii.
03:07
it has becomestają się a bandwagonZwycięzcy
68
172000
2000
Stało się przedsięwzięciem przynoszącym zyski
03:09
for everykażdy English-speakingZnajomością języka angielskiego nationnaród on earthZiemia.
69
174000
3000
każdemu anglojęzycznemu narodowi na ziemi.
03:12
And why not?
70
177000
2000
I czemu nie?
03:14
After all, the bestNajlepiej educationEdukacja --
71
179000
3000
W końcu najlepsze wykształcenie –
03:17
accordingwedług to the latestnajnowszy WorldŚwiat UniversityUniwersytet RankingsRankingi --
72
182000
3000
według ostatnich rankingów uniwersytów świata –
03:20
is to be founduznany in the universitiesuniwersytety
73
185000
2000
dają uniwersytety
03:22
of the U.K. and the U.S.
74
187000
4000
Wielkiej Brytanii i USA.
03:26
So everybodywszyscy wants to have an EnglishAngielski educationEdukacja, naturallynaturalnie.
75
191000
4000
Zatem każdy, naturalnie, chce mieć anglojęzyczne wykształcenie.
03:30
But if you're not a nativeojczysty speakergłośnik,
76
195000
2000
Ale jeśli nie jest się rodzimym użytkownikiem języka,
03:32
you have to passprzechodzić a testtest.
77
197000
2000
trzeba zdać test.
03:34
Now can it be right
78
199000
2000
Ale czy to w porządku,
03:36
to rejectodrzucić a studentstudent
79
201000
2000
odrzucić studenta
03:38
on linguisticlingwistyczny abilityzdolność alonesam?
80
203000
2000
tylko na podstawie jego umiejętności językowych?
03:40
PerhapsByć może you have a computerkomputer scientistnaukowiec
81
205000
2000
Może mamy do czynienia z informatykiem-naukowcem,
03:42
who'skto jest a geniusgeniusz.
82
207000
2000
który jest geniuszem.
03:44
Would he need the samepodobnie languagejęzyk as a lawyerprawnik, for exampleprzykład?
83
209000
3000
Czy musi on znać język tak samo jak na przykład prawnik?
03:47
Well, I don't think so.
84
212000
3000
Nie wydaje mi się.
03:51
We EnglishAngielski teachersnauczyciele rejectodrzucić them all the time.
85
216000
3000
My, nauczyciele angielskiego, odrzucamy ich nieustannie.
03:54
We put a stop signznak,
86
219000
2000
Stawiamy znak „Stop”
03:56
and we stop them in theirich tracksutwory.
87
221000
2000
i zatrzymujemy ich w przedbiegach.
03:58
They can't pursuekontynuować theirich dreamśnić any longerdłużej,
88
223000
2000
Nie mogą podążać za swoimi marzeniami,
04:00
'tilTIL they get EnglishAngielski.
89
225000
3000
dopóki nie nauczą się angielskiego.
04:04
Now let me put it this way:
90
229000
3000
Pozwólcie, że ujmę to w ten sposób:
04:07
if I metspotkał a monolingualjednojęzyczne DutchHolenderski speakergłośnik
91
232000
4000
jeśli spotkalibyśmy jednojęzycznego Holendra,
04:11
who had the curelekarstwo for cancernowotwór,
92
236000
2000
mającego lekarstwo na raka,
04:13
would I stop him from enteringwstępowanie my BritishBrytyjskie UniversityUniwersytet?
93
238000
3000
czy zamknęlibyśmu mu drogę do pracy na brytyjskim uniwersytecie?
04:16
I don't think so.
94
241000
2000
Nie sądzę.
04:18
But indeedw rzeczy samej, that is exactlydokładnie what we do.
95
243000
3000
Ale tak naprawdę właśnie to robimy.
04:21
We EnglishAngielski teachersnauczyciele are the gatekeepersStrażnicy.
96
246000
3000
My, nauczyciele angielskiego, jesteśmy strażnikami wejścia.
04:24
And you have to satisfyusatysfakcjonować us first
97
249000
3000
Najpierw musicie nas przekonać,
04:27
that your EnglishAngielski is good enoughdość.
98
252000
3000
że wasz angielski jest wystarczająco dobry.
04:31
Now it can be dangerousniebezpieczny
99
256000
2000
Może to być zbyt niebezpieczne,
04:33
to give too much powermoc
100
258000
3000
dać zbyt dużo władzy
04:36
to a narrowwąska segmentczłon of societyspołeczeństwo.
