TED Talks with Polish transcript

17:34

TEDGlobal>Geneva

Elizabeth Lev: Nieznana historia Kaplicy Sykstyńskiej

2015-12-081,736,931 views

Readability: 4.6

---

Kaplica Sykstyńska jest jednym z najsłynniejszych budynków na Ziemi, ale na pewno nie wiecie o niej wszystkiego. W tej niezwykłej prelekcji historyczka sztuki Elizabeth Lev prowadzi nas przez sufit tego słynnego budynku i żywe interpretacje tradycyjnych historii stworzone przez Michała Anioła, pokazując jak malarz wyszedł poza religijną ikonografię tamtych czasów, aby nakreślić nowe artystyczne prądy. Pięćset lat później Kaplica Sykstyńska każe nam rozejrzeć się dookoła, jakby była lustrem, i zadać sobie pytanie: „Kim jestem i jaką rolę gram w tym wielkim teatrze życia?".

Play

13:55

Mission Blue II

David Gruber: Rekiny świecące w ciemności i inne zdumiewające morskie stworzenia

2015-10-102,351,063 views

Readability: 4.3

---

Zaledwie parę metrów pod powierzchnią biolog morski i fotograf National Geographic, David Gruber, odkrył coś niesamowitego. Zaskakującą grupę stworzeń morskich, które świecą na wiele różnych kolorów w bladym, niebieskim świetle oceanu. Przyłącz się do jego poszukiwań biofluoroscencyjnych rekinów, koników morskich, żółwi i innych, a także dowiedz się, jak dzięki nim możemy zobaczyć działanie naszego mózgu.

Play

10:57

TEDxYouth@Sydney

Oscar Schwartz: Czy komputer może pisać poezję?

2015-05-20875,724 views

Readability: 4.3

---

Czytacie poezję, która was porusza. Nagle okazuje się, że napisał ją komputer. Czy wasze odczucia wtedy by się zmieniły? Cieszylibyście się, że komputer jest taki kreatywny, czy może mielibyście wrażenie, że ktoś was robi w konia? Oscar Schwartz stara się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak silnie reagujemy na myśl, że to komputer popełnił dany wiersz, oraz jak nasza reakcja pomaga zrozumieć, co to znaczy być człowiekiem.

Play

06:50

TEDYouth 2015

Jill Heinerth: Tajemniczy świat podwodnych jaskiń

2015-11-141,921,342 views

Readability: 4

---

Jill Heinerth, nurek jaskiniowy, bada ukryte nurty wód gruntowych płynących na naszej planecie. Pracując z biologami, klimatologami i archeologami, Heinerth odkrywa tajemnice form życia zamieszkujących najbardziej odległe miejsca na Ziemi i pomaga badaczom odkryć historię zmian klimatycznych. Posłuchaj tej krótkiej prelekcji i zanurkuj głęboko w poszukiwaniu cudów świata głębin.

Play

07:18

TEDWomen 2015

Achenyo Idachaba: Jak z kłopotliwego chwastu rozwinąć dobrze prosperujący biznes

2015-05-271,836,174 views

Readability: 4.8

---

Ze swoimi pięknie kwitnącymi kwiatami hiacynt wodny wygląda zupełnie nieszkodliwie. W rzeczywistości jednak jest to szybko rozprzestrzeniający się chwast, który zapycha szlaki wodne, uniemożliwiając handel i dostęp do szkół oraz zakłócając życie codzienne mieszkańców. W tej pladze Achenyo Idachaba dostrzegła potencjalną szansę. Proekologiczna biznesmenka zaprasza do wspólnej podróży, podróży szlakiem przemiany uciążliwego chwastu w nadzwyczajne produkty rzemieślnicze.

Play

09:49

TEDGlobal>Geneva

James Veitch: Co się dzieje, kiedy odpowiesz na spam

2015-12-0855,851,315 views

Readability: 3.9

---

Podejrzane maile: nieodebrane obligacje, skrytki bankowe wysadzane diamentami, przyjaciele, którzy utknęli za granicą. Pokazują się w naszej poczcie i zwykle od razu je kasujemy. Ale co się stanie, jeśli odpowiesz? Obejrzyjmy opowieść Jamesa Veitcha o zabawnej korespondecji z autorem spamu, który proponuje udział w świetnym interesie.