101
261000
2000
wąskiej grupie społeczeństwa.
04:38
Maybe the barrierbariera would be too universaluniwersalny.
102
263000
3000
Może taka bariera byłaby zbyt uniwersalna.
04:41
Okay.
103
266000
2000
Dobrze.
04:43
"But," I hearsłyszeć you say,
104
268000
3000
„Ale – jak pewnie sobie myślicie –
04:46
"what about the researchBadania?
105
271000
2000
- co z dostępem do badań?
04:48
It's all in EnglishAngielski."
106
273000
2000
Wszystko jest po angielsku.”
04:50
So the booksksiążki are in EnglishAngielski,
107
275000
2000
Tak, książki są po angielsku,
04:52
the journalsczasopism are doneGotowe in EnglishAngielski,
108
277000
2000
czasopisma naukowe po angielsku,
04:54
but that is a self-fulfillingsamospełniające prophecyproroctwo.
109
279000
3000
ale to samospełniające się proroctwo.
04:57
It feedskanały the EnglishAngielski requirementwymaganie.
110
282000
2000
Jest pożywką dla wymagania znajomości angielskiego.
04:59
And so it goesidzie on.
111
284000
2000
I koło się toczy.
05:01
I askzapytać you, what happenedstało się to translationtłumaczenie?
112
286000
3000
A ja chcę zapytać, co się stało z tłumaczeniem?
05:04
If you think about the IslamicIslamska GoldenZłoty AgeWiek,
113
289000
4000
Jeśli pomyślimy o Złotym Wieku Islamu,
05:08
there was lots of translationtłumaczenie then.
114
293000
3000
dużo wtedy tłumaczono.
05:11
They translatedprzetłumaczony from LatinŁaciński and GreekGrecki
115
296000
3000
Tłumaczono z łaciny i greki
05:14
into ArabicArabski, into PersianPerski,
116
299000
2000
na arabski, perski
05:16
and then it was translatedprzetłumaczony on
117
301000
2000
i dalej
05:18
into the GermanicGermańskie languagesJęzyki of EuropeEuropy
118
303000
2000
na germańskie języki Europy
05:20
and the RomanceRomans languagesJęzyki.
119
305000
2000
i języki romańskie.
05:22
And so lightlekki shoneświeciło uponna the DarkCiemne AgesWieku of EuropeEuropy.
120
307000
4000
W ten sposób światło świeciło na Ciemne Wieki Europy.
05:27
Now don't get me wrongźle;
121
312000
2000
Nie zrozumcie mnie źle.
05:29
I am not againstprzeciwko teachingnauczanie EnglishAngielski,
122
314000
2000
Nie jestem przeciwniczką uczenia angielskiego,
05:31
all you EnglishAngielski teachersnauczyciele out there.
123
316000
2000
drodzy nauczyciele angielskiego na całym świecie.
05:33
I love it that we have a globalświatowy languagejęzyk.
124
318000
2000
To wspaniałe, że mamy globalny język.
05:35
We need one todaydzisiaj more than ever.
125
320000
3000
Potrzeba nam go dziś bardziej niż kiedykolwiek.
05:38
But I am againstprzeciwko usingza pomocą it
126
323000
2000
Jednak jestem przeciwniczką używania go
05:40
as a barrierbariera.
127
325000
2000
jako bariery.
05:42
Do we really want to endkoniec up with 600 languagesJęzyki
128
327000
3000
Czy naprawdę chcemy mieć tylko 600 języków
05:45
and the mainGłówny one beingistota EnglishAngielski, or ChineseChiński?
129
330000
3000
i jeden główny, angielski, czy też chiński?
05:48
We need more than that. Where do we drawrysować the linelinia?
130
333000
3000
Potrzeba nam więcej. Gdzie postawimy granicę?
05:51
This systemsystem
131
336000
2000
Obecny system
05:53
equatesco daje intelligenceinteligencja
132
338000
3000
zrównuje inteligencję
05:56
with a knowledgewiedza, umiejętności of EnglishAngielski,
133
341000
3000
ze znajomością angielskiego,
05:59
whichktóry is quitecałkiem arbitraryarbitralny.
134
344000
2000
co jest dość przypadkowym kryterium.