Play

12:26

TEDxCambridge

Sebastian Wernicke: Jak użyć danych do stworzenia świetnego programu TV

2015-06-181,628,704 views

Readability: 4

---

Czy zbieranie danych usprawnia podejmowanie decyzji? Ambitne i obeznane z danymi firmy jak Amazon, Google i Netflix odkryły, że sama analiza danych nie zawsze prowadzi do najlepszych rezultatów. W tej prelekcji badacz danych Sebastian Wernicke analizuje pomyłki wynikające z opierania się wyłącznie na danych, i sugeruje sprytniejsze ich wykorzystanie.

Play

05:26

TED2015

Aomawa Shields: Jak odnajdziemy życie na innych planetach

2015-03-161,734,106 views

Readability: 4.9

---

Astronom Aomawa Shields poszukuje śladów wskazujących na to, że życie istnieje w innych miejscach wszechświata, badając atmosferę dalekich egzoplanet. Kiedy nie bada nieba, aktorka o wykształceniu klasycznym (i stypendystka TED) poszukuje sposobów, aby zachęcać młode kobiety do nauki za pomocą teatru, pisania i sztuk wizualnych. "Może pewnego dnia dołączą do grona astronomów, którzy są pełni przeciwieństw", mówi, "i wykorzystają swoje pochodzenie, aby wreszcie odkryć, że naprawdę nie jesteśmy sami we wszechświecie."

Play

15:33

TEDGlobal>London

Tim Harford: Jak chaos stymuluje kreatywność

2015-09-293,929,150 views

Readability: 4.3

---

Wyzwania i problemy mogą zakłócić twój proces twórczy... lub uczynić cię kreatywnym jak nigdy. Zaskakującą opowieścią o najlepiej sprzedającym się albumie fortepianowym w historii Tim Harford przekonuje, że obcowanie z chaosem ma swoje zalety.

Play

13:34

TEDGlobal>Geneva

Wael Ghonim: Zaprojektujmy media społecznościowe, które naprawdę coś zmienią.

2015-12-081,618,970 views

Readability: 4.9

---

Wael Ghonim pomógł wzniecić Arabską Wiosnę w swoim kraju, Egipcie, tworząc stronę na Facebooku. Jak wyjawia, rewolucja szybko przekształciła się w wielki bałagan, brzydki i rozdzierający serce. A media społecznościowe poszły w jej ślady. Będąc początkowo miejscem do wymiany pomysłów, zaangażowania i dzielenia się, stały się spolaryzowanym polem walki. Ghonim pyta: co możemy zrobić z zachowaniem ludzi w sieci? Jak możemy wykorzystać Internet i media społecznościowe do stworzenia uprzejmej i przemyślanej debaty?

Play

12:47

TEDxBeaconStreet

Robert Waldinger: Co sprawia, że życie jest udane? Lekcje z najdłuższych badań nad szczęściem

2015-11-1431,511,567 views

Readability: 3.5

---

Co sprawia, że jesteśmy zdrowi i szczęśliwi, idąc przez życie?

Play

09:29

TEDGlobal>London

Rodrigo Bijou: Rządy nie rozumieją cyber-wojny. Potrzebujemy hakerów

2015-06-161,396,708 views

Readability: 5.6

---

Internet zmienił fronty wojenne i zostawił rządy daleko w tyle. Analityk ds. bezpieczeństwa Rodrigo Bijou pokazuje, że współczesny konflikt jest prowadzony online. Ma on miejsce pomiędzy niepaństwowymi grupami, aktywistami i prywatnymi korporacjami. Cyfrowy świat okazuje się być bardzo podatnym gruntem dla rekrutacji i radykalizacji terrorystów. Jednocześnie drakońskie programy do inwigilacji aż się proszą o nadużycia. Bijou zaleca rządom, żeby skończyły z programami masowej inwigilacji i żeby zamknęły „tylne drzwi" - odważnie nawołuje jednostki, żeby wzięły sprawy w swoje ręce.

Play

13:58

TEDGlobal>Geneva

Harry Cliff: Czy osiągneliśmy koniec fizyki?

2015-12-082,620,349 views

Readability: 4.7

---

Dlaczego istnieje raczej coś niż nic? Dlaczego tak wiele ciekawych rzeczy istnieje we wszechświecie? Fizyk cząstek Harry Cliff pracujący przy Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN-ie ma potencjalnie złe wieści dla ludzi, którzy szukają odpowiedzi na te pytania. Mimo wszelkich starań naukowców (i pomocy największego urządzenia na planecie), może nigdy nie wyjaśnimy wszystkich dziwnych cech wszechświata. Czy to koniec fizyki? Dowiedz się więcej z tej fascynującej prelekcji.

Play

11:10

Mission Blue II

Jason deCaires Taylor: Podwodne muzeum sztuki tętniące życiem

2015-10-101,650,316 views

Readability: 4.4

---

Dla rzeźbiarza Jasona deCaires Taylora ocean to nie tylko natchnienie, to muzeum i miejsce wystaw. Na lądzie Taylor tworzy rzeźby ludzi i codziennego życia, po czym zatapia je w oceanie, gdzie pochłania je podmorskie życie i przekształca martwą skałę w tryskające życiem siedliska koralów, skorupiaków i innych stworzeń. Wynik: enigmatyczne, urzekające i barwne komentarze o naszym przelotnym istnieniu, świętości oceanu i jego zapierającej dech w piersiach mocy regeneracji.

Play

15:45

TEDWomen 2015

Jane Fonda i Lily Tomlin: Zabawne świętowanie wieloletniej kobiecej przyjaźni

2015-05-273,843,912 views

Readability: 3.6

---

Legendarny duet Jany Fonda i Lily Tomlin to wieloletnie przyjaciółki. Przyjemna, rozległa konwersacja, prowadzona przez Pat Mitchell. W trójkę dyskutują o długowieczności, feminizmie, różnicy pomiędzy przyjaźnią mężczyzn a kobiet, co to znaczy dobrze żyć i o przyszłości naszej planety w rękach kobiet. - Nie wiem, co zrobiłabym bez przyjaciółek - mówi Fonda. - Żyję, bo mam przyjaciółki.

Play

08:50

TEDxGroningen

Alison Killing: Co się stanie, gdy zabraknie miejsca dla naszych zmarłych?

2014-11-201,532,318 views

Readability: 3.8

---

Jak wyjaśnia Alison Killing, „Jeśli w Wielkiej Brytanii chcesz założyć własny cmentarz, nic nie stoi na przeszkodzie”. Jest architektką, która wiele myśli o tym, gdzie umieramy i co później dzieje się z naszymi ciałami. W swojej prelekcji przedstawia ekonomiczne i społeczne spojrzenie na kwestię, o której rzadko myślimy, planując miasta: cmentarze. Bazując na brytyjskim prawie, roztacza fascynujący, czasami zabawny i często niespójny obraz prawodawstwa związanego z miejscem pochówku.

Play

07:02

TEDYouth 2015

Nicole Paris i Ed Cage: Lekcja beatboxingu od duetu ojciec-córka

2015-11-144,492,405 views

Readability: 3.5

---

Nicolę Paris wychowano do bycia beatboxerem - gdy była mała, jej tata, Ed Cage wykorzystywał beatbox zamiast kołysanek. Dziś duet znany jest ze swoich beatboxowych potyczek i jam sessions, które łączą klasyczny rap z elektronicznym dancem. Przygotujcie się na małą lekcję historii hip-hopu i dobrej zabawy!

Play

06:29

TEDYouth 2015

Raymond Wang: Jak zarazki podróżują samolotami - i w jaki sposób je zatrzymać

2015-11-141,821,024 views

Readability: 3.6

---

Raymond Wang ma zaledwie 17 lat, ale już pomaga tworzyć zdrowszą przyszłość. Używając dynamiki płynu stworzył skomputeryzowaną symulację sposobu, w jaki powietrze przemieszcza się w samolocie. Odkrył coś niepokojącego - gdy ktoś kicha w samolocie, przepływ powietrza pomaga rozprzestrzeniać się patogenom wśród pasażerów. Wang pokazuje wyjątkową animację sposobu, w który bakterie podróżują wewnątrz samolotu, tak jak i rozwiązanie problemu - małe urządzenie w kształcie płetwy, która wspomaga przepływ świeżego powietrza w samolocie i usuwa kolonie patogenów z obiegu.

Play

11:22

TEDxBrussels

Laura Robinson: Tajemnice dna ocenu

2014-12-011,759,346 views

Readability: 4.1

---

Setki metrów pod powierzchnią oceanu Laura Robinson zbiera próbki ze stromych stoków ogromnych podwodnych gór. Poluje na tysiącletnie koralowce, które bada w reaktorze jądrowym, aby odkryć, jak ocean zmieniał się w czasie. Studiując historię Ziemi, Robinson ma nadzieję znaleźć wskazówki co do jej przyszłości.

Play

06:23

TEDYouth 2015

Danit Peleg: Zapomnij o zakupach. Niedługo ściągniesz ubrania z sieci

2015-11-141,815,304 views

Readability: 3.9

---

W naszych szafach niedługo mogą zagościć ubrania możliwe do pobrania i wydrukowania. Zaczęło się od szkolnego projektu Danit Peleg a skończyło na kolekcji kreacji wydrukowanych w 3D, która ma wytrzymałość i elastyczność pozwalającą na noszenie na co dzień. "Moda jest czymś bardzo namacalnym", mówi Danit. "Zastanawiam się, jak będzie wyglądał świat, kiedy nasze ubrania będą cyfrowe".