06:01
(ApplauseAplauz)
135
346000
6000
(Brawa)
06:07
And I want to remindprzypominać you
136
352000
2000
A ja pragnę przypomnieć wam,
06:09
that the giantsgigantów uponna whosektórego shouldersramiona
137
354000
3000
że wielcy, na których barkach
06:12
today'sdzisiaj intelligentsiaInteligencja standstoisko
138
357000
2000
opiera się dzisiejsza warstwa inteligencji,
06:14
did not have to have EnglishAngielski,
139
359000
2000
nie musieli znać angielskiego,
06:16
they didn't have to passprzechodzić an EnglishAngielski testtest.
140
361000
2000
nie musieli zdać egzaminu językowego.
06:18
CasePrzypadek in pointpunkt, EinsteinEinstein.
141
363000
3000
Dowód – Einstein.
06:22
He, by the way, was considereduważane remedialzaradczych at schoolszkoła
142
367000
3000
W szkole uważano zresztą, tak na marginesie, że Einstein kwalifikuje się na zajęcia wyrównawcze,
06:25
because he was, in factfakt, dyslexicDyslektyk.
143
370000
2000
ponieważ w rzeczywistości był dyslektykiem.
06:27
But fortunatelyna szczęście for the worldświat,
144
372000
2000
Ale na szczęście dla świata
06:29
he did not have to passprzechodzić an EnglishAngielski testtest.
145
374000
3000
nie musiał zdać egzaminu z angielskiego,
06:32
Because they didn't startpoczątek untilaż do 1964
146
377000
3000
ponieważ do roku 1964
06:35
with TOEFLTOEFL,
147
380000
2000
nie było TOEFL-a,
06:37
the AmericanAmerykański testtest of EnglishAngielski.
148
382000
2000
amerykańskiego testu języka angielskiego.
06:39
Now it's explodedeksplodował.
149
384000
2000
Obecnie nastąpiła ich prawdziwa eksplozja.
06:41
There are lots and lots of teststesty of EnglishAngielski.
150
386000
3000
Jest mnóstwo testów angielskiego
06:44
And millionsmiliony and millionsmiliony of studentsstudenci
151
389000
2000
i całe miliony studentów
06:46
take these teststesty everykażdy yearrok.
152
391000
2000
podchodzą do nich każdego roku.
06:48
Now you mightmoc think, you and me,
153
393000
2000
Może sobie myślimy, i wy, i ja,
06:50
"Those feesopłaty aren'tnie są badzły, they're okay,"
154
395000
2000
że takie wpisowe nie jest złe, jest całkiem w porządku,
06:52
but they are prohibitivewygórowane
155
397000
2000
jednak ma ono charakter prohibicyjny
06:54
to so manywiele millionsmiliony of poorubogi people.
156
399000
2000
dla tak wielu milionów biednych ludzi.
06:56
So immediatelynatychmiast, we're rejectingodrzucenie them.
157
401000
2000
Więc w rezultacie od ręki ich odrzucamy.
06:58
(ApplauseAplauz)
158
403000
3000
(Brawa)
07:01
It bringsprzynosi to mindumysł a headlinenagłówek I saw recentlyostatnio:
159
406000
3000
Przywodzi to na myśl nagłówek, jaki ostatnio widziałam:
07:04
"EducationEdukacja: The Great DividePodzielić."
160
409000
2000
„Wykształcenie: Wielki Podział.”
07:06
Now I get it,
161
411000
2000
Rozumiem,
07:08
I understandzrozumieć why people would want to focusskupiać on EnglishAngielski.
162
413000
3000
pojmuję, dlaczego ludzie koncentrują się na angielskim.
07:11
They want to give theirich childrendzieci the bestNajlepiej chanceszansa in life.
163
416000
3000
Chcą dać swoim dzieciom szanse na najlepsze życie.
07:15
And to do that, they need a WesternWestern educationEdukacja.
164
420000
3000
A żeby tak się stało, potrzebują wykształcenia na Zachodzie.
07:18
Because, of coursekurs, the bestNajlepiej jobsOferty pracy
165
423000
2000
Ponieważ, oczywiście, najlepsze kariery
07:20
go to people out of the WesternWestern UniversitiesUniwersytety,
166
425000
3000
mają ludzie po zachodnich uniwersytetach,
07:23
that I put on earlierwcześniej.
167
428000
2000
to, jak wyjaśniłam wcześniej,
07:25
It's a circularokólnik thing.
168
430000
2000
jest błędnym kołem.