Play

13:43

TED Fellows Retreat 2015

Jedidah Isler: Niewykorzystany geniusz, który mógłby ulepszyć nauki ścisłe

2015-08-262,033,838 views

Readability: 5.6

---

Jedidah Isler marzyła o byciu astrofizyczką od dzieciństwa, ale wszystko sprzysięgło się przeciw niej. W tamtym czasie jedynie 18 czarnoskórych kobiet w USA uzyskało doktorat z dyscyplin związanych z fizyką. W tej osobistej prelekcji Jedidah opowiada swoją historię i to, jak została pierwszą czarnoskórą kobietą z doktoratem z astrofizyki na Uniwersytecie Yale. Mówi także o swoim przekonaniu o tym, jak ogromną wartość ma różnorodność w naukach ścisłych. ,,Niech się wam nie zdaje, że to kim jesteście, ogranicza wasze marzenia'' - mówi Jedidah, dodając: ,,Trzymajcie się kurczowo tych marzeń, aby doprowadziły was do świata, jakiego nawet sobie nie wyobrażacie''.

Play

13:47

Mission Blue II

Kristen Marhaver: Jak hodujemy małe koralowce w celu odbudowania raf koralowych.

2015-10-10899,361 views

Readability: 4.4

---

Kristen Marhaver bada koralowce, maleńkie stworzenia wielkości ziarnka maku, tworzące przez setki żmudnych lat piękne struktury, które są długie na setki mil i podtrzymują przy życiu nasze oceany. Przyznaje, że łatwo jest się zasmucić obecnym stanem raf. Obecnie dużo się o nich mówi, ponieważ w zatrważającym tempie ulegają odbarwieniu, umierają i zamieniają się w szlam. Dobre wieści są takie, że zdobywamy coraz więcej wiedzy na temat tych niesamowitych morskich bezkręgowców, i tego, jak im pomóc (i jak pomóc im w pomaganiu nam). Biolożka i starsza stypedystkaTED daje nam możliwość wglądu w przepiękny i tajemniczy świat tych delikatnych, ciężko pracujących istot.

Play

15:46

TEDxSMU

Jessica Shortall: Jak Ameryka zawodzi młodych rodziców... i ich dzieci.

2015-10-171,521,725 views

Readability: 3.5

---

Kobiety muszą pracować, a pracujące kobiety muszą mieć dzieci. Dlaczego więc Ameryka należy do garstki krajów na świecie, która nie oferuje żadnego płatnego urlopu macierzyńskiego dla pracujących matek? Jessica Shortall w swojej ciętej prelekcji przedstawia ukrywaną i okropną rzeczywistość z jaką borykają się młode pracujące kobiety w Ameryce. Każdego roku miliony Amerykanek są zmuszone wrócić do pracy w zaledwie kilka tygodni po porodzie. Jej idea warta szerzenia to: nadszedł czas, by pojąć, jakie ekonomiczne, fizyczne i psychologiczne koszty są ponoszone przez kobiety i ich dzieci, oraz by zabezpieczyć naszą ekonomiczną przyszłość, zapewniając płatne urlopy wszystkim pracującym rodzicom.

Play

09:30

TED@IBM

Chieko Asakawa: Jak nowe technologie pomagają niewidomym odkrywać świat

2015-10-151,390,823 views

Readability: 4.1

---

Jak technologia może pomóc poprawić naszą jakość życia? Jak poruszać się po świecie bez zmysłu wzroku? Wynalazca i pracownik IBM, Chieko Asakawa, która nie widzi odkąd miała 14 lat, pracuje nad odpowiedziami na te pytania. W czarującym demo pokazuje kilka nowych technologii, które pomagają niewidomym odkrywać świat bardziej niezależnie, samodzielnie...ponieważ, jak sugeruje Asakawa, kiedy projektujemy dla większego ułatwienia dostępu, to korzystają wszyscy.

Play

12:04

TEDGlobal>London

Ann Morgan: Mój rok z czytaniem książek z każdego kraju na świecie.