07:27
Okay.
169
432000
2000
Dobrze.
07:29
Let me tell you a storyfabuła about two scientistsnaukowcy,
170
434000
2000
Opowiem wam historię dwóch naukowców,
07:31
two EnglishAngielski scientistsnaukowcy.
171
436000
2000
angielskich.
07:33
They were doing an experimenteksperyment
172
438000
2000
Przeprowadzali eksperyment
07:35
to do with geneticsgenetyka
173
440000
2000
związany z genetyką
07:37
and the forelimbskończyny górne and the hindHind limbskończyn of animalszwierzęta.
174
442000
3000
i przednimi i tylnymi kończynami zwierząt.
07:40
But they couldn'tnie mógł get the resultswyniki they wanted.
175
445000
2000
Ale nie mogli osiągnąć upragnionego wyniku.
07:42
They really didn't know what to do,
176
447000
2000
Naprawdę nie wiedzieli, co robić,
07:44
untilaż do alongwzdłuż cameoprawa ołowiana witrażu a GermanNiemiecki scientistnaukowiec
177
449000
3000
dopóki nie pojawił sie niemiecki naukowiec,
07:47
who realizedrealizowany that they were usingza pomocą two wordssłowa
178
452000
3000
który zwrócił im uwagę, że używają dwóch słów
07:50
for forelimbforelimb and hindHind limbkończyna,
179
455000
2000
na kończynę przednią i tylną,
07:52
whereasnatomiast geneticsgenetyka does not differentiaterozróżniać
180
457000
4000
podczas gdy w genetyce nie stosuje się tego rozróżnienia,
07:56
and neitherani does GermanNiemiecki.
181
461000
2000
ani w języku niemieckim.
07:58
So bingoBingo,
182
463000
2000
Tak więc, strzał w dziesiątkę,
08:00
problemproblem solvedrozwiązany.
183
465000
2000
problem rozwiązany.
08:02
If you can't think a thought,
184
467000
2000
Jeśli nie potrafimy objąć jakiejś idei,
08:04
you are stuckutknął.
185
469000
3000
stoimy w miejscu.
08:07
But if anotherinne languagejęzyk can think that thought,
186
472000
2000
Ale jeśli inny język może ją objąć,
08:09
then, by cooperatingwspółpracujących,
187
474000
2000
wtedy, dzięki współpracy,
08:11
we can achieveosiągać and learnuczyć się so much more.
188
476000
3000
możemy osiągnąć i nauczyć się wiele więcej.
08:16
My daughtercórka
189
481000
2000
Moja córka
08:18
cameoprawa ołowiana witrażu to EnglandAnglia from KuwaitKuwejt.
190
483000
3000
przyjechała do Anglii z Kuwejtu,
08:21
She had studiedbadane sciencenauka and mathematicsmatematyka in ArabicArabski.
191
486000
3000
gdzie uczyła się przyrody i matematyki po arabsku.
08:24
It's an ArabicArabski mediumśredni schoolszkoła.
192
489000
3000
W arabskiej szkole o poziomie gimnazjum.
08:27
She had to translateTłumaczyć it into EnglishAngielski at her grammarGramatyka schoolszkoła.
193
492000
3000
W swoim liceum musiała przetłumaczyć to, czego się nauczyła, na angielski.
08:30
And she was the bestNajlepiej in the classklasa
194
495000
2000
Była najlepsza w klasie
08:32
at those subjectstematy.
195
497000
2000
z tych przedmiotów.
08:34
WhichCo tellsmówi us
196
499000
2000
Co pokazuje nam,
08:36
that when studentsstudenci come to us from abroadza granicą,
197
501000
2000
że gdy studenci przyjeżdżają do nas z zagranicy,
08:38
we maymoże not be givingdający them enoughdość creditkredyt
198
503000
2000
możliwe, że niedostatecznie doceniamy
08:40
for what they know,
199
505000
2000
wiedzę,
08:42
and they know it in theirich ownwłasny languagejęzyk.
200
507000
3000
którą posiadają we własnym języku.
08:45
When a languagejęzyk diesumiera,
201
510000
2000
Gdy język wymiera,
08:47
we don't know what we losestracić with that languagejęzyk.
202
512000
3000
nie wiemy, co tracimy wraz z nim.