2015-09-291,694,699 views

Readability: 4.1

---

Ann Morgan uważała się za osobę oczytaną do czasu, gdy odkryła "ogromny martwy punkt" na swojej półce z książkami. Pomiędzy wielością angielskich i amerykańskich autorów, było bardzo niewiele prac autorów spoza angielskojęzycznego świata. W związku z tym, postawiła sobie ambitny cel: w ciągu roku przeczytać jedną książkę z każdego kraju na świecie. Obecnie nakłania innych anglofilów do czytania przekładów, a wydawców zachęca, żeby postarali się dostarczać nam więcej klejnotów literatury obcej. Interaktywną mapę jej czytelniczych podróży można zgłębić tutaj: go.ted.com/readtheworld

Play

15:52

TED2015

Marina Abramović: Sztuka z zaufania, wrażliwości i połączeń

2015-03-162,579,103 views

Readability: 3

---

Sztuka Mariny Abramović przesuwa granicę pomiędzy publicznością i artystą, poszukując zwiększonej świadomości i osobistej przemiany. W swojej przełomowej pracy „The Artist Is Present” z 2010 roku artystka po prostu siedziała na krześle naprzeciwko publiczności, przez osiem godzin dziennie... Z niesamowicie poruszającym skutkiem. A jednak całkiem prawdopodobne, że jej najlepsza praca zostanie dopiero wykonana - przybierze formę rozległego instytutu sztuki poświęconego eksperymentom i prostym czynnościom wykonywanym z pełnym zaangażowaniem. „Nic się będzie działo, jeśli zawsze robi się rzeczy w ten sam sposób. Moja metoda polega na robieniu rzeczy, których się boję, rzeczy, których nie znam, na pójściu tam, gdzie nikogo jeszcze nie było”, mówi artystka.

Play

10:32

TED@UPS

Regina Hartley: Dlaczego najlepszy kandydat może nie mieć najlepszego CV?

2015-09-024,093,843 views

Readability: 4.9

---

Mając dwie kandydatury do wyboru: osobę z perfekcyjnym CV oraz człowieka, który dorastał w otoczeniu przeciwności - komu dałbyś szansę? Kierowniczka działu kadr, Regina Hartley, zawsze daje szansę „bokserowi”. Jako ktoś, kto dorastał w obliczu przeciwności, Regina wie, że ci, którzy je w życiu napotkali, potrafią dostosować się do wymagających warunków pracy. „Wybierz niedocenionego kandydata, którego sekretną bronią jest cel i pasja” mówi „Wybierz boksera!”.

Play

21:16

Mission Blue II

Anote Tong: Mój kraj wkrótce zatonie, jeśli nie zaczniemy współpracować

2015-10-101,133,033 views

Readability: 3.7

---

W Kiribati zmiana klimatu nie jest przedmiotem dyskusji – to codzienność. Z powodu podnoszącego się poziomu morza to nisko położone państwo wyspiarskie może wkrótce znaleźć się pod wodą. W rozmowie z kuratorem TED Chrisem Andersonem prezydent Kiribati Anote Tong opowiada o katastrofie klimatycznej, która już dotyka jego kraj, oraz o jego zagrożonej przyszłości: „W walce ze zmianą klimatu konieczne są poświęcenia i zaangażowanie. Musimy uzmysłowić innym, że świat się zmienił”.

Play

12:06

TED Fellows Retreat 2015

Genevieve von Petzinger: Dlaczego w prastarych jaskiniach Europy znajdujemy te 32 symbole?

2015-08-266,968,509 views

Readability: 4.8

---

Język pisany, charakterystyczny dla cywilizacji ludzkiej, nie pojawił się znikąd. Tysiące lat przez powstaniem w pełni wykształconego systemu pisma nasi przodkowie tworzyli znaki geometryczne na ścianach jaskiń, w których żyli. Paleoantropolog, badaczka sztuki naskalnej i starsza stypendystka TED Genevieve von Petzinger, bada i klasyfikuje te prastare znaki pozostawione w jaskiniach Europy. Odkryta przez nią jednolitość znaków sugeruje, że komunikacja graficzna i zdolność do zachowywania oraz przekazywania wiadomości poza jednym miejscem w czasie, może być znacznie starsza, niż myślimy.

Play

16:27

TEDGlobal>London

Ole Scheeren: Dlaczego doskonała architektura powinna być opowieścią

2015-09-292,529,642 views

Readability: 5

---

Dla architekta Ole Scheeren ludzie, którzy żyją i pracują wewnątrz budynku są tak dużą częścią tego obiektu jak beton, stal i szkło. Scheeren pyta, czy architektura może oznaczać współpracę i opowiadanie zamiast oznaczać izolację i hierarchię typowych drapaczy chmur? Odwiedź pięć budynków Scheerena - od zakręconej wieży w Chinach do dryfującego na oceanie kina w Tajlandii - i dowiedz się o ukrytych historiach o tych obiektach.

Play