08:50
This is -- I don't know if you saw it on CNNCNN recentlyostatnio --
203
515000
4000
To jest tak – nie wiem, czy oglądaliście ostatnio CNN –
08:54
they gavedał the HeroesBohaterowie AwardNagroda
204
519000
2000
przyznali nagrodę Heroes
08:56
to a youngmłody KenyanKenijski shepherdpasterz boychłopak
205
521000
3000
młodemu chłopakowi z Kenii,
08:59
who couldn'tnie mógł studybadanie at night in his villagewioska,
206
524000
3000
który nie mógł uczyć się w nocy
09:02
like all the villagewioska childrendzieci,
207
527000
2000
jak i inne dzieci z jego wioski,
09:04
because the keroseneNafta lamplampa,
208
529000
2000
ponieważ lampa naftowa
09:06
it had smokepalić and it damageduszkodzony his eyesoczy.
209
531000
2000
dymiła i uszkodziła jego oczy.
09:08
And anywaytak czy inaczej, there was never enoughdość keroseneNafta,
210
533000
3000
Zresztą i tak zawsze brakowało nafty,
09:11
because what does a dollardolar a day buykupować for you?
211
536000
3000
bo co można kupić za dolara dziennie?
09:14
So he inventedzmyślony
212
539000
2000
Tak więc wynalazł
09:16
a cost-freebezpłatne solarsłoneczny lamplampa.
213
541000
3000
bezpłatną lampę słoneczną.
09:19
And now the childrendzieci in his villagewioska
214
544000
2000
I teraz wszystkie dzieci z jego wioski
09:21
get the samepodobnie gradesgatunki at schoolszkoła
215
546000
2000
dostają w szkole takie same oceny,
09:23
as the childrendzieci who have electricityElektryczność at home.
216
548000
4000
jak dzieci, które mają w domu elektryczność.
09:27
(ApplauseAplauz)
217
552000
6000
(Brawa)
09:33
When he receivedOdebrane his awardnagroda,
218
558000
2000
Gdy otrzymał nagrodę,
09:35
he said these lovelyśliczny wordssłowa:
219
560000
2000
powiedział to piękne zdanie:
09:37
"The childrendzieci can leadprowadzić AfricaAfryka from what it is todaydzisiaj,
220
562000
3000
„Te dzieci mogą poprowadzić Afrykę z tego, czym jest dziś,
09:40
a darkciemny continentkontynent,
221
565000
2000
ciemnego kontynentu
09:42
to a lightlekki continentkontynent."
222
567000
2000
do jasnego kontynentu.”
09:44
A simpleprosty ideapomysł,
223
569000
2000
Prosty pomysł,
09:46
but it could have suchtaki far-reachingdaleko idące consequenceskonsekwencje.
224
571000
3000
a może mieć tak dalekosiężne skutki.
09:50
People who have no lightlekki,
225
575000
2000
Ludzie, którzy nie mają światła,
09:52
whetherczy it's physicalfizyczny or metaphoricalmetaforyczny,
226
577000
3000
czy to fizycznego, czy metaforycznego,
09:55
cannotnie może passprzechodzić our examsegzaminy,
227
580000
3000
nie mogą zdać naszych egzaminów,
09:58
and we can never know what they know.
228
583000
3000
a my możemy się nigdy nie dowiedzieć, co wiedzą.
10:01
Let us not keep them and ourselvesmy sami
229
586000
3000
Nie trzymajmy ich i siebie
10:04
in the darkciemny.
230
589000
2000
w ciemności.
10:06
Let us celebrateświętować diversityróżnorodność.
231
591000
3000
Świętujmy różnorodność.
10:09
MindUmysł your languagejęzyk.
232
594000
3000
Szanuj swój język.
10:12
Use it to spreadrozpiętość great ideaspomysły.
233
597000
4000
Rozpowszechniaj dzięki niemu idee.
10:16
(ApplauseAplauz)
234
601000
7000
(Brawa)
10:23
Thank you very much.
235
608000
2000
Dziękuję bardzo.
10:25
(ApplauseAplauz)
236
610000
3000
(Brawa)
Translated by Renata Plaice
Reviewed by Marcin Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Patricia Ryan - Language teacher
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change.

Why you should listen

UK-born language teacher Patricia Ryan has spent most of the past 40 years teaching English in the countries of the Arabian Gulf.
She is currently teaching at Zayed University in Dubai, and studying for a second Masters degree in Law.

More profile about the speaker
Patricia Ryan | Speaker | TED.com